Pełne sprawozdanie z obrad

Wtorek, 23 listopada 2010 r. - Strasburg

19. Sytuacja w sektorze pszczelarskim (debata)

  Przewodnicząca – Kolejnym punktem porządku obrad jest pytanie ustne do Komisji w sprawie sytuacji w sektorze pszczelarskim, złożone przez pana posła Paola De Castro w imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (O-0119/2010 – B7-0564/2010).

  Paolo De Castro, autor – (IT) Pani Przewodnicząca, Panie Komisarzu, Panie i Panowie! Rezolucja, którą wkrótce poddamy pod głosowanie, odzwierciedla poglądy Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat polityki wsparcia europejskiego sektora pszczelarskiego. Ten ważny dokument, zgodnie z praktyką stosowaną przez Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi, został przygotowany przy udziale wszystkich grup parlamentarnych, które znacznie przyczyniły się do powstania wersji końcowej tekstu.

Pomimo niedawnego zwiększenia rocznego budżetu przeznaczonego na środki mające służyć poprawie ogólnych warunków wytwarzania i wprowadzania do obrotu produktów pszczelarskich, wciąż przeważają obawy dotyczące licznych wyzwań i problemów, z jakimi w bliskiej przyszłości będzie musiał uporać się sektor pszczelarski.

Do kluczowych czynników, które gnębią jeden z najważniejszych sektorów europejskiego rolnictwa należą trudne warunki wytwarzania i wprowadzania do obrotu, znaczna i długotrwała niestabilność cen oraz problemy wynikające z coraz większej śmiertelności pszczół.

Europejscy pszczelarze, podobnie jak podmioty działające w innych ważnych sektorach, muszą mieć możliwość zaplanowania własnych działań. Ponieważ obecne wsparcie jest uzależnione od obowiązujących teraz procedur wdrażania europejskiej polityki rolnej, przyszłość polityki rolnej po roku 2013 jest niepewna. Na takim tle powstała omawiana rezolucja, w której wzywamy Komisję, aby zobowiązała się chronić sektor pszczelarski.

W projekcie rezolucji przedstawiono oczekiwania wobec Komisji, w tym: podjęcie konkretnego działania po zakończeniu programów krajowych, także z myślą o nowych wyzwaniach i problemach w tym sektorze związanych ze śmiertelnością pszczół, niestabilnością cen itd.; zobowiązanie do niezbędnego poprawienia pomiarów statystycznych w celu zapewnienia efektywniejszej kontroli przywozu miodu spoza UE oraz badań rozwojowych; wzmocnienie roli europejskiej polityki weterynaryjnej; plan działania na rzecz walki ze zjawiskiem powszechnej śmiertelności, częściowo poprzez realizację konkretnych przedsięwzięć w obszarze badań; większe wsparcie finansowe w obszarze szkoleń i nauczania podmiotów działających w sektorze i wreszcie zmiana roli sektora pszczelarskiego, aby w ramach wspólnej polityki rolnej po roku 2013 stał się sektorem wiodącym.

Dziękuję pani poseł Lulling oraz koleżankom i kolegom posłom do PE za wspólnie realizowane prace. Pani Przewodnicząca, Panie Komisarzu! Chciałbym przypomnieć, że dobiega końca Międzynarodowy Rok Różnorodności Biologicznej. Dlatego mamy nadzieję, że przyjęcie przedmiotowej rezolucji będzie oznaczało początek procesu przekształcania sektora, który ma szczególne znaczenie strategiczne ze względu na zrównoważenie środowiskowe oraz utrzymanie różnorodności biologicznej, a także ze względu na wpływy gospodarcze i społeczne.

  Dacian Cioloş, komisarz – (FR) Pani Przewodnicząca, Panie i Panowie! Rzeczywiście, pszczoły odgrywają ważną rolę w zapylaniu oraz w produkcji miodu i produktów pochodnych. Sektor ten charakteryzuje duże zróżnicowanie warunków produkcji, a także duża dyspersja i różnorodność podmiotów działających na wszystkich etapach, od produkcji do wprowadzania do obrotu.

Na szczeblu Unii Europejskiej ustanowiono zharmonizowane zasady dotyczące norm w zakresie wprowadzania miodu do obrotu i ochrony zdrowia pszczół.

W rozporządzeniu w sprawie organizacji jednolitego wspólnego rynku przewidziano zestaw środków mających na celu poprawę warunków produkcji i wprowadzania do obrotu produktów pszczelarskich. Środki te mogą być uwzględnione w trzyletnich programach pszczelarskich przygotowywanych przez państwa członkowskie i współfinansowanych z budżetu Unii Europejskiej. Budżet przeznaczony na takie programy na okres 2011–2013 wzrósł z 26 milionów euro do 32 milionów euro.

Wygląda na to, że omawiane środki przynoszą w sektorze pszczelarskim korzyści zarówno dla państw członkowskich, jak i dla pszczelarzy. Należy również zauważyć, że wszystkie państwa członkowskie opracowały program, który obrazuje ich zainteresowanie pszczelarstwem oraz potrzebami tego sektora.

Niewątpliwie sektor ten stoi przed licznymi wyzwaniami. Po pierwsze, maleje liczba pszczelarzy, co stwarza konieczność zachęcania i szkolenia nowych. Po drugie, konkurencja ze strony przywozu z państw trzecich oraz kwestia jakości miodu pochodzącego z przywozu. I jest jeszcze kwestia, a mianowicie wzrost śmiertelności pszczół wynikającej z wielu czynników, w tym z warrozy i innych chorób.

Problem zdrowia pszczół jest szczególnie niepokojący nie tylko na terytorium Unii Europejskiej, ale także poza nim. Organizacje pszczelarskie zwracają się do Unii Europejskiej, aby skoncentrowała się pod tym względem bardziej na pszczołach. Parlament Europejski przyjął w listopadzie 2008 r. rezolucję w sprawie sytuacji w sektorze pszczelarskim, zawierającą apel do Komisji dotyczący podjęcia konkretnych działań i ich skoordynowania.

To oczywiste, że zdrowie pszczół jest kwestią ważną i że należy je chronić, podejmując właściwe działania, przy jednoczesnym uwzględnieniu specyfiki tego sektora i różnych zaangażowanych podmiotów. Komisja uruchomiła już w tym kontekście liczne inicjatywy, które mają na celu rozwianie obaw sektora pszczelarskiego. Ponadto na przyszłość zaplanowano kolejne działania.

Komisja zamierza wkrótce przedstawić komunikat, w którym spróbuje wyjaśnić kwestie związane ze zdrowiem pszczół i kluczowe działania, jakie planuje podjąć w celu rozwiązania tych problemów. Przedmiotowy komunikat posłuży jako podstawa do dalszej dyskusji z Parlamentem Europejskim i Radą, a także z właściwymi organami w państwach członkowskich i z zainteresowanymi stronami.

Mam nadzieję, że ta debata pomoże określić możliwe nowe działania, które trzeba podjąć na szczeblu Unii Europejskiej nie tylko w obszarze ochrony sektora pszczelarskiego oraz produkcji miodu i produktów pochodnych, ale również w celu ochrony zdrowia pszczół i zapobiegania problemom, jakie mogą pojawiać się w wyniku choroby lub zanieczyszczenia.

  Astrid Lulling, w imieniu grupy PPE – (DE) Pani Przewodnicząca! Kiedy 16 lat temu przejęłam w Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi odpowiedzialność za sytuację w sektorze pszczelarskim od niemieckiego posła, Reimera Bögego, inny niemiecki poseł do PE powiedział do mnie raczej pogardliwie: „cóż, jak widzę kwestia małych stworzonek dla małych państw”. Od tamtej pory usiłuję w ciągle rosnącej UE wyjaśniać, jak ważne są te małe stworzonka, nie tylko ze względu na jakość naszego życia, ale również z uwagi na naszą zdolność przetrwania.

Tymczasem poczyniliśmy postępy w zakresie zwiększania na wszystkich szczeblach UE świadomości dotyczącej potrzeby przyjęcia wszechstronnej wspólnej polityki, aby zapewnić w UE wystarczającą liczbę pszczół i wystarczającą liczbę pszczelarzy w różnym wieku, którzy mogą się nimi zajmować. Potrzeba ta stała się jeszcze pilniejsza w wyniku wysokiej śmiertelności pszczół w wielu regionach, która spowodowała uzasadnione obawy o to, czy dysponujemy wystarczającą do zaspokojenia naszych potrzeb liczbą pszczół i pszczelarzy. Stąd moja inicjatywa w formie pytania ustnego do Komisji wymagającego debaty i w formie rezolucji. Jestem bardzo wdzięczna za poparcie, jakiego wszystkie grupy w Parlamencie udzieliły tej rezolucji. Cel uzasadnia wspólne działanie wszystkich grup politycznych na rzecz przedmiotowej rezolucji. Jest ona zwięzła, jasno sformułowana i łatwa do zrozumienia, co nie zawsze się zdarza w tym Parlamencie. Wyraźnie wskazujemy, na czym polega problem. Proponowane przez nas konkretne rozwiązania wypracowano w ścisłej współpracy z sektorem pszczelarskim.

Pszczelarze z wielu państw członkowskich przybyli dziś do Strasburga, niosąc nie tylko swoje produkty, ale również obawy i oczekiwania, aby pokazać, że potrzebują naszej pomocy w rozwiązywaniu nękających ich problemów. Jeśli w ramach budżetu UE wynoszącego ponad 140 miliardów euro na ochronę sektora wytwarzającego 3/4 żywności i obejmującego 4/5 roślin uzależnionych od zapylania przeznaczamy jedynie kwotę 32 milionów euro, to każdy tu obecny powinien zrozumieć, że naszym zadaniem jest zapewnienie kontynuacji i rozwoju omawianej polityki po roku 2013. Takie jest nasze przesłanie. Wierzę, że zostaniemy wysłuchani, nie tylko w Parlamencie, ale również w Komisji, w Radzie i w państwach członkowskich. W każdym razie dopilnujemy, aby tak się stało. Apeluję do wszystkich posłów do PE o obecność podczas głosowania i o głosowanie za przyjęciem przedmiotowej rezolucji. Jesteśmy to winni pszczołom. To prawda, że w chwili naszej debaty pszczoły zapadają w sen zimowy. Nawiasem mówiąc wierzę, że ta dyskusja…

(Przewodnicząca wyłączyła mikrofon)

Chciałam tylko powiedzieć, że Konferencja Przewodniczących, która uważa, że przesunięcie tej debaty na koniec wieczornego posiedzenia jest dobrym pomysłem, powinna odrobić pracę domową, aby zrozumieć znaczenie pszczół w Europie.

  Luis Manuel Capoulas Santos, w imieniu grupy S&D – (PT) Pani Przewodnicząca! Niestety, problemy nękające europejski sektor pszczelarski są poważniejsze i głębiej zakorzenione niż cykliczne kryzysy, które w sposób powtarzalny wpływają na inne, jak widać ważniejsze, sektory. Problem dotyczący sektora pszczelarskiego ma przede wszystkim charakter środowiskowy, a jego skutki mogą stać się katastrofalne, jeśli nie zdołamy właściwie i na czas zareagować.

Dwie liczby podawane przez Organizację Narodów Zjednoczonych ds. Żywności i Rolnictwa – przytoczone w projekcie rezolucji i wspomniane już przez panią poseł Lulling – są pouczające: 84 % gatunków roślin i 76 % produkcji żywności zależy od zapylania przez pszczoły. Rolnictwo jest jednak także ważnym rodzajem działalności gospodarczej na obszarach wiejskich i ma ogromne możliwości rozwoju, ponieważ produkcja europejska jest wciąż daleka od zaspokojenia naszych potrzeb. Żaden inny rodzaj „działalności zwierzęcej” – co zrozumiałe słowo zwierzęcy ujmuję w cudzysłów – nie jest blisko powiązany z naturą i zrównoważonym rozwojem ani też nie odgrywa tak ważnej i niezastąpionej roli ekologicznej, jak pszczelarstwo. Są to wystarczające powody, by nie szczędzić wysiłków i środków finansowych na rzecz zbadania podstawowych przyczyn przerażającej i wciąż rosnącej śmiertelności pszczół oraz na rzecz wsparcia programów zdrowotnych.

Przedmiotowa debata powinna także stworzyć możliwość znalezienia pomysłowych i efektywnych sposobów pozwalających uwzględnić pomoc na rzecz tych szczególnych zwierząt bezrolnych w mechanizmach pomocy w ramach nowej wspólnej polityki rolnej (WPR), zwłaszcza w chwili, gdy jako kluczowe kryterium przyznawania pomocy planuje się wykorzystać jednostki obszarowe. W związku z tym chciałbym, aby Komisja wyjaśniła, jakie będą bezpośrednie reakcje na ten problem i czy zamierza uwzględnić ten rodzaj działalności w nowej strukturze WPR, nad którą wkrótce rozpocznie się debata.

  Britta Reimers, w imieniu grupy ALDE – (DE) Pani Przewodnicząca, Panie Komisarzu Cioloş, Panie i Panowie! Zapewnienie ochrony pszczołom leży w interesie całego sektora rolnego, a wielu rolników jest również pszczelarzami. W wielu regionach Europy maleje liczba populacji pszczół. Musimy określić przyczyny tego problemu i podjąć niezbędne przeciwdziałania. Dobrze się stało, że finansowanie z budżetu na rzecz krajowych programów pszczelarskich do roku 2013 wzrosło z 26 milionów euro do 32 milionów euro. To jednak wciąż za mało. Musimy zagwarantować kontynuację tych programów po roku 2013. W tym celu musimy koniecznie usprawnić i uprościć proces wymiany wiedzy specjalistycznej przez badaczy, pszczelarzy i rolników. Powinniśmy jak najszybciej skoncentrować się na zwalczaniu chorób i pasożytów, które atakują pszczoły. Nie wolno nam opuścić pszczelarzy w tej walce.

Pilnie są nam potrzebne dokładniejsze i bardziej ujednolicone dane statystyczne od wszystkich państw członkowskich UE. Chodzi o to, że musimy działać w oparciu o fakty, a nie o spekulacje. Musimy również więcej inwestować w edukację i szkolenia, ponieważ liczba pszczelarzy nieustannie maleje. Powinniśmy zapewnić większe wsparcie dla młodych pszczelarzy i dla pszczelarzy pełnoetatowych, aby zagwarantować przyszłość tego zawodu i uchronić go przed zanikiem. Grupa Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy popiera przedmiotową rezolucję.

  Alyn Smith, w imieniu grupy Verts/ALE – Pani Przewodnicząca! Moja wypowiedź będzie krótka, chociaż moim zdaniem pomysł pani poseł Lulling dotyczący „krzyżowego zapylania” czasu wypowiedzi między grupami zasługuje na dalsze rozważenie.

Zgadzam się z komentarzami dotyczącymi sektora pszczelarskiego, ale pragnę przypomnieć koleżankom i kolegom, że w podobnej – bardzo ciężkiej – sytuacji w Europie znajduje się także populacja dziko żyjących trzmieli. Są one równie ważne z punktu widzenia różnorodności biologicznej i korzyści związanych z zapylaniem, o których – całkiem słusznie – słyszeliśmy w przypadku sektora pszczelarskiego. Chciałbym wyrazić uznanie dla działań podejmowanych przez Bumblee Conservation Trust w Szkocji, towarzystwa zajmującego się sytuacją populacji trzmieli w całej Wielkiej Brytanii.

Panie Komisarzu! Chciałbym skoncentrować się na pytaniu nr 4 – świetnym pytaniu – w którym zasugerowano, że Komisja powinna uwzględnić choroby pszczół w polityce weterynaryjnej. Parlament od dawna do tego wzywał i zadziwia mnie, że chodzi nie tylko o wydzielenie pieniędzy na ten cel, ale również o wymianę na terenie Unii najlepszych praktyk i wiedzy. Wielu naukowców w wielu miejscach pracuje nad tą kwestią, a Komisja mogłaby odegrać istotną rolę w gromadzeniu informacji z tego zakresu i uporządkowaniu naszego stanu wiedzy na temat tego jakże złożonego i poważnego problemu.

  James Nicholson, w imieniu grupy ECR – Pani Przewodnicząca! Doskonale rozumiemy znaczenie pszczół w zapylaniu. Są one bezwzględnie kluczowym elementem w rolnictwie i produkcji żywności. W rzeczywistości bez nich produkcja żywności nie byłaby możliwa.

W związku z tym bardzo niepokojące są ciągłe doniesienia z sektora pszczelarskiego o zadziwiająco wysokiej śmiertelności pszczół. I choć moim zdaniem przez ostatnie lata z powodzeniem podnosiliśmy świadomość i informowaliśmy o powadze sytuacji, to musimy nadal wywierać naciski, aby zapewnić kontynuację i właściwe finansowanie badań nad przyczynami wysokiej śmiertelności. Tylko w ten sposób zdołamy podjąć konkretne kroki pozwalające na rozwiązanie problemu.

Przede wszystkim chciałbym utrzymania finansowania projektów badawczych po roku 2012 i popieram inicjatywy, które zachęcają młodych pszczelarzy do podejmowania pracy w sektorze pszczelarskim. Oczywiście wkraczamy w etap ożywionej debaty w sprawie przyszłości WPR i moim zdaniem jest to podstawowy problem, którym należy się zająć w kontekście zmienionej polityki rolnej Unii po roku 2013.

Mówiąc krótko, należy zwiększyć wsparcie dla sektora rolnego po roku 2013. Uważam, że mamy okazję do podjęcia pozytywnych działań. Wesprzyjmy pszczoły.

  Trevor Colman, w imieniu grupy EFD – Pani Przewodnicząca! Problem w odniesieniu do sprawozdania w sprawie malejącej populacji pszczół polega na tym, że sytuacja jest naprawdę tragiczna. Po przejrzeniu tego dokumentu stwierdzam jednak, że wnioski przedłożone Parlamentowi stanowią klasyczny przykład tego, co na tej sali nazywamy „korzystnym kryzysem”. Korzystnym oczywiście dla UE, ze względu na wnioski opracowane w oparciu o rozciągnięciu kontroli UE na coraz większe obszary. Zatem żadnych zmian w tej kwestii.

Kwestię WPR w sprawozdaniu poruszono mimochodem, ale nie ma wzmianki o niszczycielskim wpływie wdrożenia tej polityki w moim kraju ojczystym. Mam na myśli poważny wpływ prawodawstwa UE na zarządzanie żywopłotami, polami i sadami, który wyrządza szkodę populacji pszczół w Wielkiej Brytanii.

W sprawozdaniu przyznano, że określenie głównej przyczyny spadku liczby pszczół jest niemożliwe i przytoczono wiele możliwości. Wymieniono choroby, obniżoną odporność pszczół na patogeny i pasożyty, zmiany klimatu – można było się zakładać o ich obecność na liście – oraz zanik miododajnej flory. Niechętnie wspomniano o prawdopodobnie szkodliwym wpływie roślin modyfikowanych genetycznie, ale odrzucono go jako mało istotny – o to też można się było założyć.

Tak naprawdę to tylko domysły. Jedyną wartością stałą jest obecność roztocza Varroa, które atakuje system odpornościowy pszczół i prawdopodobnie stanowi podstawową przyczynę problemów. Trudną sytuację pszczół wykorzystuje się jednak tylko jako wymówkę do wprowadzenia całej masy rozporządzeń, w których wzywa się, między innymi, do współpracy związków pszczelarskich z państw członkowskich, do surowszych kontroli przywozu miodu, do wprowadzenia zaostrzonych wymogów dotyczących oznakowania – raczej nie z myślą o ratowaniu pszczół przed śmiercią – oraz zezwoleń dla produktów, cokolwiek to oznacza, a także do działań zachęcających młodych pszczelarzy do nauki zawodu. Zadziwiające. A w tym czasie roztocze Varroa kontynuuje swą szkodliwą działalność i pszczoły umierają.

Przedmiotowe sprawozdanie, niewątpliwie przygotowane w dobrej wierze, powinno być ograniczone do określenia i wyeliminowania tego, co tak naprawdę zabija pszczoły, a następnie powinno posłużyć społeczności międzynarodowej do walki z tym zagrożeniem, nie może natomiast stanowić wymówki do wprowadzania kolejnych licznych regulacji na szczeblu UE.

  Diane Dodds, w imieniu grupy NI – Pani Przewodnicząca! Dzisiejsza dyskusja dotycząca tego szczególnego tematu była ważna i, w rzeczy samej, pasjonująca. Cieszę się, że do niej doszło i że mogę w niej uczestniczyć.

Uważam, że znaczenie pszczół dla rolnictwa jest, ogólnie rzecz biorąc, niedoceniane i to nawet przez sam sektor. Wiele gatunków roślin uległoby zniszczeniu, gdyby nie pszczoły. Oczywiście szczególnie uzależnione od zapylania przez pszczoły są sady. Niedawno odwiedziłam kilku właścicieli sadów w Irlandii Północnej, którzy ucierpieli z powodu malejącej populacji pszczół i którzy rzeczywiście głośno wyrażają swoje obawy.

Zgadzam się, że choroby pszczół należy uwzględnić w polityce weterynaryjnej UE, aby podkreślić znaczenie pszczół, ale także, aby opracować strategię działania i kontrolować populację pszczół w Europie. Należy inwestować w badania nad malejącą populacją pszczół i w jej rozwój oraz należy udostępniać finansowanie programów, które mogą poprawić sytuację. Uważam, że należy wziąć pod uwagę zrównoważone spojrzenie na zmniejszanie się populacji pszczół, które uwzględnia nie tylko obarczanie winą praktyk stosowanych w gospodarstwach, ale również inwestowanie w badania nad chorobami i sposobami zminimalizowania ich skutków.

  Béla Glattfelder (PPE) – (HU) Pani Przewodnicząca! Pani poseł Lulling poprosiła nas o poparcie projektu rezolucji. Możemy to bez żadnych zastrzeżeń uczynić, ponieważ powstaje prawdziwie wyjątkowy dokument.

Najważniejszym stwierdzeniem zawartym w tym dokumencie jest wezwanie Komisji Europejskiej do zagwarantowania, aby utrzymano bieżące programy wsparcia na rzecz sektora pszczelarskiego i wzmocniono je po roku 2013. Zapotrzebowanie na to wsparcie jest olbrzymie, ponieważ rynek nie traktuje produktów pszczelarskich w sposób, który zapewniłby przetrwanie tego sektora, chociaż pszczelarze świadczą ogromne usługi na rzecz rolnictwa, a ich roje pszczół przyczyniają się do utrzymania różnorodności biologicznej za sprawą zapylania.

Kolejnym ważnym stwierdzeniem zawartym w dokumencie jest apel do Komisji Europejskiej o zmianę zasad dotyczących oznakowania produktów pszczelarskich w ramach polityki jakości. Powodem tego apelu jest to, że obecnie obowiązujące zasady zostawiają margines na nadużycia, gdyż produkt może uzyskać certyfikat pochodzenia europejskiego nawet wówczas, gdy zawiera minimalną ilość miodu europejskiego, a w rzeczywistości zawiera głównie miód wytwarzany w państwach trzecich, który często jest miodem niższej jakości.

Kolejnym ważnym punktem tego dokumentu jest wezwanie Komisji Europejskiej do przedłożenia wniosku legislacyjnego, na mocy którego produkty o mniejszej niż 50 % zawartości cukru pochodzącego z miodu nie będą mogły być oznakowane jako produkty wytwarzane z miodu.

Od lat o to walczę na forum tego Parlamentu. Nie zdołałem doprowadzić do uwzględnienia tych postulatów w żadnym dokumencie w tak świetny sposób, jak udało się to uczynić w przedmiotowym projekcie rezolucji. Mam nadzieję, że Komisja Europejska przyjmie zalecenia Parlamentu i w ramach polityki jakości w najbliższym półroczu zdoła znaleźć sposób rozwiązania tych odwiecznych problemów.

  Marc Tarabella (S&D) – (FR) Pani Przewodnicząca, Panie Komisarzu, Panie i Panowie! Postanowiłem złożyć kilka poprawek do świetnego wniosku pana posła Paola De Castro, ponieważ sektor pszczelarski ma ogromne znaczenie gospodarcze. Jestem przekonany, że nasza wspaniała koleżanka, pani poseł Lulling, zgodzi się z tym, gdyż zajmuje się tym problemem już od roku 1994. Uważam, że dziś wieczorem możemy wyrazić uznanie dla jej dotychczasowej pracy.

Musimy zrozumieć, że wymarcie populacji pszczół oznaczałoby bezprecedensowy przewrót w historii ludzkości. Taka zmiana w różnorodności biologicznej narażałaby również różnorodność żywnościową. Tak gruntowne zakłócenie ekosystemów zniszczyłoby perspektywy przyszłych pokoleń.

Kwestię zaniku populacji pszczół zapylających należy potraktować poważnie, ponieważ spadek liczby zarówno dzikich pszczół, jak i pszczół miodnych przybiera obecnie rozmiary globalne. Produkcja owoców i nasion w przypadku takich gatunków tropikalnych jak kakao, wanilia, melony, passiflora jest w całości uzależniona od zapylania przez pszczoły.

Ogromne ilości pszczół miodnych żyjących na wszystkich kontynentach coraz częściej umierają pod koniec zimy. Wielu pszczelarzy w Europie musiało zlikwidować gospodarstwa. Obecnie ponad 80 % gatunków kwiatów na świecie i 80 % gatunków roślin w Europie zależy całkowicie od zapylania przez owady, głównie przez pszczoły. Większość gatunków bez obecności pszczół zapylających nie przyniesie zadowalających zbiorów. Dotyczy to nie tylko wielu dzikich gatunków roślin, ale również drzew owocowych, roślin wysokobiałkowych oraz warzyw. Ciężko zatem znaleźć pokarm, w produkcji którego pszczoły nie odgrywałyby ważnej roli.

Przyczyny spadku liczby pszczół są znane: niszczenie ich miejsc wylęgowych, rosnące niedobory roślin dostarczających nektar i pyłki kwiatowe, ale również choroby, pasożyty, a zwłaszcza stosowanie pestycydów, dokładniej mówiąc pestycydów neurotoksycznych, które są szczególnie szkodliwe dla pszczół. Rolnicy i ogrodnicy muszą zrozumieć, że pszczoły w zetknięciu z produktami toksycznymi są całkowicie bezbronne i że wnoszą cenny wkład w ich zbiory, w związku z czym ochrona pszczół jest kwestią priorytetową.

Na zakończenie powiem, że musimy zareagować, ponieważ nie możemy uznać przywozu miodu spoza UE – miodu niższej jakości, niespełniającego naszych surowych kryteriów dotyczących produkcji – za nieuniknioną alternatywę dla powoli pojawiającego się w Europie niedoboru miodu. W związku z tym wzywam pana komisarza Cioloşa oraz całą Komisję do uwzględnienia sektora pszczelarskiego w ramach WPR i do przyjęcia konkretnych środków.

  Marian Harkin (ALDE) – Pani Przewodnicząca, Panie Komisarzu! Dziękuję za wszystkie uwagi. Przedstawił Pan wyzwania, jakie przed nami stoją: spadek liczby pszczelarzy oraz konieczność przyciągania do sektora nowych i dobrze przygotowanych pszczelarzy i, co bardzo ważne, wzrost śmiertelności pszczół spowodowany licznymi czynnikami, ale szczególnie obecnością roztocza Varroa, które osłabia system odpornościowy pszczół.

Wszyscy jesteśmy zgodni co do tego, że zdrowie pszczół jest ważne i cieszę się, że Komisja zaproponuje kluczowe instrumenty mające pomóc w rozwiązaniu bieżących, bardzo poważnych problemów. Pragnę podkreślić konieczność przeprowadzenia podczas opracowywania programów konsultacji z pszczelarzami w celu zapewnienia przede wszystkim efektywności tych programów, a także ich pełnego wdrożenia. Obok nowych pszczelarzy musimy także zagwarantować zrównoważone, sprzyjające zapylaczom praktyki rolne. Moim zdaniem są to kwestie niezwykle ważne i powinny stanowić element WPR.

Chciałabym również powiedzieć, że o ile obywatele dostrzegają rolę pszczół w produkcji miodu, to nie każdy zdaje sobie sprawę z kluczowej roli pszczół w procesie zapylania oraz z ich wkładu w rolnictwo UE, a co za tym idzie w produkcję żywności. Dostrzegam zatem wagę kampanii informacyjnych, ponieważ potrzebujemy wsparcia obywateli, aby uzasadnić wydatki na program ochrony pszczół.

Na koniec dodam, że potrzebne są nam niezależne i terminowe badania nad śmiertelnością pszczół, abyśmy mogli oczekiwać, że wszelkie podejmowane działania przyniosą pozytywne rezultaty.

  Michail Tremopoulos (Verts/ALE) – (EL) Pani Przewodnicząca! Program alarmowy UE za główne przyczyny niepokojącego spadku liczby owadów zapylających w Europie uznał niewykonalne praktyki w zakresie użytkowania gruntów oraz stosowanie produktów agrochemicznych.

Tymczasem na pytanie pisemne, które złożyłem w styczniu, otrzymałem od ówczesnego komisarza, pani Boel, bardzo rozczarowującą odpowiedź. Wiemy, że 84 % europejskich gatunków roślin zależy od zapylania przez pszczoły i aby je chronić musimy stworzyć obowiązkowe strefy odnowy ekologicznej i kontynuować, poprzez restrukturyzację WPR, wzmacnianie środków rolno-środowiskowych.

Pani komisarz oznajmiła, że jest zadowolona z sytuacji. Przyjęte środki nie rozwiązały jednak problemu śmiertelności pszczół. Zważywszy, że na środki rolno-środowiskowe przeznacza się jedynie 8 % całkowitego budżetu WPR przewidzianego do roku 2013 i że każde państwo członkowskie stosuje je w inny sposób, nalegamy na zapewnienie większego wsparcia na rzecz środków rolno-środowiskowych oraz zapewnienie ich jednolitego i monitorowanego zastosowania. Potrzebujemy także większego nacisku na organiczne i ekologiczne metody produkcji. Należy zapewnić wsparcie tych środków i produkcji na małą skalę oraz bodźce zachęcające do tworzenia spółdzielni pszczelarskich i stref odnowy biologicznej.

  Julie Girling (ECR) – Pani Przewodnicząca! Dziś wieczorem usłyszeliśmy wiele na temat cudów dotyczących pszczół – rzeczywiście są to naprawdę cudowne stworzenia.

Chciałabym skoncentrować się tylko na jednej kwestii. Panie Komisarzu! Czy zdaje sobie Pan sprawę z zainteresowania i zaangażowania, jakie pszczoły wzbudziły w całej Europie? W samej tylko Wielkiej Brytanii ważne organizacje rozpoczęły kampanie informacyjne, począwszy od Instytutu Kobiet aż po Związek Spółdzielców. Kampania informacyjna jest w toku. Teraz należy tylko ją dobrze wykorzystać.

Proszę przyjrzeć się kampanii prowadzonej przez Instytut Kobiet, której szczegóły państwu przesłałam. Jest ona przepełniona praktycznymi informacjami, przeznaczonymi dla każdego, kto chce pomóc pszczołom. Instytut Kobiet reprezentuje miliony zwykłych obywateli Wielkiej Brytanii. Trudna sytuacja pszczół daje wyjątkową możliwość do podjęcia współpracy z obywatelami. Obejmuje takie obszary jak wspólna polityka rolna, różnorodność biologiczna, bezpieczeństwo żywnościowe, stosowanie pestycydów, rozporządzenia weterynaryjne, a nawet labirynt ścieżek wiodących do finansowania unijnego. Jest to wyjątkowa okazja do nawiązania współpracy z organizacjami, które już znalazły inspiracje do pracy. Panie Komisarzu! Chciałabym prosić, aby wykorzystał Pan tę okazję.

  Czesław Adam Siekierski (PPE) – (PL) Pani Przewodnicząca! Ze względu na wyjątkowe znaczenie sektora pszczelarskiego dla produkcji rolniczej, zachowanie bioróżnorodności czy wartości spożywcze miodu, należy istniejące wsparcie dla sektora pszczelarstwa utrzymać i wzmocnić po roku 2013. Działania takie przyczyniają się do poprawy zdrowotności pszczół, zwiększenia ilości rodzin pszczelich i wzrostu produkcji miodu. Efektywność pszczelarstwa podobnie jak innych sektorów zależy w dużej części od wiedzy, kwalifikacji, doświadczeń pszczelarzy. W Polsce mamy jedyne w Europie technikum pszczelarstwa, w którym naukę pobierają uczniowie z różnych krajów. Na bazie tej szkoły i jej zaplecza oraz położonego w pobliskim Lublinie Uniwersytetu Przyrodniczego, a także rolniczych instytutów naukowych w Puławach, można by utworzyć Europejskie Centrum Kształcenia Pszczelarzy. Duże znaczenie dla rozwoju sektora mają organizacje zrzeszające pszczelarzy. Wiele działań w zakresie programów wsparcia szkoleń, problemów jakościowych i standardów trzeba realizować wspólnie z nimi.

  Spyros Danellis (S&D) – (EL) Pani Przewodnicząca, Panie Komisarzu! Bieżąca sytuacja w sektorze pszczelarskim, gdy śmiertelność pszczół zagraża procesowi zapylania owoców, warzyw itd., a co za tym idzie, zagraża produkcji żywności, dowodzi, że współczesny człowiek, który ignoruje wzajemne powiązania między sektorami gospodarki a naturą, lub też jest na nie obojętny, podąża ślepą uliczką.

Interwencje na rzecz rozwoju i zmiany w użytkowaniu gruntów, wybór gatunków do uprawy i wybór stosowanych metod rolnych, a nawet sposób w jaki tworzymy popyt i nawyki codziennego życia, przyczyniły się do zaburzenia równowagi w naturze. Czasami prowadzi to do niewytłumaczalnej śmiertelności pszczół i do pojawienia się nowych chorób, a czasami do wzrostu kosztów produkcji.

W związku z tym musimy przyjąć środki średnio- i krótkoterminowe służące eliminowaniu symptomów problemu, a także znaleźć trwalsze rozwiązanie zasadniczej przyczyny problemu. Dlatego nowa wspólna polityka rolna potrzebuje zintegrowanego podejścia do sektora pszczelarskiego, polegającego na wzmocnieniu programów wsparcia oraz na uwzględnieniu tego sektora w polityce weterynaryjnej, a także na podkreślaniu dobrych stron sektora, na ochronie różnorodności biologicznej i łagodzeniu zmian klimatu oraz zaniku zasobów naturalnych.

  Geoffrey Van Orden (ECR) – Pani Przewodnicząca! Występuję nie tylko jako zaniepokojony poseł do PE reprezentujący region Wielkiej Brytanii, w którym pszczelarstwo ma znaczenie gospodarcze, ale przede wszystkim jako wiceprzewodniczący Związku Pszczelarzy z Cambridge.

Wszyscy w swoich wystąpieniach mówili dziś o wadze i znaczeniu tego sektora. Pszczoły miodne mają ogromne znaczenie gospodarcze i ekologiczne – wszyscy to doceniamy. Istniejące choroby są nie do końca zrozumiałe, a problemy takie jak zespół masowego ginięcia rodzin pszczelich wciąż pozostają niewyjaśnione i nierozwiązane. Wielka Brytania traci rocznie około 30% populacji pszczół i jest to niewątpliwie zjawisko niezrównoważone, które może mieć potencjalnie katastrofalne skutki.

Podobnie jak wielu przedmówców, chcę się skoncentrować na najpilniejszym aspekcie, jakim jest pilna potrzeba prowadzenia większej liczby badań naukowych, aby rzucić trochę światła na kwestię chorób w rodzinach pszczelich oraz aby przedstawić konkretniejsze pomysły na dalsze działanie. Musimy znaleźć długoterminowe skuteczne rozwiązania tych problemów. Czy mogę wezwać Komisję do sfinansowania, być może poprzez programy ramowe, dodatkowych i konkretnych badań naukowych, nie tylko nad przyczynami masowego ginięcia rojów pszczelich, ale również nad możliwymi działaniami naprawczymi?

  Jarosław Kalinowski (PPE) – (PL) Pani Przewodnicząca, Panie Komisarzu! Od wielu lat obserwuje się rosnącą śmiertelność pszczół. Wpływa to bardzo niekorzystnie na produkcję owoców, warzyw i innych upraw zapylanych przez pszczoły i stanowi zagrożenie dla całej różnorodności biologicznej. Praca pszczół w procesie zapylania roślin jest nieodzowna. Od tysiącleci pszczelarstwo europejskie stanowi ważną część dziedzictwa kulturowego. W moim kraju, gdzie istnieje specjalistyczna produkcja owoców, rolnicy już od dawna zauważyli pozytywny wpływ pracy pszczół na wielkość i jakość pozyskiwanych zbiorów.

Niestety pszczoły są dziś atakowane przez różne choroby i szkodniki, z którymi sami pszczelarze sobie nie poradzą. Dlatego potrzebne jest wsparcie finansowe na badania nad przyczynami chorób pszczół powodującymi zmniejszenie ich odporności oraz wymieranie rodzin pszczelich. Potrzebne są nowe, bardziej skuteczne programy zapobiegania i zwalczania chorób rodzin pszczelich.

  Kriton Arsenis (S&D) – (EL) Pani Przewodnicząca, Panie Komisarzu! To całkiem oczywiste, że problem nagłej zwiększonej śmiertelności pszczół zagraża naszemu łańcuchowi dostaw żywności i wiąże się z olbrzymimi kosztami finansowymi. Jedną z najbardziej prawdopodobnych przyczyn tego problemu jest stosowanie produktów zmodyfikowanych oraz pestycydów nikotynowych.

W obliczu tak poważnego zagrożenia musimy natychmiast podjąć bezpośrednie działania. Musimy zakończyć eksperymenty w zakresie tego, co uprawiamy i co jemy. Musimy przyjąć natychmiastowe moratorium na produkty modyfikowane, dopóki nie zdołamy ustalić, że to nie one są odpowiedzialne za śmiertelność pszczół, ponieważ produkty te stanowią zagrożenie dla naszego odżywiania. Musimy zacząć działania już teraz, zanim koszty finansowe i koszty przeżycia staną się zbyt wysokie.

  Giovanni La Via (PPE) – (IT) Pani Przewodnicząca, Panie Komisarzu, Panie i Panowie! Sektor pszczelarski, obejmujący na terenie UE około 600 tysięcy pszczelarzy i prawie 14 milionów uli, stanowi obszar o dużym znaczeniu dla europejskiego rolnictwa. Znaczenie sektora uwydatnia dodatkowo rola pszczół jako strażników różnorodności biologicznej i producentów miodu. Miód jest pełnowartościowym pożywieniem, pełnym składników odżywczych, uznawanym za produkt wysokiej jakości.

Ze względu na tę ważną rolę zaplanowano zwiększenie rocznej pomocy na rzecz sektora z kwoty 26 milionów euro w latach 2008–2010 do kwoty 32 milionów euro na lata 2011–2013. Parlament Europejski zamierza zagwarantować te środki także po roku 2013, ponieważ pszczelarstwo jest jednym z działań kompatybilnych z celami w zakresie zrównoważonego rozwoju i dywersyfikacji produkcji, przewidzianymi w ramach nowej WPR.

Głównym celem finansowania jest wsparcie na rzecz sektora pszczelarskiego, częściowo poprzez krajowe projekty badawcze nad nowymi metodami zwalczania wysokiej śmiertelności pszczół, która w ostatnich latach osiąga niepokojące rozmiary. Z drugiej strony należy jednak zagwarantować przejrzystość procesu przydzielania pomocy i zapewnić większe wsparcie państwom, które naprawdę go potrzebują.

Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi, po zapoznaniu się z dokumentem, przeprowadziła głosowanie w sprawie zgłoszonej przeze mnie poprawki, dotyczącej przydzielania pomocy w oparciu o liczbę uli rzeczywiście zarejestrowanych w państwach członkowskich, a nie o dane szacunkowe. Moim zdaniem ma to niezwykłe znaczenie dla zagwarantowania przejrzystości wydatków publicznych oraz ochrony podmiotów naprawdę zajmujących się pszczelarstwem.

W wielu krajach funkcjonuje już system służący do liczenia uli, ale zdajemy sobie sprawę z trudności związanych z jego wdrożeniem w innych państwach i proponujemy wprowadzenie na terenie całej Unii Europejskiej przejrzystego programu na rzecz pszczelarstwa, który będzie wywierał konkretny wpływ na zyski wielu pszczelarzy.

  Michel Dantin (PPE) – (FR) Pani Przewodnicząca, Panie Komisarzu Cioloş, Panie i Panowie! Padły tu ważne słowa, ponieważ pszczoły naprawdę są gatunkiem o znaczeniu symbolicznym, są strażnikami naszego środowiska.

Obecnie istnieje wiele programów badawczych poświęconych pszczołom, z których czasami płyną sprzeczne wnioski. Kilka dni temu odwiedził mnie pewien naukowiec, który wytłumaczył mi, że liczne samoloty latające nad naszymi głowami mają wpływ na rozszczepienie promieni słonecznych, co powoduje wyczerpanie pszczół, a następnie na przykład ich zwiększoną śmiertelność.

W przeciwieństwie do posła z prawej strony tej sali uważam, że w tym sektorze połączenie naszej wiedzy i skoordynowanie programów badawczych może pomóc w znalezieniu rozwiązań problemów stojących przed każdym państwem członkowskim. Tak, Europa może być pożyteczna. Być może przykład pszczół jest odzwierciedleniem europejskiej integracji.

  Mairead McGuinness (PPE) – Pani Przewodnicząca! Chylę czoła przed wiedzą innych posłów w tej dziedzinie, a szczególnie przed komentarzami posła Geoffreya Van Ordena. Popieram jego wypowiedź, ponieważ w tej dziedzinie jest niewielu ekspertów, ale za to wiele opinii.

Uważam, że kwestię GMO poruszono słusznie, ale w Irlandii nie ma gatunków roślin modyfikowanych genetycznie – myślę, że to samo można powiedzieć o Wielkiej Brytanii – a jednak mamy problemy z populacją pszczół, zatem moim zdaniem musimy z dużą ostrożnością wygłaszać komentarze na temat przyczyn problemu. Mamy problem i nie znamy jego przyczyny. Popieram apel o prowadzenie badań naukowych, ale z pewną ostrożnością. Wydajemy pieniądze na badania, ale poszukajmy badań lepszej jakości – badań skoordynowanych we wszystkich państwach członkowskich – aby osiągnąć wyniki, których pszczelarze chcą i bezwzględnie potrzebują.

Musimy przyjrzeć się danym statystycznym, ponieważ moim zdaniem, o ile państwa członkowskie w ogóle liczą pszczoły, to używają w tym celu różnych sposobów. Musimy najpierw przyjrzeć się danym, które porównujemy na terytorium Unii Europejskiej.

Mam propozycję w odniesieniu do pszczół niehodowlanych, czyli pszczół dzikich, czy też trzmieli, jak nazwał je nasz kolega. Popieram środki w ramach zreformowanej wspólnej polityki rolnej służące zrównoważonemu rozwoju rolnictwa, w którym istnieją siedliska wspierające populacje dzikich pszczół. Swoje słowa popieram czynami, przeznaczyłam na ten cel kilka hektarów gruntów i zobaczymy, co się wydarzy. To się sprawdza, ale jeśli mamy prosić o takie działanie rolników, którzy żyją z roli, musimy ich w tym wesprzeć. Moim zdaniem Unia Europejska powinna zastanowić się nad tym rozwiązaniem, ponieważ mamy problemy zarówno z sektorem pszczelarskim, jak i z populacją dzikich pszczół. Musimy skoncentrować się na zwiększeniu różnorodności biologicznej i dlatego, Panie Komisarzu, w tej kwestii ma Pan moje poparcie.

  Rareş-Lucian Niculescu (PPE) – (RO) Pani Przewodnicząca! Chciałbym zacząć, podobnie jak inni posłowie, od wyrażenia zadowolenia z podjętej we wrześniu przez Komisję decyzji w sprawie przyjęcia krajowych programów na rzecz sektora pszczelarskiego opracowanych w 27 państwach członkowskich na okres 2011–2013. Szczególnie zaś cieszy mnie zwiększenie o 25% w porównaniu do okresu ubiegłego wkładu Unii Europejskiej w finansowanie tych programów.

Rumunia, państwo członkowskie, z którego pochodzę, należy do głównych beneficjentów tych funduszy i otrzymuje pomoc w wysokości około 3,4 miliona euro. Decyzja Komisji ma zatem olbrzymie znaczenie dla rumuńskich pszczelarzy.

Z zadowoleniem przyjmuję również inicjatywę Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi dotyczącą rozpoczęcia dyskusji nad tym jakże ważnym tematem. W pełni popieram propozycje przedstawione w projekcie rezolucji, który w czwartek zostanie poddany pod głosowanie.

Sektor pszczelarski daje pracę wielu rodzinom w Europie, zwłaszcza na obszarach, na których warunki naturalne nie sprzyjają innym rodzajom działalności. Ponadto pszczelarstwo wspiera rozwój gospodarczy na obszarach wiejskich. W tym momencie chciałbym podkreślić, że europejskie programy wsparcia powinny koncentrować się nie tylko na producentach miodu, ale również na drobnych przetwórcach, zwłaszcza w ramach drugiego filaru wspólnej polityki rolnej.

Przetwórstwo miodu i linie do pakowania zapewniają przewagę konkurencyjną pod względem dostępu do rynku, jakości i atrakcyjności produktów z punktu widzenia konsumentów.

I kwestia ostatnia, choć nie mniej ważna; produkty pszczelarskie są wykorzystywane nie tylko w konsumpcji, ale są również składnikami innych produktów. Dlatego musimy zachęcać do znajdowania rozwiązań, które pomogą tworzyć na szczeblu lokalnym produkty o wysokiej wartości dodanej.

Żałuję, że w projekcie rezolucji nie uwzględniono wsparcia na rzecz drobnych przetwórców, ponieważ zachęcanie ich do działania zasadniczo oznacza zachęcanie podmiotów zaangażowanych bezpośrednio w pszczelarstwo.

  Seán Kelly (PPE) – Pani Przewodnicząca! Przede wszystkim uważam, że wybór w ramach naszej grupy pani poseł Lulling na eksperta w kwestii pszczół jest bardzo stosowny, gdyż pani poseł posiada wiele cech pszczółki. W całym Parlamencie słychać jej dyskretną, ale wyczuwalną obecność. Najczęściej jest słodka jak miód, ale potrafi użądlić niczym pszczoła, kiedy ktoś nadepnie jej na odcisk. Zatem w ulu, jakim jest Parlament, można nazwać ją królową pszczół.

Mówiąc poważniej, Einstein powiedział, że jeśli populacja pszczół wymrze, to rodzaj ludzki również zniknie przed upływem czterech lat. Być może to przesada, lecz Einstein był geniuszem i wiedział co mówi: bez pszczół nie ma zapylania i nie ma owoców, nie ma roślin, nie ma człowieka i nie ma, co uchowaj Boże, więcej takich pań Lulling. Mamy zatem poważny problem, ponieważ populacja pszczół na całym świecie na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat gwałtownie zmalała. Poruszono tu kilka kwestii.

Pierwszy problem, którym należy się zająć i który trzeba rozwiązać, dotyczy pasożytów, w tym roztocza Varroa. Środki owadobójcze w wyniku rozpylania ich na rośliny wywierają bezpośredni wpływ na pszczoły. Następnie mamy problem związany ze srogimi zimami: podczas surowej zimy w roku 2008 zmarły 3 miliony pszczół. Następnie mamy problem, występujący również w innych sektorach, jak sektor hodowli wołowiny i rybołówstwo: zbyt duży i zbyt łatwy przywóz produktów z państw trzecich, osłabiający produkcję europejską. Tymi kwestiami należy się zająć przy pomocy badań naukowych i poprzez ustalenie celów.

Uważam, że można zachęcać młodych ludzi, obecnie nastawionych na życie w zgodzie z naturą, do zajęcia się pszczelarstwem, najpierw być może, jak proponowała pani poseł McGuinnes, w ramach hobby. Później natomiast, jeśli okaże się to rentowne, część z nich mogłaby uczynić z pszczelarstwa zajęcie pełnoetatowe.

I wreszcie uważam, że powinniśmy w ramach WPR do roku 2020 uwzględnić cel dotyczący pszczół: zwiększenie populacji pszczół o 20 %, aby pszczoły europejskie były tak wytrzymałe, jak pani poseł Lulling.

  Jim Higgins (PPE) – Pani Przewodnicząca! Mamy w naszym ulu, jak powiedział pan poseł Kelly, królową pszczół, która ma wielu konkurentów, ponieważ królowa pszczół odgrywa kluczową rolę we wszystkich działaniach podejmowanych w ulu.

Kiedy myślimy o wspólnej polityce rolnej, myślimy o rolnictwie na olbrzymią skalę. Myślimy o trzodzie, wołowinie, produktach mleczarskich, owcach, warzywach, winie itd. Mamy tu do czynienia z bajką o Kopciuszku, całkowicie au naturel, jeśli tylko gospodarowanie jest właściwe.

Przyglądam się sytuacji i wyraźnie widzę, że jak już tu powiedziano, pszczoły odgrywają niezwykle różnorodną rolę, jako zapylacze i dostawcy. Wzrost liczby chorób pszczół zagraża wymarciem gatunku, co byłoby prawdziwą tragedią.

Państwa członkowskie realizują własne inicjatywy, ale koordynacja między nimi jest nikła lub wręcz żadna. Musimy zagwarantować wsparcie finansowe na rzecz tego szczególnego sektora. Pszczelarstwo jest uzależnione od warunków wspólnej polityki rolnej, zatem potrzebna jest nam konkretna pozycja budżetu w odniesieniu do pszczelarstwa.

Niezależnie od rzeczywistości gospodarczej, jeśli przyjrzymy się na przykład sytuacji w związku z właściwościami zdrowotnymi miodu – ponieważ rośnie liczba suplementów diety opartych na miodzie – bardzo wyraźnie widać, jak ogromne są korzyści zdrowotne dla zwykłego człowieka, jeśli zdecyduje się on na codzienne spożywanie miodu.

Dziś uruchamiamy inicjatywę, którą pani Lulling rozpoczęła jeszcze w 1997 r., czyli kładziemy nacisk na działania dostępne, naturalne, które możemy realizować w życiu codziennym. Musimy jednak zapewnić ochronę miodu, ponieważ zbyt wiele jest zanieczyszczeń i brakuje regulacji oraz dokumentów zwierających aktualne dane statystyczne.

I kwestia ostatnia, ale zdecydowanie nie mniej ważna; mamy możliwość określenia liczby zarejestrowanych uli. Ważna jest jednak nie liczba uli, ale liczba pszczół i liczba roi pszczelich: rzeczywista liczba pszczół aktywnie wspierających produkcję miodu, od którego my, jako rasa ludzka, jesteśmy zależni i który jest dla wszystkich – dla każdego z nas – tak korzystny. Pragnę zatem pochwalić moją koleżankę, panią poseł Lulling, za tę wspaniałą inicjatywę i życzę jej powodzenia.

  Peter Jahr (PPE) – (DE) Pani Przewodnicząca! Mamy za mało pszczół, ale mamy także za mało pszczelarzy. Nieustanne zanikanie populacji pszczół, z jakim mamy do czynienia od kilku lat, stanowi wyraźny sygnał alarmowy. Niestety, takie problemy jak wysoki poziom śmiertelności pszczół spowodowany przez roztocze Varroa oraz nierozwiązana kwestia dotycząca zespołu masowego ginięcia rodzin pszczelich nie znikną. W związku z tym musimy zapewnić sektorowi pszczelarskiemu dalsze wsparcie po roku 2013. W tym kontekście dwie kwestie mają dla mnie szczególne znaczenie.

Pierwsza kwestia dotyczy tego, że znalezienie efektywnego wyjaśnienia przyczyn śmiertelności pszczół ani podjęcie użytecznych działań naprawczych nie będzie możliwe bez prowadzenia szeroko zakrojonych badań naukowych. Moja druga uwaga dotyczy produktu powstającego dzięki pszczelarstwu, czyli miodu. Takie same normy jakości muszą mieć zastosowanie wobec miodu przywożonego z państw trzecich i miodu produkowanego w Europie. Inne postępowanie będzie postrzegane jako próba oszukania konsumentów i postawienia producentów europejskich w niekorzystnej sytuacji pod względem konkurencji.

Wnioski przedstawione przez Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz sprawozdawczynię, panią poseł Lulling, są dobre. Chciałbym prosić Komisję o podjęcie działań w oparciu o te wnioski.

  Mario Pirillo (S&D). – (IT) Pani Przewodnicząca, Panie Komisarzu, Panie i Panowie! Sektor pszczelarski poczynił przez ostatnie dziesięć lat ogromne postępy pod względem finansów i przedsiębiorczości. Prowadzona działalność awansowała z tej o charakterze głównie hobbystycznym na przynoszącą realne zyski, a ponadto stanowi wspaniały przykład produkcji ekologicznej. Przemiana ta była możliwa dzięki pomocy publicznej, krajowej i europejskiej.

Niestety, różnorodne czynniki doprowadziły do rosnącej śmiertelności pszczół, co stwarza ryzyko nie tylko dla pszczelarzy planujących dalsze działania, ale również dla rolnictwa i środowiska. Pszczoły są odpowiedzialne za dobrostan wielu gatunków roślin istotnych dla rolnictwa, a także dla równowagi ekosystemu i utrzymania różnorodności biologicznej.

Wzywam Komisję do bezzwłocznego opracowania planu działania na rzecz rozwiązania problemu powszechnej śmiertelności pszczół. Przede wszystkim zaś chciałbym prosić o uwzględnienie w ramach WPR po roku 2013 prawdziwej roli sektora pszczelarskiego i zwiększenie współfinansowania unijnego z 50 % do 75%.

  Krisztina Morvai (NI) – (HU) Pani Przewodnicząca! Ja także chciałabym podziękować sprawozdawcy i pani poseł Lulling za rolę, jaką odegrali w przygotowaniu tego sprawozdania w sprawie sytuacji w sektorze pszczelarskim. Jeśli mogę, chciałabym wyrazić wdzięczność wobec węgierskich pszczelarzy, słusznie cieszących się sławą na całym świecie, za to, że podzielili się ze mną doświadczeniem i wiedzą, które mogłam przekazać Komisji. Pszczelarze węgierscy znajdą na ukończonym dokumencie swoje niewidzialne podpisy.

W dokumencie brakuje jednak propozycji zawartej w złożonej przeze mnie poprawce, dotyczącej uznania finansowego wpływu pszczelarstwa na tworzenie wspólnego dobra. Produkcja miodu, wosku pszczelego, kitu pszczelego i pyłku kwiatowego stanowi jedynie część działalności pszczelarzy, czyż nie? Większą część stanowi ich wkład, dzięki zapylaniu przez ich pszczoły, w pomnażanie wartości jakościowej i ilościowej innych produktów rolnych. Jest to dobro wspólne, za które należy się rekompensata. Zaproponowaliśmy przyjęcie koncepcji pszczelarstwa wspólnotowego i nawet jeśli teraz nie zdołaliśmy tego przeforsować, to zdecydowanie zalecamy wprowadzenie na szczeblu państw członkowskich nagród finansowych dla pszczelarzy za działalność korzystną dla wspólnego dobra.

  Ulrike Rodust (S&D) – (DE) Pani Przewodnicząca, Panie Komisarzu Cioloş, Panie i Panowie! Pszczoły odgrywają decydującą rolę w naszym ekosystemie. Z jednej strony mają znaczenie dla ochrony różnorodności biologicznej, a z drugiej strony różnorodność biologiczna ma znaczenie dla ochrony pszczół, nie tylko dlatego, że trwa Międzynarodowy Rok Różnorodności Biologicznej, ale również dlatego, że przyczyniają się one do naszego przetrwania.

W ramach reformy wspólnej polityki rolnej powinniśmy skoncentrować się między innymi na zapobieganiu tworzeniu monokultur i na zwiększonym stosowaniu płodozmianu. Dziś nie chcę mówić o produktach ochrony roślin ani o pestycydach. Uważam, że ważne jest wspieranie i rozwijanie badań naukowych w tym obszarze oraz zwiększanie koordynacji między różnymi projektami badawczymi w poszczególnych państwach członkowskich, aby zagwarantować istnienie zdrowej populacji pszczół.

Niezależnie od dalszych wydarzeń powinniśmy po roku 2013 nadal wspierać sektor pszczelarski i zapewnić, aby liczba pszczół i opiekujących się nimi pszczelarzy była w przyszłości wystarczająca.

  Luís Paulo Alves (S&D) – (PT) Pani Przewodnicząca, Panie Komisarzu, Panie i Panowie! Rośnie śmiertelność pszczół i maleje liczba pszczelarzy. Taka sytuacja jest trudna z punktu widzenia rolnictwa i, jak mówili już inni posłowie, różnorodności biologicznej, ze względu na olbrzymie konsekwencje w zakresie produkcji żywności oraz wpływ na gatunki roślin zależne od zapylania przez pszczoły. Życie pszczoły robotnicy trwa bardzo krótko – około sześciu tygodni – i jest bardzo podatne na zmiany środowiskowe. Oznacza to, że sytuacja ta ma wpływ także na produkcję miodu, nie tylko ze względu na niepewną długość i stabilność pór roku, ale również ze względu na rosnące zagrożenia zewnętrzne, takie jak na przykład stosowanie pestycydów oraz roztocza. Wzmożone badania naukowe mogłyby pomóc w opracowaniu lepszych rozwiązań, a także właściwiej wzmocnionych środków na rzecz ochrony różnorodności biologicznej i zmniejszenia skutków niestabilności klimatu. Panie Komisarzu! Nie ma wątpliwości, że w ramach nowej wspólnej polityki rolnej należy wzmocnić bieżące programy, tak aby można było wypracować skuteczniejsze rozwiązania także na tym szczeblu.

  Dacian Cioloş, komisarz – (FR) Pani Przewodnicząca, Panie i Panowie! Z tej dyskusji wynika, że pszczelarstwo jest ważnym sektorem zarówno ze względu na bezpośrednio wytwarzane produkty, jak i ze względu na pośredni wpływ, jaki może wywierać na inne gatunki roślin. Ponadto moim zdaniem możemy również wywnioskować, że pszczoły stanowią dobry wskaźnik naszej zdolności do prowadzenia przyjaznego środowisku przemysłu rolnego. Można również powiedzieć, że czasami natura jest surowsza wobec naszych błędów niż my sami, gdy nie przestrzegamy konkretnych zasad.

W odniesieniu do kwestii pomocy na rzecz sektora pragnę powiedzieć, że trudno byłoby odmówić pani poseł Lulling z uwagi na poparcie, jakim cieszy się w Parlamencie i wśród innych podmiotów. Mówiąc poważnie, na chwilę obecną wyraźnie widać, że z powodów, które podkreśliłem w mowie wstępnej, nie zamierzam wstrzymać realizacji programu wsparcia. Musimy się jedynie zastanowić, w jaki sposób możemy uzyskać wartość dodaną z wykorzystania budżetu unijnego na rzecz takiego rodzaju programów, gwarantując jednocześnie państwom członkowskim wystarczającą elastyczność w jego właściwym wykorzystaniu.

Uważam, że naprawdę możemy uzyskać wartość dodaną w postaci badań naukowych nad zdrowiem pszczół, ale również w postaci rozwoju produkcji i jakości produktów, propagując jednocześnie konsumpcję miodu i produktów pochodnych. Pod tym względem dysponujemy programami, które otrzymują niezbędne wsparcie. Jest to prawdopodobnie obszar, który można dalej rozwijać. Uważam zatem, że mamy określone cele na przyszłość, które niewątpliwie zostaną uwzględnione w WPR po roku 2013.

  Przewodnicząca – Otrzymałam jeden projekt rezolucji⁽¹⁾ złożony zgodnie z art. 115 ust. 5 Regulaminu.

Zamykam debatę.

Głosowanie odbędzie się w czwartek (25 listopada 2010 r.).

Oświadczenia pisemne (art. 149 Regulaminu)

  Sandra Kalniete (PPE) , na piśmie – (LV) Jestem w stałym kontakcie z organizacjami pszczelarskimi na Łotwie. Ogólnie rzecz biorąc, z zadowoleniem przyjmują one dyskusję w sprawie problemów gnębiących ten sektor, ale mają pytania dotyczące niektórych punktów rezolucji, które nie zostały właściwie wyjaśnione. Niestety, nasze prace i tekst rezolucji krytycznie oceniono w łotewskich mediach. Liczni przedstawiciele sektora pszczelarskiego po przeczytaniu tekstu rezolucji odnieśli wrażenie, że produkt zawierający 50% prawdziwego miodu i 50% różnorodnych substancji słodzących może być oznakowany jako „miód”. Oczywiście przedstawiciele łotewskiego sektora pszczelarskiego, którzy produkują miód wysokiej jakości uważają taką propozycję za absurdalną. W związku z tym uważam, że w rezolucji należy wyraźnie wyjaśnić, iż zapis ten dotyczy produktów przetwarzanych zawierających miód, tak aby nie było żadnych nieporozumień w tej kwestii i aby nasze prace nie przyczyniały się do budowania przez społeczeństwo negatywnej opinii o pracach posłów do Parlamentu Europejskiego. W tym samym tonie pragnę podkreślić, że musimy nieustannie pracować nad kwestią zauważalnego starzenia się osób pracujących aktywnie nie tylko w sektorze pszczelarskim, ale w całym sektorze rolnym. W Europie mamy zaledwie 7 % rolników poniżej 35. roku życia, a w okresie najbliższych 10 lat na emeryturę przejdzie nie mniej niż 4,5 miliona rolników. Musimy opracować mechanizmy wsparcia na rzecz młodych rolników pracujących w sektorze pszczelarskim, a także w innych sektorach rolnictwa. Zmiana pokoleniowa w rolnictwie jest kwestią strategiczną, istotną z punktu widzenia przyszłości Unii Europejskiej, jak również ma wpływ na sytuację wszystkich obywateli UE.

  Jaromír Kohlíček (GUE/NGL), na piśmie – (CS) Pszczelarstwo jest jedną z kluczowych działalności wspierających produkcję rolną. Określone cechy tego sektora wymagają konkretnego podejścia do podmiotów zaangażowanych w jego funkcjonowanie. Ostatnio obserwowaliśmy z jednej strony masowy atak poważnych chorób (warrozy) na populację pszczół, a z drugiej strony mamy do czynienia ze starzeniem się populacji pszczelarzy w wielu państwach, przy czym liczne rządy krajowe w okresie kryzysu gospodarczego zaniżają wsparcie na ich rzecz. Występują również inne czynniki zagrażające dalszemu istnieniu sektora pszczelarskiego, a co za tym idzie pośrednio także zbiorom z innych ważnych upraw rolnych. Czynniki te obejmują między innymi stosowanie w rolnictwie i gospodarce leśnej produktów chemicznych. W tej sytuacji należy koniecznie przyjąć mocne środki na rzecz wsparcia sektora pszczelarskiego oraz badań nad sposobami leczenia chorób pszczół, a także zapewnić szkolenia dla osób zainteresowanych podjęciem pracy w pszczelarstwie. Niezależnie od tego, czy mówimy o okresie przejściowym do roku 2013, czy też o nowym okresie siedmioletnim, konieczne jest opracowanie stosownie motywujących programów na rzecz rozwoju pszczelarstwa, popartych stosownymi instrumentami, w tym instrumentami prawnymi na szczeblu UE, a także zasobami finansowymi oraz mechanizmami kontroli pomagającymi w monitorowaniu realizacji założeń w zakresie wsparcia na rzecz sektora pszczelarskiego i założeń programu rozwojowego. Jeśli nie przyjmiemy właściwych środków, zagrożone będą uprawy owoców oraz rozwój wielu gatunków uprawnych. Wierzę, że w ślad za odpowiedzią Komisji przyjęte zostaną konkretne środki i terminy.

  Véronique Mathieu (PPE), na piśmie – (FR) Dokument przedłożony przez Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wsparcia na rzecz sektora pszczelarskiego ma szczególne znaczenie w kontekście reformy wspólnej polityki rolnej po roku 2013. W sytuacji, gdy rośnie śmiertelność pszczół i maleje liczba pszczelarzy, musimy bezzwłocznie oszacować problemy stojące przed sektorem i wdrożyć stosowne środki. Ma to zasadnicze znaczenie, jeśli chcemy zapobiec negatywnym skutkom, które prawdopodobnie wpłyną na produkcję żywności, ponieważ wiemy, że 84 % gatunków roślin zależy od zapylania przez pszczoły. W związku z tym, pierwszym krokiem w walce z masowym wymieraniem populacji pszczół musi być pogłębienie wiedzy na temat tego zjawiska poprzez zwiększenie liczby badań nad śmiertelnością pszczół. Ponadto zachęcamy Komisję do zwiększenia wsparcia na rzecz sektora pszczelarskiego oraz do odnowienia istniejących programów wsparcia, zanim zgodnie z planem dobiegną końca w roku 2012.

(1) Patrz protokół.