Volledig verslag van de vergaderingen

Woensdag 6 april 2011 - Straatsburg

17. De situatie in Ivoorkust

  De Voorzitter. – Aan de orde is de verklaring van de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid over de situatie in Ivoorkust.

  Zsolt Németh, namens de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid. − (EN) Mijnheer de Voorzitter, afgelopen maandag zijn de militairen van de Verenigde Naties in Ivoorkust en de Franse Licorne-troepen erin geslaagd om het zware wapentuig onschadelijk te maken dat in handen van voormalig president Laurent Gbagbo was. Deze wapens zijn de afgelopen weken veelvuldig gebruikt om de burgerbevolking van Abidjan te terroriseren, hetgeen tot talloze doden en gewonden heeft geleid. Het uitschakelen van deze wapens was dus nodig om de burgers te beschermen en is uitgevoerd overeenkomstig het mandaat dat de VN-Veiligheidsraad in zijn Resolutie 1975 heeft gegeven.

Kort daarop zijn de republikeinse troepen die de democratisch gekozen president Alassane Ouattara trouw waren een grondoffensief begonnen tegen het laatste bolwerk van Laurent Gbagbo in Abidjan om hem te dwingen de macht over te dragen. Vanwege deze nog lopende operaties koesteren wij de hoop dat heel Ivoorkust onder controle is gebracht van zijn wettige regering. Ik kan het alleen maar betreuren dat deze machtsoverdracht alleen bereikt kon worden ten koste van mensenlevens en lijden en dat de uitspraak van de stembus alleen niet voldoende was. Dit is echter een overwinning voor de democratie in Afrika en zendt een belangrijke boodschap aan vele landen in dit werelddeel waar politieke verkiezingen worden gehouden.

Sinds zijn nederlaag bij de presidentsverkiezingen van 28 november 2010 heeft Gbagbo geweigerd om de macht over te dragen, ondanks het feit dat internationale waarnemers de verkiezingen als vrij en eerlijk hebben omschreven en de hele internationale gemeenschap via de officiële verklaring van de VN zijn tegenstander Alassane Ouattara als de wettig gekozen president heeft erkend.

In de vier maanden die sindsdien zijn verstreken, zijn er door Ecowas, de Afrikaanse Unie en de VN verschillende initiatieven genomen om een vreedzame overdracht van de macht tot stand te brengen. Ik zou deze organisaties willen prijzen voor de inspanningen die ze hebben verricht in naam van de vrede en democratie. Helaas zijn alle voorstellen voor een vreedzame machtsoverdracht door Gbagbo verworpen, die erin volhardde om onwettig aan de macht te blijven. De EU houdt hem daarom persoonlijk verantwoordelijk voor het lijden en bloedvergieten dat de Ivorianen deze afgelopen vier maanden van postelectorale crisis hebben moeten doorstaan. Gbagbo moet daarom voor de rechter worden gebracht om zich voor zijn daden te verantwoorden.

De EU heeft via de hoge vertegenwoordiger barones Ashton president Ouattara met zijn overwinning gefeliciteerd, maar we zijn ons bewust van de talloze zware opgaven die hem nog te wachten staan. Hij heeft de oorlog gewonnen, maar moet nu de vrede winnen. Recht en orde moeten worden hersteld, zodat die honderdduizenden mensen die hun huis zijn ontvlucht en zelfs het land hebben verlaten het nu veilig vinden om naar huis terug te keren. De economie moet opnieuw opgestart worden om een einde te maken aan de afgelopen tien jaar van recessie, en moet groei en banen verschaffen. Het openbaar bestuur moet weer gaan functioneren, zodat er overheidsdiensten kunnen worden geleverd.

De EU heeft in de lange jaren van crisis achter Ivoorkust gestaan. Door de samenwerking van de EU is er humanitaire hulp geleverd maar ook bijstand na het conflict voor wederopbouw en verzoening. Sinds 2003 hebben we ongeveer vijfhonderd miljoen euro uitbetaald. In de afgelopen dramatische maanden heeft de EU een aantal restrictieve maatregelen genomen tegen personen en entiteiten die Gbagbo steunen, en volgens onze Afrikaanse partners heeft dat aanzienlijk geholpen tijdens de hele crisis. De EU moet Ivoorkust blijven begeleiden in deze cruciale tijd. Een hulppakket is in voorbereiding, dat bij de vroegst mogelijke gelegenheid in gang moet worden gezet. Het is nu tijd om te werken aan de tenuitvoerlegging van de vrede in Ivoorkust.

  Cristian Dan Preda, namens de PPE-Fractie. – (FR) Mijnheer de Voorzitter, de afgelopen vierentwintig uur zijn bijzonder verwarrend verlopen in Ivoorkust. We hebben gehoord dat de overgave van Laurent Gbagbo aanstaande was, maar vervolgens werd dat ontkend. Nu hebben de republikeinse strijdkrachten van president Ouattara een offensief op Abidjan ingezet, omdat ze de resultaten van het eindeloze geruzie niet meer wilden afwachten.

Ik vind dat al deze verwarring er niet voor mag zorgen dat we vergeten hoe de huidige situatie is ontstaan. Ik herhaal dat er in de afgelopen vier maanden sprake is geweest van honderden doden en een miljoen vluchtelingen. We moeten door de bomen het bos blijven zien. Het is zover gekomen omdat Laurent Gbagbo resoluut heeft geweigerd om naar de kiezers te luisteren en zijn nederlaag te accepteren. Ik denk dat, nu zijn regime ineenstort omdat zijn getrouwen hem in de steek laten, het nu eindelijk tijd is dat hij de macht overdraagt aan de legitieme president, Alassane Ouattara.

We moeten ook niet vergeten welke schendingen van de mensenrechten en van het humanitair recht zijn begaan in het land, die kunnen neerkomen op misdaden tegen de mensheid. Er moet geen moeite gespaard worden om de daders te berechten, ook op internationaal niveau.

Tot slot verwelkom ik de interventie van de VN-missie in Ivoorkust (ONUCI), met steun van de Franse troepen, ter uitvoering van het mandaat van de VN-Veiligheidsraad om een einde te maken aan het gebruik van zware wapens en de burgers te beschermen.

  Thijs Berman, namens de S&D-Fractie. – Het einde van de strijd om de macht in Ivoorkust is in zicht na meer dan 1500 doden, bijna een miljoen vluchtelingen in de regio, hele straten vol geplunderde huizen en een economie die tot stilstand kwam. Het land gaat door een catastrofe en dat is de prijs die Laurent Gbagbo heeft laten betalen omdat hij zijn nederlaag niet wilde erkennen. Hier past een scherpe veroordeling van zijn niets ontziende weigering de kiezers te respecteren.

Ook past een veroordeling van al het geweld van de laatste maanden, de vele schendingen van mensenrechten, de bedreigingen, het geweld tegen VN-personeel, de oproepen tot haat en de ontvoeringen. Er wordt nog geschoten, maar er wordt wel onderhandeld over Gbagbo's vertrek, en dat is goed nieuws. Maar in Ivoorkust heerst een noodsituatie. Veel Ivorianen hebben nu gebrek aan voedsel en water omdat zij hun huizen niet durfden te verlaten.

Het is essentieel dat president Alassane Ouattara alle steun krijgt bij de terugkeer naar de rechtsstaat waarin mensen rustig en zonder angst kunnen leven, waarin ook de persvrijheid wordt hersteld. Dat is nu de eerste opgave. De president heeft daarbij de plicht te voorkomen dat zijn troepen geweld gebruiken tegen de bevolking en het is goed dat Ouattara een onderzoek heeft ingesteld naar de toedracht van de schokkende moordpartij in Duékoué. Hoe de Ivorianen ook tot herstel van de rechtsstaat komen, via de rechtbank of ook via een waarheids- en verzoeningscommissie, één ding is duidelijk: oorlogsmisdaden verjaren niet. Het internationaal strafhof moet zijn werk kunnen doen.

De sancties hebben invloed gehad, Gbagbo werd financieel drooggelegd. Maar nu moeten wij de sancties snel verlichten, zodra Ouattara zijn rechtmatige zetel heeft ingenomen. Want álles staat stil, zelfs programma's voor de verstrekking van medicijnen aan mensen met HIV-AIDS in Ivoorkust lopen nu gevaar. Voorzitter, de donoren van Ivoorkust mogen het land nu niet in de steek laten.

  Marielle De Sarnez, namens de ALDE-Fractie. – (FR) Mijnheer de Voorzitter, terwijl we spreken, kunnen we hopen dat de crisis in Ivoorkust nu snel tot een ontknoping komt en dat het bericht van de overgave van Laurent Gbagbo de komende uren zal komen. Dat hopen we allemaal.

De internationale gemeenschap is heel geduldig geweest. De Afrikaanse Unie heeft haar bemiddelingsinspanningen verhoogd, en de Verenigde Naties hebben er maandenlang voor gekozen om niet tussenbeide te komen. Dat de ONUCI nu ten slotte wel in actie is gekomen, met steun van de Franse troepenmacht Licorne, overeenkomstig het mandaat van de VN-Veiligheidsraad, is om de burgers te beschermen tegen de zware wapens die worden gebruikt door de huidige machthebbers.

Deze Ivoriaanse crisis moet nu als voorbeeld dienen voor al diegenen die weigeren de macht af te staan na een verkiezingsnederlaag. Zij moeten weten dat de internationale gemeenschap voortaan vastbesloten is om de wet te laten naleven. Echter, in landen die zo verscheurd zijn, waar de natie nog slechts een concept in wording is, is het niet genoeg om een winnaar uit te roepen. Er moet gewerkt worden aan nationale verzoening. Die boodschap is nu bestemd voor Alassane Ouattara, die de verantwoordelijkheid heeft om een regering van nationale eenheid tot stand te brengen.

Nu beide kampen elkaar beschuldigden van moordpartijen en misdaden tegen de mensheid, moeten er onderzoeken gestart worden, moeten er verantwoordelijkheden vastgesteld worden en moet er gerechtigheid geschieden. Gerechtigheid kan geschieden om wraak te nemen, maar gerechtigheid kan ook kalmte brengen. Ik wil voor de tweede optie pleiten, als dat kan leiden tot vrede en stabiliteit in Ivoorkust, en tot nieuwe kansen op groei en ontwikkeling.

  Judith Sargentini, namens de Verts/ALE-Fractie. – Ik raakte in verwarring. Ik hoorde het Hongaars voorzitterschap zeggen: mijnheer Ouattara heeft de oorlog gewonnen, nu moet hij de vrede nog winnen. Ik heb de hele dag televisie gekeken en alles bijgehouden en volgens mij is Ouattara de oorlog nog aan het winnen. Het ziet er wel naar uit dat het gebeurt, maar het is nog niet zover.

Als hij dan uiteindelijk zijn plek als president van het land mag innemen, heeft hij vier maanden ellende achter de rug waarbij het land is afgebroken, de economie aan gort is geholpen, er doden zijn gevallen en de bevolking uit elkaar is gespeeld. Wat een begin van een nieuwe periode besturen! En als wij verkiezingen die leiden tot oorlogen "een overwinning van de democratie in Afrika" noemen, dan zitten wij verkeerd in onze woorden. Het is echter nog veel ernstiger dat het land op die manier op verkiezingen reageert.

Wat moeten wij nu doen als Europa, als mijnheer Ouattara de kans krijgt zijn werk te gaan doen? Ik denk dat wij met de cacaoboycot aangetoond hebben dat wij redelijk snel kunnen handelen en de handel ook kunnen inzetten voor democratie. Ivoorkust behoort tot de ACS-landen, krijgt dus van ons ontwikkelingshulp en daar hoort een politieke dialoog bij. Die politieke dialoog moeten wij aangaan met een man die laat zien dat hij alle delen van het land weer bijeen kan brengen. Hij zal ons en de rest van de wereld en vooral zijn bevolking moeten laten zien dat hij over deze gewelddadigheden heen kan komen en dat hij zichzelf kan verschonen.

  Marie-Christine Vergiat, namens de GUE/NGL-Fractie. – (FR) Mijnheer de Voorzitter, het is moeilijk om in te grijpen in de situatie in Ivoorkust zolang die situatie voortdurend verandert en zo onduidelijk is.

Allereerst wil ik de schaduwrapporteurs bedanken, die vanmorgen hebben gewerkt aan de ontwerpresolutie die morgen aan u zal worden voorgelegd, want we hebben er allen samen aan gewerkt dat dit voorstel evenwichtig is en gericht op de toekomst. We weten nu dat er waarschijnlijk gewelddaden zijn gepleegd door beide kampen, en de schuldigen moeten worden vervolgd, wie ze ook zijn.

De Ivoriaanse bevolking is het belangrijkste slachtoffer van de situatie in Ivoorkust. De Verenigde Naties, die door middel van ONUCI ter plaatse waren, hebben hen niet kunnen beschermen. Erger nog, zij hebben zich in de strijd gemengd, met steun van de Franse strijdkrachten, ten nadele van een enkel kamp, weliswaar op basis van een resolutie van de VN, maar die dateert van 1975, dus 36 jaar geleden. De fungerend voorzitter van de Afrikaanse Unie, de heer Obiang Nguema, heeft dat gisteren duidelijk veroordeeld. Gelukkig lijken de VN niet deel te nemen aan de definitieve aanval die de troepen van de heer Ouattara momenteel lijken uit te voeren.

Gezien deze situatie willen we ons niet met deze resolutie verbinden en zullen wij er niet mee instemmen. We kennen de rol van Frankrijk in Afrika. Het Franse beleid met betrekking tot Afrika heeft genoeg schade aangericht en blijft dat nog steeds doen. Bovendien doen de Franse autoriteiten daar niet geheimzinnig over, want ze zeggen de belangen van Frankrijk te willen beschermen en behouden.

  Bruno Gollnisch (NI). – (FR) Mijnheer de Voorzitter, wat zo verschrikkelijk is in onze moderne samenlevingen en in het bijzonder in onze Europese samenleving, en nog meer in het bijzonder in ons Parlement, is het algemene kuddegedrag, onze neiging om ons als schapen te gedragen.

Met uitzondering van de laatste twee sprekers herhaalt iedereen wat ze in de krant hebben gelezen, wat ze op de radio hebben gehoord of wat ze op de televisie hebben gezien. Iedereen zegt dat de heer Ouattara de verkiezingen heeft gewonnen. Dat is heel goed mogelijk, maar het is in elk geval niet vanzelfsprekend.

Iedereen zegt dat de zware militaire interventie van gisteren een neutralisatie van zware wapens betrof. Wat worden die zaken in mooie woorden verpakt! Neutralisatie van zware wapens is een ander woord voor een bombardement. En ik heb de gevolgen van bombardementen gezien. Als reserveofficier kan ik u zeggen dat een bombardement betekent dat er mensen gedood worden, dat mensen verbranden, dat mensen opgeblazen worden. In andere woorden, het is een militaire actie in het voordeel van het ene kamp en in het nadeel van het andere! Het is misschien gerechtvaardigd, maar hier, onder afgevaardigden, onder politiek verantwoordelijken, zouden we de moed moeten hebben om de waarheid te spreken.

Er wordt ons ook verteld dat deze wapens gebruikt zouden worden om de burgerbevolking te terroriseren. In een burgeroorlog zijn er echter burgers die gewapend zijn, vooral wanneer een kamp beschikt over kalasjnikovs en de steun heeft van de helft van de militaire troepen van het land. Daarom vind ik dat we moeten stoppen met deze hypocrisie. We hebben met geweld ingegrepen en hebben het ene kamp boven het andere verkozen. Is dat gerechtvaardigd? Misschien.

Ik besluit door eenvoudigweg te zeggen dat ik niet inzie waarom de heer Ouattara onschuldig zou zijn aan de gewelddaden die door zijn troepen zijn gepleegd en waarom heer Gbagbo steeds verantwoordelijk wordt gehouden voor de gewelddaden die door zijn troepen zijn gepleegd.

(Spreker verklaart zich bereid een "blauwe kaart"-vraag krachtens artikel 149, lid 8 van het Reglement te beantwoorden)

  Cristian Dan Preda (PPE). – (FR) Mijnheer de Voorzitter, ik wil de heer Gollnisch alleen vragen of hij vindt dat de verkiezingsuitslag iets betekent en of de overwinning van Ouattara er in dat geval uiteindelijk toe moet leiden dat hij de macht op zich neemt. Het is gewoon een vraag over democratische legitimiteit.

Ik ben in Ivoorkust geweest als hoofd van de verkiezingswaarnemingsmissie, en ik kan u verzekeren dat de verkiezingen correct zijn verlopen en dat de overwinning duidelijk en helder is.

  Bruno Gollnisch (NI). – (FR) Mijnheer de Voorzitter, mijnheer Preda, ik heb gezegd dat de heer Ouattara de verkiezingen mogelijk heeft gewonnen. Ik geloof niet dat dat zo vanzelfsprekend is als u hebt beschreven. In ieder geval, dat was niet de mening van de Ivoriaanse Constitutionele Raad, die weliswaar op politieke basis is samengesteld, net zoals de Franse Constitutionele Raad. Wat mij betreft zou ik het graag eens over de Franse verkiezingen hebben. Ik vertegenwoordig een partij die miljoenen kiezers heeft, waarvan de leider de laatste ronde van presidentsverkiezingen heeft bereikt, maar die geen enkele afgevaardigde, geen enkele senator in het parlement van zijn eigen land heeft. Dat is een schandaal dat u allen volstrekt onverschillig laat!

(In de zaal wordt "irrelevant" geroepen)

  Filip Kaczmarek (PPE). - (PL) Mijnheer de Voorzitter, de voormalige president van Ivoorkust, Laurent Gbagbo, heeft naar verluidt gisteren te kennen gegeven dat hij zich wil overgeven en heeft de Verenigde Naties om bescherming gevraagd. Onderhandelingen over de overgave van Gbagbo zijn aan de gang. Deze onderhandelingen zijn opgestart nadat het leger dat de democratisch verkozen president Ouattara steunt, het presidentieel paleis in Abidjan heeft bezet. Volgens premier Soro is het einde van Gbagbo’s bewind een kwestie van uren. Ik ben hier niet zo zeker van, maar ik hoop dat het zo zal zijn. We zijn er echter wel zeker van dat er in dit gewapende conflict ook burgers, waaronder vrouwen en kinderen, omkomen. Bij de schermutselingen tussen voorstanders van de beide politici zijn al ongeveer 1 500 mensen omgekomen, en een miljoen mensen heeft zijn huis moeten verlaten. Een van de adviseurs van Gbagbo heeft enkele dagen geleden gezegd dat zelfs een mogelijk bloedbad in Abidjan de voormalige president niet zal overtuigen om zijn nederlaag in de presidentsverkiezingen te erkennen en de macht over te dragen. Het is dus gemakkelijk te voorspellen wat er in Ivoorkust moet gebeuren: een snel einde van de gevechten, het vertrek van de voormalige president uit het land, wat de situatie aanzienlijk stabiliseert, de berechting van diegenen die oorlogsmisdaden of moorden hebben begaan, en stabilisering van het land. De Europese Unie moet al deze stappen ondersteunen.

  Mitro Repo (S&D). − (FI) Mijnheer de Voorzitter, we haastten ons wel om Libië te helpen, maar wat Ivoorkust betreft, hebben we sinds november niets ondernomen. De sancties die door de Raad zijn ingesteld, zijn een stap in de goede richting, maar wanneer worden ze opgeheven? Waarom wordt door sancties de uitvoer van cacaobonen door de havenautoriteiten van Abidjan belemmerd en de olieraffinaderij gesloten? We hoeven het regime niet te steunen, maar we mogen ook niet nog meer schade toebrengen. De onschuldige slachtoffers zijn de Ivoriaanse economie en op de lange termijn ook de Europese consumenten.

Laurent Gbagbo moet opstappen, en er moet hulp komen voor de snelle terugkeer van vluchtelingen naar hun huizen. De omliggende landen kunnen de huidige aantallen vluchtelingen niet aan. De Europese Unie moet helpen om verkiezingen te organiseren en democratische instellingen op te bouwen. Normale zakelijke activiteiten mogen echter niet worden belemmerd. Ivoorkust is de bloeiendste economie in West-Afrika. Economisch herstel en toegang tot de EU-markt van exportproducten vormen de ware sleutel om het land weer stabiel te maken. Ik verwacht een antwoord van de Commissie.

  Charles Goerens (ALDE). – (FR) Mijnheer de Voorzitter, in tegenstelling tot de heer Gollnisch ben ik van mening dat we burgers die worden blootgesteld aan geweld en gewelddadigheden die worden begaan door het onwettige staatshoofd, niet mogen laten creperen in algemene onverschilligheid.

Resolutie nr. 1975 van de VN-Veiligheidsraad stelt de internationale gemeenschap in staat een halt toe te roepen aan een regime dat de wapens opneemt tegen de eigen bevolking. In dit geval is dat een vooruitgang, in die zin dat we niet langer gedwongen zijn om machteloos toe te kijken hoe burgerbevolkingen worden blootgesteld aan het geweld van hun leiders.

Hoewel we echter enerzijds het feit moeten toejuichen dat het internationaal recht ons voortaan in staat stelt om de muur van onverschilligheid te doorbreken, is het anderzijds van belang dat alle voorzorgsmaatregelen in acht worden genomen om te waarborgen dat het inzetten van strijdkrachten een laatste redmiddel is. In Ivoorkust heeft president Gbagbo helaas niets ondernomen om deze fatale uitkomst te voorkomen.

Tot slot durf ik de hoop uit te spreken dat resolutie nr. 1975 over Ivoorkust, evenals resolutie nr. 1973 over Libië, anderen ervan weerhoudt om de soevereiniteit van een staat aan te wenden als excuus voor het doden van de eigen onderdanen. Met het Internationaal Strafhof en de recente houding van de VN-Veiligheidsraad is straffeloze wreedheid niet langer de regel, maar hopelijk spoedig een uitzondering.

  Sabine Lösing (GUE/NGL). - (DE) Mijnheer de Voorzitter, kan in een sterk verdeeld land als Ivoorkust duurzame vrede met geweld afgedwongen worden en de winnende president legitimeren? Daar wordt toch sterk aan getwijfeld, aangezien de werkelijke oorzaken van het conflict niet zijn weggenomen. Economische problemen, die niet in de laatste plaats zijn veroorzaakt door de structurele aanpassingsprogramma’s van de Wereldbank, destabiliseren het land. De snel goedgekeurde sancties ter verzwakking van de regering-Gbagbo hebben de toestand verslechterd en mede geleid tot de desolate humanitaire situatie in Ivoorkust. De legitimiteit van beide presidentskandidaten is omstreden. De legers van beide kampen richten slachtingen aan onder de burgerbevolking.

Maar eens te meer kiest het Westen eenzijdig partij, en nu voeren de VN oorlog en maken samen met de Franse troepen al schietend de weg vrij naar de overwinning van die partij. Zullen de Europese machten – nu met militaire ondersteuning van de VN – net als vroeger weer beslissen over het lot van de Afrikaanse volkeren? Waar blijft hier het volkerenrecht? Is dat de stichtende idee van de VN? In plaats van dat men streeft naar het vreedzaam oplossen van conflicten, worden burgeroorlogen gestimuleerd of grijpt men partijdig in. Om wiens belangen gaat het daarbij?

  Michèle Striffler (PPE). – (FR) Mijnheer de Voorzitter, dames en heren, ik wil toch verduidelijken dat we naast de politieke crisis in Ivoorkust, ook voor een echte humanitaire crisis staan, die dreigt voort te duren.

Het geweld na de verkiezingen heeft geleid tot meer dan een miljoen binnenlandse ontheemden en vluchtelingen. Bovendien zou de massale stroom vluchtelingen de latente spanningen in de regio kunnen doen oplaaien. De humanitaire crisis, dames en heren, zal niet worden opgelost met het politieke akkoord waarover nu wordt onderhandeld. Het is noodzakelijk dat we heel snel kunnen handelen om het ergste scenario te voorkomen. De chaos in Abidjan zal in ieder geval maanden duren.

Ik ben verheugd over de beslissing van de Commissie om de humanitaire hulp te vervijfvoudigen, waardoor de Europese steun op meer dan dertig miljoen euro komt. De Europese Unie moet alle noodzakelijke middelen ter hand nemen om de meest kwetsbare bevolkingsgroepen te helpen en toe te zien op hoe hun behoeften veranderen.

We moeten er ook alert op zijn dat de situatie in Libië, waarvoor veel aandacht is in de pers, de ernst van de humanitaire crisis in Ivoorkust niet overschaduwt. Bovendien verhindert de veiligheidssituatie op dit moment dat hulpverleners in actie komen en toegang krijgen tot de bevolking, wat dramatisch is.

Ik besluit eenvoudigweg door te zeggen dat er geen sprake kan zijn van straffeloosheid en dat geen moeite mag worden gespaard om gerechtigheid te laten geschieden.

  Bernd Posselt (PPE). - (DE) Mijnheer de Voorzitter, op de eerste plaats wil ik uiting geven aan mijn verbazing over het feit dat barones Ashton er alweer niet is. Ik ben echter blij dat ze vertegenwoordigd wordt door mijn vriend, de heer Németh. Ik zou willen dat hij of de heer Füle of iemand anders op termijn het buitenlands beleid van de Europese Unie coördineert en niet iemand die bijna nooit in het Europees Parlement te vinden is.

Over het onderwerp zelf wil ik heel duidelijk zeggen dat er in Ivoorkust natuurlijk veel problemen opgelost moeten worden. Maar president Ouattara heeft eenduidig de verkiezingen gewonnen, en hij heeft de democratische legitimiteit. Zo zagen de Afrikaanse Unie en vele anderen het ook. Daarom moeten we dankbaar zijn dat de Verenigde Naties (VN) en vooral de secretaris-generaal van de VN en president Sarkozy hebben verhinderd dat er een bloedbad is aangericht, zoals in Rwanda of in andere Afrikaanse landen als de Democratische Republiek Congo. Daarom valt daar niets op af te dingen.

Natuurlijk zijn de problemen daarmee niet opgelost. Maar als de heer Poetin nu de VN begint te bekritiseren en zegt dat de secretaris-generaal van de VN zijn mandaat te buiten is gegaan, dan destabiliseert hij de Verenigde Naties op een moment waarop ze dringend nodig zijn. De Afrikaanse Unie zou evenmin een hoge toon aan moeten slaan, want zij heeft in deze crisis absoluut gefaald. Want eigenlijk had de Afrikaanse Unie er in Ivoorkust voor moeten zorgen dat de democratie zegevierde. Wij Europeanen hebben veel fouten gemaakt en maken nog steeds veel fouten. Maar in dit geval moet ik zeggen dat de fouten elders zijn gemaakt.

  De Voorzitter. – Onze diensten hebben mij laten weten – en ik denk dat dit belangrijk is om te weten – dat het bureau van de vicevoorzitter/hoge vertegenwoordiger aan het begin van het jaar een lijst heeft gestuurd met de vergaderingen waarbij zij aanwezig zou kunnen zijn. Toen was al bekend dat ze er nu niet bij kon zijn. Dat betekent dus dat, als we een debat hebben over dit soort onderwerpen, iemand anders haar moet vertegenwoordigen; dat moge duidelijk zijn.

We gaan nu over tot de ‘catch-the-eye’-procedure. Er zijn drie sprekers.

  Mariya Nedelcheva (PPE). – (FR) Mijnheer de Voorzitter, het geweld in Ivoorkust is daadwerkelijk aan het escaleren. Het politieke conflict tussen twee personen heeft helaas geleid tot een humanitaire crisis.

Het is duidelijk dat het democratische basisbeginsel dat de uitslag van de verkiezingen gerespecteerd moet worden, moet worden gewaarborgd. Het is daarom volstrekt duidelijk dat Gbagbo moet vertrekken. Maar wat moet daarna gebeuren? De spanningen tussen de twee kampen dreigen op te lopen. En wat doen we als er een burgeroorlog ontstaat? We moeten naar drie dingen streven.

In de eerste plaats is dat het handhaven van de vrede en de stabiliteit, want het is urgent dat de Ivorianen normaal kunnen leven, zich kunnen voeden, zich verzorgen, werken en naar school gaan. Er dient een onafhankelijke onderzoekscommissie te worden ingesteld om onderzoek te doen naar de gewelddaden die sinds het begin van het conflict zijn begaan.

Vervolgens moeten ONUCI en de Afrikaanse Unie hun werkzaamheden voortzetten. We moeten echter ook nadenken over het instellen van een dialoogmechanisme, waarbij geen enkele partij, noch in het land zelf, noch in de internationale gemeenschap, wordt uitgesloten.

Tot slot herinner ik eraan dat de Europese Unie een verkiezingswaarnemingsmissie heeft gestuurd. Het is de taak van de Unie om erop te staan dat de aanbevelingen in aanmerking worden genomen en geïntegreerd worden in het proces om uit de crisis te komen.

  Catherine Bearder (ALDE). – (EN) Mijnheer de Voorzitter, met behulp van de moderne technologie kijk ik hoe de situatie in Ivoorkust zich ontvouwt terwijl ik hier zit. Deze toestelletjes spelen nu hun rol in Ivoorkust, net zoals ze dat in Noord-Afrika hebben gedaan, waarbij mensen via sms’jes om steun en medische hulp hebben gevraagd.

De afgelopen zes maanden is het geduld van de vrienden van Ivoorkust zwaar op de proef gesteld: het was net een auto-ongeluk in slow motion waarbij we het land in de situatie hebben zien glijden waarin het zich nu bevindt; en het zijn altijd de meest kwetsbaren die het zwaar te verduren hebben. We hebben hier deze week gesproken over vluchtelingen die uit Noord-Afrika naar Europa komen, maar we hebben ook berichten gehoord over bijna een miljoen mensen die naar buurlanden vluchten die bijna net zo arm zijn als, of zelfs armer zijn dan Ivoorkust. De vrienden van dat land moeten paraat staan om hulp te bieden, zo snel als we kunnen, om het weer in de normale en gezonde toestand te herstellen en de mensen daar het vooruitzicht van voorspoed in de toekomst te geven.

  Ilda Figueiredo (GUE/NGL). - (PT) Mijnheer de Voorzitter, de burgeroorlog in Ivoorkust is nog steeds een bron van zorg. Er is een totale verlamming van de economie in het land en er is veel geweld tegen de bevolking waardoor er een humanitaire crisis is ontstaan. Het wordt tijd dat we hier een einde aan maken. Het is bekend dat er langetermijnoorzaken zijn die ten grondslag liggen aan de ernstige situatie in Ivoorkust. Met name de armoede en de sociale ongelijkheid zijn het gevolg van het kolonialisme en de structurele aanpassingen die het Internationaal Monetair Fonds jarenlang heeft doorgevoerd. De laatste vier maanden van ellende na de verkiezingen tonen echter aan dat de internationale gemeenschap, waaronder de Europese Unie, helaas niet genoeg via de diplomatieke weg heeft gedaan om tot een vreedzame en politieke oplossing van de crisis te komen.

In dit kader is ook de rol van Frankrijk, dat militair ingrijpen koos boven diplomatie, betreurenswaardig. Wij dringen erop aan om de oorlog en het geweld van alle partijen te stoppen, en we roepen de Europese Unie dringend op hieraan bij te dragen.

  Zsolt Németh, namens de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Europese Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid. – (HU) Mijnheer de Voorzitter, dames en heren, om de woorden van een beroemde Hongaarse dichter te citeren: ”Wie zijn mond houdt tussen moordenaars is medeplichtig”. Wanneer we zien dat duizenden mensen sterven en miljoenen mensen op de vlucht zijn, mogen we onszelf niet troosten met frasen die aan de vredesduif doen denken, maar moeten we actie ondernemen. En voordat iemand een parallel wil trekken tussen Irak en het optreden in Libië of Ivoorkust zou ik iedereen eraan willen herinneren dat het huidige optreden niet aan Irak, en zelfs niet aan Afghanistan doet denken, maar aan Rwanda en Kosovo, en niet toevallig hebben we het er de afgelopen weken zo veel over gehad dat we een verantwoordelijkheid en ook het recht hebben om burgers te beschermen, wat we formuleren als ”the right and responsibility to protect”.

Dienovereenkomstig zou ik willen herhalen dat de heer Gbagbo deze strijd inderdaad heeft verloren, alleen in zijn bunker zit en zijn lot afwacht. Ik zou tevens willen benadrukken dat de rechtsgrondslag voor dit optreden in de huidige situatie onbetwistbaar is. De Veiligheidsraad van de VN heeft Resolutie 1975 aangenomen, en deze resolutie verschaft een zeer duidelijk mandaat voor het optreden. In de derde plaats zou ik eveneens willen benadrukken dat de gepleegde misdaden aan het licht moeten worden gebracht en onderzocht moeten worden. Het doet mij genoegen dat de legaal gekozen president Ouattara en de premier erin hebben toegestemd en onmiskenbaar ondersteunen dat de VN een internationaal onderzoek instelt in verband met de gepleegde massamoorden. Het onderzoek naar deze massamoorden maakt daarom al deel uit van elke regeling en is een onmiskenbare voorwaarde daarvoor.

En wat de bijdrage van de Europese Unie betreft, heeft ECHO nu al mensenrechtensteun ter waarde van 30 miljoen EUR in het vooruitzicht gesteld, en zoals ik al had aangegeven in mijn inleidende bijdrage zal de Europese Unie in de nabije toekomst een pakket samenstellen waarmee ze steun zal verlenen voor de economische doelstellingen van de legitiem gekozen president en regering en voor hun doelstellingen voor institutionele opbouw.

  De Voorzitter. – Tot besluit van het debat zijn er zeven ontwerpresoluties⁽¹⁾ ingediend, overeenkomstig artikel 110, lid 2, van het Reglement.

Het debat is gesloten.

De stemming vindt morgen om 12.00 uur plaats.

(De vergadering wordt om 20.35 uur onderbroken en om 21.00 uur hervat)

VOORZITTER: SILVANA KOCH-MEHRIN
Ondervoorzitter

(1) Zie notulen.