Pełne sprawozdanie z obrad

Środa, 2 lutego 2011 r. - Bruksela

18. Porozumienie w sprawie handlu bananami - Uchylenie rozporządzenia Rady (WE) nr 1964/2005 w sprawie stawek celnych w odniesieniu do bananów - Porozumienie w sprawie handlu bananami (debata)

  Przewodnicząca – Kolejnym punktem porządku obrad jest debata łączna nad:

– zaleceniem (A7-0002/2011) sporządzonym przez panią poseł Francescę Balzani w imieniu Komisji Handlu Międzynarodowego dotyczącym projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia Porozumienia genewskiego w sprawie handlu bananami pomiędzy Unią Europejską a Brazylią, Ekwadorem, Gwatemalą, Hondurasem, Kolumbią, Kostaryką, Meksykiem, Nikaraguą, Panamą, Peru i Wenezuelą oraz Porozumienia w sprawie handlu bananami pomiędzy Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki [07782/2010 - C7-0148/2010 - 2010/0057(NLE)],

– sprawozdaniem (A7-0003/2011) sporządzonym przez panią poseł Francescę Balzani w imieniu Komisji Handlu Międzynarodowego w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1964/2005 w sprawie stawek celnych w odniesieniu do bananów [COM(2010)0096 - C7-0074/2010 - 2010/0056(COD)],

– pytaniem wymagającym odpowiedzi ustnej skierowanym do Rady przez pana posła Vitala Moreirę i panią poseł Francescę Balzani w imieniu Komisji Handlu Międzynarodowego w sprawie zawarcia umowy genewskiej w sprawie handlu bananami (O-000012/2011 - B7-0007/2011), oraz

– pytaniem wymagającym odpowiedzi ustnej skierowanym do Komisji przez pana posła Vitala Moreirę i panią poseł Francescę Balzani w imieniu Komisji Handlu Międzynarodowego w sprawie zawarcia umowy genewskiej w sprawie handlu bananami (O-000013/2011 - B7-0008/2011).

  Francesca Balzani, sprawozdawczyni – (IT) Pani Przewodnicząca, Panie i Panowie! Parlament wezwano do wyrażenia opinii w sprawie dwóch porozumień podpisanych ze Stanami Zjednoczonymi oraz z 11 krajami Ameryki Łacińskiej, które położą kres długiej i trudnej sprawie. W toku tej sprawy byliśmy świadkami postawienia Unii Europejskiej zarzutów na forum Światowej Organizacji Zdrowia, a co ważniejsze, również przegranej Unii.

Jest to drażliwa kwestia, gdyż spory dotyczą zasady niedyskryminacji w handlu międzynarodowym, o której naruszenie oskarżono Europę w związku ze sposobem organizacji importu bananów w obrębie Unii. Jest tak, ponieważ mamy system dwutorowy, w którym stosujemy jeden system do państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP), a odmienny system do pozostałych państw. System ten pozwalał państwom AKP na wprowadzanie tego produktu bez opłacania żadnych ceł przywozowych, w odróżnieniu od pozostałych państw, które musiały wnosić należność w kwocie 176 na tonę.

Przedmiotowe porozumienie przywraca zatem sytuację równowagi, a co najważniejsze, pozwala państwom AKP, znajdującym się w stadium rozwoju podatnym na załamania, na bezcłowy eksport ich produktów do UE. Jednocześnie pozostałe państwa, które podpisały te porozumienia, będą mogły prowadzić eksport bananów do UE płacąc cła przywozowe, które będą jednak sukcesywnie obniżane w latach 2011–2017, z obecnej stawki 176 euro na tonę do 114 euro na tonę.

Obok przywrócenia wreszcie możliwości wypełniania przez UE jej zobowiązań jako członka Światowej Organizacji Handlu, a zatem niejakiego odbudowania jej wiarygodności, w tym też jako organizacji, najważniejszym aspektem jest jednak zawarowanie w tych porozumieniach ulg dla państw AKP będących na etapie rozwoju podatnym na załamania, ponieważ przewidziano instrumenty świadczenia im wsparcia finansowego. Instrumenty te pozwolą tym państwom zainwestować w dywersyfikację produkcji, a zatem – miejmy nadzieję – wzmocnią ich gospodarki. Obecnie środki te, w kwocie 190 milionów euro, mają być zapewniane do 2013 roku.

Uważam, że przedmiotowe porozumienia są właściwym krokiem, nie tylko dlatego, że kończą spory, w których UE była stroną przegrywającą, z wynikającymi z tego konsekwencjami dla gospodarki i dyscypliny, jak również, jak już wspomniałam, w kategoriach wiarygodności instytucjonalnej Unii, ale także dlatego, że doprowadziły do wyważonego rozwiązania, uwzględniającego potrzeby zarówno państw AKP, jak i producentów europejskich w najbardziej oddalonych regionach, którzy z pewnością nie mogą być porzuceni na pastwę nieokiełznanej konkurencji.

A zatem wnoszę, żeby Parlament wyraził zgodę na zawarcie przedmiotowych porozumień, zwracając się do Rady i Komisji o podjęcie wiążących zobowiązań. Po pierwsze, powinny one zapewnić jak najszybsze przedstawienie oceny skutków, jakie porozumienia te będą miały od teraz do roku 2020 – a zatem w dość długiej skali czasowej – dla krajów AKP, których gospodarki są ściśle związane z produkcją bananów, oraz dla europejskich producentów w najbardziej oddalonych regionach Europy. Po drugie, Parlament powinien zwrócić się o wiążące zobowiązanie do przedstawienia oceny skutków finansowych działań towarzyszących w odniesieniu do bananów, przewidywanych dla państw AKP, na osiemnaście miesięcy przed upływem terminu zakończenia tych działań. Pozwoli to zagwarantować państwom otrzymanie dalszej pomocy i środki wsparcia, jeśli zaistnieje taka konieczność, tak więc nie zostaną pozostawione samym sobie i uzyskają wsparcie w zwalczaniu, przeciwdziałaniu i łagodzeniu w pewnym stopniu wszelkich ujemnych konsekwencji, jakie wejście w życie tych porozumień może mieć w obrębie Unii Europejskiej z powodów związanych z korektami cenowymi, a zatem i zmianami pod względem konkurencyjności bananów z innych krajów.

Uważam zatem, że poprzez rozwiązanie tego trudnego problemu przedmiotowe porozumienie z pewnością stanowi wyjście uwzględniające również potrzeby tych słabszych krajów, które, jak już wspominałam, zawsze były głównym przedmiotem naszej troski, również w długiej debacie jaką przeprowadziliśmy w Komisji Handlu Międzynarodowego. Mam nadzieję, że w działaniach towarzyszących kraje te uzyskają silne wsparcie i korzystne rozwiązanie, szczególnie w kategoriach monitoringu i zobowiązań, o których podjęcie Parlament zwraca się do Komisji i Rady w kwestii zbadania skutków porozumienia i pomocy, a także rozszerzenia i zwiększenia ich w przyszłości, jeżeli okaże się to konieczne.

  Enikő Győri, urzędująca przewodnicząca Rady – (IT) Pani Przewodnicząca, Pani Poseł Balzani, Panie i Panowie! Chciałabym bardzo podziękować za umożliwienie urzędującej prezydencji Rady i Radzie wypowiedzenia się w tej kwestii, ważnej tak z punktu widzenia handlu międzynarodowego, jak i z punktu widzenia solidarności i rozwoju.

Mam nadzieję, że będę mogła odpowiedzieć na pytania zadane przez pana posła Moreirę i ustosunkować się do wątpliwości i obaw, o których wspomniała pani poseł Balzani. Jeśli można, będę kontynuowała w języku węgierskim.

(HU) Co się tyczy środków utrzymania producentów bananów w UE i państwach AKP, Rada zdaje sobie sprawę, że produkcja bananów ma zasadnicze znaczenie gospodarcze i społeczne dla regionów uprawy bananów w UE. W projekcie rozporządzenia określono, że program środków towarzyszących odnoszących się do bananów musi zostać poddany ocenie na 18 miesięcy przed zakończeniem programu. Jednakże, jak państwo wiedzą, przygotowanie tego sprawozdania należy do kompetencji Komisji, a nie Rady, jestem jednak pewna, że pan komisarz Cioloş szczegółowo to omówi. To samo odnosi się do ocen skutków wspomnianych w pytaniu wymagającym odpowiedzi ustnej.

Wdrożenie środków towarzyszących odnoszących się do bananów, obejmujących państwa AKP, wymaga zmian rozporządzeń w sprawie zestawu instrumentów w zakresie stosunków zewnętrznych UE. W interesie państw beneficjentów Rada liczy na konstruktywną współpracę Parlamentu Europejskiego w rozwiązaniu kwestii instytucjonalnych, jakie obecnie opóźniają przyjęcie wymaganych przepisów.

Co się tyczy rozdziału zasobów środków towarzyszących odnoszących się do bananów, pomiędzy kraje benficjentów, Rada w swoim stanowisku przyjętym w pierwszym czytaniu wyraziła poparcie dla projektu rozporządzenia w sprawie środków towarzyszących odnoszących się do bananów, które ustanawia jednoznaczne wskaźniki i kryteria rozdziału. Wskaźnikami tymi są: wolumen handlu bananami z UE, znaczenie eksportu bananów dla gospodarki danego państwa AKP oraz poziom rozwoju tego państwa.

Co się tyczy programu POSEI, Komisja złożyła w dniu 24 września 2010 r. projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady, które ustala indywidualne środki rolne dla najbardziej oddalonych regionów UE. Projekt ten jest obecnie badany przez organy przygotowawcze Rady. Co się tyczy ceł na banany dyskutowanych w ramach umów o wolnym handlu, które mają być zawarte przez Komisję z Kolumbią, Peru i Ameryką Środkową, chciałabym podkreślić, że Rada nie sformułowała jeszcze opinii w sprawie tych umów, a zatem nie mogę w tej chwili przekazać Państwu jej oficjalnego stanowiska.

Unia Europejska rozpoczęła negocjacje z całą Wspólnotą Andyjską, mając na celu zawarcie międzyregionalnej umowy o stowarzyszeniu. Rozmowy zostały zawieszone w czerwcu 2008 roku, ponieważ państwa regionu andyjskiego nie były w stanie uzgodnić celów i treści rozdziału o handlu. Nowe negocjacje rozpoczęły się w styczniu 2009 roku z krajami regionu andyjskiego, które wyraziły chęć uczestniczenia, a mianowicie z Kolumbią, Ekwadorem i Peru, w perspektywie zawarcie wielostronnej umowy o wolnym handlu. Po zawieszeniu uczestnictwa przez Ekwador w lipcu 2009 roku, rozmowy kontynuowano z Kolumbią i Peru. Komisja Europejska zakończyła negocjacje z Peru i Kolumbią w dniu 1 marca 2010 r.

Wielostronna umowa o wolnym handlu wynegocjowana z tymi dwoma państwami jest otwarta do przystąpienia przez innych członków Wspólnoty Andyjskiej, w tym Ekwadoru. W ostatnich miesiącach Ekwador również wyraził oficjalnie gotowość do ponownego podjęcia negocjacji i przystąpienia do umowy wielostronnej. Rada przyjmuje tę decyzję z zadowoleniem. Jeżeli negocjacje z Ekwadorem będą kontynuowane, poziom ambicji zobowiązań w obszarze otwierania rynku musi odzwierciedlać poziom ambicji zobowiązań wynegocjowanych z Kolumbią i Peru.

Kończąc, zwracam się do szanownych Państwa Posłów o wyrażenie zgody na zawarcie porozumienia w sprawie handlu bananami, jak również o głosowanie w dniu jutrzejszym za uchyleniem rozporządzenia w sprawie stawek celnych dla bananów. Liczę na państwa współpracę i chciałabym podziękować za uwagę.

  Dacian Cioloş, komisarz − (FR) Pani Przewodnicząca, Pani Przewodnicząca Győri, Pani Poseł Balzani, Panie i Panowie! Przede wszystkim, zauważam z radością, że główne aspekty i ogólny kierunek projektu Komisji w sprawie bananów został poparty przez sprawozdawczynię. Co więcej, pani poseł Balzani przedstawiła bardzo dobre wprowadzenie kontekstu, w jakim te negocjacje miały miejsce i w którym porozumienie to zostało podpisane.

Komisja popiera bez zastrzeżeń wnioski sprawozdawczyni w projekcie zalecenia w przedmiotowej sprawie. Prawdą jest, że porozumienia genewskie z 2009 roku w sprawie handlu bananami są bardzo ważne i pani poseł Balzani bardzo dobrze przedstawiła tego powody. Chciałbym również wskazać, że porozumienia te zakończą pokojowo tę drażliwą sprawę, ułatwią proces dauhański i stworzą warunki do ustanowienia stabilnego europejskiego rynku bananów, przewidywalnego w nadchodzących latach.

Chciałbym powrócić do niektórych z najważniejszych kwestii podniesionych przez sprawozdawczynię i posłów do PE w pytaniach ustnych lub pisemnych, jak również do tych zawartych w projekcie rezolucji, który stanowi część przedmiotowego pakietu.

Co się tyczy wsparcia udzielonego producentom w Unii Europejskiej, to jestem świadom zasadniczej społeczno-ekonomicznej roli produkcji bananów w danych regionach Unii Europejskiej – szczególnie w najbardziej oddalonych regionach – oraz obaw dotyczących efektywności ekonomicznej produkcji bananów w tych regionach.

W niedawnym sprawozdaniu w sprawie systemu POSEI, złożonym Parlamentowi Europejskiemu i Radzie we wrześniu 2010 roku Komisja wyjaśnia konsekwencje porozumienia genewskiego oraz fakt, że konsekwencje to zostały już włączone w 2006 roku w reformę systemu stosującego się do bananów.

W celu ochrony producentów w Unii Europejskiej w warunkach większej liberalizacji znacząco podniesiono budżet dla sektora bananów, zaś przeprowadzona w tym czasie ocena skutków uwzględniła fakt, że stawki spadły bardziej, niż to uzgodniono.

Tym niemniej, Komisja pokazała, że jest skłonna uważnie śledzić skutki zawarcia tych porozumień dla rynku i, jeżeli zajdzie taka potrzeba, podjąć konieczne działania zmierzające do złagodzenia ich skutków.

W kwestii wzmocnienia pozycji producentów bananów w sektorze, chciałbym najpierw podkreślić, że kwestia ta nie występuje wyłącznie w sektorze bananów, ale stosuje się do całego sektora rolno-spożywczego. Problemy w sektorze producentów – problemy z silną pozycją negocjacyjną i dystrybucją wartości dodanej w łańcuchu dostaw żywności – wpływają także na inne sektory. Ponadto zajmując się tym problemem w formie części reformy wspólnej polityki rolnej, Komisja złoży wnioski zmierzające do wzmocnienia organizacji producentów, ich roli w sektorze i ich pozycji negocjacyjnej.

Ponadto Komisja utworzyła Grupę Wysokiego Szczebla ds. Przemysłu Rolno-Spożywczego, zbierając razem kilkoro komisarzy, którzy mogą składać wnioski zmierzające do wspomnianych celów – ponieważ zakres odpowiedzialności i uprawnień Komisarza ds. Rolnictwa jest ograniczony, ale mamy tu czworo komisarzy którzy uczestniczą w tych grupach i prowadzą te Grupy Wysokiego Szczebla – a więc utworzono Grupę Wysokiego Szczebla, posiadającą mapę drogową oraz przedstawiającą wnioski, zaś Komisja złoży je w ciągu kilku następnych miesięcy i lat z zamiarem podjęcia kwestii przejrzystości łańcucha dostaw żywności i pozycji negocjacyjnej. A zatem, w tych warunkach, producenci bananów w sektorze będą mogli z tego skorzystać.

Co się tyczy podziału pomiędzy AKP zasobów finansowych środków towarzyszących odnoszących się do bananów, jak państwo wiedzą, projekt rozporządzenia ustanawiającego środki towarzyszące odnoszące się do bananów (BAM) został zatwierdzony przez Parlament Europejski w dniu 21 października i ustanawia warunki określające dystrybucję tych zasobów. A zatem kryteria, o które zwracaliście się, już istnieją i rozdział środków z tej puli jest też już przyjęty.

Komisja pracowała nad tym zagadnieniem w ramach ścisłej i owocnej współpracy z Parlamentem Europejskim i osiągnęliśmy dobry kompromis w odniesieniu do treści w tym punkcie. Projekt rozporządzenia zmierzającego do zapewnienia tego wsparcia państwom AKP został ponadto zatwierdzony przez Parlament Europejski i określa kryteria przydziału dla poszczególnych krajów-beneficjentów, ale dodatkowo przewiduje to, o co się Państwo zwracają – ocenę warunków rynkowych w tych państwach na 18 miesięcy przed zakończeniem programu. Przedmiotowa ocena będzie dla nas wskazówką, czy procesy dostosowania przebiegają właściwie lub czy powinniśmy przewidywać inne działania.

Co się tyczy oceny skutków porozumień dotyczącej oddziaływania na producentów bananów w krajach rozwijających się i w najbardziej oddalonych regionach Europy do 2020 roku, jestem naprawdę gotów zastanowić się nad tego rodzaju analizą, jeśli okaże się ona konieczna. Jednak musimy być również realistami co do zakresu takiego badania, ponieważ zamierzamy nim objąć dużą liczbę krajów produkujących banany – jak również dużą liczbę krajów, gdzie banany stanowią podstawowe pożywienie – a zatem będzie trudno takie badanie przeprowadzić i wyciągnąć z niego jakieś wnioski. Tym niemniej, jestem gotowy podjąć tego rodzaju badanie lub wykorzystać wszelkie dane badań zewnętrznych lub wewnętrznych jakimi Komisja już dysponuje. Jak już powiedziałem, na 18 miesięcy przed upływem programu przeprowadzimy ocenę skutków powodowanych w państwach AKP przez środki towarzyszące odnoszące się do bananów.

Wreszcie, co się tyczy negocjacji umowy o wolnym handlu z niektórymi krajami Ameryki Łacińskiej, szczególnie z Ekwadorem, niewątpliwie wiedzą Państwo, że negocjacje umowy o handlu z Kolumbią i Peru oraz z krajami Ameryki Środkowej zostały ukończone na poziomie technicznym. Umowa z Kolumbią i Peru może zostać również zastosowana do innych państw Wspólnoty Andyjskiej, wliczając w to Ekwador, jeżeli będzie chciał powrócić do tych negocjacji. Nawiasem mówiąc, Ekwador zwrócił się z oficjalnym wnioskiem o powrót do negocjacji umowy o handlu; rząd ekwadorski i Komisja badają w tej chwili możliwość ponownego rozpoczęcia negocjacji, a zatem i możliwość uzgodnienia kroków do podjęcia.

Przedstawiłem kilka komentarzy, jakie chciałem poczynić odnośnie do sprawozdania pani poseł oraz kwestii, które pani poseł podniosła. Mówiłem trochę długo, ale chciałem od razu odpowiedzieć na te pytania, na które potrafiłem.

  Charles Goerens, sprawozdawca komisji opiniodawczej Komisji ds. Rozwoju − (FR) Pani Przewodnicząca! Jednym z przepisów prawa międzynarodowego jest zasada niedyskryminacji. To bardzo dobrze. W teorii nie można jej nic zarzucić, Rzeczywistość jest jednak trochę inna.

Państwa AKP nie płacą cła przywozowego na banany, jeżeli eksportują do Unii Europejskiej. To jest umowa – dorobek prawny – i przedmiotowe porozumienie nie zmienia nic w odniesieniu do tego faktu. Z drugiej strony, państwa nienależące do AKP, które do teraz płaciły 176 euro na tonę będą miały cło przywozowe obniżone do 141 euro. Obniżenie ceł przywozowych o 35 euro zmienia także sytuację w zakresie konkurencji. Państwa AKP, które do teraz były bardziej chronione, będą w przyszłości chronione trochę słabiej. Komisja wynegocjowała to porozumienie w imieniu Unii Europejskiej. Dla mnie, jako sprawozdawcy komisji opiniodawczej, zachodzi pytanie, czy mogła postępować w jakikolwiek inny sposób. Moja odpowiedź jest bardzo jasna: nie mogła. Gdyby postąpiła inaczej, gdyby odmówiła uczestniczenia w tych negocjacjach, przedmiotowa kwestia zostałaby rozstrzygnięta przez Organ Rozstrzygania Sporów WTO. Trzeba przyznać, że wyniki byłyby bez wątpienia różne od osiągniętych podczas negocjacji, o których tu dyskutujemy. Czy to oznacza, że wszystko dobre, co się dobrze kończy? Z pewnością nie.

Jestem sprawozdawcą komisji opiniodawczej w sprawie przedmiotowego porozumienia, jestem także sprawozdawcą w sprawie środków towarzyszących odnoszących się do bananów i przedstawię to sprawozdanie jutro w drugim czytaniu. Przedstawię dwa komentarze do tej kwestii.

Po pierwsze, budżet sektora bananów został znacznie podwyższony. Jak przypomniał nam pan komisarz, to bardzo dobrze – przyznaję to. Stanowi to również odpowiedź na pytanie pani poseł De Sarnez, którą bardzo martwi sytuacja, w jakiej właśnie postawiono producentów bananów w departamentach zamorskich i w najbardziej oddalonych regionach.

Po drugie, inną obawą, którą żywi pani poseł De Sarnez i ja sam, a która jest również wyrażana w naszej Komisji Rozwoju, jest to, że tendencja spadkowa nie skończy się na stawce 114 euro na tonę, ponieważ obecnie Komisja negocjuje inne porozumienia, które sprowadzą tę liczbę do poziomu znacznie poniżej 114 euro. Jest nawet mowa o 75 euro. A zatem, zgodnie z zasadą niedyskryminacji, będziemy musieli również monitorować tę tendencję spadkową, która jest bardzo niepokojąca.

Po trzecie, co się tyczy środków towarzyszących odnoszących się do bananów – o których będę szczegółowo mówił jutro rano – uważam, że Parlamentowi udało się – i dziękują Panu Komisarzowi za podkreślenie tego punktu – wprowadzić nowe elementy, w szczególności, ocenę skutków, która będzie miała miejsce na 18 miesięcy przed upływem programu. Pozwoli nam to również na spojrzenie nieco dalej, poza 2013 rok, ponieważ nie wierzę, żeby ten problem w sektorze bananów został rozwiązany do 2013 roku.

  Laima Liucija Andrikienė, w imieniu grupy PPE – Pani Przewodnicząca! W imieniu grupy PPE zachęcam Parlament Europejski, by dał zielone światło temu bardzo ważnemu porozumieniu. Uważamy, że ułatwi to negocjacje rundy dauhańskiej, jak również stanowić będzie bodziec dla naszych negocjacji z państwami Mercosuru na temat umowy o wolnym handlu.

Przyjmujemy z zadowoleniem ogólną tendencję w kierunku liberalizacji światowego handlu bananami, w tym obecne porozumienie WTO jak również porozumienia dwustronne z państwami Ameryki Środkowej i państwami regionu andyjskiego, a możliwe, że pewnego dnia i z państwami Mercosuru.

Projekt rezolucji – za który składam wyrazy uznania naszej sprawozdawczyni – jest dobrze zrównoważonym projektem, szczególnie dlatego, że wzięliśmy pod uwagę interesy naszych partnerów z państw AKP, jak również lokalnych europejskich producentów bananów.

W moim głębokim przekonaniu, kiedy dążymy w kierunku większej liberalizacji światowego handlu bananami, musimy upewnić się, że nie wyeliminujemy gałęzi przemysłu lub sektorów tradycyjnie odgrywających ważną rolę gospodarczą i społeczną w niektórych regionach europejskich, takich jak Wyspy Kanaryjskie, Gwadelupa, Martynika, Azory i inne.

Na koniec, mamy nadzieję, że Komisja weźmie pod uwagę te obawy i podejmie kroki w celu dostosowania pakietu dla krajowych unijnych producentów, przeznaczonego dla nich w puli POSEI i, jeśli okaże się to konieczne, podejmie inne kroki w celu zapewnienia, żeby równolegle z tendencją liberalizacji światowego handlu bananami krajowi unijni producenci mogli pozostać na rynku i rozwijać swoją tradycyjną działalność. Podczas dyskusji nad następną perspektywą finansową UE będzie dobra sposobność, by to zapewnić.

  Kriton Arsenis, w imieniu grupy S&D – (EL) Pani Przewodnicząca! Wszyscy znamy znaczenie wyrażenia „republika bananowa”. To państwo, gdzie wielkie korporacje produkujące banany ustanawiają i obalają rządy wedle własnego widzimisię. Kiedy rządy przysparzają im kłopotów, starając się zachować minimum uprawnień rządu lub podnieść płace zasadnicze, korporacje te posuwają się nawet do zamachów stanu skierowanych przeciwko nim.

W tych krajach te same korporacje nadal produkują banany. Niszczenie lasów i środowiska, opłakane warunki pracy i używanie pestycydów zakazanych w Unii Europejskiej są na porządku dziennym. Jednocześnie, przez te wielonarodowe korporacje, 99 % bananów, które spożywamy, to jeden gatunek, choć jest kilka tysięcy gatunków bananów i ze względu na prowadzenie uprawy monokulturowej, ten gatunek jest zagrożony specyficzną chorobą.

Działania wspierające kraje Afryki, Karaibów i Pacyfiku były bardzo ważne i ich redukcja wywarłaby poważny wpływ na producentów w tych krajach. Są to biedne kraje, potrzebujące naszej pomocy. Unia Europejska jest największym w skali światowej i najbardziej dochodowym rynkiem bananów. W nadchodzących latach będziemy rzeczywiście świadkami prób przejęcia przez te wielkie korporacje ponadnarodowe pełnej kontroli nad rynkiem UE, przez wypieranie mniejszych producentów, a na to musimy istotnie zwrócić uwagę. Komisja musi być mieć się na baczności i zagwarantować, żeby europejskie prawo konkurencji było respektowane, abyśmy mogli zapobiec nadużyciu przez wielkie ponadnarodowe korporacje ich dominującej pozycji na rynku przez sztuczne zaniżanie cen na początku, w celu wyparcia drobnych producentów, by potem stworzyć kartele i podnosić ceny tak, że staną się zbyt wygórowane dla konsumentów europejskich.

  Catherine Grèze, w imieniu grupy Verts/ALE – (FR) Pani Przewodnicząca! Co się tyczy zatwierdzenia porozumień handlowych w sektorze bananów, Grupa Zielonych/Wolnego Przymierza Europejskiego będzie głosować za odrzuceniem.

Porozumienia te zmierzają do otwarcia europejskiego rynku bananów przez wzmocnienie dominującej pozycji wielkich amerykańskich korporacji ponadnarodowych, które kontrolują już ponad 80 % rynku światowego. Jeżeli zatwierdzimy porozumienia tego rodzaju, będziemy działać przeciwko interesom, w szczególności, państw AKP, najbardziej oddalonych regionów i Ekwadoru. Ponownie ucierpią drobni producenci. Należy dokonać pilnej, radykalnej reformy reguł handlu międzynarodowego, by zagwarantować wszystkim samodzielność żywnościową i rozwój produkcji lokalnej.

Środki finansowe zaproponowane przez Komisję Europejską w celu wsparcia tych producentów, są niewystarczające. Unia Europejska ma nie tylko zapewnić przeprowadzenie oceny skutków związanych z przedmiotowymi porozumieniami, ale musi również dokonać odpowiednich zmian w prawodawstwie, tak by propagować zrównoważoną produkcję i zrównoważoną gospodarkę.

  Elie Hoarau, w imieniu grupy GUE/NGL – (FR) Pani Przewodnicząca! Moim zdaniem, przedmiotowe porozumienia nie są korzystne. Stanowią przykład tego, jak sposób drobni producenci bananów w państwach AKP i w najbardziej oddalonych regionach stali się zakładnikami w ramach porozumień zawartych w 2009 roku w Genewie i obecnie toczących się negocjacji dauhańskich, porozumieniach i negocjacjach, których życzyła sobie i które narzuciła Światowa Organizacja Handlu.

Prawdą jest, że los drobnych producentów w państwach AKP i w najbardziej oddalonych regionach znaczy bardzo mało, gdy zagrożone są potężne interesy – nie tylko interesy gigantów z Ameryki Łacińskiej, ale również tych z Unii Europejskiej.

Reforma rynku bananów i reforma rynku cukru są zasadniczo wyrazem tego samego niepowstrzymanego przejścia do wielkiego rynku światowego, który, niestety, miażdży najsłabszych i najbardziej podatnych na załamania. Pani Przewodnicząca! Ponadto przewidywane środki kompensacyjne nie wystarczą, żeby zapobiec popadnięciu w ruinę drobnych plantatorów, ani żeby wyprowadzić na drogę prawdziwego rozwoju kraje AKP, będące w ogóle jednymi z najbiedniejszych krajów.

W istocie zachęca się nas do podpisania przedmiotowych porozumień, aby ratować negocjacje dauhańskie. Gdybyż tylko nasi przywódcy chcieli okazać taką samą gotowość do ratowania światowych porozumień zmierzających do ochrony środowiska i harmonizowania w górę praw pracowników i ich poziomu życia. Gdyby tak było, to uważam, że ludzie mieliby o wiele mniej wahań co do globalizacji niż mają dziś.

  David Campbell Bannerman, w imieniu grupy EFD – Pani Przewodnicząca! Ten banan to powód do wojny – zainspirowanej przez UE wojny handlowej z Ameryką, trwającą od 16 lat, a która została teraz spektakularnie przegrana.

Unia Europejska została obłożona prawie 200 milionami dolarów kar przez Światową Organizację Handlu i została zmuszona do zarzucenia swoich nielegalnych stawek celnych – a wszystko to ze względu na protekcjonizm stanowiący istotę UE, w tym przypadku, ochronę francuskich kolonii. Pozwolę sobie powiedzieć, że ten banan, który dziś kupiłem w supermarkecie Parlamentu Europejskiego, jest niezgodny z prawem! Nie spełnia przepisów UE w kategoriach długości, szerokości i zakrzywienia bananów. Co tu się wyrabia?

Przy takim szalonym protekcjonizmie i takich niemądrych przepisach, jak te, trzeba zapytać: czy Unia Europejska całkiem zwariowała, czy tylko ma bzika na punkcie bananów?

  Laurence J.A.J. Stassen (NI) - (NL) Pani Przewodnicząca! Przez dziesięciolecia Unia Europejska prowadziła protekcjonistyczną politykę handlową, między innymi stosującą się do bananów. Celem naszego cła przywozowego jest niedopuszczenie bananów z krajów Ameryki Łacińskiej, podczas gdy równocześnie udzielamy subsydiów krajom eksportującym, mającym słabą pozycję konkurencyjną.

Większość tych subsydiów, prawie 300 milionów euro rocznie, trafia do najbardziej oddalonych regionów Unii Europejskiej, To jest czysty protekcjonizm, za który UE wiele razy „dostawała po łapach” od WTO. Unia Europejska zbyt chętnie pozuje na orędownika prawa międzynarodowego i wolnego handlu, zawsze gotowa wytykać palcem innych, prawiąc im morały.

Jednak, kiedy chodzi o Unię Europejską, to wolimy przymykać oko. Wszystko jest dozwolone, dopóki nierentowny sektor bananów na wyspach, takich jak Gujana Francuska, Azory i Wyspy Kanaryjskie, jest chroniony. Wydaje się, że wszyscy zbyt chętnie tolerujemy fakt, że europejski podatnik pokryje rachunek za te trwonione subsydia, idący w setki tysięcy euro każdego roku. Najwyższy czas, żebyśmy skończyli z tą europejską niegospodarnością i żeby Unia Europejska przestała subsydiować nieefektywność gospodarczą.

  Gabriel Mato Adrover (PPE) – (ES) Pani Przewodnicząca! Z całym szacunkiem, chciałbym poinformować pana posła Campbella Bannermana, że jego banan nie pochodzi z Wysp Kanaryjskich.

Panie i Panowie! Mam zamiar mówić o bananach na tej sesji plenarnej i myślę że jest właściwe, że mówi się tu o bananach. Jest to właściwe, ponieważ istotne jest, żeby stale wspominać o potrzebie ochrony unijnych producentów bananów, również tych na Wyspach Kanaryjskich. Myślę tak, ponieważ moim zdaniem zawarcie Porozumienia genewskiego w sprawie handlu bananami nie jest bynajmniej dobrą wiadomością dla producentów unijnych. Ponadto w rezolucji, nad którą dziś debatujemy, jest wiele aspektów niezupełnie zadowalających z punktu widzenia rolnictwa i ochrony unijnych producentów bananów.

Zdaję sobie jednak sprawę z tego, że projekt ten pochodzi z Komisji Handlu Międzynarodowego, której kryteria w odniesieniu do kilku kwestii są bardzo odmienne od tych, które mogę mieć ja. Doceniam zatem pozytywne aspekty projektu, a nie negatywne.

Pozytywne jest to, że projekt kończy wiele lat sporów w Światowej Organizacji Handlu, przywracając zatem spokój w sektorze potrzebującym najbardziej poczucia pewności i stabilności na przyszłość, bardziej niż czegokolwiek innego. Producenci unijni są częścią gospodarki w najbardziej oddalonych regionach, gdzie mają ogromne problemy w produkcji bananów – w każdym razie, bananów wyśmienitej jakości – których produkcja nie ma nic wspólnego z produkcją w krajach trzecich, ani w kategoriach kosztów, siły roboczej, ochrony środowiska, ani w kategoriach ochrony roślin.

Z punktu widzenia rolnictwa, należy podkreślić, że porozumienie to przynosi szkodę producentom unijnym. Stoimy w obliczu drastycznych obniżek stawek celnych, 176 euro do 114 euro na tonę i 75 euro na tonę w przypadku porozumień z Kolumbią i Peru.

A zatem, Panie Komisarzu, z całym należnym szacunkiem mogę Panu powiedzieć, że nie uważam za wiarygodne, jakoby przewidziano ten spadek taryf w 2006 roku w sprawozdaniu finansowym POSEI, ponieważ nie jest to realne. Pan komisarz powiedział, że spadek ten został przewidziany w związku z porozumieniem genewskim; miejmy na uwadze że, ta taryfa wynosi 114 euro. W żadnym wypadku w 2006 roku nie można było przewidzieć, że spadek taryf osiągnie 75 euro, jak to przewiduje się w następstwie tych porozumień.

Dlatego sądzę, że powinno się dokonać niezbędnego oszacowania i potwierdzona zostanie bezwzględna konieczność aktualizacji finansowych szczegółów porozumienia, m.in. dlatego, że sama stawka celna w wysokości 176 euro na tonę była zdaniem Komisji niska juz gdy była wprowadzana. Dlatego też producenci unijni nie proszą o nic, co by nie było wystarczająco uzasadnione, a my w Parlamencie, podobnie jak i Komisja, mamy obowiązek ich chronić.

  Catherine Stihler (S&D) - Pani Przewodnicząca! Chciałabym się skupić na uczciwym handlu bananami. Wsparcie dla producentów bananów z najbiedniejszych krajów Karaibów jest sprawą o bezwzględnie zasadniczym znaczeniu. Chociaż przeznaczono 200 milionów euro dla afrykańskich i karaibskich państw-eksporterów bananów, musimy się tej sprawie przyjrzeć.

W każdym, kto widział jak traktowani są ludzie pracujący w tym sektorze, szczególnie przez wielkie korporacje ponadnarodowe, musi to budzić niejaką odrazę. Oto dlaczego uczciwy handel bananami jest tak ważny – z pewnością dla drobnych producentów, ale także by zapewnić lepsze traktowanie pracowników.

Banany są ulubionym owocem Szkocji i dlatego moi wyborcy chcą wiedzieć, czy to, co jedzą, zostało wyprodukowane zgodnie z najwyższymi normami i największą troską. Zachęcałabym koleżanki i kolegów by się starali kupować tylko banany pochodzące z uczciwego handlu i żeby składali skargi, jeśli zauważą, że nie ma ich w sprzedaży w jakimś supermarkecie.

Jak już państwo dziś zauważyli, polityka handlu bananami jest sprawą kontrowersyjną. Musimy działać na rzecz pomocy najbardziej bezbronnym pracownikom i najbardziej bezbronnym. krajom na świecie.

  Giovanni La Via (PPE) – (IT) Pani Przewodnicząca, Panie i Panowie! Europejscy producenci często tracą na różnych porozumieniach dwustronnych i ponoszą szkody w związku z liberalizacją przepisów dotyczących importu.

Porozumienia, w sprawie których będziemy jutro głosować, przewidują obniżenie ceł przywozowych na banany importowane z Ameryki Łacińskiej. Chociaż z jednej strony przedmiotowe porozumienia przyczyniłyby się do rozwiązania trwającego dziesięć lat konfliktu, z drugiej strony grożą one europejskim producentom bananów poważnymi trudnościami. Oczywiste jest, że obniżenie stawek celnych wynegocjowanych z krajami Ameryki Łacińskiej, w połączeniu z programem wsparcia dla państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) i z programem środków towarzyszących odnoszących się do bananów, stanowi poważne zagrożenie dla konkurencyjności producentów europejskich.

Jak dotąd wsparcie finansowe dla naszych producentów bananów zapewniały dotacje POSEI (programu szczególnych opcji na rzecz regionów oddalonych i wyspiarskich), jednak ostatnia reforma programu POSEI w 2006 roku, nie uwzględnia w żaden sposób najnowszych porozumień. Uważam zatem za ważne, żeby zwrócić się do Rady o rozważenie potrzeby określenia odpowiednich instrumentów i zasobów w celu pokrycia potrzeb finansowych producentów europejskich, poprawiając przez to ich sytuację i jednocześnie kompensując im straty, jakie mogą ponieść w wyniku zawarcia tych porozumień i obniżenia ceł przywozowych.

Nie sądzę, żeby było dla nas realnie możliwe, żeby w cyklu rocznym poszukiwać zasobów na pokrycie potrzeb europejskich producentów bananów. Uważam, że musimy znaleźć trwałe, długoterminowe rozwiązanie wyrównywania strat, jakie ponieśli z tytułu rozszerzenia i otwarcia rynków.

  Elisabeth Köstinger (PPE) – (DE) Pani Przewodnicząca! Po wielu latach sporu pomiędzy Unią Europejską, z jednej strony, a producentami bananów z Ameryki Łacińskiej, z drugiej, zrobiono obecnie ważny krok, a to dzięki Porozumieniu genewskiemu w sprawie handlu bananami. Popieram to porozumienie również dlatego, że kładzie kres sporowi w obrębie Światowej Organizacji Handlu.

Jednakże ustępstwa poczynione przez UE i producentów bananów z Ameryki Łacińskiej nie mogą spowodować, żebyśmy zapomnieli o ogólnej sytuacji państw AKP. Pomoc dla państw AKP świadczona przez UE musi być uważnie obserwowana i powiększana w miarę potrzeby. W tym względzie ważna jest ocena skutków, o którą zwrócił się Parlament Europejski i należy to wyraźnie podkreślić. Pomimo całej tej pomocy, bez wątpienia ważnej i mającej zasadnicze znaczenie, nie mogą mieć miejsca żadne przeniesienia w obrębie budżetu UE. Zbyt często pieniądze przeznaczone na poszczególne dziedziny bywają przenoszone i wykorzystywane na inne cele. Należy położyć kres tej praktyce, jeśli chodzi, jak w tym przypadku, o Europejski Fundusz Rozwoju lub inne fundusze, w tym fundusz rolny, nad którym się obecnie często dyskutuje. Unia Europejska musi pamiętać o odpowiedzialności, jaką ma względem państw AKP i najbardziej oddalonych regionów i być konsekwentna w swoich działaniach.

Jeżeli spoglądamy na to budzące otuchę porozumienie z perspektywy globalnej, to ja nie spuszczam z oka negocjacji dauhańskich. Wydaje się, że Światowe Forum Gospodarcze w Davos dało im pewien bodziec. Grupa G-20 chce zakończyć negocjacje Światowej Organizacj Handlu przed 2012 rokiem. Okaże się dopiero, czy rzeczywiście słowa zostaną przekute w czyny. Wydaje się jednak, jakby porozumienie w sprawie handlu bananami dodało jeszcze jeden element do wielkiej łamigłówki dauhańskiej.

  Seán Kelly (PPE) - Pani Przewodnicząca! Kilka tygodni temu dostaliśmy prawie bananowego bzika na temat pszczół. Dziś uwijamy się brzęcząc jak pszczoły wokół bananów, a zwłaszcza wokół proponowanego porozumienia.

Jak Państwo widzą, spotkało się to z mieszanymi reakcjami – co nie jest znowu takie dziwne. Są tu i korzyści, szczególnie dla producentów, którzy coś na tym zyskają, ale są też i obawy – obawy o oddziaływanie na środowisko, a już szczególnie, obawy o skutki dla producentów w Unii Europejskiej.

Uważam za bardzo ważne, żebyśmy to uwzględnili, ponieważ najważniejszym obowiązkiem jakiegokolwiek organu, państwa lub związku państw jest w pierwszym rzędzie troska o własnych producentów. Tylko w taki sposób można naprawdę wyciągnąć przyjazną dłoń do innych. To samo stosuje się do proponowanego układu z krajami Mercosuru. W Unii Europejskiej, a szczególnie w moim własnym kraju, jest wielu takich, którzy uważają, że będzie ona dyskryminować przemysł mięsa wołowego w Unii Europejskiej i go zdziesiątkuje. Tak więc musimy być bardzo ostrożni. Tak, podać przyjazną dłoń, ale nie kosztem naszych własnych producentów.

  Nuno Teixeira (PPE) – (PT) Pani Przewodnicząca, Panie i Panowie! Już to mówiłem na tej sali i powiem to jeszcze raz – najbardziej oddalone regiony, a w szczególności Madera, mój region ojczysty, nie sprzeciwiają się w żaden sposób podpisaniu porozumienia genewskiego ani późniejszych porozumień dwustronnych. Wszyscy zdajemy sobie sprawę nie tylko z ich znaczenia, ale i ich nieuchronności. Jednak wszyscy wiemy też, że w tych porozumieniach są wygrani i przegrani, a w tych szczególnych porozumieniach najbardziej oddalone regiony są ewidentnie przegranymi i ponoszą straty.

Nie mogę się jednak zgodzić na uparte argumentowanie, jak Komisja znów to dziś zrobiła, że w dokonanej w 2006 roku korekcie programu szczególnych opcji na rzecz regionów oddalonych i wyspiarskich (POSEI) przewidziano tę sytuację, a zatem, że ta korekta już zrekompensowała producentom straty, jakie mogli ponieść, skoro wiemy, że stawka celna brana pod uwagę w 2006 roku wynosiła 176 euro na tonę, a ta, którą mamy teraz, to 148 euro, 114 euro lub nawet 75 euro na tonę. To czego żądamy to środki rekompensujące.

  João Ferreira (GUE/NGL) – (PT) Pani Przewodnicząca! Przez otwarcie – albo jeszcze lepiej: szerokie rozwarcie – wrót prowadzących do rynku europejskiego dla amerykańskich korporacji ponadnarodowych, które teraz kontrolują 80 % światowego handlu bananami, przedmiotowe porozumienie mieć będzie poważne konsekwencje, których nie ukrywają nawet zamierzający głosować za jego przyjęciem.

Bardzo ucierpią europejscy producenci w Portugalii, Hiszpanii, Grecji, na Cyprze i we Francji, którzy w 2008 roku dostarczyli na rynek europejski prawie 600 tysięcy ton. Sama sprawozdawczyni przyznaje, że przedmiotowe porozumienie zagraża ich przyszłej egzystencji. W tym kontekście, poza samym przesłaniem sprawozdania, jest sprawą poważną, że Komisja potwierdzając skutki porozumienia nie przewiduje żadnych konkretnych środków wspierających europejskich producentów, konkretnie w postaci poprawek do rozporządzenia i budżetu dotyczącego programu szczególnych opcji na rzecz regionów oddalonych i wyspiarskich (POSEI) przyjętego w 2006 roku.

Producenci w państwach Afryki, Karaibów i Pacyfiku, którzy ani nie byli uwzględnieni, ani obecni w czasie debat na tym porozumieniem, odczują również boleśnie jego skutki, a ogłoszone środki łagodzące nie zapobiegną tym konsekwencjom. Każdy głosujący za przyjęciem tego porozumienia musi przyjąć na siebie odpowiedzialność za jego konsekwencje i nie ma sensu pojawiać się tu, żeby wyrażać świętoszkowate i nieistotne obawy w formie pytań i żądań względem Komisji i Rady.

  Dacian Cioloş, komisarz − (FR) Pani Przewodnicząca! Spróbuję od razu odpowiedzieć na niektóre postawione pytania i ustosunkować się do niektórych podniesionych kwestii.

Przede wszystkim, mówiliśmy tu o rozwiązaniu konfliktu, które może być dla nas pomocą w porozumieniu wielostronnym. W przypadku porozumień dwustronnych z krajami Ameryki Środkowej i niektórymi krajami Ameryki Łacińskiej mówimy o odmiennym kontekście, skoro także w tym obszarze Unia Europejska miała interesy ofensywne, jak również uzyskiwała to i owo w zamian za ustępstwa.

Padła wówczas uwaga na temat korporacji ponadnarodowych i tego, że naprawdę to one czerpią zyski w państwach AKP, oraz o tym, że środki finansowe dla państw AKP są niewystarczające. Unia Europejska nie może oczywiście podejmować decyzji za rządy państw AKP, ale uznaje, że można zrobić wiele z tą pulą, którą przeznaczono na program, jeśli te pieniądze będą dobrze wykorzystywane. Ponadto uważam, że dotyczy to również najbardziej oddalonych regionów, lub przynajmniej tych regionów Unii Europejskiej, które produkują banany.

Zwracam się do panów posłów Mato Adrovera i Texeiry. Mogę przedstawić Panom dane liczbowe. Kiedy mówię, że w 2006 roku ponad kwotę puli przewidzianej dla POSEI przeprowadziliśmy obliczenia – i mam te liczby tu ze sobą – mam na myśli, że zapewniliśmy obniżenie podatku, obniżając go z 176 euro do 137 euro w 2009 roku. Powiedzieliśmy też, że jest możliwość, aby w negocjacjach dauhańskich, których wynik nie był wtedy znany, podatki mogły spaść do 79 euro na tonę. To z tego powodu dodaliśmy 8,4 % do 245 milionów euro przeznaczonych na pulę POSEI. Równa się to dodatkowej kwocie 22 milionów euro na rok, przeznaczonej konkretnie na przewidywany wpływ tego rodzaju. Z tego właśnie powodu, zgodnie z oceną oddziaływania, budżet wyliczony dla POSEI w 2006 roku był znacznie wyższy niż rzeczywista sytuacja w 2006 roku. Nie powiedziałem, że zatrzymamy się w tym punkcie, ani też, że nie będziemy brali pod uwagę potrzeby dodatkowej rekompensaty. Chcę wyrazić się jasno – jestem gotów przeprowadzić tę analizę. Ponadto jeżeli okaże się to konieczne w ramach regulaminu POSEI, nad którym obecnie również dyskutujemy z Radą i z Państwem, możemy rozważać dodatkową rekompensatę. Duża część tej potrzebnej rekompensaty została jednak już pokryta. Udowadniam to liczbami i obliczeniami wziętymi z oceny skutków. Dyskutowaliśmy wielokrotnie z zainteresowanymi państwami członkowskimi, mogę więc Państwu powiedzieć, że jeżeli coś mówię, to opieram to na liczbach.

A teraz, co z tymi pieniędzmi? Mówili Państwo dużo o drobnych producentach. Istotnie, sądzę, że w tych regionach, wliczając w to nasze najbardziej oddalone regiony, powinniśmy może zapewnić większą ochronę drobnym producentom. Nie zawsze tak jest i może w którymś momencie, kiedy będziemy dyskutować nad POSEI, będziemy musieli przeprowadzić reformę, dostosowanie, tak, aby pieniądze te zostały rzeczywiście wykorzystane na pomoc w restrukturyzacji sektora. Jednakże, jeżeli pieniądze, które zostały przeznaczone na POSEI, wraz wszelkimi rekompensatami, zostały rzeczywiście wykorzystane na pomoc w restrukturyzacji, wtedy możemy, poza tą rekompensatą być w stanie znaleźć w ciągu kilku lat inne rozwiązania dla tych drobnych producentów. Mogą być Państwo całkiem pewni, że jestem całkowicie otwarty na poszukiwanie nowych rozwiązań, może również w ramach POSEI, aby te pieniądze zostały jeszcze lepiej wykorzystane.

Chciałbym tylko odpowiedzieć panu posłowi Campbellowi Bannermanowi, który ma odmienne zdanie w kwestii użyteczności przedmiotowej rekompensaty. Uważam, że producenci w najbardziej oddalonych regionach są też obywatelami Europy i podatnikami. Wydaje mi się jedynie słuszne, że powinniśmy wspierać ich, o ile jest to uzasadnione. Jeśli zaś chodzi o banana, którego nam Pan pokazywał, to sądzę, że gdyby nie był on zgodny z przepisami, które Pan wspomniał, nie mógłby go Pan kupić. Fakt, że mógł go Pan kupić oznacza, że jego wielkość i zakrzywienie odpowiada normom europejskim.

Tak więc, sądzę, że ustosunkowałem się do głównych zagadnień. Na koniec, mogą być Państwo pewni, że w dyskusjach na temat POSEI, jestem zawsze gotów, opierając się na przedstawionych liczbach, istniejących rekompensatach oraz, ewentualnie, wszelkich innych rekompensatach, mogę odpowiadać na te prowokacje. Jednak, ogólnie rzecz biorąc, uważam, że jest to porozumienie, które, jak również stwierdziła sprawozdawczyni, pomoże nam na wiele sposobów, i kończy historyczny spór.

  Enikő Győri, urzędująca przewodnicząca Rady – (HU) Pani Przewodnicząca, Pani Poseł Balzani, Panie i Panowie, Panie Komisarzu! Chciałabym bardzo podziękować panu komisarzowi, za ustosunkowanie się od razu do kilku pytań i obaw. Mimo to, pozwolę sobie wspomnieć jeszcze o kilku. Wielu mówców wyrażało obawy, co się stanie z państwami AKP. Propozycja środków towarzyszących odnoszących się do bananów została stworzona właśnie w celu pomocy i rekompensaty dla tych państw, co, jak wiemy, rekompensuje roczną kwotą w przybliżeniu 190 milionów euro, duże obciążenia spadające na nie ze względu na zarzucenie systemu bezcłowego przywozu dla bananów. Przedstawiono także obawy o to, co się stanie jeżeli obniżymy cła jeszcze bardziej i będziemy kontynuowali liberalizację. Nie zapominajmy też, że obecnie mówimy o zawarciu i wzmocnieniu Porozumienia genewskiego w sprawie handlu bananami, a Parlament i Rada będą miały jeszcze sposobność przedyskutowania, czy mają zamiar poprzeć dodatkowe umowy o wolnym handlu z krajami regionu andyjskiego i Ameryki Środkowej, oczywiście wtedy, gdy Komisja złoży odnośny wniosek.

Panie i Panowie! Uważam, że zawarcie porozumienia w sprawie bananów położy kres debacie w sprawie handlu, która ciągnęła się przez piętnaście lat, a to jest z pewnością pożądany rozwój wydarzeń. Taki wynik wzmocni pozycję negocjacyjną UE w międzynarodowych rozmowach handlowych, szczególnie w trwających negocjacjach dauhańskich Światowej Organizacji Handlu. Uważam, że zachodzi potrzeba, byśmy nadal mieli na uwadze obawy i pytania, jakie Państwo tu wyrazili w odniesieniu do solidarności – obawy odnoszące się właśnie do najuboższych krajów – i byśmy poszukiwali wspólnych rozwiązań, ale dali zielone światło dla tych porozumień i prawu uchylającemu poprzednie porozumienie. A zatem zwracam się do Parlamentu Europejskiego, by jutro powziął decyzję o wyrażeniu zgody na porozumienie w sprawie handlu bananami.

  Francesca Balzani, autorka – (IT) Pani Przewodnicząca, Panie i Panowie! Uważam, że debata była bardzo interesująca i w części przedstawiono w niej ponownie niektóre obawy i kwestie, które już wcześniej rozpatrywaliśmy w Komisji Handlu Międzynarodowego.

Chciałabym jeszcze raz podkreślić fakt, że – jak sądzę – niekiedy bywamy ślepi. Przedmiotowe porozumienia stanowią wykonanie konkretnego zobowiązania podjętego przez Unię Europejską jako członka Światowej Organizacji Handlu (WTO). Nie wolno nam zapominać, że przez te porozumienia UE stara się rozwiązać poważny problem między nami a ważnymi państwami, który musi zostać uporządkowany, ponieważ Unia naruszała zasadę niedyskryminacji. A zatem są to porozumienia, które przywracają naszą wiarygodność i właściwą pozycję jako członków WTO.

Przedmiotowe porozumienie następuje zatem po sporach i napięciach, w klimacie, który jest z pewnością niekorzystny dla innych obszarów naszych stosunków. Jako ostateczna ugoda, zmierza do osiągnięcia nowej równowagi, ze szczególną uwagę, jak powiedzieliśmy i stwierdziliśmy również w rezolucji, na państwa znajdujące się w stadiach rozwoju podatnych na zaburzenia.

Środki towarzyszące będą teraz z pewnością nadzorowane i, moim zdaniem, jest to najważniejsze zagadnienie. Ustanowienie środków towarzyszących jest ważne, ale jeszcze ważniejsze będzie przeprowadzenie ocen ich skutków i podjęcie zobowiązania, do ciągłego śledzenia rozwoju sytuacji, a nade wszystko chęć pomagania dalszymi środkami, gdyby okazały się konieczne, o czym z przyjemnością usłyszałam dziś ze strony Rady i Komisji.

Sam program POSEI (program szczególnych opcji na rzecz regionów oddalonych i wyspiarskich) został włączony do rezolucji jako jeden z wrażliwych punktów, który należy monitorować ze względu na delikatną równowagę pomiędzy wkładami finansowymi realizowanymi w ramach programu POSEI i nową sytuacją dotyczącą najbardziej odległych regionów. Dlatego skutki porozumień dla najbardziej oddalonych regionów UE, w których produkuje się banany, będą również monitorowane i uważnie obserwowane.

Rada wspomniała również o potrzebie pracy na rzecz przejrzystości w łańcuchu rolno-spożywczym, z czego też się cieszę, bo to jest ważna sprawa. Mówiliśmy cały czas o producentach, ale istnieje też ważna kwestia dystrybucji bananów w obrębie UE.

Jest zatem wiele rzeczy, które należy zrobić w przyszłości. Powinniśmy monitorować skutki przedmiotowych porozumień, wdrażanie środków towarzyszących i przydatność POSEI do ochrony producentów europejskich. Powinniśmy również wykorzystywać inne instrumenty, takie jak przejrzystość w łańcuchu rolno-spożywczym, a zatem rozszerzyć zakres badań, by objął też łańcuch dystrybucji, mający zasadniczy wpływ na końcową cenę danego owocu. Powinniśmy zająć się ochroną konsumentów, zasługującą na naszą uwagę na równi z wszelkimi innymi interesami zaangażowanymi w tym sektorze. Wszystkie te działania, a zwłaszcza ochrona konsumentów, muszą wynikać z bieżącej sytuacji i w wynikach tych sporów, w których UE musiała poczynić ustępstwa względem Stanów Zjednoczonych i państw Ameryki Łacińskiej.

Mam zatem nadzieję, że przedmiotowe porozumienia zostaną przyjęte, ponieważ uważam, że stanowią one niezbędną podstawę tworzenia instrumentów dotyczących delikatnej równowagi działania rynku bananów i mogą zagwarantować klarowne praktyki na rzecz zabezpieczenia innych interesów, takich jak ochrona konsumentów, która wiąże się z przejrzystością w łańcuchu rolno-spożywczym. To zaś z kolei doprowadzi do polepszenia sytuacji na rynku bananów i naszych europejskich producentów, co nie da się osiągnąć bez solidnej podstawy, takiej jak zakończenie sporów w obrębie WTO, w których uczestniczyła Unia Europejska.

  Przewodnicząca − Na zakończenie debaty został złożony projekt rezolucji zgodnie z art. 155 ust. 5 Regulaminu⁽¹⁾.

Zamykam debatę. Głosowanie odbędzie się w dniu jutrzejszym o godzinie 11.30.

Oświadczenia pisemne (art. 149 Regulaminu)

  Luís Paulo Alves (S&D), na piśmie – (PT) Zawarcie przedmiotowych porozumień umożliwiło zakończenie jednego z najbardziej złożonych i długotrwałych sporów z UE w ramach Światowej Organizacji Handlu. Należy nadmienić, że w trakcie procesu negocjacji ostrzegaliśmy Komisję o potrzebie zajęcia się interesami i specyfiką producentów bananów w najbardziej oddalonych regionach, w szczególności poprzez zwiększenie finansowania w ramach programu szczególnych opcji na rzecz regionów oddalonych i wyspiarskich (POSEI), gdyż naciski powstające w wyniku wzmocnienia postępu liberalizacji światowego handlu bananami mogą zagrozić dochodom producentów i utrudnić wprowadzanie do obrotu ich produktu; interesem i specyfiką producentów bananów w państwach Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP). A zatem uznaję wnioski sprawozdawczyni w zaleceniu – w tym względzie, że powinny być wzięte pod uwagę także interesy regionów najbardziej oddalonych – za ważne stwierdzenie, że Parlament powinien zgodzić się na porozumienia, jeżeli Komisja i Rada jak najszybciej przedstawią Parlamentowi ocenę konsekwencji tych porozumień dla krajów rozwijających się, będących producentami bananów, a także dla najbardziej oddalonych regionów; wdrożyć konkretne środki zmierzające do wzmocnienia komercyjnego położenia producentów bananów i przyjąć środki finansowania jakiegoś programu na rzecz państw AKP produkujących banany.

  George Sabin Cutaş (S&D), na piśmie – (RO) W dniu 15 grudnia 2009 r. Unia Europejska, Stany Zjednoczone i grupa państw Ameryki Łacińskiej podpisały porozumienie w sprawie stawek celnych UE w handlu bananami. Porozumienie to zamknęło skomplikowany spór, trwający ponad dwa dziesięciolecia. Przedmiotowe porozumienie pokazuje zaangażowanie UE w tym obszarze i zostanie włączone do końcowych wyników dauhańskiej. Niestety nie jest nam dane zakosztować pełni tego sukcesu. Zatwierdzone obniżenie stawek celnych dla eksportu bananów z Ameryki Łacińskiej przypuszczalnie spowoduje niekorzystne skutki gospodarcze i społeczne na grupę krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku, których producenci nie rozporządzają takimi samymi możliwościami technicznymi jak ich konkurenci. Dlatego przyjąłem z zadowoleniem program pomocy finansowej ujęty w porozumieniu, w ramach którego państwa AKP otrzymywać będą aż do 2013 roku, kwotę 190 milionów euro jako wsparcie przeznaczone na pobudzenie konkurencyjności i dywersyfikację ich produkcji. Jednak Komisja Europejska musi przedstawić ocenę oddziaływania przedmiotowego porozumienia na okres do 2020 roku, jak również ocenę programu pomocy, wraz z wszelkimi zaleceniami co do rozszerzenia zakresu programu pomocy i zagwarantowania dodatkowej pomocy finansowej.

  Anneli Jäätteenmäki (ALDE), na piśmie – (FI) To doskonale, że UE osiągnęła porozumienie z państwami Ameryki Łacińskiej i Stanami Zjednoczonymi w sporze na temat bananów, który przez długi czas był kwestią emocjonalną. Lepiej jest dojść do jakiegoś porozumienia niż nadal wykłócać się w ramach Światowej Organizacji Handlu. Twierdzono, że obniżenie stawek celnych będzie faworyzowało duże kraje produkujące banany oraz wielkie ponadnarodowe korporacje. Jest przy tym ważne by zdać sobie sprawę, że w przyszłości interesy biednych państw AKP będzie nadal lepiej porównywać z państwami Ameryki Łacińskiej. Ponadto UE używa również wielkiego pakietu pomocowego w celu wspierania państw AKP w dywersyfikowaniu ich gospodarek i zmniejszeniu ich uzależnienia od eksportu bananów. To się dopiero okaże, czy osiągnięte teraz porozumienie będzie miało wpływ na ceny konsumpcyjne w Europie. W każdym razie, przedmiotowe porozumienie ma wymiar historyczny, ponieważ pokazuje, że UE jest w stanie wykazać wewnętrzną spójność i podejmować decyzje nawet w kłopotliwych sytuacjach i w trakcie nieustępliwych negocjacji. Będę jutro głosował za przyjęciem tego porozumienia.

  Dominique Vlasto (PPE), na piśmie – (FR) Porozumienie genewskie w sprawie handlu bananami stanowi sposobność dla wschodzących gospodarek Ameryki Łacińskiej, prowadzi również do nowej konkurencji pomiędzy producentami bananów w grupie państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP), których rozwój gospodarczy opiera się w istotnym stopniu na eksploatacji ich zasobów naturalnych. Musimy zatem dopilnować, żeby ta konkurencja była uczciwa. Jestem też zaniepokojona dwustronnymi porozumieniami z UE wynegocjowanymi przez Peru i Kolumbię, dzięki którym mogą korzystać z preferencyjnej stawki celnej niż określona w porozumieniu genewskim. W tych warunkach uważam za sprawę pilną wdrożenie środków towarzyszących odnoszących się do bananów, zawartych w przedmiotowym porozumieniu, które umożliwią państwom AKP zmodernizowanie tego sektora i sprostanie globalnej konkurencji. Wzywam zatem Radę do bezzwłocznego przedstawienia Parlamentowi swojego stanowiska w sprawie nowego wniosku Parlamentu, tak by państwa AKP mogły skorzystać ze środków zapowiedzianych na 2010 rok, oraz do zagwarantowania, by wymagania dotyczące kwestii socjalnych i ochrony środowiska były respektowane, na zasadzie wzajemności, przez producentów i eksporterów spoza AKP. Moim zdaniem jest to sprawa zasadnicza, by wszyscy producenci byli traktowani jednakowo, do czego teraz jest jeszcze daleko.

  Véronique Mathieu (PPE), na piśmie – (FR) Porozumienie w sprawie bananów zawarte przez UE w ramach WTO w grudniu 2009 roku, które dziś ratyfikujemy, musi być połączone z mechanizmem wsparcia dla naszych producentów. Obniżenie przez UE stawek celnych na banany importowane z Ameryki Łacińskiej, postawi szereg europejskich regionów, takich jak francuskie terytoria zamorskie – Gwadelupę i Martynikę – a także Grecję, Portugalię i hiszpańskie Wyspy Kanaryjskie w trudnej sytuacji, gdyż będą musiały poradzić sobie z otwarciem rynku. Dlatego będziemy musieli monitorować rzeczywisty wpływ pomocy finansowej, która zmierza do wspierania polityki inwestycji i dywersyfikacji gospodarczej, a także wzmacniania oddziaływania społecznego i gospodarczego. Ta ocena oddziaływania musi nam wskazać, czy pomoc ta jest wystarczającą przeciwwagą dla nowej sytuacji międzynarodowej na rynku bananów.

(1) Patrz protokół.