Volledig verslag van de vergaderingen

Dinsdag 18 januari 2011 - Straatsburg

17. Afvalcrisis in Campanië (debat)

  De Voorzitter. − Aan de orde is het debat over:

– Mondelinge vraag (O-0188/2010) van Margrete Auken en Eva Lichtenberger, namens de Verts/ALE-Fractie, aan de Commissie: Afvalcrisis in Campanië (B7-0667/2010);

– Mondelinge vraag (O-0197/2010) van Bairbre de Brún en Willy Meyer, namens de GUE/NGL-Fractie, aan de Commissie: Afvalcrisis in Campanië (B7-0801/2010);

– Mondelinge vraag (O-0208/2010) van Judith A. Merkies en Victor Boştinaru, namens de S&D-Fractie, aan de Commissie: Afvalcrisis in het Italiaanse Campanië (B7-0805/2010); en

– Mondelinge vraag (O-0209/2010) van Mara Bizzotto en Lorenzo Fontana, namens de EFD-Fractie, aan de Commissie: Noodsituatie rond afval in Napels en regio Campanië en gebruik Europese fondsen (B7-0806/2010).

  Margrete Auken, auteur. − (DA) Mevrouw de Voorzitter, ik zou commissaris Potočnik hartelijk willen bedanken voor het feit dat er aan de zijde van de Commissie eindelijk sprake lijkt van enige consistentie. Ik zou de oproep willen doen dit ook zichtbaar te maken. Ik verwacht veel van het antwoord dat we vandaag zullen krijgen omdat we ook veelal elders tegen dit probleem zullen aanlopen als er nu geen duidelijkheid wordt geschapen en Italië hier geen hoge boete voor krijgt wanneer dat wel nodig is. Niet alleen Italië kampt met grote afvalproblemen. Mocht iemand de indruk hebben dat er niets aan de hand is als ze maar stortplaatsen gebruiken, dan staat ons een zeer grote catastrofe te wachten. Ik kijk dus uit naar het antwoord.

De rest van mijn spreektijd wil ik graag gebruiken om me tot Italië te richten. Ik weet heel goed dat de Italiaanse regering hier niet rechtstreeks is vertegenwoordigd, maar even zo goed is het van belang dat Italië zelf gaat inzien dat dit probleem nu moet worden opgelost. Het is een opmerkelijk land, dat bezig is te verdrinken in afval. Er ontstaan talloze conflicten en de situatie is recentelijk nog verder verslechterd. Italië moet nu niet in een situatie belanden waarin de bevolking in de vorm van boetes nog meer lasten te dragen krijgt. Het moet daarentegen zorgen voor een geloofwaardig plan en als deel van de oplossing gebruikmaken van de vele actieve burgers in plaats van hen steeds weer te criminaliseren, enz. We kunnen het afvalprobleem niet oplossen als we de burgers niet achter ons hebben en er zijn talloze burgers die maar al te graag een positieve bijdrage in Italië zouden willen leveren.

Zet het leger en de politie in – niet om de burgers te onderdrukken, niet om de plaatselijke autoriteiten buiten te sluiten, maar om de echte boosdoeners te pakken. Eén partij die immers flink profiteert van het feit dat men op goedkope manier van het afval afkomt in plaats van te betalen wat het kost, is de grote industrie in Noord-Italië. Anderen zijn onder meer de gangsters van de maffia, die ook hieraan veel verdienen. Daarom moet dat nu afgelopen zijn en ik hoop dat Italië daar serieus werk van zal maken.

  Søren Bo Søndergaard, auteur. − (DA) Mevrouw de Voorzitter, toen een delegatie van de Commissie begrotingscontrole dit najaar een bezoek aan Italië bracht, hadden we een ontmoeting met de president van de regio Campanië. Toen we hem vroegen waarom de catastrofale afvalsituatie in Campanië nog niet was opgelost, antwoordde hij dat het een politiek probleem was.

Dat antwoord maakt heel wat duidelijk. Want hij had natuurlijk ook tal van andere antwoorden kunnen geven – dat het om een technisch, een logistiek of een financieel probleem ging. Maar nee, het probleem was politiek. Het probleem is dat de politieke wil ontbreekt. Het is vanwege dit gebrek aan politieke wil dat Italië zijn verplichtingen volgens de afvalstoffenrichtlijn niet is nagekomen. Het is ook vanwege dit gebrek aan politieke wil dat in oktober kon worden vastgesteld dat geen van de door het Europees Hof van Justitie geëiste verbeteringen was doorgevoerd. En het is door dit gebrek aan politieke wil dat de EU aan het eind van het jaar nog altijd geen afvalscheidingsplan had ontvangen.

Aan de andere kant konden we constateren dat de autoriteiten wel de politieke wil hadden om deze schandalen verborgen te houden door ze als geheim te bestempelen. Daarom heeft mijn fractie een helder standpunt in deze zaak. Wij steunen alle – en dat zijn er heel wat – goede Italiaanse mannen en vrouwen die strijden voor openheid in deze zaak en die willen dat iedereen verantwoording moet afleggen die er verantwoordelijk voor is dat de situatie zover uit de hand is gelopen. Maar daarnaast verwerpen we nog voordat het zover is volledig de gedachte dat Europese belastingbetalers ook maar één euro meer zouden moeten betalen voor het afvaldebacle in Italië. Je moet je goeie geld niet verspillen aan slechte zaken.

  Judith A. Merkies, auteur. − Voorzitter, geachte commissaris, wij waren vorig jaar met de Commissie verzoekschriften in Campanië en in Napels om de situatie van de vuilniscrisis, de situatie die vele indieners van de verzoekschriften ons hadden beschreven als zeer ernstig, daar zelf met eigen ogen te zien. Ook wij vonden de situatie ter plekke zeer ernstig. Wij zagen een vuilstortplaats in een nationaal park boven op de Vesuvius. Wij zagen vele illegale dumpingsites, we zagen brandende puinhopen. Ik haalde zelfs industrieel afval uit een berg die was bestempeld als huishoudafval en we zagen ook een niet functionerende – althans zo leek het – verbrandingsoven.

Een ding is duidelijk: het werkt daar op dit moment niet en ik ben het met voorgaande sprekers eens dat er erg veel politiek gesteggel lijkt te zijn over wie het nu precies heeft gedaan. Inderdaad, wij hebben daar opgeroepen om uiteindelijk alle politieke verschillen achter zich te laten, de handen ineen te slaan, politici en burgers, om de situatie op te lossen.

Ik merk ondertussen nog niets van een oplossing. Ik heb ook hier – althans in de openbaarheid – nog geen plan zien langskomen en ik hoop dat u duidelijkheid kunt geven over de vraag of er daadwerkelijk een plan is. De burgers van Campanië hebben ons heel duidelijk vorig jaar gezegd: “wij hebben bij iedereen aangeklopt, wij hebben bij allerlei deuren aangeklopt, bij ons in de provincie, bij ons in de regio, bij ons in Italië, bij de Italiaanse regering en we hebben overal nul op het rekest gekregen. Onze laatste hoop is de Europese Unie en terwijl niemand naar ons luisterde is de Europese Unie naar ons toegekomen om te luisteren.”

Ze hebben de hoop op u en ons gevestigd in de hoop dat wij uiteindelijk toch op de een of andere manier kunnen bijdragen aan een oplossing in hun regio. Natuurlijk moeten zij zelf de situatie ter plaatse oplossen. Wij kunnen daar jammer genoeg niet met eigen handen het vuil gaan opruimen; u bekleedt daarentegen een sleutelpositie in dezen. Kunt u duidelijk aangeven of er een plan is, of het een kwaliteitsplan is en zo neen, wat u van plan bent daaraan te doen. Wat zijn de deadlines? Wanneer moet het geïmplementeerd worden en hoe lang bent u bereid te wachten? Wanneer gaat u uiteindelijk voor sancties naar het Europese Hof en wat gebeurt er met de structuurfondsen die op dit moment nog bevroren zijn?

Het gaat hier niet alleen om een vuilniscrisis; een en ander kan ook leiden tot gevaarlijke gezondheidssituaties. Hoe gaat de Europese Commissie daarmee om? Dit is weliswaar niet uw terrein, maar misschien kunt u toch antwoorden op de vraag of u zich hierover buigt.

De maffia speelt uiteraard ook een duidelijke rol. Het is inderdaad niet direct aan de Europese Commissie, noch aan ons om daaraan iets te doen; uiteindelijk kunnen wij alleen maar toezien op de implementatie van onze richtlijnen in de Europese Unie. Op welke manier kunnen wij daar verder nog steun geven, misschien door best practices uit te delen? Op welke manier kunnen de lidstaten onderling elkaar hier helpen? Denkt u niet dat in dit geval vuilnis geen probleem is, maar juist een kans. Campanië kan in een keer een enorme sprong voorwaarts maken richting recycle-maatschappij. Ik ben van mening dat we op Europees niveau eigenlijk zouden moeten gaan voor een compleet verbod op storten en een verbod op stortplaatsen.

  Mara Bizzotto, auteur. – (IT) Mevrouw de Voorzitter, dames en heren, helaas is inmiddels de hele wereld op de hoogte van de situatie waarin Campanië, en vooral de stad Napels, al jaren verkeert, en de Europese Unie heeft zich al meerdere malen over deze kwestie moeten buigen.

In het licht van deze inmiddels paradoxale derdewereldsituatie vraag ik de Commissie daarom welke consequenties Italië tegemoet kan zien uit het oogpunt van het Europees recht, en welke boetes eventueel aan Italië opgelegd zullen worden als voor de afvalcrisis in Campanië niet op korte termijn een definitieve oplossing gevonden wordt.

Ik wil de Commissie ook vragen om gedetailleerde informatie over de Europese middelen die de regio Campanië tot nog toe heeft ontvangen voor de ontwikkeling van een geïntegreerd systeem voor afvalinzameling en -verwijdering. Ziet u, mijnheer de commissaris, bij een noodsituatie spreekt men gewoonlijk over dramatische en extreme omstandigheden, waarvoor desalniettemin binnen een redelijk tijdsbestek een oplossing voor wordt gevonden. Wanneer een zogenaamde ‘noodsituatie’ meer dan vijftien jaar duurt, gaat er duidelijk iets niet goed.

In de afgelopen jaren heeft de Italiaanse regering er alles aan gedaan om tot een oplossing te komen voor deze eeuwigdurende problemen met afvalinzameling en -verwijdering. Als de straten van Napels vandaag de dag echter overspoeld blijven worden door tonnen en tonnen afval ligt de schuld duidelijk in de eerste plaats bij de plaatselijke autoriteiten in Campanië en bij hun totale onkunde of onwil om moeite te doen voor het vinden van een oplossing.

Er mag absoluut geen schijn van twijfel over bestaan dat de huidige situatie in Napels en Campanië te wijten is aan het feit dat het niet nemen van verantwoordelijkheid voor de verwerking van afval al jarenlang kenmerkend is voor de gemeente, de provincie en de regio. Het kan niet de schuld van de centrale overheid zijn als de gescheiden inzameling van afval, het eerste onmisbare onderdeel van een goed werkend afvalverwerkingsplan, niet naar behoren wordt verricht. Het kan duidelijk niet de schuld zijn van de centrale overheid dat de Italiaanse regering enkele weken geleden – maar het is ook al eerder voorgevallen – het leger moest inzetten om honderden vuilnismannen te vervangen die plotseling en allemaal tegelijkertijd ziek werden.

Het feit dat Napels in een noodsituatie verkeert, terwijl het in de rest van Italië heel anders gaat – zoals in mijn regio, Veneto, waar gescheiden inzameling al jaren probleemloos verloopt, en met een zeer hoog recyclingspercentage – betekent dat de verantwoordelijkheid voor deze noodsituatie ligt bij het beleid in Campanië en bij de plaatselijke ambtenaren, en bovenal bij de laakbare relaties met de onderwereld, die sinds mensenheugenis probeert een fortuin te verdienen aan de afvalverwerking en daarin slaagt dankzij de infiltratie van de Camorra, de georganiseerde misdaad, in de politiek en het plaatselijke bestuur.

  Janez Potočnik, lid van de Commissie. − (EN) Mevrouw de Voorzitter, op de eerste plaats wil ik de Parlementsleden bedanken die mij en mijn diensten op dit belangrijke probleem hebben gewezen. Ik ben blij dat het Europees Parlement de situatie rond de afvalverwerking in Campanië zo actief in het oog houdt. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het verslag dat de Commissie verzoekschriften heeft goedgekeurd naar aanleiding van het bezoek dat die commissie in april vorig jaar heeft afgelegd. Het Parlement heeft hier een belangrijke rol te vervullen en heeft die ook ten volle op zich genomen.

Onmiddellijk na het arrest van het Europees Hof op 4 maart 2010 heeft de Commissie de Italiaanse autoriteiten aangeschreven met de vraag welke maatregelen ze van plan waren te nemen of al hadden genomen om uitvoering te geven aan het arrest. Daarna heeft de Commissie meerdere malen contacten en ontmoetingen gehad met de Italiaanse autoriteiten, voor het laatst tijdens het dienstbezoek van een delegatie van het directoraat-generaal Milieu aan Napels op 22 en 23 november 2010.

Wij zijn van mening dat de Italiaanse autoriteiten nog een lange weg te gaan hebben voordat ze het arrest hebben uitgevoerd. Met name moeten ze op de eerste plaats in heel Campanië de afvalverwerkingsinstallaties uitbreiden en verbeteren en op de tweede plaats een effectief beheersplan opstellen voor stedelijk afval in Campanië, waarbij onder andere rekening gehouden moet worden met de afvalbeheershiërarchie van de EU.

De Commissie is niet tevreden met de maatregelen die de Italiaanse autoriteiten hebben medegedeeld sinds het arrest van het Hof, aangezien daarin geen gedetailleerd tijdschema staat met de mijlpalen voor de bouw van de voorziene installaties.

Wij denken dat het afvalbeheersplan voor Campanië volledig moet voldoen aan de Europese milieuwetgeving en dat er voorrang gegeven moet worden aan het terugdringen, hergebruiken en recyclen van afval. Het plan moet ervoor zorgen dat het afval in de hele regio apart wordt opgehaald en dat Campanië de nodige composteringscapaciteit krijgt. Tot slot moet het afvalbeheersplan voorzien in maatregelen om de meer dan zeven miljoen ton balen geperst afval die in verschillende steden in Campanië liggen opgeslagen, binnen een redelijk tijdsbestek veilig te verwijderen. Dat houdt tevens in dat de Italiaanse autoriteiten een analyse moeten uitvoeren van die balen, die zogenaamde ‘ecoballe’, voordat ze beslissen hoe die het veiligst verwijderd kunnen worden.

Als er geen adequaat en effectief afvalbeheersplan ligt, zal de Commissie weer naar het Hof stappen en vragen boetes op te leggen. Daarom moeten we het ontwerp-afvalbeheersplan dat de autoriteiten van Campanië kort geleden bij de Commissie hebben ingediend – en met ‘kort geleden’ bedoel ik ook echt ‘kort geleden’ – zorgvuldig bestuderen en er goed op toezien dat ze dat plan ook echt goedkeuren en uitvoeren. De beslissing of en wanneer er een artikel 260-procedure wordt opgestart tegen Italië, zal hoofdzakelijk afhangen van de inhoud van het afvalbeheersplan en de timing van de maatregelen om het probleem onmiddellijk en overtuigend aan te pakken.

De Commissie heeft een onderzoek opgestart naar de bestaande stortplaatsen en de Italiaanse autoriteiten gevraagd verslag uit te brengen over de werking van de stortplaatsen in Terziano en Cicciano. We wachten nog steeds op het antwoord van Italië en zodra dat binnen is, zal de Commissie het gaan bestuderen.

In dit stadium beschikt de Commissie niet over bewijs dat de milieuwetgeving van de Europese Unie is overtreden. Dat de stortplaats in beschermd natuurgebied ligt, is op zich geen overtreding van EU-wetgeving, op voorwaarde natuurlijk dat andere regels worden nageleefd, dat de bevoegde nationale autoriteiten een gepaste milieueffectrapportage uitvoeren en de nodige matigende en compenserende maatregelen getroffen worden.

Wat de medefinanciering van de afvalbeheersmaatregelen in Campanië betreft, werd er in de programmeringsperiode 1994-1999 88,1 miljoen euro uitgetrokken voor afvalbeheersprojecten, die voor bijna 49 procent werd medegefinancierd door het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling (EFRO). Er werd slechts 90 procent van de toewijzing gebruikt vanwege problemen die ook verband hielden met de afvalcrisis en vanwege het feit dat de Italiaanse autoriteiten in 1994 buitengewone beheersmaatregelen namen.

In de programmeringsperiode 2002-2006 werd er in totaal 140 miljoen euro aan financieringstoewijzing, weer voor 50 procent medegefinancierd door het EFRO, uitgetrokken voor afvalbeheersprojecten. Naar aanleiding van de afvalcrisis besloot de Commissie echter specifieke maatregelen te nemen om ervoor te zorgen dat de EFRO-middelen die aan Campanië waren toegewezen, correct werden gebruikt.

Ten eerste kwam per 1 januari 2005 uitgavenbeheer niet meer in aanmerking voor medefinanciering. Ten tweede: na de officiële kennisgeving aan Italië op 29 juni 2007 dat er vanwege het afvalbeheer een inbreukprocedure geopend werd, deelde de Commissie de Italiaanse autoriteiten mee dat er verder geen medefinanciering aanvaard zou worden voor afvalbeheer.

Het regionaal operationeel programma voor Campanië voor 2007-2013 voorzag in een totale investering van 270 miljoen euro, wederom voor 50 procent meegefinancierd door het EFRO, voor afvalbeheer. De Commissie zal de steun voor projecten in de afvalsector echter alleen uitbetalen indien de Italiaanse autoriteiten een regionaal afvalbeheersplan aannemen, dat natuurlijk moet worden goedgekeurd door de Commissie.

Morgen zullen we binnen de Commissie het verslag publiceren over de tenuitvoerlegging van de thematische strategie inzake afvalpreventie en afvalrecycling. Uit dit verslag blijkt dat de prestaties van de lidstaten op het gebied van afvalbeheer sterk uiteenlopen. Het verslag laat duidelijk zien dat met een gepaste afvalbeheersstrategie het storten van afval tot bijna nul kan worden teruggebracht en dat afvalverbranding drastisch gereduceerd kan worden door meer afval te composteren en te recyclen. Niet alleen maakt dat van afval een hulpbron, het creëert ook banen en economische activiteit, terwijl het tegelijkertijd de milieueffecten van afvalverwerking vermindert. Ik hoop dus echt dat de bevoegde autoriteiten de crisis uiteindelijk aangrijpen als een kans om nu echt systemen in te voeren voor het gescheiden ophalen en recyclen van afval in Campanië.

Kortom, de Commissie hoopt dat het afvalbeheersplan voor Campanië overtuigend is. Totdat we er zeker van zijn dat er daadwerkelijk een plan ligt om een systeem op te zetten met de nodige infrastructuur en totdat we spijkerharde garanties hebben dat de die projecten ook echt uitgevoerd zullen worden, wordt de Commissiesteun voor desbetreffende afvalbeheersprojecten in Campanië opgeschort.

In zal in mijn afsluitende opmerkingen ingaan op enkele vragen die u reeds gesteld heeft.

  Erminia Mazzoni, namens de PPE-Fractie. – (IT) Mevrouw de Voorzitter, dames en heren, ik wil de commissaris bedanken voor het feit dat hij ons eraan heeft herinnerd dat de Commissie verzoekschriften dit Parlement een actieve rol heeft gegeven, om aan te geven dat iedereen die hier spreekt, en de fracties die zij vertegenwoordigen, er alle belang bij hebben verantwoordelijk met deze situatie om te gaan, alle procedures transparant te houden en het publiek te betrekken bij een dialoog die iedereen een gevoel van verantwoordelijkheid geeft.

Zoals reeds is gezegd, heeft het regionaal parlement, dat – daar herinner ik u nog maar eens aan – pas in mei van dit jaar is gevormd, in de afgelopen maanden een gesloten dialoog met de Commissie ontwikkeld, en is zo begonnen aan een proces dat zonder twijfel verschilt van dat van de afgelopen jaren. Er zijn geen wonderen verricht, maar er is simpelweg verantwoordelijkheid genomen voor een dramatische situatie die tijdens vijftien jaar van inefficiënte of niet-bestaande maatregelen tot stand is gekomen. Ik herinner u eraan dat Italië door het Hof van Justitie in maart 2010 is veroordeeld, maar dat was voor feiten die al in 2007 vastgesteld en stopgezet zijn.

Sindsdien is de situatie veranderd: de plaatselijke wethouder is al drie keer naar Brussel gekomen en heeft al een groot deel van de geplande werkzaamheden verricht, wat in juli in een hoorzitting voor de Commissie verzoekschriften is aangetoond. Ik loop even snel door de lijst heen: hij heeft het speciaal afvalplan goedgekeurd, het vast stedelijk afvalplan voltooid, en op 31 december heeft hij het zoveelste plan gepresenteerd, met de correcties waarom de Commissie had verzocht, dat tegen 30 april zal worden goedgekeurd, zoals al is aangekondigd.

Het plan is al gedeeltelijk uitgevoerd: de afvalverwerkingsinstallatie in Acerra is in werking gesteld, de aanbestedingsprocedures voor die in Salerno zijn voltooid, het contract voor de installatie in Napels-Oost is aangekondigd, en 182 milieueilanden, zeven installaties voor nuttige toepassing, negen composteringsinstallaties, vier multimateriële scheidingsinstallaties, een verwerkingsinstallatie voor afgedankte elektrische en elektronische apparatuur, twee installaties voor aerobe afvalverwerking, vierendertig goedgekeurde platformen en vijf stortplaatsen zijn nu volledig in werking, en ik ben blij dat de Commissie daarop kan toezien.

Er is overeenstemming bereikt met de vijf provincies over een gezamenlijke afvalverwerking, en ook zijn er overeenkomsten gesloten met vijf regio’s voor een tijdelijke verplaatsing van het afval, totdat het plan definitief ten uitvoer zal worden gelegd. Het buitengewone beheer is nu afgelopen en er zijn middelen gevonden in de provinciebegroting.

Zoals mevrouw Bucella recentelijk tijdens haar hoorzitting voor de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid heeft gezegd, ligt de termijn voor het eerbiedigen van een arrest normaal gesproken tussen de twaalf en vierentwintig maanden, dus loopt alles volgens schema. De Commissie zou echter op grond van haar discretionaire bevoegdheid kunnen bekijken of de termijn verlengd kan worden, zodat die op realistische wijze op de voortgang van het werk kan worden afgestemd.

Ik geloof dat alle vragen op dit moment zijn beantwoord en dat er, zoals de commissaris al zei, geen grond is voor verdere boetes. De Commissie is terecht op haar hoede, en ik hoop dat dit debat niet gebruikt zal worden om de instellingen en de politieke partijen nog verder tegen te werken.

Als dit een serieus debat is, dat bedoeld is om Campanië te helpen en om een oplossing te vinden voor een al lang bestaand probleem, zal de resolutie waarover we in februari verwachten te stemmen zonder twijfel een gezamenlijke resolutie zijn. Zo niet, dan zal dat het zoveelste tijdverlies zijn en nog meer schade aanrichten.

  Mario Pirillo, namens de S&D-Fractie. – (IT) Mevrouw de Voorzitter, dames en heren, de zware crisis waarin de afvalverwerking in de regio Campanië al jaren verkeert is bijzonder zorgwekkend, vooral vanwege de ernstige gevolgen die de crisis heeft voor de levenskwaliteit van de plaatselijke bevolking.

Als Europese instelling is het onze plicht om in te grijpen zodat deze situatie zich niet bovenmatig blijft voortslepen. We moeten waakzaam blijven en de plaatselijke autoriteiten in het oog houden, en ze vastbesloten aansporen geloofwaardige maatregelen te nemen opdat Campanië een einde kan maken aan deze ernstige crisis.

De waarheid is dat we veel over de afvalcrisis hebben gesproken, zonder echt te weten hoe de zaken ervoor staan. De regio Campanië zou tegen 2010 een regionaal plan presenteren, maar heeft dat nu uitgesteld tot maart 2011. Bij verdere vertragingen zal de situatie onhoudbaar worden: het risico voor de volksgezondheid stijgt en de georganiseerde misdaad blijft aan de crisis verdienen.

Met wetsbesluit nr. 195/2009 heeft de Italiaanse regering de crisis voor beëindigd verklaard, en de verantwoordelijkheid voor afvalbeheer aan de provincies gedelegeerd. Dit is een beslissing waar wij niet achter staan, en die moeilijk uitvoerbaar is in een provincie als Napels, waar 52 procent van de bevolking van Campanië woont.

Het is zaak de gemeenten centraal te stellen, want alleen die zijn in staat om doelgerichte en doeltreffende antwoorden te geven. Al verschillende Campaanse vakbonden zijn met een aanzienlijke inzet en goede resultaten begonnen met gescheiden afvalinzameling, en zij zouden de middelen moeten krijgen die aan de regio ter beschikking zijn gesteld.

Het is belangrijker dan ooit om naar de plaatselijke autoriteiten te luisteren: zij staan op de eerste rij en hebben een realistisch en compleet overzicht van hun eigen gebied. Zij zijn het ook die alarm slaan over de overvolle stortplaatsen. In de komende jaren zullen nieuwe stortplaatsen en nieuwe verbrandingsinstallaties nodig zijn en zullen de daarvoor bedoelde plaatsen aangewezen moeten worden. Dit laatste komt ook doordat de Cava Tiviello-stortplaats in Terzigno, op verzoek van de gemeente en het Europees Parlement, is uitgesloten om te voorkomen dat het gehele stedelijke afvalverwerkingssysteem zou worden platgelegd.

We wachten het antwoord van de Commissie met betrekking tot het door de regio Campanië gepresenteerde plan af.

  Sonia Alfano, namens de ALDE-Fractie. – (IT) Mevrouw de Voorzitter, commissaris, dames en heren, ondanks de propaganda van de Italiaanse regering, die al snel werd weerlegd door de Commissie, is de afvalcrisis in Campanië een structureel probleem dat nog lang niet is opgelost.

Los van discutabele lijsten, moeten we ons één ding realiseren: de bevolking van Campanië leeft – en sterft – nog steeds tussen het afval. De lokale, regionale en nationale politici, zowel van links als van rechts, hebben een enorme verantwoordelijkheid. Het oplossen van het probleem kan niet worden afgeschoven op de burgers, die al te lijden hebben onder volstrekt ongezonde leefomstandigheden. De Europese Unie moet aandringen op het vinden van een waardevolle oplossing, anders heeft ze voor niets ingegrepen.

Het probleem zal niet opgelost worden door de bouw van afvalverbrandingsinstallaties, die overigens worden gefinancierd als hernieuwbare energiebronnen, wat een schending inhoudt van de huidige EU-regelgeving. Het afval zou worden omgezet in as, wat schadelijke en dodelijke emissies veroorzaakt. Volgens de afvalstoffenrichtlijn zijn afvalverbrandingsinstallaties de laatste optie in een hiërarchie van geïntegreerde afvalsystemen waarin waardevolle alternatieven voorkomen die geen gevolgen hebben voor de volksgezondheid of het milieu, maar wel zorgen voor werkgelegenheid.

Wat de infiltratie van de maffia betreft, denk ik dat we moeten erkennen dat deze infiltratie, met name op het gebied van afval, plaatsvindt in het zuiden, maar vooral in het noorden. Dit is met name het geval geweest in de afgelopen jaren.

Daarom wil ik de Commissie drie vragen stellen: welke maatregelen is zij van plan te nemen om ervoor te zorgen dat de oplossing van het probleem geen negatieve invloed heeft op de volksgezondheid en hoe is zij van plan te voorkomen dat beslissingen worden opgedrongen aan de burgers en dat gebieden daadwerkelijk worden gemilitariseerd?

Denkt zij dat het onmiddellijk opzetten van een kankerregister voor de gehele regio een van de voorwaarden moet zijn voor het beëindigen van de inbreukprocedure?

Wat is het oordeel van de Commissie over wet nr. 210 uit 2008 en met name over artikel 9 inzake maatregelen ter stimulering van de bouw van afvalverbrandingsinstallaties, waarmee de Europese regelgeving inzake staatssteun duidelijk wordt overtreden?

  Eva Lichtenberger, namens de Verts/ALE-Fractie. – (DE) Mevrouw de Voorzitter, na het sprookjesverhaal van onze collega van de Europese Volkspartij (Christendemocraten) uit Italië zou ik graag naar de realiteit willen terugkeren. Het is een feit: tegen Italië werd een procedure gestart, volledig terecht, en Italië werd veroordeeld, eveneens terecht. Italië heeft de termijn niet in acht genomen. Blijkbaar heeft de Italiaanse regering een plan voorgelegd, maar dat werd vervolgens niet op tijd doorgestuurd. Zo blijft de situatie ongewijzigd. Ik krijg sterk de indruk dat de verantwoordelijken de zaken steeds weer op de lange baan schuiven, totdat er een noodsituatie ontstaat, waarin dan in Italië met noodwetten kan worden gereageerd die alle andere normen opheffen. Als er hopen vuilnis op straat liggen, waar wellicht ook nog industrieel afval uit het noorden en uit het zuiden bijkomt, wordt die snel ergens naar een stortplaats gebracht, zonder dat daarbij dan de nodige veiligheidsmaatregelen worden getroffen of kunnen worden getroffen. Dit is geen Italiaans debat, beste collega’s uit Italië! Dit is een debat over het feit dat de Europese wetgeving niet wordt nageleefd en niet ten uitvoer wordt gelegd.

Als deze gang van zaken zich ook in andere landen zou gaan voordoen, heeft dat consequenties voor Europa als geheel. Het gaat hier niet om een akkefietje. Het is een schandaal. Het kan niet door de beugel dat 536 nieuwe locaties worden aangewezen en de burgers vervolgens door de politie wordt belet te protesteren tegen het feit dat met giftig industrieel afval gemengd huisvuil voor hun deur wordt gestort. Dat kan absoluut niet! Hier moeten consequenties aan verbonden worden, en die consequenties moeten ook echt voelbaar zijn. Het is goed dat inmiddels niet meer zo veel subsidies kunnen worden gebruikt als vroeger. Er is al genoeg geld weggelekt. We moeten hier eindelijk concrete consequenties aan verbinden, want het gaat hier om de tenuitvoerlegging van zinvolle, noodzakelijke en goede Europese wetgeving.

  Oreste Rossi, namens de EFD-Fractie. – (IT) Mevrouw de Voorzitter, dames en heren, het opgestelde plan voor de verwijdering van afvalstoffen moet zodanig worden uitgevoerd dat er voorzien wordt in gescheiden inzameling, recycling en, pas in laatste instantie, verbranding.

Het zou niet juist zijn om te overwegen nog meer sancties op te leggen. Bovendien herinner ik u eraan dat de schuld niet ligt bij het noorden, en ook niet bij andere politieke partijen. Een van de voormalige ministers behoorde zelfs tot de Fractie De Groenen/Vrije Europese Alliantie, waar u lid van bent, dus denk alstublieft na bij wat u zegt. Men heeft het al tientallen jaren over de afvalcrisis in Napels en de regio Campanië. Ondanks dat er aanzienlijke middelen zijn uitgetrokken, is er inderdaad nog steeds sprake van een crisissituatie. Dat is echter niet goed te praten. Het is eenvoudigweg niet waar dat Noord-Italië verantwoordelijk is, of zelfs – zoals mijn medeparlementslid zei – dat het afval uit het noorden op dit moment in Napels op straat ligt.

De verantwoordelijkheid ligt overduidelijk bij de voormalige lokale autoriteiten, die enerzijds hebben toegestaan dat de georganiseerde misdaad vrij in afval handelde, en er anderzijds niet in zijn geslaagd te voorzien in geschikte en adequate gebieden voor het verzamelen en verwerken van afval.

Nu moeten de inwoners van Campanië en Napels moedig zijn en de incompetente bestuurders wegstemmen, zoals op regionaal niveau al is gebeurd.

  Angelika Werthmann (NI). - (DE) Mevrouw de Voorzitter, geachte collega’s, de afvalcrisis in de regio Napels duurt inmiddels maar liefst veertien jaar.

De bestaande stortplaatsen zitten vol, de bouw van nieuwe verwerkingsinstallaties wordt door de betrokken gemeenten tegengehouden. Het wantrouwen van de burgers tegen elk project is te verklaren door het feit dat de politiek in die periode weliswaar veel heeft beloofd, maar haar beloften niet of nauwelijks is nagekomen.

In de praktijk werd op de bestaande problemen tot dusver slechts met kortzichtige voorlopige oplossingen gereageerd. Er werden speciale commissies in het leven geroepen, die echter niet eens werden verplicht de gemeenten en de lokale bevolking in te lichten. Aan de andere kant wordt in Italië volop gebruik gemaakt van wegwerpartikelen. Hieraan is een afvalproductie te wijten die duidelijk hoger is dan het Europese gemiddelde, terwijl weinig aan gescheiden inzameling en recycling wordt gedaan.

Het trieste resultaat van dit gebrek aan milieubewustzijn is dat de regio Campanië thans op grote schaal vervuild is en dat het aantal gevallen van kanker onder de bevolking en het aantal aandoeningen van de luchtwegen bij kinderen in de regio Napels duidelijk boven het landelijke gemiddelde liggen.

Voor deze problemen moeten dringend oplossingen worden gevonden en in de praktijk worden gebracht.

  Crescenzio Rivellini (PPE). – (IT) Mevrouw de Voorzitter, dames en heren, ik ben de heer Seeber en al mijn medeparlementsleden dankbaar voor de taak die mij is toegewezen, maar als u mij toestaat, wil ik graag onderstrepen dat er in Campanië al zeer positieve stappen worden genomen.

Daarom vind ik dat misbruik wordt gemaakt van de situatie als we ons beroepen op artikel 260 van het Verdrag om financiële sancties binnen te halen, zoals sommigen hebben gedaan. De regionale raad, die pas een paar maanden geleden is geïnstalleerd, heeft het plan inzake gevaarlijke afvalstoffen en het plan inzake het geïntegreerde afvalsysteem al klaar. Daarnaast is men gestart met een beleid van gescheiden inzameling en zijn er initiatieven aangenomen om de totale afvalproductie te verminderen. Er loopt een aanbesteding voor de bouw van een afvalverbrandingsinstallatie in Salerno, en de procedures met betrekking tot de publicatie van de aanbesteding voor de afvalverbrandingsinstallatie in het oosten van Napels bevinden zich in een vergevorderd stadium.

Tot slot is het ontwikkelde beleid niet alleen gericht op het opruimen van de stad, maar ook op het opzetten van een geïntegreerd afvalsysteem, met gescheiden inzameling, afvalreductie, de bouw van moderne installaties (onder andere voor het wegwerken van ‘ecobalen’, oftewel grote hoeveelheden samengeperst afval) en de sanering van oude stortplaatsen.

De personen die daadwerkelijk verantwoordelijk zijn voor wat er in het verleden is gebeurd, moeten worden gestraft. Onder hen bevinden zich zonder twijfel voormalige bestuurders van de regio Campanië die tot een linkse partij behoren, en in het bijzonder tot De Groenen, maar ook bepaalde bestuurders die, in Noord-Italië, de plaatselijke onderwereld hebben gebruikt om het door hen geproduceerde giftige afval te dumpen.

De Europese Unie moet Campanië helpen, zonder vooroordelen, en ik vraag iedereen mee te werken en niet tegen te werken puur en alleen om te voldoen aan het beeld dat in de media bestaat van uw partij of uw ideologie. Denkt u nu echt dat de crisis kan worden beëindigd door Campanië financiële sancties op te leggen?

  Luigi de Magistris (ALDE). – (IT) Mevrouw de Voorzitter, dames en heren, na de leugens van de regering-Berlusconi, die in 2008 is aangetreden en de Italianen liet weten dat het afvalprobleem was opgelost, doet de Europese Unie er goed aan geen fondsen meer beschikbaar te stellen aan Italië tot er een milieuvriendelijk afvalsysteem wordt gepresenteerd dat is gebaseerd op afvalrecycling en compostering.

Een dergelijk systeem zal absoluut niet voortkomen uit het plan van de heer Caldoro, dat wederom gebaseerd is op ongecontroleerde stortplaatsen zoals die in Chiaiano, Taverna del Re en Terzigno – de stortplaats in Terzigno ligt zelfs in het Nationaal Park Vesuvius – en ook niet uit afvalverbrandingsinstallaties, die doden, kanker en regelrechte gezondheidscrises veroorzaken. In de dertien jaar die de milieucrisis nu duurt, hebben de overheidsmiddelen in Campanië de criminele banden tussen politici – zowel linkse als rechtse –, ondernemers en de Camorra versterkt.

Bovendien worden milieukwesties niet opgelost door het criminaliseren van afwijkende meningen of door het criminaliseren van lokale gemeenschappen, families en de regio, zoals de Italiaanse regering heeft gedaan door wapenstokken te gebruiken om iedereen die het milieu en het land beschermt, in toom te houden.

  Francesco Enrico Speroni (EFD). – (IT) Mevrouw de Voorzitter, dames en heren, Europa, zo centralistisch en bureaucratisch als het is, erkent de verschillen niet die er bestaan tussen regio’s en tussen bestuurlijke structuren binnen de lidstaten.

De verantwoordelijkheid voor de rampzalige situatie in Campanië ligt hoofdzakelijk bij de inwoners van Campanië, en ik, afkomstig uit Padanië, verwerp deze beschuldigingen en beschuldig iedereen in Campanië die heeft gestemd op lokale bestuurders die niet in staat zijn geweest het probleem op te lossen, en die opnieuw een fout heeft gemaakt door deze bestuurders te herkiezen in de volgende stemronden. Padanië is bereid de inwoners van Campanië te helpen, maar verwerpt alle beschuldigingen aan zijn adres.

  Raffaele Baldassarre (PPE). – (IT) Mevrouw de Voorzitter, commissaris, dames en heren, het is absoluut niet de bedoeling om in mijn interventie de ernst te ontkennen van een situatie die het onvermijdelijke gevolg is van overduidelijke bestuurlijke en politieke tekortkomingen, die het risico met zich meebrachten – en nog steeds meebrengen – dat een hele stad en zijn omgeving onder het afval verdwijnen.

Mijnheer Søndergaard en mevrouw Lichtenberger, de crisis in Campanië is in eerste instantie begonnen en heeft zich vervolgens zo dramatisch ontwikkeld omdat de regionale raad en de linkse gemeenteraad van Napels, samen met de wethouders van De Groenen, niet in staat waren beslissingen te nemen – waaronder impopulaire en moedige beslissingen – om een milieuvriendelijk systeem te ontwikkelen voor het inzamelen en verwerken van afval. Onverantwoordelijkheid, besluiteloosheid, politiek gewin, schimmige samenzweringen en verspilling waren de kenmerken van een politieke en bestuurlijke fase die nu definitief voorbij is.

Ik wil degenen die de mondelinge vragen hebben ingediend en de politieke fracties die hen hebben gesteund, geruststellen: de politieke situatie is werkbaar en volledig veranderd. De nationale regering en de nieuwe regionale raad hebben de verantwoordelijkheid op zich genomen en hebben de politieke vastberadenheid om een eind te maken aan de crisis. Door het gesprek aan te gaan met de betreffende bevolking en met de benodigde vastberadenheid, vinden ze een oplossing voor de problemen en bezwaren die vaak voortkomen uit het NIMBY-syndroom, oftewel uit het feit dat mensen niet de rommel van een ander in hun achtertuin willen.

Naar aanleiding daarvan hebben zij een geïntegreerd plan voor het inzamelen en verwerken van afval opgesteld, dat binnen afzienbare tijd zal zorgen voor maatregelen ter stimulering van gescheiden inzameling en de bouw van de benodigde installaties.

Het zou daarom ontzettend oneerlijk, contraproductief en uitbuitend zijn om te doen waar de heer De Magistris om verzoekt: als we nu sancties en remmende maatregelen opleggen, brengen we schade toe aan instellingen die hun volledige medewerking verlenen aan de Europese Unie in een poging deze zwarte bladzijde in de eeuwenoude geschiedenis van Napels en Campanië om te slaan, door doeltreffend gebruik te maken van Europese en nationale middelen.

  Horst Schnellhardt (PPE). - (DE) Mevrouw de Voorzitter, dames en heren, ik hoop en ik zou willen dat met dit debat vandaag een ingrijpende verandering van de afvalverwijdering in Campanië wordt ingeluid. Het besluit en de eisen van het Europees Hof van Justitie moeten eindelijk in acht worden genomen.

Ten tweede moet ook de schade die door de illegale stortplaatsen wordt veroorzaakt, mede worden aangepakt. Ik weet waar ik het over heb. Twintig jaar na de hereniging hebben we in Oost-Duitsland nog steeds te maken met milieulasten als gevolg van illegale of slechte afvalverwijdering.

Ik geloof echter niet dat dit alles kans van slagen heeft als we niet de diepere oorzaken van de ellende aanpakken. We kunnen hier lang en breed over bestuur discussiëren, maar er is daar eenvoudigweg sprake van maffiastructuren. Die moeten we uit de wereld helpen, anders zullen we weinig succes hebben.

Ik zeg u in alle eerlijkheid dat ik vier eisen zou stellen: ten eerste het opstellen van een afvalverwijderingsplan. Dit schijnt er inmiddels te zijn. Maar ook de Commissie kan in dit verband een rol spelen. Ten tweede het beschikbaar maken van financiële middelen om nieuwe recycling- en afvalverwerkingsinstallaties op te zetten. Ten derde moeten er hardere straffen voor illegale afvalverwijdering komen en ik denk ook – ik kijk hierbij naar de Commissie – dat Europol en Eurojust de politie en het openbaar ministerie in Italië dienen bij te staan bij de bestrijding van de georganiseerde misdaad.

De beschikbare middelen moeten worden geblokkeerd zolang niet aan deze eisen is voldaan. Wanneer dat wel het geval is, ben ik graag bereid om in te stemmen met het vrijmaken van die middelen.

  Lara Comi (PPE). – (IT) Mevrouw de Voorzitter, dames en heren, met deze interventie wil ik duidelijk maken dat de situatie omtrent het afval in Campanië is verbeterd en op dit moment wordt opgelost.

Het is een zeer ingewikkelde kwestie, die verschillende soorten problemen behelst en het zal tijd kosten om een afdoende en definitieve oplossing te vinden. In de mondelinge vragen die we vandaag bespreken, wordt verzocht om toepassing van de procedure die is vastgelegd in artikel 260 van het Verdrag, maar de situatie in Campanië zal niet worden opgelost door het opleggen van een financiële sanctie. Als we zo doorgaan, lopen we het risico dat we een scenario goedkeuren waarin een lidstaat op puur objectieve basis schuldig wordt bevonden aan het schenden van de regels, eenvoudigweg omdat hij objectief gezien nog niet heeft voldaan aan een verplichting die voortkomt uit de Europese wetgeving.

Er moet ook rekening worden gehouden met het subjectieve gedrag van de staat. Niemand kan beweren dat Italië niet heeft voldaan aan zijn verplichting tot loyale samenwerking, maar zoals de commissaris heeft bevestigd, hebben de diensten van de Commissie voortdurend contact met de Italiaanse nationale en regionale autoriteiten en houden zij de voortgang van de situatie nauwlettend in de gaten.

Niemand kan ontkennen dat Italië bereidwilligheid en betrokkenheid heeft getoond. Het is belangrijk om te benadrukken dat de uitvoerende rol is verschoven van de regio’s naar de provincies, zodat er een plan kan worden opgesteld dat voldoet aan de verschillende vereisten van de regio. Europa moet solidair zijn met Italië, waarbij beide partijen in perfecte synergie moeten samenwerken.

Ik wil graag afronden met de opmerking dat ook de politieke partij Italia dei Valori deel uitmaakte van de regionale raad van Campanië, maar misschien heeft deze partij tegenwoordig een zodanig kort geheugen dat zij zich niet meer kan herinneren wat zij heeft gedaan, of beter gezegd, niet heeft gedaan.

  Barbara Matera (PPE). – (IT) Mevrouw de Voorzitter, dames en heren, ik neem niet alleen het woord omdat ik wil opkomen voor mijn regio, maar ook omdat ik u wil laten weten wat de reactie van Italië is op de schending van het gemeenschapsrecht. Ik wil erop wijzen dat het voor ons belangrijk is om de belangen van de burgers en ons volk te beschermen.

De regio Campanië, en de Italiaanse staat in het algemeen, zijn bezig met het opzetten van een netwerk van afvalverwijderingsinstallaties, overeenkomstig de Europese regelgeving. Ik wil erop wijzen dat de Europese fondsen die bestemd waren voor afvalverwijdering in Campanië, zijn aangewend voor maatregel 1.7 van regionaal operationeel programma (ROP) 2000-2006 en voor operationele doelstelling 1.1 van ROP 2007-2013.

Wat ROP 2000-2006 betreft, heeft de regio Campanië verantwoording afgelegd over de 140 miljoen euro aan financiering die beschikbaar is gesteld. Het geld werd gebruikt voor de bouw van voorzieningen voor opslag, verwerking en recycling, voorzieningen voor de winning van energie uit afvalstoffen, en voorzieningen voor natte en droge stofafscheiding, voor het veiligstellen van stortplaatsen, voor de bouw of uitbreiding van voorzieningen voor het terugwinnen van grondstoffen uit afval, en voor het uitvoeren van maatregelen voor gescheiden inzameling. Wat ROP 2007-2013 betreft, is er 110 miljoen euro bestemd voor de bouw van voorzieningen voor afvalverwerking, en 50 miljoen euro voor de financiering van gemeentelijke voorzieningen voor gescheiden inzameling.

De activiteiten die worden uitgevoerd in het kader van doelstelling 1.1 van ROP EFRO 2007-2013 en maatregel 1.7 van ROP 2000-2006 zijn enorm beperkt door de voorwaarden die aan de uitgaven zijn gesteld als gevolg van de inbreukprocedure die werd ingeleid met betrekking tot het afvalbeheer in Campanië. Als gevolg daarvan wordt tot op heden een geldbedrag uit het FAS (het Italiaans fonds voor onvoldoende benutte gebieden) apart gehouden om de voortgang van de activiteiten te waarborgen zolang het Europese veto inzake het toekennen van middelen uit het ROP van kracht is.

Ten slotte vinden wij het belangrijk om de Commissie en het Parlement te laten weten welke objectieve problemen er spelen bij het in korte tijd gehoor geven aan het arrest van het Hof van Justitie.

  Radvilė Morkūnaitė-Mikulėnienė (PPE). – (LT) Mevrouw de Voorzitter, ik wil graag van deze gelegenheid gebruikmaken om uw aandacht te vestigen op andere afvalverwerkingsproblemen in Europa. Deze problemen zijn eerst en vooral het gevolg van het feit dat centrale en lokale overheidsinstellingen nauwelijks geïnteresseerd zijn in afvalverwerking. In een stad in Litouwen zijn er zakenmensen die een afvalverbrandingsinstallatie willen bouwen, en deze mensen misleiden de burgers door ze voor te houden dat vuilverbranding net zo goed is als – of zelfs beter dan – andere manieren van afvalverwerking, zoals preventie of sorteren. Helaas verzuimen lokale bestuurders en instellingen deze onjuiste informatie tegen te spreken. Ik roep de Commissie dan ook op om bij het aanpakken van de afvalbeheerproblemen in de Europese Unie de aandacht te richten op dit soort schendingen, waarbij de in de Europese afvalstoffenrichtlijn vastgelegde prioriteiten op het gebied van afvalbeheer niet in acht worden genomen en mensen ook worden aangemoedigd ze niet in acht te nemen.

  Peter Jahr (PPE). - (DE) Mevrouw de Voorzitter, in het kader van een delegatiereis van de Commissie verzoekschriften heb ik kennis kunnen nemen van de situatie met betrekking tot de afvalverwijdering in Campanië. Er moet worden geconstateerd dat de daar optredende autoriteiten voor een uiterst moeilijke opgave staan. Er moeten namelijk problemen met de afvalverwijdering uit het verleden – men denke aan de ‘ecobalen’, ofwel de balen samengeperst afval – worden opgelost, maar ook huidige en toekomstige problemen. Tijdens mijn bezoek kreeg ik de indruk dat de huidige problemen aardig zijn opgelost, ten dele met behulp van het leger. ‘Opgelost’ betekende dat het afval de stad uit werd gebracht en naar stortplaatsen werd vervoerd; helaas moet gezegd worden dat het afval deels ook illegaal werd gestort. Het ontbreekt aan strategische oplossingen voor de problemen van het verleden, maar vooral voor die van de toekomst.

Het aanbod van de EU is goed, begrijpelijk en billijk. Als de regio met een overtuigend plan voor de afvalverwijdering komt, zal de Europese Unie de financiële middelen vrijmaken. De lokale autoriteiten moeten ook worden aangemoedigd dat te doen. Ik herhaal nog eens mijn standpunt dat de Commissie en ook wij in het Europees Parlement geen waarde hechten aan het opleggen van boetes. We hechten er waarde aan dat de afvalproblemen ter plaatse in Campanië worden opgelost. Hier moeten we gezamenlijk voor zorgen en daartoe moeten we de nodige stappen ondernemen.

  Crescenzio Rivellini (PPE). – (IT) Mevrouw de Voorzitter, dames en heren, de fondsen die eventueel door de Europese Unie zullen worden geblokkeerd, zijn specifiek bedoeld voor landverbetering.

Ik vraag me af hoe iemand het in zijn hoofd kan halen om deze fondsen te blokkeren, en ik verzoek met name de Italiaanse parlementsleden – die ook nog eens gekozen zijn door de inwoners van Campanië – om niet te ontsteken in ideologische razernij en hun landgenoten niet te straffen.

Ik verzoek hun dringend de belangen van hun gemeenschap te behartigen en niet hun eigen belangen.

  Janez Potočnik, lid van de Commissie. − (EN) Mevrouw de voorzitter, ik wil alle Parlementsleden danken voor hun standpunten.

Ik wil graag ingaan op drie of vier punten. Ten eerste het punt dat u allemaal met verve heeft aangesneden. De situatie is kritiek en kan niet snel verholpen worden. Er hebben zich enkele positieve ontwikkelingen voorgedaan, maar het ligt voor de hand dat er nog steeds een structureel antwoord op deze vraag moet komen. Dat is niet eenvoudig, maar wel hard nodig. Onze partner bij het vinden van die oplossing is natuurlijk Italië, maar er zal op dit gebied ongetwijfeld ook samengewerkt moeten worden met de regionale autoriteiten.

Ik kijk dus reikhalzend uit naar de beoordeling van het nieuwe ontwerp-afvalbeheersplan: we hopen echt dat het is wat we ervan verwachten. Het zal door mijn diensten en door de deskundigen op een zodanige manier beoordeeld worden, zo kan ik u verzekeren, dat Italië op dezelfde manier wordt behandeld als alle andere lidstaten, want het is van fundamenteel belang dat lidstaten elkaar blijven vertrouwen.

Mijn benadering om deze problemen aan te pakken, kan dus eigenlijk in vier woorden worden samengevat. Ik wil behulpzaam strikt zijn, maar ook strikt behulpzaam. Het is zeker niet de bedoeling boetes op te leggen. Sommigen van u zeiden het al: het is de bedoeling problemen op te lossen en dat doen we alleen door het opleggen van boetes als er geen andere manier is om de problemen op te lossen, want dat is mijn taak.

In samenwerking met de Italiaanse autoriteiten doe ik er dus alles aan om gepaste oplossingen te vinden. Ik hoop echt dat we ze vinden. Want we hebben het per slot van rekening over de gezondheid van de Italiaanse burgers en het Italiaanse milieu.

Het tweede punt dat ik wilde aanstippen, houdt verband met de kaderrichtlijn afvalstoffen, een nieuwe richtlijn die onlangs is aangenomen. In die richtlijn is het glashelder dat elk land bij wet een afvalhiërarchie moet invoeren. Dat betekent dat het beste afval geen afval is; dan komt hergebruik, recycling, energieterugwinning en als geen enkele andere mogelijkheid meer rest, storten.

Dit is het beeld dat naar voren komt uit het verslag dat morgen wordt gepubliceerd over hoe efficiënt de EU-lidstaten zijn. Daarbij gaat het om de trends in het storten van stedelijk afval, want de beste gegevens waar we over beschikken, gaan over stedelijk afval.

Geloof het of niet, maar in vijf lidstaten wordt minder dan 5 procent van het stadsafval gestort, maar er zijn ook zeven lidstaten waar meer dan 80 procent gestort wordt, dus bij het omgaan met deze programma’s hebben we te maken met zeer uiteenlopende situaties in Europa en dat is zeker iets dat we aan willen pakken. Dit is het beeld van de situatie tussen 1995 en 2007 en als er al iets uit blijkt, dan is het dat landen kunnen veranderen, als ze dat willen. Als ze zich goed organiseren, kunnen ze echt veranderen.

Grosso modo kan je Europa vandaag de dag in twee kampen verdelen: het ene ziet afval als een probleem en het andere ziet het als een uitgelezen kans om grondstoffen terug te winnen en tegelijk extra winst te maken, want dat is de realiteit. Ik heb over veel gevallen gehoord waarbij door middel van een aanbesteding uitgemaakt moest worden wie het afval mocht hebben, omdat er meer gebruikers waren die het afval wilden hebben om het te kunnen gebruiken, dan dat er afval was. Daarvoor moet het afval wel aan de bron gescheiden worden. Dat is een fundamentele noodzaak die van het allerhoogste belang is.

Het laatste punt waar ik op in wil gaan, is de opmerking van een Parlementslid dat we meer aandacht moeten hebben voor afvalbeheerproblemen elders in de Europese Unie. Van het aantal inbreuken per sector in 2009 had 19 procent betrekking op afval, 20 procent op water, 19 procent op natuur, 16 procent op lucht en de rest had betrekking op andere onderwerpen. We zijn horizontaal aan het kijken naar alle problemen bij de tenuitvoerlegging en daartoe zijn we ook verplicht. Ik kan u verzekeren dat we dat ook in de toekomst zullen doen.

Tot slot zouden wij, u als Parlementsleden en ik als commissaris voor Milieu, echt ons best moeten doen om in heel Europa de boodschap uit te dragen dat afval kansen biedt voor de toekomst. We hebben die boodschap broodnodig gezien de beperkte hulpbronnen waar we dag in, dag uit in toenemende mate mee worden geconfronteerd. Efficiënt omgaan met hulpbronnen is de kern van het probleem, maar staat tegelijk centraal in het toekomstige concurrentievermogen van Europa. Als u me niet gelooft, vraag het me dan over tien jaar. Ik kan u garanderen dat het zo zal zijn.

  De Voorzitter. − Het debat is gesloten.

De stemming vindt in de volgende vergaderperiode plaats.