Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τρίτη 5 Απριλίου 2011 - Στρασβούργο

13. Ώρα των ερωτήσεων (ερωτήσεις προς την Επιτροπή)

  Πρόεδρος. − Η ημερήσια διάταξη προβλέπει την Ώρα των Ερωτήσεων (B7-0210/2011).

Οι ακόλουθες ερωτήσεις απευθύνονται προς την Επιτροπή.

Ερώτηση αρ. 11 του κ. Γεωργίου Παπαστάμκου (H-000152/11)

Θέμα: Παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας προς τα κράτη της Βορείου Αφρικής

Τα πρόσφατα γεγονότα σε κράτη της Βορείου Αφρικής (Αίγυπτος, Τυνησία, Λιβύη) έχουν επιβαρύνει περαιτέρω τις ήδη εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες επιβίωσης πολυάριθμων πληθυσμιακών ομάδων.

Συνεπεία της οικονομικής ανέχειας, παρατηρούνται έντονες προσφυγικές τάσεις με προορισμό τα μεσογειακά κράτη μέλη της ΕΕ. Έχει λάβει μέτρα οικονομικής, ιατροφαρμακευτικής και ανθρωπιστικής βοήθειας η Κομισιόν μετά την εκδήλωση της κρίσης στη Βόρειο Αφρική και ποια είναι αυτά;

Ποια μέριμνα λαμβάνει για τα μεσογειακά κράτη μέλη της ΕΕ που υποδέχονται πρόσφυγες από τη Βόρειο Αφρική;

Ποια προβλήματα προκαλούν στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας οι στρατιωτικές επιχειρήσεις που διεξάγονται;

  Kristalina Georgieva, μέλος της Επιτροπής. − (EN) Κυρία Πρόεδρε, στις 25 Φεβρουαρίου 2011 η Επιτροπή ενέκρινε εκτάκτως τη διάθεση 3 εκατομμυρίων ευρώ για τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων ανθρωπιστικής βοήθειας στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της κρίσης στη Λιβύη. Αυτά τα κονδύλια κινητοποιήθηκαν αμέσως και ήταν μάλιστα η πρώτη σημαντική οικονομική συνεισφορά που έφτασε στη χώρα. Αυτό το αρχικό ποσό αυξήθηκε σε 30 εκατομμύρια ευρώ στις 3 Μαρτίου, ενόψει των ταχέως εντεινόμενων ανθρωπιστικών αναγκών. Άλλα 6 εκατομμύρια ευρώ κινητοποιήθηκαν από τη γραμμή πολιτικής προστασίας του προϋπολογισμού για τη συγχρηματοδότηση της βοήθειας σε είδος που παρείχαν τα κράτη μέλη.

Η ανθρωπιστική βοήθεια της ΕΕ παρέχεται μέσω των εταίρων μας, χρηματοδοτείται από την ECHO ή λαμβάνει τη μορφή βοήθειας σε είδος από τα κράτη μέλη και κινητοποιείται και συντονίζεται μέσω του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της ΕΕ. Καλύπτει την παροχή βοήθειας σε ανθρώπους που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τη Λιβύη στα σύνορα με την Τυνησία, την Αίγυπτο και την Αλγερία, την υποστήριξη για τον επαναπατρισμό υπηκόων τρίτων χωρών, την παροχή βοήθειας και ανθρωπιστικής προστασίας σε πρόσφυγες που δεν μπορούν να επιστρέψουν στη χώρα τους –διότι δεν έχουν πού να επιστρέψουν– και σε Λίβυους που εγκαταλείπουν τη Λιβύη, τη χρηματοδότηση και την προληπτική αποστολή έκτακτων προμηθειών για επιχειρήσεις αρωγής στο εσωτερικό της Λιβύης, καθώς και τη χρηματοδότηση ιατρικών προμηθειών, επειγουσών χειρουργικών επεμβάσεων και επισιτιστικής βοήθειας στο εσωτερικό της Λιβύης, που υλοποιούνται μόλις καθίσταται εφικτή η πρόσβαση σε συγκεκριμένες περιοχές. Επί του παρόντος δεν είναι δυνατή η πρόσβαση στο σύνολο της επικράτειας. Αυτήν τη στιγμή μπορούμε να επιχειρήσουμε στα ανατολικά, αλλά όχι στο δυτικό τμήμα της χώρας, το οποίο τελεί υπό τον έλεγχο του Gaddafi.

Η Επιτροπή και η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας ενέκριναν στις 8 Μαρτίου 2011 μία κοινή ανακοίνωση με θέμα την εταιρική σχέση με τις χώρες της νότιας Μεσογείου για τη δημοκρατία και την κοινή ευημερία. Η ανακοίνωση αυτή παρουσιάζει τη στρατηγική της Ευρώπης για την υποστήριξη των ιστορικών αλλαγών που συντελούνται στις χώρες του γειτονικού της νότου. Η Επιτροπή κινητοποίησε επίσης τους μηχανισμούς της για την υποστήριξη, εφόσον απαιτηθεί, της Ιταλίας και άλλων κρατών μελών, εάν όντως βρεθούν αντιμέτωπες με μαζική εισροή μεταναστών από τη βόρεια Αφρική. Η εν λόγω υποστήριξη περιλαμβάνει επιχειρησιακά μέτρα και χρηματοδοτική βοήθεια. Η κοινή επιχείρηση του Frontex με την ονομασία «Ερμής 2011» ξεκίνησε στις 20 Φεβρουαρίου με υλικό εξοπλισμό και εμπειρογνώμονες από διάφορα κράτη μέλη. Παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις και προετοιμαζόμαστε για διάφορα σενάρια. Εάν απαιτηθεί, οι επιχειρήσεις του Frontex θα μπορούσαν να ενισχυθούν ώστε να αντιμετωπιστούν τυχόν νέες εισροές. Η Επιτροπή είναι έτοιμη να κινητοποιήσει επιπλέον χρηματοδοτική βοήθεια από πηγές όπως το Ταμείο Εξωτερικών Συνόρων και το Ευρωπαϊκό Ταμείο για τους Πρόσφυγες, συνολικού ύψους 25 εκατομμυρίων ευρώ. Πολλά κράτη μέλη είναι διατεθειμένα να παράσχουν εξαιρετικά πολύτιμο εξειδικευμένο προσωπικό και τεχνικά μέσα.

Σε σύγκριση με την προϋπάρχουσα κατάσταση, οι τρέχουσες στρατιωτικές επιχειρήσεις δεν έχουν επηρεάσει το επίπεδο της ανθρωπιστικής βοήθειας αφού, ήδη από την αρχή της κρίσης, οι δυνάμεις που παραμένουν αφοσιωμένες στον Gaddafi παρεμπόδιζαν την παροχή της. Οι εν εξελίξει διαπραγματεύσεις μεταξύ των αρχών στην Τρίπολη και του Γραφείου των Ηνωμένων Εθνών για τον Συντονισμό των Ανθρωπιστικών Υποθέσεων (UNOCHA) δεν έχουν καταλήξει ακόμη σε συμφωνία σχετικά με την πρόσβαση ανθρωπιστικής βοήθειας στη Δυτική Λιβύη.

  Γεώργιος Παπαστάμκος (PPE). - Κυρία Πρόεδρε, ευχαριστώ την κυρία Επίτροπο για την εμπεριστατωμένη απάντησή της. Θεωρώ ιδιαίτερα σημαντικό το ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται στην παγκόσμια πρωτοπορία όσον αφορά την χορήγηση ανθρωπιστικής βοήθειας, ότι δείχνει το ανθρωπιστικό της πρόσωπο.

Υπάρχει ένα ερώτημα βεβαίως, -το οποίο είναι διαχρονικό- κατά πόσο η ανθρωπιστική βοήθεια φθάνει στα χέρια των πραγματικών αποδεκτών, και η διαφάνεια διαδραματίζει εν προκειμένω πολύ μεγάλο ρόλο. Συγκρατώ, κυρία Επίτροπε, την ευαισθησία βορειο-ευρωπαϊκών χωρών για να ανοίξει -πέρα από το συμβατικό πλαίσιο- η ευρωπαϊκή αγορά, τα σύνορά της στις εξαγωγές αγροτικών προϊόντων από αυτές τις χώρες, της βορείου Αφρικής, στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όμως, δεν μπορεί ο ευρωπαϊκός νότος, γιατί εκεί εντοπίζεται ο ανταγωνισμός, να πληρώσει για μία ακόμη φορά. Δέχεται τις μεταναστευτικές πιέσεις, δεν μπορεί να έχουμε πρόβλημα και στον ευρωπαϊκό αγροτικό νότο.

  Kristalina Georgieva, μέλος της Επιτροπής. − (EN) Πρώτον, όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της ανθρωπιστικής βοήθειας, από την αρχή, από το ξέσπασμα της ανθρωπιστικής κρίσης, τρεις είναι μέχρι στιγμής οι πλέον δραματικές συνιστώσες του ανθρωπιστικού αντικτύπου. Πρώτον, η εκροή μεταναστών στην Τυνησία, την Αίγυπτο, την Αλγερία και τον Νίγηρα –σε αυτό το θέμα η Επιτροπή και τα κράτη μέλη επέδειξαν μεγάλη αποτελεσματικότητα. Κινητοποιήσαμε εναέρια και θαλάσσια μέσα των κρατών μελών για την επιστροφή των ανθρώπων αυτών στις εστίες τους και ενισχύσαμε ανθρωπιστικά τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης και τον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών για τους πρόσφυγες ώστε να συμπαρασταθούν στον τεράστιο αριθμό ανθρώπων –420.000 συνολικά– που εγκατέλειψαν τη Λιβύη.

Δεύτερον, στο ανατολικό τμήμα της Λιβύης, όπου έχουμε πρόσβαση, προσφέραμε υποστήριξη για την παροχή ιατρικής φροντίδας, καθώς και για την προληπτική αποστολή τροφίμων. Δεν υφίσταται επί του παρόντος επισιτιστική κρίση, αλλά πρόκειται για μια χώρα που εισάγει το 90% των τροφίμων της, οπότε πρέπει να είμαστε έτοιμοι. Στην περιοχή αυτή παρέχουμε επίσης βοήθεια σε αφρικανούς της υποσαχάριας Αφρικής, κυρίως από το Τσαντ, που βρέθηκαν σε εξαιρετικά δύσκολη θέση λόγω του κινδύνου για την ασφάλειά τους, καθώς θεωρούνται μισθοφόροι και αντιμετωπίζονται ως μάχιμοι τη στιγμή που πολλοί από αυτούς ασφαλώς δεν είναι. Ήταν επίσης προτεραιότητα για εμάς να τους βοηθήσουμε να φύγουν για κάποιο ασφαλές μέρος, κυρίως στην Αίγυπτο.

Τρίτον, γνωρίζουμε ότι στις περιοχές που ελέγχει ο Gaddafi υπάρχουν ανθρωπιστικές ανάγκες, αλλά δεν μας επιτρέπεται η πρόσβαση εκεί. Έχουμε προβλέψει 9 εκατομμύρια ευρώ που θα αξιοποιηθούν μόλις οι συνθήκες το επιτρέψουν. Έχουμε επίσης ενημερώσει το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Τροφίμων, καθώς και άλλες ανθρωπιστικές οργανώσεις, ώστε να είναι έτοιμες να βοηθήσουν.

Όσον αφορά το δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας, αυτό το θέμα βρίσκεται στον πυρήνα της πρωτοβουλίας για τη νότια Μεσόγειο στην οποία αναφέρθηκα. Ο στόχος μας είναι να μπορέσουμε να παράσχουμε την προοπτική ενός καλύτερου μέλλοντος για την απασχόληση και την ευημερία σε αυτές τις χώρες. Δίνουμε πράγματι ιδιαίτερη έμφαση στο εμπόριο, στο εμπόριο με την Ευρώπη, αλλά και το εμπόριο μεταξύ των χωρών της Μεσογείου.

  Zigmantas Balčytis (S&D). - (LT) Κυρία Πρόεδρε, Επίτροπε, η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στη βόρεια Αφρική ανάγκασε πραγματικά την Ευρωπαϊκή Ένωση να αντιμετωπίσει ορισμένες μείζονες προκλήσεις. Η Επίτροπος δήλωσε στους Financial Times ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση απομάκρυνε επιτυχώς τους πολίτες της από τη Λιβύη. Ωστόσο, ταυτόχρονα η χώρα έμεινε χωρίς ιατρικό προσωπικό, καθώς αυτό αποτελούνταν στην πλειονότητά του από Βούλγαρους. Όπως αναφέρατε, η Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχει διάφορα είδη ανθρωπιστικής βοήθειας, ταυτόχρονα όμως αντιμετωπίζουμε μία άλλη έκτακτη ανάγκη, διότι στην ουσία στερήσαμε τη χώρα αυτή από την ιατρική φροντίδα που χρειάζεται. Πώς σκοπεύετε να χειριστείτε το θέμα αυτό;

  Kristalina Georgieva, μέλος της Επιτροπής. − (EN) Καταρχάς, θέλω να δηλώσω ότι πράγματι η απομάκρυνση των ευρωπαίων πολιτών συντελέστηκε με μεγάλη επιτυχία. Καταφέραμε να πετύχουμε τον συντονισμό μεταξύ των κρατών μελών και αξιοποιήσαμε το κέντρο παρακολούθησης και πληροφόρησης ως πλατφόρμα για τον εν λόγω συντονισμό. Έτσι πετύχαμε να εκκενώσουμε την πλειονότητα των πολιτών μας από τη Λιβύη με τη μέγιστη ταχύτητα και ασφάλεια. Όταν ολοκληρώθηκε η μαζική εκκένωση, απέμειναν μόνον γύρω στα 200 άτομα που επιθυμούσαν να φύγουν. Αυτήν τη στιγμή, ορισμένοι από αυτούς έχουν ήδη απομακρυνθεί με ένα ρωσικό αεροσκάφος.

Όσον αφορά τις ιατρικές υπηρεσίες, η εκκένωση των ευρωπαίων πολιτών είχε αυτήν την μη ηθελημένη συνέπεια, καθώς πράγματι ορισμένοι από αυτούς τους ευρωπαίους πολίτες παρείχαν ιατρικές υπηρεσίες στο πλαίσιο του λιβυκού συστήματος υγείας. Πολλές νοσοκόμες απομακρύνθηκαν, αν και όχι και τόσοι γιατροί. Τώρα καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε οι ανθρωπιστικές οργανώσεις που εξειδικεύονται στην παροχή ιατρικής φροντίδας να μπορέσουν να παράσχουν τις υπηρεσίες τους στους Λίβυους και στους υπηκόους τρίτων χωρών στη Λιβύη.

Για μία ακόμη φορά, πρέπει να τονιστεί πόσο κρίσιμης σημασίας είναι να επιτρέψει ο Gaddafi τη δραστηριοποίηση των ανθρωπιστικών οργανώσεων στο δυτικό τμήμα της Λιβύης. Δυστυχώς αυτό δεν έχει συμβεί ακόμη. Έχουμε μια ομάδα από δικούς μας εμπειρογνώμονες στο ανατολικό τμήμα της χώρας. Μόλις επέστρεψαν από μια αποστολή αξιολόγησης και ανέφεραν ότι, αν και υπάρχει αυξανόμενος αριθμός τραυματιών που χρήζουν ιατρικής φροντίδας, οι ιατρικές προμήθειες και η ιατρική υποστήριξη –συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού– που παρέχει η διεθνής κοινότητα επαρκούν σε γενικές γραμμές στο ανατολικό τμήμα της Λιβύης. Δεν ισχύει ωστόσο το ίδιο σε πόλεις όπως η Misrata και σε άλλες περιοχές υπό τον έλεγχο του Gaddafi. Όπως πιθανώς γνωρίζετε, καταβάλλονται αυτήν τη στιγμή προσπάθειες για την αποστολή ιατρικής βοήθειας με πλοία, προκειμένου να αυξηθεί η διαθεσιμότητα της ιατρικής φροντίδας.

  Πρόεδρος. − Ερώτηση αρ. 12 του κ. Zigmantas Balcytis (H-000136/11)

Θέμα: Ανισότητες στα κράτη μέλη όσον αφορά την υγειονομική περίθαλψη

Σήμερα ακόμη στις περιφέρειες και τα κράτη μέλη της ΕΕ εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες ανισότητες όσον αφορά τις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης και διαφορές μεταξύ των ασθενών ως προς τις υπηρεσίες υψηλής ποιότητας και την επιστροφή των φαρμακευτικών εξόδων για πολύπλοκες παθήσεις, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ.

Σκοπεύει η Επιτροπή να εγκρίνει μέτρα; Εάν ναι, ποια μέτρα θα πάρει για να ενθαρρύνει την εκπόνηση ολοκληρωμένων εθνικών ή περιφερειακών στρατηγικών που θα αποσκοπούν στη μείωση των ανισοτήτων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και στη διασφάλιση πρόσβασης για τους ασθενείς της ΕΕ σε υπηρεσίες περίθαλψης υψηλής ποιότητας;

  Μαρία Δαμανάκη, μέλος της Επιτροπής. − (EN) Αγαπητοί βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σύμφωνα με τη Συνθήκη, η αρμοδιότητα για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων ανήκει στα κράτη μέλη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναλαμβάνει δράση για την υποστήριξη, τον συντονισμό ή τη συμπλήρωση των ενεργειών των κρατών μελών για την προστασία και τη βελτίωση της ανθρώπινης υγείας. Ωστόσο, η Επιτροπή πιστεύει ότι όλοι οι πολίτες παντού στην Ένωση πρέπει να διαθέτουν καθολική πρόσβαση σε ιατρική φροντίδα υψηλής ποιότητας.

Ως εκ τούτου, η Επιτροπή εγκαινίασε μια σειρά πρωτοβουλιών σε αυτό το πλαίσιο και με χαρά μου θα απαντήσω στην ερώτηση του αξιότιμου βουλευτή. Το 2009, η Επιτροπή ενέκρινε ανακοίνωση με τίτλο «Αλληλεγγύη στον τομέα της υγείας: μείωση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας» η οποία τονίζει την ανάγκη γεφύρωσης των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας.

Τον περασμένο Δεκέμβριο, οι υπηρεσίες της Επιτροπής εγκαινίασαν επίσης μια κοινή δράση με 14 κράτη μέλη για τη μείωση των εν λόγω ανισοτήτων στο πλαίσιο του προγράμματος για την υγεία. Η καθολική πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας περίθαλψη είναι επίσης ένα από τα κεντρικά στοιχεία της ανοικτής μεθόδου συντονισμού για την υγειονομική περίθαλψη και την μακροχρόνια περίθαλψη. Σε αυτό το πλαίσιο, τα κράτη μέλη κατέληξαν σε συγκεκριμένους στόχους σχετικά με τα συστήματα υγείας, την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, την ποιότητα της υγείας και τη βιωσιμότητα των πολιτικών για την υγειονομική περίθαλψη. Σε συνδυασμό με τη νέα οδηγία για τα δικαιώματα των ασθενών στην διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη, οι ασθενείς της ΕΕ θα έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν πληροφορίες για τις θεραπείες που διατίθενται στο εξωτερικό και να διεκδικούν πιθανές επιστροφές των ιατρικών δαπανών τους.

Τέλος, ο τομέας της υγειονομικής περίθαλψης είναι ένας από τους τομείς χρηματοδότησης στο πλαίσιο της τρέχουσας πολιτικής συνοχής. Τα μέτρα που χρηματοδοτούνται σε αυτό το πλαίσιο, όπως για παράδειγμα ο εκσυγχρονισμός της νοσοκομειακής υποδομής, η αγορά ιατρικού εξοπλισμού ή η εκπαίδευση ιατρικού προσωπικού μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση της πρόσβασης των πολιτών στην υγειονομική περίθαλψη, ιδίως στις πλέον φτωχές περιοχές.

  Zigmantas Balčytis (S&D). - (LT) Κυρία Πρόεδρε, κυρία Επίτροπε, σας ευχαριστώ για την περιεκτική σας απάντηση, αλλά όταν πρόκειται για πάσχοντες από πολύπλοκες νόσους, οι πολίτες της εκλογικής μου περιφέρειες συχνά θέτουν ένα συγκεκριμένο ζήτημα. Το βασικό ζήτημα είναι η υγειονομική περίθαλψη, αλλά δυστυχώς οι οικογένειες των πασχόντων είναι αυτές που συχνά αναλαμβάνουν να παράσχουν την εν λόγω περίθαλψη. Εκείνοι που φροντίζουν τους ασθενείς συχνά αδυνατούν να συμμετάσχουν πλήρως στην αγορά εργασίας και το καθεστώς τους είναι πολύ αόριστο. Πιστεύετε ότι εκτός από την εναρμόνιση των υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης, απαιτείται επίσης ρύθμιση για αυτό το ζήτημα, ώστε όσοι φροντίζουν ασθενείς να χαίρουν και αυτοί κοινωνικής προστασίας;

  Νικόλαος Χουντής (GUE/NGL). - Κυρία Πρόεδρε, κυρία Επίτροπε, με δεδομένο ότι η οδηγία στην οποία αναφερθήκατε σχετικά με την εφαρμογή των δικαιωμάτων των ασθενών στο πλαίσιο της διασυνοριακής υγειονομικής περίθαλψης δεν έχει τεθεί ακόμη σε ισχύ, θα ήθελα να σας ρωτήσω: έχει το δικαίωμα από τώρα, ο ασθενής, στην περίπτωση που αναζητήσει υπηρεσίες υγείας σε άλλο κράτος, να αποζημιώνεται από τα Ταμεία του; Θυμίζω, απλώς, ότι σχετικές θετικές αποφάσεις έχει πάρει ήδη το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

  Silvia-Adriana Ţicău (S&D). – (RO) Θα ήθελα να θέσω το ακόλουθο ερώτημα. Όσον αφορά τις εθνικές υπηρεσίες υγείας και το γεγονός ότι, δυστυχώς, πολλά κράτη μέλη έχουν μειώσει τα κονδύλια που διαθέτουν για την υγεία λόγω της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης, ποια μέτρα σκοπεύει να λάβει η Επιτροπή ώστε τα κράτη μέλη να μην χρειαστεί να περιορίσουν τις εν λόγω δαπάνες; Αν ένας ασθενής δεν λάβει τη δέουσα ιατρική περίθαλψη εγκαίρως, αυτό συνεπάγεται πρόσθετο κόστος για τις υπηρεσίες υγείας.

  Μαρία Δαμανάκη, μέλος της Επιτροπής. − (EN) Αυτό που μπορώ να πω εν γένει είναι ότι πρέπει να αντιμετωπίσουμε όλα αυτά τα προβλήματα έχοντας υπόψη ότι πρόκειται κατά βάση για αρμοδιότητα των κρατών μελών. Αυτό πρέπει να γίνει σεβαστό.

Μπορώ να κατανοήσω τη θέση σας όσον αφορά τις εμμένουσες ανισότητες, αλλά σε κάθε περίπτωση η Επιτροπή θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να διευκολύνει τα κράτη μέλη να πετύχουν τη μεταξύ τους εναρμόνιση. Η προτεραιότητά μας είναι να διευκολύνουμε τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών για τη μείωση των ανισοτήτων. Κάτι άλλο που μπορούμε να κάνουμε είναι να εντάξουμε το ζήτημα στη διαδικασία της εταιρικής ευθύνης στον φαρμακευτικό κλάδο που εγκαινίασε η Επιτροπή.

Όσον αφορά το θέμα που έθεσε ο κ. Χουντής, αυτό που μπορώ να πω είναι ότι όταν εγκριθεί η οδηγία θα υπάρχει πλέον ένα σαφές νομικό πλαίσιο σχετικά με το δικαίωμα επιστροφής των εξόδων για διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη. Τότε θα προτείνουμε και τον περιορισμό των ανισοτήτων που είναι εγγενείς λόγω των αποκλίσεων κατά την εφαρμογή των ευρωπαϊκών δικαστικών αποφάσεων. Οι πολίτες θα είναι τότε βέβαιοι πότε και σε ποια βάση θα αποζημιώνονται ή όχι για υγειονομική περίθαλψη που έλαβαν σε άλλη χώρα. Μέχρι τότε θα πρέπει δυστυχώς να τηρήσουμε στάση αναμονής.

  Πρόεδρος. − Ερώτηση αρ. 13 της κ. Marian Harkin (H-000110/11)

Θέμα: Τεχνολογίες γενικής εφαρμογής

Δεδομένης της συνεχιζόμενης αδυναμίας της Ευρώπης να μετατρέψει την έρευνα και την ανάπτυξη σε εμπορικά προϊόντα, μπορεί η Επιτροπή να αναφερθεί συνοπτικά στην τρέχουσα κατάσταση σχετικά με την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής θέσης στις βασικές τεχνολογίες γενικής εφαρμογής;

  Antonio Tajani , Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. − (IT) Κυρία Πρόεδρε, αξιότιμοι βουλευτές, όσον αφορά τις τεχνολογίες γενικής εφαρμογής, στις 30 Σεπτεμβρίου 2009, η Επιτροπή ενέκρινε μια ανακοίνωση με θέμα μια κοινή στρατηγική σε αυτόν τον τομέα. Στην εν λόγω ανακοίνωση τονίσαμε ότι παρά το εξαιρετικό δυναμικό έρευνας και τεχνολογίας σε ορισμένες βασικές τεχνολογίες γενικής εφαρμογής, δεν είχαμε την ανάλογη επιτυχία στο κομμάτι της μετατροπής αυτών των αποτελεσμάτων σε βιομηχανικά προϊόντα και υπηρεσίες.

Πιστεύω συνεπώς ότι είναι σημαντικό να ορίσουμε μια στρατηγική που να αποσκοπεί στην περαιτέρω εξάπλωση των βασικών τεχνολογιών γενικής εφαρμογής στην ευρωπαϊκή βιομηχανία. Αυτή η προσέγγιση έχει επίσης σκιαγραφηθεί σε διάφορες πρωτοβουλίες της Επιτροπής, ιδίως στις πρωτοβουλίες για τη βιομηχανική πολιτική, την Ένωση καινοτομίας και την ευρωπαϊκή ψηφιακή στρατηγική.

Μετά την έγκριση της ανακοίνωσης τον Ιούλιο του περασμένου έτους, η Επιτροπή σύστησε την ομάδα υψηλού επιπέδου για τις βασικές τεχνολογίες γενικής εφαρμογής. Οι εργασίες της εγκαινιάστηκαν από τρεις επιτρόπους: την Αντιπρόεδρο αρμόδια για το ψηφιακό θεματολόγιο Nelly Kroes, την Επίτροπο έρευνας, καινοτομίας και επιστήμης Máire Geoghegan-Quinn, και τον ομιλούντα ως αρμόδιο για τη βιομηχανία και την επιχειρηματικότητα. Η θητεία της ομάδας ορίστηκε στο ένα έτος με αποστολή τη διατύπωση συστάσεων για τη θέσπιση μέτρων πολιτικής με στόχο την προώθηση της βιομηχανικής αξιοποίησης των βασικών τεχνολογιών γενικής εφαρμογής στην Ευρώπη.

Η ομάδα αποτελείται από 27 εκπροσώπους των διοικήσεων των κρατών μελών, της ερευνητικής κοινότητας, του ευρωπαϊκού κλάδου των τεχνολογιών γενικής εφαρμογής, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και ενώσεων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.

Φέτος τον Φεβρουάριο, η ομάδα παρουσίασε ένα ενδιάμεσο έγγραφο εργασίας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το οποίο παρουσιάζει αναλυτικά τις βασικές προκλήσεις που σχετίζονται με την εμπορική διάθεση των βασικών τεχνολογιών γενικής εφαρμογής στην Ευρώπη. Το πρώτο εσωτερικό έγγραφο εργασίας διατίθεται στον δικτυακό τόπο της Γενικής Διεύθυνσης για τις επιχειρήσεις. Η τελική έκθεση της ομάδας υψηλού επιπέδου θα υποβληθεί στην Επιτροπή εντός του φετινού Ιουλίου. Η εν λόγω έκθεση θα συμβάλει σημαντικά στους προβληματισμούς της Επιτροπής με στόχο τη δημιουργία ενός ενιαίου στρατηγικού πλαισίου για την συνένωση των πρωτοβουλιών υπέρ της έρευνας και της καινοτομίας.

Οι βασικές τεχνολογίες γενικής εφαρμογής είναι θεμελιώδους σημασίας για τις οικονομίες μας διότι αποτελούν απτά εργαλεία που μπορούν να προαγάγουν την ανάδειξη των προϊόντων και των υπηρεσιών του μέλλοντος συνιστώντας έτσι τη βάση της βιομηχανικής μας πλατφόρμας, με απώτερο στόχο μια τρίτη βιομηχανική επανάσταση στην Ευρώπη.

Όσοι γνωρίζουν πώς να αξιοποιήσουν τις εν λόγω τεχνολογίες στην Ευρώπη θα μπορέσουν επίσης να καταστήσουν τις βιομηχανίες μας πιο ανταγωνιστικές και θα βρεθούν στην πρώτη γραμμή της μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, η οποία θα χρησιμοποιεί αποδοτικά τους πόρους και θα βασίζεται στη γνώση. Αν δεν αξιοποιήσουμε τις τεχνολογίες αυτές, η Ευρώπη θα χάσει την ευκαιρία να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο σε τομείς όπου είμαστε ισχυροί και θα στερηθεί σημαντικό δυναμικό καινοτομίας σε εφαρμογές που είναι στρατηγικής σημασίας για την Ένωση.

Ταυτόχρονα, οι τεχνολογίες αυτές ενέχουν τεράστιο δυναμικό ανάπτυξης στην αγορά. Θα ήθελα εδώ να αναφέρω ορισμένα χαρακτηριστικά αριθμητικά στοιχεία: σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας, ο όγκος τους στη διεθνή αγορά κυμαίνεται μεταξύ 950 και 1.100 δισ. ευρώ ετησίως, και ο προσδοκώμενος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης είναι μεταξύ 5% και 46%. Οι αναδυόμενες τεχνολογίες αποτελούν συνεπώς μια μοναδική ευκαιρία και ένα αναντικατάστατο μέσο μελλοντικής ανάπτυξης· σε αυτές θα βασίσουν την ανταγωνιστικότητά τους όλες οι εκβιομηχανισμένες οικονομίες στο μέλλον.

Το να αγνοήσουμε αυτήν την ευκαιρία θα ήταν λάθος, και η Επιτροπή είναι αποφασισμένη να εκπληρώσει τον ρόλο της. Χρειαζόμαστε τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ιδίως μετά τη Συνθήκη της Λισαβόνας και τη συνακόλουθη αύξηση των αρμοδιοτήτων του, και πιστεύω –και το λέω αυτό ως πρώην βουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου– ότι η συνεργασία αυτή μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής θα μας επιτρέψει να πετύχουμε καλά αποτελέσματα και σε αυτόν τον τομέα, ο οποίος είναι τόσο κρίσιμος για την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα στην ευρωπαϊκή μας οικονομία.

  Marian Harkin (ALDE). - (EN) Κύριε Επίτροπε, σας ευχαριστώ για την απάντησή σας, και όντως αξίζουν συγχαρητήρια στην Επιτροπή για τις προσπάθειες που καταβάλλει προκειμένου να διασφαλίσει ότι η Ευρώπη θα παραμείνει στην πρώτη γραμμή της «τρίτης βιομηχανικής επανάστασης», όπως την αποκαλέσατε.

Η ομάδα υψηλού επιπέδου ασχολήθηκε με μια σειρά ζητημάτων, μεταξύ αυτών και με την «κοιλάδα του θανάτου», δηλαδή το χάσμα μεταξύ μιας δημιουργικής ιδέας και της αγοράς, τονίζοντας ότι συχνά η Ευρώπη χάνει το πλεονέκτημα του πρώτου παίκτη που εισέρχεται σε μια νέα αγορά.

Αναφέρθηκε επίσης σε μια σειρά εμποδίων, π.χ. την απουσία ευρωπαϊκού διπλώματος ευρεσιτεχνίας για τη διανοητική ιδιοκτησία και την ανάγκη περιορισμού του κατακερματισμού του ήδη υπάρχοντος νομικού πλαισίου. Άρα λοιπόν, η ερώτησή μου είναι εάν έχει λάβει μέτρα η Επιτροπή για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων και αν ναι, ποια είναι αυτά;

  Antonio Tajani , Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. − (IT) Ευχαριστώ την κ. Harkin αφενός διότι υπογράμμισε το έργο που επιτελεί η Επιτροπή και αφετέρου διότι ζήτησε αυξημένη δέσμευση από την πλευρά της εκτελεστικής εξουσίας. Σε αυτήν τη φάση αναμένουμε συστάσεις πολιτικής από την ομάδα υψηλού επιπέδου προκειμένου να καθοριστεί η οριστική στρατηγική της Επιτροπής.

Στο ενδιάμεσο έγγραφο εργασίας, η ομάδα υψηλού επιπέδου πρότεινε μία λύση τριών πυλώνων για τη γεφύρωση αυτού του χάσματος στην καινοτομία. Καθένας από αυτούς τους τρεις πυλώνες συνιστά μία προϋπόθεση που πρέπει υποχρεωτικά να εκπληρωθεί προκειμένου οι βασικές τεχνολογίες γενικής εφαρμογής να μπορέσουν να διαδοθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο πρώτος πυλώνας αφορά την τεχνολογική έρευνα. Η Ευρώπη πρέπει να αναπτύξει πιο ανταγωνιστικές τεχνολογίες έως στο στάδιο του πρωτοτύπου που καλύπτεται από δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Ο στόχος αυτός προϋποθέτει ότι τα ερευνητικά προγράμματα της Ένωσης θα επικεντρωθούν περισσότερο στην τεχνολογική έρευνα.

Ο δεύτερος πυλώνας αφορά τη φάση της επίδειξης των προϊόντων. Πρέπει να καταφέρουμε να μετατρέψουμε τις τεχνολογικές επιτυχίες σε ανταγωνιστικά προϊόντα και ο στόχος αυτός απαιτεί μια επανεξισορρόπηση των ερευνητικών προγραμμάτων της Ένωσης ώστε να διευκολυνθούν τα έργα επίδειξης.

Ο τρίτος πυλώνας είναι η βιομηχανική ανταγωνιστικότητα σε παγκόσμιο επίπεδο. Η Ευρώπη πρέπει να διατηρήσει την τρέχουσα παραγωγική της δυναμικότητα ή να δημιουργήσει νέα ώστε τα καινοτόμα προϊόντα μας να μπορέσουν να είναι ανταγωνιστικά στην παγκόσμια αγορά, τόσο από την άποψη της τιμής όσο και από την άποψη των διαστάσεων. Πρέπει συνεπώς να βελτιώσουμε τις συνθήκες για τους επενδυτές ώστε να τους ενθαρρύνουμε να επενδύσουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρέπει επομένως να προσελκύσουμε επενδύσεις και ταυτόχρονα να βελτιώσουμε όλα τα προγράμματα της ΕΕ που θα μπορούσαν να στηρίξουν αυτόν τον εξαιρετικής σημασίας κλάδο· ταυτόχρονα πρέπει να γεφυρώσουμε το χάσμα μεταξύ της έρευνας και της εφαρμογής που παρατηρείται σε πολλούς παραγωγικούς τομείς της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αυτή η μετάβαση από την έρευνα στην εφαρμογή είναι ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζει το σύνολο της βιομηχανίας. Για αυτόν τον λόγο είμαι υπέρ της πολιτικής για τους συνεργατικούς σχηματισμούς (clusters) τους οποίους και υποστηρίζουμε –υπάρχουν γύρω στους 200– που καθιστά δυνατή τη διασύνδεση μεταξύ της έρευνας, της βιομηχανίας, των πανεπιστημίων και της καινοτομίας, προκειμένου η βιομηχανία μας να γίνει πιο ανταγωνιστική.

Αυτή είναι η κατάσταση των πραγμάτων, κυρία Harkin. Θα συνεχίσουμε το έργο μας και θα μελετήσω προσεκτικά κάθε πρόταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη κάθε οδηγία που θα λάβω από το Σώμα.

Ερώτηση αρ. 14 του κ. Chris Davies (H-000112/11)

Θέμα: Το μέλλον της αλιευτικής βιομηχανίας της ΕΕ

Η Επιτροπή έχει επισημάνει ότι για την πλειοψηφία των αλιευτικών δραστηριοτήτων της ΕΕ ισχύει ότι δεν εφαρμόζονται βιώσιμες μέθοδοι. Μπορεί η Επιτροπή να αναφέρει πώς κρίνει το μέλλον της αλιευτικής βιομηχανίας και της απασχόλησης στον τομέα αυτόν, εάν συνεχιστούν οι τρέχουσες πολιτικές και πρακτικές και δεν εφαρμοστούν μεταρρυθμίσεις για να μειωθεί η υπεραλίευση και να περιοριστεί η απόρριψη αλιευμάτων και δεν ληφθούν μέτρα για την προώθηση βιώσιμων αλιευτικών πρακτικών;

  Μαρία Δαμανάκη, μέλος της Επιτροπής. − (EN) Όταν οι υπηρεσίες μου άρχισαν να προετοιμάζουν τη δέσμη των μεταρρυθμίσεων για την κοινή αλιευτική πολιτική, διεξήγαγαν ενδελεχή εκτίμηση επιπτώσεων μιας σειράς ενδεχομένων μεταρρυθμιστικών επιλογών. Μία από αυτές τις επιλογές ήταν η συνέχιση της ισχύουσας πολιτικής και μετά το 2013. Αυτό το status quo αποτέλεσε το κριτήριο για τη σύγκριση του αντικτύπου των υπόλοιπων επιλογών. Αυτό το σενάριο αναφοράς λαμβάνει υπόψη τα νέα μακροπρόθεσμα σχέδια διαχείρισης, τον κανονισμό ελέγχου και τον κανονισμό για την ΠΛΑ.

Τα αποτελέσματα της επιλογής αυτού του σεναρίου είναι σαφή: αν δεν αλλάξουμε την πολιτική μας, μέχρι το 2020 η βιωσιμότητα των αποθεμάτων θα είναι γενικά αδύνατη.

Όσον αφορά την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, μόνο 6% των αποθεμάτων που αναλύθηκαν αναμένεται ότι θα φτάσουν τη μέγιστη διαρκή απόδοση έως το 2020. Και αυτό τη στιγμή που έχουμε δεσμευτεί ότι η μέγιστη διαρκής απόδοση θα γίνει πράξη έως το 2015. Αν, λοιπόν, η κατάσταση συνεχιστεί ως έχει, δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να τηρήσουμε τη δέσμευσή μας για επίτευξη μέγιστης διαρκούς απόδοσης έως το 2015.

Όσον αφορά την οικονομική απόδοση των αλιευτικών μας στόλων, στο πλαίσιο του σεναρίου αναφοράς μόνο ορισμένοι από τους εν λόγω στόλους θα είναι οικονομικά βιώσιμοι. Ο κλάδος των αλιέων στο σύνολό του θα έχει σχεδόν μηδενικά κέρδη ή ακόμη και ζημίες.

Τέλος, η εικόνα της κοινωνικής βιωσιμότητας κινείται στα ίδια πλαίσια. Η απασχόληση στην αλιεία θα εξακολουθήσει να φθίνει με τους ρυθμούς που φθίνει τώρα· οι μισθοί θα παραμείνουν χαμηλοί με αποτέλεσμα το επάγγελμα του αλιέα να καθίσταται ολοένα και λιγότερο ελκυστικό για τη νέα γενιά.

Συνεπώς, το σενάριο αναφοράς δεν μπορεί παρά να απορριφθεί από την Επιτροπή. Χρειαζόμαστε τη μεταρρύθμιση και εργαζόμαστε ώστε να γίνει πράξη.

  Chris Davies (ALDE). - (EN) Η Επίτροπος σκιαγράφησε μια αρκετά καταθλιπτική εικόνα, λέγοντας ότι, αν η κατάσταση συνεχιστεί ως έχει, οι προοπτικές είναι ζοφερές, με τους αλιευτικούς στόλους να μην πετυχαίνουν σε πολλές περιπτώσεις οικονομική βιωσιμότητα και με τις επαγγελματικές ευκαιρίες για τους αλιείς να φθίνουν.

Ωστόσο, μήπως η φθίνουσα αυτή πορεία είναι τελικά καλύτερη από το εναλλακτικό σενάριο; Η αλήθεια είναι ότι δεν γνωρίζουμε. Δεν διαθέτουμε επαρκείς επιστημονικές γνώσεις για το 50% των αλιευμάτων. Γνωρίζουμε ότι τα αλιευτικά αποθέματα είναι σε πολλές περιπτώσεις χαμηλά, λόγω της υπεραλίευσης που υπέστησαν επί δεκαετίες. Η πραγματικότητα είναι ότι η κατάσταση είναι πολύ εύθραυστη. Είμαστε εξαιρετικά ευάλωτοι. Κυρία Επίτροπε, δεν μπορέσατε να αποκλείσετε το ενδεχόμενο αν η κατάσταση συνεχιστεί ως έχει, κάποια από τα εν λόγω αλιευτικά αποθέματα να καταρρεύσουν εξ ολοκλήρου.

  Barbara Matera (PPE). – (IT) Συμμερίζομαι τον προβληματισμό των συναδέλφων σχετικά με τον κλάδο της αλιείας στη Μεσόγειο, καθώς και σχετικά με την προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Ωστόσο, λαμβανομένων υπόψη των κοινωνικοοικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι κλάδοι της θαλάσσιας οικονομίας, και ιδίως οι τοπικές κοινωνίες που ζουν από τη θάλασσα και εγκλωβίζονται από την αυστηρότητα των ευρωπαϊκών κανονισμών, θα ήθελα να μάθω αν η Επιτροπή προτίθεται να βρει ισορροπημένες και άμεσες λύσεις, ώστε να προστατευτούν όχι μόνο τα οικοσυστήματα, αλλά και οι πολυάριθμοι ευρωπαίοι πολίτες που εργάζονται στον κλάδο.

  Seán Kelly (PPE). - (EN) Η Επίτροπος μας παρουσίασε μια μάλλον ζοφερή εικόνα. Ένα από τα προβλήματα που έθιξε ο κ. Davies στην ερώτησή του είναι το ζήτημα των απορρίψεων. Έτυχε να συναντήσω πρόσφατα έναν ψαρά ο οποίος μου είπε ότι είχε ανακαλύψει ή εφεύρει ένα δίχτυ που θα έβαζε τέλος στην πρακτική των απορρίψεων στην αλιεία του τόνου. Μήπως μπορεί η Επίτροπος να ασχοληθεί με το θέμα; Πιστεύει ότι είναι δυνατόν να αποτραπούν ή έστω να περιοριστούν οι απορρίψεις μέσω της τεχνολογίας;

  Μαρία Δαμανάκη, μέλος της Επιτροπής. − (EN) Αν συνεχιστεί η κατάσταση ως έχει, θα κληθούμε όντως να αντιμετωπίσουμε το ενδεχόμενο της κατάρρευσης πολλών αποθεμάτων, και αυτό αποκλείεται.

Δεν μπορώ παρά να συμφωνήσω ότι η κατάστασή μας είναι πολύ εύθραυστη. Αν η κατάσταση λάβει ακραίες διαστάσεις, οι συνέπειες θα είναι εξαιρετικά δυσμενείς. Για αυτό χρειαζόμαστε τη μεταρρύθμιση και αυτός είναι ο λόγος που θα αναζητήσουμε τη βέλτιστη δυνατή προσέγγιση ώστε να επιτευχθεί μια ισορροπία μεταξύ της βιωσιμότητας των αποθεμάτων και του κοινωνικοοικονομικού αντικτύπου της μεταρρύθμισης.

Ωστόσο, θέλω να είμαι σαφής: δεν είναι σωστό ότι δίνουμε μεγαλύτερη προτεραιότητα στην προστασία του περιβάλλοντος από τη μέριμνα για τους αλιείς μας. Νοιαζόμαστε για τους αλιείς μας και για τις επόμενες γενιές. Γι’ αυτό χρειαζόμαστε τη μεταρρύθμιση, διότι, για να σας μιλήσω ειλικρινά, αν δεν έχουμε αλιευτικά αποθέματα δεν θα υπάρχει μέλλον ούτε για τους αλιείς στη Μεσόγειο και σε όλα τα άλλα ευρωπαϊκά ύδατα. Για να διασφαλίσουμε το μέλλον του αλιευτικού μας κλάδου, χρειαζόμαστε τη μεταρρύθμιση. Σκοπεύουμε να καταθέσουμε μερικές σωστές προτάσεις και πρόθεσή μας είναι να διαφυλάξουμε το εισόδημα των αλιέων μας. Αυτό είναι κάτι που θέλουμε να κάνουμε.

Κάποιος άλλος βουλευτής αναφέρθηκε στην επιλεκτικότητα των αλιευτικών εργαλείων. Οι υπηρεσίες μας θα είναι πρόθυμες να εξετάσουν κάθε νέο τύπο εργαλείου και κάθε καινοτομία που αφορά την επιλεκτικότητα του εξοπλισμού. Θα ήθελα επίσης να σημειώσω ότι, στο πλαίσιο του νέου χρηματοδοτικού μας συστήματος, σκοπεύουμε να χορηγούμε κονδύλια με γενναιοδωρία, παρά την κρίση, ώστε να διασφαλιστεί η εφαρμογή των βελτιώσεων όσον αφορά την επιλεκτικότητα. Υποδέχομαι με χαρά κάθε πρωτοβουλία του κλάδου –των αλιέων μας– για τη βελτίωση της επιλεκτικότητας των αλιευτικών εργαλείων.

Γενικά, θα ήθελα να τονίσω για ακόμη μία φορά ότι η συνέχιση της κατάστασης ως έχει δεν είναι εφικτή. Δεν είναι εφικτή ούτε από την άποψη της βιωσιμότητας των αποθεμάτων, ούτε από την άποψη της εξασφάλισης του εισοδήματος των αλιέων ή του μέλλοντος των παραθαλάσσιων κοινοτήτων. Γι’ αυτό χρειαζόμαστε αυτήν τη μεταρρύθμιση.

  Πρόεδρος. − Ερώτηση αρ. 15 του κ. Jim Higgins (H-000127/11)

Θέμα: Πρόταση απαγόρευσης της αφαίρεσης των πτερυγίων των καρχαριών

Υπό το φως της πρόσφατης υποστήριξης εκ μέρους των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την απαγόρευση της αφαίρεσης των πτερυγίων των καρχαριών και του γεγονότος ότι το Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών ψήφισε νομοθεσία που απαγορεύει την εν λόγω πρακτική και λαμβάνοντας υπόψη ότι άλλοι νομοθετικοί φορείς είναι σαφώς της άποψης ότι παρόμοια νομοθεσία θα πρέπει να θεσπιστεί, τί προτείνει η Επιτροπή για να δώσει νομοθετική συνέχεια στις ανησυχίες των ΜΕΚ;

  Μαρία Δαμανάκη, μέλος της Επιτροπής. − (EN) Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον αξιότιμο βουλευτή για την ερώτησή του διότι μου δίνει την αφορμή να ενημερώσω το Κοινοβούλιο σχετικά με την αφαίρεση των πτερυγίων των καρχαριών.

Η πρακτική αυτή έχει απαγορευτεί από το 2003 με απόφαση του Συμβουλίου και η απαγόρευση ισχύει για όλα τα σκάφη της ΕΕ που αλιεύουν οπουδήποτε στον κόσμο, καθώς και για όλα τα σκάφη που αλιεύουν στα ύδατα της ΕΕ. Γενικά, η αφαίρεση των πτερυγίων των καρχαριών απαγορεύεται. Ωστόσο, ο τρέχων κανονισμός επιτρέπει υπό ορισμένες προϋποθέσεις –και αυτό είναι το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε– την επί του σκάφους επεξεργασία η οποία περιλαμβάνει και την αφαίρεση πτερυγίων. Οι αλιείς υποχρεούνται, ωστόσο, να κρατούν τον νεκρό καρχαρία στο σκάφος. Γι’ αυτό και αντιμετωπίζουμε τα τελευταία χρόνια πρόβλημα με την πρακτική της αφαίρεσης των πτερυγίων καρχαριών.

Υποβάλαμε ένα σχέδιο δράσης τον Φεβρουάριο του 2009 και έκτοτε έχουμε λάβει μια σειρά μέτρων. Συνεργαζόμαστε επίσης ενεργά με τις περιφερειακές οργανώσεις ώστε να θεσπιστούν αποτελεσματικά καθεστώτα διαχείρισης για τα πλέον ευάλωτα είδη καρχαρία και να διασφαλιστεί η βιώσιμη εκμετάλλευσή τους. Οπότε το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε όσον αφορά την αντιμετώπιση του θέματος είναι η ανάγκη για δημόσια διαβούλευση, και ήδη είναι σε εξέλιξη μια δημόσια διαβούλευση εδώ και μερικούς μήνες. Το έγγραφο της διαβούλευσης περιείχε τρεις από τις βασικές επιλογές που εξετάζονται αυτήν τη στιγμή από διεθνείς εμπειρογνώμονες ώστε να βελτιωθούν οι έλεγχοι και να διασφαλιστεί η πλήρης συμμόρφωση. Πολλά ενδιαφερόμενα μέρη, όπως ο αλιευτικός κλάδος, επιστήμονες, υπεύθυνοι διαχείρισης και ΜΚΟ, καθώς και το ευρύ κοινό, μας έχουν στείλει τα σχόλιά τους.

Θα ήθελα να σας διαβεβαιώσω ότι παίρνω πολύ σοβαρά το ζήτημα της προστασίας των καρχαριών. Ζήτησα για τον λόγο αυτόν από τις υπηρεσίες μου να μελετήσουν ενδελεχώς όλες τις παρατηρήσεις που ελήφθησαν. Στη συνέχεια θα εκπονήσουμε μια εκτίμηση επιπτώσεων, η οποία, όπως γνωρίζετε, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την τροποποίηση του κανονισμού. Η πρόθεσή μου είναι να εγκριθεί η νομοθετική πρόταση όσο πιο σύντομα είναι εφικτό. Σας πληροφορώ ότι έχω αναγάγει το θέμα αυτό σε προτεραιότητα προκειμένου να μη χαθεί άλλος χρόνος.

Θέλω επίσης να σημειώσω ότι η Επιτροπή έχει λάβει πολλά μέτρα για τη διασφάλιση της βιώσιμης διαχείρισης και της προστασίας των καρχαριών εν γένει, πέρα από το θέμα της αφαίρεσης των πτερυγίων τους. Υποβάλαμε ένα σχέδιο δράσης και έκτοτε έχουμε λάβει μια σειρά μέτρων. Έχουμε απαγορεύσει την αλιεία των ειδών λάμια, προσκυνητής και σμπρίλλιας στα ύδατα της ΕΕ. Έχουμε επίσης απαγορεύσει τα απλάδια σε βάθος κάτω των 200 μέτρων για την προστασία των καρχαριών βαθέων υδάτων. Πέρυσι –και αυτό είναι κάτι που θέλω να τονίσω– προτείναμε μια βιώσιμη και επιστημονικά τεκμηριωμένη ποσόστωση για διάφορα είδη καρχαρία. Η σχετική διαπραγμάτευση στο Συμβούλιο αποδείχθηκε πολύ επίπονη. Δεν ήταν εύκολο, αλλά τελικά τα καταφέραμε και έτσι έχουμε μια βιώσιμη πρόταση για φέτος, και, ελπίζω, για του χρόνου.

  Jim Higgins (PPE). - (EN) Κυρία Πρόεδρε, η αφαίρεση των πτερυγίων των καρχαριών είναι βάρβαρη. Είναι απάνθρωπη και βάρβαρη. Όταν τους ξαναπετούν στη θάλασσα, πεθαίνουν. Είναι μία πρακτική που πρέπει να απαγορευτεί. Η Επιτροπή αναφέρθηκε στον κανονισμό του 2003, αλλά η αλήθεια είναι ότι ο εν λόγω κανονισμός απλώς δεν λειτουργεί.

Κατανοώ τη μεγάλη δυσκολία. Πώς μπορεί να ελεγχθεί η εφαρμογή του; Πρέπει να θεσπίσουμε έναν κανονισμό που να απαγορεύει πλήρως αυτήν την πρακτική. Πρόκειται για την εξάλειψη –την πλήρη εξαφάνιση– ενός ολόκληρου είδους. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Για παράδειγμα, εκτιμάται ότι το 2009 διατέθηκαν στην παγκόσμια αγορά τα πτερύγια 26 έως 73 εκατομμυρίων καρχαριών. Είναι πράγματι μια εξαιρετικά επικερδής επιχείρηση. Πρέπει να το απαγορεύσουμε πλήρως. Είναι βάρβαρο, δεν πρέπει να γίνεται ανεκτό και πρέπει να απαγορευτεί μια για πάντα. Πρέπει να αναλάβουμε πρωτοβουλία σε αυτό το θέμα.

  Brian Crowley (ALDE). - (EN) Το 2003 απαγορεύτηκε η αφαίρεση των πτερυγίων καρχαριών. Κατ’ αναλογία, τώρα έχουμε το θέμα με την κατάσταση του σκουμπριού στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου υπάρχει συμφωνία σε επίπεδο ΕΕ και ΕΟΧ για τη μείωση της αλιείας σκουμπριού. Βλέπουμε όμως ότι η Ισλανδία και οι Νήσοι Φερόε έχουν αλιεύσει από 150.000 τόνους η καθεμία και αυτό επιδρά άμεσα στη βιωσιμότητα των ευρωπαϊκών αλιευτικών στόλων. Τι μέτρα μπορούν, λοιπόν, να ληφθούν για αυτό το θέμα; Πιο συγκεκριμένα, μπορούν να επιβληθούν εμπορικές κυρώσεις κατά των δύο αυτών περιοχών;

  Chris Davies (ALDE). - (EN) Με τα λιοντάρια να απειλούνται με εξαφάνιση στην Αφρική και τους καρχαρίες να αποδεκατίζονται στις θάλασσες μας, εκτιμώ τις προσπάθειες της Επιτρόπου, αλλά δυστυχώς η αγορά είναι αυτή που υπαγορεύει τους όρους. Είχαμε τεράστια ζήτηση για πτερύγια καρχαρία στην Ασία και τα κέρδη που μπορεί να αποφέρει αυτό το εμπόριο είναι μεγάλα.

Ο μόνος τρόπος για να διασφαλίσουμε ότι θα μπορέσουμε να αστυνομεύσουμε σωστά και να ποσοτικοποιήσουμε το πρόβλημα είναι να διασφαλίσουμε ότι η εκφόρτωση των πτερυγίων γίνεται χωρίς να αφαιρούνται από το σώμα του καρχαρία. Μόνο έτσι θα διατηρήσουμε τον έλεγχο. Ελπίζω ότι η Επίτροπος θα το έχει αυτό υπόψη κατά την εκπόνηση των προτάσεών της.

  Μαρία Δαμανάκη, μέλος της Επιτροπής. − (EN) Συμφωνώ με τους βουλευτές ότι αν και υφίσταται η απαγόρευση, η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί δεν μας ικανοποιεί. Συμφωνώ μαζί σας και γνωρίζουμε την πραγματικότητα και πώς λειτουργεί. Γνωρίζουμε ότι πίσω από όλη αυτήν τη συζήτηση βρίσκεται μια πολύ κερδοφόρα επιχειρηματική δραστηριότητα. Πρέπει όμως να λαμβάνουμε μέτρα που συνάδουν με το νομικό μας πλαίσιο, οπότε επιτρέψτε μου να εξηγήσω.

Το πρόβλημα υφίσταται διότι ο κλάδος μπορεί επί του παρόντος να εκφορτώνει τα πτερύγια σε διαφορετικά λιμάνια από ό,τι τους καρχαρίες. Μπορούν να εκφορτώνουν σε ένα λιμάνι τα πτερύγια, τα οποία όπως μπορούμε να φανταστούμε είναι πιο πολύτιμα λόγω της ζήτησης, κυρίως στην Ασία, και το σώμα σε ένα άλλο με αποτέλεσμα ο έλεγχος να καθίσταται πολύ δύσκολος. Γι’ αυτό συμβαίνουν όλα αυτά. Αυτό είναι κάτι που γνωρίζουμε. Γι’ αυτό και πήραμε την πρωτοβουλία για αυτήν τη διαδικασία διαβούλευσης διότι επιθυμούμε να επιλύσουμε αυτό το πολύ δύσκολο πρόβλημα.

Οπότε αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι θα καταθέσουμε μια φιλόδοξη πρόταση και, έως το τέλος του έτους, ελπίζω ότι θα έχουμε ένα νέο νομικό μέσο για τα πτερύγια των καρχαριών που θα επιτύχει χειροπιαστά αποτελέσματα. Θα ρυθμίσουμε διά παντός αυτήν την κατάσταση.

Όσον αφορά τις ομοιότητες με την περίπτωση του σκουμπριού, το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έκανε το καλύτερο δυνατό. Θα ήθελα να πω ότι τα κράτη μέλη στη σχετική περιοχή ήταν πολύ συνεργάσιμα και ότι οι αλιείς και ο αλιευτικός μας κλάδος δέχθηκαν να κάνουν πολλές θυσίες προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των αποθεμάτων.

Γι’ αυτό και ενοχληθήκαμε πολύ όταν η Ισλανδία και οι Νήσοι Φαρόε ακολούθησαν τη δική τους μονομερή πολιτική αυξάνοντας με δική τους απόφαση τις ποσοστώσεις τους. Αυτό είναι κάτι που απλώς δεν μπορούμε να δεχθούμε. Οπότε έχουμε ήδη αρχίσει να εργαζόμαστε σχετικά με αυτό το θέμα –οι υπηρεσίες μου συνεργάζονται με το γραφείο και τις υπηρεσίες του επιτρόπου Εμπορίου κ. Gucht– και σκοπεύουμε να καταθέσουμε μια νομοθετική πρόταση για ένα νομικό όπλο που θα μπορούμε να χρησιμοποιούμε σε αυτές τις περιπτώσεις. Έχουμε κάποια ανάλογα όπλα στη διάθεσή μας αυτήν τη στιγμή, αλλά αυτά αφορούν αποκλειστικά τα νωπά ψάρια, συμπεριλαμβανομένου του σκουμπριού, και όχι προϊόντα από τη μεταποίηση του σκουμπριού και ειδικότερα τα ιχθυέλαια και τα ιχθυάλευρα που είναι τα βασικά εξαγωγικά προϊόντα της Ισλανδίας και των Νήσων Φαρόε. Οπότε πρέπει να είμαστε παραγωγικοί. Η Επιτροπή θα κάνει το καλύτερο δυνατό ώστε να διασφαλίσει ότι στην επόμενη αλιευτική περίοδο θα διαφυλαχθεί η βιωσιμότητα των αποθεμάτων.

  Πρόεδρος. − Ερώτηση αρ.16 της κ. Ρόδης Κράτσα-Τσαγκαροπούλου (H-000142/11)

Θέμα: Νέα θαλάσσια στρατηγική της Μεσογείου

Η ανάγκη μιας θαλάσσιας στρατηγικής για τη Μεσόγειο εντάσσεται στο πρόγραμμα των 25 δράσεων για μία ολοκληρωμένη δράση στην Μεσόγειο στο πλαίσιο των νέων προκλήσεων μετά τις εξελίξεις στις αραβικές μεσογειακές χώρες. Η Ένωση έχει διαμορφώσει νομοθεσία και στρατηγική, με στόχο την προαγωγή της αειφόρου χρήσης των θαλασσών, τη διατήρηση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και την προστασία των βασικών πόρων που στηρίζουν τις κοινωνικές και οικονομικές δραστηριότητες που σχετίζονται με τη θάλασσα.

Θα θέσει νέους στόχους θαλάσσιας πολιτικής και μέσα στο πλαίσιο της νέας ευρωμεσογειακής πολιτικής;

Πώς εξελίσσονται οι πρωτοβουλίες της Ένωσης για τη Μεσόγειο στους θαλάσσιους τομείς όπως η απορρύπανση της Μεσογείου;

Ποια τα εργαλεία για να διευκολυνθεί η προσαρμογή της περιοχής της Μεσογείου στην κλιματική αλλαγή και να αναχαιτιστούν οι σοβαροί κίνδυνοι που εγκυμονούν οι πλημμύρες, η διάβρωση των ακτών και η περαιτέρω υποβάθμιση του εδάφους;

Πώς εντάσσονται στη θαλάσσια στρατηγική τα σχέδια για μεταφορά ενέργειας στη Μεσόγειο;

Ποια τα μέτρα και ποια η συνεργασία με τους εταίρους της Μεσογείου για την προστασία της ναυσιπλοΐας και την αντιμετώπιση της θαλάσσιας λαθρομετανάστευσης;

  Μαρία Δαμανάκη, μέλος της Επιτροπής. − (EN) Ευχαριστώ την κ. Κράτσα-Τσαγκαροπούλου για την ερώτησή της που μας δίνει την ευκαιρία να αναφερθούμε σε αυτήν την πολύ δύσκολη κατάσταση στη Μεσόγειο.

Θα ήθελα να πληροφορήσω το Κοινοβούλιο ότι η Επιτροπή ενέκρινε πρόσφατα μια ανακοίνωση με τίτλο «Εταιρική σχέση με τις χώρες της νότιας Μεσογείου για τη δημοκρατία και την κοινή ευημερία» η οποία περιέχει μια σειρά από προτάσεις για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που τίθενται αυτήν τη στιγμή στην περιοχή, μετά και τις πρόσφατες εξελίξεις. Όπως γνωρίζετε, πρόκειται για μια ακραία κατάσταση, πολύ εύθραυστη και ανησυχητική.

Η Επιτροπή δηλώνει πολύ ικανοποιημένη με την ευρεία αποδοχή αυτής της πρωτοβουλίας. Η εν λόγω ανακοίνωση έγινε δεκτή πολύ θετικά από όλα τα κράτη μέλη και, ελπίζω, από το Κοινοβούλιο.

Θα σας εξηγήσω ορισμένες πρωτοβουλίες που έχουμε αναλάβει μέχρι σήμερα με στόχο τη θέσπιση μιας νέας θαλάσσιας στρατηγικής για τη Μεσόγειο. Πρώτον, όσον αφορά την ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική, έχουμε ήδη συστήσει μια ομάδα εργασίας με θέμα αυτήν την πολιτική, με τη συμμετοχή όλων των κρατών που βρέχονται από τη Μεσόγειο και των σχετικών περιφερειακών συνασπισμών. Σχεδιάζουμε να προωθήσουμε αυτήν την πρωτοβουλία υπό τη μορφή ενός διατομεακού φόρουμ που θα καλύπτει όλες τις δραστηριότητες που σχετίζονται με τη θάλασσα, τη συνεργασία και τη χρηματοδότηση στην περιοχή. Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας έχουμε επίσης εκπονήσει ένα πρώτο σχέδιο τεχνικής βοήθειας, το οποίο εγκαινιάστηκε στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας και αφορά την ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική για τη Μεσόγειο.

Θα ήθελα επίσης να ενημερώσω το Κοινοβούλιο σχετικά με μια πρωτοβουλία που έλαβα πρόσφατα και συγκεκριμένα ένα κοινό σχέδιο συνεργασίας στη Μεσόγειο με τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Περιμένω πολλά από αυτήν την πρωτοβουλία και ελπίζω να στεφθεί με επιτυχία. Θα ορίσουμε στοχευμένες δράσεις για τη θαλάσσια ανάπτυξη, την απασχόληση και την κατάρτιση, που είναι πολύ σημαντικά θέματα για την περιοχή της Μεσογείου. Θα συμπεριλάβουμε επίσης μέτρα για την ολοκληρωμένη θαλάσσια επιτήρηση, και θα εξασφαλίσουμε τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, διότι, όταν πρόκειται για θαλάσσια ζητήματα, πιστεύω ότι αυτό είναι απολύτως αναγκαίο.

Ταυτόχρονα, η Επιτροπή σκοπεύει να υποστηρίξει τη διοργάνωση ενός φόρουμ για τις αρχές ακτοφυλακής σε όλη τη Μεσόγειο. Θα εντείνουμε επίσης τις προσπάθειές μας στον τομέα του ελέγχου της αλιείας μέσω της κατάρτισης, της διοργάνωσης εργαστηρίων και των από κοινού ελέγχων σε συνεργασία με τον Οργανισμό Επισιτισμού και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO).

Όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος και την κλιματική αλλαγή, σε επίπεδο ΕΕ, η Επιτροπή συνεργάζεται επί του παρόντος με τα κράτη μέλη ώστε να επιτευχθεί μια καλή περιβαλλοντική κατάσταση στα θαλάσσια ύδατά της έως το 2020. Σε περιφερειακό επίπεδο, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της συνεργάζονται στο πλαίσιο της Σύμβασης της Βαρκελώνης με τις χώρες-εταίρους στη Μεσόγειο για την προαγωγή της πρόληψης της ρύπανσης και τη βελτίωση της αντιμετώπισής της, σε όλες τις περιφερειακές θάλασσες με τις οποίες συνορεύει η Ένωση.

Όσον αφορά τα προβλήματα που σχετίζονται με τη μετανάστευση και τις πρόσφατες εξελίξεις στην περιοχή, η Επιτροπή έχει δεσμευτεί ότι θα βοηθήσει και θα υποστηρίξει τα κράτη μέλη που βρίσκονται αντιμέτωπα με απρόσμενες μεταναστευτικές πιέσεις και είναι έτοιμη να κινητοποιήσει χρηματοδοτική ενίσχυση για τον σκοπό αυτόν. Αυτήν τη στιγμή εργαζόμαστε για τον προσδιορισμό έκτακτων χρηματοδοτικών κονδυλίων στο πλαίσιο του Ταμείου Εξωτερικών Συνόρων, και ενδεχομένως του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επιστροφής και του Ευρωπαϊκού Ταμείου για τους Πρόσφυγες, συμπληρωματικά προς τα κονδύλια που έχουν ήδη οριστεί για το 2011.

Όσον αφορά την επιτήρηση των εξωτερικών συνόρων, η Επιτροπή είναι σε διαρκή επικοινωνία με τον Frontex, ο οποίος έχει δρομολογήσει την κοινή επιχείρηση «Ερμής 2011» για τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ στην περιοχή. Ο Frontex, από κοινού με την Ευρωπόλ, έχει επίσης αρχίσει να εκπονεί μια στοχευμένη αξιολόγηση κινδύνων σχετικά με τη δυνητική εκμετάλλευση της έκρυθμης πολιτικής κατάστασης από εγκληματικά και τρομοκρατικά δίκτυα και να παρακολουθεί τις ροές παράνομης μετανάστευσης.

  Ρόδη Κράτσα-Τσαγκαροπούλου (PPE). - Ευχαριστώ πολύ κυρία Επίτροπε και για την αναφορά σας στα σχέδια και τις νέες κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως και για την προσωπική δέσμευση που εκφράσατε όσον αφορά την προετοιμασία σας σχετικά με αυτήν τη νέα πραγματικότητα στη Μεσόγειο.

Ήθελα να ρωτήσω πιο συγκεκριμένα: πως αποτιμάτε τα σχέδια που ήδη έχουν δρομολογηθεί για την απορρύπανση της Μεσογείου, για τη μεταφορά ενέργειας και πως αυτά τα εντάσσετε στην σχέση με τη θαλάσσια πολιτική, καθώς και τι προστιθεμένη αξία περιμένετε να έχουν τα σχέδια και προγράμματα της νέας πολιτικής στην οποία ήδη αναφερθήκατε.

  Giovanni La Via (PPE). – (IT) Κυρία Επίτροπε, στο πλαίσιο της νέας μεσογειακής αλιευτικής πολιτικής και λαμβάνοντας υπόψη το γενικότερο πλαίσιο που μόλις περιγράψατε όσον αφορά την κατάσταση των χωρών στις νότιες ακτές της Μεσογείου, οι οποίες βιώνουν μια ακραία κρίση, πιστεύετε ότι η διασυνοριακή συνεργασία, στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, μπορεί να αντιμετωπίσει το ζήτημα με τρόπο έγκυρο και από κοινού, βρίσκοντας κοινά αποδεκτές λύσεις μέσω της διασυνοριακής πολιτικής και της αλιευτικής πολιτικής, έτσι ώστε να μπορέσουμε να αποκαταστήσουμε τα αλιευτικά αποθέματα στη Μεσόγειο και να διευκολύνουμε την ανάκαμψη αυτού του οικονομικού κλάδου;

  Ivo Vajgl (ALDE). - (SL) Κυρία Πρόεδρε, θα ήθελα να ρωτήσω την Επίτροπο κάτι σχετικό με το ζήτημα ότι πολλές ευρωπαϊκές χώρες προσπαθούν να μεταθέσουν τα προβλήματά τους, συγκεκριμένα τα προβλήματά τους στην αλιεία, σε μια χώρα που, τυπικά και νομικά, δεν υπάρχει. Αναφέρομαι στη Δυτική Σαχάρα.

Η Επιτροπή παρέτεινε, ή μάλλον της ανατέθηκε η εντολή να διαπραγματευτεί μια αλιευτική συμφωνία με το Μαρόκο. Θα μπορούσατε να μας εξηγήσετε τι εγγυήσεις έχουμε ότι οι πόροι που θα εξασφαλίσουμε με αυτήν τη συμφωνία θα χρησιμοποιηθούν προς όφελος των κατοίκων της Δυτικής Σαχάρας και όχι μόνον για την κάλυψη των αναγκών των ευρωπαίων αλιέων;

  Μαρία Δαμανάκη, μέλος της Επιτροπής. − (EN) Θα συμφωνήσω με την κ. Grässle ότι υπάρχει πράγματι μεγάλη πιθανότητα ρύπανσης λόγω της μεταφοράς ενέργειας στη Μεσόγειο. Υπάρχει κίνδυνος εδώ διότι η Μεσόγειος είναι μια μάλλον κλειστή θάλασσα και δεν μπορεί να αντέξει το βάρος μιας πιθανής ρύπανσης.

Οπότε αυτό που σκοπεύουμε να κάνουμε είναι να αυξήσουμε και να βελτιώσουμε τη συνεργασία μας, τη συνεργασία της Επιτροπής με τα κράτη μέλη. Θα ήθελα να πω στην κ. Grässle ότι ο Επίτροπος Potočnik και εγώ θα επισκεφθούμε την Ελλάδα την επόμενη εβδομάδα και θα οργανώσουμε κάτι σχετικά με τη ρύπανση στη Μεσόγειο. Θα ήθελα επίσης να την πληροφορήσω ότι οι μεσογειακές χώρες θα μπορούσαν να βελτιώσουν την πρόληψη και τον εντοπισμό της ρύπανσης από πλοία συμμετέχοντας στο σύστημα παρακολούθησης μέσω δορυφόρου του EMSA, π.χ. μέσω των CleanSeaNet και SafeSeaNet. Τα συστήματα αυτά είναι στη διάθεσή μας και σκοπεύουμε να ενθαρρύνουμε τα κράτη μέλη μας στη λεκάνη της Μεσογείου να συμμετάσχουν σε αυτά για τον εντοπισμό πιθανής ρύπανσης από πλοία.

Θέλω επίσης να συμπληρώσω ότι θα παράσχουμε κίνητρα όχι μόνο στα κράτη μέλη μας, αλλά και στις γείτονες χώρες μέσω διαλόγου και συνεργασίας για την επίτευξη αυτού του στόχου.

Όσον αφορά την περιφερειακή συνεργασία, ναι, σκοπεύουμε να αναλάβουμε ορισμένες πρωτοβουλίες σε αυτόν τον τομέα και έχουμε ήδη αναλάβει πολλές πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της Γενικής Επιτροπής Αλιείας για τη Μεσόγειο· επιπλέον, τώρα εκπονούμε μία νέα στρατηγική, μια θαλάσσια στρατηγική, για την Αδριατική και το Ιόνιο.

Συνεργαζόμαστε επί του παρόντος με τις κυβερνήσεις των κρατών μελών που βρέχονται από την Αδριατική και το Ιόνιο: την Ιταλία, τη Σλοβενία και την Ελλάδα, αλλά και με άλλες γειτονικές χώρες στην περιοχή όπως η Κροατία, το Μαυροβούνιο και η Αλβανία. Προσπαθούμε να καταλήξουμε σε μια συνεργατική θαλάσσια στρατηγική για αυτήν την περιοχή. Θα ήθελα να τονίσω ότι πρόκειται πραγματικά για μια ευκαιρία αξιοποίησης των ταμείων συνοχής, όπως ανέφερε και ο αξιότιμος βουλευτής.

Τέλος, ένα σύντομο σχόλιο για τη Δυτική Σαχάρα: ναι, μας προβλημάτισε πολύ το δικαίωμα των πραγματικών δικαιούχων να επωφεληθούν των χρημάτων που δίνουμε στο Μαρόκο στο πλαίσιο της εν λόγω αλιευτικής συμφωνίας. Αυτός είναι και ο λόγος που ζητήσαμε από την κυβέρνηση του Μαρόκου να μας δώσει στοιχεία σχετικά όχι μόνο με την εφαρμογή της συμφωνίας εν γένει, αλλά και όσον αφορά την περιφερειακή προσέγγιση της συμφωνίας και την κατανομή που έχουν στις διάφορες περιφέρειες του Μαρόκου. Θα ανανεώσουμε το πρωτόκολλο για μια μεταβατική περίοδο ενός έτους για να δούμε αν μπορούμε να το αποδεχθούμε ή όχι. Έτσι κινούμαστε, με μεγάλη επιφύλαξη προς αυτήν την κατεύθυνση.

  Πρόεδρος. − Ερώτηση αρ. 17 του κ. Γεωργίου Παπανικολάου (H-000108/11)

Θέμα: Εκπαίδευση ερευνητών και αξιολόγηση πανεπιστημίων στην εμβληματική πρωτοβουλία για την καινοτομία

Στην εμβληματική πρωτοβουλία «Ευρώπη 2020 Καινοτόμα Ένωση» (κεφάλαιο 2), την οποία εξέδωσε πρόσφατα η Επιτροπή, αναφέρεται μεταξύ άλλων η υποχρέωση των κρατών μελών να ανακοινώσουν στρατηγικές για την εκπαίδευση αρκετών ερευνητών ώστε να φτάσουν τους στόχους των εθνικών στρατηγικών προγραμμάτων τους καθώς και η πρόθεση της Επιτροπής, για την ίδια χρονιά, να υποστηρίξει ένα διεθνές πολυδιάστατο σύστημα αξιολόγησης των επιδόσεων των ευρωπαϊκών ανώτατων ιδρυμάτων.

Ερωτάται η Επιτροπή: Πώς θα διασφαλιστεί ότι ο στόχος του 3% για την έρευνα μέχρι το 2020 θα επιτευχθεί συνολικά και δεν θα παρατηρηθούν αποκλίσεις στις επενδύσεις μεταξύ των κρατών μελών; Εκτιμά η Επιτροπή πως η δημοσιονομική κρίση κρατών μελών της ευρωζώνης μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τους προβλεπόμενους στόχους;

Ποια θα είναι τα κριτήρια αξιολόγησης των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων στην Ευρώπη ώστε να ταυτολογηθούν εκείνα που παρουσιάζουν τις καλύτερες επιδόσεις στον τομέα της έρευνας;

  Máire Geoghegan-Quinn, μέλος της Επιτροπής. − (EN) Όσον αφορά τον στόχο του 3% για την ένταση στην Ε&Α, η επιτακτική ανάγκη για καινοτομία στην Ευρώπη καθιστά αναγκαία την υποστήριξη της έξυπνης ανάπτυξης και την ανάληψη δεσμεύσεων για την αντιμετώπιση των κοινωνιακών προκλήσεων. Σύμφωνα με τον Πίνακα επιδόσεων για την έρευνα και την καινοτομία, η ΕΕ χάνει έδαφος έναντι των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας, ενώ η Βραζιλία και η Κίνα γεφυρώνουν το χάσμα με την ΕΕ. Ο στόχος του 3% για την ένταση της Ε&Α θα διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε τα κράτη μέλη να θέσουν φιλόδοξους και ρεαλιστικούς εθνικούς στόχους, λαμβάνοντας υπόψη το αρχικό επίπεδο επενδύσεων στην Ε&Α και τα βασικά διαρθρωτικά χαρακτηριστικά των οικονομιών τους.

Πέρυσι, τα κράτη μέλη και η Επιτροπή διεξήγαγαν διμερείς διαλόγους. Όλα σχεδόν τα κράτη μέλη έχουν θέσει πλέον στόχους όσον αφορά την ένταση Ε&Α, οι οποίοι θα οριστικοποιηθούν στα εθνικά τους προγράμματα μεταρρυθμίσεων έως το τέλος του Απριλίου 2011.

Στις 12 Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους, η Επιτροπή ενέκρινε την ανακοίνωση για την ετήσια επισκόπηση της ανάπτυξης. Η εν λόγω ανακοίνωση περιέχει έναν κατάλογο των εθνικών στόχων Ε&Α, τόσο φιλόδοξων όσο και ρεαλιστικών, και σηματοδοτεί έναν νέο κύκλο συντονισμού σε αυτόν τον τομέα. Θα διεξαχθεί αξιολόγηση των εθνικών πολιτικών στην έρευνα και την καινοτομία, με στόχο τον προσδιορισμό των βασικότερων εμποδίων στην ανάπτυξη και την ανάκαμψη σε ένα σενάριο για μετά την κρίση όπου οι δημοσιονομικοί περιορισμοί θα εξακολουθούν να υφίστανται.

Απαιτείται μια άριστη ερευνητική βάση αν θέλουμε να πετύχουμε τον στόχο του 3% στην ένταση της Ε&Α και να γίνει η Ευρώπη πιο καινοτόμα. Η Ευρώπη θα χρειαστεί τουλάχιστον ένα εκατομμύριο επιπλέον ερευνητικές θέσεις προκειμένου ο στόχος του 3% να επιτευχθεί έως το 2020. Ο αριθμός των νέων ερευνητών που απαιτούνται είναι πολύ υψηλότερος αφού πολλοί ερευνητές θα παραιτηθούν εντός αυτού του διαστήματος. Η ερευνητική αριστεία από τα πανεπιστήμια και επίσης, φυσικά, από τη βιομηχανία, θα ωφελήσει την κοινωνία στο σύνολό της. Η πρόοδος συνδέεται με την υψηλή ποιότητα των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Ο πίνακας επιδόσεων για την έρευνα και την καινοτομία χρησιμοποιεί διεθνώς αναγνωρισμένους δείκτες για τη μέτρηση των επιδόσεων της Ευρώπης έναντι των ανταγωνιστών της. Τρεις από αυτούς τους δείκτες είναι: νέοι διδάκτορες ανά 1.000 κατοίκους ηλικίας 25 έως 34, ποιοτικές διεθνείς επιστημονικές συνδημοσιεύσεις ανά 1 εκατομμύριο κατοίκους και επιστημονικές δημοσιεύσεις που περιλαμβάνονται στο 10% των δημοσιεύσεων με τις περισσότερες παραπομπές διεθνώς ως ποσοστό επί των συνολικών δημοσιεύσεων μιας χώρας, και τα δύο ποιοτικά.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες ενίσχυσαν την πρωτοκαθεδρία τους στις διεθνείς συνδημοσιεύσεις και βρίσκονται αυτήν τη στιγμή κατά 37% πάνω από το επίπεδο της ΕΕ. Αναμένοντας τα αποτελέσματα μιας μελέτης σκοπιμότητας που θα ανακοινωθούν τον Ιούνιο, η Επιτροπή θα υποστηρίξει μια ανεξάρτητη πολυδιάστατη διεθνή κατάταξη για τη συγκριτική αξιολόγηση των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η μελέτη αυτή θα καλύψει τις επιδόσεις όχι μόνον στον τομέα της έρευνας, αλλά και σε άλλους σημαντικούς τομείς όπως η καινοτομία, η εκπαίδευση, η περιφερειακή συμμετοχή και η διεθνοποίηση. Ο πολυδιάστατος χαρακτήρας αυτής της προσέγγισης θα επιτρέψει σε σπουδαστές, υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και στα ίδια τα πανεπιστήμια να επιλέξουν τις διαστάσεις και τους υποκείμενους δείκτες που τους ενδιαφέρουν ώστε να προκύψει μια εξατομικευμένη κατάταξη προσαρμοσμένη στις ανάγκες τους. Τα ενδιαφερόμενα μέρη συμμετέχουν ενεργά σε όλα τα στάδια αυτού του σχεδίου σκοπιμότητας.

  Γεώργιος Παπανικολάου (PPE). - Κυρία Επίτροπε σας ευχαριστώ πολύ για την απάντησή σας. Θυμίζω όμως ότι και οκτώ περίπου χρόνια πριν, το 2003, στο σχεδιασμό μας τότε, στη στρατηγική για τη Λισσαβόνα, λέγαμε περίπου τα ίδια δηλαδή ότι έπρεπε να βασιστούμε στην καινοτομία, στην έρευνα ώστε να μπορέσουμε έτσι να έχουμε πιο ανταγωνιστική οικονομία.

Είστε πέραν του χρόνου Επίτροπος και νομίζω ότι έχετε την εμπειρία να μας απαντήσετε: τι σας κάνει να πιστεύετε ότι αυτήν τη φορά, στη νέα στρατηγική που έχουμε για το 2020, θα τα καταφέρουμε και δεν θα έχουμε παρόμοια αποτελέσματα με την προηγούμενη στρατηγική που τελικώς απέτυχε παταγωδώς.

  Seán Kelly (PPE). - (EN) Όσον αφορά τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, θέλω να ρωτήσω την Επίτροπο εάν έχει πεισθεί ότι τα ευρωπαϊκά ιδρύματα διαθέτουν τόσο τη βούληση όσο και την ικανότητα να αναβαθμίσουν το επίπεδό τους, να βελτιώσουν την κατάταξή τους στη διεθνή σκηνή και να αναπτύξουν την ικανότητά τους για συνεργασία μεταξύ τους ώστε να αποφεύγονται οι αλληλεπικαλύψεις στην έρευνα.

  Máire Geoghegan-Quinn, μέλος της Επιτροπής. − (EN) Τι είναι σήμερα διαφορετικό από όσα υποσχεθήκαμε και δεσμευτήκαμε να πετύχουμε στη Λισαβόνα; Πιστεύω ότι, κατά πρώτον, η καινοτομία και η έρευνα έχουν πλέον τοποθετηθεί στην καρδιά της ευρωπαϊκής πολιτικής. Έχουν αναληφθεί δεσμεύσεις, όχι μόνον από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη και το Κοινοβούλιο, αλλά και από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Διαθέτουμε έναν στιβαρό μηχανισμό παρακολούθησης, ο οποίος θα επιτελέσει το έργο του επιμελώς. Διαθέτουμε επίσης 34 δεσμεύσεις στο πλαίσιο της «Ένωσης Καινοτομίας» –αρμόδιοι για τους οποίους είναι διάφοροι συνάδελφοί μου– όπου να παρακολουθούμε τακτικά την πρόοδο που σημειώνεται, τις αλλαγές που επέρχονται, την εξέλιξη και τι έχει παραδοθεί ή, στην αντίθετη περίπτωση, ποιος είναι ο λόγος. Κάθε χρόνο φιλοδοξούμε να διοργανώνουμε μια «Σύνοδο Καινοτομίας» όπου θα συγκεντρώνουμε τα ενδιαφερόμενα μέρη για να συζητήσουν και να εξετάσουν την πρόοδο που σημειώθηκε τη χρονιά που πέρασε.

Διαθέτουμε, λοιπόν, πολύ αυστηρή παρακολούθηση, που είναι και ο τομέας όπου νομίζω ότι αποτύχαμε, ή έστω δεν πετύχαμε όσα είχαμε αποφασίσει να πετύχουμε στη Λισαβόνα. Έχουμε επίσης την ετήσια επισκόπηση της ανάπτυξης και τώρα θα έχουμε και τα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων, όπου τα κράτη μέλη θα διατυπώνουν με απόλυτη σαφήνεια τους στόχους τους και πώς φιλοδοξούν να τους πετύχουν. Νομίζω ότι αυτό είναι ένα αναγκαίο βήμα προς τα εμπρός.

Όσον αφορά τον εκσυγχρονισμό των πανεπιστημίων, πρόκειται για ένα μεγάλο ζήτημα, που πιστεύω ότι απασχολεί όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Δεν αρκεί να έχουμε ένα ή δύο πανεπιστήμια σε μερικά κράτη μέλη που να βρίσκονται στην κορυφή. Πρέπει να εκσυγχρονίσουμε το πανεπιστημιακό μας σύστημα σε όλα τα επίπεδα στην ΕΕ και οφείλουμε να αποφύγουμε το είδος αυτό της μέχρι τώρα αλληλεπικάλυψης που αναφέρθηκε, στο οποίο κάθε πανεπιστήμιο πίστευε ενδεχομένως ότι μπορούσε να δημιουργήσει ένα κέντρο αριστείας για κάθε σχολή του. Αυτό δεν είναι ούτε δυνατό ούτε αποδοτικό από την άποψη του κόστους, και συνεπάγεται μεγάλο κατακερματισμό και αλληλοεπικάλυψη, αυτό δηλαδή ακριβώς που προσπαθούμε να αποφύγουμε.

Ας μην ξεχνούμε όμως ότι η Επιτροπή δεν έχει αρμοδιότητα σε αυτά τα θέματα. Αυτό, λοιπόν, που μπορούμε να κάνουμε –και το κάνει ήδη με επιμέλεια η Επίτροπος Βασιλείου– είναι να εξηγήσουμε στα κράτη μέλη ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε τις πολιτικές του παρελθόντος. Πρέπει να αλλάξουμε· πρέπει να αποφασίσουμε ποιοι είναι οι τομείς στους οποίους θα έχουμε –ή ένα συγκεκριμένο πανεπιστήμιο θα έχει– κέντρα αριστείας, και πρέπει να θέσουμε σε εφαρμογή ένα ουσιαστικό πρόγραμμα γενικού εκσυγχρονισμού των πανεπιστημίων παντού στην Ένωση.

  Πρόεδρος. − Ερώτηση αρ. 18 του κ. Ioannis A. Tsoukalas (H-000111/11)

Θέμα: Ελάχιστοι έλεγχοι και υψηλά ποσοστά λαθών στα έργα του 7ου ΠΠ για την έρευνα

Από απάντηση της Επιτρόπου στην ερώτηση E-8013/2010⁽¹⁾ προκύπτουν σοβαρά ερωτηματικά σχετικά με την αποτελεσματικότητα των ελέγχων του 7ου ΠΠ. Μέχρι τις 31/8/2010 οι αρμόδιες υπηρεσίες είχαν πραγματοποιήσει μόλις 118 ελέγχους σε 193 συμμετέχοντες, ποσοστό 0,42% των συμμετοχών του 7ου ΠΠ, όταν το ποσοστό για το 6ο ΠΠ ήταν 5,7%. Τα ευρήματα είναι ανησυχητικά, καθώς πάνω από το 4% του προϋπολογισμού των έργων κρίθηκε ότι είχε δαπανηθεί με λανθασμένο τρόπο. Αν αυτή η τάση διατηρηθεί δεν αποκλείεται να απαιτηθούν οικονομικές διορθώσεις άνω των 2 δισ. ευρώ για το σύνολο του 7ου ΠΠ.

Ερωτάται η Επιτροπή: Ποια τα επικαιροποιημένα στοιχεία του αριθμού και των ευρημάτων των ελέγχων που έχει πραγματοποιήσει σε έργα του 7ου ΠΠ; Που οφείλονται τα μεγάλα ποσοστά λαθών; Κρίνει ικανοποιητικά τα αποτελέσματα και επαρκείς τις προσπάθειες για απλοποίηση των κανόνων διαχείρισης του 7ου ΠΠ; Ποιες θα είναι οι άμεσες ενέργειές της για την αντιμετώπιση του προβλήματος;

  Máire Geoghegan-Quinn, μέλος της Επιτροπής. − (EN) Θα προσπαθήσω να διευκολύνω τους διερμηνείς.

Μία προϋπόθεση για τη διεξαγωγή του εκ των υστέρων ελέγχου είναι η ύπαρξη ενός επαρκώς υψηλού αριθμού αιτήσεων επιστροφής δαπανών από τους δικαιούχους. Για το έβδομο πρόγραμμα πλαίσιο για την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη, ή αλλιώς «ΠΠ 7 2007-2013» η πρώτη περίοδος υποβολής εκθέσεων τοποθετείται 18 μήνες μετά την έναρξη του σχεδίου.

Κατά συνέπεια, το πλήθος των αιτήσεων επιστροφής δαπανών από το ΠΠ7 που είναι διαθέσιμες προς έλεγχο έφτασε σε μια κρίσιμη μάζα μόλις το 2010. Επιπλέον, η στρατηγική ελέγχου της Επιτροπής όσον αφορά την έρευνα έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να παρέχει εύλογες διασφαλίσεις ως προς τη νομιμότητα και την απουσία παρατυπιών στις ερευνητικές δαπάνες σε πολυετή βάση καθ’ όλο το διάστημα ισχύος του προγράμματος πλαισίου. Στις 31 Δεκεμβρίου του περασμένου έτους, η Επιτροπή είχε περατώσει 345 ελέγχους του ΠΠ7 που αφορούσαν 432 συμμετοχές σε σχέδια του ΠΠ7. Κατά την ίδια περίοδο, προτάθηκαν διορθώσεις ύψους 4.482 εκατ. ευρώ λόγω σφαλμάτων, μετά από τον έλεγχο σε συνολικά 88.633.047 εκατ. ευρώ χρηματοδοτήσεων του ΠΠ7.

Τα προγράμματα πλαίσια στον τομέα της έρευνας υλοποιούνται κυρίως μέσω επιδοτήσεων επιμερισμού του κόστους που βασίζονται στην επιστροφή των επιλέξιμων πραγματικών δαπανών. Ο κυριότερος κίνδυνος είναι οι δικαιούχοι να συμπεριλάβουν μη επιλέξιμες δαπάνες στις καταστάσεις δαπανών που υποβάλλουν. Ο κίνδυνος εντείνεται από τη σύγκρουση μεταξύ των κριτηρίων επιλεξιμότητας και των πρακτικών λογιστικής καταγραφής των δαπανών που εφαρμόζουν ορισμένοι δικαιούχοι, ειδικότερα, από την υποχρέωση των δικαιούχων να αποδίδουν τις δαπάνες προσωπικού και τα γενικά έξοδα στα σχέδια και να αφαιρούν διάφορα άλλα έξοδα που θεωρούνται μη επιλέξιμα για συγχρηματοδότηση από την ΕΕ.

Δεδομένων των ανωτέρω, η Επιτροπή εξέδωσε τον Απρίλιο του 2010 μια ανακοίνωση με διάφορες προτάσεις για την απλοποίηση των κανόνων και των διαδικασιών για τη χρηματοδότηση της έρευνας. Η απλοποίηση και η διασαφήνιση των κανόνων και των διαδικασιών μπορεί να μειώσει το περιθώριο λάθους και να αυξήσει τη συμμόρφωση των δαπανών με τα κριτήρια, διευκολύνοντας ταυτόχρονα τη συμμετοχή των ερευνητών στα προγράμματα-πλαίσιο και την επίτευξη των στόχων της πολιτικής της ΕΕ στον τομέα της έρευνας.

Μετά τη γενική συναίνεση που επιτεύχθηκε σε μια σειρά θεμάτων που μπορούσαν ακόμη να επιλυθούν δυνάμει του ισχύοντος γενικού νομικού πλαισίου, στις 23 Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους η Επιτροπή ανέλαβε ορισμένες βραχυπρόθεσμες πρωτοβουλίες απλοποίησης, συμπεριλαμβανομένων απτών μέτρων με άμεση και αναδρομική ισχύ στα σχέδια του ΠΠ7.

  Ιωάννης Α. Τσουκαλάς (PPE). - Κυρία Πρόεδρε, θα ήθελα να ευχαριστήσω την κυρία Επίτροπο για τη λεπτομερή απάντηση, εξακολουθώ να σημειώνω πάντως ότι με δείγμα 0,4% οι αστοχίες φτάνουν το 4% ή στα 50 δισ. 2 εκατ. ευρώ. Ελπίζω ότι το μοντέλο δεν είναι γραμμικό και όταν πραγματοποιηθούν έλεγχοι 4% δεν θα βρούμε αστοχίες 40%. Καταλαβαίνω, επίσης, ότι είναι πολύ δύσκολο από τη μία μεριά να ζητάμε από την κυρία Επίτροπο να απλουστεύσει τις διαδικασίες διαχείρισης του εβδόμου και να προβλέψει απλούστευση για το όγδοο, ενώ ταυτοχρόνως ζητούμε λεπτομερέστερους ελέγχους. Αυτό φαίνεται αντιφατικό, όμως νομίζω ότι δεν είναι. Ένα μου φαίνεται καλό, όλοι μας ενδιαφερόμαστε για την έρευνα και ξέρουμε ότι η Ευρώπη μόνο από εκεί μπορεί να σωθεί, όπως και οι χώρες μέλη.

  Máire Geoghegan-Quinn, μέλος της Επιτροπής. − (EN) Κυρία Πρόεδρε, νομίζω ότι ο στόχος μας ήταν να κάνουμε τα πράγματα όσο το δυνατόν πιο απλά για τα ενδιαφερόμενα μέρη και να διασφαλίσουμε –στον βαθμό που μπορούμε– ότι οι δικαιούχοι θα μπορούν να εφαρμόζουν τις συνήθεις λογιστικές πρακτικές τους για τις δαπάνες προσωπικού και όχι να υποχρεούνται να χρησιμοποιούν παράλληλα ένα δεύτερο σύστημα λογιστικής όπως μέχρι σήμερα. Αυτό είναι προφανές ότι αυξάνει την πολυπλοκότητα και τον κίνδυνο λάθους. Τελικά νομίζω ότι συμφωνούμε –και αυτό πιστεύω πως πρέπει να το δεχθούν όλοι– ότι μέλημα των ερευνητών δεν είναι πώς θα συμμετάσχουν στις καταχρήσεις της κοινοτικής χρηματοδότησης. Ενδιαφέρονται περισσότερο για την πραγματική, βασική έρευνα που διεξάγουν, η οποία μπορεί να οδηγήσει στις εκπληκτικές καινοτομίες που βλέπουμε σε διάφορες χώρες όχι μόνο στην ΕΕ, αλλά και ανά τον κόσμο. Προσπαθούμε, λοιπόν, να απλοποιήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο τα πράγματα προς όφελος των ενδιαφερόμενων μερών.

  Πρόεδρος. − Ερώτηση αρ. 19 της κ. Silvia-Adriana Ticau (H-000114/11)

Θέμα: Συμμετοχή των ΜΜΕ στην ευρωπαϊκή έρευνα και καινοτομία

Στις 9 Φεβρουαρίου 2011, η Επιτροπή δημοσίευσε την Πράσινη Βίβλο με τον τίτλο "Από την πρόκληση στην ευκαιρία: προς ένα κοινό στρατηγικό πλαίσιο για τη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής έρευνας και καινοτομίας". Έτσι, μετά από δημόσιες διαβουλεύσεις, η Επιτροπή θα εκπονήσει ένα κοινό στρατηγικό σχέδιο που θα διευκολύνει τόσο τον προσανατολισμό των δραστηριοτήτων έρευνας και καινοτομίας στην αντιμετώπιση των προκλήσεων της σημερινής κοινωνίας, όσο και την απλοποίηση των διαδικασιών πρόσβασης στα ευρωπαϊκά κονδύλια για την έρευνα και την καινοτομία, τη μείωση των χρονικών περιόδων διάδοσης στην αγορά των αποτελεσμάτων της έρευνας, και τη μεγαλύτερη συμμετοχή των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στις δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας. Στο πλαίσιο της στρατηγικής ΕΕ 2020, η ΕΕ έχει θέσει ως στόχο να φθάσουν στο 3% του ΑΕΠ οι δαπάνες για την έρευνα και καινοτομία έως το 2020. Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ιδιωτικός τομέας έχει περιορισμένο επίπεδο χρηματοδότησης για την έρευνα και καινοτομία, ποια μέτρα προτίθεται να λάβει η Επιτροπή ώστε να τονώσει τη συμμετοχή του στη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής έρευνας και καινοτομίας; Ποια μέτρα προτίθεται να λάβει η Επιτροπή ώστε να βοηθήσει τις ΜΜΕ να ξεπεράσουν τις δυσκολίες που συναντούν όσον αφορά την πρόσβαση στα ευρωπαϊκά κονδύλια για την έρευνα και την καινοτομία; Σκοπεύει η Επιτροπή να καθιερώσει ποσοστώσεις, από τα ευρωπαϊκά κονδύλια, που θα προορίζονται μόνο για τις ΜΜΕ;

  Máire Geoghegan-Quinn, μέλος της Επιτροπής. − (EN) Η Επιτροπή έχει δεσμευτεί ότι θα διευκολύνει την πρόσβαση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στα προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης της ΕΕ και ότι θα τις βοηθήσει ώστε οι καρποί της καινοτομίας τους να βρουν τελικά μία θέση στην αγορά.

Αυτό αποτελεί προτεραιότητα για την Επιτροπή, όπως εξάλλου δηλώνεται στην ανακοίνωση για την Ένωση Καινοτομίας που εγκρίθηκε στις 6 Οκτωβρίου του περασμένου έτους, στη ρυθμιστική πράξη για τις μικρές επιχειρήσεις (Small Business Act) για την Ευρώπη που εγκρίθηκε τον Ιούνιο του 2008 και στην αναθεώρησή της που εγκρίθηκε στις 23 Φεβρουαρίου του τρέχοντος έτους.

Επιπλέον, η Πράσινη Βίβλος με τον τίτλο «Από την πρόκληση στην ευκαιρία: προς ένα κοινό στρατηγικό πλαίσιο για τη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής έρευνας και καινοτομίας» έθεσε τα βασικά ερωτήματα για τη μελλοντική στήριξη της έρευνας και της καινοτομίας από την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων συγκεκριμένων ερωτημάτων σχετικά με το πώς μπορούν να ικανοποιηθούν καλύτερα οι ανάγκες των ΜΜΕ.

Ένας γενικός στόχος του κοινού στρατηγικού πλαισίου είναι να καταστεί η συμμετοχή στα προγράμματα της ΕΕ πιο απλή και ελκυστική, κυρίως για τις ΜΜΕ. Για το μέλλον, ορισμένα σημαντικά στοιχεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη σε αυτό το πλαίσιο είναι η δημιουργία μιας μονοαπευθυντικής θυρίδας με κοινές πλατφόρμες πληροφορικής, η μεγαλύτερη τυποποίηση των κανόνων, ένα εναρμονισμένο σύνολο χρηματοδοτικών μηχανισμών που να καλύπτουν το σύνολο της αλυσίδας καινοτομίας και απλούστερες και πιο συνεκτικές διαδικασίες για τη λήψη χρηματοδότησης.

Μετά τη διαβούλευση για την Πράσινη Βίβλο, η Επιτροπή θα καταθέσει τις νομοθετικές της προτάσεις για το κοινό στρατηγικό πλαίσιο έως το τέλος του έτους. Έχουμε ήδη καθιερώσει στο τελευταίο έβδομο πρόγραμμα πλαίσιο (ΠΠ7) προγράμματα εργασίας -μια σειρά μέτρων που αφορούν ειδικά τις ΜΜΕ, όπου συμπεριλαμβάνονται οι διαθέσιμοι προϋπολογισμοί. Το μερίδιο των ΜΜΕ στον προϋπολογισμό αναμένεται ότι θα αυξηθεί από 14,3% σήμερα σε άνω του 15% που είναι ο στόχος που προβλέπει η νομοθεσία. Οι ΜΜΕ χρειάζονται άμεσα διαθέσιμη στήριξη. Για ευκολότερη πρόσβαση στο ΠΠ7 οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στο Enterprise Europe Network, μια σύμπραξη της Επιτροπής και σχεδόν 600 επιχειρηματικών οργανώσεων όπως εμπορικά, βιομηχανικά και βιοτεχνικά επιμελητήρια, οργανισμοί καινοτομίας και φορείς περιφερειακής ανάπτυξης. Πιο συγκεκριμένα, βάσει των συμφωνηθεισών κατευθυντηρίων γραμμών, το δίκτυο αυτό από κοινού και σε συνεργασία με τα εθνικά σημεία επαφής για το ΠΠ7, συνδράμει τις ΜΜΕ παρέχοντας υποστήριξη για ευαισθητοποίηση, ενίσχυση των ικανοτήτων για συμμετοχή στο πρόγραμμα-πλαίσιο, ένταξη νέων ΜΜΕ σε υπάρχουσες προτάσεις, αναζήτηση εταίρων, κοινές δράσεις με αποδέκτες τις ΜΜΕ και διεξαγωγή διαβουλεύσεων για συμπερίληψη θεμάτων προσκλήσεων που αφορούν τις ΜΜΕ στα προγράμματα εργασίας. Πολλές εκατοντάδες ΜΜΕ κατάφεραν να υποβάλουν προτάσεις στο ΠΠ7 με τη στήριξη του δικτύου.

  Zigmantas Balčytis (S&D). - (EN) Κυρία Πρόεδρε, οι ΜΜΕ αντιμετωπίζουν πολλές δυσκολίες κατά την πρόσβασή τους στα κοινοτικά κονδύλια για την έρευνα και την ανάπτυξη. Είτε δεν εξασφαλίζουν δάνειο για να καλύψουν το μερίδιό τους στη συγχρηματοδότηση, είτε η γραφειοκρατία τους επιβαρύνει υπερβολικά. Σχεδιάζει η Επιτροπή να εκπονήσει έναν κοινό και απλό πλαίσιο κανόνων ώστε να αυξηθεί η συμμετοχή των ΜΜΕ στα ερευνητικά προγράμματα της ΕΕ; Σκοπεύει η Επιτροπή να διαθέσει π.χ. 30% των κονδυλίων της ΕΕ για την έρευνα αποκλειστικά στις ΜΜΕ;

  Máire Geoghegan-Quinn, μέλος της Επιτροπής. − (EN) Στις 24 Ιανουαρίου τρέχοντος έτους εγκρίθηκαν τρία συγκεκριμένα μέτρα, με άμεση ισχύ, σχετικά με τη διαχείριση των ερευνητικών κονδυλίων της ΕΕ στο έβδομο πρόγραμμα-πλαίσιο (ΠΠ7). Καθένα από αυτά ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένους προβληματισμούς που έθεσαν επανειλημμένως οι συμμετέχοντες –και οι υποψήφιοι για συμμετοχή– στο ΠΠ7. Το ένα μέτρο αφορά την παροχή μεγαλύτερης ευελιξίας όσον αφορά τον υπολογισμό του κόστους προσωπικού. Ένα δεύτερο μέτρο προβλέπει ότι οι ιδιοκτήτες ΜΜΕ των οποίων οι μισθοί δεν καταχωρίζονται επισήμως στα βιβλία τους μπορούν τώρα να αποζημιώνονται μέσω κατ’ αποκοπήν πληρωμών. Τέλος, μια νέα διευθύνουσα ομάδα ανώτερων αξιωματούχων από διάφορες υπηρεσίες της Επιτροπής ανέλαβε το έργο της κατάργησης των ανακολουθιών. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για την εφαρμογή των ήδη υπαρχόντων κανόνων.

Σχεδιάσαμε μια πλατφόρμα ηλεκτρονικής μάθησης ειδικά για τις ΜΜΕ. Θα ενεργοποιηθεί εντός του έτους και αποσκοπεί στη διευκόλυνση της πρόσβασης των ΜΜΕ σε σχέδια Ε&Α. Η διερεύνηση των αποτελεσμάτων της θα προσφέρει δωρεάν online κατάρτιση και εξατομικευμένη πληροφόρηση, καθώς επίσης, και αυτό είναι σημαντικό, ένα φόρουμ επικοινωνίας. Όλα τα παραπάνω μαζί θα βελτιώσουν αισθητά την κατάσταση για τις ΜΜΕ και, προφανώς, υπό το κοινό στρατηγικό πλαίσιο, δεν έχω καμία αμφιβολία ότι θα κατατεθούν και άλλες καλές ιδέες για το πώς αλλιώς μπορούμε να τις βοηθήσουμε.

  Πρόεδρος. − Ερώτηση αρ. 26 του κ. Bernd Posselt (H-000107/11)

Θέμα: Ατμοσφαιρική ρύπανση στις μεγαλουπόλεις της Γερμανίας

Πώς κρίνει η Επιτροπή την κατάσταση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις μεγαλουπόλεις της Γερμανίας, πχ στο Μόναχο, και ποια μέτρα προτείνει;

  Janez Potočnik, μέλος της Επιτροπής. − (EN) Οι οδηγίες για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα θέτουν διάφορα όρια για πολλούς ρύπους ορίζοντας διαφορετικές προθεσμίες για την επίτευξή τους. Εκτός από την προαγωγή των ορθών πρακτικών, μεταξύ άλλων φόρουμ, στις συναντήσεις της επιτροπής εφαρμογής, η Επιτροπή επικεντρώνει τις προσπάθειές της στη διερεύνηση του κατά πόσο η συμμόρφωση με τα όρια που τίθενται στην οδηγία έχει γίνει πράγματι πράξη.

Από το 1996, η οδηγία υποχρεώνει τα κράτη μέλη να αναπτύξουν και να εφαρμόσουν μια συνολική στρατηγική, συμπεριλαμβανομένων μακροπρόθεσμων και βραχυπρόθεσμων μέτρων. Η δεύτερη κατηγορία μέτρων είναι ιδιαιτέρως χρήσιμη για την αντιμετώπιση καταστάσεων όπου υπάρχει για παράδειγμα κίνδυνος υπέρβασης των ορίων για τα αιωρούμενα σωματίδια ΑΣ 10. Πρέπει να εκπονούνται σχέδια αμέσως μόλις σημειώνεται υπέρβαση του ορίου και του περιθωρίου ανοχής, τα οποία να δείχνουν πώς θα επιτευχθεί η συμμόρφωση εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας.

Τα εν λόγω σχέδια για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα πρέπει να κοινοποιούνται στην Επιτροπή εντός δύο ετών από τη μέτρηση που έδειξε υπέρβαση του ορίου· ωστόσο, η σχετική αρμοδιότητα και η ευθύνη περί της απόφασης για τα μέτρα που θα συμπεριληφθούν στα σχέδια για την ποιότητα του αέρα ανήκει αποκλειστικά στα κράτη μέλη. Αυτό συνάδει με την αρχή της επικουρικότητας και αναγνωρίζει το γεγονός ότι οι εθνικές ή/και τοπικές αρχές είναι αυτές που μπορούν εκ των πραγμάτων να προσδιορίσουν καλύτερα τα πλέον αποδοτικά και κατάλληλα μέτρα για την αντιμετώπιση των υψηλών συγκεντρώσεων ρύπων στις δικές τους ζώνες ποιότητας ατμοσφαιρικού αέρα.

Ο έλεγχος της συμμόρφωσης από την πλευρά της Επιτροπής επικεντρώνεται κυρίως στο κατά πόσο τηρούνται τα όρια και όχι τόσο στο πώς επιτυγχάνεται αυτό. Τα πλέον πρόσφατα δεδομένα που υπέβαλε η Γερμανία για το έτος 2009 επιβεβαιώνουν ότι 70 από τις 80 ζώνες ποιότητας ατμοσφαιρικού αέρα εξακολουθούν να έχουν πολύ υψηλές τιμές αιωρούμενων σωματιδίων. Στις περισσότερες ζώνες χορηγήθηκε παράταση της προθεσμίας για συμμόρφωση έως τις 11 Ιουνίου του τρέχοντος έτους διότι διέθεταν σχέδιο για την ποιότητα του αέρα το οποίο προέβλεπε σαφές χρονοδιάγραμμα και μέτρα που έδειχναν πώς θα γινόταν πράξη η συμμόρφωση εντός της προθεσμίας. Το Μόναχο είναι μία από αυτές τις ζώνες. Η παράταση χορηγήθηκε με την προϋπόθεση ότι οι αρμόδιες αρχές θα προσαρμόσουν το εκάστοτε σχέδιο ποιότητας του αέρα ώστε να συμπεριλάβει βραχυπρόθεσμα μέτρα που θα είναι αποτελεσματικά για τον έλεγχο και, όπου απαιτείται, την αναστολή δραστηριοτήτων που συμβάλλουν στον κίνδυνο υπέρβασης των ορίων.

Όσον αφορά το NO2, η Επιτροπή αναμένει ότι πολλά κράτη μέλη θα αντιμετωπίσουν προβλήματα παρεμφερή με αυτά των αιωρούμενων σωματιδίων. Οι υπερβάσεις πριν από το 2010, με πιθανή παράταση έως το τέλος του 2014, δεν συνιστούν παράβαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας επί του παρόντος, αλλά ενεργοποιούν την υποχρέωση εκπόνησης σχεδίου ποιότητας του αέρα. Τα κράτη μέλη έχουν περιθώριο έως το τέλος του Σεπτεμβρίου 2011 για να υποβάλουν τα στοιχεία για το έτος 2010.

  Bernd Posselt (PPE). – (DE) Ευχαριστώ, κύριε Potočnik, για την περιεκτική και ακριβή απάντησή σας. Έχω δύο σύντομες συμπληρωματικές ερωτήσεις. Πρώτον, ελέγχει η Επιτροπή κατά πόσο τα κράτη μέλη εφαρμόζουν πράγματι τα ίδια κριτήρια και διενεργούν μετρήσεις με την ίδια αυστηρότητα, ή υπάρχουν διαφορές σε αυτούς τους τομείς; Δεύτερον, έχετε κάποια συγκεκριμένη πρόταση για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης – τουλάχιστον στις πόλεις;

  Janez Potočnik, μέλος της Επιτροπής. − (EN) Τα κριτήρια είναι ίδια για όλες τις χώρες. Αληθεύει ότι λόγω των γεωγραφικών συνθηκών, κάποιες φορές πόλεις όπως το Μιλάνο στην Ιταλία αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες δυσκολίες κατά τη συμμόρφωσή τους με τα κριτήρια από ό,τι άλλες πόλεις. Ωστόσο, είναι υψίστης σημασίας να παρέχεται το ίδιο επίπεδο υγείας και προστασίας σε όλους τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό είναι το ζήτημα εν προκειμένω.

Φυσικά, αν υπάρχουν ζητήματα που αφορούν μια συγκεκριμένη περιοχή ή περιφέρεια, αντιμετωπίζουμε την εν λόγω ιδιαιτερότητα με προσοχή, προσπαθώντας να αντιμετωπίσουμε τα θέματα αυτά σε συνεργασία με τις αρχές για την εξεύρεση των κατάλληλων λύσεων. Ο στόχος είναι πάντα να επικεντρώνουμε τις προσπάθειες και να βρίσκουμε λύσεις – να είμαστε αυστηροί και χρήσιμοι ταυτόχρονα.

Όσον αφορά το δεύτερο ερώτημα, συνήθως δεν κάνουμε συγκεκριμένες συστάσεις σε καμία πόλη ή περιφέρεια, επειδή ακριβώς πιστεύουμε ότι οι τοπικές αρχές είναι οι πλέον κατάλληλες να αντιμετωπίσουν το θέμα και γνωρίζουν την κατάσταση καλύτερα από εμάς. Ελέγχουμε κατά πόσο επιτυγχάνεται συμμόρφωση, αλλά συνήθως το είδος της τυποποιημένης προσέγγισης που δίνει καλά αποτελέσματα είναι ένα μίγμα μέτρων, ορισμένα από τα οποία είναι πιο βραχυπρόθεσμα και άλλα περισσότερο διαρθρωτικά.

  Πρόεδρος. − Η επόμενη ερώτηση είναι της κ. Kadenbach, την οποία αντικαθιστά απόψε ο κ. Αρσένης.

Ερώτηση αρ. 27 της κ. Karin Kadenbach (H-000116/11)

Θέμα: Στρατηγική της ΕΕ για την βιοποικιλότητα

Το 2010, διεθνές έτος της βιοποικιλότητας, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε φιλόδοξο όραμα για το 2050 και στόχο για το 2020 όσον αφορά τη διατήρηση της βιοποικιλότητας στην ΕΕ. Εν συνεχεία, στο πλαίσιο της Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα, οι κυβερνήσεις του κόσμου ενέκριναν φιλόδοξο παγκόσμιο όραμα και αποστολή για το 2020 σχετικά με τη διατήρηση της βιοποικιλότητας καθώς και Στρατηγικό Σχέδιο που προβλέπει 20 στόχους προς έλεγχο.

Πότε αναμένει η Επιτροπή ότι θα δημοσιεύσει Στρατηγική της ΕΕ για την Βιοποικιλότητα, στην οποία θα καθορισθούν τα φιλόδοξα μέτρα που απαιτούνται για την επίτευξη τόσο των ενωσιακών όσο και των παγκοσμίων στόχων για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας;

Μπορεί η Επιτροπή να επιβεβαιώσει ότι η νέα Στρατηγική δεν θα οδηγήσει σε περαιτέρω αρνητικές επιπτώσεις στο καθεστώς διατήρησης όλων των προστατευμένων οικοτόπων και ειδών ανά την ΕΕ, τόσο εντός όσο και εκτός των τοποθεσιών του προγράμματος Natura 2000, ούτως ώστε έως το 2050 να έχει αποκατασταθεί το ευνοϊκό καθεστώς διατήρησης όλων των οικοτόπων και ειδών;

Εκτός από την κατάρτιση δικαστών που λαμβάνει χώρα επί του παρόντος και τα κατευθυντήρια έγγραφα που η Επιτροπή έχει ανακοινώσει νωρίτερα, ποια συγκεκριμένα μέτρα έχουν προγραμματιστεί για τη βελτιωμένη εφαρμογή του περιβαλλοντικού δικαίου της ΕΕ; Προτίθεται άραγε η Επιτροπή να προβεί στη σύσταση υπηρεσίας της ΕΕ για την περιβαλλοντική επιθεώρηση και να εγκρίνει νομοθετικά κείμενα σχετικά με περιβαλλοντικές επιθεωρήσεις, όπως έχει ζητηθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο;

  Janez Potočnik, μέλος της Επιτροπής. − (EN) Η Επιτροπή τελειοποιεί αυτήν τη στιγμή το κείμενο της νέας στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα, το οποίο θα παράσχει ένα πλαίσιο δράσης για την ανάσχεση της απώλειας βιοποικιλότητας κατά την ερχόμενη δεκαετία. Σκοπεύουμε το κείμενο να εγκριθεί στις αρχές Μαΐου. Επειδή το σχέδιο της στρατηγικής αποτελεί ακόμη αντικείμενο εσωτερικής διαβούλευσης στους κόλπους της Επιτροπής, δεν μπορώ ακόμη να σας δώσω πολλές λεπτομέρειες σχετικά με το περιεχόμενό του. Μπορώ ωστόσο να σας διαβεβαιώσω ότι ανταποκρίνεται τόσο στη φιλόδοξη εντολή που έδωσε το Συμβούλιο στην ΕΕ πέρυσι όσο και στις διεθνείς δεσμεύσεις που ανέλαβε η ΕΕ στη Nagoya τον περασμένο Οκτώβριο στο πλαίσιο της Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα.

Η στρατηγική αυτή θα αναπτυχθεί γύρω από έξι επιμέρους στόχους οι οποίοι θα αντιμετωπίζουν τους κυριότερους παράγοντες απώλειας βιοποικιλότητας και τις πιέσεις που ασκούνται στη βιοποικιλότητα: διατήρηση της φύσης, αποκατάσταση και πράσινη υποδομή, γεωργία και δασοκομία, αλιεία, χωροκατακτητικά είδη και η συνεισφορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην παγκόσμια βιοποικιλότητα.

Η στρατηγική θα ωφεληθεί σημαντικά από την εφαρμογή της υπάρχουσας νομοθεσίας της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της αποτελεσματικής και επαρκώς χρηματοδοτούμενης διαχείρισης του δικτύου Natura 2000. Θα είναι επίσης σημαντικό να εξετάσουμε πώς οι μεταρρυθμίσεις της τρέχουσας κοινής γεωργικής και αλιευτικής πολιτικής, καθώς και η μελλοντική πολιτική συνοχής μπορούν να συμβάλουν στην παροχή της αναγκαίας υποστήριξης για αυτήν τη στρατηγική. Σύμφωνα με τον πρωταρχικό στόχο στης στρατηγικής Ευρώπη 2020, πρέπει να ανακοπεί ο ρυθμός απώλειας της βιοποικιλότητας και της υποβάθμισης των οικοσυστημάτων και των υπηρεσιών που παρέχουν.

Μπορώ, λοιπόν, να σας διαβεβαιώσω ότι η στρατηγική θα περιέχει δράσεις ειδικά σχεδιασμένες για την επίτευξη αυτού του στόχου. Σε αυτές θα περιλαμβάνονται δράσεις για την ενίσχυση της εφαρμογής των οδηγιών για τα πτηνά και τους οικοτόπους και για τη διασφάλιση της λήψης ουσιαστικών μέτρων για την επίτευξη ενός ευνοϊκού καθεστώτος διατήρησης για είδη και οικοτόπους ευρωπαϊκής σημασίας. Όσον αφορά την εφαρμογή και την επιβολή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ γενικότερα, η Επιτροπή σκοπεύει να δημοσιεύσει μια νέα ανακοίνωση σχετικά με το θέμα εντός του έτους. Ο στόχος δεν είναι η αντικατάσταση των σχετικών ανακοινώσεων, αλλά μάλλον η βελτίωσή τους μέσω της επικέντρωσης στη γενικότερη δομή και γνωσιακή βάση που αποτελούν τα θεμέλια της εφαρμογής αυτού του περιβαλλοντικού κεκτημένου.

Στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας θα υπενθυμίσουμε με κάθε λεπτομέρεια όλες τις δυνατές επιλογές για την ενίσχυση των ικανοτήτων παρακολούθησης και ελέγχου σε επίπεδο ΕΕ, καθώς των εθνικών συστημάτων επιθεώρησης. Πρέπει να αναγνωριστεί ότι το νομικό πλαίσιο της ΕΕ σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιθεωρήσεις έχει ήδη βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια, κυρίως με την έγκριση σύστασης για τον καθορισμό ελάχιστων κριτηρίων σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιθεωρήσεις στα κράτη μέλη, καθώς επίσης με τη συμπερίληψη διαφόρων διατάξεων σε τομεακά περιβαλλοντικά νομοθετήματα.

Η ανακοίνωση τελεί ακόμη υπό εκπόνηση και το ακριβές της περιεχόμενο δεν έχει ακόμη συμφωνηθεί. Θα διεξαγάγουμε διαβουλεύσεις των ενδιαφερόμενων μερών, μεταξύ άλλων και με το Κοινοβούλιο μέσω των σχετικών επιτροπών του, ώστε τα μέλη του να έχουν την ευκαιρία να εκφράσουν τη γνώμη τους και να μας καταθέσουν τις συνεισφορές τους.

  Κρίτων Αρσένης (S&D). - (EN) Ευχαριστούμε, κύριε Επίτροπε, για την αναλυτική απάντηση. Αναμένουμε με ανυπομονησία τη νέα στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα και, φυσικά, το Κοινοβούλιο θα έχει πολλές ιδέες και θα επεξεργαστούμε το ζήτημα.

Εμβαθύνοντας στο θέμα, αναφερθήκαμε στη Nagoya και στη στρατηγική· μπορείτε παρακαλώ να σχολιάσετε πού βρισκόμαστε όσον αφορά την υλοποίηση των αποφάσεων της Nagoya και ειδικότερα του πρωτοκόλλου ABS για τους γενετικούς πόρους; Ποια πρόοδος σημειώθηκε; Ποιες είναι οι σχετικές προθεσμίες; Είχαμε πρόοδο όσον αφορά τις θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές; Γίνεται ειδική μνεία σε αυτές στους στόχους της Nagoya. Πού βρισκόμαστε ως προς αυτό το θέμα;

Επίσης, αναφέρατε ότι θα γίνουν προσπάθειες σχετικά με τη βιοποικιλότητα στην ΚΓΠ, η οποία είναι ένα από τα μέσα που διαθέτουμε για την προστασία της βιοποικιλότητας, αλλά το Κοινοβούλιο έχει επίσης ζητήσει την προστασία των έρημων τόπων και των περιοχών χωρίς οδικό δίκτυο. Τέλος, χρειαζόμαστε περισσότερη ενημέρωση σχετικά με τις περιοχές Natura 2000, ιδίως για τους αγρότες. Τι σκοπεύετε να κάνετε επ’ αυτού;

  Bernd Posselt (PPE). – (DE) Θέλω απλώς να σας κάνω μια ερώτηση, κύριε Επίτροπε. Επικεντρώνεστε κυρίως στην προστασία της φύσης και των άγριων ζώων και πτηνών ή ασχολείστε επίσης με παλαιά εξημερωμένα είδη και καλλιέργειες, των οποίων η βιοποικιλότητα απειλείται επίσης σημαντικά;

  Gerben-Jan Gerbrandy (ALDE). - (EN) Θέλω να συμπληρώσω ένα πράγμα. Συζητούμε το θέμα της βιοποικιλότητας. Ένα πρόβλημα που έχει αυτήν τη στιγμή επείγοντα χαρακτήρα είναι ότι ορισμένα κράτη μέλη –μεταξύ αυτών και το δικό μου– προσπαθούν να εξασφαλίσουν χαμηλότερους στόχους από την ΕΕ όσον αφορά την περιβαλλοντική νομοθεσία. Θα ήθελα πραγματικά να μάθω αν ο Επίτροπος συμφωνεί ότι μπορούμε να επιδιώξουμε χαμηλότερους στόχους ή αν πιστεύει ότι πρέπει να εμμείνουμε στους στόχους που ισχύουν τώρα.

  Janez Potočnik, μέλος της Επιτροπής. − (EN) Όσον αφορά τη Nagoya και την πρόοδο που σημειώνεται, τα πράγματα πάνε πολύ καλά όσον αφορά το ABS, οπότε δεν υπάρχει πρόβλημα. Υπάρχουν μικρά προβλήματα με τη μετάφραση, αλλά είμαστε σε καλό δρόμο όσον αφορά την ουσία, και ήδη σχεδιάζουμε να ξεκινήσουμε την εκπόνηση της νομοθεσίας μετά την υπογραφή ώστε να δρομολογηθεί στη συνέχεια η διαδικασία της κύρωσης. Θα χρειαστεί λίγος χρόνος, αλλά δεν διαβλέπω σοβαρά εμπόδια.

Όσον αφορά τις θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές, υστερούμε ακόμη. Προσπαθούμε να επιταχύνουμε τα πράγματα, και δεδομένων των δεσμεύσεων που αναλάβαμε στη Nagoya θα χρειαστεί να κάνουμε περισσότερα στην Ευρώπη από ό,τι αυτήν τη στιγμή -και λόγω του προγράμματος Natura 2000 και των σχετικών δεσμεύσεων που αναλάβαμε.

Όσον αφορά τη χρηματοδότηση της ΚΓΠ και του Natura 2000, κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ για να διασφαλίσω μια πολύ καλή ενσωμάτωση στον πρώτο και στον τρίτο πυλώνα, καθώς και την απόδοση της δέουσας σημασίας στη βιοποικιλότητα στη μελλοντική κοινή γεωργική πολιτική. Οι επίτροποι Cioloş και Hedegaard συνέταξαν μαζί μου μια κοινή επιστολή την οποία απευθύναμε στο τελευταίο Συμβούλιο των υπουργών Περιβάλλοντος. Στην εν λόγω επιστολή συμφωνήσαμε επί των θεμάτων και επί της κατεύθυνσης προς την οποία θέλουμε να κινηθούμε.

Όσον αφορά την ερώτηση του κ. Posselt, αυτήν τη στιγμή μέσω του προγράμματος Natura 2000 όπως έχει διαμορφωθεί προστατεύεται περίπου το 18% της έκτασης της ΕΕ μέσω των λεγόμενων «περιοχών Natura 2000», και υπάρχουν επίσης δύο σχετικές οδηγίες. Η μία είναι η οδηγία για τα πτηνά και η άλλη για τους οικοτόπους· οι εν λόγω οδηγίες ορίζουν σαφώς τι προστατεύεται, πώς, σε ποιον βαθμό κ.ο.κ. Οπότε πρόκειται για μια αρκετά ευρεία νομοθεσία που δεν καλύπτει μόνο συγκεκριμένα απειλούμενα ή υπό εξαφάνιση είδη. Θέλουμε να ενεργήσουμε έτσι ώστε να πετύχουμε ευρεία προστασία, αλλά γεγονός παραμένει ότι πολλά από τα είδη που έχουν χαρακτηριστεί απειλούμενα σε διάφορες περιοχές της ΕΕ βρίσκονται σε πολύ άσχημη κατάσταση, οπότε σίγουρα θα πρέπει να κάνουμε περισσότερα.

Όσον αφορά τους στόχους, η απάντηση είναι πολύ απλή. Αυτήν τη στιγμή δεν πρέπει να επικεντρωθούμε στο ζήτημα της μείωσης των στόχων, αλλά στο σοβαρό θέμα της εφαρμογής του προγράμματος Natura 2000, που σημαίνει εκπόνηση διαχειριστικών σχεδίων και εξασφάλιση επαρκούς χρηματοδότησης. Αυτό δεν θα είναι εύκολο υπό τις τρέχουσες συνθήκες, αλλά είναι σίγουρα ένα είδος χρηματοδότησης που απευθύνεται στο μέλλον.

  Πρόεδρος. − Ερώτηση αρ. 28 του κ. Νικολάου Χουντή (H-000122/11)

Θέμα: Διαχείριση απορριμμάτων στην Ελλάδα

Στην απάντηση E-003732/2010⁽²⁾ «η Επιτροπή θεωρεί, την υγειονομική ταφή ως την έσχατη και πλέον ακατάλληλη λύση για την διαχείριση αποβλήτων». Στην Ελλάδα προωθείται η κατασκευή 61 συγχρηματοδοτούμενων ΧΥΤΑ/Υ. Το γεγονός αυτό έχει προκαλέσει την εύλογη αντίδραση των κατοίκων πολλών περιοχών (Λευκίμη, Γραμματικό και με κορυφαία περίπτωση την Κερατέα), οι οποίοι καλούνται διά της βίας να αποδεχτούν αυτήν την «έσχατη και πλέον ακατάλληλη λύση». Η εμμονή της κυβέρνησης στη συγκεκριμένη τεχνολογία και στις μεθόδους συλλογής- διαχείρισης των απορριμμάτων που έχει επιλέξει, συνδέονται από τον Τύπο, οικολογικές οργανώσεις, πολιτικά κόμματα και φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, με συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα και αναφέρονται σε νέο πολιτικοοικονομικό σκάνδαλο.

Ερωτάται η Επιτροπή: Ανεξάρτητα από τις επιλογές της κάθε χώρας, θεωρεί ότι είναι προτιμότερη, από οικολογική και περιβαλλοντική άποψη, η επιλογή που προτείνουν οι οικολογικές οργανώσεις (WWF, Greenpeace, Μεσόγειος SOS κ.α.) για διαλογή στην πηγή από τα νοικοκυριά αντί της ανακύκλωσης μέσω εργοστασίων; Δεσμεύεται ότι θα ερευνήσει άμεσα αυτές τις προτάσεις στέλνοντας μια αντιπροσωπεία που θα συζητήσει με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς;

  Janez Potočnik, μέλος της Επιτροπής. − (EN) Η νέα οδηγία-πλαίσιο για τα απόβλητα θέσπισε μια ιεραρχική κατάταξη πέντε επιπέδων για τη διαχείριση των αποβλήτων. Η πρόληψη της παραγωγής αποβλήτων θεωρείται η πιο επιθυμητή επιλογή, ακολουθούμενη από την προετοιμασία των αποβλήτων για επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση και άλλους τρόπους ανάκτησης, μεταξύ άλλων ανάκτηση ενέργειας· η διάθεση σε χώρους υγειονομικής ταφής θεωρείται η ύστατη λύση. Είναι δυνατές οι παρεκκλίσεις από αυτήν την κατάταξη για συγκεκριμένα ρεύματα αποβλήτων.

Ωστόσο, τα κράτη μέλη που αποκλίνουν από την προβλεπόμενη ιεραρχική σειρά πρέπει να αιτιολογούν την απόφασή τους. Κατά συνέπεια, η διάθεση των αποβλήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής που έχουν τοποθετηθεί στην τελευταία θέση της κατάταξης πρέπει να θεωρείται από τα κράτη μέλη ως η λιγότερο επιθυμητή επιλογή διάθεσης αποβλήτων.

Η υψηλή καθαρότητα των υλικών, π.χ. χαρτί και γυαλί, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη χρησιμοποίηση των αποβλήτων ως δευτερογενής πρώτη ύλη από τον κλάδο της μεταποίησης. Γι’ αυτόν τον λόγο η χωριστή συλλογή των ανακυκλώσιμων ρευμάτων στην πηγή είναι συνήθως η καλύτερη μέθοδος συλλογής απορριμμάτων. Σύμφωνα με την οδηγία-πλαίσιο για τα απόβλητα, τα κράτη μέλη οφείλουν να διαθέτουν έως το 2015 συστήματα χωριστής συλλογής χαρτιού, μετάλλου, πλαστικού και γυαλιού. Και πάλι, υπάρχει μια σχετική ευελιξία ώστε τα κράτη μέλη να προσαρμόσουν τα συστήματα συλλογής αποβλήτων στις εθνικές τους ιδιαιτερότητες, ιδίως σε περιπτώσεις που διατίθενται εξαιρετικά αποδοτικές και προηγμένες τεχνολογίες διαλογής. Απουσία τέτοιων τεχνολογιών, ωστόσο, η χωριστή συλλογή στην πηγή είναι η φθηνότερη και ευκολότερη μέθοδος για την εξασφάλιση υψηλής ποιότητας δευτερογενών πρώτων υλών από τα απόβλητα.

Η Ελλάδα αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα με τις παράνομες χωματερές και καταδικάστηκε όπως γνωρίζετε από το Δικαστήριο το 2005 λόγω του τεράστιου αριθμού παράνομων χωματερών που λειτουργούσαν στη χώρα. Το θέμα αυτό δεν έχει επιλυθεί ακόμη. Ωστόσο, τον Δεκέμβριο του 2010, οι ελληνικές αρχές κατέθεσαν ένα σχέδιο δράσης σύμφωνα με το οποίο όλες οι παράνομες χωματερές θα κλείσουν έως το τέλος Ιουνίου του τρέχοντος έτους. Η Επιτροπή επικροτεί αυτό το σχέδιο, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής νέων χώρων υγειονομικής ταφής, υπό την προϋπόθεση ότι αυτό είναι αναπόφευκτο και μόνο ως ύστατη λύση για τη διατήρηση ενός δικτύου διάθεσης απορριμμάτων που να πληροί τις υποχρεωτικές υγειονομικές προδιαγραφές σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές νομικές απαιτήσεις.

Η κατασκευή χώρων υγειονομικής ταφής που να συμμορφώνονται με τις προδιαγραφές της σχετικής οδηγίας της ΕΕ συνιστά σίγουρα πρόοδο σε σύγκριση με την πρότερη κατάσταση των παράνομων χωματερών. Η Επιτροπή παροτρύνει τις ελληνικές αρχές να ολοκληρώσουν τον σχεδιασμό τους και την κατασκευή των χώρων υγειονομικής ταφής –προγράμματα που ήδη επωφελούνται από τα κονδύλια της ΕΕ. Ωστόσο, η Ελλάδα πρέπει να κάνει με σταθερούς ρυθμούς μερικά βήματα παραπέρα, να αφήσει πίσω της την υγειονομική ταφή ως τη βασική της επιλογή για τη διαχείριση των αποβλήτων και να κινηθεί προς μία σύγχρονη πολιτική διαχείρισης αποβλήτων που θα βασίζεται στην ανάκτηση και την ανακύκλωση.

Σύμφωνα με τις τελευταίες στατιστικές της Eurostat, το 82% των αποβλήτων στην Ελλάδα καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής, τη στιγμή που ο αντίστοιχος μέσος όρος στην ΕΕ είναι 38%. Επιπλέον, οι επιδόσεις του τομέα της ανακύκλωσης στην Ελλάδα είναι πολύ χαμηλές: μόλις 17% των δημοτικών αποβλήτων ανακυκλώνεται.

Η εφαρμογή της οδηγίας για τα απόβλητα συνιστά ύψιστη προτεραιότητα τόσο για την Επιτροπή όσο και για εμένα προσωπικά. Θα παρακολουθούμε τις εθνικές πολιτικές για τα απόβλητα αξιολογώντας τα σχέδια διαχείρισης αποβλήτων των κρατών μελών. Αναμένουμε το ενημερωμένο σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων της Ελλάδας. Επιπλέον, παρακολουθούμε προσεκτικά την υλοποίηση του ελληνικού σχεδίου δράσης και τη διαδικασία κλεισίματος όλων των παράνομων χωματερών, συμπεριλαμβανομένου του σχεδίου για τα έργα που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ.

Σκοπεύουμε επίσης να παρακολουθούμε τη χρήση της χρηματοδότησης της ΕΕ ώστε να διασφαλίσουμε ότι τα προς χρηματοδότηση έργα συνάδουν με τους στόχους και τις απαιτήσεις που ορίζονται στη νομοθεσία μας περί αποβλήτων. Στην περίπτωση της Ελλάδας, είναι αναγκαίο να μειωθεί η χρήση χώρων υγειονομικής ταφής και να αυξηθούν τα ποσοστά ανακύκλωσης μέσω της χωριστής συλλογής και της χρήσης ανακυκλώσιμων υλικών.

Η σωστή διαχείριση αποβλήτων πρέπει να εκληφθεί ως ευκαιρία διότι μπορεί να δημιουργήσει επιχειρηματικές δραστηριότητες και θέσεις εργασίας σε όλη τη χώρα. Είναι επίσης αναγκαία για την επίτευξη των νέων στόχων μας για την αποδοτική χρήση των πόρων μέσω της εφαρμογής βέλτιστων πρακτικών.

Τέλος, αύριο θα βρίσκομαι στην Ελλάδα όπου θα πραγματοποιήσω διήμερη επίσκεψη και σκοπεύω φυσικά να συζητήσω αναλυτικά όλα αυτά τα θέματα επί τόπου.

  Νικόλαος Χουντής (GUE/NGL). - Κυρία Πρόεδρε, η τελευταία αναφορά του Επιτρόπου μου δίνει κάποιες ελπίδες. Αφού λοιπόν κύριε Επίτροπε θα πάτε αύριο στην Ελλάδα, επισκεφτείτε μια περιοχή κοντά στην Αθήνα, όπου για τέσσερις μήνες τώρα υπάρχει καθημερινή σύγκρουση των κατοίκων με αστυνομικές δυνάμεις που στρατοπεδεύουν εκεί, με τραυματισμούς και άλλα συμβάντα, σχετικά με την εγκατάσταση ΧΥΤΑ, έτσι όπως το αναλύσατε, και με δεδομένο ότι πρέπει να κλείσουμε τις χωματερές.

Η ερώτηση είναι: εφόσον πρόκειται για τη χειρότερη από τις αποδεκτές λύσεις, για ποιό λόγο κάνετε δεκτές μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, όταν σε πολλές εγκαταστάσεις, όπως και σ' αυτή που ενδεχομένως επισκεφτείτε, ουσιαστικά έχουμε απορρίμματα που καταλήγουν σε ρέματα. Αυτό είναι σκάνδαλο και η καταστροφή που γίνεται στο περιβάλλον - αν δεν παρέμβετε, αν δεν σταματήσετε αυτό το οικονομικό σκάνδαλο, διότι οι εγκαταστάσεις αυτές συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση - δεν θα αποφευχθεί.

Σας παρακαλώ να παρέμβετε άμεσα, διότι τα πράγματα δεν είναι τόσο θεωρητικά όπως τα αναλύσατε και σας ευχαριστώ εν πάση περιπτώσει.

  Janez Potočnik, μέλος της Επιτροπής. − (EN) Θα επισκεφθώ περιοχές γύρω από την Αθήνα. Την πρώτη ημέρα θα συμμετάσχω σε συζητήσεις με τρεις επιτροπές του ελληνικού κοινοβουλίου και σίγουρα θα συζητήσουμε και αυτό το θέμα. Γνωρίζω το ζήτημα και τη σοβαρότητά του. Ίσως θα ήταν σκόπιμο να σας πω γιατί είμαστε υπέρ και γιατί συγχρηματοδοτούμε μάλιστα εν μέρει το έργο, παρόλο που πιστεύουμε ότι οι ΧΥΤΑ βρίσκονται στο χαμηλότερο σκαλί της κατάταξης όσον αφορά τις προτιμώμενες επιλογές διαχείρισης αποβλήτων.

Ο πρώτος και βασικότερος παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι φυσικά η ανθρώπινη υγεία, οπότε πρέπει να διασφαλίσουμε ότι αυτή θα διαφυλαχθεί με κάθε τρόπο. Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να επιζητούμε τις καλύτερες δυνατές επιλογές, αλλά μερικές φορές δεν μπορούμε παρά να προχωρήσουμε βήμα βήμα.

Από τα δεδομένα που λαμβάνω από όλη την Ευρώπη βλέπω ότι μόλις μία χώρα ασχοληθεί σοβαρά με το θέμα της χωριστής συλλογής, η πορεία προς υψηλά επίπεδα ανακύκλωσης και πολύ χαμηλά επίπεδα υγειονομικής ταφής στους δήμους είναι πολύ σύντομη. Οπότε η χωριστή συλλογή είναι ο ακρογωνιαίος λίθος και αν αυτό γίνει σωστά, τα υπόλοιπα παίρνουν γρήγορα τον δρόμο τους. Μερικές φορές, δυστυχώς, η υγειονομική ταφή είναι η μόνη δυνατή επιλογή και αν θέλουμε να διαφυλάξουμε την ανθρώπινη υγεία σε αυτό το πλαίσιο, δεν έχουμε την πολυτέλεια να την απορρίψουμε.

  Πρόεδρος. − Οι ερωτήσεις που δεν απαντήθηκαν λόγω έλλειψης χρόνου θα απαντηθούν γραπτώς (βλέπε Παράρτημα).

Η Ώρα των Ερωτήσεων έληξε.

(Η συνεδρίαση διακόπτεται στις 20.20 και επαναλαμβάνεται στις 21.00)

ΠΡΟΕΔΡΙΑ TOY κ. RAINER WIELAND
Αντιπροέδρου

(1) Απάντηση της 25ης 11.2010

(2) Απάντηση της 9.8.2010