Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Πέμπτη 21 Οκτωβρίου 2010 - Στρασβούργο

4. Εμπορευματοκιβώτια που χάνονται στη θάλασσα και αποζημίωση (συζήτηση)

  Πρόεδρος. − Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση επί της προφορικής ερώτησης προς την Επιτροπή του κ. Brian Simpson, εξ ονόματος της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού, σχετικά με τα εμπορευματοκιβώτια που χάνονται στη θάλασσα και την αποζημίωση. (O-0115/2010 - B7-0469/2010).

  Brian Simpson, συντάκτης. − (EN) Κύριε Πρόεδρε, όπως αναφέρατε, μιλώ σήμερα εξ ονόματος της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού για ένα θέμα που έχει αγνοηθεί για πολύ καιρό, δηλαδή τα εμπορευματοκιβώτια που πέφτουν από πλοία στη θάλασσα.

Θεωρώ απίστευτο ότι, στη σύγχρονη εποχή που ζούμε, χιλιάδες από αυτά τα εμπορευματοκιβώτια χάνονται κάθε χρόνο, με τη μεγάλη πλειονότητά τους να πέφτει από τα πλοία στους ωκεανούς μας. Εκτιμάται ότι ο εκπληκτικός αριθμός των 10.000 εμπορευματοκιβωτίων χάνεται στη θάλασσα κάθε χρόνο. Φαίνεται ότι οι ναυτιλιακές και οι ασφαλιστικές εταιρείες δέχονται απροβλημάτιστα αυτόν τον αριθμό και δεν κάνουν τίποτε για αυτό. Στα ευρωπαϊκά ύδατα, 2.000 εμπορευματοκιβώτια χάνονται ετησίως στη θάλασσα και αυτός ο αριθμός φαίνεται να αυξάνεται χρόνο με τον χρόνο. Αυτά τα εμπορευματοκιβώτια αποτελούν απειλή για τη ναυσιπλοΐα, μπορούν να μολύνουν τις θάλασσες με τοξικά και μη τοξικά υλικά, και επιβαρύνουν τις τοπικές αρχές με μεγάλες δαπάνες καθαρισμού.

Η Επιτροπή Μεταφορών απαιτεί τώρα μέτρα για τη μείωση αυτού του αριθμού και αποστέλλει μήνυμα στον ναυτιλιακό κλάδο ότι δεν είμαστε διατεθειμένοι να ανεχτούμε για πολύ ακόμη αυτήν την κατάσταση πραγμάτων. Το Ινστιτούτο MARIN των Κάτω Χωρών κατέληξε στο ότι οι κύριοι λόγοι για την κατάρρευση στοιβών εμπορευματοκιβωτίων είναι η ελαττωματική πρόσδεση, τα υπέρβαρα εμπορευματοκιβώτια και η λανθασμένη στοιβασία. Επιπλέον, τα πληρώματα στα μεγαλύτερα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων δυσκολεύονται να εκτιμήσουν πότε βαριά φορτία μετακινούνται προς την πλώρη ή/και την πρύμνη λόγω των καιρικών συνθηκών, πράγμα που μπορεί να αυξήσει την κάθετη επιτάχυνση σε αυτά τα σημεία πέραν των πραγματικών σχεδιαστικών προδιαγραφών του σκάφους.

Επιπλέον, η απουσία μιας αυστηρής σύμβασης αποζημίωσης αντικειμενικής ευθύνης για μη τοξικές ουσίες αναγκάζει τις τοπικές κυβερνήσεις να αναλαμβάνουν το κόστος του καθαρισμού. Το Κοινοβούλιο απαιτεί τώρα να αποδεχτούν οι ναυτιλιακές εταιρείες τις ευθύνες τους σε αυτό το θέμα. Θα θέλαμε να δούμε την Επιτροπή να αναλαμβάνει περισσότερες πρωτοβουλίες για την επίλυση αυτής της απαράδεκτης κατάστασης. Σήμερα, ζητώ από την Επιτροπή να μελετήσει τα αποτελέσματα του προγράμματος Lashing@sea και να παρουσιάσει προτάσεις για τη βελτίωση των διαδικασιών και του εξοπλισμού πρόσδεσης των εμπορευματοκιβωτίων.

Δεύτερον, θα θέλαμε να υπάρξουν μέτρα διασφάλισης της ορθής ζύγισης όλων των εμπορευματοκιβωτίων στους λιμένες και της ορθής στοιβασίας τους πριν από τον απόπλου των πλοίων, καθώς και την τοποθέτηση αυτόματων σημαντήρων προς διευκόλυνση του εντοπισμού των εμπορευματοκιβωτίων.

Τρίτον, ζητάμε από την Επιτροπή να εξετάσει το καθεστώς των αποζημιώσεων, ώστε να μην αδικούνται οι τοπικές και περιφερειακές αρχές.

Τέλος, θα ήθελα να επανέλθω στις υποχρεώσεις του ευρύτερου ναυτιλιακού κλάδου για αποτελεσματική δράση. Αντιλαμβάνομαι ότι εμπορευματοκιβώτια θα χάνονται σε μεγάλες θαλασσοταραχές. Αυτό που δεν μπορώ να δεχτώ είναι να χάνονται εμπορευματοκιβώτια λόγω κακών χειρισμών, ή λόγω υπερφόρτωσής τους ή λανθασμένης στοιβασίας, ή εξαιτίας μιας μη επεμβατικής στάσης του κλάδου γενικά απέναντι σε αυτό το πρόβλημα.

Τα εμπορευματοκιβώτια που πέφτουν από πλοία είναι επικίνδυνα. Η απώλεια 20.000 χιλιάδων από αυτά ετησίως είναι απαράδεκτη. Ανθρώπινες ζωές τίθενται σε κίνδυνο και, για τον λόγο αυτόν, απαιτούμε δράση. Ο ναυτιλιακός κλάδος φαίνεται απρόθυμος να δράσει. Ίσως θα πρέπει να το κάνουμε εμείς.

  Máire Geoghegan-Quinn, μέλος της Επιτροπής. – (GA) Κύριε Πρόεδρε, είμαι ευγνώμων στον κ. Simpson που έθεσε αυτό το καίριο θέμα, το οποίο ενδιαφέρει πολλά μέλη του Κοινοβουλίου καθώς επίσης και την Επιτροπή.

(EN) Η Επιτροπή επικροτεί τα αποτελέσματα του προγράμματος Lashing@Sea. Είναι κυρίως ρόλος του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού να χειριστεί το ζήτημα των εμπορευματοκιβωτίων που χάνονται στη θάλασσα, καθώς αυτό ρυθμίζεται σε διεθνές επίπεδο. Η Επιτροπή, ωστόσο, θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη για να προωθήσει πρωτοβουλίες με σκοπό την υιοθέτηση διεθνώς εγκεκριμένων διαδικασιών στο πλαίσιο των δομών του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού.

Όσον αφορά το δεύτερο ζήτημα των υπέρβαρων και λανθασμένα στοιβαγμένων εμπορευματοκιβωτίων, δεν υπάρχουν κανόνες της ΕΕ που να διέπουν τη ζύγιση των εμπορευματοκιβωτίων πριν από τη φόρτωσή τους στα πλοία ή διαδικασίες που να καλύπτουν τη στοιβασία ή την πρόσδεση. Αυτό το θέμα ρυθμίζεται σε εθνικό επίπεδο ή μέσω διεθνών συμφωνιών.

Η Επιτροπή δεν σκοπεύει σε αυτήν τη φάση να λάβει νομοθετική πρωτοβουλία σε σχέση με αυτό το θέμα. Ωστόσο, αυτό μπορεί να αλλάξει εάν οι διεθνείς συζητήσεις δεν έχουν επιτυχία και υπάρχουν αυξημένα προβλήματα με τη σταθερότητα των πλοίων, την αντοχή των πλοίων ή με απώλειες εμπορευματοκιβωτίων.

Πριν παρουσιάσει οποιαδήποτε νέα πρόταση, η Επιτροπή χρειάζεται να αξιολογήσει πλήρως τις επιπτώσεις ενός τέτοιου μέτρου στους θαλάσσιους μεταφορείς. Σήμερα, η Επιτροπή δεν διαθέτει επαρκείς πληροφορίες αναφορικά με αυτό το συγκεκριμένο θέμα.

Σχετικά με το τρίτο ζήτημα των συστημάτων εντοπισμού για την ανεύρεση εμπορευματοκιβωτίων στη θάλασσα, αυτή η πιθανότητα θα μπορούσε να ερευνηθεί περαιτέρω. Ωστόσο, ο εξοπλισμός εκατομμυρίων εμπορευματοκιβωτίων με συσκευές εντοπισμού θα ήταν δαπανηρός και θα πρέπει να διεξαχθεί κατάλληλη αξιολόγηση των οφελών πριν ληφθεί μια τελική απόφαση για την υποχρεωτική εγκατάσταση τέτοιων συστημάτων εντοπισμού.

Η Επιτροπή θα μπορούσε επίσης να αξιολογήσει κατά πόσο είναι εφικτό να αποσαφηνιστούν οι διατάξεις της οδηγίας 2002/59/ΕΚ για τη δημιουργία κοινοτικού συστήματος παρακολούθησης της κυκλοφορίας των πλοίων, η οποία υποχρεώνει τα κράτη μέλη να διασφαλίζουν ότι ο πλοίαρχος του πλοίου ενημερώνει τα αρμόδια παράκτια κέντρα σε κάθε περίπτωση που αντιληφθεί εμπορευματοκιβώτια που παρασύρονται στη θάλασσα.

Εάν διερευνηθεί η επιλογή της διασφάλισης της ανιχνευσιμότητας των εμπορευματοκιβωτίων, το κόστος αυτών των μέτρων πρέπει να ληφθεί υπόψη. Ωστόσο, αυτή η επιλογή μπορεί να εξεταστεί στο πλαίσιο της πιθανής ανάπτυξης της ανιχνευσιμότητας των εμπορευματοκιβωτίων για λόγους εφοδιαστικής και ασφάλειας.

Τέλος, όσον αφορά την αποζημίωση για ζημίες που προκαλούνται από χαμένα εμπορευματοκιβώτια· αυτό μπορεί να διευθετηθεί δυνάμει της οδηγίας 2009/20/ΕΚ σχετικά με την ασφάλιση των πλοιοκτητών για ναυτικές απαιτήσεις, ενώ η οδηγία 2005/35/ΕΚ σχετικά με τη ρύπανση από τα πλοία και τη θέσπιση κυρώσεων για παραβάσεις καλύπτει περιπτώσεις όπου ρυπαντικές πετρελαϊκές ουσίες απορρίπτονται στη θάλασσα.

Η οδηγία 2004/35/ΕΚ σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη θεσπίζει επίσης αυστηρή ευθύνη για τους φορείς εκμετάλλευσης που προκαλούν ζημία στο περιβάλλον μέσω της θαλάσσιας μεταφοράς επικίνδυνων ή ρυπογόνων εμπορευμάτων. Αυτοί οι φορείς εκμετάλλευσης υποχρεούνται να αποκαταστήσουν τη ζημία που προκαλείται σε προστατευόμενα είδη και φυσικούς οικοτόπους.

Πρόσθετα μέτρα για την εφαρμογή ενός καθεστώτος αποζημίωσης για ζημίες που προκαλούνται από χαμένα εμπορευματοκιβώτια θα πρέπει να αξιολογηθούν προσεκτικά σε σχέση με την αρχή της αναλογικότητας που δικαιολογεί την ανάληψη κοινοτικής δράσης. Η Επιτροπή πιστεύει ότι σε αυτήν τη φάση το έργο του ΔΝΟ για τη βελτίωση των προτύπων θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα.

  Dominique Riquet, εξ ονόματος της Ομάδας PPE. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Επίτροπε, όπως επεσήμανε ο κ. Simpson, μερικές χιλιάδες εμπορευματοκιβώτια χάνονται κάθε χρόνο στα ευρωπαϊκά ύδατα και παρουσιάζουν έναν πολύ σημαντικό κίνδυνο από δύο απόψεις: τον κίνδυνο της ρύπανσης, ο οποίος έχει συζητηθεί διεξοδικά, αλλά επίσης, επειδή κάποια από αυτά δεν βυθίζονται αλλά συχνά επιπλέουν μεταξύ δύο υδάτινων μαζών όπου είναι δύσκολο να εντοπιστούν, αποτελούν μείζονα κίνδυνο για την ασφαλή διέλευση των πλοίων, είτε πρόκειται για φορτηγά πλοία είτε, ιδιαίτερα, για μικρότερα αλιευτικά ή σκάφη αναψυχής. Το αποτέλεσμα, καθώς γνωρίζουμε, είναι σοβαρά ατυχήματα που θέτουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές.

Είναι, επομένως, ένα εξαιρετικά σοβαρό πρόβλημα και η Επιτροπή φαίνεται να ισχυρίζεται είτε ότι δεν διαθέτει τις πληροφορίες για να δράσει είτε ότι πιστεύει πως, έχοντας υπόψη τις υπάρχουσες ρυθμίσεις, ορισμένα μέτρα πρέπει να εφαρμοστούν. Στην πραγματικότητα, δεν ισχύει κάτι τέτοιο: απολύτως τίποτε δεν γίνεται για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης.

Θέλουμε, επομένως, να προταθούν αληθινά μέτρα. Θέλουμε προληπτικά μέτρα, εννοώ δηλαδή μέτρα που σχετίζονται με τις μεθόδους φόρτωσης και στοιβασίας των εμπορευματοκιβωτίων, καθώς και με την προοπτική της ενσωμάτωσης στα εμπορευματοκιβώτια –και αυτό μπορεί να γίνει υπό ικανοποιητικούς οικονομικούς όρους– ενός σημαντήρα που θα επιτρέπει να εντοπίζονται τα χαμένα εμπορευματοκιβώτια και, άρα, είτε να αποφεύγονται από τα σκάφη –σώζοντας έτσι ανθρώπινες ζωές– είτε να περισυλλέγονται εάν περιέχουν τοξικές ουσίες. Σε περίπτωση παρουσίας τοξικών ή ιδιαίτερα τοξικών ουσιών, αυτός ο σημαντήρας πρέπει επίσης να μπορεί να εκπέμπει ένα συμφωνηθέν σήμα, ώστε να μπορεί ο περιβαλλοντικός κίνδυνος να προλαμβάνεται και να καταστέλλεται.

Τέλος, αυτός ο σημαντήρας πρέπει να χρησιμεύει για την ταυτοποίηση των ιδιοκτητών των εμπορευματοκιβωτίων, καθώς υπάρχει ένα υπαρκτό ζήτημα αντικειμενικής ευθύνης, το οποίο τέθηκε στην προφορική ερώτηση. Πράγματι, εάν δεν γνωρίζουμε τους ιδιοκτήτες και δεν μπορούμε να ταυτοποιήσουμε και να εντοπίσουμε τα εμπορευματοκιβώτια, τίποτε δεν μπορεί να καθοριστεί όσον αφορά την ανάκτηση και την αποζημίωση για ζημίες.

Καλούμε θερμά την Επιτροπή να μην αποφανθεί απλώς ότι δεν διαθέτουμε τα μέσα ή ότι τα υπάρχοντα μέσα είναι επαρκή, διότι αυτό δεν ισχύει: υπάρχει ένα ζήτημα περιβαλλοντικής ασφάλειας, αλλά απειλούνται επίσης και ζωές, και αυτό πρέπει να το θυμόμαστε.

  Saïd El Khadraoui, εξ ονόματος της Ομάδας S&D. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, εξ ονόματος της Ομάδας μου θα ήθελα να υποστηρίξω τα σχόλια και τα ερωτήματα που έθεσε ο πρόεδρος της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού, κ. Simpson. Η απώλεια εμπορευματοκιβωτίων –καθώς και του περιεχομένου τους, φυσικά, εφόσον δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αναφερόμαστε και σε αυτό– είναι αναμφίβολα ένα υποτιμημένο και παραμελημένο πρόβλημα. Όπως ειπώθηκε, αυτό αφορά 2.000 εμπορευματοκιβώτια ετησίως μόνο στα ευρωπαϊκά ύδατα, με όλες τις συνέπειες για το περιβάλλον, τις συνέπειες πιθανώς για τα πληρώματα, για τα άλλα πλοία και για τις παράκτιες περιοχές, οι οποίες βέβαια αρκετά συχνά επωμίζονται το έργο του καθαρισμού των συντριμμιών. Πρόκειται, συνεπώς, για ένα θέμα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε.

Υπάρχουν διάφορες αιτίες για αυτό το πρόβλημα: κακοκαιρία, ταχύτητα, κακή ασφάλιση και στοιβασία των εμπορευματοκιβωτίων, υπερβολικό βάρος και ούτω καθεξής. Η Ομάδα μου πιστεύει ότι αυτό το πρόβλημα ενέχει μια ευρωπαϊκή διάσταση που δικαιολογεί την ανάληψη μιας πρωτοβουλίας από την Επιτροπή. Δεν θα πρέπει να παραμείνουμε αδρανείς και να περιμένουμε τα μέτρα του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού. Ειδικότερα, μπορούν να αναληφθούν πρωτοβουλίες για την καταγραφή αυτών των περιστατικών και την προώθηση της ενημέρωσης για αυτό το θέμα στους ευρωπαϊκούς λιμένες. Στο πλαίσιο του κοινωνικού διαλόγου –του ευρωπαϊκού κοινωνικού διαλόγου στον τομέα των λιμένων– η Επιτροπή μπορεί επίσης να θίξει το θέμα και να προτείνει λύσεις όπως νέες διαδικασίες για τη φόρτωση εμπορευματοκιβωτίων ή τροποποίηση της εκπαίδευσης.

Ο κ. Riquet τόνισε, και πιστεύω και εγώ το ίδιο, ότι είναι πολύ σώφρον να διασφαλίσουμε την ανιχνευσιμότητα των εμπορευματοκιβωτίων: όχι μόνο σε αυτό το πλαίσιο, αλλά και στο πλαίσιο της παρακολούθησης όλης της λογιστικής αλυσίδας. Κυρία Επίτροπε, αναμένω συνεπώς ορισμένες κάπως πιο συγκεκριμένες πρωτοβουλίες τους επόμενους μήνες και τα επόμενα έτη.

  Gesine Meissner, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Geoghegan-Quinn, η άφιξη ενός εμπορευματοκιβωτίου που ήταν γεμάτο με αθλητικά παπούτσια σε κάποιο νησί, το οποίο οι κάτοικοι υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό, έχει γίνει πρώτη είδηση στο παρελθόν. Σε μια άλλη περίπτωση, ένα κοπάδι από πλαστικά παπάκια βγήκε επιπλέοντας στη στεριά. Αυτά, βεβαίως, είναι τα ευχάριστα παραδείγματα φορτίων πλοίων που χάνονται, αλλά το γεγονός είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις τα χαμένα εμπορευματοκιβώτια μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές ζημιές. Είναι πλέον σαφές ότι πρέπει να κάνουμε κάτι για αυτό.

Η ολλανδική κυβέρνηση ενδιαφέρθηκε για αυτό το πρόβλημα και οργάνωσε μια έρευνα για να διαπιστώσει τις αιτίες του. Η έρευνα εντόπισε μια σειρά αιτιών. Παρότι υπάρχουν κανονισμοί της ΕΕ που προσδιορίζουν πώς πρέπει να ασφαλίζονται τα φορτία και παρότι όλα τα πλοία διαθέτουν το εγχειρίδιο οδηγιών που περιέχει τους κανονισμούς, μόνο 46% των πλοίων προσδένουν σωστά τα φορτία τους. Αυτό σημαίνει ότι δεν χρειαζόμαστε νέους κανόνες. Είχατε δίκιο ως προς αυτό, κυρία Geoghegan-Quinn. Σε πολλές περιπτώσεις, το βάρος του φορτίου δεν έχει ζυγοσταθμιστεί σωστά. Ένας άλλος λόγος είναι ότι πολλά πληρώματα στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων λύνουν τα φορτία πριν φτάσουν στον προορισμό τους για να επισπεύσουν τη διαδικασία εκφορτώσεως. Τα σφάλματα στη στοιβασία μπορεί επίσης να αποτελούν αιτία του προβλήματος, μαζί με τον παλαιό ή φθαρμένο εξοπλισμό. Όλα αυτά μπορεί να έχουν, βεβαίως, μείζονα αντίκτυπο στο περιβάλλον. Περίπου το 70% των αντικειμένων που χάνονται από πλοία στη θάλασσα καταλήγουν στον βυθό, πράγμα που εγείρει το ερώτημα τι είδους ζημιά προκαλούν στον θαλάσσιο πυθμένα. Συνολικά 15% των εμπορευμάτων φθάνουν στη στεριά. Το υπόλοιπο 15% επιπλέει περιφερόμενο στον ωκεανό και αποτελεί, προφανώς, μείζονα κίνδυνο για τα άλλα πλοία, τις εξέδρες και το περιβάλλον.

Αυτό σημαίνει ότι όταν συμβαίνουν ατυχήματα στη θάλασσα πρέπει να ερευνούμε τον βαθμό στον οποίο εμπλέκονται εμπορευματοκιβώτια. Κατόπιν πρέπει να επικοινωνούμε με τις ναυτιλιακές εταιρείες και τους φορείς εκμετάλλευσης λιμένων για να διασφαλίσουμε ότι συμμορφώνονται με τους κανονισμούς. Επιπλέον, πρέπει να διενεργούνται τακτικές επιθεωρήσεις. Δύο χιλιάδες εμπορευματοκιβώτια είναι πραγματικά πάρα πολλά και θεωρώ πως η διενέργεια μελετών σκοπιμότητας θα απαιτούσε πολύ χρόνο. Πρέπει να λάβουμε άμεσα μέτρα, διότι η κατάσταση απλώς δεν μπορεί να συνεχιστεί ως έχει.

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. Rainer WIELAND
Αντιπροέδρου

  Jaroslav Paška, εξ ονόματος της Ομάδας EFD. – (SK) Κατά την άποψή μου, η λύση στο πρόβλημα της αποζημίωσης για ζημίες που προκαλούνται από εμπορευματοκιβώτια που χάνονται στη θάλασσα έγκειται στις καλά οργανωμένες σχέσεις μεταξύ τριών μερών: του ιδιοκτήτη των μεταφερόμενων εμπορευμάτων, της ναυτιλιακής εταιρείας και της ασφαλιστικής εταιρείας.

Ο φορέας εκμετάλλευσης, η ναυτιλιακή εταιρεία και το πλήρωμα ειδικότερα είναι υπεύθυνοι για την ασφάλεια των εμπορευμάτων στη θάλασσα. Το πλήρωμα είναι επίσης υπεύθυνο για την αποτροπή της πτώσης ή ολίσθησης εμπορευματοκιβωτίων από το σκάφος στη θάλασσα, δηλαδή για τη συμμόρφωση με τους διεθνείς ισχύοντες κανονισμούς και για τη διασφάλιση της ασφαλούς μεταφοράς των εμπορευμάτων στις διεθνείς θαλάσσιες μεταφορές.

Κατά τη γνώμη μου, το πρώτο βήμα που πρέπει να εξετάσουμε επιλαμβανόμενοι αυτού του θέματος είναι η διασφάλιση της συμμόρφωσης με τους κανονισμούς για την ασφάλιση των εμπορευμάτων πριν από τον απόπλου. Πιστεύω πως αυτό είναι το κεντρικό σημείο σε αυτό το ζήτημα. Μόνο τότε θα πρέπει να προσπαθήσουμε να καταρτίσουμε νέους, συμπληρωματικούς κανονισμούς για τη μεταφορά των εμπορευμάτων. Μόνο αφού γνωρίζουμε την πραγματική αρχική θέση και την κατάσταση όσον αφορά τη συμμόρφωση με τους κανονισμούς θα πρέπει να επιδιώξουμε τροποποιήσεις στους κανονισμούς που έχουν ήδη θεσπιστεί για τις διεθνείς μεταφορές και, αναλόγως την περίπτωση, και για την Ευρωπαϊκή Ένωση επίσης.

  Jim Higgins (PPE). – (GA) Κύριε Πρόεδρε, ο συνάδελφός μου, κ. Brian Simpson, έθεσε πολύ σημαντικά ερωτήματα και έχω να δηλώσω ότι δεν είμαι καθόλου ικανοποιημένος με την απάντηση που έλαβα από την Επίτροπο. Είναι άραγε διατεθειμένη ή έτοιμη να πράξει οτιδήποτε αναφορικά με τη θέσπιση κάποιου νόμου;

(EN) Πρόκειται για ένα εξαιρετικά σημαντικό θέμα και επαινώ τον συνάδελφό μου, Brian Simpson, που το έθεσε διότι αν δει κανείς τις στατιστικές, τα πράγματα στην πραγματικότητα επιδεινώνονται.

Περίπου 50% της χωρητικότητας της παγκόσμιας ναυτιλίας μεταφέρει μη τοξικές ουσίες ως χύδην εμπορεύματα. Υπάρχει μια ταχεία αύξηση στον παγκόσμιο στόλο πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων –που έχει αυξηθεί κατά 140%, από 32,6 εκατομμύρια στα 78,3 εκατομμύρια ολικής χωρητικότητας από το 1984– και το πρόβλημα πρέπει να ρυθμιστεί.

Υπάρχει επίσης ένα πρόβλημα σε σχέση με την αυξημένη ταχύτητα, διότι αυτά τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων ταξιδεύουν σε πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα από τα πλοία μεταφοράς χύδην φορτίου. Σήμερα, ταξιδεύουν με ταχύτητες 27 κόμβων, που είναι μια τεράστια ταχύτητα όσον αφορά την πιθανότητα συγκρούσεων ή προσκρούσεων, κλπ. Οπότε υπάρχει και εκεί τεράστιο πρόβλημα.

Κατόπιν έχουμε το πρόβλημα που αφορά την πραγματική ηλικία των ίδιων των στόλων. Εάν δει κανείς την ηλικία των στόλων που μεταφέρουν εμπορευματοκιβώτια, η πλειονότητά τους ανήκει στην κατηγορία των 19-24 ετών, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει μείζον πρόβλημα από την άποψη των πραγματικών δομικών ελαττωμάτων. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια νομοθετική πρωτοβουλία. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε μια στάση μη παρέμβασης. Αυτό που επίσης χρειαζόμαστε είναι μια αυστηρή σύμβαση περί αντικειμενικής ευθύνης, ώστε τα πλοία που ταξιδεύουν στα ύδατα της ΕΕ να υποχρεούνται αυτομάτως να αναλαμβάνουν το κόστος των μη σκόπιμων απορρίψεων τοξικών στη θάλασσα λόγω απώλειας εμπορευματοκιβωτίων.

Αυτό που λέω ουσιαστικά είναι πως χρειαζόμαστε μέτρα, διότι η κατάσταση επιδεινώνεται σταδιακά και, όπως επεσήμανε ο κ. Simpson, στις περισσότερες περιπτώσεις ατυχημάτων μιλάμε για ανθρώπινο λάθος όσον αφορά τον τρόπο πρόσδεσης, χειρισμού των εμπορευματοκιβωτίων και ούτω καθεξής, οπότε πραγματικά είναι ανάγκη να αντιμετωπίσουμε τις ναυτιλιακές εταιρείες.

  Inés Ayala Sender (S&D). – (ES) Κύριε Πρόεδρε, πριν από ακριβώς οκτώ χρόνια από φέτος τον Νοέμβριο, το Prestige, ένα πετρελαιοφόρο που μετέφερε 70.000 τόνους αργού πετρελαίου, έπαθε ατύχημα στα ανοικτά των ακτών της Γαλικίας προκαλώντας διαρροή μέσω της οποίας εκχύθηκαν από το πετρελαιοφόρο 20.000 τόνοι πετρέλαιο. Αυτή η αρχική διαρροή, σε συνδυασμό με τις εσφαλμένες αποφάσεις του τότε υπουργού Δημοσίων Έργων, κ. Álvarez-Cascos, κατέληξε σε μια απόλυτη καταστροφή και στη χειρότερη οικολογική, κοινωνική και οικονομική τραγωδία που έπληξε ποτέ τις ακτές της Γαλικίας.

Μία από τις πιθανές αιτίες που θεωρήθηκε ότι εξηγούν τη διαρροή ήταν ακριβώς η παρουσία απολεσθέντων εμπορευματοκιβωτίων που επέπλεαν στην επιφάνεια της θάλασσας, στο έλεος των κυμάτων και των θυελλών. Αυτά τα εμπορευματοκιβώτια είναι πιθανά βλήματα που μπορούν να πλήξουν το κύτος κάθε είδους πλοίου, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοφόρων όπως το Prestige, αλλά και επιβατηγών πλοίων, οχηματαγωγών ή κρουαζιερόπλοιων.

Τα συμπεράσματα του προγράμματος Lashing@Sea έχουν αποκαλύψει σοβαρές ελλείψεις και αμέλεια στους διάφορους σχετικούς τομείς, όπως έλλειψη εκπαίδευσης και κατάρτισης στο προσωπικό φόρτωσης και στους στοιβαστές των λιμένων και επίσης στα πληρώματα των πλοίων, που είναι μόνιμα ανεπαρκώς εκπαιδευμένα και ανεπαρκώς επανδρωμένα, παρότι τα πλοία όπου εργάζονται είναι αληθινά τέρατα των θαλασσών.

Επιπλέον, οι βέλτιστες τεχνικές ασφάλισης και εντοπισμού των εμπορευματοκιβωτίων χρησιμοποιούνται, γενικά, ανεπαρκώς, ενώ συχνά αυτά υπερφορτώνονται. Εν κατακλείδι, πρέπει να πραγματοποιηθεί μια εκτίμηση κόστους και κινδύνου των νέων φυσικών φαινομένων που δημιουργούνται από αυτά τα τέρατα των θαλασσών. Αυτά τα φαινόμενα περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, το αποκαλούμενο «φαινόμενο του παραμετρικού συντονισμού», που μπορεί να προκαλέσει την πτώση εμπορευματοκιβωτίων από το οπίσθιο τμήμα του πλοίου σε μεγαλύτερη ταχύτητα.

Για τους λόγους αυτούς, ζητούμε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να λάβει άμεσα προληπτικά μέτρα, να προωθήσει την εκπαίδευση, την κατάρτιση και τα επαναληπτικά μαθήματα για στοιβαστές και πληρώματα. Ζητούμε επίσης την εφαρμογή μέτρων τεχνολογικής ασφάλειας: έλεγχοι βάρους στα λιμάνια, βελτιωμένος εξοπλισμός πρόσδεσης και μέθοδοι στοιβασίας, και επίσης κατάλληλη σήμανση για τον εντοπισμό των εμπορευματοκιβωτίων σε περίπτωση απώλειας, καθώς η ανιχνευσιμότητα είναι μία από τις υπηρεσίες που πιθανώς θα παρέχει το σχέδιο Galileo.

  Jörg Leichtfried (S&D). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, χαίρομαι που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν υπήρχε τον 15ο αιώνα. Εάν υπήρχε, ο Χριστόφορος Κολόμβος και οι σύντροφοί του θα είχαν σαλπάρει με το επόμενο εμπορευματοκιβώτιο, το οποίο γρήγορα θα είχε βυθιστεί και δεν θα είχαν φτάσει ποτέ στην ήπειρο της Αμερικής.

Γνωρίζουμε την αιτία του προβλήματος. Γνωρίζουμε πως κάτι πρέπει να γίνει για αυτό. Τι λέει η Επιτροπή; Λέει πως δεν είναι δυνατό να κάνουμε τίποτε. Αυτό είναι απλώς απαράδεκτο. Γνωρίζουμε πως η ακατάλληλη στοιβασία είναι η αιτία, ότι τα εμπορευματοκιβώτια έχουν ελαττωματικές προσδέσεις, ότι είναι υπέρβαρα, ότι πέφτουν στο νερό ακόμη και όταν ο καιρός είναι ήρεμος και ότι οι επιμέρους χώρες με τους δικούς τους κανονισμούς δεν μπορούν να αλλάξουν τίποτε από αυτά. Ποιος άλλος θα πρέπει να φέρει την αλλαγή, αν όχι η Επιτροπή, η οποία είναι αρμόδια να διασφαλίζει ότι δεν συμβαίνουν τέτοια πράγματα στα ευρωπαϊκά ύδατα;

Δεν είναι μόνο η περιβαλλοντική ζημία που μας ανησυχεί. Ανθρώπινες ζωές τίθενται επίσης σε κίνδυνο. Τι θα συνέβαινε αν ένα μικρό σκάφος με πλαστικό κύτος προσέκρουε σε ένα από αυτά τα εμπορευματοκιβώτια στο μέσον του Ατλαντικού; Θα βυθιζόταν. Δεν θα βυθιζόταν μόνο το ίδιο το σκάφος, αλλά και οι επιβαίνοντές του. Δεν είναι και πολύ ευχάριστο να μείνει κανείς για ώρα στο νερό στο μέσον του Βόρειου Ατλαντικού φορώντας ένα σωσίβιο. Είναι κάτι που πρέπει να λάβουμε υπόψη. Επομένως, πιστεύω ότι είναι λάθος να ισχυριζόμαστε πως τίποτε δεν συμβαίνει. Πιστεύω πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να εισαγάγει κανονισμούς το συντομότερο δυνατόν, ώστε να θέσει ένα τέλος σε αυτήν την κατάσταση. Είναι επικίνδυνο, είναι λάθος και κάτι πρέπει να γίνει. Καλώ την Επιτροπή να λάβει επείγοντα μέτρα, διότι είναι αρμόδια σε αυτήν την περίπτωση.

  Mario Pirillo (S&D). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, θεωρώ το ζήτημα των εμπορευματοκιβωτίων που χάνονται στη θάλασσα, το οποίο συζητάμε σήμερα, ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς θέτει ένα θέμα εξαιρετικής σημασίας πάνω από όλα για την οικονομία των παράκτιων περιοχών της ΕΕ. Ως εκ τούτου, πιστεύω πως η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να προσπαθήσει να δημιουργήσει ένα ταμείο ασφάλισης που θα μπορεί να παρέχει αποζημίωση για οποιαδήποτε ζημία προκαλείται από τη διαρροή τυχόν επικίνδυνων ουσιών από εμπορευματοκιβώτια απολεσθέντα στη θάλασσα.

Επιπλέον, θα ήταν σκόπιμο να αυξηθεί το επίπεδο ναυτικής ασφάλειας μέσω μιας αυστηρότερης νομοθεσίας στον έλεγχο των διαδικασιών στοιβασίας των εμπορευμάτων και μέσω της πρόληψης της παράνομης στοιβασίας επιβλαβών τοξικών προϊόντων σε πλοία. Αυτό το ταμείο ασφάλισης είναι κάτι που έχω ήδη ζητήσει σε παρόμοιες περιστάσεις.

  Brian Simpson, συντάκτης. − (EN) Κύριε Πρόεδρε, εν συντομία, είμαι απογοητευμένος από την απάντηση της Επιτροπής στην προφορική μας ερώτηση.

Εκτιμώ ότι μια παγκόσμια συμφωνία θα ήταν ιδανική και εκτιμώ ότι πρέπει να συμμετάσχει και ο ΔΝΟ, όμως ο ΔΝΟ πρέπει να είναι ένας από τους πιο βραδυκίνητους διεθνείς οργανισμούς στον κόσμο. Εργάζεται με τον ρυθμό χελώνας και εμείς θέλουμε δράση τώρα.

Κυρία Επίτροπε, αν έριχνα, εσκεμμένα, 2.000 βαριά μεταλλικά κιβώτια στη θάλασσα με ένα φορτίο υλικών μέσα σε αυτά, θα διωκόμουν ποινικά. Και όμως, εμείς επιτρέπουμε αυτό να συμβαίνει κάθε χρόνο στα ύδατα της ΕΕ.

Απευθύνω έκκληση: δεν μπορείτε να παίζετε τον Πόντιο Πιλάτο με αυτό το θέμα και να νίπτετε τας χείρας σας από το πρόβλημα. Είναι ένα πρόβλημα που διογκώνεται. Είναι ένα σοβαρό πρόβλημα και πρέπει να το αντιμετωπίσετε. Δεν είναι ένα πρόβλημα πίσω από το οποίο μπορείτε να κρυφτείτε, λέγοντας, «πρέπει να αξιολογήσουμε το τάδε» και «πρέπει να αξιολογήσουμε το δείνα» ή ό,τι άλλο.

Ακούσατε τι είπαν οι βουλευτές. Συνεχίστε, παρακαλώ, τώρα προσπαθώντας να επιλύσετε το θέμα.

  Máire Geoghegan-Quinn, μέλος της Επιτροπής. – (GA) Κύριε Πρόεδρε, είμαι ευγνώμων προς όλους τους βουλευτές που συμμετείχαν σε αυτήν τη συζήτηση και θα ήθελα να τονίσω ότι κατανοώ πλήρως τη σημασία του θέματος που συζητάμε και πόσο σημαντικό είναι κατά την άποψη των βουλευτών να προωθήσει η Επιτροπή μια πολιτική που θα επιλύσει το συγκεκριμένο θέμα. Πιστεύω πως η συζήτηση και όλες οι εισηγήσεις που έγιναν κατέδειξαν τη σημασία του ζητήματος.

(EN) Πιστεύω επίσης ότι η συζήτηση κατέδειξε τη σημασία της προσήλωσης στην προστασία του περιβάλλοντος. Παραδόξως, η συζήτηση περιστράφηκε από τα πλαστικά παπάκια και τα παπούτσια της κ. Meissner ως και τον Κολόμβο, για τον οποίον η παράδοση λέει ότι επισκέφθηκε το λιμάνι καταγωγής μου στη δυτική Ιρλανδία. Χαίρομαι ιδιαίτερα που έκανε αυτό το περίφημο ταξίδι!

Ωστόσο, θα ήθελα να τονίσω εκ νέου σε όλους τους βουλευτές, αλλά ειδικότερα στον κ. Simpson που έχει δείξει τόσο έντονο ενδιαφέρον για αυτόν τον τομέα και που έχει εργαστεί τόσο πολύ για αυτόν, ότι ασχολούμαστε πολύ σοβαρά με το συγκεκριμένο θέμα. Γνωρίζουμε τη μεγάλη αύξηση του αριθμού των εμπορευματοκιβωτίων που χάνονται και, όπως ανέφερα νωρίτερα, ο Επίτροπος Kallas εξετάζει το πρόβλημα. Ο ίδιος πιστεύει ότι δεν συνδέεται μόνο με την πρόσδεση των εμπορευματοκιβωτίων, αλλά και με τα υπέρβαρα εμπορευματοκιβώτια. Οφείλεται επίσης κάποιες φορές και στην ισχύ του πλοίου, πράγμα που αναφέρθηκε, όπως και στην ηλικία των πλοίων – ένα θέμα που τέθηκε από τον κ. Higgins.

Η ασφάλεια και η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, όπως ανέφερα νωρίτερα, είναι πολύ σημαντικές προτεραιότητες για την Επιτροπή. Δεν κάνουμε συμβιβασμούς σε αυτά τα θέματα και οπωσδήποτε θα εξετάσουμε, ειδικότερα ο Επίτροπος Kallas, ποια περαιτέρω μέτρα είναι απαραίτητα. Είμαι βέβαιη ότι ο Επίτροπος θα χαρεί να συνεργαστεί με εσάς και την επιτροπή σας, κύριε Simpson, για την εξαγωγή ενός σχετικού συμπεράσματος.

Ήδη έχουμε αρκετά μέσα στη διάθεσή μας για να εξασφαλίσουμε την ασφάλεια, όπως και την πρόληψη της ρύπανσης, και από τα εμπορευματοκιβώτια που χάνονται στη θάλασσα. Όσον αφορά συγκεκριμένα μέτρα για αυτό το θέμα, πιστεύω πως μέτρα σε επίπεδο ΕΕ δεν φαίνονται απαραίτητα σε αυτήν τη φάση. Ωστόσο, συμφωνώ με την επισήμανσή σας ότι ο ΔΝΟ είναι ένας πολύ βραδυκίνητος οργανισμός και ότι η Επιτροπή πρέπει να προσπαθήσει να ασκήσει πίεση για ταχύτερες λύσεις.

Εξακολουθώ να πιστεύω, και γνωρίζω πως ο Επίτροπος Kallas υποστηρίζει σθεναρά το ίδιο, ότι κατάλληλο φόρουμ για συζήτηση αυτών των θεμάτων παραμένει ο ΔΝΟ, και υποθέτω πως μπορεί να προωθηθεί εκεί μια επανεξέταση των πρόσφατων αποτελεσμάτων του προγράμματος lashing@sea.

Αυτό το πρόγραμμα επιβεβαιώνει επίσης τη σημασία μιας γενικής προσέγγισης όταν καταρτίζουμε διαδικασίες και πρότυπα, ώστε να διατηρήσουμε τους ίσους όρους στους οποίους αναφερθήκαμε νωρίτερα, μεταξύ φορέων εκμετάλλευσης από τα κράτη μέλη και από άλλα κράτη.

Θα ήθελα να ολοκληρώσω υπογραμμίζοντας ότι αυτά τα θέματα πρέπει να συζητούνται πρώτα στο πλαίσιο του ΔΝΟ. Η Επιτροπή συμμετέχει ως παρατηρητής στον ΔΝΟ και διατυπώνει θέσεις από κοινού με τα κράτη μέλη.

Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι θα διαβιβάσω τα αποτελέσματα της σημερινής συζήτησης στον Επίτροπο Kallas και εκείνος, είμαι βέβαιη, θα εξετάσει το θέμα και θα το προωθήσει σε αυτό το πλαίσιο.

  Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.

Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 149 του Κανονισμού)

  Artur Zasada (PPE), γραπτώς. – (PL) Θα ήθελα να σας συγχαρώ για την απόφαση ανακίνησης του θέματος των απολεσθέντων στη θάλασσα εμπορευματοκιβωτίων. Στις 8 Φεβρουαρίου αυτού του έτους, τα πορθμεία που έπλεαν από Πολωνία προς Σουηδία βρέθηκαν σε άμεσο κίνδυνο. Το φινλανδικό φορτηγό πλοίο Linda έπλεε από Ρότερνταμ προς Αγία Πετρούπολη και, ενώ διερχόταν από θαλάσσιες διαύλους που χρησιμοποιούν τα πολωνικά και σουηδικά σκάφη, έχασε τρία εμπορευματοκιβώτια που περιείχαν 8,3 τόνους ουσιών χαρακτηρισμένων ως επικίνδυνων για το περιβάλλον, 7 τόνους προϊόντων επικίνδυνων για τη θαλάσσια ζωή και 5,5 τόνους εύφλεκτων ουσιών. Ευτυχώς, αυτήν τη φορά στάθηκε δυνατό να αποφευχθεί μια τραγωδία.

Συμφωνώ πως όλα τα εμπορευματοκιβώτια πρέπει να ζυγίζονται στο λιμάνι και να στοιβάζονται σωστά πριν το σκάφος αποπλεύσει. Αυτό, ωστόσο, είναι ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο. Το σημερινό σχέδιο είναι να εισαγάγει η Επιτροπή έναν κανονισμό που θα προβλέπει την ειδική επίβλεψη των εμπορευματοκιβωτίων που περιέχουν ουσίες χαρακτηρισμένες ως επικίνδυνες. Επομένως, θα ήθελα να θέσω στην Επιτροπή μια ερώτηση: πότε να αναμένουμε τις πρώτες ενέργειες αναφορικά με αυτό το θέμα;