Pełne sprawozdanie z obrad

Poniedziałek, 14 lutego 2011 r. - Strasburg

14. Wzmocniona współpraca w dziedzinie tworzenia jednolitego systemu ochrony patentowej (debata)

  Przewodniczący – Kolejnym punktem porządku obrad jest zalecenie pana posła Klausa-Heinera Lehnego w imieniu Komisji Prawnej w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady upoważniającej do podjęcia wzmocnionej współpracy w dziedzinie tworzenia jednolitego systemu ochrony patentowej [05538/2011 - C7-0044/2011 - 2010/0384(NLE)] (A7-0021/2011).

  Klaus-Heiner Lehne, sprawozdawca – (DE) Panie Przewodniczący, Panie i Panowie Posłowie! Po raz drugi zajmujemy się kwestią wzmocnionej współpracy. Przed paroma miesiącami po raz pierwszy zdecydowaliśmy się na przewidzianą traktatem lizbońskim procedurę wzmocnionej współpracy w dziedzinie prawa rodzinnego. Dziś czynimy to po raz drugi. Decyzja ma charakter czysto proceduralny. Chcę, aby nie było co do tego żadnych wątpliwości: na obecnym etapie nie zajmujemy się kwestiami merytorycznymi. To nastąpi później.

Pozwolę sobie rozpocząć od uwagi, że cieszę się z obecności przedstawicieli prezydencji węgierskiej. To chyba pierwszy przypadek w historii, by prezydencja przybyła do Parlamentu Europejskiego w poniedziałkowy wieczór. Być może dowodzi to również znaczenia tematyki naszej dzisiejszej debaty.

Debatę w sprawie patentu europejskiego prowadzimy od 2001 roku w oparciu o wniosek Komisji. W ramach sprawozdania Any Palacio Parlament zajął bardzo konkretne stanowisko podczas pierwszego czytania, w tym w odniesieniu do potencjalnych rozwiązań. Okazało się, że nie można osiągnąć porozumienia wewnątrz Rady w sprawie patentów głównie ze względu na dwa problemy. Pierwszy dotyczy sądów (który sąd ma rozstrzygać w jakich sprawach), drugi zaś języków. Kwestia sądów zostanie prawdopodobnie wkrótce rozstrzygnięta w oparciu o decyzję Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, która ma być ogłoszona na początku marca; będziemy wtedy wiedzieli dokładnie, co wolno, a czego nie wolno.

Nie udało się natomiast poczynić postępów w zakresie języków. Jesienią zeszłego roku prezydencja belgijska zmuszona była przyznać, że rozwiązanie kwestii językowej jest niemożliwe, a przynajmniej nie da się jej rozwiązać zgodnie z wymogiem jednomyślności przewidzianym w traktacie lizbońskim. Istnieje całkowity rozdźwięk pomiędzy zasadą, że Unia Europejska posiada 23 równorzędne języki urzędowe i tym, że patent może oznaczać ogromne koszty, głównie ze względu na konieczność tłumaczenia. W tym kontekście zawsze pojawia się też kwestia tego, że patent będzie nieprzydatny dla małych i średnich przedsiębiorstw, jeśli ma być tłumaczony na wszystkie języki, jako że jest wtedy zbyt kosztowny, bez względu na ryzyko sporów prawnych w poszczególnych państwach członkowskich. Tego rodzaju patent wielojęzyczny, jaki istnieje w ramach obecnego systemu Europejskiego Urzędu Patentowego, jest w istocie rzeczy przeznaczony wyłącznie dla dużych firm, a nie małych czy średnich przedsiębiorstw. To musi się z całą pewnością zmienić.

Parlament Europejski wielokrotnie od 2000 roku apelował w swoich rezolucjach o posunięcie wreszcie spraw do przodu w kwestii patentu europejskiego, mając na uwadze proces lizboński i nowy proces 2020. Sądzę, że to doprawdy wystarczy na chwilę obecną. Prezydencja belgijska zwróciła się do Komisji o przedstawienie konkretnego wniosku w sprawie procesu wzmocnionej współpracy. Komisja podjęła tę inicjatywę. Rada formalnie wniosła o naszą zgodę. Komisja Prawna udzieliła swojego wyraźnego poparcia, głosując w stosunku głosów 16 do 5, a wniosek ma na chwilę obecną poparcie 25 państw członkowskich. Teraz nadszedł czas na wykonanie kroku do przodu i udzielenie zgody z naszej strony – ze strony Parlamentu – na przedmiotową procedurę, aby wreszcie pojawiło się światełko na końcu tunelu.

Na zakończenie chciałbym poruszyć jeszcze jedną kwestię. Nie dysponujemy wieloma zasobami w Europie. Mamy naszą inteligencję, kreatywność i pomysły, jakie rodzą się na tym kontynencie. Jest zatem sprawą podstawowej wagi, aby również chronić te pomysły. Zastanawiam się, jak możemy pouczać Chiny, Indie i wiele innych dużych krajów rozwijających się, jak mają chronić prawa własności intelektualnej, skoro sami tego nie potrafimy w Europie? Potrzebujemy zatem obecnie jakościowego postępu w kierunku patentu europejskiego. Z tego właśnie powodu popieram przedmiotowy wniosek w sprawie wzmocnionej współpracy i apeluję do Państwa o udzielenia takiego poparcia.

  Enikő Győri, urzędująca przewodnicząca Rady – Panie Przewodniczący! Możliwość zabrania dziś głosu przed tak znamienitą publicznością jest dla mnie zaszczytem. Jak dopiero co zauważył pan poseł Lehne, obecność prezydencji w poniedziałek świadczy o znaczeniu omawianej kwestii.

Przede wszystkim pragnę podziękować Parlamentowi Europejskiemu za konstruktywne podejście do wysiłków Rady na rzecz poprawy warunków uzyskiwania ochrony patentowej w Unii Europejskiej. Chcę również wyrazić wdzięczność prezydencji belgijskiej za nieustający trud w dążeniu do zapewnienia jednolitej ochrony patentowej.

Po drugie, chciałam poinformować, że dziś rano Komisja podjęła przeważającą większością głosów decyzję, by zwrócić się do Państwa o zgodę na upoważnienie do podjęcia wzmocnionej współpracy w przedmiotowej dziedzinie. Z zastrzeżeniem Państwa zgody Rada ds. Konkurencyjności powinna 10 marca udzielić swojego upoważnienia.

Prezydencja węgierska przykłada szczególną wagę do poprawy konkurencyjności Unii Europejskiej oraz wsparcia małych i średnich przedsiębiorstw działających na jej terytorium. Wspólnie odpowiadamy za udzielenie im pomocy w zakresie innowacyjności – jednego z czynników decydujących o konkurencyjności MŚP zarówno w Europie, jak i na świecie.

Od początku było wiadomo, że projekt stworzenia patentu UE, który opóźnia się od ponad 30 lat, będzie jednym z kluczowych czynników realizacji tego celu. Utrzymanie istniejącej sytuacji nie wchodzi w grę. Każdego roku miliony euro idą na tłumaczenia i administracyjne formalności wymagane do uzyskania ochrony w ramach 27 różnych porządków prawnych w Unii, gdy tymczasem w Stanach Zjednoczonych wynalazca może uzyskać patent obowiązujący na całym terytorium kraju za równowartość 1 850 euro. W UE patent obowiązujący na terytorium zaledwie 13 państw członkowskich kosztuje 20 tysięcy euro.

Z wyliczeń wynika, że przedsiębiorstwa europejskie tracą od 700 do 800 milionów euro ze względu na brak patentu UE. Ta kwota byłaby oczywiście znacznie lepiej spożytkowana, na przykład gdyby została przeznaczona na badania w zakresie technologii.

Obecnie nie istnieje rynek wewnętrzny ochrony patentowej. Wnioskodawca musi zmierzyć się z różnymi porządkami prawnymi w 27 krajach. W praktyce często prowadzi to do sytuacji, że o ochronę wnioskuje się jedynie na części terytorium UE, co stwarza poważne problemy pod względem swobodnego obrotu towarami, które są chronione patentem w niektórych krajach, lecz mogą być dowolnie produkowane w innych.

Zawsze wyraźnie opowiadaliśmy się za stworzeniem prawdziwie europejskiego patentu, który obejmowałby terytorium wszystkich 27 państw członkowskich. Głęboko ubolewamy nad tym, że negocjacje w sprawie systemu językowego znalazły się w martwym punkcie i nie widać szans na osiągnięcie wymaganej zgody w przewidywalnej przyszłości.

Muszę również podkreślić, że decydenci unijni są pod presją osiągnięcia szybkich postępów w tej dziedzinie. Opublikowana właśnie europejska tabela wyników innowacyjności potwierdza istnienie luki pomiędzy Stanami Zjednoczonymi i Japonią a Unią Europejską w dziedzinie innowacyjności oraz szybkie nadrabianie zaległości przez duże gospodarki wschodzące.

Choć przepisy patentowe nie są jedynym czynnikiem decydującym o innowacyjności, ich znaczenie jest dla wszystkich oczywiste. Utrzymanie obecnego zbioru przepisów sprawia, że nasz rozdrobniony system traci z roku na rok na atrakcyjności i konkurencyjności.

W tych warunkach zdecydowana większość państw członkowskich uważa, że stworzenie jednolitej ochrony patentowej w drodze wzmocnionej współpracy jest na chwilę obecną jednym możliwym rozwiązaniem. 27 państw członkowskich oficjalnie zwróciło się z wnioskiem o podjęcie wzmocnionej współpracy, licząc na osiągnięcie widocznych efektów w rozsądnym czasie.

Jako obecna prezydencja zrobimy wszystko, by osiągnąć znaczące postępy w tej dziedzinie. Z drugiej strony musimy również wziąć pod uwagę zastrzeżenia zgłaszane przez Hiszpanię i Włochy.

Chciałabym zwrócić się do szanownych posłów hiszpańskich i włoskich w ich językach.

(ES) W pierwszej kolejności chciałam zwrócić się do szanownych posłów z kraju będącego naszym partnerem, Hiszpanii. Jesteśmy przekonani, że tworząc system jednolitej ochrony patentowej w ramach wzmocnionej współpracy wykonujemy znaczący krok w kierunku ideału, jakim jest objęcie tym systemem wszystkich państw członkowskich i całości Unii Europejskiej.

(IT) Teraz zwracam się do naszych włoskich kolegów. Aby uniknąć wszelkich wątpliwości, muszę podkreślić, że żadna firma czy osoba nie zostanie pozbawiona możliwości korzystania z przyszłego jednolitego patentu bez względu na to, z jakiego kraju pochodzi.

Panie Przewodniczący! Dziękuję za cierpliwość. Z dużą nadzieją myślę o przyszłej współpracy z Parlamentem w tej kwestii.

PRZEWODNICZY: RAINER WIELAND
Wiceprzewodniczący

  Michel Barnier, komisarz – (FR) Panie Przewodniczący, Panie i Panowie Posłowie! Udzielając poparcia dla idei wzmocnionej współpracy, jak proponuje pan poseł Lehne, zrobicie Państwo decydujący krok w kierunku ułatwienia życia europejskim przedsiębiorcom i wynalazcom dzięki stworzeniu wreszcie jednolitej ochrony patentowej w Europie. Brak zapewnienia lepszej i bardziej przystępnej cenowo ochrony wynalazków czy dzieł, zwłaszcza w sektorze przemysłowym, jest trudny do zrozumienia i stanowi moim zdaniem przejaw niemożliwej do zaakceptowania słabości konkurencyjnej naszego kontynentu, który musi się zmierzyć z bardzo twardą konkurencją międzynarodową.

Z tego względu podczas mojego przesłuchania przed Państwem 13 stycznia 2010 r., jak i również wielokrotnie później, zobowiązałem się – wręcz ślubowałem – pchnąć sprawy do przodu, abym był ostatnim komisarzem unijnym, który musi zajmować się tą kwestią. Przedstawiliśmy wniosek. Dzięki aktywnemu i inteligentnemu podejściu prezydencji belgijskiej wniosek został uzupełniony i poprawiony, ale jak Państwu wiadomo, nie uzyskaliśmy jednogłośnego poparcia, na jakie liczyliśmy. Oto dlaczego i w jaki sposób narodził się pomysł podjęcia wzmocnionej współpracy w kontekście nowego traktatu lizbońskiego. Komisja szybko zareagowała na wniosek o wzmocnioną współpracę, złożony początkowo – jak wspomniał pan poseł Lehne – przez tuzin państw członkowskich.

Na chwilę obecną, Panie i Panowie, 25 państw członkowskich wyraziło zgodę na podjęcie wzmocnionej współpracy. Prezydencja węgierska, która nastąpiła po belgijskiej, również wykazuje się dużą determinacją w tej sprawie, za co jej dziękuję. Dąży ona do rozpoczęcia przedmiotowej współpracy w marcu. Jestem bardzo wdzięczny Parlamentowi, a zwłaszcza Panu, Panie Pośle Lehne, oraz członkom Pańskiej komisji, za decydującą rolę, jaką odgrywają Państwo w Komisji Prawnej na rzecz osiągnięcia postępów i szybkich wyników w tej kwestii.

Panie i Panowie! Komisja chce, aby jak najwięcej państw członkowskich wzięło udział we wzmocnionej współpracy. Osobiście żywię nadzieję, że wszystkie państwa członkowskie ostatecznie poprą przedmiotowy wniosek, który – powtarzam – jest możliwy do zaakceptowania przez wszystkie państwa członkowskie pod względem politycznym i konieczny dla wszystkich przedsiębiorstw pod względem finansowym. Najszersze możliwe poparcie – a może wręcz jednogłośne poparcie – zapewni maksymalne korzyści dla przedsiębiorstw i wynalazców europejskich.

Jako komisarz odpowiedzialny za rynek wewnętrzny zapewnię, by wzmocniona współpraca była zgodna z traktatami, a w szczególności zasadami funkcjonowania rynku wewnętrznego. Oznacza to, Panie i Panowie, że jednolita ochrona patentowa – jak doskonale wyjaśniła to po włosku i hiszpańsku pani minister Győri – będzie dostępna dla wszystkich przedsiębiorstw w UE bez względu na to, w którym państwie członkowskim mają siedzibę. Nie będzie żadnej dyskryminacji.

Ponadto korzyści z jednolitej ochrony będą takie same dla wszystkich wynalazców i innowacyjnych przedsiębiorstw w UE; dotyczy to zarówno procedur, które zostaną usprawnione, jak i kosztów tłumaczeń, które zostaną obniżone. Przeprowadzona została już analiza globalnych skutków tego przedsięwzięcia, a obecnie prowadzimy dogłębną ocenę skutków ekonomicznych.

Podsumujmy: Komisja, ubolewając nad tym, że dotychczas nie udało się doprowadzić do porozumienia pomiędzy 27 państwami członkowskimi, zrobi wszystko, co w jej mocy, aby szybko – gdy tylko Rada Ministrów wyda opinię w marcu – rozpocząć wzmocnioną współpracę poprzez złożenie koniecznych w tym celu projektów rozporządzeń, co pozwoli zapewnić prawdziwą wartość dodaną europejskim przedsiębiorstwom. Dziękuję Państwu za uwagę i z góry dziękuję za poparcie przedmiotowego wniosku.

  Raffaele Baldassarre, w imieniu grupy PPE – (IT) Panie Przewodniczący, Panie Komisarzu, Panie i Panowie Posłowie! Parlament wyjątkowo szybko i dynamicznie przymierza się do udzielenia zgody na pierwszy przypadek wzmocnionej współpracy dotyczący rynku wewnętrznego. Przyjęte uzasadnienie brzmi, że dyskusja o patencie europejskim toczy się od wielu lat. Powinniśmy zatem wskazać, że projekt rozporządzenia w sprawie systemu tłumaczeń został przyjęty przez Komisję dopiero 30 czerwca 2010 r., a Rada w listopadzie 2010 roku przyjęła do wiadomości brak jednomyślności i trudności z uzyskaniem jednomyślnej decyzji w bliskiej przyszłości.

Nie wspomnę zatem o tempie, w jakim Parlament zajął się przedmiotową sprawą, co – mam nadzieję – będzie przykładem na przyszłość, jako że pobiliśmy rekordy, jeśli chodzi o szybkość i sprawność procesu ustawodawczego.

Niemniej jednak, jako że nie jest moim zamiarem występowanie wyłącznie w charakterze rzecznika interesów mojego kraju, który obecnie sprzeciwia się wzmocnionej współpracy, a ponadto wierzę, że kwestia patentu ma zasadnicze znaczenie dla rozwoju przemysłu i systemu przedsiębiorczości w Europie, chciałbym jedynie podnieść kilka kwestii, które uważam za ważne z punktu widzenia realizacji przez Parlament funkcji ustawodawczych oraz przyszłego traktowania przepisów patentowych.

Przede wszystkim powinniśmy uznać, że głosowanie za wzmocnioną współpracą usankcjonuje systematyczne stosowanie w odniesieniu do rynku wewnętrznego instrumentu, z którego powinno się korzystać w ostateczności. Tworzymy zatem precedens, który może być wykorzystywany we wszystkich obszarach rynku wewnętrznego. Uważam ponadto, że Parlament może – w obliczu innych tematów – określić swoje stanowisko w sposób wyczerpujący i niezależny, i że poszczególne wnioski powinny koncentrować się na interesach użytkowników i przedsiębiorstw, a nie grup krajów.

  Bernhard Rapkay, w imieniu grupy S&D – (DE) Panie Przewodniczący, Panie i Panowie Posłowie! Przedstawione przez sprawozdawcę uzasadnienie jest ogólnie poprawne i nie trzeba nic do niego dodawać. Z tego względu moje ugrupowanie wyrazi zgodę na wzmocnioną współpracę. Niektórzy wśród nas mieli odmienne poglądy – jest to zupełnie uprawnione i należy wysłuchać takich głosów. Jednakże z tego, co powiedzieli sprawozdawca, prezydencja Rady i komisarz, wynika, że nadeszła właściwa pora i nie możemy dłużej zwlekać.

Wbrew temu, co twierdzą niektórzy, uzgodnienia nie zostały przyjęte w pośpiechu, bez jakiejkolwiek dyskusji – jest to w oczywisty sposób nieprawdą, podobnie jak i wiele innych argumentów. Kwestia językowa nie stała się przedmiotem debaty po przedstawieniu przez Komisję jej ostatniego wniosku w zeszłym roku; temat ten jest bowiem dyskutowany od ponad dziesięciu lat. Nie ma w nim nic nowego. Nikt, kto widział, w jaki sposób różne modele były przedstawiane i omawiane w ostatnich miesiącach, nie może twierdzić, że nie było wystarczającej debaty. Najwyższy czas przeciąć ten węzeł gordyjski!

Drugi, często podnoszony, argument brzmi, że ryzykujemy zniszczenie rynku wewnętrznego. Fakt jest taki, że nie mamy rynku wewnętrznego, jeśli chodzi o patenty, więc nie możemy go zniszczyć. Skoro od dawna mamy świadomość, że rynek wewnętrzny dla swej kompletności wymaga jednolitego procesu patentowego, wtedy ruch ten nie może zniszczyć całego rynku wewnętrznego. W najgorszym razie utrzymałby się obecny stan rzeczy, ale myślę, że raczej osiągniemy postępy.

Trzeci argument brzmi, że Parlament osłabi swoje uprawnienia, wyrażając zgodę na wzmocnioną współpracę: wszystko to jest nieprawdą. Radziłbym zajrzeć do traktatu lizbońskiego i naszego regulaminu. Nie zrezygnujemy z żadnego prawa. Obecnie zatwierdzamy wzmocnioną współpracę, a gdy ta się rozpocznie, będziemy dysponowali wszystkimi naszymi uprawnieniami. Jeśli chodzi o system językowy, to oczywiście jest to kwestia konsultacji, jako że w tym względzie wymagana jest jednomyślność. Zasada współdecyzji powinna mieć natomiast zastosowanie do samego uregulowania patentów i zatwierdzenia sądownictwa w sprawach patentowych. Nie zrzekamy się żadnych praw, wręcz przeciwnie.

  Cecilia Wikström, w imieniu grupy ALDE – (SV) Panie Przewodniczący! Na samym początku chciałam podziękować panu posłowi Lehnemu za wspaniałą pracę, jaką wykonał w tej kwestii, jak również komisarzowi Barnierowi, który sprawnie i udanie pcha sprawy do przodu.

Jak już słyszeliśmy, przedmiotowa kwestia jest omawiana od wielu dekad, a obecnie stało się jasne, że Rada nie osiągnie jednogłośności wymaganej traktatem dla podjęcia decyzji. Wiele państw członkowskich zwróciło się zatem o podjęcie wzmocnionej współpracy w tej dziedzinie. Chciałabym podkreślić, że współpraca ta ma charakter otwarty i wszystkie państwa członkowskie mogą do niej dołączyć, jeśli tylko zechcą.

Kwestia, o której musimy dziś zadecydować, dotyczy zatem tego, czy Parlament powinien udzielić zgody na wniosek Komisji dotyczący wzmocnionej współpracy. Moim zdaniem, jak i zdaniem Grupy Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy, Parlament Europejski powinien zatwierdzić przedmiotowy wniosek zgodnie z zaleceniem sprawozdawcy, pana posła Lehnego.

Uzyskanie ochrony dla wynalazku lub odkrycia naukowego ma ogromne znaczenie dla przekształcenia innowacyjności i wiedzy w pożyteczne, przydatne produkty, które z kolei będą kreować wzrost i zatrudnienie. Drobnym wynalazcom lub małym firmom jest obecnie trudno uzyskać ochronę patentową w całej Europie. Jak już usłyszeliśmy, jest to po prostu zbyt kosztowne i skomplikowane. Patent amerykański kosztuje obecnie około 1 800 euro, europejski ponad 20 tysięcy euro, czyli jedenastokrotnie więcej, co oczywiście nie ma racjonalnego uzasadnienia. Wielonarodowe firmy, dysponujące dużymi zasobami i pomocą prawników, zawsze dadzą sobie radę bez względu na obowiązujący system.

To drobni wynalazcy europejscy płacą cenę za obecny stan rzeczy. Najwyższy czas, aby i oni uzyskali ochronę dla swoich osiągnięć, co pozwoli im rozwijać się i stawać się ważnymi pracodawcami jutra, których Unia tak rozpaczliwie potrzebuje. Tego nam teraz potrzeba. Nie mamy czasu do stracenia.

  Eva Lichtenberger, w imieniu grupy Verts/ALE – (DE) Panie Przewodniczący, Panie i Panowie Posłowie! Europejski system patentowy prawdopodobnie zapewniłby poprawę sytuacji w niektórych dziedzinach działalności handlowej i naukowej. Muszę jednak stwierdzić, że nadzieje pokładane w tym systemie są nieco nadmiernie optymistyczne. Musimy zachować poczucie proporcji.

Sprzeciwiam się wzmocnionej współpracy europejskiej. Niedawno zajmowaliśmy się kwestią rozwodów właśnie w kontekście wzmocnionej współpracy. Obecnie, bezpośrednio wskutek tej decyzji, mamy po raz kolejny do czynienia z kwestią wzmocnionej współpracy. Jeśli po prostu przepchniemy tę zgodę, stworzymy zachętę dla powstania sytuacji, w której wzmocniona współpraca stanie się wkrótce jedynym mechanizmem uzyskiwania porozumienia, jako że porozumienie na szczeblu Rady stało się zbyt trudne. Nie taki był cel konwencji, gdy omawialiśmy wzmocnioną współpracę.

Często przywoływana przez nas kwestia dobrych rządów oznacza między innymi przejrzystość i jasność. Jednakże wzmocniona współpraca – w swych różnorodnych postaciach w różnych dziedzinach – nie służy przejrzystości i jasności. Uważam, że zgotujemy sobie w przyszłości poważny problem, jeśli wciąż będziemy mieli różne podgrupy państw tworzone w celu uzgadniania konkretnych kwestii. Oczywiście łatwo jest stwierdzić, że „każdy jest zaproszony”. Pytanie brzmi: na jakich warunkach? Wydawało mi się, że tym razem – w przeciwieństwie do poprzednich lat – mielibyśmy realną szansę na osiągnięcie porozumienia, gdyby tylko negocjacje potrwały dłużej.

Nie wierzę, by wzmocniona współpraca była właściwą drogą w dziedzinie patentów. Z tego powodu nie zamierzam głosować za przedmiotowym rozporządzeniem.

  Zbigniew Ziobro, w imieniu grupy ECR – (PL) Panie Przewodniczący! Od kilku lat w Europie trwa dyskusja nad wprowadzeniem jednolitego systemu prawa patentowego. Jak oceniają ekonomiści i przedsiębiorcy, jego wprowadzenie znacznie zmniejszyłoby koszty ochrony patentowej dla przedsiębiorstw na terytorium Unii Europejskiej oraz pozwalało na tanią, skuteczną i lepszą ochronę. Jest to szczególnie ważne zwłaszcza dla sektora małych i średnich przedsiębiorstw. W tym kierunku również zmierzają zalecenia i propozycje Komisji Europejskiej.

Niemniej jednak należy dostrzec pewne kontrowersyjne propozycje, które są przedmiotem dyskusji w tej sprawie – była już o tym mowa dzisiaj na naszej sali – mianowicie kwestie tłumaczeń patentów przez Europejski Urząd Patentowy, co do których proponuje się, aby były przeprowadzane wyłącznie na trzy języki. Jest to rzecz wymagająca jeszcze zastanowienia i rozwagi dlaczego te trzy języki, a nie inne. Zwłaszcza, że to dawałoby pewną przewagę przedsiębiorcom, którzy posługują się właśnie tymi językami, jako ojczystymi. Myślę, że nad tym warto się jeszcze zastanowić.

  Gerard Batten, w imieniu grupy EFD – Panie Przewodniczący! Komisja Europejska podjęła już próbę stworzenia unijnego prawa patentowego, ale odniosła porażkę w czerwcu, gdy jej wniosek został odrzucony przez Radę ze względu na brak jednomyślności w głosowaniu. Komisja prze niemniej do przodu ze swoimi pomysłami, co stanowi kolejny przykład tworzenia nadmiernie rozbudowanych instytucji w UE. Propozycje są niepotrzebne i spowodują jeszcze większe obciążenie innowacyjnych przedsiębiorstw administracyjnymi procedurami i kosztami.

A kto się dokładnie za tym opowiada? 12 krajów, w tym Wielka Brytania. Nie powinno nikogo dziwić, że brytyjski rząd koalicyjny jest tu głównym prowodyrem, podobnie jak kolejne rządy brytyjskie były głównymi prowodyrami większości projektów unijnych, choć udawały, że jest odwrotnie. Gdyby Partia Konserwatywna kiedykolwiek zechciała opatentować kłamstwa, oszustwa i hipokryzję, zbiłaby fortunę na tantiemach i być może byłaby w stanie spłacić dług krajowy!

  Marielle Gallo (PPE) – (FR) Panie Przewodniczący, Panie Komisarzu, Panie i Panowie Posłowie! To, że ludzie od zarania dziejów dumają nad życiem i śmiercią, jestem w stanie zrozumieć, ale nie pojmuję, dlaczego Unii Europejskiej od lat 90. XX wieku nie udaje się rozwiązać problemu patentu europejskiego.

Przede wszystkim chciałam pochwalić pana posła Lehnego za pracę i wytrwałość oraz podziękować mu za uwagę, jaką poświęcił naszym hiszpańskim i włoskim kolegom. Również i ja wysłuchałam ich argumentów i całkowicie je rozumiem. Nie zebraliśmy się jednak dziś, by rozstrzygać kwestie językowe. Wniosek Komisji Europejskiej z 1 lipca 2010 r. opiera się na systemie językowym Europejskiego Urzędu Patentowego, który dowiódł swojej skuteczności. Powtórzmy jednak, że debata językowa nie jest punktem porządku obrad.

Dziś chodzi o umożliwienie 25 państwom członkowskim dokonania postępów poprzez podjęcie wzmocnionej współpracy. Dziś chodzi o udzielenie odpowiedzi na apele europejskich przedsiębiorstw, które płacą jedenastokrotnie więcej za patenty niż firmy amerykańskie. Dziś chodzi o pokazanie, że Parlament Europejski jest wystarczająco dojrzały, by wznieść się poza błahe spory. Będziemy mieli mnóstwo czasu na omówienie drażliwych wyborów politycznych, jakie nas czekają. Przestańmy jednak grać na zwłokę i wykonajmy krok wprzód, udzielając poparcia zaleceniu pana posła Lehnego w sprawie tej długiej, długiej drogi w kierunku patentu europejskiego.

  Edvard Kožušník (ECR) – (CS) Panie Przewodniczący! Prezydent Obama w dorocznym orędziu o stanie państwa apelował o wzmocnienie Stanów Zjednoczonych w dziedzinie innowacyjności. Innowacje określił mianem „Sputnika naszego pokolenia”. Cieszę się, że programem „Unia innowacji” UE wysyła jasny sygnał w sprawie znaczenia innowacyjności dla utrzymania pozycji gospodarczej Europy wobec globalnej konkurencji. Za jeden z kluczowych instrumentów sukcesu projektu Unia innowacji oraz utrzymania przewagi nad tygrysami innowacyjności, takimi jak Chiny czy Brazylia, uważam stworzenie jednolitego patentu Unii Europejskiej. Jednolity patent pomoże zapewnić znaczący bodziec dla konkurencyjności przedsiębiorstw europejskich. Dlatego bardzo mnie irytuje, że stworzenie tak kluczowego instrumentu rozwoju innowacyjności w UE jest wstrzymywane przez niektóre kraje ze względu na kwestię o drugoplanowym znaczeniu, jaką jest ochrona języka. Z tego względu popieram wniosek o wzmocnienie współpracy, nawet za cenę braku udziału niektórych państw członkowskich. Nie możemy pozwolić umknąć „Sputnikowi naszego pokolenia”.

  Antonio López-Istúriz White (PPE) – (ES) Panie Przewodniczący! Unia Europejska opiera się na wartościach takich jak równość, solidarność i poszanowanie wszystkich języków. Wszyscy podzielamy te wartości.

Jako posłowie hiszpańscy popieramy ideę posiadania systemu patentowego dla całej Unii Europejskiej i gratuluję mojemu koledze, posłowi Lehnemu, za tę część sprawozdania. Opowiadamy się za wszystkim, co poprawia i rozszerza rynek wewnętrzny.

Jednakże w przypadku tak ważnej sprawy obrano przewidzianą w traktacie ścieżkę – wzmocnioną współpracę – która powinna być wykorzystywana jedynie w ostateczności i z zastrzeżeniem spełnienia szeregu warunków. Wzmocniona współpraca, która będzie przedmiotem jutrzejszego głosowania, jest naszym zdaniem niezgodna z art. 118 i art. 326 traktatu. Ponadto uważam, że nastąpiła zmiana reguł gry wewnątrz Rady, ale tym zajmie się mój rząd.

Nowy traktat jest niewątpliwie przydatnym narzędziem dla UE, lecz nie może być wykorzystywany do tworzenia Europy różnych prędkości. Wiele z krajów obecnie opowiadających się za wzmocnioną współpracą wkrótce odczuje jej konsekwencje, a jeśli Rada i Komisja będą nadal korzystały ze wzmocnionej współpracy na tej zasadzie, wszyscy na tym ostatecznie stracimy.

Językiem hiszpańskim posługuje się 850 milionów ludzi. Z trzech języków, jakie Komisja Europejska proponuje stosować w ramach systemu patentowego, tylko jeden jest porównywalny do hiszpańskiego pod względem wielkości. Jakimi kryteriami się kierowano? Wydajnością? Mówimy o 1 850 euro? Dlaczego więc nie używać jedynie angielskiego i zrezygnować z tych dwóch innych języków, abyśmy mogli również zaoszczędzić, robiąc to trzykrotnie, a nie dwudziestokrotnie? Czy chodzi o czas?

To nie Hiszpania sprzeciwiała się w przeszłości patentowi, lecz inne kraje, które obecnie dążą do jego wprowadzenia. Czy chodzi – jak podejrzewam – o politykę? Należy uważać z zabiegami biurokratycznymi, które oddalają miliony obywateli – i tysiące hiszpańskojęzycznych przedsiębiorstw – od realiów Unii Europejskiej.

System proponowany przez Komisję jest niezgodny z prawem Europejczyków do wyrażania się we własnym języku. Nadanie pierwszeństwa jednemu językowi przed innym stanowi jawny przejaw dyskryminacji w zakresie konkurencyjności, dzieli rynek i powoduje brak pewności prawa. Bitwa dopiero się rozpoczyna. Ze względu na pośpiech ze strony niektórych czeka nas wieloletni proces przed Trybunałem Sprawiedliwości, jak zapowiedział już mój rząd.

Trzy instytucje będą musiały rozliczyć się z przeprowadzonej procedury i wyjaśnić, dlaczego ostrzeżenia zostały zignorowane. Sytuację da się uratować, jeśli wrócimy do ducha i litery traktatów, których Hiszpania przestrzega.

  Luigi Berlinguer (S&D) – (IT) Panie Przewodniczący, Panie i Panowie Posłowie! Nie można nadal tolerować braku patentu europejskiego. Przedsiębiorstwa europejskie są penalizowane w dziedzinie patentów, ponosząc koszty dziesięciokrotnie wyższe niż ich konkurenci w Stanach Zjednoczonych czy Japonii. Ponadto rozdrobnienie praw autorskich do patentów jest jedną z przyczyn hamujących ożywienie gospodarcze.

Komisja proponuje nam wzmocnioną współpracę wraz z konkretnym systemem językowym, co nam się nie podoba. Jest to jednak coś nowego. Udział we współpracy bierze 25 z 27 krajów. Zmieniły się ramy polityczne. Możliwy jest pozytywny rozwój zdarzeń, na przykład wręcz wzmocnienie języka wnioskodawcy.

Wszyscy musimy obecnie pracować nad zapewnieniem większego poszanowania dla wszystkich. Ponadto chcemy ochrony i wzmocnienia języka włoskiego, ale nasz rząd obciął środki i bardzo zaniedbuje tę dziedzinę. Na tej właśnie podstawie będziemy dążyli do osiągnięcia patentu europejskiego.

  Antonio Masip Hidalgo (S&D) – (ES) Panie Przewodniczący! Nie łudźmy się: przedmiotowa procedura została ustawiona tak, by języki francuski i niemiecki znalazły się przed hiszpańskim, który jest językiem rozpowszechnionym nie tylko w Europie, ale i na świecie, gdzie posługuje się nim 700 milionów ludzi; jak słusznie wskazał pan poseł López-Istúriz White, jest to więcej niż ludność Europy. Powyższe języki znalazłyby się także przed językiem włoskim, bo – jak słusznie zauważono – włoski i hiszpański były już wcześniej uznawane za języki rejestracji znaków towarowych.

Procedura obfituje w niejasności dotyczące dużych przedsiębiorstw technologicznych Digital Europe, takich jak Blackberry, IBM, Nokia, Philips czy Siemens. Mam nadzieję, że ich odezwa trafi do wszystkich pomimo żałosnych prób jej zablokowania przez kierownika wydziału Komisji Europejskiej.

Nie wiemy, jak będzie brzmiało orzeczenie, ani jak przedstawiać się będzie system sądownictwa czy instrumentarium. Panie i Panowie! Zachowajmy spokój. Skorzystajmy z przewidzianej traktatem wzmocnionej współpracy bez szalonego pośpiechu, który uniemożliwi jej konsolidację. Należy również unikać pośpiechu, jaki miał miejsce dziś rano, gdy ministrowie edukacji w obrębie Rady mogli jedynie pobieżnie się zapoznać z tematem.

Jestem wdzięczny węgierskiej przedstawiciel za zabranie głosu w językach włoskim i hiszpańskim…

(Przewodniczący wyłączył mikrofon)

  Andreas Mölzer (NI) – (DE) Panie Przewodniczący! Wszyscy mamy świadomość, że wielojęzyczność odzwierciedla zróżnicowanie kulturowe i językowe Unii Europejskiej i jako taka ma ogromne znaczenie. Jednak dyskusja na temat języka patentów UE trwa od ponad 30 lat. Przez wszystkie te lata przedsiębiorstwa europejskie musiały ponosić wysokie koszty tłumaczeń, a w niektórych przypadkach traciły na konkurencyjności na rynku światowym. Trudno określa się wartość rzeczy niematerialnych, takich jak znaki towarowe czy patenty. Służą one niemniej jako zabezpieczenie kredytów i są uwzględniane przy ocenie wiarygodności kredytowej.

W tym kontekście nowe prawo patentowe, które powstało w ramach procesu wzmocnionej współpracy obowiązującej przynajmniej na części terytorium UE, wymaga tłumaczenia patentów jedynie na język niemiecki, angielski i francuski. Z całą pewnością zmniejszy to biurokrację. Dzieje się tak głównie ze względu na to, że język angielski jest powszechnie stosowanym językiem technicznym w niektórych sektorach, takich jak informatyka czy medycyna. Wreszcie konsekwentne stosowanie trzech języków roboczych – niemieckiego, angielskiego i francuskiego – rzeczywiście umożliwiłoby dotarcie do większości ludności. I uwaga osobista: cieszę się, że nowe rozporządzenie wzmacnia pozycję języka niemieckiego, który jest wciąż najpowszechniej używanym językiem narodowym w UE według sondażu przeprowadzonego w 2006 roku.

  Maria Da Graça Carvalho (PPE) – (PT) Panie Przewodniczący! Stworzenie patentu europejskiego będzie bodźcem stymulującym innowacyjność oraz rozwój naukowy i technologiczny w UE. Rozstrzygnięcie kwestii patentu europejskiego uważam za rzecz podstawową. Mam jednak zastrzeżenia co do języków, jakie mają być stosowane. Moim zdaniem najlepiej byłoby oprzeć się jedynie na języku angielskim; w przypadku gdyby jednak uwzględnione zostały również inne języki, powinien znaleźć się wśród nich język portugalski. Konkurencja ma charakter globalny, a portugalski jest trzecim najpopularniejszym językiem zachodnim po angielskim i hiszpańskim.

  Edit Herczog (S&D) – Panie Przewodniczący! Tworzenie wiedzy było zawsze priorytetem, z którym dobrze radziliśmy sobie w Unii Europejskiej. Gorzej jest natomiast z zarządzaniem wiedzą. Z żalem przyjęłam wiadomość, że prezydencja belgijska nie była w stanie zakończyć prac nad dyrektywą patentową zgodnie z planem, natomiast mam nadzieję, że prezydencja węgierska zrobi wszystko, co w jej mocy, by w najbliższych miesiącach przejść do kolejnej fazy, jaką jest wzmocniona współpraca.

Czas jest jedynym zasobem, którego nie da się odnowić. Czas, jaki tracimy, nigdy nie wróci. Nie możemy doświadczać Europy wyłącznie poprzez programy oszczędnościowe. Potrzebujemy zgłębiania wiedzy, musimy się rozwijać, dlatego wprowadzenie patentów – czy to poprzez wzmocnioną współpracę, czy też wspólną dyrektywę europejską – ma tak zasadnicze znaczenie dla Europy.

Życzę sukcesu tym, którzy uczestniczą w tym przedsięwzięciu i go popierają. My, Węgrzy, utracimy wprawdzie nasz język, ale to niewielka cena do zapłacenia w zamian za korzyści, jakie wszyscy odniesiemy.

  Toine Manders (ALDE) – (NL) Panie Przewodniczący! Chciałbym podziękować panu komisarzowi Barnierowi za odwagę w zajęciu się przedmiotową kwestią zgodnie ze złożoną podczas przesłuchania deklaracją, że sprawa patentu europejskiego zostanie rozwiązania w ciągu jego kadencji. Dziękuję Panu za to. Ponadto chciałbym podziękować mojemu koledze, posłowi Lehnemu, za jego podejście do przedmiotowej sprawy.

Obecnie musimy jedynie podjąć decyzję, czy zgadzamy się na wzmocnioną współpracę. To musi stać się w pierwszej kolejności. Ubolewam niemniej nad rozróżnieniem pomiędzy znaczeniem języka i tożsamości jako zjawiska kulturowego oraz tym, co dzieje się w praktyce.

W praktyce bowiem proponowany obecnie system jest stosowany przez wszystkie państwa członkowskie od 35 lat i sądzę, że powinniśmy wykazać nieco większą roztropność ekonomiczną, jeśli chodzi o sposób, w jaki jest on proponowany. Ubolewam, że w debacie nastąpił pewien impas w związku z konfliktem językowym, i żywię nadzieję – o co również wyraźnie zwrócił się Parlament – że państwa członkowskie, które nie biorą udziału na tym etapie, będą mogły w każdej chwili się przyłączyć. To, jak sądzę, pozwoli nam zakończyć debatę i wprowadzić wreszcie patent europejski.

  Malcolm Harbour (ECR) – Panie Przewodniczący! Gdy po raz pierwszy trafiłem do Parlamentu w 1999 roku, temat jednolitego patentu europejskiego był przedmiotem obrad. Pamiętam, że współpracowałem z panem posłem Klausem-Heinerem Lehnem nad sprawozdaniem pani poseł Palacio. Cieszę się, że zaczęliśmy czynić poważne postępy w tej kwestii.

Nie da się przecenić znaczenia przedmiotowego wniosku dla konkurencyjności gospodarki europejskiej. Obecnie debatujemy na temat bardzo pomysłowego nowego planu pani poseł Geoghegan-Quinn pod nazwą „Unia innowacji”. Ten kontynent – Unia Europejska – musi wykazać się większą pomysłowością. Musimy tworzyć więcej wynalazków i w większym stopniu je wykorzystywać. Posiadanie konkurencyjnego systemu patentowego jest absolutnie konieczne.

Wzmocniona współpraca jest pomysłem na pchnięcie debaty do przodu. Mam nadzieję, że nasi hiszpańscy i włoscy koledzy do niej dołączą, jednak nie możemy dłużej czekać, bo cały świat opowiada się za innowacyjnym rynkiem.

  João Ferreira (GUE/NGL) – (PT) Panie Przewodniczący! Przedmiotowy proces ujawnia – zarówno poprzez swoją formę, jak i treść – nowe warunki, na jakich władze Unii Europejskiej usiłują forsować swoje interesy i ich bronić w odniesieniu do szerszego zakresu dziedzin. Te nowe warunki są określone w traktacie lizbońskim i mechanizmie bliższej współpracy. Chciałbym wskazać, że ostrzegaliśmy o ich skutkach.

W tym przypadku – i nie traćmy z oczu choć na sekundę podstawowych kwestii dotyczących koncepcji patentu UE, jego celów i implikacji – celem jest narzucenie uprzywilejowanej pozycji języków angielskiego, francuskiego i niemieckiego przy rejestracji patentów z powodu, o którym dopiero co wspomniałem.

Inne języki, w tym portugalski, który jest trzecim najszerzej rozpowszechnionym językiem europejskim na świecie, zostaną zdewaluowane ze szkodą dla interesów tych innych krajów, ograniczając ponadto możliwość ich rozpowszechnienia w dziedzinach nauki i technologii. W przypadku wprowadzenia w życie tych zamiarów będziemy mieli do czynienia z kolejnym – nie jedynym – wymiarem ataku na wielojęzyczność Unii Europejskiej, jaki podstępnie jest prowadzony pod szyldem ograniczania kosztów.

  Jaroslav Paška (EFD) – (SK) Panie Przewodniczący, Panie Komisarzu! Unia Europejska od 2000 roku dąży do wzmocnionej współpracy pomiędzy państwami członkowskimi w dziedzinie ochrony patentowej.

Ostateczna runda negocjacji w grudniu zeszłego roku potwierdziła jednak, że wiele państw członkowskich ma poważne zastrzeżenia co do proponowanych rozwiązań w zakresie tłumaczenia patentów UE, które opierają się na obecnym systemie językowym Europejskiego Urzędu Patentowego. Rada nie może zatem podjąć pozytywnej, jednogłośnej decyzji, jaka jest konieczna do osiągnięcia dalszych, wspólnych postępów. W takiej sytuacji jest zatem rzeczą naturalną i logiczną, że państwa członkowskie, które dostrzegają potrzebę wzmocnienia współpracy w zakresie ochrony własności intelektualnej, podejmują próby podjęcia takiej współpracy między sobą w dziedzinie tworzenia jednolitej ochrony patentowej w oparciu o proces przewidziany w art. 20 Traktatu UE.

Panie Komisarzu, Panie i Panowie Posłowie! Mocno wierzę, że Parlament Europejski nie stanie na przeszkodzie wzmocnionej współpracy pomiędzy państwami członkowskimi, które pragną współpracować.

  Andreas Schwab (PPE) – (DE) Panie Przewodniczący! Usłyszeliśmy dziś wiele dobrych argumentów. Chciałbym się odnieść jedynie do kilku ważnych kwestii. Powinniśmy poprzeć apel pana posła Lehnego i przyjąć wniosek przedstawiony przez pana komisarza Barniera. Chciałbym tu ponownie zwrócić uwagę na udane wyniki pracy belgijskiej prezydencji Rady. Prezydencja ta wiele również osiągnęła w innych dziedzinach.

Chodzi tu o decyzję proceduralną; wskazał na to już pan poseł Lehne. Nie chodzi o to, ilu ludzi na świecie posługuje się jakim językiem europejskim, czy też który język jest najpiękniejszy, ale o decyzję proceduralną, na której tak zależy Radzie. Zgadzam się z przedmówczynią z Grupy Zielonych/Wolnego Przymierza Europejskiego, że powinniśmy zachować ostrożność przy podejmowaniu tej decyzji proceduralnej. Nie mamy jednak do czynienia z życzeniem podgrupy w ramach Europejskiej Rady Ministrów w sprawie wprowadzenia systemu językowego, lecz z tym, czego sobie życzy 25 z 27 państw członkowskich. Z tego względu uważam, że nawet jeśli należy zachować ostrożność przy podejmowaniu decyzji o zatwierdzeniu wzmocnionej współpracy, jest to rzecz, na jaką Parlament Europejski może wyrazić zgodę.

  Adam Gierek (S&D) – (PL) Panie Przewodniczący! Patent europejski ma pomóc innowacyjności. A dlaczego sam nie może skorzystać z innowacyjności? My mówimy wyłącznie o prawie patentowym, a powinniśmy się zająć również ustaleniem optymalnej formy patentu. Mamy bowiem patenty krótkie, mamy długie, a te ostatnie wcale nie muszą być lepsze i lepiej napisane. Myślę, że trzeba stworzyć taką formę patentu, taką procedurę opisu, by wykorzystać możliwie dobrze Internet i metody elektronicznego zapisu, a zatem język. Myślę, że najtańszy niewymagający tłumaczeń na języki byłby e-patent europejski.

  Zuzana Roithová (PPE) – (CS) Panie Przewodniczący! Od dawna opowiadam się za jednolitym patentem europejskim, jako że zwiększy on atrakcyjność inwestowania w dziedzinę innowacyjności, pozwoli przedsiębiorstwom lepiej chronić ich know-how, przyśpieszy transfer wiedzy z etapu badań do praktyki i być może w większym stopniu ochroni rynek wewnętrzny przed zalewem podrabianych towarów. Jest to również wielkie wyzwanie. Nasza konkurencyjność ucierpi na tym, że po 10 latach Radzie udało się jedynie doprowadzić do wzmocnionej współpracy. Cieszę się, że Czechy przemyślały swoje stanowisko i postanowiły dołączyć do negocjacji. Jednocześnie dostrzegam, jak bardzo drażliwy jest precedens wzmocnionej współpracy, jeśli chodzi o system językowy, zwłaszcza dla niektórych większych państw. Wierzę jednak, że przyniesie to korzyści wszystkim badaczom w UE.

Ważne jest, by patenty były równie tanie, jak w Stanach Zjednoczonych, dlatego mam nadzieję, ze Rada wprowadzi dalsze uproszczenia. Ważne jest posiadanie nowego systemu sądownictwa dla patentów europejskich, który wyjaśniłby szereg kwestii dotyczących opatentowania oprogramowania i biotechnologii. Popieram wniosek w sprawie wzmocnionej współpracy.

  Małgorzata Handzlik (PPE) – (PL) Panie Przewodniczący! Wiele już dzisiaj zostało powiedziane na temat tego, że Europa i nasze przedsiębiorstwa potrzebują patentu i ja się do tych głosów przyłączam. Bez rozwiązań patentowych trudniej będzie naszym firmom rywalizować z coraz bardziej dynamicznymi i innowacyjnymi przedsiębiorstwami z gospodarek wschodzących. Nie powinniśmy jednak zapominać, iż wzmocniona współpraca w dziedzinie patentów nie jest jednak rozwiązaniem najkorzystniejszym z punktu widzenia wspólnego rynku europejskiego. Jako zwolenniczka silnego wspólnego rynku wolę, aby na rynku bariery były znoszone, a nie tworzone. Dlatego też apeluję do wszystkich osób zaangażowanych w opracowanie kształtu regulacji patentowych o rozwiązania, które będą korzystne dla całej Europy. Mam tutaj głównie na myśli rozwiązania językowe, które moim zdaniem nie mogą być dyskryminujące dla osób nieznających języka francuskiego, niemieckiego czy angielskiego. Myślę, że oparcie systemu o jeden język byłoby rozwiązaniem najkorzystniejszym.

  Michel Barnier, komisarz – (FR) Panie Przewodniczący! Pani Poseł Handzlik, odpowiem na Pani ostatnią uwagę, aby przypomnieć – zanim przejdę do kwestii procedury – o istocie spraw, nad którymi tak ciężko pracowaliśmy z prezydencją belgijską, a w ostatnich tygodniach również z prezydencja węgierską. Jeśli bułgarska, słowacka, łotewska lub portugalska firma chce dokonać zgłoszenia patentowego we własnym języku, może tak uczynić zgodnie z omawianym przez nas wnioskiem i otrzymać zwrot kosztów tłumaczenia.

W przypadku sporu firma otrzyma ręczne tłumaczenie na jej język. Jeśli przed otrzymaniem tłumaczenia naruszy patent, ponieważ nie zrozumiała go dobrze, jej dobra wola będzie chroniona. Nie będzie zatem musiała płacić odszkodowania.

Abyśmy mieli jasność, o czym tu mówimy, chciałbym Państwu przypomnieć, jakie propozycje zostały lub zostaną zgłoszone. Zaproponowałem, by firma chcąca dokonać zgłoszenia patentowego mogła tego dokonać również we własnym języku. Ochrona prawna będzie zapewniona w jednym z trzech języków Konwencji monachijskiej, która jest częścią historii patentów europejskich. Nie ja wymyśliłem tę konwencję; istnieje ona od dawna. Są trzy języki. Jeden z tych trzech języków – angielski, francuski lub niemiecki – będzie służył do zapewnienia automatycznej ochrony prawnej na całym terytorium UE.

Wraz z prezydencją belgijską dodaliśmy propozycję, która niewątpliwie będzie dyskutowana, by poza jednym z trzech języków służących ochronie prawnej wykorzystywać dwa dodatkowe języki do celów tłumaczeń ręcznych. Te dwa języki nie będą miały wartości prawnej, natomiast będą przedstawiały ogromną wartość pod względem przekazywania informacji zawartych w patencie. Można korzystać na przykład z języka angielskiego, jeśli jest taka wola, czy też z portugalskiego, łotewskiego lub niderlandzkiego przy tłumaczeniu na jeden z trzech języków. Takie tłumaczenie byłoby ponadto bezpłatne – koszty byłyby pokryte. Sytuacja przedstawia się zatem następująco: jeden z trzech języków będzie służył ochronie prawnej, natomiast dwa pozostałe języki będą wykorzystywane do celów informowania i komunikacji. Po raz ostatni dodam, że nie będzie dyskryminacji wobec żadnego przedsiębiorstwa europejskiego, nawet jeśli ma siedzibę w państwie członkowskim, które nie bierze udziału we wzmocnionej współpracy.

Innymi słowy, jeśli firma hiszpańska złoży wniosek o patent europejski, będzie mogła z niego korzystać bez jakiekolwiek dyskryminacji w sytuacji, gdy Hiszpania nie przystąpi od razu do wzmocnionej współpracy. O to w tym chodzi i oto dlaczego włożyłem tyle wysiłku w tę kwestię, jak obiecywałem. Poważnie podszedłem do tematu, bez ideologii, bez uprzedzeń, uwzględniając wszystkie przeszkody i dążąc do osiągnięcia postępu.

Dlatego uważam, że propozycja jest możliwa do zaakceptowania pod względem politycznym dla 27 państw członkowskich i konieczna pod względem finansowym dla wszystkich firm europejskich. Pani poseł Herczog bardzo dobrze wskazała – podobnie jak pan poseł Harbour oraz inni, między innymi pan poseł Schwab – na znaczenie tej kwestii w wymiarze gospodarczym. Musimy zachęcać, pobudzać, chronić i nagradzać twórczość i innowacyjność. Jest to jedna z dziedzin, w których Europa ma nadal przewagę. Strzeżmy tej przewagi, wzmacniajmy i chrońmy ją.

Wiele małych przedsiębiorstw nie ma finansowej możliwości chronienia swoich wynalazków ze względu na brak patentu europejskiego. I co się dzieje? Pani poseł Roithová użyła dopiero co słowa „podróbki”. Jeśli patent nie jest chroniony ze względu na brak środków na jego ochronę w całej Unii, czy da się go chronić w dwóch lub trzech państwach członkowskich? I czy podrabiane towary nie zostaną wwiezione do pozostałych państw członkowskich? Z chwilą wwozu trafiają one na rynek wewnętrzny, niszcząc miejsca pracy, zagrażając bezpieczeństwu publicznemu i zdrowiu publicznemu. Mówię na przykład o wynalazkach w zakresie leków. Jest to niezwykle poważna sprawa, dlatego też zająłem się nią bardzo poważnie, bez jakiejkolwiek ideologii, lecz jedynie z pragnieniem osiągnięcia postępów i znalezienia rozsądnego rozwiązania, które – jak szczerze wierzę – jest możliwe do zaakceptowania.

Na koniec chciałbym, Panie Przewodniczący, odnieść się do uwagi pana posła Lópeza-Istúriza White’a, którego wysłuchałem z uwagą, oraz pani poseł Lichtenberger. Stwierdzili oni, że wzmocniona współpraca, w której bierze obecnie udział 25 z 27 państw członkowskich, może zostać wykorzystana do rozdrobnienia rynku wewnętrznego. Szczerze wierzę, że nie ma takiego ryzyka. Dlaczego? Ponieważ znajdujemy się w sytuacji całkowicie wyjątkowej: posiadamy bowiem przepisy dotyczące rynku wewnętrznego, które wymagają jednogłośności.

W przypadku niemal wszystkich innych przepisów dotyczących rynku wewnętrznego mamy większość kwalifikowaną. W tym przypadku potrzebujemy jednogłośności. Dlatego uważam, że nie ma ryzyka rozdrobnienia; Komisja Europejska będzie zresztą czuwać, aby do tego nie doszło w odniesieniu do rynku wewnętrznego.

Pragnę raz jeszcze podziękować panu posłowi Lehnemu za jego determinację i zaangażowanie, dziękuję również członkom Komisji Prawnej. Chcę ponadto podziękować Państwu z góry za opowiedzenie się za wzmocnioną współpracą w oparciu o ten obiektywny wniosek.

  Enikő Győri, urzędująca przewodnicząca Rady – (HU) Panie Przewodniczący! Moje pierwsze przemówienie dzisiejszego wieczora wygłosiłam w języku, który jest językiem patentu europejskiego, oraz w dwóch językach, które na chwilę obecną nie są językami patentu europejskiego. Pozwolę sobie teraz zabrać głos w moim ojczystym języku, który również nie jest póki co językiem europejskiego patentu, a posługuje się nim zaledwie 15 milionów ludzi na całym świecie, z czego 10 milionów to mieszkańcy Węgier. W ten sposób mówię zwłaszcza posłom hiszpańskim i włoskim – wierzcie mi, poświęcamy wiele uwagi kwestiom równości, znaczenia i korzystania z języków.

Pozwolę sobie również na krótką dygresję w imieniu państwa członkowskiego, które w pewnym sensie reprezentowałam jeszcze sześć tygodni temu – bo obecnie nie reprezentuję państwa członkowskiego – jednak sześć tygodni temu reprezentowałam państwo członkowskie, które miało odmienną opinię na temat patentu. W ostatnich kilku miesiącach rząd węgierski zmienił swoje stanowisko. Nie była to łatwa decyzja. Czynnikiem, który skłonił władze do zmiany zdania, był bardzo poważny dialog ze „społecznością biznesową”, z przedstawicielami małych i średnich przedsiębiorstw, którzy jednoznacznie zwrócili się do rządu o zmianę jego uprzednio niechętnego, wręcz negatywnego, nastawienia, aby umożliwić małym i średnim przedsiębiorstwom na Węgrzech skorzystanie z jednolitego patentu europejskiego i uzyskać oszczędności dzięki funkcjonującemu systemowi językowemu.

Obecna sytuacja – 25 z 27 państw członkowskich – jest daleka od ideału. Wszyscy popieramy jednolity rynek – Węgry to czynią od samego początku. Wierzymy, że osiągnięcie tego celu umocni wzrost europejski, co – jak zauważyło wielu szanownych posłów – jest koniecznością w Unii Europejskiej po kryzysie. W tym celu musimy podjąć wszelkie konieczne wysiłki. Jestem przekonana, że jednolity patent europejski – wraz z systemem językowym jako jednym z jego elementów – należy postrzegać właśnie w tym kontekście. Ponadto, jak wskazał również pan komisarz Barnier, uważam, że zarówno włoskie, jak i hiszpańskie firmy skorzystają na stworzeniu jednolitego systemu patentowego w Europie.

Chciałabym ponadto odpowiedzieć na dwie inne uwagi. Jedna dotyczy pytania o wielki pośpiech i szybkie tempo z uwagi na to, że Komisja zgłosiła wniosek w lipcu. W istocie rzeczy już Państwo odpowiedzieli na to pytanie. Pozwolę sobie przypomnieć, że debata na temat systemu językowego toczy się w Unii Europejskiej od dziesięciu lat, więc trudno jest moim zdaniem mówić o pośpiechu. Druga uwaga dotyczyła kwestii ultima ratio – czy faktycznie zrobiliśmy wszystko, co w naszej mocy, aby znaleźć rozwiązanie możliwe do zaakceptowania przez wszystkie państwa członkowskie.

Moim zdaniem tak, prezydencja belgijska podjęła wszelkie możliwe wysiłki. Wystarczy sobie przypomnieć, że jeszcze jesienią pojawiały się coraz to nowe wnioski mające na celu ustanowienia przedmiotowego systemu we wszystkich 27 krajach jednolitego rynku. Niestety, pomimo tych wszystkich wysiłków, jedynie 12 państw członkowskich zwróciło się w grudniu o rozpoczęcie wzmocnionej współpracy, a ich liczba obecnie wzrosła do 25. Nie można było zatem nic więcej zrobić niż apelować o bliższą współpracę, co też prezydencja uczyniła. Ja również apeluję do Państwa o poparcie podczas głosowania. Potrzebujemy jednolitego rynku i musimy ten rynek wzmocnić. Wiemy na podstawie wyników kilku analiz, że jedną z podstawowych przeszkód w tym względzie jest brak jednolitej ochrony patentowej, dlatego powinniśmy przestać utrudniać życie naszym małym i średnim przedsiębiorstwom, zwłaszcza w dziedzinie innowacyjności i lepszego funkcjonowania.

  Klaus-Heiner Lehne, sprawozdawca – (DE) Panie Przewodniczący, Panie i Panowie! Chciałbym zakończyć trzema uwagami. Komisarz Barnier wskazał już, że zasada wzmocnionej współpracy została specjalnie stworzona w celu przezwyciężania przeszkód w zakresie jednomyślności. Według traktatu lizbońskiego jednogłośność jest absolutnym wyjątkiem. Innymi słowy, potrzebujemy jej wyłącznie w niewielkiej liczbie przypadków. Z tego właśnie względu stworzona została procedura wzmocnionej współpracy.

Skoro jesteśmy przy temacie języka: dziś nie chodzi o język. Powtarzam wyraźnie: dzisiejsza debata dotyczy wyłącznie procedury. Pozwolę sobie jednak zauważyć, że już omawialiśmy przewagę jednego języka nad trzema pod względem oszczędności; było to przy okazji sprawozdania pani poseł Palacio. Jak już jednak wskazano, mamy tu do czynienia z Konwencją o udzielaniu patentów europejskich (EPC). Europejski Urząd Patentowy posługuje się trzema językami uzgodnionymi w EPC. Zmiana tego systemu oznaczałaby konieczność zmiany EPC. Jednak państwa członkowskie Unii Europejskiej nie mogą jednostronnie przeprowadzić takiej zmiany, jako że konwencja ta obejmuje wszystkie kraje europejskie, chyba z wyjątkiem Malty. Wszystkie z tych krajów, w tym na przykład Szwajcaria, musiałyby wyrazić zgodę na taką zmianę. Jeśli nie udaje nam się osiągnąć zgody w gronie 27 państw członkowskich UE, czy możemy liczyć na to, że 39 krajów będących stronami EPC znajdzie wspólną płaszczyznę porozumienia? Jeśli podążymy w tym kierunku, cała sprawa będzie się ciągnąć w nieskończoność. Będziemy musieli natomiast omówić tę kwestię, gdy zajmiemy się merytorycznym wnioskiem Komisji.

Nawiasem mówiąc, służby prawne wszystkich trzech instytucji wyraźnie potwierdziły, że wzmocniona współpraca wchodzi w grę.

I jeszcze być może jedna uwaga na temat języka: praktykom trudno jest zrozumieć toczoną tu batalię polityczną. Praktycy bowiem – a mam tu na myśli tych, którzy rejestrują patenty – w rzeczywistości posługują się jednym językiem podczas prowadzenia prac badawczych. Dlatego ci, których sprawa dotyczy, nie rozumieją całej tej dyskusji o językach.

Na zakończenie miałbym parę uwag na temat dyskryminacji. O ile dobrze zrozumiałem – a sądzę, że tak – nowy patent europejski przeznaczony jest dla wszystkich przedsiębiorstw i wynalazców, nawet jeśli pochodzą z krajów, które nie biorą udziału we wzmocnionej współpracy, czyli inaczej mówiąc – każdego kraju na świecie. Jest to rzecz oczywista.

Kraje, które nie uczestniczą we wzmocnionej współpracy, nie są dyskryminowane; Konwencja o udzielaniu patentów europejskich nadal będzie miała zastosowanie wobec nich. Innymi słowy, jeśli chcę ubiegać się o pakiet patentów w tych krajach, muszę zlecić ich tłumaczenie.

I ostatnia uwaga na temat sporu językowego: jeśli ktoś chce tłumaczyć patenty na 23 języki urzędowe, nic nie stoi ku temu na przeszkodzie. Jeśli państwo członkowskie uważa swój język za tak ważny, że wszystkie patenty powinny być na niego przekładane, powinno ono po prostu uruchomić cały proces. Nie może to jednak odbyć się kosztem właścicieli patentów, których wynalazki przyczyniają się do rozwoju naszej gospodarki. Powinna obowiązywać zasada: kto płaci, ten wymaga. W takim przypadku płaciłby dany kraj i jego podatnicy.

Jeśli państwo członkowskie uważa, że jego język ma tak duże znaczenie, iż powinien być stosowany w każdym patencie obowiązującym w Europie, powinno ono zająć konsekwentne stanowisko w tej kwestii i zlecać wykonywanie prawnie wiążących tłumaczeń patentów na ten język. Ale i ono powinno ponosić wtedy koszty. To moja ostatnia uwaga, która – mam nadzieję – wniesie nieco jasności do tej dyskusji.

  Przewodniczący – Zamykam debatę.

Głosowanie odbędzie się we wtorek 15 lutego 2011 r.

Oświadczenia pisemne (art. 149 Regulaminu)

  Lara Comi (PPE), na piśmie – (IT) Prawa własności intelektualnej są najbardziej konkretnym wyrazem uznania pracy badawczo-innowacyjnej wykonywanej każdego dnia przez przedsiębiorstwa europejskie w celu przezwyciężania wyzwań z zakresu konkurencji i tworzenia bogactwa dla dobra ogółu. Należy zatem je chronić pod każdym względem i w każdej postaci. Doceniam zaangażowanie Parlamentu Europejskiego w tym zakresie i cieszę się, że mogę wziąć udział w głosowaniu w tej kwestii. Jednak, jak rzecze przysłowie, droga do piekła wybrukowana jest dobrymi intencjami. Innymi słowy, nie wystarczy dobra wola, aby stanowić dobre prawo, które faktycznie ułatwiałoby pracę przedsiębiorstwom i chroniło je przed nieuczciwą konkurencją ze strony firm wykonujących kopie za niższą cenę, bo nie muszą prowadzić uciążliwych i czasochłonnych prac związanych z badaniem nowych rozwiązań różnych problemów. W tym przypadku, opierając się na znajomości dziedziny, który reprezentuję, uważam, że bariera językowa związana ze zgłoszeniami patentowymi powoduje kolosalne koszty dla naszych przedsiębiorstw. Prowokacyjnie chciałabym jednak zapytać: jaki wpływ na pracę Parlamentu wywarłby system trójjęzyczny? Budżet na tłumaczenia mówi znacznie więcej niż jakakolwiek odpowiedź. Nie mam wyboru: muszę głosować przeciw.

  Róża Gräfin von Thun und Hohenstein (PPE), na piśmie – Cieszę się, że Rada wyraziła zgodę na zastosowanie przez 12 państw członkowskich mechanizmu wzmocnionej współpracy w zakresie stworzenia jednolitego patentu UE. Projekt ten jest rozważany od ponad 10 lat, padając niestety ofiarą podziałów pomiędzy rządami państw członkowskich. Brak pewności prawa i wysokie koszty związane z obecnym systemem, w którym patenty muszą być zatwierdzane osobno w każdym państwie członkowskim, są czynnikami hamującymi potencjał rynku wewnętrznego w zakresie rozwoju, innowacyjności i wzrostu. Obecnie uzyskanie patentu europejskiego, który jest ważny jedynie w połowie państw członkowskich, kosztuje dziesięciokrotnie więcej niż w Stanach Zjednoczonych. W połowie są to koszty tłumaczenia. Bardziej optymalne podejście ma zasadnicze znaczenie dla utrzymania konkurencyjności Unii. Unijny patent ma sens! Wzywam do jak najszybszego sfinalizowania uzgodnień prawnych i mam nadzieję, że w przyszłości wszystkie państwa członkowskie dostrzegą konieczność udziału w tym systemie.

  Tadeusz Zwiefka (PPE), na piśmie – (PL) Często w tej izbie mówimy o postępie i rozwoju nowych technologii, podczas gdy opatentowanie wynalazków w Unii Europejskiej jest jednym z najdroższych na świecie. Koszty ponoszone przez twórców są zbyt wysokie, a procedury zbyt skomplikowane. Nie ulega tez wątpliwości, ze decyzja w kwestii unijnego patentu była w Radzie blokowana. Traktat z Lizbony daje w takiej sytuacji prawo państwom do nawiązania wzmocnionej współpracy. Sytuacją idealną byłoby osiągnięcie kompromisu w kwestii patentów na poziomie wszystkich państw członkowskich, uważam jednak, że 20 lat oczekiwań to wystarczająco długi czas. Zdaję sobie sprawę, że stosowanie mechanizmu wzmocnionej współpracy budzi wiele obaw. Pamiętajmy jednak - by z niego skorzystać, muszą zostać spełnione konkretne warunki i za każdym razem wniosek taki jest rozpatrywany indywidualnie zależnie od sprawy, jakiej dotyczy. Myślę także, że wzmocniona współpraca może stać się instrumentem, który otwiera drogę dalszym negocjacjom przy jednoczesnej większej gwarancji sukcesu. Chciałbym także podkreślić, że w obecnej chwili wypowiadamy się jedynie w kontekście procedury, a nie w jakiejkolwiek kwestii merytorycznej. Nic nie jest jeszcze przesądzone. Nowa tura negocjacji przed nami. To dopiero początek prac nad strukturą unijnego patentu i budzącym tak wielkie kontrowersje reżimem językowym. Dlatego życzę nam wszystkim owocnej i wytrwałej pracy, by końcowy rezultat zadowalał wszystkie zainteresowane strony.