Przewodniczący – Kolejnym punktem porządku obrad jest debata łączna na temat następujących sprawozdań:
- A7-0309/2010 pana posła Petru Constantina Luhana, w imieniu Komisji Rozwoju Regionalnego, w sprawie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej [2009/2233(INI)]; oraz
- A7-0280/2010 pani poseł Ramony Nicole Mănescu, w imieniu Komisji Rozwoju Regionalnego, w sprawie dobrego sprawowania rządów w odniesieniu do polityki regionalnej UE [2009/2231(INI)].
Petru Constantin Luhan, sprawozdawca – (RO) Panie Przewodniczący! Naszą intencją było, aby w przedmiotowym sprawozdaniu znalazła się odpowiedź na pytanie zawarte w jego tytule, tj. czy osiągnięcie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej jest niezbędnym warunkiem globalnej konkurencyjności w Unii Europejskiej, i aby poświęcono je głównie roli, jaką w tym zakresie odgrywa polityka spójności.
Fakt istnienia tak znacznych różnic między 271 regionami Unii Europejskiej jest niepokojący. Podczas gdy w najbardziej rozwiniętym regionie PKB na mieszkańca wynosi 334 % średniej UE-27, w najbiedniejszym regionie wartość ta wynosi zaledwie 26 %; innymi słowy, jest 13 razy niższa.
Kolejnym niekorzystnym czynnikiem jest stopa wzrostu gospodarczego w Unii Europejskiej, będąca na niższym poziomie niż w przypadku naszych międzynarodowych konkurentów. W związku z powyższym, o czym wspomniano także w strategii UE 2020, aby zwiększyć naszą siłę, musimy rozwijać obszary strategiczne i patrzeć poza Unię Europejską.
Przed Europą stoi trudne zadanie, gdyż oprócz problemu wpływu aktualnego kryzysu gospodarczego będzie musiała stawić czoła innym poważnym wyzwaniom, takim jak dostosowanie się do globalizacji, zmiany klimatyczne oraz problemy związane z bezpieczeństwem energetycznym.
Rola polityki spójności w strategii UE 2020 jest bezdyskusyjna. Myślę, że priorytety tej polityki muszą zostać powiązane z celami przyszłej strategii, ale warto podkreślić, że wciąż musi ona pozostać niezależną polityką. Cele tej strategii można łatwiej zrealizować poprzez zwiększenie synergii między programami w dziedzinie badań, rozwoju i innowacji z jednej strony a programami spójności z drugiej strony. Musimy wspierać duże projekty mające znaczny wpływ na całą UE, które przyczynią się do wzrostu gospodarczego, tworzenia miejsc pracy, a także zapewnią regionom zrównoważony rozwój.
Szczególną uwagę należy poświęcić inwestycjom we wszelkie rodzaje infrastruktury, np. transport, technologię informacyjno-komunikacyjną, infrastrukturę społeczną, edukacyjną, badawczo-rozwojową i środowiskową, co ułatwi osiągnięcie odpowiedniego poziomu dostępności dla wszystkich europejskich obywateli, stwarzając im równe szanse w zakresie potencjału rozwojowego.
Podstawą dla wytycznych na szczeblu lokalnym i regionalnym będą konkretne cechy danego obszaru, a towarzyszyć im będzie możliwość natychmiastowego generowania wartości dodanej. Zastosowanie zasady decentralizacji należy wspierać na szczeblu władz lokalnych, gdyż poprawia to absorpcję europejskich funduszy.
Przy wspieraniu konkurencyjności gospodarczej i tworzeniu miejsc pracy nie wolno przeoczyć szczególnie ważnej roli, jaką odgrywają MŚP. Muszą one mieć większy dostęp do unijnego finansowania, instrumentów inżynierii finansowej oraz innych źródeł kredytowania. Maksymalizacja wpływu polityki spójności jest bezwzględnie konieczna, jeżeli chcemy zwiększyć konkurencyjność gospodarki. W tym miejscu chciałbym podkreślić konieczność dalszego upraszczania procedur stosowanych przy wykorzystywaniu unijnych funduszy, zagwarantowania ich elastycznego wykorzystania, dalszego wykorzystywania PKB jako głównego kryterium kwalifikowalności regionów w ramach polityki spójności, jak również potrzebę opracowania przez Komisję konkretnego wniosku w sprawie wykorzystywania partnerstwa publiczno-prywatnego.
Jeżeli chodzi o zwiększanie globalnej konkurencyjności Unii Europejskiej, to uważam, że część środków przeznaczonych na politykę spójności powinna zostać wykorzystana do zapewnienia Europie roli światowego lidera w tych sektorach, w których już dziś ma przewagę konkurencyjną, i w sektorach, które mają potencjał by stać się światowymi liderami i utrzymać tę rolę na dłużej.
W związku z tym, proszę Państwa, osiągnięcie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej oraz realizacja strategicznych inwestycji jest warunkiem niezbędnym do zapewnienia Unii Europejskiej konkurencyjności gospodarczej w skali globalnej.
Ramona Nicole Mănescu, sprawozdawczyni – (RO) Panie Przewodniczący! Aktualny kryzys gospodarczy po raz kolejny podkreślił znaczenie dobrego sprawowania rządów na wszystkich szczeblach oraz potrzebę stałego zaangażowania władz lokalnych i regionalnych, jako równoprawnych partnerów, w proces tworzenia i wdrażania unijnych polityk i strategii, w szczególności w związku z tym, że wprowadzają one w życie prawie 70 % prawodawstwa UE.
Kluczową rolę w wielopoziomowym sprawowaniu rządów odgrywa polityka spójności. Z uwagi na znaczny wpływ na możliwość osiągnięcia spójności terytorialnej w Europie, zasada wielopoziomowego sprawowania rządów powinna stać się obowiązkowa dla wszystkich państw członkowskich. Aktywne zaangażowanie władz lokalnych i regionalnych w proces decyzyjny nawet na etapie przedlegislacyjnym, wraz ze stosowną analizą efektywności mechanizmów wspólnego zarządzania i licznymi obowiązkami Komisji i państw członkowskich, zagwarantują rzeczywiście osiągnięcie lepszych rezultatów w zakresie absorpcji europejskich funduszy w przyszłym okresie programowania.
Rzeczywistość pokazała, że zintegrowane podejście do polityki regionalnej jest o wiele bardziej skuteczne pod względem osiąganych wyników. Właśnie dlatego podejście to powinno stać się teraz obowiązkowe. Potrzebujemy wspólnej definicji pojęcia partnerstwa. W tym przypadku zwróciłam się do Komisji Europejskiej o opracowanie definicji tego pojęcia, co jest warunkiem utworzenia odpowiednich partnerstw z władzami lokalnymi i regionalnymi.
W związku z powyższym, przyjęcie metodologii rozwoju lokalnego opartej na partnerstwach lokalnych jest rozwiązaniem dostępnym dla państw członkowskich, które umożliwia zwiększenie roli władz lokalnych i regionalnych w zarządzaniu programami europejskimi i wdrażaniu ich, w szczególności tych, które mają związek z rozwojem miast, obszarów wiejskich i rozwojem transgranicznym. Uproszczenie przepisów na szczeblu UE i szczeblu krajowym jest nie tylko skutkiem kryzysu gospodarczego, ale jako ogólna zasada przyszłej polityki spójności, jest warunkiem koniecznym lepszego sprawowania rządów w zakresie stosowania polityki spójności, jest to bowiem jedyny sposób, abyśmy mogli zachęcać potencjalnych beneficjentów.
Ponadto uważam, że dla przyszłego okresu programowania potrzebny nam jest wspólny zbiór zasad regulujących korzystanie z europejskich funduszy i obowiązujących wszystkie państwa członkowskie, dzięki któremu nie miałyby one możliwości wprowadzania dodatkowych warunków, które w rzeczywistości ograniczają dostęp do tych funduszy.
Jeżeli naszym dalekosiężnym celem jest stworzenie polityki, która jest czytelniejsza, zorientowana na wyniki i dużo łatwiejsza do realizacji, Komisja musi usprawnić zarówno możliwości udzielania wsparcia władzom lokalnym i regionalnym, jak i systemy monitorowania działań podejmowanych na szczeblu krajowym. Uważam, że szkolenie tych władz i przekazywanie im wskazówek podczas procesu wdrażania tych programów przyczyni się do zmniejszenia znacznego odsetka błędów, zwłaszcza w odniesieniu do wydatków niekwalifikowanych i zamówień publicznych. Aby uniknąć powielania kontroli i ograniczyć poziom nadzoru, z jakim beneficjenci mają aktualnie do czynienia, zwróciliśmy się z prośbą do Komisji o opracowanie jednego podręcznika poświęconego audytowi, dzięki któremu łatwiejsze byłoby jednolite stosowanie jednego modelu audytu na wszystkich szczeblach. W końcu musimy podjąć środki zachęcające sektor prywatny do zaangażowania się w europejskie projekty. Pierwszym krokiem w tym kierunku jest uproszczenie przepisów regulujących korzystanie z instrumentów inżynierii finansowej dla małych i średnich przedsiębiorstw.
Na koniec chciałabym wspomnieć o dobrej współpracy z przedstawicielami Komisji w trakcie konsultacji, a także o ich otwartości i wspierającej postawie, której dowodem było skuteczne wsparcie środków wymienionych w przedmiotowym sprawozdaniu, co jest dodatkową gwarancją, że środki te zostaną ostatecznie przez Komisję przyjęte.
Johannes Hahn, komisarz – (DE) Panie Przewodniczący, szanowni Posłowie do Parlamentu Europejskiego, Pani Poseł Mănescu i Panie Pośle Luhan! Szczególnie Wam obojgu chciałbym podziękować za oba sprawozdania, które po raz kolejny okazały się konstruktywne, przedstawiające bardzo pozytywny stosunek do polityki regionalnej, a przedstawione zostały w doskonałym momencie: w czasie gdy prowadzona jest debata na temat przyszłej struktury polityki regionalnej, a konkretnie przed Forum Spójności, które odbędzie się pod koniec stycznia lub na początku lutego.
Ważne jest, abyśmy stale postrzegali politykę regionalną w szczególności jako politykę inwestycyjną – jako politykę inwestowania w regiony, w ludzi, w Europejczyków. W obszarze innowacji i polityki regionalnej na ten okres finansowy przeznaczono w sumie 86 miliardów euro, która to suma ma pomóc szczególnie małym i średnim przedsiębiorstwom w poprawie jakości ich siły roboczej, stosowanych przez nie metod produkcji oraz usług, które są w stanie zaoferować. Jednak tym, co musimy zrobić – i tu mają Państwo całkowitą rację – jest poprawa naszej strategii na dalszą przyszłość, tak abyśmy oprócz kontroli, które będą nadal potrzebne w przyszłości – innymi słowy, oprócz prawidłowego postępowania finansowego – zdecydowanie więcej uwagi poświęcali ukierunkowanej na wyniki ocenie naszej pracy. Zawsze mówię – i jest to istotą sprawozdania na temat spójności oraz jego konkluzji – że nie ma żadnej sprzeczności między skupieniem się na kilku priorytetach określonych w strategii UE 2020 a elastycznością w ich realizacji w wielu regionach Europy.
Spójność terytorialna jest niezmiernie ważna. Dla mnie jest to kluczowa kwestia, która dostarcza nam informacji, w jaki sposób możemy jeszcze bardziej podnieść standard życia w regionach, co jest naszym zadaniem, musimy bowiem dopilnować, aby ludzie mieli perspektywy w regionach, w których się urodzili. To przyczyni się także do większej spójności wewnętrznej w Europie.
W tym kontekście ważne jest – i należy zaakcentować to w nadchodzącym okresie programowania – abyśmy po raz kolejny bardziej skupili się na roli miasteczek i miast w związku z tym, że około 70 % Europejczyków żyje w środowisku miejskim, ale równocześnie kluczowe jest, abyśmy nie zapominali o znaczeniu relacji między miastem a wsią. W tym przypadku jest to kwestia wykorzystania innych funduszy do dalszej poprawy interfejsów i przeciwdziałania sytuacjom, w których niepotrzebnie się one na siebie nakładają.
Ważne jest również – co bardzo wyczerpująco i, moim zdaniem, bardzo dobrze omówiliśmy w tym Parlamencie jakiś czas temu – abyśmy zwrócili uwagę na obszary o szczególnych warunkach geograficznych i, naturalnie, przeanalizowali problem zmian demograficznych w Europie, z którym bardzo często będziemy mieli do czynienia i będziemy musieli sobie z nim radzić. Z jednej strony widzimy bardzo wyraźną tendencję do wyludniania się obszarów wiejskich, a z drugiej – szybko rosnące zainteresowanie obszarami miejskimi, w rezultacie czego nie tylko coraz więcej ludzi żyje na małej przestrzeni, ale dodatkowo towarzyszy temu wyludnienie. W pewnym stopniu można temu przeciwdziałać poprzez inwestycje w starą i nową infrastrukturę. Będzie to miało bardzo ważny wkład w zapewnienie wzrostu.
Kwestia partnerstwa – współpracy – jest bardzo ważna, o czym wspomniano w sprawozdaniu pani poseł Mănescu. Tak, rozwój wielopoziomowego sprawowania rządów jest ważny. Jednak chciałbym zwrócić uwagę tego Parlamentu szczególnie na znaczenie regionów, obejmujące także szczebel lokalny. Kiedy prowadzę w regionach rozmowy na temat różnych kwestii, czasami odnoszę wrażenie, że przedstawiciele władz lokalnych nie są w nie włączani przez przedstawicieli władz regionalnych, a przedstawiciele władz regionalnych nie są w nie włączani przez przedstawicieli władz krajowych. Musimy opracować instrumenty w tym obszarze.
Zgadzam się z Państwem, ale jednocześnie muszę bardzo wyraźnie powiedzieć, że w oczywisty sposób musimy respektować ramy konstytucyjne każdego z państw członkowskich i oddać im to, co im należne. Jednak popieram Państwa w kwestii włączenia przedstawicieli jak największej liczby szczebli – ale również jak największej liczby zainteresowanych stron, w tym organizacji pozarządowych – w prace nad naszymi programami w zakresie partnerstwa i inwestycji.
Myślę, że do kwestii mechanizmów kontroli finansowej bardziej szczegółowo odniosę się w podsumowaniu, gdyż już przekroczyłem czas przydzielony mi na wypowiedź. Chciałbym również gorąco powitać nowego przewodniczącego, który zaczął kierować obradami.
PRZEWODNICZY: MIGUEL ANGEL MARTÍNEZ MARTÍNEZ wiceprzewodniczący
Iosif Matula, w imieniu grupy PPE – (RO) Panie Przewodniczący! Polityka spójności jest jednym z najważniejszych i najbardziej udanych obszarów polityki UE. Traktat lizboński pozwala władzom terytorialnym na większe zaangażowanie w proces podejmowania decyzji, co jest ważnym krokiem na drodze ku prawdziwie wielopoziomowemu sprawowaniu rządów. Musi to odegrać decydującą rolę, nie tylko w najbliższym okresie programowania, ale także na wszystkich etapach opracowywania i wdrażania strategii Europa 2020.
Intencją sprawozdania pani poseł Mănescu, które zostało przyjęte jednogłośnie przez Komisję Rozwoju Regionalnego, jest skupienie się na kompetencjach i roli władz lokalnych i regionalnych w procesie wdrażania polityki spójności. W sprawozdaniu podkreślono konieczność horyzontalnego zastosowania podejścia wielopoziomowego na wszystkich obszarach polityki UE. Wielopoziomowe sprawowanie rządów jest warunkiem niezbędnym do osiągnięcia spójności terytorialnej i zwiększenia jej potencjału. Powinno ono opierać się na podejściu oddolnym, uwzględniającym różnorodność struktur administracyjnych istniejących obecnie w państwach członkowskich.
Należy poświęcić więcej uwagi zintegrowanemu podejściu w obecnym okresie programowania i w przyszłości, co dotyczy nie tylko zwiększenia zdolności administracyjnych, ale także wykorzystania instrumentów inżynierii finansowej. Należy wzmocnić rolę władz lokalnych i regionalnych poprzez przyjęcie metodologii rozwoju lokalnego opartej na partnerstwach lokalnych, w szczególności w odniesieniu do projektów dotyczących miast, obszarów wiejskich i kwestii transgranicznych. Rolą tych partnerstw jest pomoc w osiągnięciu zrównoważonego rozwoju, gdyż wykraczają one poza ramy krajowe, dzięki czemu przyczyniają się do zwiększenia spójności terytorialnej Unii. Ponadto podkreślą one nie tylko wspólny potencjał rozwojowy, ale także konkretne aspekty lokalne.
Wielopoziomowe sprawowanie rządów w oparciu o jasne i przejrzyste procedury doprowadzi w konsekwencji do decentralizacji, której wprowadzenie nadal pozostaje koniecznością w niektórych państwach członkowskich. Zwiększenie roli władz lokalnych i regionalnych pociąga za sobą uczynienie ich odpowiedzialnymi za opracowywanie skuteczniejszych projektów, co będzie oznaczać przyjęcie podejścia opartego w większym stopniu na wynikach.
Gratuluję pani poseł Manescu i panu posłowi Luhanowi doskonałych sprawozdań, które przedstawili i które wniosą istotną wartość dodaną w przyszłą politykę spójności.
Evgeni Kirilov, w imieniu grupy S&D – Panie Przewodniczący! Chciałbym wyrazić moje uznanie dla mojego kolegi, pana posła Luhana, i mojej koleżanki, panią poseł Mănescu, za świetną pracę, jaką wykonali. Wszyscy zgadzamy się, że polityka spójności odgrywa istotną rolę z punktu widzenia konkurencyjności europejskich regionów. Jeżeli chodzi o kontynuację tej polityki i jej osiągnięcia, chcielibyśmy, aby przekazane zostały odpowiednie środki lub przynajmniej aby na politykę spójności przeznaczono nie mniej pieniędzy niż mamy do dyspozycji obecnie.
Nie chcemy dodatkowych obciążeń dla beneficjentów. Sposób, w jaki polityka spójności zostanie w przyszłości opracowana, zależy od decyzji, którą podejmiemy wspólnie. Jednak Komisja ma ważną rolę do odegrania za sprawą swojej propozycji, w tym przypadku liczymy więc na Pana, Panie Komisarzu Hahn, ponieważ niektóre z tych wniosków – jak proponowane warunki wstępne dla państw członkowskich umożliwiające otrzymanie pomocy finansowej z Unii Europejskiej – wymagają moim zdaniem dodatkowych zastrzeżeń.
Polityka spójności dla wszystkich regionów wymaga wsparcia, ale nie możemy dopuścić do sytuacji, w której ucierpi ona z powodu niekompetencji niektórych rządów krajowych. Tutaj po raz kolejny zgadzam się, Panie Komisarzu, że ważny jest rozwój tych szczebli. W związku z powyższym bardzo ważne jest, abyśmy złożoności nie zastępowali warunkowością i po raz kolejny nie utrudniali życia beneficjentom końcowym. Jeżeli polityka spójności ma przynieść pozytywne rezultaty, pozwólmy regionom na aktywne uczestnictwo, pozwólmy im czuć się podmiotami kształtującymi ten proces, przekażmy im odpowiednie środki i upewnijmy się, że wykorzystują je jak najwydajniej.
Riikka Manner, w imieniu grupy ALDE – (FI) Panie Przewodniczący, Panie Komisarzu! Na wstępie chciałabym podziękować sprawozdawcom za doskonałą pracę. Te dwa sprawozdania naprawdę stanowią solidną podstawę przyszłej polityki spójności.
Dająca się wdrożyć polityka spójności, która będzie mieć zastosowanie do całej Europy, jest warunkiem niezbędnym do zapewnienia nam globalnej konkurencyjności i nie ma co do tego żadnych wątpliwości. Jak powiedział pan komisarz, polityka regionalna to nic innego jak polityka inwestycyjna. Do tego też musimy dążyć w przyszłości. Poza tym to właśnie dzięki polityce spójności możemy zacząć energicznie realizować cele strategii Europa 2020. Jeśli zależy nam na postępach w dziedzinie badań, rozwoju i innowacji, musimy także postrzegać politykę spójności jako integralny element tych celów i musimy spojrzeć na nie z szerszej perspektywy.
W istocie polityka spójności nie jest jedynie kwestią solidarności. Oczywiście częściowo nią jest, ale właśnie dzięki polityce spójności bardzo intensywnie finansujemy teraz badania, rozwój i innowacje. Właśnie dlatego zdecydowanie słuszne jest, byśmy przekazali przynajmniej tyle samo pieniędzy na politykę spójności w kolejnym okresie finansowania, ile przeznaczaliśmy na nią do tej pory. W piątym sprawozdaniu w sprawie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej doskonale uwzględniono te czynniki, a kolejną bardzo ważną sprawą jest to, abyśmy inwestowali więcej czasu i pieniędzy w sukces.
W swoim sprawozdaniu pani poseł Mǎnescu stara się odpowiedzieć na kluczowe pytanie dotyczące polityki spójności, mianowicie jak opracować politykę dobrą i uwzględniającą wszystkie szczeble. Na przykład w przypadku danych dotyczących wdrożenia niektóre wyniki nie były zadowalające. Jako podmioty odpowiedzialne za politykę regionalną powinniśmy poważnie podejść do tych problemów związanych z polityką spójności i spróbować znaleźć dla nich rozwiązania. Moim zdaniem w sprawozdaniu pani poseł Mǎnescu kwestie te zostały świetnie omówione.
Jean-Paul Besset, w imieniu grupy Verts/ALE – (FR) Panie Przewodniczący! Podczas swojego wystąpienia chciałbym skoncentrować się na sprawozdaniu pana posła Luhana.
Polityka w dziedzinie spójności regionalnej ma kluczowe znaczenie dla rozwoju gospodarczego Europy, który ma być zrównoważony, harmonijny społecznie i efektywny z ekologicznego punktu widzenia, czyli docelowo – konkurencyjny w skali globalnej.
Dziękuję panu posłowi Luhanowi za włączenie kilku naszych poprawek mających na celu stworzenie zrównoważonej gospodarki niskoemisyjnej, chroniącej różnorodność biologiczną. Niemniej jednak nie możemy zagłosować za przyjęciem jego rezolucji, ponieważ poparto w niej wizję polityki spójności jako instrumentu globalnej konkurencyjności, co wciąż wydaje nam się podejściem zbyt wąskim, zbyt ograniczonym i niewystarczającym.
Musimy wspomnieć o dwóch kwestiach spornych. Po pierwsze, sprawozdawca opiera się prawie wyłącznie na środkach ilościowych, analizując infrastrukturę jako siłę napędową rozwoju, a wzrost jest dla niego głównym kryterium. Naszym zdaniem nie jest to stosowne w obecnej sytuacji. Na przykład wspomina on o 246 programach operacyjnych w dziedzinie badań i rozwoju i jest z nich dumny, ale nie zadaje pytań o to, czego one dotyczą. Badania są czymś dobrym, ale musimy także wiedzieć, co badamy.
Drugą kwestią sporną jest to, że sprawozdawca nie przedstawia wystarczająco jasnych planów. Chcąc stawić czoła wyzwaniom przedstawionym w przedmiotowym sprawozdaniu, chcielibyśmy mieć możliwość konkretnego wyboru, wyboru przyjaznej środowisku naturalnemu gospodarki, wyboru nowego zielonego ładu, który jest jedyną możliwością poprawy sytuacji Europy i jej regionów.
Charalampos Angourakis, w imieniu grupy GUE/NGL – (EL) Panie Przewodniczący! Przedmiotowe sprawozdania idą tym samym antyobywatelskim torem, co plany strategiczne grup monopoli w Unii Europejskiej i służących im burżuazyjnych rządów. Do tej pory nigdy nie było i nie może być spójności w Unii Europejskiej pomimo prób wykorzystywania spójności politycznej w celu manipulowania opinią publiczną. Na politykę Unii Europejskiej rzutują dwa podstawowe elementy: pierwszym jest głęboko zakorzeniona nierówność, która jest cechą charakterystyczną kapitalistycznych metod rozwoju, natomiast drugim elementem jest to, że wspólnotowe środki nie są przydzielane według potrzeb obywateli; przydzielane są natomiast na prace i infrastrukturę zwiększające zwrot z kapitału i gorącego pieniądza dla grup monopoli poprzez partnerstwo publiczno-prywatne.
Dziś, kiedy kryzys kapitalizmu trwa dalej, odrzuca się nawet tę zwodniczo nazwaną zasadę wspólnotowej solidarności i zastępuje się ją konkurencyjnością kapitału. Sprawozdania i plany politycznych przedstawicieli kapitału dotyczące przyszłości polityki spójności służą aktualnym potrzebom grup biznesowych, szybszym restrukturyzacjom kapitalistycznym poprzez antyobywatelską strategię UE 2020 oraz wściekłym atakom na prawa pracownicze, ubezpieczeniowe i socjalne klas pracujących. Unia Europejska wraz z kapitalistyczną metodą rozwoju nie jest w stanie zaspokoić pilnych potrzeb, takich jak ochrona przed trzęsieniami ziemi, edukacja, ochrona zdrowia czy opieka społeczna. Dlatego wyjście z Unii Europejskiej jest dziś bardziej potrzebne niż kiedykolwiek wcześniej, podobnie jak walka o planowaną gospodarkę socjalistyczną.
Trevor Colman, w imieniu grupy EFD – Panie Przewodniczący! Zabieram dziś wieczorem głos, ponieważ mój kolega, pan poseł Bufton, który miał się tu wypowiedzieć, nie czuje się dobrze. Odczytam Państwu to wystąpienie w jego imieniu. Jak wiemy, oprócz WPR fundusze regionalne stanowią największą część budżetu UE. Od dziesięcioleci zmusza się Brytyjczyków do pokrywania rachunków za liczne projekty realizowane w całej UE, z których większość nie przynosi żadnych korzyści brytyjskiemu podatnikowi.
Niedawno organizacja Bureau of Investigative Journalism w Wielkiej Brytanii ujawniła, że fundusze regionalne UE wykorzystywane są do wspierania firm zajmujących się handlem bronią w Europie Wschodniej, a na niektóre projekty przeznacza się kwoty w wysokości milionów euro, choć są to jedne z najbogatszych firm. Czy naprawdę potrzebujemy unijnych dotacji? Biorąc pod uwagę oszustwa i typowe dla tej pozycji budżetowej marnotrawstwo oraz fakt, że środki te nie są nawet wykorzystywane do celów, o których mówią zwolennicy tego rozwiązania, wzywam koalicję w Wielkiej Brytanii do wycofania finansowania, ponieważ potrzebujemy tych pieniędzy w kraju – jest to kolejny powód do wyjścia z UE.
Csanád Szegedi (NI) – (HU) Panie Przewodniczący, Panie i Panowie! Węgry są z pewnością w szczególnym położeniu, jeżeli chodzi o tworzenie i wspieranie regionów stanowiących transgraniczne jednostki gospodarcze. Jest faktem historycznym, że regiony te były dawniej jedną z jednostek regionu Karpat. W związku z powyższym posłowie z partii Jobbik popierają współpracę między regionami i uznają ją także za konieczność w aktualnej sytuacji, gdyż może ona złagodzić skutki istnienia tymczasowych barier rozdzielających naród węgierski.
Jednak zamiast środków przekazywanych przez Brukselę i przez nią bezpośrednio kontrolowanych możemy wyobrazić sobie tylko finansowanie w formie projektów inicjowanych i zatwierdzanych w ramach współpracy, w oparciu o partnerstwa między zainteresowanymi krajami. Na szczeblu lokalnym i regionalnym skuteczniejsza może być identyfikacja problemów i zarządzanie nimi, jeżeli uwzględnimy transgraniczny charakter powiązanych ze sobą gospodarczo regionów, które podano jako przykład. Rozwiązanie to należy poprzeć nawet jeśli weźmiemy pod uwagę tylko względy ekonomiczne. Poprzeć należy także uproszczenie przepisów, zaangażowanie MŚP w projekty europejskie oraz proces pomocy regionom słabiej rozwiniętym gospodarczo, umożliwiający im odrobienie zaległości, o ile te popularne środki nie będą pociągać za sobą zwiększenia uprawnień i nadzoru Brukseli i Komisji kosztem kontroli krajowej. Nadanie regionom priorytetowego charakteru i przekazanie im bezpośredniej pomocy gospodarczej może nawet zapoczątkować nową erę dla Węgrów z regionu Karpat.
Jan Olbrycht (PPE) – (PL) Niewiele europejskich strategii politycznych wzbudza tak duże emocje i kontrowersje. Polityka spójności, która przez jednych uważana jest za politykę par excellence socjalistyczną, przez innych będzie uważana za politykę kapitalistyczną. Przez jednych będzie uważana za politykę sprawiedliwą, przez innych za politykę niesprawiedliwą. Przez jednych za tą, która wyrównuje dysproporcje, przez drugich za tą, która wzmacnia konkurencyjność.
Tak naprawdę nie ma sprzeczności wewnątrz tej polityki i ta polityka w gruncie rzeczy ma sprzyjać większej spójności obszarów Unii Europejskiej, nie tylko ze względu na sprawiedliwość społeczną, ale również na równe szanse w zakresie konkurencyjności. Innymi słowy jest to spójność dla konkurencyjności. Obydwa sprawozdania o tym mówią, wskazując na pewne elementy, które ważne są nie tylko w sytuacji dzisiejszej, ale w debacie na temat przyszłości polityki spójności. Chciałem zwrócić uwagę, że obydwa zwracają w szczególności swoją uwagę na zasadę partnerstwa.
Zwracam się do Pana Komisarza o poważne rozważenie, czy w proponowanym kontrakcie rozwojowym umieścić wymóg w stosunku do państw członkowskich. Wymóg zakładający, że przed podpisaniem kontraktu państwo członkowskie uzgodni z partnerami lokalnymi i regionalnymi wszelkie kierunki, priorytety i zasady. Powinno to mieć charakter obligatoryjny po to, żeby Komisja Europejska mogła jednoznacznie określić odpowiedzialność państwa członkowskiego za realizację jej części polityki spójności.
Georgios Stavrakakis (S&D) – (EL) Panie Przewodniczący, Panie Komisarzu! Na wstępie chciałbym pogratulować pani poseł Mănescu jej doskonałego sprawozdania, podziękować za nie, za doskonałą współpracę i za to, że była w pełni przygotowana do dyskusji i uwzględniła propozycje innych posłów dotyczące treści przedmiotowego sprawozdania. Jeżeli chodzi o treść sprawozdania, które jest przedmiotem naszej debaty, to nie ma wątpliwości, że dobre sprawowanie rządów ma fundamentalne znaczenie dla powodzenia każdej polityki, zwłaszcza polityki spójności, opierającej się na wspólnej administracji, za którą większą część odpowiedzialności przekazano władzom lokalnym i regionalnym. Jest tylko jedno rozwiązanie problemów związanych z tym skomplikowanym systemem administracyjnym: wielopoziomowe sprawowanie rządów.
Chciałbym podkreślić rzecz następującą: zważywszy na kierunek, w jakim polityka spójności pójdzie w przyszłości, przynajmniej w stopniu, w jakim widać to w piątym sprawozdaniu w sprawie spójności, wielopoziomowe sprawowanie rządów zarówno w wymiarze horyzontalnym, jak i wertykalnym będzie miało kluczowe znaczenie dla możliwości realizacji każdej inicjatywy rozwojowej i powodzenia całej polityki. Z zadowoleniem przyjmuję także apel o prostsze zasady i większe wsparcie techniczne dla władz lokalnych ze strony Komisji Europejskiej, gdyż są to czynniki, które zagwarantują aktywniejsze uczestnictwo potencjalnych beneficjentów w programach oraz uzyskanie funduszy w opłacalny sposób. Dzięki analizom prowadzonym obecnie przez Komisję Europejską uzyskujemy informacje na temat organów, które mają stale problemy związane z umiejętnościami w dziedzinie zarządzania przy realizacji programów w zakresie polityki spójności. Jak zauważono w sprawozdaniu, dodatkowe wsparcie techniczne dla tych organów w powiązaniu ze skuteczniejszą realizacją inicjatywy „Szkolenie instruktorów” zwiększy umiejętności w dziedzinie zarządzania nawet najmniejszego organu na szczeblu lokalnym. W końcu uważam, że bardziej jednolite i zharmonizowane zasady mające zastosowanie do funduszy strukturalnych będą stanowić solidną podstawę wysiłków na rzecz uproszczenia przepisów i należytego zarządzania finansami.
Filiz Hakaeva Hyusmenova (ALDE) – (BG) Panie Przewodniczący! Zaledwie kilka dni temu Komisja zagłosowała za planem działań w ramach strategii na rzecz regionu Dunaju, spojrzę zatem na sprawozdanie pana posła Luhana przez pryzmat tego wydarzenia, szczególnie w związku z tym, że w uzasadnieniu stwierdzono, iż jego celem jest zachęcenie posłów do debaty na temat wzajemnej zależności i komplementarności środków przyjętych na szczeblu europejskim i krajowym. Chciałabym dodać do nich szczebel regionalny. W sprawozdaniu przedstawiono ramy, w jakich polityka spójności może odegrać rolę w poprawie konkurencyjności Unii. Nie określono w nim wyraźnie roli makroregionów w tym procesie, jedna z analiz pokazuje jednak, że strategia na rzecz Dunaju stanowi właśnie takie ramy na mniejszą skalę, podobnie jak wcześniej strategia dla Bałtyku. Stwierdzam, że warunki opisane w przedmiotowym sprawozdaniu są zbieżne z realiami opisanymi w planie działań w ramach strategii na rzecz regionu Dunaju. Ponadto fundamentalne znaczenie dla tej strategii mają wymienione w sprawozdaniu założenia dotyczące zwiększenia konkurencyjności. Na przykład dużą wagę przywiązuje się w sprawozdaniu do budowania związków z innymi terytoriami. Podkreślono w nim, że państwa członkowskie muszą wspierać zorientowane na potrzeby lokalne podejście w zakresie formułowania i wdrażania polityki spójności. A wszystko to są techniki operacyjne przewidziane w nowej polityce na rzecz makroregionu Dunaju.
Jestem także pod wrażeniem zawartej w sprawozdaniu tezy o znaczeniu zapewniania stałego wsparcia, szczególnie biedniejszym regionom. To sprawia, że strategia na rzecz Dunaju jest szczególnym elementem w sprawozdaniu pana posła Luhana, który pozostaje w pełni zgodny z jej konkluzjami. Celem mojego porównania jest wskazanie prawdziwej ścieżki dla polityki spójności. Uważam, że te zasady i metody działania powinny stanowić podstawę polityki spójności w kolejnym okresie programowania i obejmować zorientowaną na wyniki politykę lokalną poprzez makroregiony.
Elisabeth Schroedter (Verts/ALE) – (DE) Panie Przewodniczący! Chciałabym podziękować sprawozdawczyni zajmującej się zagadnieniem dobrego sprawowania rządów; w szczególności chciałabym jej podziękować za dobrą współpracę oraz pogratulować doskonałego sprawozdania. Sprawozdanie to pokazuje Komisji, co powinno się wydarzyć w najbliższym czasie w odniesieniu do zasady partnerstwa. Jest w nim mowa o tym, co należy zrobić w celu zaangażowania szczebla lokalnego i regionalnego, a także o tym, jak we wszystkie etapy – we wdrażanie i ocenę funduszy strukturalnych – zaangażować partnerów społecznych i ekonomicznych oraz przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego. Jest to obietnica wniesienia przez państwa członkowskie wkładu w prawdziwe partnerstwo. Oznacza to, że partnerzy będą mogli rozmawiać z administracją jak równy z równym dzięki inicjatywom szkoleniowym i wsparciu finansowemu; oznacza to, że partnerzy będą mieć rzeczywisty wpływ na kształt programów. Jednak dotychczas wkład ze strony Komisji był mało widoczny. Dotyczy to zarówno aktualnego okresu, jak i złożonych przez nią w tej sprawie propozycji. Z zadowoleniem przyjmuję to, co powiedział pan poseł Olbrycht, mianowicie że jeżeli wspomniany kontrakt na rzecz rozwoju i inwestycji zostanie przyjęty, to będzie to możliwe tylko wtedy, gdy będzie funkcjonować zasada partnerstwa, a partnerzy będą zaangażowani w opracowywanie tych planów na równej stopie. W innym przypadku istnieje ryzyko, że przestaniemy być Europą regionów i staniemy się Europą państw członkowskich, co nie jest naszym celem. Naszym celem jest rozwój regionalny oraz zaangażowanie szczebla lokalnego i regionalnego, partnerów społecznych i ekonomicznych oraz społeczeństwa obywatelskiego.
João Ferreira (GUE/NGL) – (PT) Panie Przewodniczący! Ta debata odbywa się w odpowiednim momencie, akurat gdy różnice ekonomiczne, społeczne i terytorialne w Unii Europejskiej zwiększają się w niepokojący sposób: pogłębiają się nierówności między państwami i regionami oraz w granicach poszczególnych państw. Najwidoczniej nie udało nam się osiągnąć spójności terytorialnej.
Polityka spójności nie istnieje w oderwaniu od innych obszarów polityki: wpływa na dominujące wytyczne polityczne oraz ramy makroekonomiczne i wyraźnie pozostaje pod ich wpływem. Zamachy na wynagrodzenia i prawa pracowników, demontaż i obniżenie poziomu usług publicznych, atak na funkcje społeczne państwa i cięcia w inwestycjach publicznych to integralne elementy polityki gospodarczej i monetarnej, którą Unia Europejska narzuca państwom członkowskim. Polityka ta prowadzi do coraz większego ubóstwa i nierówności, a te z kolei codziennie oddalają nas od osiągnięcia spójności.
Prawda jest taka, że polityka spójności nie jest w stanie przeciwdziałać skutkom czy nierównościom wywołanym przez integrację gospodarek będących na bardzo różnych poziomach rozwoju w kierunku jednolitego rynku lub unii gospodarczej i walutowej. Zbyt małe środki przeznaczane na spójność i chaotyczna polityka makroekonomiczna, która obsesyjnie koncentruje się na konwergencji nominalnej i uniemożliwia konwergencję realną, to istotne przyczyny, które muszą zostać skorygowane poprzez zwiększenie środków budżetowych na potrzeby spójności i głębokie zmiany w polityce makroekonomicznej.
Wspieranie produkcji i rozwój zdolności produkcyjnych poszczególnych krajów i regionów, pełne wykorzystanie lokalnego potencjału każdego z nich poprzez zrównoważone wykorzystanie zasobów, ochrona środowiska naturalnego i tworzenie miejsc pracy gwarantujących odpowiednie prawa, jak również wzmacnianie programów w dziedzinie bezpieczeństwa socjalnego i usług publicznych mają strategiczne znaczenie dla prawdziwej spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej.
Giancarlo Scottà (EFD) – (IT) Panie Przewodniczący, Panie i Panowie! Z zadowoleniem przyjmuję sprawozdanie pani poseł Mănescu.
Wielopoziomowe sprawowanie rządów ma kluczowe znaczenie dla polityki spójności i w związku z tym w dziedzinie zarządzania funduszami regionalnymi wprowadzane jest wielopoziomowe podejście, które przewiduje współpracę i współodpowiedzialność na różnych szczeblach władzy. Komisja obiecuje inicjatywy na rzecz władz lokalnych i regionalnych. Muszą pojawić się większe zachęty do wspierania takich propozycji, co umożliwi prawdziwą koordynację i skuteczne wdrażanie europejskich programów.
Gwarancją partnerstwa musi być kultura oparta na dialogu między wieloma zaangażowanymi w nie stronami. Współpraca na szczeblu regionalnym musi być przejrzysta i musi gwarantować uczciwą reprezentację wszystkich zainteresowanych stron.
W związku z tym, ważne jest zapewnienie przedstawicielom podmiotów na szczeblu niższym niż krajowy odpowiednich szkoleń poprzez takie inicjatywy, jak Erasmus dla urzędników lokalnych i regionalnych, których koszty finansowe musi ponieść Komisja. Jest to również przydatne w przypadku wymiany dobrych praktyk oraz poprawy jakości i skuteczności zarządzania funduszem spójności.
Joachim Zeller (PPE) – (DE) Panie Przewodniczący, Panie i Panowie! Na wstępie chciałbym wyrazić ubolewanie, że ważna debata na temat polityki spójności została po raz kolejny przesunięta prawie na koniec porządku dziennego. W żaden sposób nie odzwierciedla to znaczenia tej polityki. Chciałbym podziękować sprawozdawcom za sprawozdania, w których wyraźnie pokazano nam obszar polityki, na którym Unia Europejska odniosła prawdziwy sukces – mianowicie politykę spójności – oraz to, że niezbędna jest kontynuacja tej polityki w ramach systemu politycznego o wielu szczeblach – innymi słowy, wielopoziomowego sprawowania rządów.
Projekty w obszarze polityki spójności są czymś, co wyraźnie pokazuje naszym obywatelom działania Unii Europejskiej: są to projekty w dziedzinie infrastruktury, projekty społeczne, projekty wspierające badania i rozwój oraz utrzymanie konkurencyjności i miejsc pracy w regionach. W trakcie prowadzonej obecnie debaty na temat przyszłości Unii Europejskiej oraz debat na temat waluty i finansów powinniśmy z takim samym zaangażowaniem dyskutować o tym, co Unia Europejska musi zapewnić w swojej spójności wewnętrznej, aby kraje i regiony nie oddalały się od siebie na płaszczyźnie ekonomicznej, społecznej i politycznej. W końcu w sytuacji, w której musimy stawić czoła globalnym wyzwaniom i w której pojawili się nowi rywale na rynku globalnym, potrzebujemy silniejszej unii i większej jedności. Polityka spójności może wnieść w to znaczący wkład.
Jednak aby tak się stało, nasza polityka spójności musi bardziej koncentrować się na tych projektach i obszarach projektowych, które prowadzą do rozwoju całej Europy, które umożliwiają silnym pozostanie silnymi, i tych, które dają słabszym okazję do nadrobienia zaległości. Sądzę, że aby to osiągnąć, konieczne jest utrzymanie i rozszerzenie celów polityki spójności, które wciąż mają zastosowanie. Jednak uważam, że finansowanie musi być w większym stopniu uzależnione od określonych warunków i w większym stopniu koncentrować się na centralnych inicjatywach europejskich, niezależnie od tego, czy będzie to dotyczyć sektora transportowego, sektora energetycznego, rozwoju regionów i miast, czy też badań i innowacji. Ścieżka opisana przez Komisję w piątym sprawozdaniu w sprawie spójności jest moim zdaniem niezbędnym elementem tego procesu – chodzi tu mianowicie o zintegrowanie funduszy we wspólne ramy strategiczne, co przyczyni się do nawiązania partnerskiej współpracy w dziedzinie rozwoju i innowacji między Komisją, państwami członkowskimi i przedstawicielami regionów. Jednak przewiduje ona także jak najszybsze włączenie w ten proces władz lokalnych i regionalnych. W ten sposób nowe formy współpracy regionalnej mogłyby autentycznie wspierać proces prawdziwie wielopoziomowego sprawowania rządów.
Panie Przewodniczący! Mam nadzieję, że pozwoli mi Pan odnieść się jeszcze do tego, co powiedział pan poseł Colman, który niestety już opuścił tę salę. Chciałbym mu przypomnieć, że Unia Europejska jest unią państw opartą na zasadzie dobrowolności. Jeżeli kraje chcą ją opuścić, mają do tego prawo. Jednak nie wierzę, że właśnie tego chcą naprawdę obywatele Szkocji, Walii, Irlandii Północnej i Anglii.
Erminia Mazzoni (PPE) – (IT) Panie Przewodniczący, Panowie Komisarze, Panie i Panowie! Kładziemy fundamenty pod Europę roku 2020, wierząc, że będzie ona sprzyjała integracji, będzie inteligenta i innowacyjna, dlatego czyniąc to, musimy jednoznacznie umieścić wyzwania, przed którymi stajemy, w globalnym kontekście.
Możemy wziąć udział w wyścigu w dziedzinie konkurencyjności i wygrać go tylko wtedy, gdy uda nam się stworzyć w Unii Europejskiej jednolite szczeble. Trzy aspekty polityki spójności – aspekt społeczny, gospodarczy i terytorialny – wraz z funduszami strukturalnymi są instrumentami, na których musimy skupić swoją uwagę. W rzeczywistości nie wolno nam myśleć o zastosowaniu cięć wymaganych do przezwyciężenia kryzysu finansowego w polityce spójności. Wręcz przeciwnie, musimy wziąć odpowiedzialność za realizację tej polityki, usprawnianie jej na tych obszarach, gdzie nie przyniosła efektów.
W oparciu o zebrane dane i analizę uzyskanych wyników, Komisja Rozwoju Regionalnego podkreśla w sprawozdaniu pana posła Luhana ścisły związek między konkurencją a spójnością i proponuje działania naprawcze w kolejnym okresie programowania. Nie ma wątpliwości co do tego, że Europa może stać się konkurencyjna tylko wtedy, gdy uda jej się wyeliminować różnice terytorialne między jej poszczególnymi regionami.
W tym przypadku chciałabym podziękować panu posłowi Luhanowi za uwzględnienie mojej poprawki mającej na celu ponowne zwrócenie uwagi na możliwość wprowadzenia korzystnych przepisów podatkowych na okresy przejściowe nieprzekraczające pięciu lat – możliwość już zawartą w rezolucji, nad którą Parlament głosował w lutym 2006 roku. To skuteczny sposób na uniknięcie niektórych trudności, jakie napotykamy realizując politykę spójności, takich jak skomplikowane procedury, niewystarczające kontrole czy potrzeba skuteczniejszego monitoringu.
Złożono szereg poprawek dotyczących tych kwestii w celu optymalizacji wpływu polityki spójności, a tym samym zwiększenia konkurencyjności gospodarczej Unii. Jak zauważono w sprawozdaniu pana posła Luhana, należy położyć większy nacisk zarówno na horyzontalne i wertykalne partnerstwa między władzami lokalnymi, jak i na współfinansowanie, tj. elementy, które należy traktować jako podstawowe zasady.
Ważne jest również przyspieszenie procesu upraszczania procedur i dostępu do finansowania, podobnie jak przyjęcie zintegrowanego podejścia do rozdziału funduszy i utrzymanie przepisów przejściowych, zwłaszcza w tym trudnym okresie. Zasadniczy proces podejmowania decyzji, obejmujący uczestnictwo zaangażowanych regionów, zapewnia wsparcie rozwoju poprzez wykorzystanie konkretnych aspektów regionalnych.
W końcu w sprawozdaniu zwrócono uwagę na dwa główne cele w tym zakresie: innowacje i infrastrukturę. Moim zdaniem przedmiotowe sprawozdanie jest ważne, ponieważ pokazuje nam wszystkim konkretną strategię, dzięki której będziemy mogli kompleksowo stawić czoła problemowi wspomnianemu w jego tytule.
Przewodniczący – Chciałbym Państwu powiedzieć, że jako osoba odpowiedzialna w Prezydium za tłumaczenia ustne i pisemne mam zamiar poprosić Parlament o zainstalowanie takiej samej lampki, jak ta, którą mam przed sobą i która wskazuje, że tłumacze nie nadążają, na pulpicie przed każdym z Państwa, ponieważ tłumaczom niewiele pomaga to, że informują tylko mnie. Oczywiście mogę informować Państwa sam, ale myślę, że skuteczniejszym rozwiązaniem będzie zainstalowanie tego światła na każdym stole.
Nuno Teixeira (PPE) – (PT) Panie Przewodniczący! Na wstępie chciałbym pogratulować panu posłowi Luhanowi i pani poseł Mănescu doskonałej pracy, jaką wykonali przygotowując swoje sprawozdania. Oboje wnieśli znaczący wkład w dyskusję prowadzoną na temat nowej polityki spójności na lata 2014-2020.
Dziś osiągnięcie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej w celu utrzymania konkurencyjności Unii Europejskiej w skali globalnej ma dużo większe znaczenie niż kiedykolwiek wcześniej. Osiągniemy ten cel, jeżeli będziemy świadomi, że stworzenie Europy, która jest spójna wewnętrznie i konkurencyjna w relacjach zewnętrznych, możliwe jest tylko poprzez wzmocnienie i rozwój wymiaru regionalnego.
W szczególny sposób chciałbym podkreślić trzy kwestie, które uważam za kluczowe: po pierwsze, decentralizację, dopilnowanie, aby władze lokalne i regionalne, zwłaszcza te posiadające uprawnienia legislacyjne, były bardziej zaangażowane i przyczyniały się do lepszej realizacji polityki spójności; po drugie, skłonienie państw członkowskich do zaproszenia władz lokalnych i regionalnych do uczestnictwa w negocjacjach dotyczących przyszłości funduszy strukturalnych na równych prawach z władzami krajowymi i przedstawicielami; i w końcu, wzmocnienie roli władz regionalnych w procesie przygotowywania, zarządzania i wdrażania programów. Zgodność z zasadą pomocniczości będzie można osiągnąć tylko dzięki większemu zaangażowaniu tych władz w cały proces.
Kolejnym aspektem, który uważam za istotny, jest próba stworzenia prostszej struktury funduszy po roku 2013, nie w wyniku kryzysu gospodarczego, ale jako ogólna zasada mająca zastosowanie do przyszłej polityki spójności, tak aby ułatwić absorpcję funduszy. Wielkim problemem leżącym u podstaw traktatu lizbońskiego było zbliżenie Europy do jej obywateli. Zamiast ograniczyć się tylko do tego, ułatwijmy im także życie poprzez wyeliminowanie zbędnych obciążeń administracyjnych, które będą zniechęcać ich do uczestnictwa. Tylko w ten sposób osiągniemy cel prawdziwej spójności terytorialnej. Tylko w ten sposób będziemy świadkami zmniejszania się ogromnych różnic, jakie istnieją obecnie w Unii Europejskiej, gdzie aktualnie mamy do czynienia z przepaścią między regionami bogatymi a biednymi. Aktywniejsze uczestnictwo oznacza także większą odpowiedzialność, a tym, co wszyscy powinny na siebie wziąć i czym powinni się dzielić, aby zrobić więcej na rzecz stworzenia silniejszej i bardziej konkurencyjnej Europy, jest właśnie odpowiedzialność.
Hermann Winkler (PPE) – (DE) Panie Przewodniczący, Panie i Panowie! Chciałbym przyłączyć się do gratulacji dla sprawozdawców i podziękować im za udaną pracę. Za szczególnym zadowoleniem przyjmuję uwagi pana posła Luhana dotyczące przyszłej architektury polityki spójności po 2013 roku. Choć o wstępnych pomysłach Komisji w tym zakresie wspomniano już we wnioskach piątego sprawozdania w sprawie spójności, to sprawozdanie pana posła Luhana stanowi ważny wkład w określenie stanowiska Parlamentu w odniesieniu do Komisji. W związku z powyższym, podobnie jak sprawozdawca uważam, że jest bardzo zasadne, aby polityka spójności była zgodna z celami strategii UE 2020 w przyszłości. Jednak poszczególne regiony muszą mieć nadal możliwość decydowania o własnych obszarach priorytetowych.
Nie wszystkie regiony są takie same, nawet w granicach poszczególnych państw członkowskich; regiony się od siebie różnią. Maksimum dwa lub trzy priorytety – z których jeden być może już jest obowiązkowy – pozostawiają regionom małe pole manewru. Regiony muszą mieć możliwości inwestowania w swoją infrastrukturę i ludzi zgodnie ze swoimi priorytetami. W tym scenariuszu konkretne problemy, takie jak zmiany demograficzne, mogą nie zostać uwzględnione w dostatecznym stopniu. Nie byłaby to wtedy polityka regionalna dostosowana do potrzeb regionów, o której zawsze mówi Komisja. Dlatego wierzę, że my, jako Parlament, musimy twierdzić od początku, bardzo wyraźnie, że nie wolno dopuścić do tego, aby regiony zostały osłabione w stosunku do państw członkowskich. Należy dalej wzmacniać zasadę partnerstwa.
Znaczenie regionów Unii Europejskiej jest bardzo zróżnicowane w zależności od struktury danego państwa. W związku z tym szczególne znaczenie należy przypisać zasadzie pomocniczości. Musi zostać ona uwzględniona w koncepcji Komisji dotyczącej nawiązania w przyszłości partnerskiej współpracy między Komisją a państwami członkowskimi w dziedzinie innowacji i rozwoju.
Nie wdając się w zbyt wiele szczegółów, chciałbym prosić o możliwość krótkiego omówienia znaczenia Celu 3. Zdecydowanie zgadzam się ze sprawozdawcą, kiedy mówi on o trudnościach na obszarach przygranicznych UE – zarówno na granicach wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Cel ten musi zostać w przyszłości bardziej wyeksponowany. Uważam, że podczas dzisiejszej debaty na temat przyszłości polityki spójności zbyt małą uwagę przywiązujemy do Celu 3. W szczególności zdecydowanie szybciej należy rozwijać współpracę miedzy regionami położonymi na dawnych granicach zewnętrznych UE – i odnoszę się tutaj do mojego rodzinnego regionu, którym jest Saksonia.
Barbara Matera (PPE) – (IT) Panie Przewodniczący, Panie i Panowie! Dane opublikowane przez Trybunał Obrachunkowy w sprawozdaniach za lata 2006 i 2008 na temat istniejących systemów kontrolnych mających zastosowanie do polityki spójności są bez wątpienia alarmujące.
Systemy te nie były tak skuteczne, jak powinny być; w przypadku kwot zwróconych w roku 2006 odsetek błędów był na poziomie 12 %, natomiast w roku 2008 na poziomie 11 %. Jeżeli odsetek ten ma zostać obniżony, Komisja Europejska musi zwiększyć swój nadzór nad polityką na szczeblu lokalnym i regionalnym.
Skutecznym środkiem umożliwiającymi usprawnienie polityki regionalnej byłoby opracowanie wytycznych dla podmiotów publicznych i prywatnych oraz stworzenie programu szkoleniowego i wspierania mobilności, których celem byłoby przekazywanie informacji na temat praktycznego zastosowania polityki w dziedzinie wielopoziomowego sprawowania rządów.
Ponadto państwa członkowskie muszą wzmocnić rolę władz lokalnych i regionalnych, zwłaszcza po wejściu w życie traktatu lizbońskiego.
Tak samo ważne jest ułatwienie transgranicznej współpracy regionalnej; na wielu obszarach Unii Europejskiej istnieje doprawdy ogromny potencjał współpracy między regionami i lokalnymi społecznościami graniczących ze sobą państw członkowskich, szczególnie w takich sektorach jak turystyka, rolnictwo, przemysł i ochrona środowiska.
Jako że skończyłam wystąpienie przed upływem przydzielonego mi czasu, chciałabym skorzystać z okazji i podziękować tłumaczom, którzy są dla nas zawsze bardzo dobrzy.
Jan Kozłowski (PPE) – (PL) Panie Przewodniczący! Panie Komisarzu! Na wstępie chciałbym podkreślić, że uważam sprawozdanie za szczególnie ważne i pogratulować sprawozdawcy, panu Petru Luhanowi, znakomitej pracy. Uważam, że polityka spójności powinna być wiodącą polityką Unii Europejskiej, a jej znaczenie w kolejnych latach powinno wzrosnąć. Traktowana jako polityka horyzontalna powinna określać kierunki polityk sektorowych i przyczyniać się do zwiększenia konkurencyjności regionów europejskich i wzmocnienia Unii Europejskiej na globalnych rynkach. System wdrażania polityki spójności musi być nowoczesny i elastyczny, oparty o wielopoziomowy model zarządzania, o czym wielokrotnie wspominano. Powinien także sprzyjać koordynacji funduszy strukturalnych z innymi instrumentami europejskim i ze środkami krajowymi.
Przez dwie kadencje zarządzałem regionem, w którym mieszka 2 200 000 mieszkańców i byłem odpowiedzialny za wdrażanie instrumentów polityki spójności zarówno w oparciu o model scentralizowany w latach 2004-2006, jak i model zdecentralizowany – regionalny program operacyjny – w latach 2007-2013. Te doświadczenia pozwalają mi stwierdzić z pełną odpowiedzialnością, że model zdecentralizowany pozwala na lepsze wykorzystanie lokalnego potencjału dla wdrożenia strategicznych rozwiązań i osiągnięcia pozytywnych zmian, dlatego jestem przekonany, że cele należy uzgadniać na poziomie europejskim, ale sposoby ich osiągania określać zgodnie z zasadą subsydiarności na najodpowiedniejszym dla ich osiągnięcia poziomie, co w przypadku polityki spójności oznacza właśnie poziom regionalny i poziom lokalny. Niezbędne jest przy tym powiązanie wydatkowania środków z osiąganiem wymiernych celów, rezultatów: wzrostu gospodarczego i wyższego poziomu zatrudnienia i włączenia społecznego.
Elena Băsescu (PPE) – (RO) Panie Przewodniczący! Ja także chciałabym pogratulować mojemu koledze, panu posłowi Luhanowi, wysiłków związanych z przygotowaniem przedmiotowego sprawozdania, które jest bardzo ważne także dla Rumunii. Moim zdaniem strategia Europa 2020 musi wspierać plan zrównoważonego rozwoju. W tym zakresie niezbędna jest zarówno silna reprezentacja zewnętrzna, jak i skuteczniejsza koordynacja wewnętrzna.
Przedmiotowe sprawozdanie jest ważne, ponieważ wspomniano w nim o sukcesach polityki spójności. W priorytetowy sposób traktowane jest zwiększenie konkurencyjności regionów w skali globalnej. Przydzielenie środków na projekty w dziedzinie inwestycji i rozwoju bez wątpienia przyniesie naszemu krajowi znaczne korzyści. Należy podkreślić, że Rumunia ma prawo ubiegać się o znaczne środki zarówno teraz, jak i w okresie po 2013 roku.
Pod tym względem na szczeblu krajowym były...
(Przewodniczący wyłączył mikrofon)
Luís Paulo Alves (S&D) – (PT) Panie Przewodniczący, Panie Komisarzu! Prawdą jest, że polityka spójności wnosi istotny wkład w dobrobyt i wzrost gospodarczy oraz w promowanie zrównoważonego rozwoju regionów. Prawdą jest, że zrównoważony rozwój regionów ma kluczowe znaczenie dla działania rynku wewnętrznego i samej Unii i że polityka spójności ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia celów strategii Europa 2020. Prawdą jest także to, że polityka spójności jest przydatna z punktu widzenia ochrony środowiska, tworzenia miejsc pracy, a także planowania i tworzenia nowoczesnej sieci transportowej. Panie Przewodniczący, Panie Komisarzu! Biorąc pod uwagę te wszystkie kwestie, uważam za rzecz niedopuszczalną, że Komisja korzysta teraz z osiągnięć tych regionów i pragnie także wykorzystać je do grożenia państwom członkowskim niespełniającym kryteriów makroekonomicznych. Ma to szczególne znaczenie, jeżeli weźmiemy pod uwagę to, że w omawianych sytuacjach regiony te nie były w to nawet zaangażowane i nie są za to bezpośrednio odpowiedzialne, jak i to, że to one stracą najwięcej w związku z ograniczeniami w korzystaniu z funduszy strukturalnych. To niesprawiedliwe, Panie Komisarzu, i chciałbym usłyszeć Pańską odpowiedź w związku z tym.
Alfreds Rubiks (GUE/NGL) – (LV) Panie Przewodniczący! Chciałbym zwrócić uwagę Parlamentu na spójność społeczną. Kiedy rozmawiam z wyborcami, trudno jest mi wyjaśnić im, dlaczego, choć podejmujemy tu poważne i przemyślane decyzje, ich standard życia obniżył się od wejścia do Unii Europejskiej. Mówię o Łotwie. Trzydzieści cztery procent ludności Łotwy żyje obecnie na granicy ubóstwa mając minimalne dochody. Najniższą emeryturę w wysokości 64 łatów pobiera obecnie 12 % ludności. Tego, co widzę i słyszę na tej sali, tego, co zawiera przedmiotowe sprawozdanie, nie mogę ze swojej strony poprzeć, ponieważ nie zauważyłem, aby poświęcano tu wiele uwagi kwestiom społecznym. Po raz kolejny rozmawiamy tutaj o dalszej liberalizacji rynku, konkurencyjności...
(Przewodniczący wyłączył mikrofon)
Peter Jahr (PPE) – (DE) Panie Przewodniczący! Chciałbym podzielić się czterema uwagami na temat przedmiotowych sprawozdań.
Po pierwsze, Unia Europejska ma sens dla ludzi tylko wtedy, gdy podejmuje próby zmniejszenia różnic gospodarczych, społecznych i terytorialnych.
Po drugie, europejska polityka spójności jest kluczowym instrumentem polityki finansowej pozwalającym osiągnąć ten cel.
Moją trzecią uwagą jest to, że osoby ją krytykujące powinny mieć jakąś alternatywną propozycję. Jeżeli nie mają nic innego do zaoferowania, nie powinny zabierać głosu.
Moją czwartą uwagą jest to, że mój rodzinny region – pochodzę z Niemiec Wschodnich – jest obszarem, na którym polityka ta przyspieszyła rozwój gospodarczy. Jesteśmy na dobrej drodze, ale mamy jeszcze wiele do zrobienia. W związku z tym, jeżeli mamy nadal robić postępy, potrzebne nam będzie dalsze wsparcie po roku 2013.
Seán Kelly (PPE) – Panie Przewodniczący! Tip O’Neill, wielki amerykański polityk irlandzkiego pochodzenia, kiedyś powiedział: „Cała polityka jest lokalna”. To samo mogłoby mieć zastosowanie do Unii Europejskiej w zakresie rozwoju. Cały rozwój jest regionalny.
Doskonałym tego przykładem jest sukces osiągnięty przez mój kraj dzięki polityce spójności od momentu naszego wejścia do Unii Europejskiej. Kiedy przystąpiliśmy do niej w 1973 roku, nasz PKB był nieznacznie wyższy niż połowa średniego PKB, a teraz jest on od niego półtora razu wyższy pomimo aktualnych problemów finansowych mojego kraju.
Po drugie, na kolejnym etapie jednym z kluczowych aspektów będzie dla nas uproszczenie procedur, położenie nacisku na efekty i wartość dodaną oraz próba ograniczenia biurokracji i regulacji. Możemy wypełniać formularze tak długie, jak ta sala, ale jeżeli nie wnoszą one żadnej wartości dodanej, nie przyniosą też żadnych korzyści. Jeśli tego dokonamy, będziemy nadal robić postępy i z pewnością polityka spójności...
(Przewodniczący wyłączył mikrofon)
Miroslav Mikolášik (PPE) – (SK) Panie Przewodniczący! Skuteczne zastosowanie polityki spójności, która w chwili obecnej jest bardzo zdecentralizowana, wymaga rozszerzenia zakresu odpowiedzialności władz lokalnych i regionalnych, ponieważ organy te najlepiej rozumieją potrzeby danego obszaru i zamieszkującej go ludności.
Głęboko wierzę, że stworzenie prawdziwego partnerstwa z władzami lokalnymi i regionalnymi wymaga bardziej precyzyjnej definicji tak zwanej zasady współpracy oraz aktywnego zaangażowania władz lokalnych i regionalnych w konsultacje na temat polityki regionalnej Unii Europejskiej. Chciałbym podkreślić, że zapewnienie lepszej koordynacji między poszczególnymi szczeblami kontroli, większa elastyczność oraz przejrzyste i czytelne procedury nie tylko stanowią cechy dobrego administrowania sprawami publicznymi, ale także, przede wszystkim, powinny one ułatwić wykorzystanie środków finansowych i zwiększyć uczestnictwo potencjalnych partnerów w projektach.
Johannes Hahn, komisarz – (DE) Panie Przewodniczący! Chciałbym podziękować za bardzo żywą debatę i wykorzystać tę okazję do powiedzenia kilku dodatkowych słów o mechanizmach kontroli finansowej. Przy wielu okazjach stale podkreślam, że naprawdę musimy się nimi zająć i uprościć procedury, zważywszy szczególnie na to, że musimy podjąć znacznie większe wysiłki, aby małe i średnie przedsiębiorstwa również mogły korzystać z możliwości, jakie zapewniamy dzięki europejskiemu finansowaniu a także, na przykład, dzięki funduszom odnawialnym, których chcemy zaoferować więcej w przyszłości; ponadto musimy się poważnie zastanowić, jak ograniczyć biurokrację do minimum.
Z drugiej strony, stale muszę przypominać, że znaczna część biurokracji jest tworzona na szczeblu krajowym. Innymi słowy, nie cała biurokracja, która pojawia się wraz z europejskimi projektami, ma swe źródło w Brukseli; jest ona raczej wypadkową działań na szczeblu krajowym i europejskim. Musimy nad tym wspólnie pracować. Zgadzam się z Panią, Pani Poseł Mănescu, że musimy podjąć wysiłki na rzecz opracowania standardów na tym obszarze – choć, co oczywiste, nie mogę w całości odrzucić ustawodawstwa poszczególnych krajów i okoliczności w nich panujących. Jednak zasadniczo w pełni się z Panią zgadzam.
Kolejnym tematem, który wymaga szczegółowej analizy, jest kwestia wymogu spełnienia odkreślonych warunków, jednakże nie mamy tu na tyle czasu, aby się tym zająć. Jest to niewątpliwie kwestia identyfikacji przyczyn opóźnień w realizacji projektów w przypadku każdego z państw i, tam gdzie to konieczne, każdego z regionów; zasadniczo już znamy te przyczyny. W większości przypadków nie mają one żadnego związku z pieniędzmi – przynajmniej nie one są główną przyczyną – ale spowodowane są raczej innymi niedociągnięciami. Celem wprowadzenia wymogu spełnienia określonych warunków jest wczesne wyeliminowanie tych niedociągnięć, dzięki czemu przyspieszone zostaną dalsze działania, a to leży w interesie wszystkich zainteresowanych stron.
Jestem także wdzięczny posłom, którzy wspomnieli o kontrakcie na rzecz rozwoju i partnerstwa i o tym, że jest on, jak powiedział pan poseł Olbrycht, okazją do dalszego zwiększania zaangażowania władz regionalnych i lokalnych. Będziemy musieli jeszcze raz zastanowić się nad tym, jak wdrożyć to rozwiązanie w sposób instytucjonalny i taki – nie zapominajmy o tym – który będą mogły zaakceptować państwa członkowskie. Tutaj liczę na Parlament Europejski i wykorzystuję jego wsparcie, gdyż Parlament Europejski, Komisja i Komitet Regionów są w tej sprawie jednomyślne. Jest jednak jeszcze jeden gracz i są to państwa członkowskie; musimy przekonać państwa członkowskie, że one także skorzystają z wartości dodanej, jeżeli zaangażują więcej osób w tworzenie programów, dzięki czemu te osoby będą się z tym w znacznie większym stopniu identyfikować.
Jestem także wdzięczny za uwagi – wydaje mi się, że przedstawiła je Grupa Zielonych/Wolne Przymierze Europejskie – dotyczące wzrostu. Jestem zwolennikiem wzrostu jakościowego i ilościowego. Potrzebujemy obu. Spójrzmy na przykład na badania, które zaliczają się do kategorii wzrostu jakościowego. Jeżeli jednym z naszych głównych celów jest zwiększenie udziału energii odnawialnej, ale zasadniczo chcemy być także bardziej wydajni energetycznie, to bardzo ważnym tematem badań może być: „Jak można magazynować energię elektryczną, mieć ją w gotowości i udostępniać ją, kiedy zachodzi taka potrzeba?”, dzięki czemu będziemy bardziej wydajni produkując energię.
Generalnie jedna rzecz jest jasna: będziemy w stanie osiągnąć nasze cele tylko wtedy, gdy będziemy dysponować polityką regionalną obejmującą wszystkie europejskie regiony. Jak już dziś powiedziano, jeżeli chcemy wdrożyć strategię UE 2020, będziemy mogli to zrobić tylko wtedy, gdy uda nam się przenieść i zrealizować tę politykę we wszystkich regionach, uwzględniając potrzeby i wymogi istniejące na szczeblu lokalnym.
Jeszcze raz bardzo dziękuję – szczególnie obojgu sprawozdawcom – za tę bardzo cenną pracę.
Petru Constantin Luhan, sprawozdawca – (RO) Panie Przewodniczący! Na wstępie chciałbym podziękować wszystkim koleżankom i kolegom za znaczący wkład w przedmiotowe sprawozdanie i ostatecznie w politykę spójności i jej przyszłość. Chciałbym podziękować także kontrsprawozdawcom, którzy złożyli poprawki i wnieśli wkład, równie istotny – także dlatego, że bardzo szybko wspólnie osiągnęliśmy porozumienie.
Nie chciałbym zbyt szczegółowo wypowiadać się na temat tego, co zostało tu powiedziane. Chciałbym podziękować także za uwagi, które skierowali Państwo do mnie. Jednak szczególnie chciałbym podkreślić to, co powiedział pan komisarz – uwagi, z którymi zdecydowanie należy się zgodzić. Powiedział on, że polityka spójności jest polityką inwestowania w regiony i ludzi, co jest warunkiem niezbędnym do podniesienia standardu życia w poszczególnych regionach Unii Europejskiej. W pełni zgadzam się z tą opinią.
Zgadzam się też z tym, że mamy Pańskie poparcie – za co jesteśmy Panu wdzięczni – dla zwiększonych inwestycji w każdy rodzaj infrastruktury, będących podstawowym warunkiem umożliwiającym wyeliminowanie nierówności w Unii Europejskiej.
Odnosząc się do opinii wyrażonej przez pana posła Besseta, chcę tylko powiedzieć, że gdyby uważnie przeczytał sprawozdanie, doszedłby do wniosku, że wspomniano w nim także o wzroście gospodarczym opierającym się na gospodarce przyjaznej środowisku. Faktem jest także to, że bezpośrednio nawiązałem do strategii UE 2020, do której także wprowadzono gospodarkę przyjazną środowisku. Właśnie dlatego chciałbym Państwu powiedzieć, że w chwili obecnej sprawozdanie popiera większość na tej sali.
Jeszcze raz wszystkim Państwu dziękuję i mam nadzieję, że polityka spójności będzie w przyszłości realizowana we właściwy sposób.
Ramona Nicole Mănescu, sprawozdawczyni – (RO) Panie Przewodniczący! Chciałabym podziękować koleżankom i kolegom za ich istotny wkład w przedmiotowe sprawozdanie, szczególnie w jego ostateczną wersję, a także podziękować kontrsprawozdawcom oraz pozostałym koleżankom i kolegom, którzy złożyli poprawki, jak również tym, którzy zabrali głos o tak późnej porze podczas debaty plenarnej.
Biorąc pod uwagę fakt, że głosowanie w Komisji Rozwoju Regionalnego pokazało powszechną zgodę grup politycznych co do konieczności wdrożenia zasad i środków zaproponowanych w sprawozdaniu, nie pozostaje mi nic innego, jak cieszyć się, że dzisiejsza debata odbyła się w takim samym duchu.
Dokument roboczy został sporządzony po konsultacjach z Komisją Europejską, Komitetem Regionów oraz przedstawicielami beneficjentów, którym jeszcze raz chciałabym podziękować za ich wkład. Jak już wspomniałam w poprzednim wystąpieniu, głęboko wierzę, że Komisja Europejska wykaże się otwartością i determinacją wymaganą do tego, aby rozwiązania zidentyfikowane i przedstawione przez nas w Komisji Rozwoju Regionalnego nie pozostały tylko na etapie propozycji. Przedstawiliśmy konkretne propozycje, Panie Komisarzu. Wystarczy, że poważnie się nad nimi zastanowicie. Wspominam o tym głównie dlatego, że w najbliższych miesiącach Unia Europejska będzie musiała zdefiniować i dostosować swoją przyszłą politykę spójności i strategię UE 2020, a także warunki umożliwiające ich skuteczne wdrożenie.
Naszym pragnieniem jest nowe podejście do wielopoziomowego sprawowania rządów, które odpowiednio przyczyni się do osiągnięcia najważniejszych celów UE oraz stworzenia Europy obywateli, cechującej się wzrostem gospodarczym, postępem społecznym i zrównoważonym rozwojem.
Przewodniczący – Zamykam debatę.
Głosowanie odbędzie się jutro w południe.
Oświadczenia pisemne (art. 149 Regulaminu)
Slavi Binev (NI), na piśmie – (BG) Chcąc osiągnąć prawdziwą spójność społeczną i gospodarczą między państwami członkowskimi, musimy wpierw skupić się na różnicach miedzy nimi, nie tylko pod względem wzrostu gospodarczego i rozwoju, ale także pod względem ich położenia geograficznego. Na tym etapie nie widzę powodu, aby rozmawiać o wspólnych środkach. Środki dla każdego państwa członkowskiego muszą być różne, ponieważ różne są ich potrzeby. Jeżeli chodzi o rolę Komisji w procedurach przyznawania wsparcia i monitoringu dobrego sprawowania rządów w polityce regionalnej, to moim zdaniem musi ona najpierw jasno zdefiniować i przedstawić swój zakres zaangażowania. Moje doświadczenie związane z zadawaniem Komisji pytań wygląda tak, że albo otrzymuję odpowiedź wymijającą, albo Komisja stwierdza, że pytanie nie dotyczy jej zakresu kompetencji. Jestem z kraju, w którym przerzucanie odpowiedzialności na kogoś innego jest standardowym działaniem od wielu lat, dlatego chciałbym, aby kompetencje Komisji były wyraźnie określone, tak abyśmy mogli uzyskiwać jasne odpowiedzi i widzieć konkretne działania w danych okolicznościach.
Alain Cadec (PPE), na piśmie – (FR) W chwili obecnej bardzo wyraźnie widać efekt progu między regonami, które są uprawnione do otrzymania środków finansowych w ramach celu konwergencji, i tymi, które nie są do tego uprawnione. Ma to szczególnie niekorzystny wpływ na regiony, które nie są biedne, ale z pewnością nie są też bogate. Bardzo pomocne byłoby, gdyby ten efekt progu został złagodzony poprzez stworzenie pośredniej kategorii regionów znajdującej się pomiędzy celem „konwergencji” i celem „konkurencyjności regionalnej i zatrudnienia”. Cieszę się, że jest to jedna z propozycji przedstawionych we wnioskach z piątego sprawozdania w sprawie spójności. Ta pośrednia kategoria mogłaby być przeznaczona dla regionów, w których PKB na mieszkańca wynosi od 75 % do 90 % unijnej średniej. Chciałbym też, aby system ten zastąpił mechanizm przejściowy i objął nie tylko te regiony, które nie są objęte celem konwergencji. W kontekście negocjacji na temat kolejnych wieloletnich ram finansowych, budżet dla tej zmienionej polityki spójności powinien pozostać taki sam. Jednak warto zwrócić uwagę na to, że zaledwie ponad 20 regionów powinno zostać wyłączonych z celu konwergencji, co przyniesie oszczędności w wysokości 10 miliardów euro rocznie. Pieniądze te z powodzeniem można by przydzielić dla nowej, pośredniej kategorii regionów.
Tamás Deutsch (PPE), na piśmie – (HU) Gratuluję panu posłowi Luhanowi pracy nad przedmiotowym sprawozdaniem. W związku z nim chciałbym zwrócić uwagę na dwie kwestie. Jeśli chodzi o powiązanie między wdrażaniem strategii UE 2020 i poprawą konkurencyjności, to należy podkreślić, że spójność i większa konkurencyjność są procesami, które wzajemnie zakładają swoje istnienie, a nawet się nawzajem wzmacniają. Nie możemy skoncentrować się na wspieraniu najbardziej rozwiniętych regionów w celu maksymalizacji konkurencyjności UE, ponieważ groziłoby to tym, że regiony słabo rozwinięte pozostawałyby jeszcze bardziej w tyle, co z kolei prowadziłoby do znacznych napięć społecznych i niestabilność całej Unii Europejskiej. Ponadto ważna jest świadomość tego, że choć polityka spójności w znacznym stopniu przyczynia się do wdrożenia strategii UE 20202, to ona sama nie może być odpowiedzialna za osiągnięcie celów tej strategii. Musimy zatem konsekwentnie realizować zarówno cele strategii UE 2020, jak i cele polityki spójności, natomiast inne obszary polityki także muszą w odpowiednim stopniu przyczyniać się do osiągnięcia celów tej strategii. Jeżeli chodzi o moją drugą obserwację, to chciałbym podkreślić, że w pełni zgadzam się z opinią sprawozdawcy, że PKB powinien pozostać miarą pozwalającą określić kwalifikowalność państw członkowskich, gdyż jest on jak na razie najbardziej wiarygodnym wskaźnikiem poziomu rozwoju. Na szczeblu krajowym władze mogą korzystać z innych wskaźników przy rozdzielaniu środków, ale na szczeblu UE podstawowym kryterium kwalifikowalności do wsparcia musi pozostać PKB.
Robert Dušek (S&D), na piśmie – (CS) Sprawozdanie w sprawie odpowiedniego prowadzenia polityki regionalnej zwiększy uprawnienia władz regionalnych i lokalnych przy realizacji unijnej polityki. Parlament od dawna popiera aktywniejsze zaangażowanie podmiotów publicznych, innych niż te na szczeblu krajowym, w planowanie wspólnotowej polityki. Zasada partnerstwa określona w przedstawionej przez Komitet Regionów białej księdze w sprawie wielopoziomowego sprawowania rządów musi zostać zaakcentowana już na wstępnym etapie negocjacji podczas dyskusji w UE. W sprawozdaniu wyrażono poparcie dla dalszego upraszczania zarówno przepisów ustawodawczych, jak i nieustawodawczych. Jednak należy tutaj podkreślić, że niektóre państwa członkowskie i ich podmioty publiczne szczególnie często przyczyniają się do powstawania obciążeń administracyjnych, których nie wymagają przepisy wspólnotowe. W tym obszarze niezbędne są dalsze korekty. Należy uprościć zasady regulujące programy subsydiowania, aby uczynić poszczególne procesy bardziej zrozumiałymi i uniknąć zniechęcania potencjalnych beneficjentów do uczestnictwa w projektach. W przypadku kwot wypłacanych w związku z wdrażaniem i finansowaniem programów odnotowywany jest wysoki odsetek błędów (12 %). Najwyższy odsetek błędów odnotowywany jest zawsze w obszarze zamówień publicznych i tak zwanych kosztów niekwalifikowalnych. Komisja Europejska nie sprawuje nad tym wystarczającego nadzoru, a wiadomo, że Komisja nie może stworzyć systemu kontroli na szczeblu krajowym. Kluczowe znaczenie ma to, aby na początku procesu realizacji programów Komisja zachowała możliwość jego monitorowania i aby była w tym wspierana, a także aby podczas realizacji programów więcej uprawnień było przekazywanych państwom członkowskim oraz ich władzom regionalnym i lokalnym.
Sandra Kalniete (PPE) , na piśmie – (LV) Aby zwiększyć wpływ polityki spójności, niezbędne są pewne zdecydowane reformy. Wsparcie przekazywane w ramach polityki spójności musi iść w trzech głównych kierunkach. Kluczowe znaczenie ma po pierwsze koncentracja geograficzna, po drugie koncentracja w zakresie wsparcia, a po trzecie koncentracja administracyjna. Oznacza to, że wsparcie finansowe musi być skierowane do tych państw członkowskich i regionów UE, które go najbardziej potrzebują. Czyli że poprawa sytuacji społeczno-gospodarczej jest niemożliwa bez wyraźnego wsparcia ze strony unijnej polityki spójności. Oznacza to dalej, że każdy z regionów musi ocenić, które z sektorów najpilniej potrzebują wsparcia, zamiast wskazywać wszystkie sektory bez głębszej analizy. Każdy z regionów powinien wybrać od trzech do pięciu z dziesięciu sektorów proponowanych przez Komisję, na które zostanie przeznaczone 100 % dostępnego wsparcia. A to z kolei oznacza, że musimy dalej podejmować działania na rzecz ograniczenia obciążeń administracyjnych. Musimy zwiększyć poziom zaufania zaangażowanych instytucji, aby możliwa była optymalizacja liczby funkcji przez nie sprawowanych. Chcę podkreślić, że kryterium stosowane obecnie do podziału wsparcia w ramach unijnej polityki spójności – PKB per capita (do 75 % unijnej średniej) – jest odpowiednim, sprawdzonym i bezpiecznym kryterium pozwalającym na określenie regionów kwalifikujących się do wsparcia w ramach konwergencji, ponieważ odzwierciedla ono rzeczywiste różnice między państwami członkowskimi i regionami UE.
Siiri Oviir (ALDE), na piśmie – (ET) Podzielam opinię sprawozdawcy, że unijna polityka spójności jest jednym z najważniejszych kierunków polityki przyczyniających się do zwiększenia konkurencyjności regionów i zapewnienia zrównoważonego rozwoju. W związku z tym, że międzynarodowy kryzys finansowy miał w mniejszym lub większym stopniu negatywny wpływ na wszystkie europejskie regiony, polityka spójności, która wnosi wartość dodaną, z pewnością ma do odegrania bardzo ważną rolę w zapewnieniu, aby regiony wyszły z tego okresu zastoju silniejsze. Smutne jest to, że rządy wielu państw członkowskich UE niewystarczająco rozumieją rolę i znaczenie regionów – władz lokalnych – gdyż boją się stracić władzę na rzecz regionów. Na przykład rząd mojego kraju, Republiki Estonii, często przyjmuje ważne prawa dotyczące władz lokalnych nie uwzględniając procesów decyzyjnych tych władz. Aby przeciwdziałać dyskryminacji poszczególnych regionów, należy teraz zwrócić większą uwagę na działania regulacyjne podejmowane przez rządy państw członkowskich, aby upewnić się, że ich działania nie są sprzeczne z prawami obowiązującymi w tych państwach członkowskich i z europejskimi wartościami. Prawdą jest, że wiele europejskich regionów uzyskało znaczne wsparcie polityczne ze strony Europejskiego Komitetu Regionów, Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości oraz Komisji w przypadkach, w których rządy państw członkowskich ignorowały prawa władz lokalnych. Wierzę, że skuteczna europejska polityka spójności oraz realizacja celów określonych w dyrektywie przyczynią się do efektywnego funkcjonowania regionów, a efektywnie funkcjonujące regiony zwiększą efektywność funkcjonowania całej Unii Europejskiej i jednocześnie będą przeciwdziałać marginalizacji regionów granicznych.
Marie-Thérèse Sanchez-Schmid (PPE), na piśmie – (FR) W sprawozdaniach pana posła Luhana i pani poseł Mănescu dość słusznie określono zasady, na jakich powinna opierać się polityka spójności. Jednakże chciałbym zwrócić uwagę na trzy obszary, w których musimy być ambitniejsi. Pierwszym jest spójność terytorialna. Pojęcie to jest często używane, ale rzadko wprowadzane w życie w konkretny sposób. Powinniśmy, na przykład, zwracać szczególną uwagę na regiony graniczne. Trudności i problemy, z jakimi zmagają się te regiony, odzwierciedlają ograniczenia integracji europejskiej. Obszary, które stanowią barierę, należy przekształcić w obszary, które ułatwiają nawiązywanie relacji. Kolejnym obszarem jest nierówne traktowanie regionów, które oscylują między Celem 1 a Celem 2. Mogą istnieć dziesięciokrotne różnice we wsparciu udzielanym regionom o takim samym PKB. Nadszedł czas, abyśmy stworzyli transgraniczny mechanizm zapewniający równe traktowanie wszystkim regionom o PKB na poziomie 75-90 % unijnej średniej. W końcu musimy wypracować nowe wskaźniki efektywności. Wyzwania rozwojowe, jakim muszą stawić czoła regiony, są powiązane z ich własnymi lokalnymi ograniczeniami. Musimy dopracować nasze kryteria na wszystkich szczeblach, na których sprawowane są rządy, aby móc precyzyjnie określić potrzeby i cele rozwoju regionalnego.
Richard Seeber (PPE), na piśmie – (DE) Polityce spójności UE należy poświęcać szczególną uwagę w interesie bardziej zrównoważonego wzrostu i większej konkurencyjności. W Europie regionów PKB powinien pozostać głównym kryterium służącym do określania kwalifikowalności regionów do uzyskania finansowania. Jednak europejska polityka regionalna musi obejmować wszystkie regiony i być jednocześnie wystarczająco elastyczna, aby uwzględniać różnice regionalne i terytorialne. Jeżeli chcemy w pełni wykorzystać potencjał wzrostu regionów oraz osiągnąć spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną w Unii Europejskiej, musimy zwrócić szczególną uwagę na konkurencyjność. Czyniąc to, musimy uwzględnić także drobne problemy w bogatych państwach członkowskich. W szczególności istotną rolę we wszystkich regionach powinny odgrywać badania i rozwój umożliwiające zwiększenie konkurencyjności UE, dlatego też niezbędne jest dalsze wspieranie tych obszarów w przyszłości. Choć cele strategii UE 2020 zostały zdefiniowane na szczeblu wspólnotowym, najważniejsze jest, aby w ich realizację bardziej zaangażowały się władze lokalne i regionalne; podejście oddolne jest niezbędne, jeżeli chcemy skutecznie realizować cele gospodarcze strategii UE 2020.
Monika Smolková (S&D), na piśmie – (SK) Polityka spójności musi pozostać kluczową polityką UE po roku 2013 zapewniającą odpowiednie finansowanie i spełniającą następujące warunki: uproszczenie procedur stosowanych do przydzielania środków z funduszy strukturalnych; stworzenie ram partnerstwa publiczno-prywatnego; to, że istniejąca infrastruktura musi być podstawowym warunkiem do zwiększenia globalnej konkurencyjności; partnerstwo jako warunek do nawiązania prawdziwej współpracy z władzami lokalnymi i regionalnymi oraz społeczeństwo obywatelskie jako środek zapewniający efektywność, legalność i przejrzystość na etapie programowania i wykorzystywania funduszy strukturalnych; a także zastosowanie wielopoziomowego zarządzania zarówno na szczeblu wertykalnym, jak i horyzontalnym. Istnieją także inne warunki, ale jeżeli chcemy osiągnąć cele strategii UE 2020, za najważniejsze musimy uznać, jak sądzę, spełnienie warunków wymienionych powyżej.
Zbigniew Ziobro (ECR), na piśmie – (PL) Aktualnie Europa przechodzi ciężki okres. Kryzys finansowy z lat 2008-2009 wciąż jest mocno odczuwalny w gospodarce. Co powoduje pogłębienie różnic pomiędzy bogatymi regionami Europy Zachodniej i biedniejszymi Europy Środkowej oraz Południowej. Sytuacja ta stwarza potrzebę wzmocnienia efektywnych mechanizmów walki z kryzysem. Najważniejszymi na poziomie Unii są polityka spójności oraz fundusze regionalne. Dzięki współfinansowaniu inwestycji na poziomie lokalnym stały się one skutecznym symbolem europejskiej współpracy ponad narodowymi interesami. W znacznym stopniu przyczyniły się także do rozszerzenia strefy wzrostu gospodarczego w latach 2004-2007 oraz zmniejszenia różnic pomiędzy państwami starej i nowej Europy.
Dlatego tak ważne staje się zwiększenie unijnych środków na politykę spójności w perspektywie finansowej 2013-2020, utrzymanie konwergencji, jako celu nadrzędnego oraz dotychczasowego mechanizmu wyboru beneficjentów opartego na wartości PKB w poszczególnych regionach. Istotna wydaje się również możliwość podniesienia współfinansowania inwestycji z 75 % do 80 % przy jednoczesnym zmniejszeniu finansowania tzw. regionów odległych. Z punktu widzenia krajów Europy Wschodniej ważne wydaje się również dalsze finansowanie inwestycji infrastrukturalnych szczególnie w pasie wertykalnym łączącym północ i południe Europy.