Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Πέμπτη 7 Απριλίου 2011 - Στρασβούργο

10.1. Η περίπτωση Ai WeiWei στην Κίνα

  Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει τη συζήτηση έξι προτάσεων ψηφίσματος σχετικά με την περίπτωση Ai WeiWei στην Κίνα⁽¹⁾.

  Guy Verhofstadt, συντάκτης. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, αυτή είναι η πρώτη φορά που συμμετέχω σε απογευματινή συζήτηση Πέμπτης, οπότε πιστεύω ότι υπάρχουν κάποια διδάγματα που μπορώ να αντλήσω για τη Διάσκεψη των Προέδρων, προκειμένου να καταστήσουμε τη σύνοδο της Ολομέλειας πιο ενδιαφέρουσα.

Με ικανοποιεί το γεγονός ότι αυτό το θέμα τέθηκε στην ημερήσια διάταξη, επειδή η περίπτωση του κ. Ai WeiWei είναι αρκετά δραματική, καθώς οι τελευταίες πληροφορίες που διαθέτουμε αναφέρουν ότι δεν υπάρχει καμία πρόθεση εκ μέρους των κινεζικών αρχών να τον αφήσουν ελεύθερο. Το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να εγκρίνουμε το κατεπείγον ψήφισμα στο οποίο συμφωνήσαμε με όλες τις Ομάδες, έτσι ώστε να αυξήσουμε την πίεση προς τις κινεζικές αρχές.

Οφείλω να σας εκφράσω τις αμφιβολίες μου σχετικά με τη δυνατότητα του εν λόγω ψηφίσματος να αλλάξει έστω κατά το ελάχιστο τη στάση του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας και των κινεζικών αρχών. Στην ουσία, πρόκειται για ένα παιχνίδι που παίζουμε με τους Κινέζους ως προς τα ανθρώπινα δικαιώματα. Εμείς τους μιλάμε περί των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εκείνοι με τη σειρά τους μας απαντάνε ότι θα ανοίξουν διάλογο μαζί μας και, ως εκ τούτου, μας δημιουργείται η εντύπωση ότι τα πράγματα άλλαξαν. Τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Είχαμε την περίπτωση του κατόχου του Βραβείου Νόμπελ, ο οποίος δεν μπόρεσε να παρευρεθεί στην εκδήλωση που διοργανώθηκε στο Όσλο. Τώρα έχουμε την περίπτωση του κ. Ai WeiWei, ενός διάσημου καλλιτέχνη και ενός από τους τελευταίους αντιφρονούντες που είχαν την ευκαιρία να μιλήσουν.

Ο μόνος τρόπος για να εκφράσουμε αυτό που θέλουμε να πούμε είναι μέσω ενός κατεπείγοντος ψηφίσματος, στο οποίο θα καταδικάζουμε όλα όσα συμβαίνουν. Εν πάση περιπτώσει, ήλπιζα τουλάχιστον πως μπορούσαμε να ρωτήσουμε τον λόγο για τον οποίο θα έπρεπε να συνεχίσουμε να συμμετέχουμε σε φόρουμ τα οποία διοργανώνει το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας σε συνεργασία με τα δικά μας πολιτικά κόμματα. Λυπούμαι για το γεγονός ότι δεν υπήρξε η απαιτούμενη υποστήριξη και από τις άλλες Ομάδες, ώστε να καταλήξουμε σε μια συμφωνία επί αυτού του θέματος. Μπορούσαμε τουλάχιστον να είχαμε συμφωνήσει επί της αρχής να μην συνεχίσουμε να συμμετέχουμε σε φόρουμ του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας, αν ο κ. WeiWei και οι άλλοι αντιφρονούντες δεν αφήνονταν ελεύθεροι. Γι’ αυτόν τον λόγο τουλάχιστον ήλπιζα στη στήριξη εκ μέρους όλων των Ομάδων εδώ μέσα, αναφορικά με την ξεχωριστή τροπολογία που κατέθεσε η Ομάδα των Πρασίνων, ακόμη και αν το καλύτερο μέρος της διαγράφηκε. Πράγματι, είναι αλήθεια ότι κατέθεσαν μια θαυμάσια τροπολογία και έπειτα διέγραψαν το καλύτερο μέρος της! Σίγουρα, δεν έφταιγαν οι Πράσινοι γι’ αυτό, αλλά προφανώς οι υπόλοιποι.

(Διακοπή από τον Πρόεδρο)

Ίσως χρειαστεί να μιλήσω ένα λεπτό παραπάνω απ’ ό,τι συνήθως, όμως στην περίπτωση του κ. Ai WeiWei θα χρειαστούν δέκα χρόνια παραπάνω, όπως καταλαβαίνετε. Όταν πρόκειται να υπερασπιστούμε έναν άνθρωπο που ίσως καταλήξει στη φυλακή για χρόνια, ένα λεπτό ομιλίας παραπάνω δεν είναι τόσο υπερβολικό, κύριε Πρόεδρε!

  Bernd Posselt (PPE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, δεν γνωρίζω πόσο συχνά ο κ. Verhofstadt παρευρίσκεται εδώ. Ήθελα να τον ρωτήσω μήπως θα έπρεπε ίσως να έρχεται πιο συχνά, επειδή τότε θα διαπίστωνε ότι οι συνεδριάσεις εδώ είναι πάντοτε πολύ ενδιαφέρουσες. Δυστυχώς έτσι έχουν τα πράγματα, μερικά άτομα δεν έρχονται, αλλά αυτό είναι κάτι το οποίο μπορεί να αλλάξει. Οι συνεδριάσεις είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσες.

  Rui Tavares, συντάκτης. – (PT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, θυμάμαι έντονα την πρώτη φορά που είδα έργο του κινέζου καλλιτέχνη Ai WeiWei. Εκείνη την περίοδο, περίπου το 2000, ήμουν λέκτορας της Ιστορίας της Τέχνης στη Λισαβόνα και εκεί σε μια συλλογή έργων σύγχρονων καλλιτεχνών βρισκόταν και ο τεράστιος πολυέλαιός του, μεγέθους ενός δωματίου, αναποδογυρισμένος και σπασμένος. Ήταν ταυτοχρόνως κάτι εξαιρετικά ωραίο, αλλά και κάπως σπαρακτικό και θλιβερό. Αυτή η εικόνα αντικατοπτρίζει κατά κάποιον τρόπο την εικόνα της ίδιας της Κίνας: ικανή να παρουσιάσει τον εαυτό της ως μεγαλοπρεπή, εύπορη και ανεπτυγμένη χώρα, όπως επίσης και να τον παρουσιάσει σε παγκόσμιο επίπεδο όπως στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων. Πρόκειται για μια εκσυγχρονισμένη Κίνα, η οποία παρ’ όλα αυτά έχει ένα σοβαρό πρόβλημα στο εσωτερικό της. Αυτό είναι η βούληση, η ελευθερία του λόγου και το φρόνημα του ίδιου του κινεζικού λαού.

Σήμερα, είμαστε εδώ για να συζητήσουμε την περίπτωση του καλλιτέχνη Ai WeiWei, και έχουμε ζητήσει από τις κινεζικές αρχές να τον απελευθερώσουν, να τον αφήσουν να μιλήσει με τον δικηγόρο του και τη σύζυγό του, και να του απαγγείλουν κατηγορίες, αν υπάρχουν κάποιες που να ευσταθούν, και όχι κατηγορίες επιπόλαια κατασκευασμένες. Πρωτίστως, έχουμε συγκεντρωθεί εδώ για να υποστηρίξουμε ότι το πνεύμα δημιουργικότητας, φαντασίας και χιούμορ αυτού του καλλιτέχνη θα παραμείνει ζωντανό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από εκείνο των δεσμοφυλάκων του.

  Charles Tannock, συντάκτης. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, για άλλη μία φορά, συζητάμε για την Κίνα και τη μη ανεκτικότητα την οποία επιδεικνύει η κυβέρνησή της στη διαφωνία. Όπως γνωρίζουμε και από τη συζήτηση μας τον περασμένο μήνα αναφορικά με τον βανδαλισμό της αρχαίας πόλης του Kashgar από το κομμουνιστικό καθεστώς , η Κίνα επιχειρεί σθεναρά να καταπνίξει κάθε πολιτιστική έκφραση η οποία δεν συμβαδίζει με αυτό το οποίο οι κομμουνιστές κυβερνήτες της θεωρούν αποδεκτό.

Ο Ai WeiWei είναι ένας συνεχιστής της μεγαλοπρεπούς και αρχαίας καλλιτεχνικής παράδοσης της Κίνας. Αξιοποίησε επίσης το καλλιτεχνικό ταλέντο του για να αυξήσει την ευαισθητοποίηση σχετικά με την αξιοθρήνητη κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα και την έλλειψη πολιτικής ελευθερίας. Επίσης, υπάρχει σαφέστατα έλλειψη ελευθερίας έκφρασης στην Κίνα. Πώς αλλιώς θα μπορούσε το καθεστώς να εξηγήσει τη σύλληψη του κ. Ai για οικονομικά εγκλήματα και επειδή δεν κατάφερε να ολοκληρώσει με επιτυχία τις κατάλληλες διαδικασίες αναχώρησης, ώστε να ταξιδέψει στην Ταϊβάν; Πρόκειται σαφώς για ένα προπέτασμα καπνού. Στην πραγματικότητα, ο αληθινός λόγος διαλευκάνθηκε από την κρατική εφημερίδα Global Times, μέσω ενός απειλητικού κυρίου άρθρου, το οποίο ανέφερε ότι ο κ. Ai θα πλήρωνε το τίμημα γι’ αυτήν του την αντίσταση.

Αποστρεφόμαστε την αισχρή μεταχείριση του διακεκριμένου αυτού καλλιτέχνη εκ μέρους της κινεζικής κυβέρνησης. Όλοι οι παριστάμενοι σε αυτό το Σώμα απαιτούμε την άμεση απελευθέρωσή του και εκφράζουμε, για ακόμη μία φορά, τη λύπη μας για το γεγονός ότι η Κίνα προβαίνει σε τέτοια ακραία μέτρα εναντίον εκείνων που τολμούν να μιλούν ανοιχτά για τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματά τους.

  Cristian Dan Preda, συντάκτης. – (RO) Κύριε Πρόεδρε, περισσότερο από έναν χρόνο πριν, συζητούσαμε σε αυτήν εδώ την Αίθουσα την επιβολή φυλάκισης στον Liu Xiaobo. Τώρα είμαστε εδώ και συζητάμε την περίπτωση ενός δεύτερου υπογράφοντα του «Χάρτη 08», ο οποίος κρατείται από τις κινεζικές αρχές.

Όπως ήδη προαναφέρθηκε, ο Ai WeiWei δεν είναι μόνο ένας πολύ διάσημος καλλιτέχνης αλλά επίσης ένας από τους μεγαλύτερους επικριτές του κομμουνιστικού καθεστώτος. Συνελήφθη την Κυριακή και δεν υπάρχει καμία προοπτική απελευθέρωσής του. Μάλιστα, σαν να μην έφτανε αυτό, είδαμε σήμερα τις κινεζικές αρχές να υποστηρίζουν ότι η σύλληψή του οφειλόταν σε οικονομικούς και όχι πολιτικούς λόγους, πράγμα που αποτελεί καταφανέστατα ένα απροκάλυπτο ψέμα.

Όπως είναι γνωστό, δεν επιτράπηκε στον Ai WeiWei να παρευρεθεί στην τελετή απονομής του Βραβείου Νόμπελ. Η σύλληψή του εντάσσεται στο πλαίσιο μιας ευρύτερης τάσης καταστολής των ακτιβιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Έχουμε συμπεριλάβει στο ψήφισμά μας έναν ολόκληρο κατάλογο ανθρώπων τους οποίους, θεωρώ, ότι θα πρέπει να αναφέρει η λαίδη Ashton οποτεδήποτε της παρουσιάζεται η ευκαιρία. Πιστεύω ότι χρειάζεται να επαναξιολογήσουμε τον διάλογό μας περί των ανθρωπίνων δικαιωμάτων γενικότερα.

  Heidi Hautala, συντάκτρια. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, δεν πρόκειται περί καμίας σύμπτωσης το γεγονός ότι τα διαρκώς αυξανόμενα καταπιεστικά μέτρα εναντίον κινέζων δημοσιογράφων, αντιφρονούντων, ακτιβιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δικηγόρων λαμβάνουν χώρα κατόπιν ή κατά τη διάρκεια της αναταραχής των επαναστάσεων της Βόρειας Αφρικής. Η λέξη «γιασεμί» απαγορεύτηκε από το κινεζικό Διαδίκτυο πρόσφατα.

Τα σημερινά νέα, τα οποία ανέδειξε ο κ. Preda, είναι πολύ σημαντικά, διότι τώρα παρατηρούμε πώς οι δικτάτορες αντιγράφουν ο ένας τον άλλον και ανταλλάσσουν ιδέες μεταξύ τους. Μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι οι μέθοδοι που χρησιμοποίησε η Ρωσία εναντίον του Khodorkovsky και του Lebedev έχουν εφαρμοστεί από τη Βενεζουέλα και το Καζακστάν εναντίον επιχειρηματιών οι οποίοι ασκούν ολοένα και μεγαλύτερη πολιτική επιρροή και σκοπεύουν να ιδρύσουν αντιπολιτευτικά κόμματα: τιμωρούνται όλοι τους εν ονόματι οικονομικών εγκλημάτων. Η τιμωρία του οικονομικού εγκλήματος είναι η ονομασία την οποία προσδίδουν στην πολιτική καταπίεση. Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι κάτι τέτοιο δεν συνέβαινε συχνά στην Κίνα. Πρόκειται για ένα σημείο καμπής που δεν προμηνύει καλή έκβαση των πραγμάτων.

Είναι σημαντικό οι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να αναφέρουν τα ονόματα των καταδιωγμένων ακτιβιστών, όταν ταξιδεύουν στην Κίνα και συναντιούνται με τους κινέζους ομολόγους τους, και να επιμένουν να τους επισκέπτονται στις φυλακές. Γνωρίζουμε ότι πολλοί από αυτούς που καταδιώκονται υφίστανται τρομερά βασανιστήρια στις κινεζικές φυλακές, ορισμένες φορές στα επονομαζόμενα «μαύρα κελιά» τα οποία αποτελούν εντελώς απροσδιόριστους χώρους.

Αυτό αποτελεί υπενθύμιση για όλες τις αντιπροσωπείες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ότι η καθεμία τους ξεχωριστά έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση να ασκεί το καθήκον της σε συνάρτηση με τα ανθρώπινα δικαιώματα, όταν επισκέπτεται άλλες χώρες. Απαιτούμε την άμεση απελευθέρωση του Ai WeiWei.

  Ana Gomes, συντάκτρια. – (PT) Η εξαφάνιση του Ai WeiWei πρέπει να γίνει κατανοητή στο πλαίσιο μιας ολοένα και πιο απεγνωσμένης πολιτικής καταπίεσης η οποία ασκείται από τις κινεζικές αρχές. Όλα αυτά οφείλονται στον φόβο μετάδοσης του επαναστατικού πνεύματος του αραβικού κόσμου στην κινεζική κοινωνία. Εντούτοις, η ΕΕ μπορεί να έχει σημαντική συμβολή. Οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τις κινεζικές αρχές πρέπει να αποτελούν πάγιο ζήτημα στον πολιτικό διάλογο με την Κίνα, και αυτός ο διάλογος θα πρέπει να επανεξεταστεί, προκειμένου να διασφαλισθεί η επίτευξη συγκεκριμένων αποτελεσμάτων, ειδικότερα η επανεξέταση των δικαστικών αποφάσεων οι οποίες κρατούν φυλακισμένους τους ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Οι διαπραγματεύσεις επί της νέας συμφωνίας πλαίσιο δεν μπορούν να παραβλέψουν το θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υποτάσσοντας το καθετί στα εμπορικά συμφέροντα. Ενώ επιδιώκει τα οικονομικά της συμφέροντα, η ίδια η ΕΕ έχει την ευθύνη να υποστηρίζει ακτιβιστές όπως ο Ai WeiWei, ο Liu Xiaobo και ο Hu Jun, οι οποίοι έδωσαν θαρραλέα μάχη υπέρ των επιτακτικών πολιτικών μεταρρυθμίσεων στην Κίνα, εναντίον της καταπίεσης και υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών. Η Κίνα, ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, έχει συγκεκριμένες υποχρεώσεις όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα οποία περιλαμβάνονται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, και πρέπει να είναι υπόλογη ως προς αυτά όχι μόνο απέναντι στους ίδιους της τους πολίτες αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο επίσης.

  Sari Essayah, εξ ονόματος της Ομάδας PPE. – (FI) Κύριε Πρόεδρε, είμαι πολύ ικανοποιημένη που εμείς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καταφέραμε να εντάξουμε σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα μια υφιστάμενη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον κατάλογο των επειγουσών αναφορών.

Όπως γνωρίζουμε, η περίπτωση του Ai WeiWei δεν είναι στην πραγματικότητα η μόνη σοβαρή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τις οποίες διαρκώς ευθύνεται το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας, αλλά, όπως ήδη προανέφερε η κ. Hautala, το δημοκρατικό κίνημα στην Κίνα έχει δεχθεί μια νέα ώθηση από τις εξεγέρσεις της Βόρειας Αφρικής.

Τις τελευταίες εβδομάδες, οι υπάλληλοι του καθεστώτος έχουν κάνει πιο ασφυκτική την παρακολούθηση των επικριτών της κυβέρνησης και πολλοί αντιφρονούντες, ακτιβιστές και δικηγόροι ανθρωπίνων δικαιωμάτων είτε έχουν τεθεί σε κατ’ οίκον περιορισμό είτε έχουν συλληφθεί. Όπως παρατήρησε η Διεθνής Αμνηστία, η σύλληψη του Ai WeiWei αποτελεί μια ανησυχητική εξέλιξη ως προς την αυξημένη συχνότητα των αντιποίνων των κινεζικών αρχών εναντίον των αντιφρονούντων. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε στα οικονομικά συμφέροντα να συσκοτίσουν το θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να εμποδίσουν την απαίτηση για άμεση απελευθέρωση των κρατουμένων συνείδησης.

  Rosario Crocetta, εξ ονόματος της Ομάδας S&D. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η δικαιολογία του Πεκίνου σχετικά με τη σύλληψη του καλλιτέχνη Ai WeiWei για οικονομικά εγκλήματα δεν είναι πειστική και ούτε υπάρχει λόγος τόσο σκληρής μεταχείρισης ενός ελεύθερου και αντιφρονούντος καλλιτέχνη. Δεν είναι πειστική, επειδή αυτή η σύλληψη είναι μία από τις εκατοντάδες συλλήψεις αντιπάλων του καθεστώτος και μέρος της συστηματικής κατάπνιξης κάθε ένδειξης διαφωνίας.

Σε μια περίοδο όπου στον αραβικό κόσμο ξεσπούν εξεγέρσεις, επανέρχονται στη μνήμη μας εικόνες από σκηνές ωμής βίας στην πλατεία Τιενανμέν εναντίον νεαρών Κινέζων οι οποίοι, όπως ακριβώς και οι σημερινοί επαναστάτες του γιασεμιού, απαιτούσαν ελευθερία και δημοκρατία.

Η Κίνα έχει κάνει ανοίγματα προς τη Δύση από οικονομικής άποψης χωρίς, εντούτοις, να συνδέει την παραγωγή με τον σεβασμό προς το περιβάλλον και την εργασιακή ασφάλεια, ενώ επίσης δεν είναι σε θέση να αποδεχτεί τη δημοκρατία και τον πλουραλισμό σε οποιαδήποτε μορφή τους. Αυτό δεν αποτελεί ανάμειξη εκ μέρους μας στις εσωτερικές υποθέσεις της Κίνας, όπως ισχυρίζεται το Πεκίνο, αλλά την ανταπόκρισή μας στην έκκληση ανδρών και γυναικών, κινημάτων και κομμάτων που σκοπεύουν να δημιουργήσουν έναν κόσμο απαλλαγμένο από τη μισαλλοδοξία σε κάθε ήπειρο.

Η κυβέρνηση του Πεκίνου θα πρέπει να παρακολουθεί προσεκτικά τις παγκόσμιες εξελίξεις για να κατανοήσει ότι, αν δεν αλλάξει η ίδια, τα ιστορικά γεγονότα και οι κινέζοι πολίτες θα είναι εκείνοι οι οποίοι θα επιφέρουν την αλλαγή στην Κίνα.

  Kristiina Ojuland, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, οι εκθέσεις αναφορικά με την ανησυχητική κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας γίνονται ολοένα και πιο συχνές. Στο Κοινοβούλιο, το θέμα βρίσκεται στην ημερήσια διάταξή μας σχεδόν σε κάθε σύνοδο. Όπως συμβαίνει συνήθως στους κύκλους καταπίεσης, το πρόσφατο κύμα καταστολής διήρκεσε για πολύ λίγο, πράγμα που ίσως σηματοδοτεί έναν αγώνα για την εξουσία ανάμεσα στους μεταρρυθμιστές και τους σκληροπυρηνικούς στο πλαίσιο του Κομμουνιστικού Κόμματος.

Η κινεζική κυβέρνηση κατέστησε δυσκολότερη την πρόσβαση σε ξένες διαδικτυακές τοποθεσίες, μπλόκαρε το λογισμικό κρυπτοθέτησης το οποίο χρησιμοποιείται για την υπερπήδηση του επονομαζόμενου «Μεγάλου Τείχους Προστασίας της Κίνας», εμπόδισε την πρόσβαση στο Googlemail και εντατικοποίησε τις συλλήψεις, όπως αυτή του διεθνώς φημισμένου καλλιτέχνη και επικριτή του καθεστώτος, Ai WeiWei. Χρειάζεται αποφασιστική δράση. Συνεπώς, καλώ την Ύπατη Εκπρόσωπο, βαρόνη Ashton, να προβεί σε διάβημα προς το Πεκίνο. Ο Ai WeiWei πρέπει να απελευθερωθεί τώρα.

  Eva Lichtenberger, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, ο Ai WeiWei ήταν –και αυτή είναι η πικρή αλήθεια– ένας από τους τελευταίους εναπομείναντες θαρραλέους επικριτές της κινεζικής ηγεσίας. Η σύλληψή του αποτέλεσε, χωρίς καμία αμφιβολία, όχι μόνο την αποκορύφωση ενός ολόκληρου κύματος συλλήψεων επικριτών του καθεστώτος, αλλά επίσης ένα μήνυμα προς όλους τους υπολοίπους ότι ακόμη και η διεθνής αναγνώριση του ζητήματος δεν μπορεί να τους παράσχει κάποια προστασία έναντι της εκ νέου φυλάκισή τους από τις κινεζικές αρχές ή ακόμη και έναντι της πλήρους εξαφάνισής τους. Παράλληλα, τα διαβήματά μας αγνοούνται συστηματικά στο πλαίσιο του διαλόγου που διεξάγεται σε όλα τα επίπεδα μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κινέζων αντιπροσώπων αναφορικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα – χαμογελούν φιλικά, αλλά τα αγνοούν και τα αψηφούν.

Από τη δική μας την πλευρά, το ερώτημα το οποίο προκύπτει είναι ποια στρατηγική μπορούμε να ακολουθήσουμε ως απάντηση σε αυτές τις ενέργειες. Πιστεύω πως πρέπει δώσουμε μια απάντηση στο πλαίσιο της δικής μας αντιπροσωπείας στην Κίνα και να καταστήσουμε επίσης απολύτως σαφές στην επόμενή μας επίσκεψη στην Κίνα ότι επιθυμούμε να επισκεφτούμε και να συναντήσουμε τους επικριτές του καθεστώτος, διότι σε διαφορετική περίπτωση δεν υπάρχει νόημα πλέον να συνεχίσουμε τον διάλογο για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Δεν έχουμε καμία πρόθεση να συνεχίσουμε να μιλάμε στον τοίχο.

  Paul Murphy, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, καταδικάζω τη σύλληψη του Ai WeiWei και απαιτώ την άμεση απελευθέρωσή του. Η κράτησή του εντάσσεται στο πλαίσιο της πιο βίαιης αστυνομικής καταστολής στην Κίνα εδώ και δεκαετίες. Από το 2008 ο προϋπολογισμός της Κίνας για την εσωτερική ασφάλεια είναι μεγαλύτερος από τον προϋπολογισμό για τις στρατιωτικές δαπάνες, όσο απίστευτο και αν ακούγεται αυτό. Αυτήν τη στιγμή ο προϋπολογισμός ανέρχεται σε 95 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ. Ο συγκεκριμένος προϋπολογισμός συντηρεί έναν τεράστιο μηχανισμό κρατικής καταπίεσης που, μεταξύ των άλλων, διαθέτει περισσότερους από 40.000 αστυνομικούς, των οποίων το μοναδικό έργο είναι ο έλεγχος του Διαδικτύου για τον εντοπισμό αντιφρονούντων.

Αυτή η καταπίεση έχει αυξηθεί, διότι το καθεστώς φοβάται την εξάπλωση της επανάστασης από τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Ο φόβος του καθεστώτος είναι δικαιολογημένος. Οι επαναστάσεις εκεί αποδεικνύουν ότι η εξεγερμένη εργατική τάξη και τα εξεγερμένα φτωχά κοινωνικά στρώματα διαθέτουν μεγαλύτερη ισχύ ακόμη και από τις πιο βίαιες καταπιεστικές μεθόδους, ακόμη και από τα πιο βίαια καταπιεστικά καθεστώτα.

Ο μαζικός αγώνας απαιτεί, συγκεκριμένα, τη δημιουργία ανεξάρτητων και δημοκρατικών μαζικών οργανώσεων της εργατικής τάξης. Ο αγώνας εναντίον της δικτατορίας πρέπει να συνδεθεί με τον αγώνα για μια γνήσια σοσιαλιστική αλλαγή στην Κίνα, σύμφωνα με την οποία ο απέραντος πλούτος και οι πόροι της χώρας θα υπαχθούν στη δημοκρατική δημόσια ιδιοκτησία και η οικονομία θα σχεδιαστεί με δημοκρατικό τρόπο, ώστε να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο των απλών ανθρώπων.

  Bernd Posselt (PPE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, ο Ai WeiWei, ως καλλιτέχνης, εκπροσώπησε τα ανήλικα θύματα του σεισμού στην επαρχία Sichuan. Ως ακτιβιστής ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εκπροσώπησε επάξια τον «Χάρτη 08». Τώρα εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που έχουν χαθεί στις φυλακές της Κίνας – χιλιάδες από τους οποίους είναι ανώνυμοι. Εκατοντάδες από αυτούς τους γνωρίζουμε και μέσω αυτού του Σώματος πρέπει να βοηθήσουμε να ακουστούν αυτοί οι άνθρωποι που στηρίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι οποίοι, όμως, έχουν προσωρινά φιμωθεί.

Επομένως, υποστηρίζω ξεκάθαρα τη δεδομένη σπουδαιότητα των συζητήσεων και του διαλόγου αναφορικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Κατανοώ εκείνους που υποστηρίζουν ότι δεν έχουν καμία διάθεση να συνεχίσουν να μιλούν στον τοίχο. Όμως, αν σταματήσουμε να μιλούμε σε αυτόν τον τοίχο, τότε οι δικτάτορες θα πετύχουν αυτό το οποίο επιθυμούν.

Κάποτε υπήρξε ένας σπουδαίος μεταρρυθμιστής, ο Zhou Enlai. Ο Zhou Enlai δεν ήταν δημοκράτης, αλλά ήταν ένας κινέζος πατριώτης, ο οποίος άνοιξε νέους ορίζοντες για τη χώρα. Αυτό το οποίο χρειαζόμαστε είναι ένας δημοκράτης Zhou Enlai για να πραγματοποιήσει ένα δημοκρατικό άνοιγμα της χώρας του. Αν η Κίνα δεν εφαρμόσει δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, κάτι τέτοιο θα έχει ως κατάληξη παρόμοιες κρίσεις με εκείνες που υπέστη τη δεκαετία του 1930.

Είναι προς το συμφέρον της Κίνας να συντελέσει στην επίτευξη μιας μεγάλης τομής στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και, επομένως, πρέπει να στηρίξουμε και αυτές τις πρωτοβουλίες.

  Mitro Repo (S&D). – (FI) Κύριε Πρόεδρε, ο καλλιτέχνης Ai WeiWei, ο οποίος τυγχάνει διεθνούς αναγνώρισης, είναι ένας άνθρωπος που έχει εμπλουτίσει τον κινεζικό πολιτισμό και την κινεζική τέχνη. Αντί να τον επιβραβεύει και να του συμπεριφέρεται με σεβασμό, η Κίνα τον έχει φυλακίσει.

Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν αποτελούν μια ευρωπαϊκή ιδέα. Είναι καθολικές αρχές στις οποίες βασίζεται η ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Οι αντιπρόσωποι της Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Αντιπροσωπεία της ΕΕ στην Κίνα πρέπει να αναδείξουν την περίπτωση του Ai Weiwei στις κινεζικές αρχές στο υψηλότερο διπλωματικό επίπεδο.

Εντούτοις, ο διάλογος περί των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα δεν πρέπει να παραμείνει απλώς στο επίπεδο των διπλωματικών επαφών. Δεδομένων των επαναλαμβανόμενων παραβιάσεων και της απογοητευτικής κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να εξαγάγει τα συμπεράσματά της και να αναθεωρήσει τις σχέσεις της με την Κίνα. Ο διάλογος περί των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν πρέπει να περιορίζεται απλώς σε ανώφελες κενολογίες. Χρειάζεται να ληφθούν δραστικά μέτρα και πρέπει να δοθεί συνέχεια σε μια αμφίδρομη συζήτηση.

Εκτός αυτού, ο πολιτισμός και η τέχνη είναι πηγές εμπλουτισμού και προόδου της κοινωνίας, τόσο εδώ στη Δύση όσο και στην Ανατολή, τον Νότο και τον Βορρά επίσης.

  Seán Kelly (PPE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, η Κίνα αποτελεί αίνιγμα. Αφενός, έχει εκσυγχρονιστεί και έχει υιοθετήσει πολλές δυτικές πρακτικές, όπως παρατηρήσαμε και στους Ολυμπιακούς Αγώνες, τους οποίους είχα την τιμή να παρακολουθήσω και οι οποίοι πράγματι στέφθηκαν με μεγάλη επιτυχία. Όμως, ενώ έχει δυτικοποιηθεί σε μερικούς τομείς, είναι απαρχαιωμένη σε μερικούς άλλους, συγκεκριμένα σε σχέση με τα θεμελιώδη δικαιώματα και ειδικά ως προς την ελευθερία γνώμης. Η περίπτωση του Ai WeiWei είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Πρόκειται για έναν διεθνούς φήμης καλλιτέχνη, ο οποίος συνελήφθη στις 3 Απριλίου χωρίς κανέναν προφανή λόγο. Κανένας έκτοτε δεν έχει μάθει πολλά γι’ αυτόν, κάτι το οποίο, φυσικά, είναι εντελώς απαράδεκτο. Σήμερα, όλοι οι παριστάμενοι εδώ απαιτούμε να επιστρέψει στη σύζυγό του, τα παιδιά του και τους συνεργάτες του. Επειδή ένα πράγμα είναι σίγουρο –και οι Κινέζοι θα πρέπει να το λάβουν σοβαρά υπόψη τους– ότι ο Ai WeiWei θα μνημονεύεται και θα δοξάζεται για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα αφότου οι υπεύθυνοι της σύλληψής του θα έχουν λησμονηθεί.

  Peter Jahr (PPE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, θεωρώ ότι αυτό το οποίο διαπράττουν αυτήν τη στιγμή οι Κινέζοι είναι μια σκόπιμη πολιτική πρόκληση ή, για να το θέσω διαφορετικά, μια πολιτική δοκιμασία. Η πρόθεσή τους είναι να δοκιμάσουν τη δύναμη, την αποφασιστικότητα και την αξιοπιστία των δημοκρατικών χωρών. Πρόκειται για μια επίθεση εναντίον των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είναι δεδομένο ότι πρέπει να υπάρξει διάλογος, αλλά ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο πρέπει να καταστήσουμε σαφές στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας ότι η περαιτέρω οικονομική συνεργασία πρέπει να συμβαδίσει με τον περαιτέρω εκδημοκρατισμό της χώρας τους. Συνεπώς, απαιτούμε την απελευθέρωση του Ai WeiWei.

Παρεμπιπτόντως, όποτε οι δικτάτορες επιθυμούν να αποφύγουν τις κατηγορίες για διεξαγωγή πολιτικών δικών, πάντοτε παίζουν το χαρτί της φοροδιαφυγής ή των οικονομικών εγκλημάτων. Αυτό ίσχυε στην πρώην Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας, στη Ρωσίας και, δυστυχώς, στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας επίσης. Γι’ αυτόν τον λόγο υποστηρίζω τόσο σθεναρά αυτό το ψήφισμα.

  Gesine Meissner (ALDE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα καταρχάς να συμφωνήσω με τον κ. Verhofstadt. Είναι όντως ντροπιαστικό το γεγονός ότι αυτές οι συζητήσεις περί των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίες είναι πράγματι πολύ σημαντικές για εμάς τους Ευρωπαίους που πιστεύουμε σε αξίες, διεξάγονται πάντοτε τα απογεύματα της Πέμπτης, όταν οι περισσότεροι από εμάς έχουμε αποχωρήσει από το Κοινοβούλιο. Θα ήθελα αυτό να καταγραφεί στα πρακτικά για ακόμη μία φορά. Είναι κάτι το οποίο πρέπει να αλλάξουμε.

Το υπό συζήτηση θέμα, εντούτοις, αφορά την Κίνα και ως προς αυτό το ζήτημα είμαστε ουσιαστικά ανίσχυροι, όπως ήδη ειπώθηκε. Η κ. Lichtenberger ανέφερε τη λέξη «τοίχος». Κύριε Posselt, παρεμπιπτόντως, δεν πιστεύω ότι είναι πραγματικά προς το συμφέρον της Κίνας –όπως είπατε– να συντελέσει στην επίτευξη μιας σημαντικής τομής στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Απ’ ό,τι φαίνεται, δεν είναι προς το συμφέρον της κινεζικής κυβέρνησης, αν και είναι αναμφίβολα προς το συμφέρον του κινεζικού λαού.

Σήμερα, η συζήτησή μας αφορά πολλούς ανθρώπους: ήδη αναφέρθηκαν ο Ai WeiWei και ο Liu Xiaobo. Κατά το παρελθόν, έχουμε συζητήσει πολλές φορές τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να επιτύχουμε μια μεγάλη τομή στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεν έχει σημασία απλώς να παροτρύνουμε τη βαρόνη Ashton να μιλάει ανοιχτά σε κάθε ευκαιρία που της δίνεται για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα. Όλοι οι υπουργοί Εξωτερικών και οι αντιπρόσωποί μας πρέπει να πράξουν το ίδιο, καθώς επίσης χρειάζεται να παραμείνουμε όλοι ενωμένοι. Μόνο κατ’ αυτόν τον τρόπο θεωρώ πως μπορούμε να ασκήσουμε μια μικρή επιρροή στην Κίνα. Σε διαφορετική περίπτωση, η Κίνα, ως ισχυρή οικονομική δύναμη, θα μας οδηγήσει σε αντιπαλότητα μεταξύ μας και δεν θα καταφέρουμε απολύτως τίποτα. Μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν ένα ιδιαιτέρως δυσάρεστο γεγονός για τους ανθρώπους που επηρεάζονται άμεσα από αυτή.

  Maroš Šefčovič, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, η κράτηση του διακεκριμένου κινέζου καλλιτέχνη, Ai WeiWei, στο αεροδρόμιο του Πεκίνου στις 3 Απριλίου, καθώς ετοιμαζόταν να ταξιδέψει στο Χονγκ Κονγκ, δικαιολογημένα έχει προσελκύσει το παγκόσμιο ενδιαφέρον. Η αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κίνα και μια δημόσια δήλωση αμέσως καταδίκασαν την κλιμακούμενη χρήση της αυθαίρετης κράτησης εναντίον των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των δικηγόρων και των ακτιβιστών στην Κίνα, και τονίζουν τον προβληματισμό της ΕΕ αναφορικά με τον Ai WeiWei.

Προς το παρόν, δεν διαθέτουμε καμία πληροφόρηση σχετικά με το πού βρίσκεται ο κ. Ai WeiWei και θα ήθελα να επισημάνω σήμερα ότι η θέση της ΕΕ ως προς το θέμα της αυθαίρετης κράτησης και εξαφάνισης είναι πως κάτι τέτοιο αποτελεί σοβαρή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και είναι απαράδεκτο σε κάθε περίπτωση. Απαιτούμε την άμεση απελευθέρωση του Ai WeiWei.

Επιπλέον, όπως καθιστά σαφές το ψήφισμα ενώπιον αυτού του Σώματος, η κράτηση του Ai WeiWei είναι μόνο ένα από τα πολλά πρόσφατα περιστατικά αυθαίρετης κράτησης και εξαφάνισης στην Κίνα. Αρκετοί εξέχοντες κινέζοι δικηγόροι οι οποίοι υπερασπίζονται συχνά κατηγορούμενους σε υποθέσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων αναφέρεται ότι συνελήφθησαν τον Φεβρουάριο από αστυνομικούς υπαλλήλους και δεν έχουν εμφανιστεί ξανά έκτοτε.

Οι ανησυχίες αναφορικά με τη μεταχείρισή τους απλώς εντείνονται από τη μέχρι τώρα εξαφάνιση του δικηγόρου Gao Zhisheng, ο οποίος, αν εξαιρέσουμε μια σύντομη επανεμφάνισή του τον Απρίλιο του 2010, αγνοείται έκτοτε για περισσότερο από δύο χρόνια. Η Ύπατη Εκπρόσωπος είναι προβληματισμένη από εκθέσεις οι οποίες βασίζονται σε συνεντεύξεις του κ. Gao τον Απρίλιο του 2010, σύμφωνα με τις οποίες κατά τη διάρκεια της πρώτης περιόδου εξαφάνισής του κρατούνταν σε απομόνωση σε διάφορους παράνομους χώρους κράτησης και υποβαλλόταν σε ανάρμοστη μεταχείριση.

Υπάρχουν, επιπλέον, εκθέσεις οι οποίες αναφέρουν ότι τις τελευταίες εβδομάδες ένας σημαντικός αριθμός μπλόγκερς και πολιτικών ακτιβιστών κατηγορήθηκαν για ποινικά αδικήματα, όπως η ανατροπή της κρατικής εξουσίας, ή κρατήθηκαν χωρίς καμία κατηγορία.

Μπορώ να διαβεβαιώσω το παρόν Σώμα ότι η Αντιπρόεδρος/Ύπατη Εκπρόσωπος, Catherine Ashton, παρακολουθεί τις εξελίξεις εκ του σύνεγγυς και θα αναφέρει αυτά τα θέματα στις κινεζικές αρχές με την πρώτη κιόλας ευκαιρία, όπως επίσης ότι η ΕΕ θα γνωστοποιήσει τον προβληματισμό της στις κινεζικές αρχές στον επόμενο γύρο διαλόγου μεταξύ των δύο πλευρών σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, για τη διεξαγωγή του οποίου μάλιστα έχουμε προτείνει ημερομηνίες εντός του Μαΐου. Επιτρέψτε μου να συμφωνήσω με τη δήλωση της κ. Meissner ότι αυτό το οποίο χρειαζόμαστε είναι μία φωνή, ένα ενιαίο μήνυμα, που να προέρχεται όχι μόνο από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ αλλά από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.

  Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί σύντομα.

(1) βλ. Συνοπτικά Πρακτικά