Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Δευτέρα 4 Απριλίου 2011 - Στρασβούργο

14. Διαδικασία χορήγησης και ανάκλησης της διεθνούς προστασίας (συζήτηση)

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση της έκθεσης (A7-0085/2011) της κ. Guillaume, εξ ονόματος της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αφορά τις ελάχιστες απαιτήσεις για τις διαδικασίες με τις οποίες τα κράτη μέλη χορηγούν και ανακαλούν το καθεστώς του πρόσφυγα (αναδιατύπωση) (COM(2009)0554 – C7-0248/2009 – 2009/0165(COD)).

  Sylvie Guillaume, εισηγήτρια. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, αυτήν την εβδομάδα θα ξεκινήσει το πρώτο στάδιο της διαδικασίας αναδιατύπωσης της οδηγίας για τις διαδικασίες ασύλου. Ειδικότερα, το Κοινοβούλιό μας θα κληθεί την Τετάρτη να αποφανθεί επί της αναθεωρημένης πρότασης της Επιτροπής σχετικά με τις κοινές διαδικασίες χορήγησης και ανάκλησης του καθεστώτος του πρόσφυγα.

Αυτή η γνωμοδότηση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι αναγκαία για τον διάλογο που θα διεξαχθεί με το Συμβούλιο κατά τους προσεχείς μήνες σχετικά με ένα κείμενο το οποίο πιστεύω ότι αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της δέσμης μέτρων για το άσυλο, η συζήτηση του οποίου –με λύπη μου οφείλω να διαπιστώσω– βρίσκεται σε στασιμότητα στους κόλπους του Συμβουλίου. Θα χρησιμεύσει ως βάση για μια νέα έκδοση αυτής της οδηγίας, η οποία ευελπιστώ ότι θα μας επιτρέψει να τηρήσουμε την προθεσμία του 2012 που έχουμε θέσει για την εφαρμογή κοινών κανόνων χορήγησης ασύλου.

Η ψηφοφορία για την έκθεση αυτή συμπίπτει με τη δημοσίευση, την περασμένη εβδομάδα, μιας μελέτης της Υπάτης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες η οποία αφορά τις 44 εκβιομηχανισμένες χώρες. Η μελέτη καταδεικνύει ότι, αντίθετα με ό, τι πιστεύεται γενικώς, ο αριθμός των αιτούντων άσυλο στις πλούσιες χώρες έχει μειωθεί συνολικά κατά 40% σε 10 έτη και κατά 5% σε ένα έτος. Οπλισμένοι με αυτά τα στοιχεία, πρέπει να μελετήσουμε τα βαθύτερα αίτια της συγκεκριμένης μείωσης. Οφείλεται στην ελάττωση των παραγόντων ώθησης, ή στον αυστηρότερο έλεγχο της μετανάστευσης σε ορισμένες χώρες;

Ένα άλλο στοιχείο που προκύπτει από την έκθεση είναι ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες επωμίζονται σήμερα τη μερίδα του λέοντος των ευθυνών για το άσυλο, παρότι δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι διαθέτουν όλα τα απαιτούμενα μέσα. Η Ευρώπη πρέπει, επομένως, να αναλάβει το μερίδιο των ευθυνών που της αναλογεί, και γι’ αυτό πρέπει να υιοθετήσει σαφείς κανόνες. Επανέρχομαι λοιπόν σε αυτό το κείμενο σχετικά με τις διαδικασίες ασύλου και στις βασικές προκλήσεις. Η τρέχουσα οδηγία, η οποία περιγράφεται συχνά ως κατάλογος των χειρότερων εθνικών πρακτικών, παρουσιάζει δύο σημαντικά μειονεκτήματα: δεν προστατεύει επαρκώς τα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο και δημιουργεί μεγάλες ανισότητες ως προς τη μεταχείρισή τους στο εσωτερικό των κρατών μελών.

Πράγματι, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των διαφόρων συστημάτων ασύλου στην Ευρώπη. Για να αναφέρουμε μόνον δύο παραδείγματα, το 2009 το ποσοστό θετικών αποφάσεων σε πρώτο βαθμό στα κράτη μέλη κυμαινόταν από 65% έως κάτω του 1%. Τα χρονικά περιθώρια για την άσκηση έφεσης κατά αρνητικής απόφασης σε πρώτο βαθμό κυμαίνονταν από δύο έως 30 ημέρες. Κατά συνέπεια, υπάρχουν πολλές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών, είτε όσον αφορά τους λόγους επιτάχυνσης των διαδικασιών, είτε όσον αφορά την πρόσβαση σε προσωπικές συνεντεύξεις ή σε δυνατότητα πραγματικής προσφυγής.

Γεγονός είναι ότι οι διαφορές αυτές είναι ασυμβίβαστες με ένα κοινό σύστημα ασύλου το οποίο θα έπρεπε να προσφέρει ισοδύναμη προστασία σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης, αντιφάσκουν με έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους του κανονισμού Δουβλίνο II, ο οποίος λαμβάνει ως δεδομένο ότι τα συστήματα ασύλου των κρατών μελών είναι συγκρίσιμα. Η νομοθετική εναρμόνιση είναι συνεπώς επιβεβλημένη, ώστε να διασφαλιστεί ότι θα αποκτήσουμε επιτέλους δίκαιες, προσιτές, ασφαλείς και αποτελεσματικές διαδικασίες.

Καθόσον τους θεωρώ εσφαλμένους, θέλω να απαντήσω για άλλη μια φορά σε ορισμένους ισχυρισμούς των επικριτών αυτού του κειμένου, κατά την εκτίμηση των οποίων, σε τελική ανάλυση, η συγκεκριμένη οδηγία ισοδυναμεί περίπου με αύξηση του κόστους και των καταχρήσεων.

Ομολογουμένως, αυτές οι διαδικαστικές αλλαγές μπορεί να δημιουργήσουν βραχυπρόθεσμο κόστος. Ωστόσο, αν φανούμε διορατικοί, θα καταλάβουμε ότι, στην πραγματικότητα, η κατάχρηση ανεπαρκών, από άποψη ποιότητας και ασφάλειας, διαδικασιών είναι το πρόβλημα που κοστίζει σήμερα τόσο ακριβά στα κράτη μέλη. Μπορώ να αναφέρω δύο δείκτες προς επίρρωση του επιχειρήματός μου: τον πολύ μεγάλο αριθμό των προσφυγών και τη διάρκεια των διαδικασιών που προκύπτουν κατ’ αυτόν τον τρόπο.

Θα προτιμούσα άλλωστε να ξεφύγουμε από μια μανιχαϊστική αντίληψη του ασύλου, σύμφωνα με την οποία οδηγεί μόνον σε καταχρήσεις. Σε ένα περιβάλλον στο οποίο τα μεταναστευτικά θέματα αποτελούν αντικείμενο εκμετάλλευσης, είναι καθήκον μας να υπερασπιστούμε το άσυλο ως θεμελιώδες δικαίωμα. Επιπλέον, αν οι πιο επιφυλακτικοί βουλευτές του ΕΚ πρέπει να αντλήσουν οποιοδήποτε συμπέρασμα από την κατάσταση στον αραβικό κόσμο, αυτό είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καθήκον να παρέχει δίκαιη προστασία στα θύματα διώξεων.

Συνεπώς, υποστηρίζω την προσέγγιση της Επιτροπής, η οποία στοχεύει στη βελτίωση των διαδικασιών σε πρώτο βαθμό –«frontloading»– καθότι η λήψη αποφάσεων υψηλής ποιότητας σε πρώτο βαθμό θα είναι ιδιαίτερα επωφελής για τα θύματα διώξεων στον βαθμό που θα επιτρέψει στις αρμόδιες αρχές να λαμβάνουν καλά αιτιολογημένες αποφάσεις, να βελτιώσουν τη δυνατότητα υπεράσπισης των αρνητικών αποφάσεων και, επομένως, να μειώσουν τον κίνδυνο ανατροπής τους από τα όργανα προσφυγής, να εντοπίζουν ευκολότερα τις περιπτώσεις αβάσιμων ή καταχρηστικών αιτήσεων, και να μειώσουν τα κόστη υποδοχής και διοικητικών διαδικασιών των κρατών μελών, υποστηρίζοντας συγχρόνως τις προσπάθειές τους για την απέλαση των αιτούντων άσυλο οι αιτήσεις των οποίων έχουν απορριφθεί για βάσιμους λόγους.

Τέλος, θέλω να πω λίγα λόγια σχετικά με ορισμένες θεμελιώδεις πτυχές οι οποίες ευελπιστώ ότι θα μας επιτρέψουν να προωθήσουμε ακόμη περισσότερο τώρα αυτήν την έκθεση. Πρώτον, το δικαίωμα δωρεάν νομικής συνδρομής σε πρώτο βαθμό αποτελεί, κατά τη γνώμη μου, αναγκαία εγγύηση προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα των αποφάσεων. Δεύτερον, θα λαμβάνεται μεγαλύτερη μέριμνα για τους ευάλωτους αιτούντες, μια ομάδα ατόμων την οποία παραβλέπει τελείως η ισχύουσα οδηγία.

Η τρίτη πρόκληση που καλούμαστε να διαχειριστούμε είναι η θέσπιση πιο φιλόδοξων χρονικών ορίων για την άσκηση εφέσεων, έτσι ώστε να ενισχυθεί το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής, και να παρέχονται μεγαλύτερες εγγυήσεις σε περιπτώσεις συνοπτικών διαδικασιών, συγκεκριμένα μειώνοντας τους λόγους εφαρμογής τους ή καθορίζοντας εύλογα χρονικά περιθώρια. Όσο για την έννοια των «ασφαλών χωρών», ζητούμε να υιοθετηθεί ένας κοινός ευρωπαϊκός κατάλογος σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία, όπως συνέστησε το Δικαστήριο της ΕΕ το 2008.

Εν κατακλείδι, η τελική έγκριση της έκθεσης αυτής πρέπει να αποτελέσει ισχυρό μήνυμα του Κοινοβουλίου προς το Συμβούλιο και την Επιτροπή. Κατά τη γνώμη μου, οι κόκκινες γραμμές του Κοινοβουλίου έχουν καθοριστεί και τα όρια έχουν τεθεί: έχουμε θέσει ως στόχο την προς τα άνω εναρμόνιση των προτύπων προστασίας, και αυτό πρέπει να μας ικανοποιεί, κυρίες και κύριοι.

(Χειροκροτήματα)

  Cecilia Malmström, μέλος της Επιτροπής. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, η ψηφοφορία αυτής της εβδομάδας σχετικά με την οδηγία για τις διαδικασίες ασύλου είναι πολύ σημαντική. Θα είναι ένα κρίσιμο βήμα στην πορεία προς την ολοκλήρωση της δεύτερης φάσης του κοινού συστήματος ασύλου έως το 2012, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που ανέλαβε η ΕΕ στο πλαίσιο του προγράμματος της Στοκχόλμης. Θέλω να ευχαριστήσω την εισηγήτρια, Sylvie Guillaume, για την εξαιρετική προσήλωσή της σε αυτήν την προσπάθεια καθώς και για τη μεταξύ μας καλή συνεργασία. Επιδείξατε μεγάλη επιμονή, αγαπητή κυρία, καθώς και βαθιά κατανόηση των αναγκών των αιτούντων άσυλο και των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι εθνικές διοικήσεις.

Η νέα οδηγία για τις διαδικασίες ασύλου θα είναι ο ακρογωνιαίος λίθος του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου. Οι αιτούντες άσυλο πρέπει, όπως είπατε και εσείς, κυρία Guillaume, να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο, όπου και αν υποβάλλουν αίτηση χορήγησης ασύλου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σήμερα, γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πολλές διαφορές, κάτι που, φυσικά, είναι πολύ δύσκολο να γίνει κατανοητό δεδομένου ότι βρισκόμαστε στην ίδια Ευρωπαϊκή Ένωση και εφαρμόζουμε τις ίδιες διεθνείς συμβάσεις και τις ίδιες ευρωπαϊκές αξίες.

Έχει ζωτική σημασία οι κοινές διαδικασίες να είναι δίκαιες και αποτελεσματικές. Πρέπει να συμβάλλουν στην πρόληψη καταχρήσεων του συστήματος παροχής ασύλου, αλλά να σέβονται πλήρως τα θεμελιώδη δικαιώματα. Πιστεύω βαθύτατα ότι αυτοί οι στόχοι μπορούν να επιτευχθούν, αλλά μόνον αν οι κοινοί κανόνες διασφαλίζουν εξίσου υψηλή ποιότητα αποφάσεων από τις αρχές ασύλου σε ολόκληρη την Ένωση. Σε αυτό το πνεύμα έχει καταρτιστεί η πρόταση της Επιτροπής, και διαπιστώνω με ικανοποίηση ότι η κ. Guillaume και η έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών υποστηρίζουν εν γένει την πρόταση αυτή.

Μάλιστα, πολλές τροπολογίες επί του σχεδίου έκθεσης ενισχύουν τις εγγυήσεις που παρέχονται στους αιτούντες άσυλο, ιδίως όσον αφορά τους ανηλίκους. Ορισμένες τροπολογίες αποβλέπουν επίσης στην παροχή μεγαλύτερων περιθωρίων ευελιξίας στα κράτη μέλη, προβλέποντας ορισμένους λόγους εφαρμογής επιταχυμένων διαδικασιών. Θεωρώ δε πολύ φιλόδοξη την τροπολογία σχετικά με την έννοια της «ασφαλούς χώρας». Θα αναδιαρθρώσει σε σημαντικό βαθμό το σύνολο των κανόνων και θα μεταβάλει τις εφαρμοζόμενες πρακτικές στα κράτη μέλη. Σημειώνω επίσης με ενδιαφέρον τις συμβιβαστικές τροπολογίες που αφορούν τη δωρεάν νομική αρωγή. Αυτό θα μπορούσε πράγματι να συμβάλει στην επίλυση ενός σύνθετου νομικού ζητήματος το οποίο έχουν επισημάνει πολλά κράτη μέλη.

Όπως γνωρίζετε, η Επιτροπή προετοιμάζει αυτό το διάστημα μια τροποποιημένη πρόταση για την οδηγία αυτή, προκειμένου να δοθεί νέα ώθηση στις διαπραγματεύσεις στους κόλπους του Συμβουλίου, οι οποίες βρίσκονται σε αδιέξοδο. Η ψηφοφορία την οποία θα διεξαγάγετε αύριο ή την Τετάρτη αποτελεί στρατηγικό σημείο αναφοράς στις διαπραγματεύσεις. Η Επιτροπή θα εξετάσει προσεκτικά όλες τις τροπολογίες του Κοινοβουλίου κατά την προετοιμασία της τροποποιημένης πρότασης. Προσβλέπω στη συνεργασία με τους βουλευτές του ΕΚ σχετικά με αυτήν και τις υπόλοιπες προτάσεις.

  Monika Hohlmeier, εξ ονόματος της Ομάδας PPE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, καταρχάς, θέλω να εκφράσω τις ειλικρινείς ευχαριστίες μου για τις πολλές συζητήσεις που μας δόθηκε η ευκαιρία να πραγματοποιήσουμε με την εισηγήτρια καθώς και με την Επίτροπο και τους σκιώδεις εισηγητές. Αυτό κατέστησε δυνατή την επίτευξη καλών συμβιβασμών σε ορισμένους τομείς. Όπως μόλις ανέφερε η κ. Malmström, αυτό περιλαμβάνει τον συμβιβασμό σχετικά με τη δωρεάν νομική αρωγή, κυρίως με σκοπό την ειδική προστασία των ανηλίκων. Άλλα επιτεύγματα περιλαμβάνουν το γεγονός ότι συμφωνήσαμε σχετικά με το ποιοι από τους αιτούντες χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας, ενώ στις μεταξύ μας συνομιλίες καταφέραμε να καταλήξουμε σε έναν λογικό συμβιβασμό. Πέραν αυτού, καταλήξαμε επίσης σε μια συμβιβαστική λύση όσον αφορά το θέμα των ασφαλών τρίτων χωρών.

Στόχος μας είναι να βελτιωθεί ουσιαστικά η ποιότητα των διοικητικών διαδικασιών, έτσι ώστε να μειωθούν οι δικαστικές προσφυγές σε δεύτερο και τρίτο βαθμό, με σκοπό να μπορεί να προσφερθεί σε αιτούντες άσυλο που αντιμετωπίζουν πραγματικές διώξεις όσο το δυνατόν ταχύτερη και αποτελεσματικότερη αρωγή και προστασία. Τάσσομαι σθεναρά υπέρ της θέσπισης κατάλληλων ελάχιστων προτύπων σε όλα τα κράτη μέλη. Δυστυχώς, όμως, τόσο το κείμενο της Επιτροπής όσο και ορισμένες από τις επιμέρους τροπολογίες που έχουν κατατεθεί για την τροποποίηση του κειμένου της Επιτροπής μέχρις ενός βαθμού κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση από αυτές τις καλές προθέσεις. Έχουν δημιουργηθεί πολλές ευκαιρίες για την παρακώλυση των διαδικασιών ή ακόμη και τη μαζική κατάχρηση της νομοθεσίας για το άσυλο. Θα σας αναφέρω ορισμένα παραδείγματα.

Για παράδειγμα, ένας υποψήφιος μπορεί να υποβάλει τρεις μη παραδεκτές αιτήσεις και έχει το δικαίωμα να ακολουθήσει τρεις φορές την πλήρη διαδικασία. Μόνον τότε μπορεί να εφαρμοστεί η επιταχυμένη διαδικασία. Οι διαδικασίες δεν μπορούν να επιταχυνθούν αν κάποιος είναι σαφές ότι δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας βάσει της Σύμβασης της Γενεύης. Σε αυτό το πλαίσιο, θα αναφέρω απλώς το θέμα της Τυνησίας, αλλά και των οικονομικών μεταναστών.

Ένα άλλο παράδειγμα συνίσταται στο γεγονός ότι η εφαρμογή επιταχυμένης διαδικασίας θα είναι επίσης αδύνατη αν οι επόμενες αιτήσεις υποβάλλονται χωρίς ουσιαστική διαφοροποίηση του περιεχομένου. Το στοιχείο που θεωρώ, ωστόσο, ακόμη πιο σοβαρό είναι το θέμα της εξαφάνισης. Αν κάποιος εξαφανιστεί παρανόμως, η αίτησή του δεν μπορεί πλέον να κλείσει με αρνητική απόφαση. Πρέπει να προσυπογράψει την επιστολή. Επομένως, εάν ο αιτών άσυλο περίμενε απορριπτική απόφαση, θα αρκούσε απλώς –αν υιοθετούσαμε την πρόταση της Ομάδας των Πρασίνων/Ευρωπαϊκής Ελεύθερης Συμμαχίας– να αρνηθεί να δεχτεί την επιστολή ή να μην είναι παρών για να την παραλάβει. Αυτό θα είχε ως συνέπεια την επ’ αόριστον αναβολή της διαδικασίας.

  Claude Moraes, εξ ονόματος της Ομάδας S&D. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, εκφράζω την πολιτική μου Ομάδα όταν λέω ότι βρισκόμαστε σε πολύ δύσκολη κατάσταση από πρακτική και πολιτική άποψη, καθώς τα κράτη μέλη συζητούν για την ολοκλήρωση μιας δέσμης μέτρων για το άσυλο από το 1999. Το θέμα αυτό καθίσταται ιδιαίτερα επιτακτικό από πολιτική άποψη ιδίως σήμερα, ενόψει της κρίσης στη Βόρεια Αφρική – και τη Μεσόγειο.

Οι συζητήσεις για τον επιμερισμό των βαρών πρέπει τώρα να οδηγήσουν σε μια πρακτική και ευαίσθητη πρόταση. Εξ ονόματος της Ομάδας μου, θέλω να επισημάνω ότι η Sylvie Guillaume έχει καταρτίσει –σε συνεργασία, όπως είπε η κ. Hohlmeier, με όλους τους σκιώδεις εισηγητές– μια πρόταση η οποία είναι εξίσου ευαίσθητη και αποτελεσματική, και πραγματικά αποτελεί, όπως ανέφερε η κ. Επίτροπος, ακρογωνιαίο λίθο της δέσμης μέτρων για το άσυλο. Γι’ αυτό έχει τόσο ζωτική σημασία η ψηφοφορία την Τετάρτη. Αν επαναληφθεί η πλειοψηφία που επιτεύχθηκε στην αρμόδια επιτροπή, θα μπορέσουμε να καταλήξουμε σε μια θέση για την ολοκλήρωση της δέσμης μέτρων για το άσυλο η οποία θα λαμβάνει υπόψη τις ποικίλες ανησυχίες και ευαισθησίες που εκφράζονται στο Σώμα.

Επιτρέψτε μου να αναφέρω ένα παράδειγμα: ασχολήθηκα με υποθέσεις προσφύγων για πολλά χρόνια ως δικηγόρος για θέματα ασύλου, και γνωρίζω ότι εχθρός μιας καλής διαδικασίας χορήγησης ασύλου –δίκαιης, αμερόληπτης και αποτελεσματικής διαδικασίας που να είναι αποδεκτή από τα περισσότερα κράτη μέλη– είναι η απουσία «frontloading» κατά την επεξεργασία των αιτήσεων ασύλου. Το γεγονός ότι η κακή ποιότητα των διαδικασιών λήψης αποφάσεων είναι γενικευμένο φαινόμενο σε πολλά κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους που βαρύνει τα κράτη μέλη, και όχι τη μείωσή του. Επομένως, όταν τα κράτη μέλη κάνουν λόγο για δημοσιονομικές επιπτώσεις, πρέπει να αντιληφθούν ότι η ποιότητα των διαδικασιών λήψης αποφάσεων, η επίτευξη του ορθού αποτελέσματος την πρώτη φορά, και η διασφάλιση της αποτελεσματικής λειτουργίας των διαδικασιών προσφυγής είναι οι τομείς στους οποίους μπορούμε να εξοικονομήσουμε χρήματα και να φανούμε δίκαιοι και αμερόληπτοι.

Αν οποιοσδήποτε βουλευτής αμφιβάλλει για το αν η υπό συζήτηση έκθεση είναι αποτελεσματική, δίκαιη και αμερόληπτη, πρέπει να εξετάσουν αυτές τις διαδικασίες πολύ προσεκτικά και να κατανοήσουν ότι έχουν καταβληθεί εκτεταμένες προσπάθειες για την αντιμετώπιση πολλών από τις δυνητικά αμφιλεγόμενες πτυχές. Είναι επίσης σημαντικό να τονιστεί ότι η συζήτηση δεν πρέπει να περιορίζεται μόνον στο κόστος: αφορά επίσης την εναρμόνιση των πρακτικών σε ολόκληρη την ΕΕ. Είναι σαφές ότι τα πρότυπα διαφέρουν πάρα πολύ μεταξύ των κρατών μελών. Αν θέλουμε να συνεχίσουμε αυτό το είδος λοταρίας στον τομέα του ασύλου, θα αγνοούμε την πραγματικότητα της αύξησης των υποθέσεων ασύλου. Όπως γνωρίζουμε, οι αριθμοί των υποθέσεων ασύλου σημειώνουν κατακόρυφη πτώση εδώ και πολλά χρόνια. Τώρα βρισκόμαστε σε πιο δύσκολη θέση.

Οι κανόνες στην οδηγία για τις διαδικασίες καλύπτουν ίσως το πιο σύνθετο μέρος της όλης δέσμης για το άσυλο. Η αμεροληψία και αποτελεσματικότητα της διαδικασία μπορεί να είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου για άτομα που υφίστανται διώξεις. Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε το καθήκον να τηρούμε τις διεθνείς υποχρεώσεις μας κατά την αντιμετώπιση ατόμων τα οποία ζητούν προστασία εντός των συνόρων μας.

Ως εκ τούτου, θέλω να συγχαρώ την εισηγήτρια και όλους τους σκιώδεις εισηγητές για τις επίμονες προσπάθειές τους υπέρ της διαμόρφωσης μιας δυναμικής θέσης του Κοινοβουλίου. Πρέπει να επαναλάβουμε το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας που πραγματοποιήθηκε στους κόλπους της επιτροπής. Πρέπει να φροντίσουμε να στείλουμε στην Επιτροπή –αλλά κυρίως στα κράτη μέλη– το ισχυρό μήνυμα ότι, εδώ στο Κοινοβούλιο, επιδιώκουμε στα σοβαρά να ολοκληρώσουμε τη δέσμη μέτρων για το άσυλο κατά τρόπο αποδεκτό από την πλειονότητα των βουλευτών του παρόντος Σώματος.

  Nadja Hirsch, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κυρία Malmström, καταρχάς, θέλω να ευχαριστήσω ειλικρινώς την εισηγήτρια και τους σκιώδεις εισηγητές. Διεξήγαμε πάρα πολλές συζητήσεις. Εν τέλει, καταλήξαμε σε ορισμένες πολύ καλές συμβιβαστικές θέσεις, παρότι όλοι γνωρίζουμε ότι αυτό, φυσικά, δεν είναι πάντα και τόσο εύκολο.

Εξ ονόματος της Ομάδας της Συμμαχίας Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη, ωστόσο, θέλω να επισημάνω ότι, σε κάθε περίπτωση, διατηρούμε τον στόχο της καθιέρωσης κοινού συστήματος ασύλου σε επίπεδο ΕΕ έως το 2012. Αυτό σημαίνει επίσης ότι πρέπει να σημειώσουμε τώρα ουσιαστική πρόοδο, αλλά και να στείλουμε στο Συμβούλιο το σαφές μήνυμα ότι δεν έχουμε ξεχάσει αυτόν τον στόχο και ότι εξακολουθούμε, όπως είναι φυσικό, να είμαστε πρόθυμοι να ξεκινήσουμε σχετικές διαπραγματεύσεις. Αυτό είναι αυτονόητο. Ωστόσο, πιστεύω επίσης ότι πρέπει να καταστήσουμε σαφές ότι, πάνω απ’ όλα, επιθυμούμε ένα κοινό σύστημα ασύλου. Είναι απαράδεκτο, όπως έχει ήδη επισημανθεί, το τρέχον καθεστώς να μοιάζει σχεδόν με λαχειοφόρο αγορά, αναλόγως με τη χώρα στην οποία υποβάλλει την αίτησή του ο αιτών άσυλο.

Είναι απαράδεκτο –και από αυτήν την άποψη χαίρομαι διότι, την τελευταία στιγμή, σημειώσαμε επιτυχία ως προς αυτό το θέμα– κάθε επιμέρους κράτος μέλος να διαθέτει δικό του εθνικό κατάλογο για το τι συνιστά ασφαλή τρίτη χώρα. Μια χώρα ή είναι ασφαλής ή δεν είναι – αλλά ακόμη και τότε πρέπει να εξετάζεται σε κάθε ατομική περίπτωση κατά πόσον μπορεί, στην πράξη, να θεωρηθεί ασφαλής τρίτη χώρα για το συγκεκριμένο πρόσωπο που έχει υποβάλει αίτηση ή αν, σε συγκεκριμένη περίπτωση, είναι ίσως αδύνατον να θεωρηθεί ότι αυτό ισχύει αυτομάτως.

Έχω επίσης την πεποίθηση ότι, σε τελική ανάλυση, τα κράτη μέλη θα επωφεληθούν από αυτό το σύστημα, όπως άλλωστε και οι αιτούντες άσυλο, οι οποίοι θα έχουν την ευκαιρία, στο μέλλον, να εξασφαλίζουν την άμεση έκδοση απόφασης σε πρώτο βαθμό στο πλαίσιο μιας δίκαιης, αλλά συγχρόνως ταχείας, διαδικασίας, εφόσον το σύστημα υλοποιηθεί κατά τον τρόπο που σχεδιάζουμε. Θεωρώ ότι αποτελεί και αυτό δικαίωμα· το άσυλο είναι δικαίωμα, όχι εκδούλευση. Πρέπει να υιοθετήσουμε απολύτως σαφή θέση επί του θέματος αυτού, και να εφαρμόσουμε εξίσου σαφείς διαδικασίες.

Πάνω απ’ όλα, χαιρετίζω το γεγονός ότι καταφέραμε να επεκταθούν περαιτέρω τα δικαιώματα των ανηλίκων. Υποστηρίζω αυτήν την εξέλιξη, όπως και η Ομάδα ALDE, και θα χαρώ αν επιτευχθεί θετικό αποτέλεσμα προς αυτήν την κατεύθυνση στην αυριανή ψηφοφορία.

  Hélène Flautre, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, το εγχείρημα που αναλήφθηκε σε σχέση με την υπό συζήτηση έκθεση, υπό την καθοδήγηση της κ. Guillaume, είναι πολύ σημαντικό. Όπως ανέφερε η κ. Malmström, είναι ο ακρογωνιαίος λίθος του ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, και είναι αλήθεια ότι υφίσταται τεράστιο χάσμα μεταξύ της σημερινής κατάστασης και της εφαρμογής ενός ευρωπαϊκού συστήματος. Στην πραγματικότητα, θα έπρεπε να χρησιμοποιούμε τη λέξη «άβυσσος», καθότι πρόκειται για άβυσσο στην οποία βυθίζονται τα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο και η αξιοπιστία του συστήματος προστασίας της Ευρώπης.

Όταν έχουμε κράτη μέλη στα οποία τα ποσοστά θετικών αποφάσεων σε πρώτο βαθμό κυμαίνονται μεταξύ 1-65%, όταν, λόγου χάρη σε ένα κράτος όπως η Γαλλία, το 75% των αποφάσεων χορήγησης καθεστώτος προστασίας σε Αλβανούς του Κοσσυφοπεδίου εκδίδονται μετά από προσφυγή κατά της πρωτοβάθμιας απόφασης, όταν γνωρίζουμε ότι οι προσφυγές αυτές δεν έχουν ανασταλτικό αποτέλεσμα, αποκτούμε μια κάποια ιδέα για την πραγματική κατάσταση και θεωρώ ειλικρινώς ότι το Συμβούλιο πρέπει να δρομολογήσει αμέσως τις σχετικές διαδικασίες και να κατανοήσει ότι η επιλογή την οποία προέκρινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή –και η οποία ενισχύεται από την υψηλής ποιότητας έκθεση που καταρτίστηκε υπό την καθοδήγηση της κ. Guillaume– ήτοι η βελτίωση της ποιότητας της διαδικασίας λήψης αποφάσεων σε πρώτο βαθμό, είναι απολύτως επιβεβλημένη.

Κατά την εκτίμησή μου, τα κράτη που φωνάζουν πιο δυνατά δεν είναι όσα πληρώνουν, ούτε όσα υποδέχονται τους περισσότερους αιτούντες άσυλο. Πρέπει να υπενθυμιστεί ότι η Κύπρος, η Σουηδία, το Λουξεμβούργο και το Βέλγιο υποδέχονται τους περισσότερους αιτούντες άσυλο ως ποσοστό του πληθυσμού τους. Πρέπει λοιπόν να ακούσουμε τις φωνές και αυτών των κρατών, τα οποία μπορούν να μας διδάξουν ποια είναι τα βέλτιστα πρότυπα όσον αφορά τη διεθνή προστασία των αιτούντων άσυλο.

  Κυριάκος Τριανταφυλλίδης, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, χαίρομαι πολύ που διεξάγουμε τη σημερινή συζήτηση, ενόψει της ψηφοφορίας την Τετάρτη. Ας ελπίσουμε ότι η προσπάθειά μας θα ταρακουνήσει το Συμβούλιο ώστε να εγκαταλείψει την αδράνειά του και να δρομολογήσει εποικοδομητικές διαπραγματεύσεις, οι οποίες θα μας επιτρέψουν να υλοποιήσουμε τον στόχο μας για τη δημιουργία ενός κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου έως το 2012, λαμβάνοντας έτσι υπόψη τις επίπονες προσπάθειές μας κατά την επεξεργασία αυτού του φακέλου. Θέλω να ευχαριστήσω θερμά την κ. Guillaume για το εξαίρετο έργο της και για τη διαλλακτική στάση της.

Σε γενικές γραμμές, το αποτέλεσμα είναι ένα καλό κείμενο το οποίο περιλαμβάνει ουσιαστικές βελτιώσεις σε σχέση με τις διαδικασίες ασύλου που εφαρμόζονται σήμερα στην ΕΕ, οι οποίες διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών.

Για να αναφέρουμε ορισμένες μόνον, έχουν προβλεφθεί νέες διατάξεις με τις οποίες διασφαλίζεται ότι θα παρέχονται σε κάθε αιτούντα επαρκή μέσα για την υποστήριξη της αίτησής του, έτσι ώστε να λαμβάνεται απόφαση για τη χορήγηση ή όχι ασύλου εντός διαστήματος έξι μηνών, όπως προσωπική συνέντευξη και δωρεάν συμβουλές σχετικά με τις δικονομικές και νομικές πτυχές της πρωτοβάθμιας διαδικασίας, περιλαμβανομένης της προετοιμασίας των αναγκαίων διαδικαστικών εγγράφων.

  Gerard Batten, εξ ονόματος της Ομάδας EFD. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, η ισχύουσα οδηγία του 2005 για τη διεθνή προστασία πρέπει να αναδιατυπωθεί με τη μορφή της οδηγίας για την υποδοχή των αιτούντων άσυλο. Η νέα οδηγία για την υποδοχή αποτελεί μετεξέλιξη της κοινής πολιτικής της ΕΕ για τη μετανάστευση και το άσυλο όπως προβλέπεται στη Συνθήκη της Λισαβόνας. Η νέα οδηγία έχει ως στόχο να δημιουργηθεί ένα νέο σύστημα καθορισμού των κριτηρίων για τους αιτούντες άσυλο: ποιος μπορεί και ποιος δεν μπορεί να εισέλθει στα κράτη μέλη ώστε να του χορηγηθεί καθεστώς πρόσφυγα, και υπό ποιες προϋποθέσεις. Απώτερος στόχος είναι η εναρμόνιση της πολιτικής ασύλου των κρατών μελών και η εξασφάλιση περισσότερων δικαιωμάτων και προνομίων για όσους ζητούν άσυλο.

Η τρέχουσα εισροή ατόμων από τη Βόρεια Αφρική είναι, φυσικά, άλλη μία ωφέλιμη κρίση η οποία προσφέρει στην ΕΕ μια ακόμη ευκαιρία ώστε να επεκτείνει την εξουσία και την κυριαρχία της. Η πολιτική μετανάστευσης και ασύλου πρέπει να υπάγεται στην αποκλειστική δικαιοδοσία του ανεξάρτητου κυρίαρχου έθνους κράτους. Αυτή η πρόταση οδηγίας αποδεικνύει ότι η Συνθήκη της Λισαβόνας επιδιώκει ό, τι ακριβώς είχαν υποστηρίξει οι πολέμιοί της ότι θα επεδίωκε: γι’ αυτό, άλλωστε, αρνηθήκατε να δώσετε στον λαό της Ευρώπης τη δυνατότητα να αποφασίσει μέσω δημοψηφίσματος.

  Daniël van der Stoep (NI). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, το κόμμα μου, το ολλανδικό Κόμμα Ελευθερίας (PVV), υπήρξε ανέκαθεν απολύτως σαφές. Διαφωνούμε, και θα συνεχίσουμε να διαφωνούμε, με μια ευρωπαϊκή πολιτική ασύλου και μετανάστευσης. Τα κράτη μέλη μπορούν κάλλιστα να λαμβάνουν τα ίδια τις αποφάσεις για τα θέματα αυτά. Το τρέχον ολλανδικό υπουργικό συμβούλιο είναι το καλύτερο μέχρι σήμερα υπουργικό σχήμα, και διαθέτει ένα εξαιρετικό πρόγραμμα για την πολιτική ασύλου και μετανάστευσης. Ως προς αυτό το θέμα, ο πρωθυπουργός κ. Rutte και ο υπουργός κ. Leers είναι βέβαιο ότι δεν χρειάζονται καμία παρέμβαση από την Ευρώπη.

Το κόμμα μου είναι ένα κόμμα που εκφράζεται με ευθύτητα. Ποιο ακριβώς είναι το αντικείμενο της σημερινής συζήτησης; Η διεθνής προστασία. Εμείς το ονομάζουμε, απλώς, «άσυλο». Ιδίως σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία βρισκόμαστε αντιμέτωποι με καταστροφικά κύματα μαζικής μετανάστευσης μη-Δυτικών μεταναστών, δεν πρέπει να μασάμε τα λόγια μας. Κύριε Πρόεδρε, αν ήταν στο χέρι της Ευρώπης, θα ανοίγαμε διάπλατα όλα τα σύνορα και η Ευρώπη θα μετατρεπόταν σε παράδεισο κάθε τυχοδιώκτη και κερδοσκόπου, αν δεν έχει φτάσει ήδη σε αυτό το σημείο. Κοιτάξτε την Ιταλία, κοιτάξτε τη Lampedusa. Όσον αφορά την Ευρώπη, θα μπορούν εύκολα να ενταχθούν στη διαδικασία ασύλου και να αποκτήσουν δικαίωμα παραμονής όλα τα ημιεγκληματικά τυχοδιωκτικά στοιχεία της Βερβερίας!

Κύριε Πρόεδρε, θα μπορούσε να μας εξηγήσει η κ. Επίτροπος γιατί η Ευρώπη πρέπει να υπομένει πάντα όλα τα βάρη; Γιατί κατευθύνονται προς τις δικές μας ακτές όλες αυτές οι βάρκες; Η μόνη και η πλέον ενδεδειγμένη λύση είναι η παροχή βοήθειας σε αυτούς τους πρόσφυγες στην περιοχή προέλευσής τους. Ας αφήσουμε απλώς την Αφρικανική Ένωση, τον Αραβικό Σύνδεσμο ή τον απαράδεκτο Οργανισμό της Ισλαμικής Διάσκεψης να επιλύσουν αυτό το πρόβλημα. Σε αυτούς πρέπει να ανατεθεί η ευθύνη της οργάνωσης καταφυγίων στην περιοχή, όχι σε εμάς.

Η μεγαλύτερη διαστροφή συνίσταται στο γεγονός ότι, με την υπό συζήτηση έκθεση, κατ’ ουσίαν διευκολύνουμε την είσοδό τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τη στιγμή που ορδές αιτούντων άσυλο από την Βερβερία επελαύνουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οφείλουμε να δυσχεράνουμε τις αιτήσεις ασύλου, όχι να τις διευκολύνουμε.

  Reinhard Bütikofer (Verts/ALE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, ο προηγούμενος συνάδελφος μίλησε για ορδές βαρβάρων που έρχονται στην Ευρώπη. Τέτοιου είδους κυνικές διατυπώσεις δεν μπορούν να μένουν ασχολίαστες σε τούτο το Σώμα. Η φράση που χρησιμοποιήθηκε είναι δυσφημιστική προς αυτούς τους ανθρώπους. Σας παρακαλώ να τον επιπλήξετε.

  Daniël van der Stoep (NI). – (NL) Σας ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε, θα διορθώσω αυτήν την παρεξήγηση. Δεν αναφέρθηκα σε βαρβάρους. Μπορεί αυτό να ακούσατε από τους διερμηνείς. Εγώ αναφέρθηκα στην ιστορική ονομασία της περιοχής αυτής, συγκεκριμένα της Βερβερίας. Μπορεί να χρησιμοποιείτε διαφορετικές ονομασίες γι’ αυτήν την περιοχή του κόσμου, όμως εγώ έτσι την αποκαλώ. Δεν ισχυρίζομαι ότι άνθρωποι από την Βερβερία κατευθύνονται προς τις ακτές μας σαν βάρβαροι. Παρακαλώ αυτό να διορθωθεί.

  Πρόεδρος. – Κύριε van der Stoep, όλα αυτά τα σχόλια θα καταγραφούν στα πρακτικά μας, οπότε θα μπορέσετε να τα ελέγξετε. Το σύνολο της αρχικής διατύπωσης, η απάντησή σας καθώς και η δεύτερη απάντηση θα συμπεριληφθούν στα πρακτικά.

  Anna Hedh (S&D). – (SV) Κύριε Πρόεδρε, θέλω καταρχάς να ευχαριστήσω την εισηγήτρια, κ. Guillaume, για το εξαίρετο και πολύ επίπονο έργο που διεκπεραίωσε κατά την εκπόνηση της υπό συζήτηση έκθεσης, η οποία αντιπροσωπεύει μεγάλο μέρος της δέσμης μέτρων για το άσυλο. Όλα τα κράτη μέλη πρέπει να εφαρμόζουν δίκαιες και χαρακτηριζόμενες από ασφάλεια δικαίου διαδικασίες για τους αιτούντες άσυλο. Η ΕΕ δεν θα εξασφαλίσει ποτέ την καλή λειτουργία του συστήματος ασύλου, αν δεν θεσπίσουμε κοινά ελάχιστα πρότυπα για τη διεκπεραίωση των αιτήσεων καθώς και όσον αφορά τα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο κατά τη διάρκεια αυτών των διαδικασιών. Φυσικά, αυτές οι διατάξεις δεν πρέπει να υπάρχουν μόνον στα χαρτιά, αλλά πρέπει επίσης να εφαρμόζονται πρακτικά με συνεπή τρόπο σε όλη την Ευρώπη.

Τούτου λεχθέντος, θεωρώ ότι είναι εξαιρετικά λυπηρό το γεγονός ότι η Επιτροπή έχει ανακοινώσει την πρόθεσή της να υποβάλει νέα, αποδυναμωμένη, πρόταση η οποία θα προσεγγίζει περισσότερο τις επιθυμίες πολλών κυβερνήσεων στο εσωτερικό του Συμβουλίου. Ενόψει της θέσης της Επιτροπής στο θέμα αυτό και της διάθεσης που κυριαρχεί στο Συμβούλιο, η ψηφοφορία για την έκθεση αυτή καθίσταται ακόμη πιο σημαντική.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει τώρα να στείλει το σαφές μήνυμα ότι, σε κάθε περίπτωση, υποστηρίζουμε το δικαίωμα στο άσυλο και πιστεύουμε ότι όλοι οι αιτούντες άσυλο αξίζουν τη δίκαιη και ενδελεχή διερεύνηση των αιτήσεών τους. Η βασική μέθοδος που προτείνεται, ήτοι να επενδύσουμε τους πόρους μας στη διεκπεραίωση των αιτήσεων σε πρώτο βαθμό, είναι απολύτως πρόσφορη και θα διευκολύνει τόσο τους αιτούντες άσυλο, οι οποίοι θα ενημερώνονται ταχύτερα για το αποτέλεσμα της αίτησής τους, όσο και τα κράτη μέλη, τα οποία θα αποφεύγουν το κόστος της συμπληρωματικής διερεύνησης λόγω κακής ποιότητας της αρχικής εξέτασης. Έχουν κατατεθεί πάρα πολλές καλές τροπολογίες στην πρόταση, αλλά θέλω να υπογραμμίσω κυρίως μια τροπολογία με την οποία διασφαλίζεται ότι θα λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες των ιδιαίτερα ευάλωτων αιτούντων, ιδίως των ασυνόδευτων ανηλίκων. Ο προτεινόμενος σαφής ορισμός των μελών της οικογένειας θα βελτιώσει επίσης την κατάσταση κυρίως για πολλούς ανηλίκους.

  Tanja Fajon (S&D). – (SL) Κύριε Πρόεδρε, επιτρέψτε μου να αποδώσω εύσημα στην εισηγήτρια, κ. Sylvie Guillaume, για το εξαίρετο έργο της. Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται επειγόντως συντονισμένες, δίκαιες και αποτελεσματικές διαδικασίες ασύλου. Αυτή η ανάγκη αναδεικνύεται ενόψει της τρέχουσας κρίσης όσον αφορά τους πρόσφυγες από τη Μεσόγειο. Η θέσπιση κοινών κανόνων είναι προς το συμφέρον τόσο των κρατών μελών όσο και των αιτούντων άσυλο.

Κυρίες και κύριοι, το δικαίωμα στο άσυλο αποτελεί θεμελιώδη αρχή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι πρόσφυγες δεν πρέπει να τιμωρούνται όταν διασχίζουν σύνορα. Θεμελιώδες καθήκον μας είναι να συνδράμουμε όλους τους αιτούντες άσυλο, να διαφυλάσσουμε τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματά τους, και να μεριμνούμε ώστε να εφαρμόζονται υψηλής ποιότητας ευρωπαϊκά πρότυπα κατά την εξέταση των αιτήσεών τους.

Δυστυχώς, φαίνεται ότι όλο και λιγότερες ευρωπαϊκές χώρες σέβονται τα δικαιώματα στο άσυλο, ή ότι υποδέχονται τους μετανάστες με όλο και περισσότερο φόβο και δυσπιστία. Αυτό που συμβαίνει σήμερα στο ιταλικό νησί της Lampedusa είναι ανησυχητικό. Δημιουργεί το απειλητικό και δυσάρεστο αίσθημα ότι οι πρόσφυγες είναι ανεπιθύμητοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρέπει να επιδεικνύουμε αλληλεγγύη προς άτομα τα οποία υποχρεώνονται να εγκαταλείψουν ταραγμένες περιοχές, ιδίως προς όσους εγκαταλείπουν τη Λιβύη, οι οποίοι χρήζουν διεθνούς προστασίας.

Ενόψει των εξελίξεων στις αραβικές χώρες και στη Βόρεια Αφρική, πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για το ενδεχόμενο άφιξης ακόμη περισσότερων προσφύγων στην Ευρωπαϊκή Ένωση στο μέλλον. Και γι’ αυτόν τον λόγο, πρέπει να βελτιώσουμε και να συντονίσουμε τις διαδικασίες. Αυτό θα μας βοηθήσει να διευκολύνουμε τόσο τη δική μας ζωή όσο και τη ζωή των προσφύγων. Θα απαλλάξουμε από μέρος του βάρους που υφίστανται χώρες οι οποίες σήμερα εφαρμόζουν πιο ανθρώπινες διαδικασίες για τους αιτούντες άσυλο, και θα κατανείμουμε τα βάρη δικαιότερα. Η Ευρώπη δεν πρέπει να μετατραπεί σε φρούριο. Οι αιτούντες άσυλο δεν πρέπει να πέφτουν θύματα των συστημάτων μας. Επιθυμώ την έγκριση της έκθεσης αυτής με μεγάλη πλειοψηφία την Τετάρτη.

  Γεώργιος Παπανικολάου (PPE) – Κύριε Πρόεδρε, θέλω και εγώ να συμφωνήσω στα όσα ειπώθηκαν, δηλαδή ότι όλοι επιδιώκουμε μια αξιόπιστη και αποτελεσματική διαδικασία στην παροχή ασύλου και όλοι επιθυμούμε να περιφρουρήσουμε αυτούς τους σκοπούς.

Θα επικαλεσθώ και εγώ, όμως, ένα παράδειγμα από την εμπειρία που είχαμε πριν μερικούς μήνες στην Ελλάδα, στην επίσημη αποστολή του Κοινοβουλίου μας για τα θέματα ασύλου. Όταν φτάσαμε στο αεροδρόμιο, επισκεφθήκαμε το Κέντρο Κράτησης και εκεί εφιλοξενείτο ένας υπήκοος τρίτης χώρας –τον οποίο είχαμε ενώπιον μας– και συζητήσαμε μαζί του.

Αφού λοιπόν μας είπε ότι είχε υποβάλει αίτημα ασύλου, μετά από λίγο άρχισε να ομιλεί στα ελληνικά! Τον ρωτήσαμε λοιπόν πως ήξερε ελληνικά και μας απήντησε: ομιλώ τη γλώσσα, διότι εργάζομαι στην Ελλάδα για 10 χρόνια, είχα πάει τώρα στην χώρα μου, επέστρεψα και τώρα ζήτησα άσυλο. Και εξηγώ: βεβαίως να τονίζουμε την αξιοπιστία και τη διαφάνεια στις διαδικασίες αυτές, να περιφρουρήσουμε εκείνους που δικαιούνται άσυλο, να προσέξουμε όμως και τις καταχρήσεις. Υπάρχουν διατάξεις που χρήζουν προσοχής, αναφέρω μερικές παρατηρήσεις της κ. Hohlmeier και κάνω και εγώ μια επιπρόσθετη: λέμε ότι μετά από 6 μήνες το βάρος απόδειξης για εκείνον που διώκεται στην χώρα του, μεταφέρεται στο κράτος μέλος και όχι στον ίδιο τον αιτούντα· αυτό και μόνο δημιουργεί γραφειοκρατία και ίσως να είναι επιχείρημα για καταχρήσεις από κάποιους.

ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. ΣΤΑΥΡΟΥ ΛΑΜΠΡΙΝΙΔΗ
Αντιπροέδρου

  Ioan Enciu (S&D). – (RO) Κύριε Πρόεδρε, θέλω καταρχάς να συγχαρώ την κ. Guillaume για την καλή δουλειά που έχει κάνει.

Οι τροπολογίες που κατατέθηκαν επί της ισχύουσας οδηγίας για τις διαδικασίες ασύλου αντιπροσωπεύουν ένα εξαιρετικά σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της καθιέρωσης ενός κοινού συστήματος ασύλου σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η κύρια προστιθέμενη αξία της νέας οδηγίας είναι η σαφήνεια των κανόνων και των διαδικασιών της. Θεσπίζει πρόσφορους, διαφανείς κανονισμούς σχετικά με τις αρχές που είναι αρμόδιες για την εξέταση των αιτήσεων διεθνούς προστασίας και εγγυάται την όσο το δυνατόν ταχύτερη και αποτελεσματικότερη διαχείρισή τους.

Πρέπει οπωσδήποτε να μεριμνήσουμε ώστε η παρεχόμενη προστασία στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης να έχει την ύψιστη ποιότητα. Συγχρόνως, είναι σημαντικό να συνεχίσουμε την εναρμόνιση των εθνικών νομοθεσιών προκειμένου να αποφευχθούν αποκλίσεις μεταξύ των συστημάτων ασύλου που λειτουργούν σήμερα σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Απώτερος στόχος μας πρέπει να παραμείνει η διαμόρφωση ενός κατάλληλου κοινού συστήματος ασύλου, όπως ορίζεται στο πρόγραμμα της Στοκχόλμης.

  Jörg Leichtfried (S&D). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, ένα πράγμα είναι βέβαιο: στο εσωτερικό τους, ορισμένα από τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν επιβαρυνθεί υπερβολικά στον τομέα του ασύλου, καθώς και στον τομέα της αποδημίας και της μετανάστευσης, όπως διαπιστώνεται ξεκάθαρα από τις εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων, αλλά και των τελευταίων ετών.

Συνεπώς, είναι αναγκαίο να αναλάβει η Ευρωπαϊκή Ένωση όλο και περισσότερες αρμοδιότητες στον τομέα αυτόν, έτσι ώστε να διασφαλιστεί ότι το σύστημα ασύλου στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα λειτουργεί και στο μέλλον βάσει αρχών οι οποίες πρέπει να είναι αυτονόητες για όλους μας, ήτοι: ενιαία πρότυπα, δίκαιες και αμερόληπτες διαδικασίες και σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Από την άλλη πλευρά, όμως, πρέπει επίσης να αποτρέψουμε την κατάχρηση του συστήματος, μιας και αυτό δεν παύει, φυσικά, να αποτελεί πρόβλημα το οποίο συζητείται εκτενώς από τους πολίτες των κρατών μελών. Αυτό το έργο είναι αρκετά δύσκολο, και ευελπιστώ ότι θα καταφέρουμε να το υλοποιήσουμε με επιτυχία.

  Jaroslav Paška (EFD). – (SK) Κύριε Πρόεδρε, το υποβληθέν σχέδιο οδηγίας σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις για τις διαδικασίες με τις οποίες τα κράτη μέλη χορηγούν και ανακαλούν τη διεθνή προστασία βασίζεται στην αποκτηθείσα πείρα όσον αφορά τις διαδικασίες ασύλου στα διάφορα κράτη μέλη.

Ωστόσο, η προσπάθεια της Επιτροπής για τη θέσπιση κοινών διαδικασιών χορήγησης και ανάκλησης ενός ενιαίου καθεστώτος ασύλου ή επικουρικής προστασίας μέσω της βελτίωσης της εναρμόνισης των μέσων παροχής ασύλου και της βελτίωσης της ποιότητας των ακροάσεων προκειμένου να μειωθεί ο αριθμός των αναθεωρημένων αποφάσεων προσκρούει σε πολλές ενστάσεις από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ορισμένα κράτη μέλη.

Πιστεύω ακράδαντα ότι οι απόψεις του Συμβουλίου και των κρατών μελών που εφαρμόζουν εν τέλει τις διαδικασίες ασύλου πρέπει να έχουν καθοριστική σημασία για τη διαμόρφωση των θέσεών μας. Συνεπώς, κατά τη γνώμη μου, αν δεν ακούσουμε προσεκτικά τα σχόλια και τις συμβουλές τους κατά την τροποποίηση του συστήματος ασύλου, το έργο μας είναι απίθανο να φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Εκτιμώ, λοιπόν, ότι είναι πολύ σημαντικό να διεξαγάγουμε περαιτέρω διαβουλεύσεις σχετικά με τις τροπολογίες που έχουν καταρτιστεί, κυρίως με τους συναφείς φορείς των κρατών μελών της ΕΕ.

  Franz Obermayr (NI). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, παρά την εισροή ανθρώπων από τη Βόρεια Αφρική, η εισηγήτρια προφανώς φοβάται ότι στην ΕΕ υπάρχουν πολύ λίγοι πρόσφυγες, μιας και ζητεί να επεκταθεί ο ορισμός της οικογένειας. Φαίνεται να μην έχει καμία σημασία το αν τα μέλη μιας οικογένειας ενώνονται πριν ή μετά τη φυγή από τη χώρα τους. Στον νέο ορισμό σχεδιάζεται να συμπεριληφθούν επίσης οι νέοι σύντροφοι και τα υιοθετημένα παιδιά. Θα παρέχεται ειδική προστασία σε πρόσφυγες που αντιμετωπίζουν προβλήματα ως προς την ταυτότητα φύλου τους, ό,τι και να σημαίνει αυτή η φράση της εισηγήτριας. Τέτοιες διατυπώσεις αφήνουν την πόρτα ορθάνοιχτη σε καταχρήσεις. Εξάλλου, είναι αφελές να πιστεύουμε ότι οι αιτούντες άσυλο μπορούν να αναμένουν το ίδιο υψηλό επίπεδο κοινωνικών παροχών σε όλα τα κράτη μέλη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελείται από κράτη με πολύ διαφορετικά βιοτικά επίπεδα.

Το ίδιο ισχύει και για την έννοια της ασφαλούς χώρας καταγωγής. Ένα δημοκρατικό κράτος που βασίζεται στο κράτος δικαίου πρέπει να χαρακτηρίζεται αυτονόητα ασφαλές. Τέλος, καθώς η Τυνησία και η Αίγυπτος κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, πιθανότατα πρέπει επίσης να χαρακτηριστούν ασφαλείς τρίτες χώρες.

  Andrew Henry William Brons (NI). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, η διεθνής προστασία είναι μια κωδικοποιημένη και ευφημιστική διατύπωση για το άσυλο. Η λέξη άσυλο έχει ορθώς χάσει την αίγλη της στα μάτια της κοινής γνώμης. Οι αιτούντες άσυλο που παρακάμπτουν ή διέρχονται από ασφαλείς χώρες είναι μετανάστες κατ’ επιλογήν, και όχι πραγματικοί πρόσφυγες. Οι άνθρωποι που έρχονται στην Ευρώπη μόνο και μόνο επειδή προέρχονται από μη ασφαλείς χώρες μπορεί να είναι ατυχείς, όμως η Ευρώπη δεν μπορεί να αναμένεται να φιλοξενήσει το σύνολο του πληθυσμού κάθε μη ασφαλούς χώρας στη Γη. Οι γνήσιοι αιτούντες άσυλο πρέπει να αναζητούν καταφύγιο στην πρώτη ασφαλή χώρα· σε μια χώρα με την οποία συνδέονται πολιτισμικά, θρησκευτικά και γενεαλογικά.

Ο ρόλος της Ευρώπης και της Δύσης δεν πρέπει να είναι να λειτουργούν ως τεράστιος χώρος υποδοχής των ευάλωτων πληθυσμών του κόσμου. Ο ρόλος μας πρέπει να συνίσταται στο να σταματήσουμε τη δημιουργία συνθηκών αστάθειας οι οποίες τροφοδοτούν αυτές τις τεράστιες μετακινήσεις πληθυσμών: δεν πρέπει να υπάρξουν νέοι πόλεμοι όπως αυτοί κατά του Ιράκ και του Αφγανιστάν· πρέπει να αποσυρθούμε από τη Λιβύη προτού παρασυρθούμε σε χερσαίο πόλεμο· πρέπει να ακυρώσουμε τη σχεδιαζόμενη σύγκρουση με το Ιράν και πρέπει να αποφύγουμε την ενθάρρυνση της λαϊκής δυσαρέσκειας σε άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής.

  Cecilia Malmström, μέλος της Επιτροπής. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, όπως ειπώθηκε επανειλημμένως, διαπραγματευόμαστε το θέμα αυτό για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα και –όπως επεσήμανε ο κ. Moraes– είχαμε θέσει ως στόχο τη διαμόρφωση κοινής πολιτικής ασύλου από το 1999.

Το Συμβούλιο αποφάσισε να θεσπιστεί αυτή η πολιτική έως το 2012, και αρχίζει να είναι ορατή η άρση του αδιεξόδου που αντιμετωπίζαμε για τόσα πολλά χρόνια. Θέλω να ευχαριστήσω το Κοινοβούλιο, καθότι πιστεύω ότι έχει συνεισφέρει σημαντικά σε αυτό το εγχείρημα. Πρέπει να αποκτήσουμε ένα δίκαιο, αποτελεσματικό και συνεκτικό σύστημα που να είναι ισοδύναμο σε όλα τα κράτη μέλη.

Κατέστη πολύ σαφές εξαρχής, στις επαφές μου με τους διάφορους εισηγητές σχετικά με τη συνολική δέσμη, ότι ήταν αναγκαίο να κατατεθούν ορισμένες τροπολογίες. Αυτό δεν είναι κάτι στο οποίο κατέληξε αυθαίρετα η Επιτροπή. Το αδιέξοδο είναι τέτοιο ώστε να είναι αναγκαίο να υπάρξουν συμβιβασμοί, προκειμένου να μπορέσουν οι δύο συννομοθέτες να καταλήξουν σε συμφωνία. Με την ψηφοφορία που θα διεξαχθεί αύριο ή την Τετάρτη και με τις προτάσεις της Επιτροπής στον τομέα αυτόν, θα μπορούμε εύκολα να διερευνήσουμε κατά πόσον είναι δυνατόν να καταλήξουμε σε ορισμένες συμβιβαστικές θέσεις. Πραγματοποιούμε επαφές με το Συμβούλιο καθ’ όλη τη διάρκεια της άνοιξης, προκειμένου να εντοπιστούν τα βασικά προβλήματα.

Αν θέλουμε να επιτύχουμε συμφωνία επί της δέσμης μέτρων για το άσυλο έως το 2012 και να εορτάσουμε έτσι την 60ή επέτειο της Σύμβασης της Γενεύης –νομίζω ότι αυτή είναι η επιδίωξη όλων μας– πρέπει να είμαστε πρόθυμοι να συναινέσουμε σε ορισμένους συμβιβασμούς. Αυτή είναι μια πολύ καλή αρχή. Είναι ο ακρογωνιαίος λίθος του μελλοντικού συστήματος.

Θέλω να ευχαριστήσω την εισηγήτρια, όλους τους σκιώδεις εισηγητές και την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων για το έργο αυτό.

  Sylvie Guillaume, εισηγήτρια. – (FR) Κύριε Πρόεδρε, θέλω καταρχάς να εκφράσω τις ευχαριστίες μου σε όλες και όλους τους ομιλητές – ή μάλλον σχεδόν σε όλους. Η κ. Hohlmeier έχει φύγει, αλλά ελπίζω ότι κάποιος θα της μεταφέρει ότι δεν έχω εγκαταλείψει την ελπίδα να την πείσω ότι οι υπήκοοι Τυνησίας δεν ζητούν άσυλο σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση και ότι, συνεπώς, δεν έχουν σοβαρούς λόγους να υποβάλουν δεύτερη διαδοχική αίτηση.

Επιτρέψτε μου, συμπερασματικά, να διατυπώσω δύο σύντομες επισημάνσεις, τις οποίες, ωστόσο, θεωρώ κρίσιμες. Θέλω να τονίσω ότι στόχος μας δεν είναι να στρέψουμε τα κράτη μέλη κατά της αρχής της προς τα άνω εναρμόνισης· το ακριβώς αντίθετο επιδιώκουμε. Κατανοώ ότι υπάρχουν κάποιες αντιστάσεις και αμφιβολίες, όμως θέλω επίσης να καταλάβουν ότι έχουν πολλά να κερδίσουν επενδύοντας σε ορθές, αποτελεσματικές διαδικασίες σε πρώτο βαθμό. Οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις κινούνται προς αυτήν την κατεύθυνση.

Το δεύτερο σημείο κλειδί, για να ολοκληρώσω αυτήν την παρέμβαση, είναι να επιβεβαιωθεί ο σημαντικός ρόλος τον οποίο καλείται να διαδραματίσει το Κοινοβούλιο. Είμαστε συννομοθέτες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι επιθυμεί να διαδραματίσουμε απολύτως θεμελιώδη ρόλο στην παρακολούθηση αυτής της διαδικασίας. Λοιπόν, την Τετάρτη, θα έχουμε την ευκαιρία να δηλώσουμε ξεκάθαρα τις προτεραιότητές μας για τη θέσπιση πραγματικά εναρμονισμένων διαδικασιών σε αυτόν τον τομέα.

  Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία για την έκθεση της κ. Guillaume (A7-0085/2011) θα διεξαχθεί το μεσημέρι της Τετάρτης, 6 Απριλίου 2011.