Pełne sprawozdanie z obrad

Wtorek, 19 października 2010 r. - Strasburg

14. Tura pytań (Komisja)

  Przewodniczący. – Kolejnym punktem porządku dziennego jest tura pytań (B7-0552/2010).

Do Komisji skierowano następujące pytania.

Część pierwsza

Pytanie nr 18 skierowała Rodi Kratsa-Tsagaropoulou (H-0482/10)

Przedmiot: Kryteria konwencji bazylejskiej ΙΙΙ a banki europejskie

W dniu 12 września 2010 r. komitet bazylejski zapowiedział, że w ramach poprawy stabilności systemu finansowego ustali nowe kryteria⁽¹⁾. Przewidują one między innymi podniesienie stosunku akcji zwykłych do aktywów ważonych.

Zwracam się do Komisji z następującymi pytaniami: Czy uważa, że potrzeba opracowania konwencji bazylejskiej III wynika z wystąpienia kryzysu finansowego, czy też uzupełnia słabości strukturalne, którym nie mogła zaradzić konwencja bazylejska ΙΙ? Jakie konsekwencje będzie miała konwencja bazylejska ΙΙΙ dla dostarczania środków płynnych na rynek przez banki europejskie? Czy Komisja uważa, że konwencja bazylejska ΙΙΙ spowoduje przyspieszenie fuzji między bankami? Czy uważa, że nowe przepisy jeszcze bardziej pogarszają pozycję małych banków w stosunku do dużych koncernów bankowych? Czy wspomniane kryteria powinny być przedmiotem szerszych konsultacji na forum grupy G20 w perspektywie wprowadzenia podstaw uczciwszej konkurencji w działalności finansowej na światowym rynku?

  Michel Barnier, komisarz. – (FR) Dobry wieczór, panie przewodniczący! Dobry wieczór państwu! Panie przewodniczący! Dosłownie przed chwilą wróciłem z Luksemburga, gdzie zebrała się Rada Ministrów Gospodarki i Finansów i jednomyślnie przyjęła projekt dyrektywy w sprawie funduszy hedgingowych i prywatnych.

Mówię o tym teraz tu w Parlamencie, ponieważ projekt tego dokumentu, który pozostanie projektem dopóki nie zostanie przez państwa przedyskutowany, jest w dużej mierze zasługą Parlamentu Europejskiego, pracy posła sprawozdawcy Jeana-Paula Gauzèsa, oraz wielu poprawek złożonych i uwzględnionych przez Radę Ministrów w ostatecznym głosowaniu, przede wszystkim dotyczących pakietu nadzoru finansowego, który także w ogromnej mierze jest zasługą Parlamentu Europejskiego.

Oczywiście będziemy teraz współpracować z Parlamentem nad sfinalizowaniem porozumienia w sprawie regulacji funduszy hedgingowych i prywatnych. Sektor ten będzie po raz pierwszy podlegał przepisom europejskim i już teraz chcę państwu podziękować za rolę, jaką odegrali państwo w przygotowaniu projektu tej dyrektywy.

Pani poseł Kratsa-Tsagaropoulou zapytała mnie o prowadzoną w Bazylei debatę na temat przepisów, o których przed chwilą wspomniałem. Reforma sektora bankowości to bardzo ważny temat i raz jeszcze wyrażam zadowolenie z zaangażowania Parlamentu, którego dowodem jest znakomita praca pana posła Karasa; rozmawialiśmy tu o tym dwa tygodnie temu. Parlament zostanie poproszony o wydanie opinii na temat projektu dyrektywy 4 w sprawie wymogów kapitałowych, który zostanie przedłożony na wiosnę 2011 roku w celu wdrożenia w Europie pakietu Bazylea III.

Panie i panowie! Nie wystarczy powiedzieć, że dotknął nas i nadal dotyka bezprecedensowy kryzys finansowy, który jeszcze nie minął. Według danych Międzynarodowego Funduszu Walutowego straty banków, które przyczyniły się do kryzysu sięgnęły pod koniec 2010 roku sumy 2 300 miliardów euro, z czego połowa dotyczy banków europejskich. Ten kryzys, który zaczął się w sektorze finansowym doprowadził gospodarkę europejską do głębokiej recesji. Tylko w tym roku europejski PKB spadł o 5,7 %, to znaczy 700 miliardów euro.

Musimy przywrócić zaufanie i stabilność sektora bankowego i zagwarantować, że instrumenty kredytowe nadal będą napędzać gospodarkę realną, przedsiębiorczość, zatrudnienie i wzrost. Unia Europejska i państwa członkowskie przyjęły bezprecedensowy pakiet środków doraźnych, które w owym czasie, nie tak dawno temu, sfinansowali podatnicy. Tym samym Komisja zatwierdziła pomoc państwa na kwotę 4 100 miliardów euro sięgającą 35 % europejskiego PKB. W połączeniu z polityką finansową skonstruowaną tak, by wydobyć Europę z recesji, te środki wsparcia napędzają deficyt i dług publiczny.

Panie i panowie! Obywatele, podatnicy już zapłacili – czy będą musieli płacić jeszcze raz? Nie sądzę i mam nadzieję, że nie, bo byłoby to niesprawiedliwe. Nasza polityka jest dalekowzroczna, bo zawsze lepiej jest zapobiegać niż leczyć. Musimy zapobiec ponownemu wystąpieniu kryzysu i jego katastrofalnym skutkom przede wszystkim po to, by przenieść tę potrzebę zachowania dalekowzroczności i zapobiegania do naszej polityki ostrożnościowej, która wprowadzi przepisy pakietu Bazylea III do Europy.

W tym samym duchu chcemy zapewnić Europie ramy zapobiegania kryzysom bankowym, które także będą opierać się na opinii Parlamentu. Myślę tu przede wszystkim o pracy pani poseł Ferreiry.

Na mocy decyzji z dnia 2 kwietnia 2009 r. grupa G-20 powierzyła Bazylejskiemu Komitetowi Nadzoru Bankowego wprowadzenie, o ile będzie to konieczne, głębokich zmian do przepisów pakietu Bazylea II, aby wzmocnić odporność banków oraz poprawić stabilność finansową. Przywódcy UE wyrazili swoje poparcie dla tego celu w dniach 19-20 marca 2009 r. Przepisy pakietu Bazylea III zostały przygotowane przez zasiadających w Komitecie Bazylejskim ekspertów organów regulacyjnych i nadzorczych z 27 najważniejszych międzynarodowych rynków bankowych, przy niezwykle aktywnym udziale Komisji reprezentującej państwa członkowskie Unii Europejskiej.

Z analizy przeprowadzonej przez naszą Komisję i Komitet Bazylejski wynika, że nowe regulacje wzmocnią stabilność finansową, ograniczą efekt procykliczności oraz – dzięki przewidywanemu ograniczeniu częstości kryzysów w sektorze bankowości i związanego z nimi ryzyka – przyniosą szerokiemu gronu podmiotów istotne korzyści gospodarcze i społeczne. Na reformie tej skorzystają przede wszystkim kredytobiorcy, spółki i osoby prywatne, ale także wierzyciele, rządy, małe i średnie przedsiębiorstwa oraz wszyscy nasi obywatele.

Co prawda, z uwagi na stopniowe wprowadzanie nowych przepisów i klauzul przejściowych ogłoszonych przez grupę prezesów i szefów nadzoru w dniu 12 września 2010 r., korzyści te będą odczuwalne dopiero po pewnym czasie.

To samo dotyczy wymogów w zakresie płynności. Przepisy dotyczące płynności będą przedmiotem analiz do roku 2015. Pani poseł Kratsa-Tsagaropoulou zapytała mnie, czy nowe przepisy spowodują przyspieszenie fuzji między bankami; nie jest to celem reformy, ale jeżeli pewne banki nie wykonają nowych przepisów we właściwym terminie i z tego powodu będą musiały połączyć się z konkurentami, a nawet ich partnerami doprowadzi to do większej ochrony ich deponentów i wierzycieli oraz większej stabilności finansowej.

Rozumiem też państwa obawy, że nowe przepisy nieproporcjonalnie pogorszą pozycję mniejszych banków. Pani poseł! Z ilościowej analizy wpływu pakietu Bazylea III na sektor bankowości przeprowadzona przez Komitet Europejskich Organów Nadzoru Bankowego wynika, że nowe przepisy w mniejszym stopniu pogorszą pozycję mniejszych banków niż 50 największych grup bankowych w Unii Europejskiej. Wynika to przede wszystkim z faktu, że mniejsze banki mają wyższy poziom pierwszego wkładu kapitałowego i prostszy model biznesowy.

Komisja przywiązuje dużą wagę do zapewnienia uczciwej konkurencji na szczeblu międzynarodowym. Na tym etapie otwieranie przez G-20 kolejnej poważnej debaty na temat wszystkich przepisów ustalonych w kontekście pakietu Bazylea III nie byłoby rozsądne, ponieważ są one wynikiem długotrwałych, wyważonych dyskusji. Z drugiej strony ład polityczny G-20 i Rady Stabilności Finansowej to dla Europy narzędzia umożliwiające jej zagwarantowanie, że każdy wdroży pakiet bazylejski skutecznie i o czasie. Tyle mam do powiedzenia w odpowiedzi na bardzo ważne pytanie pani poseł.

  Rodi Kratsa-Tsagaropoulou (PPE). – (EL) Panie przewodniczący! Zgadzam się, że pan komisarz Barnier udzielił bardzo wyczerpującej odpowiedzi. Odniósł się do każdej części pytania, co nie często ma miejsce w przypadku odpowiedzi udzielanych przez Komisję. Panie komisarzu! Jeśli mogę chciałabym zadać panu pytanie dodatkowe na temat płynności banków w ramach pakietu Bazylea III. Czy sądzi pan, że płynność nie pogorszy się właśnie dlatego, że rynek już odczuwa skutki braku płynności banków, a środki będą przyjmowane stopniowo? Czy Komisja uważa, że płynność nie pogorszy w czasie, gdy rynek tak desperacko jej potrzebuje?

  Paul Rübig (PPE). – (DE) Panie komisarzu Barnier! Chciałbym wiedzieć, jaki wpływ wywiera pakiet Bazylea II na rynek amerykański, gdzie upadło wiele – setki – małych banków. Jaki wpływ wywiera na duże banki? Jaka jest sytuacja pakietu Bazylea III w USA? Czy zostanie on tam wprowadzony w tym samym czasie, co w Europie, czy też USA wprowadzą go przed nami? Jak wygląda harmonogram wdrożenia pakietu Bazylea II i Bazylea III w USA?

  Janusz Władysław Zemke (S&D). – (PL) Panie komisarzu, chciałbym podziękować panu za tę informację, która jest o tyle ważna, że ilustruje sytuację finansową w Europie i kondycję finansową banków, którą na co dzień zajmuje się Komisja Europejska. Na szczęście obserwujemy w tej kwestii pewną poprawę. Moje pytanie jest bardzo krótkie: zapowiedział pan, że wiosną 2011 roku Komisja Europejska zgłosi nowe wnioski. Czy zechciałby pan powiedzieć nieco więcej odnośnie tego, co będzie istotą owych wniosków?

  Michel Barnier, komisarz. – (FR) Panie przewodniczący! Pani poseł Kratsa-Tsagaropoulou zapytała mnie o płynność. Powtarzam, że kryzys finansowy udowodnił, iż banki o nadmiernej płynności powstrzymały się przed kredytowaniem na rynku międzybankowym, ponieważ bardzo ostrożnie kumulowały płynność dla własnych potrzeb. Ponadto, problem ten przybrał na sile z powodu braku zrozumienia dla odporności finansowej innych instytucji. Moim zdaniem nowe wymogi dotyczące płynności pomogą w rozwiązaniu problemu niewystarczającej płynności na rynkach dzięki lepszemu zarządzaniu ryzykiem płynności banków i wzmocnieniu ich rezerw gotówkowych.

Pani poseł! Uzgodnienia przejściowe planowane przez Komitet Bazylejski przewidują, że wskaźnik pokrycia płynności będzie obowiązywał dopiero od 2015 roku, co według mnie powinno wystarczyć bankom na dostosowanie się i ograniczenie niepożądanego wpływu na rynki w okresie przejściowym.

Pan poseł Rübig wspomniał o pakiecie Bazylea II. Proszę mi pozwolić przypomnieć wszystkim, że w przypadku Stanów Zjednoczonych, o których pan mówi, pakiet Bazylea II nie został jeszcze wdrożony, pakiet Bazylea 2,5 również nie. Podczas mojej pierwszej wizyty w Stanach Zjednoczonych w dniach 9-10 maja 2010 r. zawarłem z amerykańskim Sekretarzem Skarbu – z którym spotkam się w przyszłym tygodniu – umowę, a raczej doszedłem do porozumienia, że Stany Zjednoczone wdrożą pakiet Bazylea 2,5 w połowie 2011 roku.

Panie pośle! Pańskie pytanie jest bardzo ważne, ponieważ daje nam okazję, by oświadczyć, że podjęliśmy zobowiązania międzynarodowe. Amerykanie odgrywają ważną rolę w formułowaniu standardów bazylejskich. Są mocno zaangażowani w proces i dlatego byłoby to niezrozumiałe ... że tak delikatnie to ujmę. W przypadku wspólnych decyzji normalne jest ich wspólne, równoczesne wykonanie. Bardzo mi zależy na tej równoczesności; co więcej, dopilnuję jej za kilka dni, podczas mojej drugiej wizyty.

Jeżeli chodzi o wpływ pakietu Bazylea III na główne i mniejsze banki, to generalnie rzecz biorąc zachowamy dużą ostrożność podczas przeprowadzania analiz wpływu makro i mikroekonomicznego, nie będziemy improwizować i wykorzystamy wszystkie marginesy płynności, by opracować dobre środki i podjąć dobre decyzje, na tyle kompleksowe, na ile to możliwe.

Pan poseł Zemke pytał o harmonogram. Panie pośle! Na wiosnę 2011 roku planujemy przygotowanie dokumentów legislacyjnych, projektu dyrektywy zatytułowanej „dyrektywa 4 w sprawie wymogów kapitałowych” (CRD 4); po przeprowadzeniu wszystkich analiz skutków, oceny środków bazylejskich, analizy wpływu makro i mikroekonomicznego oraz oceny innych środków, na których mi zależy oraz – o czym mówiłem wcześniej – które dotyczą nadzoru zewnętrznego i wewnętrznego, dyrektywa ta pozwoli na wdrożenie w bankach właściwego systemu zapobiegania ryzyku, po czym nastąpi przeprowadzenie analizy transatlantyckiej.

Potrzebuję kilku miesięcy na przeprowadzenie tych kompleksowych działań: wysłuchanie Parlamentu, wysłuchanie podmiotów zajmujących się świadczeniem usług finansowych, podjęcie właściwych kroków i przygotowanie dobrych wniosków. To wszystko nastąpi na wiosnę 2011 roku wraz z przygotowaniem CRD 4 i wszystkich wspomnianych dokumentów legislacyjnych.

  Przewodniczący. – Pytanie nr 19 skierował Enrique Guerrero Salom (H-0484/10)

Przedmiot: Szczyt Afryka-UE/bezpieczeństwo żywienia

W dniu 16 października ubiegłego roku obchodziliśmy Światowy Dzień Żywności. FAO ostrzegła niedawno, że pomimo lekkiego zmniejszenia liczby stale głodujących osób (z 1 023 milionów w 2009 r. do 925 milionów w roku bieżącym) sytuacja jest nadal nie do przyjęcia. Brak bezpieczeństwa żywienia zagraża osiągnięciu pierwszego celu milenijnych celów rozwoju, szczególnie w Afryce Subsaharyjskiej. W związku ze zbliżającym się szczytem UE-Afryka (Tripoli, 29—30 listopada) wiele podmiotów domaga się, aby strategiczne partnerstwo bardziej skupiło się na bezpieczeństwie żywienia i wzięło pod uwagę aspekty związane z dostępem do żywności, infrastruktur, własności gruntów oraz z dostosowaniem do zmian klimatu. Czy Komisja uważa, że należy ustanowić nowe szczególne partnerstwo dotyczące bezpieczeństwa żywienia w ramach wspólnej strategii UE-Afryka? Czy zamierza się nasilić i koordynować działania w dziedzinach przekrojowych, zawartych w istniejących umowach o partnerstwie, niezbędnych dla osiągnięcia bezpieczeństwa żywienia w Afryce?

  Andris Piebalgs, komisarz. – Panie przewodniczący! Pytanie dotyczy bardzo istotnych zagadnień. Zagwarantowanie, by każdy obywatel miał dostęp do pożywnych produktów żywnościowych to główny cel współpracy na rzecz rozwoju. Zmniejszenie liczby głodujących osób o połowę jest zatem słusznie pierwszym z ośmiu milenijnych celów rozwoju, które społeczność ogólnoświatowa obiecała osiągnąć do roku 2015.

Bezpieczeństwo żywnościowe pozostanie też najważniejszym priorytetem dla Unii Europejskiej i jej stosunków z Afryką, gdzie wiele krajów zboczyło z drogi do osiągnięcia MCR 1, gdzie ponad 70 % ludności zamieszkuje obszary wiejskie i gdzie około 90 % produkcji rolnej pochodzi od drobnych producentów rolnych pracujących w gospodarstwach rodzinnych.

Bezpieczeństwo żywnościowe było już priorytetem pierwszego planu działania UE – Afryka w ramach partnerstwa na rzecz MCR i zaproponujemy utrzymanie go jako obszaru priorytetowego w kolejnym, obecnie przygotowywanym planie działania.

Zadbamy też, by aspekty międzysektorowe bezpośrednio związane z bezpieczeństwem żywnościowym, na przykład badania, handel i integracja regionalna były w kolejnym planie działania traktowane z należytą powagą.

Zainteresowanie Unii Europejskiej bezpieczeństwem żywnościowym jest ściśle związane ze znaczeniem, jakie afrykańscy przywódcy nadają rolnictwu i bezpieczeństwu żywnościowemu.

Kompleksowy program na rzecz bezpieczeństwa żywnościowego w Afryce to wspólne ramy działania w tym obszarze i dalej będziemy go popierać.

Mówiąc to jestem przekonany, że na obecnym etapie dysponujemy wystarczającą liczbą mechanizmów zapewniających podaż pożywnych produktów żywnościowych i nawiązywanie nowego partnerstwa na rzecz bezpieczeństwa żywnościowego w ramach wspólnej strategii Afryka – UE nie jest konieczne.

Jak już mówiłem wymiar ten został objęty między innymi partnerstwem na rzecz MCR.

  Enrique Guerrero Salom (S&D). – (ES) Panie przewodniczący! Panie komisarzu! Dziękuję panu bardzo za odpowiedź, będzie ona niezwykle przydatna podczas szczytu Unia Europejska – Afryka.

Chcę pana zapytać, czy może nam pan udzielić dodatkowych informacji o tym, jakiego rodzaju debaty prowadzono na posiedzeniu wysokiego szczebla w Nowym Jorku poświęconym milenijnym celom rozwoju w odniesieniu do bezpieczeństwa żywnościowego oraz czy komitet FAO ds. światowego bezpieczeństwa żywnościowego dysponuje bodźcami niezbędnymi do koordynowania globalnych działań na rzecz pokonania głodu.

  Georgios Papanikolaou (PPE). – (EL) Panie przewodniczący! Mniej więcej rok temu, w sierpniu 2009 roku Komisja wprowadziła mechanizm Reflex dla krajów zagrożonych, w ramach którego kwotę 500 miliardów euro przeznaczono w latach 2009-2010 na wyeliminowanie skutków ogólnoświatowego kryzysu gospodarczego w najbardziej narażonych krajach afrykańskich.

Czy Komisja dokonała oceny tego programu pod kątem sprawdzenia, czy z tych pieniędzy zrobiono odpowiedni użytek? Chcę przypomnieć Wysokiej Izbie, że program ten jest adresowany do drobnych producentów rolnych, którym przekazano nawozy i nasiona do uprawy, aby mogli zwiększyć produkcję rolną w perspektywie długoterminowej i osiągnąć bezpieczeństwo żywnościowe w perspektywie średnioterminowej.

  Marc Tarabella (S&D). – (FR) Poza danymi liczbowymi przytoczonymi przez naszego kolegę, pana posła Guerrero Salom, na 829 milionów mieszkańców Afryki Subsaharyjskiej około 240 miliony, 30 % ludności, głoduje. Dziś, gdy wiemy, że w drugiej połowie XX wieku produkcja rolna wzrosła 2,6 razy jest jasne, że na przestrzeni 50 lat osiągnięto większy postęp niż przez ostatnie 10 000 lat.

Na tej podstawie twierdzę, że dalsza uprawa bawełny, jako głównego produktu na przykład w Burkina Faso, gdy głoduje 49 % ludności jest nieodpowiedzialna. Panie komisarzu! Czy polityka rozwoju nie powinna traktować produkcji żywności jako jednego z głównych priorytetów rozwoju?

  Andris Piebalgs, komisarz. – Odnosząc się pokrótce do pytania o MCR uważam, że najważniejszym skutkiem tego szczytu jest niebudzące wątpliwości porozumienie między krajami rozwiniętymi i rozwijającymi się w sprawie osiągnięcia MCR do roku 2015, a zwłaszcza zmniejszenia światowego ubóstwa o połowę, jak również umocnienia kwestii związanych z bezpieczeństwem żywnościowym. To oczywiste, że musimy dziś podjąć szereg działań, by osiągnąć MCR.

Jeżeli chodzi o pytanie pana posła Papanikolaou, to zasadniczo dysponujemy dwoma instrumentami. Mechanizm Reflex dotyczy przede wszystkim państw pogrążonych w kryzysie. Z instrumentu żywnościowego wypłaciliśmy też środki na wsparcie małych producentów rolnych w kwocie 1 miliarda euro i bez wątpienia przyniosło to wiele efektów w odpowiedzi na kryzys żywnościowy. W wielu krajach zaopatrzenie w żywność poprawiło się. Problem polega na tym, że bezpieczeństwo żywnościowe jest działaniem jednorazowym, a zatem pomagamy w czasie kryzysu.

To z kolei prowadzi nas do pytania, które skierował do mnie pan poseł Tarabella. Bezpieczeństwo żywnościowe jest bez wątpienia jednym z obszarów, o którego umieszczenie w zielonej księdze będę wnioskował ze względu na szczególne zainteresowanie nim ze strony Unii Europejskiej, wynikające z naszych doświadczeń w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego. Wiemy, do czego powinniśmy dążyć, aby osiągnąć produktywny wzrost oparty także na strukturach rolnych, które nadal przeważają w Afryce.

Cześć druga

  Przewodniczący. – Pytanie nr 20 skierował Marc Tarabella (H-0453/10)

Przedmiot: Kontrola stosowania praw pasażerów korzystających z transportu lotniczego i kolejowego

Na mocy rozporządzeń (WE) nr 261/2004⁽²⁾ i 1371/2007⁽³⁾ wszystkim pasażerom korzystającym z transportu lotniczego i kolejowego w Unii Europejskiej przyznano niezwykle istotne, wspólne prawa podstawowe. Każde państwo członkowskie przekazało kontrolę nad stosowaniem tych rozporządzeń niezależnemu organowi.

Jak Komisja, szczególnie mając na uwadze częściowo chaotyczne podejście do sytuacji pasażerów korzystających z transportu lotniczego i kolejowego po wybuchu islandzkiego wulkanu, zamierza zagwarantować, że organy kontroli będą stosowały rozporządzenia w jednolity sposób i że będą dysponowały wystarczającymi środkami umożliwiającymi szybkie reagowanie?

  Siim Kallas, wiceprzewodniczący Komisji. – Jak pan poseł zauważył rozporządzenie (WE) nr 1371/2007 dotyczące praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym, rozporządzenie (WE) nr 261/2004 dotyczące praw pasażerów w ruchu lotniczym – i dodajmy tutaj jeszcze rozporządzenie (WE) nr 1107/2006 w sprawie praw osób niepełnosprawnych oraz osób o ograniczonej sprawności ruchowej podróżujących drogą lotniczą – uznają określone minimalne, wspólne prawa obywateli podróżujących drogą kolejową lub lotniczą.

Krajowe organy odpowiedzialne za egzekwowanie przepisów muszą dbać o właściwe stosowanie tych rozporządzeń. Przedmiotowe organy muszą przede wszystkim podjąć wszelkie uzasadnione działania gwarantujące pełne poszanowanie praw pasażerów. Zadaniem Komisji jest zapewnienie właściwego wdrażania i wykonywania unijnego prawodawstwa przez państwa członkowskie poprzez stałe monitorowanie podejmowanych przez nie działań.

Krajowe organy odpowiedzialne za egzekwowanie przepisów nie mają prawnego obowiązku sprawozdawania wyłącznie w oparciu o ustalenia zawarte w rozporządzeniach. Odpowiadają na wniosek Komisji zgodnie z ogólną zasadą lojalnej współpracy między państwami członkowskimi i instytucjami UE przewidzianą w traktacie.

Jeżeli chodzi o kryzys wywołany wybuchem islandzkiego wulkanu, to Komisja szybko zareagowała i zrobiła wszystko, co w jej mocy, aby zagwarantować, że zgodnie z konkluzjami z posiedzenia nadzwyczajnego Rady, które odbyło się w dniu 4 maja 2010 r., przepisy dotyczące praw pasażerów podróżujących drogą lotniczą będą stosowane i wykonywane na całym terytorium UE w sposób jednolity i zharmonizowany. Aby osiągnąć ten cel Komisja przygotowała i uzgodniła z władzami krajowymi nieformalne wytyczne dotyczące wykładni oraz była w ścisłym kontakcie z nimi i ze wszystkimi zainteresowanymi stronami.

  Marc Tarabella (S&D). – (FR) Panie komisarzu! Z pewnością zgodzi się pan, że przyjęcie rozporządzeń dotyczących praw pasażerów podróżujących drogą lotniczą, kolejową, a ostatnio także morską, słusznie obudziło w obywatelach Europy nadzieję, że wreszcie znajdą się szybkie finansowe rozwiązania problemu opóźnień, anulowania połączeń i innych poważnych problemów. Dlatego tak ich rozczarowała informacja o tym, że do tej pory nie rozpatrzono tysięcy skarg złożonych na przykład po wybuchu islandzkiego wulkanu, o którym pan wspominał.

Prawda jest taka, że państwa członkowskie nie powołują służb operacyjnych i skutecznie działających służb regulacyjnych, które zmusiłyby przedsiębiorstwa do wdrożenia tych rozporządzeń i nakładały na nie kary finansowe za niedotrzymania tego obowiązku. W Belgii na przykład od dnia 1 lutego 2006 r. służba regulacji gospodarki nie nałożyła na linie lotnicze żadnej kary, co dowodzi, że sytuacja ta nie rozwiązuje problemów konsumentów.

  Ádám Kósa (PPE). – (HU) Mam krótkie pytanie. Co pan sądzi o poszczególnych sektorach transportu, o odmiennym traktowaniu przez nie praw pasażerów? Moje pytanie jest takie: czy pan komisarz lub Komisja planuje jednolite zarządzanie prawami pasażerów i jednolitą kontrolę ich wykonywania w poszczególnych sektorach transportu?

  Justas Vincas Paleckis (S&D). – Wybuch wulkanu udowodnił, że niektóre państwa Unii Europejskiej, zwłaszcza te nowe, nie mają żadnej alternatywy. Nie dysponują połączeniami kolejowymi z Europą Zachodnią, w tym także z pańskim krajem, panie komisarzu i moim.

Czy sytuacja ta spowodowała przyspieszenie prac nad projektem Rail Baltica?

  Siim Kallas, wiceprzewodniczący Komisji. – Po pierwsze, jeśli chodzi o kryzys wywołany wybuchem islandzkiego wulkanu i prawa pasażerów, to dysponujemy dość wyczerpującymi analizami udowadniającymi, że w większości przypadków linie lotnicze zachowały się odpowiedzialnie, a pasażerowie racjonalnie i rozsądnie, a zatem większość z tych problemów została rozwiązana. Oczywiście zawsze będą skargi i zawsze będą problemy, ale nikt nie mówi o karaniu linii lotniczych: jest to kwestia niezbędnej odpowiedzialności odszkodowawczej.

O ile wiem, zajmujemy się skargami, których nie rozpatrzono w odpowiedni sposób. Jesteśmy w kontakcie z krajowymi organami odpowiedzialnymi za egzekwowanie przepisów, ale sprawy te nadal pozostają w gestii tych organów i sytuacja nie wygląda tak źle.

Odpowiadając na kolejne pytanie, tak, opowiadamy się za zharmonizowaniem reguł dotyczących traktowania praw pasażerów we wszystkich rodzajach transportu. W dniu 30 listopada przeprowadzimy konsultacje mające na celu przedyskutowanie z Radą każdego kontrowersyjnego aspektu praw pasażerów podróżujących autobusami. Dysponujemy już przepisami dotyczącymi praw pasażerów podróżujących drogą kolejową, ale są one mniej ambitne. Tak, w przypadku linii lotniczych chcemy przeforsować stosowanie zharmonizowanego podejścia.

Jeśli chodzi o projekt Rail Baltica, to zrobię, co w mojej mocy, by przygotować ten projekt i mam nadzieję, że możemy nawiązać współpracę z Parlamentem i ze wszystkimi krajami, dzięki której projekt ten zakończy się sukcesem.

  Przewodniczący. – Pytanie nr 21 skierowała Marian Harkin (H-0455/10)

Przedmiot: Dyrektywa 2002/15/WE

W dniu 16 czerwca 2010 r. Parlament głosował za odrzuceniem wniosku Komisji w sprawie organizacji czasu pracy osób wykonujących czynności w trasie w zakresie transportu drogowego. Jaka jest obecna sytuacja tego wniosku?

  Siim Kallas, wiceprzewodniczący Komisji. – Na dziś sytuacja wygląda tak, że po odrzuceniu wniosku przez Parlament w dniu 30 czerwca 2010 r. Komisja podjęła decyzję o jego wycofaniu.

Ponieważ obecnie dyrektywa dotyczy także kierowców prowadzących działalność na własny rachunek, państwa członkowskie muszą pokazać, jak dotrzymują swoich zobowiązań prawnych i egzekwują przepisy dotyczące kierowców prowadzących działalność na własny rachunek.

Komisja zwróciła się do państw członkowskich z prośbą o przekazanie informacji w sprawie transpozycji i wykonania dyrektywy w odniesieniu do kierowców prowadzących działalność na własny rachunek. Decyzję w sprawie niezbędnych działań Komisja podejmie po uzyskaniu i przeanalizowaniu odpowiedzi.

  Marian Harkin (ALDE). – Dziękuję panu za odpowiedź. Chciałam zapytać, czy są jakieś wnioski lub wytyczne, które zamierzają państwo przedstawić państwom członkowskim, aby zasugerować sposób monitorowania czasu pracy kierowców prowadzących działalność na własny rachunek, zwłaszcza czasu, jaki poświęcają oni na czyszczenie czy konserwację pojazdów lub na papierkową robotę związaną z prowadzoną działalnością, co moim zdaniem będzie bardzo trudno monitorować.

Czy Komisja będzie weryfikować także społeczno-gospodarcze skutki znaczącego zmniejszenia czasu pracy dla kierowców prowadzących działalność na własny rachunek?

  Siim Kallas, wiceprzewodniczący Komisji. – Nie mamy jeszcze żadnego pomysłu na to, jak przygotować takie wytyczne; jest to niewątpliwie bardzo złożony problem i będziemy go omawiać z państwami członkowskimi. Z prawnego punktu widzenia przepisy tej dyrektywy już obowiązują i należy ich przestrzegać, ale w tej chwili myślimy o wytycznych i analizie odpowiedzi, dopiero potem zobaczymy, co można zrobić.

  Przewodniczący. – Pytanie nr 22 skierował Georgios Koumoutsakos (H-0462/10)

Przedmiot: Bezpieczeństwo na drogach w latach 2011-2020: szczególne środki dotyczące autobusów szkolnych i ich kierowców

Co roku prawie 35 000 osób ginie w UE w wypadkach drogowych, a 1 700 000 odnosi w nich obrażenia. Dane statystyczne zawierają liczbę, która wywołuje jeszcze większe zaniepokojenie: ponad 1 100 ofiar wypadków drogowych w UE to dzieci (dane z 2008 r.). Odwołując się do przedstawionego przez Komisję europejskiego programu działań na rzecz bezpieczeństwa na drogach w latach 2011-2020, a także zważywszy, że codziennie miliony dzieci jadą do szkoły i wracają z niej autobusami szkolnymi, zwracam się do Komisji z następującymi pytaniami:

Jakie konkretne inicjatywy i działania zamierza podjąć we współpracy z państwami członkowskimi, by skuteczniej zapobiegać wypadkom drogowym, których ofiarami padają dzieci? Czy zamierza przyjąć surowsze normy bezpieczeństwa i wprowadzić bardziej rygorystyczne kontrole jakości pojazdów wykorzystywanych jako autobusy szkolne oraz kompetencji zawodowych kierowców autobusów szkolnych (np. zastosowanie najnowszych technologii, częstsze kontrole umiejętności zawodowych, doświadczenia i osobowości kierowców z wykorzystaniem testów psychologicznych)?

Pytanie nr 23 skierował Jim Higgins (H-0466/10)

Przedmiot: Cele UE w dziedzinie bezpieczeństwa drogowego

Czy Komisja jest zaniepokojona faktem, że liczba osób, które co roku giną na drogach na obszarze Unii Europejskiej, nadal utrzymuje się na niemożliwym do zaakceptowania poziomie i w 2009 r. wyniosła 35 tys. ofiar śmiertelnych w całej UE? Czy Komisja jest zaniepokojona faktem, że europejski plan działania na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego, którego celem było zmniejszenie ofiar śmiertelnych z 50 tys. do 25 tys. w latach 2001-2010, zakończył się fiaskiem? Czy Komisja mogłaby wskazać, jak zamierza zagwarantować realizację celów określonych w zmienionym programie UE na rzecz bezpieczeństwa drogowego na lata 2011-2020?

  Siim Kallas, wiceprzewodniczący Komisji. – Komisja zgadza się, że liczba osób, które co roku giną na drogach UE jest nadal nie do przyjęcia.

W 2009 roku na drogach UE zginęło około 35 tysiecy osób, co odpowiada liczbie mieszkańców małego miasta.

Komisja nie zgadza się jednak z opinią pana posła, że trzeci europejski program działań na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego na lata 2001-2009 zakończył się fiaskiem i że cel początkowy nie został osiągnięty. Doprowadził on do silnej mobilizacji wszystkich zainteresowanych stron. W tym okresie w Unii Europejskiej ocalono życie 78 tysiącom osób, ogółem ocalono 2 miliony ofiar.

Oprócz możliwych do oszacowania danych liczbowych bezcenna jest korzyść w postaci oszczędzenia bólu oraz tragedii osobistych i rodzinnych. W przyjętych niedawno „kierunkach polityki w dziedzinie bezpieczeństwa na drogach na lata 2011-2020” Komisja zaproponowała dalsze dążenie do osiągnięcia celu zmniejszenia o połowę liczby osób, które giną na drogach w Unii Europejskiej, poczynając od wyników uzyskanych w roku 2010.

Aby można było ten cel osiągnąć konieczna będzie większa skuteczność unijnej i krajowej polityki bezpieczeństwa na drogach. Wymaga to zdecydowanego zaangażowania wszystkich państw członkowskich, zwłaszcza tych o niskim poziomie bezpieczeństwa, które powinno znaleźć swoje odzwierciedlenie w opracowaniu kompleksowych krajowych strategii bezpieczeństwa na drogach, opartych na praktykach, które w innych krajach okazały się skuteczne. Będzie też wymagać specjalnych działań na rzecz zmniejszenia liczby wypadków na drogach w obszarach, w których postęp jest wolniejszy, takich jak bezpieczeństwo motocyklistów czy bezpieczeństwo dróg wiejskich.

Ważną rolę odegrają przede wszystkim zdobycze technologiczne, zwłaszcza tak zwane inteligentne systemy transportu.

Jeżeli chodzi o szczególny problem zapobiegania wypadkom na drogach z udziałem dzieci, zwłaszcza autobusów szkolnych, trzeba powiedzieć, że w ostatnim dziesięcioleciu nastąpił duży postęp w zakresie zmniejszenia liczby śmiertelnych wypadków na drogach z udziałem dzieci poniżej 15 roku życia o 70 %.

Komisja ma jednak pełną świadomość potrzeby zagwarantowania wysokiego poziomu ochrony dzieci, które należą do grupy szczególnie bezbronnych użytkowników dróg.

  Georgios Koumoutsakos (PPE). – (EL) Panie komisarzu! Dziękuję panu za odpowiedź. Niemniej jednak skieruję kolejne pytanie, bo miliony uczniów podróżują codziennie do i ze szkoły w pojazdach wykorzystywanych w charakterze autobusów szkolnych. Mówimy tu dosłownie o kwiecie europejskiej młodzieży. Dlatego jestem zdania, że w przypadku tych pojazdów naprawdę powinniśmy przyjąć bardziej restrykcyjne techniczne normy bezpieczeństwa, przeprowadzać dokładniejsze i częstsze kontrole gwarantujące przestrzeganie norm, a także oczywiście bardziej restrykcyjne weryfikacje kwalifikacji zawodowych kierowców tych pojazdów.

Uważam, panie komisarzu, że Komisja powinna rozważyć podjęcie inicjatywy w tym obszarze. Jestem przekonany, że europejska opinia publiczna przyjęłaby ją bardzo dobrze, ponieważ jak wcześniej powiedziałem mówimy tu o bardzo bezbronnej grupie, bliskiej sercom i myślom wszystkich obywateli Europy.

  Jim Higgins (PPE). – (GA) Nie zgadzam się z panem komisarzem, że wszystkie wymienione działania okazały się owocne. Sam pan komisarz potwierdził, że w 2009 roku zginęło 35 tysięcy osób. Taki jest efekt strategii na rzecz bezpieczeństwa na drogach Unii Europejskiej na lata 2000-2010, 15 tysięcy osób więcej niż założony przez Komisję cel zmniejszenia liczby wypadków. Pytam pana, czy pan lub Komisja macie jakiś plan, albo nowe pomysły na poprawę sytuacji? Bieżące działania nie odnoszą skutku. Przegrywamy.

  Silvia-Adriana Ţicău (S&D). – (RO) Liczba 35 tysięcy osób, które zginęły w wypadkach na drogach odpowiada ginącej co roku liczbie mieszkańców małego europejskiego miasta i dla mnie jest to niezwykle poważna sprawa. 57 % ofiar wypadków na drogach to piesi, rowerzyści i motocykliści. Przede wszystkim uważam, że brak jest edukacji na ten temat adresowanej do dzieci objętych obowiązkiem szkolnym (padło pytanie także dotyczące dzieci w wieku szkolnym). Dlatego pytam pana, jakie działania Komisja podejmuje, by edukować bezbronnych uczestników ruchu drogowego.

  Marian Harkin (ALDE). – Mam do pana komisarza bardzo konkretne pytanie dotyczące autobusów szkolnych. Czy Komisja mogłaby rozważyć przedstawienie wniosku przewidującego, że na jednym miejscu w autobusie może siedzieć tylko jedno dziecko oraz że wszystkie dzieci poniżej 15 roku życia powinny podróżować autobusami szkolnymi w zapiętych pasach bezpieczeństwa?

  Siim Kallas, wiceprzewodniczący Komisji. – Najpierw o autobusach. Mamy surowe przepisy regulujące normy techniczne dotyczące autobusów, a zwłaszcza autobusów szkolnych. Nie zgłoszono mi żadnych szczególnych obaw związanych z problemem dotyczącym autobusów szkolnych. Będziemy oczywiście kontrolować sytuację i zaproponujemy – odpowiadając na ostatnie pytanie – przestrzeganie surowych przepisów przewidujących, że wszystkie dzieci powinny być odpowiednio przewożone i mieć zapięte pasy bezpieczeństwa. Nie dotarły do mnie jednak żadne sygnały dotyczące tego problemu bezpieczeństwa na drogach wskazujące, że kwestia autobusów szkolnych jest traktowana niewłaściwie.

Zginęło 30 tysięcy osób i oczywiście wszystkich nas to martwi. Każda ofiara to tragedia, ale zdecydowanie nie zgadzam się z tym, że przedmiotowy plan działania na rzecz bezpieczeństwa na drogach zakończył się fiaskiem. W Europie odnotowano 40 % spadek liczby ofiar. W moim kraju w ciągu ostatnich 15 lat odnotowano czterokrotny spadek tej liczby. Kroczyliśmy tą samą drogą. Wszystkim państwu, których interesują nasze plany chcę powiedzieć, że tuż przed wakacyjną przerwą przyjęliśmy wytyczne polityczne stanowiące kolejny plan działania na rzecz bezpieczeństwa na drogach i przyświeca nam ten sam cel – zmniejszenie liczby ofiar o połowę.

W wytycznych opisano wiele środków, które mogą pomóc w osiągnięciu tego celu, także edukowanie użytkowników dróg, również tych najbardziej bezbronnych w ruchu drogowym. Osoby najbardziej zagrożone to zazwyczaj osoby starsze, piesi, rowerzyści, a także motocykliści, którzy wymagają specjalnej troski, ponieważ motocykliści to jedyna grupa, w której liczba ofiar wzrosła – w pozostałych grupach spadła.

  Przewodniczący. – Pytanie nr 24 skierował Justas Vincas Paleckis (H-0464/10)

Przedmiot: Nadmierny ruch transportowy na Morzu Bałtyckim

Międzynarodowa organizacja pozarządowa World Wide Fund for Nature poinformowała w sierpniu, że zwiększenie działalności handlowej na Morzu Bałtyckim w ciągu przyszłych 20 lat bardzo mu zaszkodzi. Żegluga, działalność przemysłowa na pełnym morzu i turystyka zwiększą się ponad dwukrotnie. W sektorze turystyki zgodnie z przewidywaniami liczba pasażerów na pokładach statków wzrośnie z 5 do 20 milionów. W 2030 roku liczba statków zwiększy się z 4 000 do 9 000. Prawdopodobieństwo wypadków środowiskowych proporcjonalnie wzrośnie. Już obecnie rejestruje się wzrost o ponad 150 statków rocznie. Wycieki ropy na Morzu Bałtyckim, w przeciwieństwie do innych mórz, w krótkim czasie zanieczyszczają plaże. Całkowita wymiana wody w tym akwenie zabiera aż 30 lat.

Jak Komisja ocenia zagrożenie, jakie stanowi nadmierna żegluga po Morzu Bałtyckim i jakie środki proponuje, by podjęły nadbałtyckie państwa członkowskie w celu rozwiązania tej kwestii? Czy Komisja popiera propozycje organizacji pozarządowej, by ograniczyć transport handlowy na Morzu Bałtyckim?

  Siim Kallas, wiceprzewodniczący Komisji. – Dane liczbowe zamieszczone w posiadanych przeze mnie dokumentach są prawdopodobnie nieco niższe, ale oczywiście z przyjemnością odpowiem na pytanie pana posła Paleckisa.

W ostatnich latach ruch transportowy na Morzu Bałtyckim znacząco wzrósł na skutek szybkiego wzrostu gospodarczego. Jednocześnie dziś Unia Europejska dysponuje jednymi z najbardziej zaawansowanych ram bezpieczeństwa morskiego na świecie. Trzeci pakiet środków prawnych na rzecz bezpieczeństwa na morzu przyjęty przez Parlament i Radę w 2009 roku oznacza poważne udoskonalenie monitorowania ruchu statków morskich UE i systemu informacji. Dotyczy wszystkich wód otaczających Europę i wprowadza restrykcyjne kontrole statków wpływających do portów UE zwane też kontrolą państwa portu. Obejmuje środki specjalne dla Morza Bałtyckiego, takie jak wymogi bezpieczeństwa nawigacji zimowej i wzmocnione normy dotyczące grubości pokrywy lodowej uniemożliwiającej poruszanie się statkom.

Komisja blisko współpracuje ze wszystkimi państwami bałtyckimi UE w celu zagwarantowania sprawnego wdrażania tych nowych środków. Europejska Agencja ds. Bezpieczeństwa na Morzu zapewnia również wsparcie techniczne. Na wypadek katastrofy EABM dysponuje statkami usuwającymi zanieczyszczenia i specjalistycznym sprzętem na stałe zlokalizowanymi na Morzu Bałtyckim. Jest to uzupełnienie wprowadzonych już przez państwa bałtyckie środków walki z zanieczyszczeniami.

Komisja kontynuuje też dialog z Federacją Rosyjską w celu zagwarantowania spójnego stosowania reguł bezpieczeństwa na Morzu Bałtyckim. W tych ramach Komisja planuje uruchomienie we współpracy z administracją rosyjską pilotażowego projektu monitorowania żeglugi morskiej na Morzu Bałtyckim. Przyjęta niedawno strategia UE dla regionu Morza Bałtyckiego dotyczy również bezpieczeństwa i ochrony.

Chcę się odnieść także do ciekawej propozycji ograniczenia ruchu transportowego na Morzu Bałtyckim, ale przed wprowadzeniem jakichkolwiek ograniczeń w żegludze transportowej należy je dokładnie przeanalizować i muszą być one zgodne z konwencją Narodów Zjednoczonych o prawie morza oraz z innymi konwencjami uzgodnionymi na szczeblu międzynarodowym. Międzynarodowa Organizacja Morska uznaje już Morze Bałtyckie za szczególnie zagrożony akwen morski, a taki status wiąże się przede wszystkim z wymogami dotyczącymi żeglugi morskiej dla potrzeb ograniczenia ryzyka katastrof i ochrony środowiska morskiego.

Chcę też zauważyć, że transport morski jest sposobem transportu stosunkowo przyjaznym dla środowiska. Dodatkowe ograniczenia transportu komercyjnego na Morzu Bałtyckim mogłyby potencjalnie doprowadzić do promowania innych, mniej przyjaznych dla środowiska rodzajów transportu, a w konsekwencji większych emisji.

  Justas Vincas Paleckis (S&D). – Ucieszyło mnie, że pan komisarz wspomniał o współpracy z Rosją. Jeżeli chodzi o normy dotyczące udogodnień dla statków, które kraje pana zdaniem przewodzą w tej dziedzinie, a które nie należą do najlepszych?

  Siim Kallas, wiceprzewodniczący Komisji. – Bardzo trudno to różnicować, a nie dysponuję dowodami, które pozwalałyby mi stwierdzić, że jedno państwo jest lepsze od innego. Ogólnie rzecz biorąc wszystkie państwa bałtyckie przywiązują bardzo dużą wagę do kwestii związanych z ochroną środowiska a także z transportem morskim. Pan poseł wie, że kraje nordyckie zainicjowały – i były tutaj główną siłą napędową – specjalną decyzję o ograniczeniu emisji siarki przez statki, a więc naprawdę nie mam dowodów, aby wyróżniać jedno państwo na tle pozostałych.

  Przewodniczący. – Panie komisarzu! Jest pan wzorem komisarza, ponieważ udzielane przez pana odpowiedzi są niezwykle konkretne, pomocne i zwięzłe. To bardzo ważne podczas tury pytań.

Pytanie nr 31 skierował Georgios Papastamkos (H-0461/10)

Przedmiot: Wspólna polityka rolna po 2013 roku: podział dopłat bezpośrednich

Uznając, że kryterium płatności od hektara nie wystarcza do zapewnienia sprawiedliwego podziału dopłat bezpośrednich we wspólnej polityce rolnej po 2013 r., Parlament Europejski zwrócił się do Komisji o zaproponowanie dodatkowych obiektywnych kryteriów oraz o ocenę ich potencjalnego wpływu, przy uwzględnieniu złożoności sektora rolnego i różnic między państwami członkowskimi (sprawozdanie George’a Lyona dotyczące przyszłości WPR po 2013 r.).

Czy Komisja może poinformować, jakie działania podjęła w tej kwestii? Jakie kryteria podziału dopłat bezpośrednich rozważa?

Pytanie nr 32 skierował Giovanni La Via (H-0481/10)

Przedmiot: Środki mające na celu zapobieganie erozji gleby we wspólnej polityce rolnej po 2013 r.

Degradacja stanu wód podziemnych jest przyczyną coraz liczniejszych katastrof w Europie Środkowej, Wschodniej i Południowej.

W swojej rezolucji z dnia 5 maja 2010 r. w sprawie rolnictwa UE i zmian klimatu (2009/2157 (INI)) Parlament podkreśla znaczenie „w przyszłej reformie WPR...” „ochrony gleb (przez zapewnianie związków organicznych) przed erozją wodną i wietrzną”.

Jakie środki zamierza podjąć Komisja w ramach nowej wspólnej polityki rolnej, celem zachęty dla działań zapobiegających erozji gleby?

Pytanie nr 33 skierowała Nadezhda Neynsky (H-0487/10)

Przedmiot: Nowe ramy dla wspólnej polityki rolnej na lata 2014-2020

Jeżeli dotacje na rzecz Bułgarii nie zostaną w znacznym stopniu podwyższone, rolnictwo tego kraju może ulec załamaniu. Jest to szczególnie poważny problem w dobie kryzysu. W chwili obecnej Bułgaria i Rumunia, dwa ostatnie państwa członkowskie, które przystąpiły do Unii Europejskiej w 2007 r., otrzymują dotacje stanowiące jedynie 40% wartości kwot przekazywanych na ręce „starych” państw członkowskich, takich jak Niemcy, Francja i in. Dotacje przyznawane tym krajom powinny – zgodnie z ich umowami o przystąpieniu – zostać do roku 2016 zrównane z dotacjami przyznawanymi innym państwom członkowskim. Czy w nowych ramach wspólnej polityki rolnej Unii Europejskiej na lata 2014-2020 Komisja przewiduje szybsze podwyższenie poziomu dotacji dla Bułgarii, co jest w chwili obecnej przedmiotem prowadzonych dyskusji i jeżeli tak, czy kryteria przyznawania tych dotacji zostaną zmienione?

Pytanie nr 34 skierowała Sandrine Bélier (H-0490/10)

Przedmiot: Uwzględnienie różnorodności biologicznej w reformie WPR

W sprawozdaniu, które przyjęto dnia 21 września 2010 r. (http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=TA&reference=P7-TA-2010-0325&language=PL" ), Parlament Europejski jasno potwierdził niepowodzenie europejskiej strategii na rzecz zahamowania utraty różnorodności biologicznej do 2010 r. Na różnorodność biologiczną użytków rolnych wpływają coraz intensywniejsze uprawy, wzrastające wykorzystanie pestycydów i nawozów, zwiększanie areału rolnego, coraz częstsze uprawy monokulturowe, a jej stan jest alarmujący.

Należy działać i to działać szybko. Tak jak przypomina sprawozdanie, najwyraźniej należy przyjąć podejście międzysektorowe: ochrona i przywrócenie naszych zasobów naturalnych wykraczają poza zakres samej tylko polityki ochrony środowiska. Kwestie te należy uwzględnić we wszystkich strategiach politycznych Unii: sposób postrzegania rolnictwa w przyszłości, ma zasadnicze znaczenie.

Trwałe wykorzystanie różnorodności biologicznej użytków rolnych wymaga stanowczego zaangażowania na rzecz zrównoważonej pod względem ekologicznym przyszłości. Należy wykorzystać reformę WPR, by odwrócić te tendencje i zadbać wreszcie o ochronę i przywrócenie różnorodności biologicznej. Wprowadzając zmiany należy przede wszystkim uwzględniać kwestię różnorodności biologicznej.

W świetle niepowodzenia wysiłków na rzecz powstrzymania utraty różnorodności biologicznej do 2010, czy Komisja może wskazać kryteria w zakresie ochrony różnorodności biologicznej, które zostaną ujęte w WPR na okres po 2013 r.? Czy przewiduje się wykorzystanie tej nowej strategii politycznej w celu przywrócenia różnorodności biologicznej użytków rolnych?

Pytanie nr 35 skierował Janusz Wojciechowski (H-0502/10)

Przedmiot: W sprawie sprawiedliwego podziału płatności w ramach WPR

Parlament Europejski, w sprawozdaniu George'a LYONA w sprawie przyszłości Wspólnej Polityki Rolnej po 2013 r., przyjętym w dniu 8 lipca bieżącego roku stwierdził, że „ wzywa do sprawiedliwego podziału płatności w ramach WPR i nalega, by był on sprawiedliwy zarówno wobec rolników z nowych, jak i ze starych państw członkowskich”.

Jakie działania podejmuje Komisja i jakie rozwiązania zamierza przedstawić dla wprowadzenia w życie postulatu sprawiedliwego podziału płatności WPR pomiędzy starymi i nowymi państwami członkowskimi?

  Dacian Cioloş, komisarz. – (FR) Odpowiem teraz na pięć połączonych pytań dotyczących tego samego tematu.

Całkowita kwota dopłat bezpośrednich w państwach członkowskich Unii Europejskiej odpowiada wielkości produkcji rolnej tych państw i średniemu archiwalnemu poziomowi pomocy. Biorąc pod uwagę, że podczas ustalania kwoty dopłat bezpośrednich uwzględniono dane archiwalne, pomoc ta nie jest równomiernie rozdzielana między państwami członkowskimi, między regionami czy między poszczególnymi kategoriami rolników.

Grupa UE-12, to znaczy 12 najmłodszych państw członkowskich UE jest na etapie stopniowego dochodzenia do pełnego finansowania, innymi słowy stopniowo wprowadza dopłaty bezpośrednie.

W grupie UE-10 dopłaty bezpośrednie osiągną 100 % poziomu dla Unii Europejskiej w roku 2013. W przypadku dwóch państw członkowskich, które przystąpiły do Unii jako ostatnie, Bułgarii i Rumunii, traktowanych równorzędnie, stopniowe wprowadzanie dopłat bezpośrednich rozpocznie się w roku 2016, a zaczynać one będą od poziomu 25 % dopłat z 2007 roku.

Niemniej jednak wszystkie państwa członkowskie z grupy UE-12, to znaczy wszystkie nowe państwa członkowskie również mają możliwość osiągnięcia poziomu dopłat bezpośrednich UE dzięki dotacjom krajowym w ramach limitów jasno określonych w rozporządzeniu i traktatach akcesyjnych.

Zgodnie z zapowiedziami Rady sformułowanymi w momencie przeprowadzania oceny funkcjonowania wspólnej polityki rolnej (WPR) w 2008 roku oraz oceny funkcjonowania reformy WPR w 2003 roku, Komisja uczestniczy w ustalaniu metod stworzenia systemu dopłat bezpośrednich, zwłaszcza w odniesieniu do problemu zróżnicowanych poziomów dopłat w poszczególnych państwach członkowskich.

W okresie po 2013 roku Komisja przeprowadzi analizę i dokona oceny różnych możliwości zreformowania systemu dopłat bezpośrednich. Zmiany, które należy wprowadzić do systemu dopłat bezpośrednich, a konkretnie mówiąc do sposobu podziału tych dopłat w celu zagwarantowania bardziej sprawiedliwego traktowania państw członkowskich i poszczególnych kategorii rolników to główny temat debaty o przyszłości WPR. Niemniej jednak jest jeszcze wiele wątpliwości dotyczących metod i kryteriów, które można stosować w celu rozpoczęcia prac na rzecz zagwarantowania bardziej sprawiedliwego wsparcia. Jednym z ważnych problemów dotyczących przyszłego podziału bezpośredniego wsparcia między państwami członkowskimi będzie określenie sposobu przejścia od stanu obecnego do bardziej sprawiedliwego podziału w przyszłości oraz jednoczesne uniknięcie poważnych zakłóceń, które w pewnych regionach i dla pewnych systemów produkcji mogłyby mieć istotne konsekwencje gospodarcze.

WPR po 2013 roku będzie też musiała rozstrzygnąć wiele wyzwań środowiskowych, w tym bardzo poważny problem erozji gleby w Europie, pogłębiany jeszcze przez zmiany klimatu.

Priorytetem dla zrównoważonego gospodarowania zasobami naturalnymi w ramach strategii „Europa 2020” jest również różnorodność biologiczna. Mimo, że nie osiągnięto celu powstrzymania utraty różnorodności biologicznej do 2010 roku, osiągnięto zdecydowany postęp, a WPR bardzo się do tego przyczyniła.

Obecnie WPR wspiera zrównoważone gospodarowanie gruntami poprzez dopłaty bezpośrednie podlegające obowiązkowi przestrzegania wymogów w zakresie ochrony środowiska, zwłaszcza dobrych praktyk rolno-środowiskowych w dziedzinie erozji gleby, materii organicznej w glebie i struktury gleby, a także poprzez specjalne środki rozwoju obszarów wiejskich, przede wszystkim środki rolno-środowiskowe, które wykraczają poza warunki podstawowe zawarte w zasadach dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska.

Ponadto, aby zagwarantować lepsze użytkowanie gleby w Europie i pomóc w zachowaniu materii organicznej w glebie w 2006 roku Komisja złożyła wniosek dotyczący glebowej dyrektywy ramowej. Jednym z jej celów jest ustalenie przyczyn erozji i przeciwdziałanie jej. Wniosek ten uwzględnia też narzędzia, które WPR ma do zaproponowania w tym obszarze.

Jeżeli chodzi o różnorodność biologiczną WPR odnosi się do zgodności z wymogami środowiskowymi, w tym do dyrektywy ptasiej i dyrektywy siedliskowej, których naruszenie prowadzi do nakładania kar. Kary te powodują ograniczenie pomocy bezpośredniej zwłaszcza dopłat dla regionów Natura 2000, a także dopłat rolno-środowiskowych.

Jeżeli chodzi o WPR po 2013 roku, to Komisja doskonale zna zakres problemów środowiskowych, które należy rozwiązać i obecnie zajmuje się analizowaniem różnych możliwości lepszego zintegrowania problemów środowiskowych z pomocą pochodzącą ze wszystkich instrumentów pierwszego i drugiego filaru WPR. Trwa analiza wpływu służąca przygotowaniu wniosków prawodawczych dotyczących WPR po 2013 roku, a opublikowanie komunikatu szeroko omawiającego wspólną politykę rolną planuje się na listopad 2010 roku. Przekażę ten komunikat komisji rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich w dniu 17 listopada.

  Georgios Papastamkos (PPE). – (EL) Panie komisarzu! Jestem pewien, że dostrzega pan podstawową różnicę między poszczególnymi regionami i państwami członkowskimi Unii w sektorze rolnym. Myślę tu między innymi o zakresie, strukturze i typologii gospodarstw oraz wkładzie, jaki rolnictwo wnosi w zatrudnienie i gospodarkę obszarów mniej uprzywilejowanych i obszarów ekologicznie wrażliwych. Dlatego moim zdaniem nie powinniśmy jednolicie definiować pomocy regionalnej przez co rozumiem szczebel Unii Europejskiej. Panie komisarzu! Czy może pan potwierdzić, że wprowadzone zostaną obiektywne kryteria dotyczące podziału pomocy bezpośredniej?

  Giovanni La Via (PPE). – (IT) Panie przewodniczący! Jestem panu komisarzowi wdzięczny za odpowiedź na pytanie o erozję gleby, ale chcę skierować pytanie dodatkowe.

Biorąc pod uwagę poważną przyczynę, jaką w regionie Morza Śródziemnego jest występowanie gleby odkrytej na skutek pożarów lasów i pożarów charakterystycznych dla państw śródziemnomorskich, czy pan komisarz nie sądzi, że nadeszła pora na zmianę metody wyliczania składek rolno-środowiskowych poprzez wprowadzenie dodatkowych składek dla gospodarstw decydujących się na wypracowanie i prowadzenie przyjaznych dla środowiska praktyk rolnych, których celem nadrzędnym jest zapobieganie pożarom w gospodarstwach i na użytkach rolnych?

  Nadezhda Neynsky (PPE). – (BG) Jak pan wspomniał Bułgaria i Rumunia, które jako ostatnie przystąpiły do Unii Europejskiej w 2007 roku aktualnie otrzymują 40 % kwoty dotacji rolnych przyznanych starym państwom członkowskim, jak Niemcy, Francja i inne.

Zauważył pan, że zrównanie dotacji nie nastąpi do 2016 roku, co w czasie kryzysu stawia te dwa nowo przyjęte państwa w wyjątkowo niekorzystnej sytuacji. Zagraża to rolnictwu i dużej części ludności zaangażowanej w działalność rolniczą. Czy nie sądzi pan, że czynnik ten, to znaczy kryzys gospodarczy i finansowy, należałoby wziąć pod uwagę w szczególnym przypadku tych dwóch państw członkowskich?

  Dacian Cioloş, komisarz. – (FR) W odpowiedzi na pierwsze pytanie pana posła Papastamkosa muszę powiedzieć, że rzeczywiście, istnieją różnice między państwami członkowskimi, między regionami i poszczególnymi kategoriami rolników. Dlatego wielokrotnie mówiłem, iż uważam, że system ryczałtowy – to znaczy jednolita kwota za hektar dla wszystkich kategorii – nie jest dobrym rozwiązaniem.

Dlatego na podstawie aktualnego, archiwalnego systemu referencyjnego wyliczyliśmy dotacje od poziomu produkcji sprzed 10, 15 czy 20 lat. Jest to system, od którego chcemy odstąpić i zastąpić go obiektywnymi kryteriami. Należy jednak zwrócić uwagę także na zagwarantowanie przywrócenia równowagi w okresie przejściowym i ustanowienie ram, które umożliwiłyby gospodarkom państw poszkodowanych przez ten system podołanie tej zmianie. Z tego względu mam zamiar zaproponować obiektywne kryteria, które już na początku trzeba jakoś ze sobą powiązać, by zagwarantować wykonalne przejście.

Panie pośle La Via! Problemy, które pan porusza można wziąć pod uwagę w kontekście drugiego filaru programu rozwoju obszarów wiejskich na rzecz działań rolno-środowiskowych. Celem jest utrzymanie tych działań rolno-środowiskowych, które uwzględniają szczególne właściwości niektórych regionów, a obszar, o którym pan mówi jest dotknięty erozją i możliwe, że niektóre gatunki krzewów mogą tam wywoływać pożary.

Dzięki rozporządzeniu, które zaproponujemy na okres po 2013 roku państwa członkowskie będą mogły uwzględnić te specyficzne problemy w kontekście działań środowiskowych oraz zagwarantować w tym obszarze specjalny system wsparcia. Dlatego uważamy, że elastyczność jest pomocna dla osiągnięcia określonego celu, to znaczy na tyle bezproblemowego gospodarowania zasobami naturalnymi, by państwa członkowskie mogły wykorzystać specjalne instrumenty w kontekście drugiego filaru. Uważam, że problem ten jest jednym z tych, do których można zastosować elastyczność, którą możemy zaproponować państwom członkowskim.

Jeżeli chodzi o Rumunię i Bułgarię to podczas negocjacji akcesyjnych z tymi państwami członkowskimi system stopniowego dochodzenia do pełnych płatności – innymi słowy system stopniowego zwiększania kwoty pomocy bezpośredniej – został przewidziany w traktacie. W 2008 roku podczas analizy funkcjonowania WPR stwierdziliśmy, że problem zrównoważenia poziomu dopłat w weźmiemy pod uwagę okresie reformy po 2013 roku, a być może szybciej. Dlatego uważam, że powinniśmy wziąć ten problem pod uwagę; trzeba znaleźć odpowiednie rozwiązanie finansowe, które umożliwi przyspieszenie tego procesu; o ile będzie to konieczne, trzeba znaleźć odpowiednie rozwiązanie budżetowe.

  Przewodniczący. – Pytanie nr 36 skierowała Karin Kadenbach (H-0476/10)

Przedmiot: Wspólna Polityka Rolna i zasada wzajemnej zgodności

Zasada wzajemnej zgodności jest ważnym elementem Wspólnej Polityki Rolnej, który wiąże większość płatności WPR z przestrzeganiem pewnych reguł w dziedzinie środowiska naturalnego, zdrowia i dobrostanu zwierząt. Trybunał Obrachunkowy w sprawozdaniu specjalnym nr 8/2008 stwierdza, że „państwa członkowskie nie dopełniły obowiązku wdrożenia skutecznych systemów kontroli i sankcji. W konsekwencji system kontroli nie pozwala na uzyskanie wystarczającej pewności co do tego, czy rolnicy spełniają nałożone na nich wymogi.” Ponadto w sprawozdaniu stwierdza się, że „przekazane przez państwa członkowskie dane na temat kontroli i naruszeń przepisów nie są wiarygodne, a monitorowanie przez Komisję osiąganych wyników jest niewystarczające”.

Czy Komisja może poinformować Parlament, jakie działania podejmuje, by zachęcić państwa członkowskie do skuteczniejszego wdrażania i przestrzegania zasady wzajemnej zgodności? Czy nastąpiła zauważalna poprawa?

  Dacian Cioloş, komisarz. – (FR) Jak podkreślono w sprawozdaniu Trybunału Obrachunkowego z 2008 roku Komisja doskonale zdaje sobie sprawę, że stosowanie przez państwa członkowskie zasady wzajemnej zgodności można poprawić.

Chciałbym jednak także podkreślić fakt, że sprawozdanie Trybunału Obrachunkowego obejmuje okres dwóch lat rozpoczynający się krótko po wprowadzeniu dobrych praktyk rolno-środowiskowych.

Od pierwszego roku stosowania zasady wzajemnej zgodności w 2005 roku Komisja wdrożyła cały szereg inicjatyw, które z jednej strony mają na celu pomóc państwom członkowskim, z drugiej zaś zapewnić, że wypełnią one swoje zobowiązania prawne. Komisja udziela wsparcia poprzez wielokrotną wymianę poglądów na te tematy i poświęcone tym zagadnieniom debaty prowadzone na różnych forach.

Negocjacje w sprawie regulacji prowadzono we właściwej komisji zarządzającej, większość debat technicznych prowadziła grupa ekspertów zajmujących się głównie zasadą wzajemnej zgodności, a debaty w sprawie metod nadzoru prowadzono na różnych specjalistycznych warsztatach.

Ponadto, od 2004 roku Komisja systematycznie publikuje wytyczne dla państw członkowskich, które pomagają im dostosować systemy krajowe. Komisja monitoruje wykonywanie ciążących na państwach członkowskich zobowiązań prawnych w oparciu o informacje z kontroli przeprowadzanych w państwach członkowskich, które państwa członkowskie jej przesyłają. Jeżeli podczas kontroli ujawnione zostaną niedociągnięcia, wydatki danego państwa członkowskiego koryguje się w sposób umożliwiający wykrycie zagrożeń dla funduszu rolnego. Miało to miejsce w przeszłości i dlatego także obecnie wykonuje się szereg procedur.

Komisja jest przekonana, że wszystkie te inicjatywy doprowadziły do znacznego usprawnienia obowiązującego systemu wzajemnej zgodności, zwłaszcza po spostrzeżeniach Trybunału Obrachunkowego zamieszczonych w sprawozdaniu z 2007 roku. Będziemy oczywiście kontynuować działania w tym obszarze, ponieważ Komisja kładzie nacisk na niezakłócone funkcjonowanie tego systemu, który jest podstawowym elementem wspólnej polityki rolnej.

  Karin Kadenbach (S&D). – (DE) Panie przewodniczący! Jestem bardzo wdzięczna panu komisarzowi za tak wyczerpującą odpowiedź. Teraz mam kolejne, krótkie pytanie dotyczące zasady wzajemnej zgodności i różnorodności biologicznej, o której już dziś pan wspominał. Zharmonizowane rolnictwo może przyczynić się do utrzymania różnorodności biologicznej i powstrzymania ginięcia gatunków. Jednak budowanie świadomości w tym obszarze nie powinno być zadaniem wyłącznie komisarza ds. środowiska. Panie komisarzu! Mam do pana takie pytanie: czy zwiększy pan świadomość zainteresowanych stron – a rozumiem przez to decydentów politycznych, konsumentów i przede wszystkim zainteresowanych rolników – na temat wartości różnorodności biologicznej i związanego z nią funkcjonowania ekosystemu?

  Mairead McGuinness (PPE). – Skoro mamy kłopoty z aktualnym systemem wzajemnej zgodności, jak chcemy rozwiązać dalsze problemy, jeżeli pogłębimy wymogi środowiskowe pierwszego filaru ujęte w dokumentach dotyczących WPR, które wyciekły? Chciałabym tylko poznać pana pogląd na tę sprawę.

  Dacian Cioloş, komisarz. – (FR) To, co teraz dostrzegam to fakt, że to podatnicy, konsumenci i organizacje pozarządowe są bardzo uwrażliwieni na ten problem i wymagają wiele od rolników.

Uważam też jednak, że musimy być w stanie zapewnić rolnikom środki informowania o podejmowanych przez nich działaniach także w momencie sprzedawania produktów. W stosowanym do rolnych produktów żywnościowych systemie jakościowym, który poprawiamy, damy także rolnikom możliwość lepszego wykorzystywania produktów do lepszego informowania o wykonywanej pracy oraz wszystkich aspektów, które należy uwzględnić, w tym tych związanych z różnorodnością biologiczną. Dotyczy to zwłaszcza przeanalizowania różnych systemów produkcji rolnej, ponieważ różnorodność ta w systemach produkcji rolnej oznacza, że możemy też rozpatrywać zagadnienia dotyczące środowiska i różnorodności biologicznej. W przypadku wspólnej polityki rolnej wspieranie różnorodności systemów produkcji i bezpośrednich kontaktów między rolnikami, producentami i konsumentami to dla rolników kolejny sposób na informowanie o wszystkich warunkach, które wszystkie sprzedawane produkty muszą spełniać.

Stosuje się już inne metody. Powiązania między produkcją rolną i agroturystyką to dla rolników kolejny sposób informowania o wszystkim, co robią by utrzymać ziemię i zachować krajobraz poprzez wykonywaną przez siebie wydajną pracę. Jestem przekonany, że rolnicy mogą lepiej wykorzystać wszystkie te narzędzia ujęte w ramach wspólnej polityki rolnej, można wzmocnić w przyszłości dzięki informowaniu o podejmowanych działaniach.

Przejdę teraz do kolejnego pytania. Według mnie reguły i przepisy dotyczące środowiska lub działań podejmowanych przez rolników na rzecz dobrego gospodarowania zasobami naturalnymi nie pomijają od problemów gospodarczych i społecznych.

We wnioskach, które zostaną przygotowane i o których będziemy rozmawiać po 17 listopada nie zamierzamy odciągać uwagi od zagadnień gospodarczych i społecznych i kierować jej wyłącznie na problemy dotyczące środowiska, ale chcemy włączyć problemy dotyczące środowiska w sposób myślenia rolników tak, abyśmy w przyszłości naprawdę mogli mówić o konkurencyjnym rolnictwie. Rolnicy muszą być konkurencyjni pod względem gospodarczym i środowiskowym, innymi słowy z punktu widzenia metod, jakimi gospodarują zasobami naturalnymi, glebą i wodą, które wykorzystują w pracy, a jednocześnie uwzględniać aspekty społeczne dotyczące tworzenia i utrzymywania zatrudnienia na obszarach wiejskich.

Mogę zapewnić, że skupiając się na aspekcie środowiskowym, czy raczej dobrym gospodarowaniu zasobami naturalnymi w ramach wspólnej polityki rolnej, nie zamierzamy narażać na szwank zdolności rolników do konkurencyjności gospodarczej poprzez uwzględnianie aspektów społecznych.

Kiedy otrzymamy dokumenty będę mógł to państwu udowodnić w oparciu o konkretne przykłady zawarte we wnioskach, których projekt będziemy przygotowywać.

  Przewodniczący. – Pytanie nr 37 skierował Nikolaos Chountis (H-0483/10)

Przedmiot: Pomoc dla greckich rolników i rybaków z funduszu gwarancyjnego dla małych i bardzo małych przedsiębiorstw

Greckie Ministerstwo Rozwoju Rolnictwa i Żywności ogłosiło utworzenie i uruchomienie od września 2010 r. rolnego funduszu gwarancyjnego dla małych i bardzo małych przedsiębiorstw na wzór wcześniejszych działań dla małych i bardzo małych przedsiębiorstw prowadzących działalność przemysłową i handlową. Według zapowiedzi ministra fundusz ma oferować odsetki preferencyjne i gwarancje kapitałowe do łącznej wysokości 100 milionów euro dla rolnictwa i 50 milionów euro dla rybactwa. Zważywszy, że tego rodzaju działania dadzą rolnikom i rybakom możliwość obniżenia kosztów inwestycji oraz wysokości niezbędnych własnych wkładów kapitałowych w trudnym okresie gospodarczym, zwracam się do Komisji z następującymi pytaniami: Czy grecki rząd poinformował Komisję, że planuje wspomniane działania? a) Jeżeli tak, to czy Komisja współfinansuje te działania? Jaka będzie wysokość finansowania? Na jakich warunkach potencjalni uprawnieni mogą skorzystać z programu? b) Jeżeli nie, to czy uważa za pożądane włączenie tego rodzaju działań do krajowych strategicznych ram odniesienia? Czy zasugeruje to greckiemu rządowi?

  Dacian Cioloş, komisarz. – (FR) Program na rzecz rozwoju obszarów wiejskich na lata 2007-2013 dla Grecji, współfinansowany z europejskiego funduszu rolnego na rzecz rozwoju obszarów wiejskich nie obejmuje funduszu gwarancyjnego dla małych i bardzo małych przedsiębiorstw.

Władze Grecji nie skierowały do dyrekcji generalnej ds. rolnictwa w Komisji wniosku o dokonanie w programie zmian, które pozwoliłyby na uwzględnienie funduszu gwarancyjnego.

Należy podkreślić, że zgodnie z zasadą pomocniczości to państwa członkowskie proponują treść środków zawartych w programie na rzecz rozwoju obszarów wiejskich zgodne z rozporządzeniem w sprawie rozwoju obszarów wiejskich.

Zgodnie z art. 19 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, zmiany do programów na rzecz rozwoju obszarów wiejskich można wprowadzać na wniosek państw członkowskich po ich zatwierdzeniu przez krajowy komitet monitorujący oraz po ich przeanalizowaniu i zatwierdzeniu przez Komisję.

W przypadku greckiego sektora rybołówstwa organy krajowe poinformowały Komisję o zamiarze wprowadzenia nowego instrumentu pomocowego dla małych przedsiębiorstw sektora rybołówstwa. Według władz greckich instrument ten będzie zarządzany w ramach obowiązującego już systemu finansowego.

Władze greckie poinformowały Komisję także o zamiarze współfinansowania tego instrumentu z programu roboczego dla sektora rybołówstwa w Grecji na lata 2007-2013.

Biorąc pod uwagę istnienie planu wdrożenia instrumentów finansowych w programie roboczym dla rybołówstwa Komisja popiera utworzenie tych instrumentów finansowych w celu wykonania kluczowych działań dla programu roboczego pod warunkiem, że będą one zgodne z przepisami prawnymi w tej sprawie, zwłaszcza art. 34 i 37 rozporządzenia (WE) nr 498/2007.

Kwota całkowita, która zostanie przekazana na ten instrument w ramach europejskiego funduszu rybołówstwa mogłaby wynieść 35 milionów euro. Komitet monitorujący wyżej wspomniany program ustali kryteria doboru beneficjenta tych funduszy.

Władze greckie kończą prace nad planem działania, który będzie obejmował także warunki funkcjonowania instrumentu finansowego. Komisja spodziewa się, że ten instrument finansowy, współfinansowany z europejskiego funduszu rybołówstwa, zostanie uruchomiony przed końcem 2010 roku.

  Nikolaos Chountis (GUE/NGL). – (EL) Panie komisarzu! Dziękuję panu za stosunkowo obszerną odpowiedź. Mam pytanie dodatkowe: czy wniosek ten złożył konkretnie grecki rząd – rozwinął pan niektóre aspekty pytania – i czy to, co pan powiedział – to znaczy stosowanie począwszy od 2010 roku – zależy od tego, czy rząd grecki złoży ten wniosek w terminie, co umożliwi współfinansowanie elementów, o których pan wspomniał?

  Dacian Cioloş, komisarz. – (FR) Gwoli wyjaśnienia: pytanie to obejmuje dwa aspekty: jeden dotyczy sektora rolnego, małych i bardzo małych przedsiębiorstw sektora rolnego, drugi natomiast sektora rybołówstwa.

W odpowiedzi mogę powiedzieć, że władze greckie nie przedłożyły wniosku dotyczącego tego instrumentu dla małych i bardzo małych przedsiębiorstw sektora rolnego, chociaż złożyły jeden wniosek dotyczący sektora rybołówstwa. Po złożeniu wniosku przez rząd grecki instrument dla sektora rybołówstwa może zostać uruchomiony do końca 2010 roku. Jeżeli chodzi o sektor rolny nie mogę przedstawić żadnych dalszych informacji, ponieważ rząd grecki nie złożył jeszcze żadnego wniosku. Wyjaśniłem państwu, że była to decyzja rządu. Rząd złoży ten wniosek, jeżeli grecki komitet monitorujący podejmie decyzję o zmianie programu na rzecz rozwoju obszarów wiejskich.

Jednak jak dotąd nie otrzymaliśmy wniosku dotyczącego sektora rolnego.

  Przewodniczący. – Pytanie nr 40 skierował Seán Kelly (H-0458/10)

Przedmiot: Akwakultura w Unii Europejskiej

Zrównoważony i konkurencyjny sektor akwakultury w UE może zapewnić pokrycie dużego i stale rosnącego zapotrzebowania w UE na produkty żywnościowe pochodzące z morza, przyczyniając się tym samym do powstrzymania spadku liczby dzikich populacji i ograniczenia poziomu produktów importowanych z krajów trzecich, które często trafiają na rynki unijne po pokonaniu wielu tysięcy kilometrów.

Obecnie akwakultura stanowi 20% całkowitej produkcji rybnej w UE i wskaźnik ten jest mniej więcej stały od 2000 r. Odnotowano jednak spadek produkcji mięczaków/skorupiaków.

Mając na uwadze kwestie dotyczące identyfikowalności, jakości i emisji CO2 związane z importem dużych ilości mięczaków z odległych krajów trzecich, czy Komisja może wskazać, jak zamierza wspierać akwakulturę w UE, ze szczególnym uwzględnieniem sektora mięczaków/skorupiaków?

  Maria Damanaki, komisarz. – Akwakultura Unii Europejskiej odgrywa wiodącą rolę w zrównoważonym rozwoju. Komisja i ja musimy przyznać, że sektor akwakultury zasługuje, aby zwrócić większą uwagę na jego zasoby i wartości. Dlatego Komisja przyjęła komunikat zatytułowany „Budowanie zrównoważonej przyszłości akwakultury”, w którym wskazuje trzy podstawowe cele, do jakich powinny dążyć władze publiczne: promowanie konkurencyjności sektora akwakultury, utrzymanie równowagi i lepsze zarządzanie.

W przedmiotowym komunikacie Komisja wskazuje szereg środków, które władze publiczne wszystkich szczebli – UE, krajowego i regionalnego – muszą podjąć w celu rozwiązania problemów, z którymi boryka się ten sektor.

Aby wesprzeć zrównoważony rozwój akwakultury europejskiej, w tym produkcję skorupiaków, UE wprowadziła kompleksowe przepisy w zakresie zdrowia zwierząt i bezpieczeństwa żywności. Na szczeblu międzynarodowym prowadzimy bardzo aktywne działania w zakresie ustanawiania norm zdrowia zwierząt i bezpieczeństwa żywności dla produktów akwakultury, w tym skorupiaków, mających zasadnicze znaczenie dla handlu międzynarodowego.

Komisja powołała laboratorium referencyjne UE zajmujące się chorobami mięczaków, które otrzymuje coroczne wsparcie gwarantujące koordynację między laboratoriami krajowymi w państwach członkowskich i zapewnia Komisji wsparcie naukowe.

We współpracy z zainteresowanymi państwami członkowskimi Komisja uważnie kontroluje ponadnormatywną śmiertelność połowową ostryg na przestrzeni ostatnich kilku lat i podejmuje działania mające na celu kontrolowanie wirusa, który jak się wydaje ma związek z ich śmiertelnością.

Jeżeli chodzi o ogólną strategię dotyczącą unijnej akwakultury, to Komisja chciałaby również przypomnieć o debacie, która odbyła się w Parlamencie w czerwcu 2010 roku w oparciu o sprawozdanie przygotowane przez pana posła Guido Milana. Komisja docenia poparcie Parlamentu dla zrównoważonego rozwoju akwakultury i zwrócenia nań większej uwagi.

Komisja jest zdania, że zrównoważone działania w dziedzinie akwakultury powinny uzyskać odpowiednie wsparcie dzięki wspólnej polityce rybołówstwa oraz że aspekt ten powinien zostać uwzględniony w zreformowanej wspólnej polityce rybołówstwa.

Komisja jest przekonana, że trzeba pomóc sektorowi w bardziej efektywnym zorganizowaniu się. Chcemy przede wszystkim wzmocnić organizacje producenckie i międzybranżowe, aby lepiej powiązać prognozowanie produkcji z potrzebami rynku i zapewnić wyższą wartość produktów dzięki marketingowi i znakowaniu.

  Seán Kelly (PPE). – Pani komisarz! Dziękuję za obszerną odpowiedź. W związku z tym chcę tylko powiedzieć, że ostatnie dochodzenie prowadzone w Irlandii wykazało, że większość przywożonych ryb była nieprawidłowo oznakowana, a zatem osoby, które były przekonane, że spożywają na przykład dorsza tak naprawdę jadły inną rybę. Chcę tylko zapytać, czy Komisja o tym wie. Co, jeśli w ogóle, można w tej sprawie szybko zrobić poza stworzeniem własnej akwakultury, która jest tak niezwykle ważna? Będę wdzięczny za odpowiedź.

  Pat the Cope Gallagher (ALDE). – Panie przewodniczący! Cieszy mnie odpowiedź pani komisarz Damanaki, że akwakultura będzie odgrywać ważną rolę w nowej polityce rybołówstwa.

Chcę tylko powiedzieć pani komisarz, że mamy duże możliwości tworzenia miejsc pracy w rozwoju akwakultury, zwłaszcza w obszarach, w których odnotowuje się wysoki poziom bezrobocia. Jestem pewien, że Komisja ma do odegrania ważną rolę. Może kierować przekazywaniem opinii komisarza do państw członkowskich i sugerować państwom członkowskim, że chociaż nie można obniżać jakości żywności, to z pewnością powinniśmy zadbać, by w każdym z krajów akwakulturą zajmował jeden organ zamiast wielu różnych departamentów i agencji.

  Maria Damanaki, komisarz. – Zgadzam się z panem posłem Gallagherem, że sektor akwakultury otwiera przed nami ogromne możliwości. Rzeczywiście możemy tworzyć nowe miejsca pracy. Dlatego planujemy uwzględnienie w naszej reformie WPRyb odrębnego rozdziału w sprawie akwakultury. Chcę też powiedzieć, że zamierzamy zagwarantować specjalną linię finansowania. To najważniejsze.

Chcę poinformować pana posła Kellyego, że wiemy o tych problemach i zgadzam się, że mamy dużo do zrobienia jeżeli chodzi o identyfikowalność naszych produktów. Dlatego w naszej reformie WPRyb umieściliśmy rozdział dotyczący znakowania. Komisja dąży do zagwarantowania na całym świecie równych szans dla naszego rybołówstwa oraz rybołówstwa wytwarzającego produkty, które jesteśmy zmuszeni importować.

  Przewodniczący. – Pytanie nr 41 skierował Ioannis A. Tsoukalas (H-0459/10)

Przedmiot: Wykorzystanie środków z Europejskiego Funduszu Rybackiego

Zważywszy, że z końcem każdego roku Komisja ma przedstawić sprawozdanie dotyczące wdrażania rozporządzenia (WE) nr 1198/2006⁽⁴⁾ w sprawie Europejskiego Funduszu Rybackiego, a także uwzględniając obecny kryzys finansowy, który uderzył w liczne państwa członkowskie w dużym stopniu uzależnione od sektora rybackiego, zwracam się do Komisji z następującymi pytaniami:

Jak ocenia dotychczasowe wdrażanie rozporządzenia? Które państwa członkowskie można jej zdaniem wskazać jako przykłady najlepszych praktyk?

Czy uważa, że państwa członkowskie należycie wykorzystały fakt istnienia EFR? Jak ocenia realizację celów EFR od czasu jego wprowadzenia w 2007 r. i jakie dostosowania w funkcjonowaniu funduszu uważa za niezbędne?

Jak ocenia dotychczasowe wykonanie greckiego krajowego strategicznego planu rozwoju rybactwa? W jakim stopniu zrealizowano projekty i wykorzystano odpowiednie środki?

  Maria Damanaki, komisarz. – Chcę podziękować panu posłowi Tsoukalasowi za jego pytanie, ponieważ rzeczywiście jest to dla nas bardzo poważny problem i muszę jasno i otwarcie powiedzieć, że wdrażanie europejskiego funduszu rybackiego nie osiągnęło jeszcze odpowiedniego tempa. Nie jesteśmy z tego zadowoleni.

Kwalifikowane wpłaty śródokresowe przekazane przez państwa członkowskie Komisji wynoszą 5 % kwoty całkowitej przydzielonej do EFR. Jednak z danych, które niedawno otrzymaliśmy od państw członkowskich w ramach sprawozdawczości rocznej wynika, że do końca 2009 roku na poszczególne projekty przekazano 18,2 % całkowitej kwoty dotacji z EFR. To pocieszające.

Co ważne, dane te uwzględniają składki nie tylko z linii 1, ale także z innych linii. Niestety, brakuje danych dotyczących linii 4 „Zrównoważony rozwój obszarów połowowych” z uwagi na długotrwały proces wdrażania konieczny dla nawiązania partnerstwa.

Sytuacja taka wynika po pierwsze z późnego przyjęcia rozporządzenia w sprawie EFR; po drugie z opóźnionego przyjęcia programów roboczych, z których pewne przyjęto w drugiej połowie 2008 roku; po trzecie z problemów z wprowadzeniem systemów zarządzania i kontroli, których zatwierdzenie jest warunkiem wstępnym dla przekazywania wpłat do Komisji i po czwarte ze skutków kryzysu finansowego i gospodarczego dla sektora rybołówstwa.

Na obecnym etapie wdrażania jest za wcześnie, by stwierdzić, czy EFR osiągnął postawione przed nim cele. Więcej informacji będzie dostępnych po analizie śródokresowej, która zostanie przeprowadzona pod koniec 2011 roku.

Trudno też wskazać najlepsze praktyki w tej dziedzinie, ponieważ państwa członkowskie mają do wydatkowania z EFR bardzo różne kwoty, a kwoty te podzielono między poszczególne linie w zróżnicowany sposób, wpływający na współczynnik wykorzystania. Bardzo łatwo jest wykorzystać na przykład fundusze w ramach linii 1 „Środki dostosowania wspólnotowej floty rybackiej”. W pozostałych przypadkach nie jest to już takie proste.

Na posiedzeniu dyrektorów generalnych zorganizowanym przez prezydencję belgijską we wrześniu ubiegłego roku Komisja zaleciła – w ramach zaradzenia problemom związanym z absorpcją środków, czyli problemom z dostępnością kapitału – stosowanie technik inżynierii finansowej, takich jak wykorzystanie moderatorów czy uproszczenie procedur i formularzy wniosków.

Na kolejnym posiedzeniu komitetu do spraw EFR zostaną przedstawione informacje dotyczące wykorzystania tych możliwości. Opóźnia się wdrożenie greckiego programu strategicznego na lata 2007-2013. Przykro mi to mówić, ale opóźnienie jest poważne.

Do dnia 15 września 2010 r. wpłaty rzeczywiste sięgnęły kwoty zaledwie 5 000 600 euro, co stanowi 2 % całkowitej dotacji na EFR. Dwa procent to bardzo mało. Ta niezadowalająca sytuacja wynika przede wszystkim z kłopotów z wprowadzeniem systemu zarządzania i kontroli oraz opóźnień w uruchamianiu najważniejszych środków w ramach programu strategicznego.

Niektóre opóźnienia, zwłaszcza opóźnienie w uruchomieniu środków w ramach linii 2, są spowodowane kryzysem finansowym.

Obecnie Komisja przygotowuje sprawozdanie roczne z wykonania EFR w 2009 roku, które przyniesie dalsze informacje i dane związane z pytaniem skierowanym przez pana posła.

  Ioannis A. Tsoukalas (PPE). – (EL) Pani komisarz! Dziękuję za wyczerpującą odpowiedź. Chcę skorzystać z tego, że nawiązała pani do zatrważającej sytuacji gospodarczej i możliwego niepowodzenia w przyspieszeniu funkcjonowania europejskiego funduszu rybackiego, by zapytać panią, czy całkowity zakaz używania narzędzi połowowych takich, jak niewody łodziowe byłby uwzględniony przy okazji rekompensat dla rybaków, którzy zostali pozbawieni zatrudnienia i czy, zgodnie z rozporządzeniem, dwuletnie odstępstwo od reguł europejskiego funduszu rybackiego można by przedłużyć w celu zapewnienia odpowiednich warunków socjalnych.

  Seán Kelly (PPE). – Przed chwilą zapytano panią o to, które państwa członkowskie mogą być przykładem najlepszych praktyk, a ja zastanawiam się, które państwa członkowskie mogą być przykładem najgorszych praktyk. Czy ma pani prawo powiedzieć i być może podać przyczyny różnic między najlepszymi a najgorszymi?

  Maria Damanaki, komisarz. – Panie przewodniczący! Odpowiadając najpierw na pytanie pana posła Kellyego chcę powiedzieć, że generalnie rzecz biorąc państwom posiadającym lepszy system kontrolowania zgodności i mającym do dyspozycji wszystkie instrumenty łatwiej jest wykorzystywać środki finansowe. Taka jest zasada ogólna. Mówiąc ogólnie muszę przyznać, że kraje śródziemnomorskie – państwa południa – mają większe problemy.

Szczególny problem ma Grecja. Musimy być absolutnie pewni, że możemy pomóc każdemu w lepszym wykorzystaniu środków finansowych. Planujemy podjęcie działań na rzecz uproszczenia reguł dotyczących wykorzystania środków. Dlatego w ramach reformy naszej WPRyb uruchomimy linię finansową, którą państwa członkowskie będą mogły łatwiej wykorzystać.

Jeśli chodzi o pytanie pana posła Tsoukalasa o rozporządzenie w sprawie Śródziemnomorza, to podjęliśmy decyzję o tym, że należy je wdrożyć. Musimy wdrażać to rozporządzenie od dnia 1 czerwca i nie ma od niego odwrotu. Gdybyśmy mieli wprowadzać zmiany do tego rozporządzenia, potrzebowalibyśmy dwóch lub trzech lat bez jakiegokolwiek systemu kontroli i zgodności, dlatego zamierzamy wdrożyć to rozporządzenie.

Nawiązałam już współpracę z władzami greckimi. Wyjaśniłam im, że muszą wdrożyć to rozporządzenie bez dalszych opóźnień. Oczywiście oznacza to, że należy przestrzegać wszystkich przepisów dotyczących różnych rodzajów narzędzi połowowych bardzo szkodliwych dla środowiska. Oznacza to także, że zamierzamy wykorzystać nasze nadwyżki finansowe, by zapewnić środki finansowe na odszkodowania. Chcę coś powiedzieć na temat niewodów łodziowych, trawlerów i innych typów narzędzi: musimy otrzymać dobry przykład zgodności. Zrobimy, co w naszej mocy, by wykorzystać nasze nadwyżki i umożliwić im pozyskanie lepszych narzędzi oraz poprawienie kryteriów doboru narzędzi połowowych.

  Przewodniczący. – Odpowiedzi na pytania, których nie udzielono z powodu braku czasu otrzymają państwo na piśmie (patrz załącznik).

Zamykam turę pytań.

(Posiedzenie zostało zawieszone o godz. 20:30 i wznowione o godz. 21:00)

PRZEWODNICZY: ROBERTA ANGELILLI
Wiceprzewodnicząca

(1) http://www.bis.org/press/p100912.pdf

(2) Dz.U. L 46 z 17.2.2004, s. 1

(3) Dz.U. L 315 z 3.12.2007, s. 14

(4) Dz.U. L 223 z 15.8.2006, s. 1