Volledig verslag van de vergaderingen

Donderdag 12 mei 2011 - Straatsburg

16.3. Belarus (debat)

  De Voorzitter. – Aan de orde zijn zes ontwerpresoluties over Belarus⁽¹⁾.

  Jiří Maštálka, auteur. – (CS) Mijnheer de Voorzitter, we dienen ons bij de beoordeling van de situatie te laten leiden door het besef dat onze partners en buren precies dezelfde objectieve insteek verdienen als die wij hanteren bij de beoordeling van onze eigen landen.

Als arts wil ik benadrukken dat geweld te allen tijde geweld is en blijft, ongeacht waar het gepleegd wordt. Geweld is in strijd met onze gemeenschappelijke waarden. We moeten proberen ervoor te zorgen dat alle mensen die nu overal ter wereld in de gevangenis zitten een waardige en vanuit gezondheidsoogpunt correcte behandeling krijgen.

De onlangs opgerichte Euronest-vergadering moet gebruikt worden als platform voor uitwisselingen en samenwerking. Als gevolg van de getroffen maatregelen kan deze doelstelling in het geval van Belarus echter niet volledig worden gerealiseerd. Het besluit betekent een inbreuk op de Verklaring van Praag en leidt tot vertraging van de potentiële positieve veranderingen in de wederzijdse samenwerking.

Onze inspanningen zijn gericht op de totstandbrenging van een verenigd Europa. Vooral de jongeren, maar ook Belarus hebben daar recht op. Dat betekent dat we goed moeten nagaan of restricties wel het juiste middel zijn om ervoor te zorgen dat het maatschappelijk middenveld in Belarus ons als ware vrienden ziet.

Ik wil u tegen de achtergrond van de herdenkingen van de Tsjernobylramp van 25 jaar geleden vragen om Belarus, een land dat zo enorm veel te verduren heeft gehad, met andere ogen te gaan bekijken. Want met name het Belarussische volk was het slachtoffer van deze ramp. Om Belarussen te verbieden aanwezig te zijn bij de officiële herdenking beschouw dan ook ik als een belediging van dit volk.

Nog even een opmerking voor de heer Tannock. Ik weet dat het in het Engels moeilijk is om snel te spreken. Ik hou van het Engels als de taal van Shakespeare, maar probeert u de volgende keer eens te spreken in de taal van Johann von Goethe. Misschien bent u dan beter te begrijpen. Ik zeg dat als Tsjech.

  Justas Vincas Paleckis, auteur. − (LT) Mijnheer de Voorzitter, in de vijf maanden die zijn verstreken sinds 19 december is de politieke atmosfeer in Belarus dramatische verslechterd. De repressie van de democratische oppositie, de vrije pers en het maatschappelijk middenveld neemt toe. Ook schendt Belarus internationale verdragen. Ik ben altijd voor een dialoog met Minsk geweest, maar onder de huidige omstandigheden wordt dat heel moeilijk, zo niet onmogelijk. En dat geldt des te meer omdat er vanuit Minsk ook willekeurige beschuldigingen aan het adres van de Europese Unie worden geuit en er soms zelfs getreiter klinkt. In de resolutie wordt gevraagd dat er moet worden gezocht naar een nieuwe manier om het maatschappelijk middenveld en de oppositie van Belarus te helpen, en dat is niet meer dan redelijk. Misschien is het een illusie, maar ik denk dat zelfs Moskou en Kiev zouden kunnen helpen door met Minsk over de vrijlating van politieke gevangenen te praten.

  Cristian Dan Preda, auteur. – (RO) Mijnheer de Voorzitter, in het vorige debat zinspeelde ook ik, samen met een aantal medeafgevaardigden, op de vorige week gehouden zitting van de Parlementaire Vergadering Euronest, waarbij de Belarussische afgevaardigden afwezig waren, zoals u weet. Hun afwezigheid is gerechtvaardigd omdat parlementariërs in Minsk niet vrij worden gekozen. Daarnaast is de mensenrechtensituatie in dit land nog steeds uiterst kritiek.

Ik meen dat wij allemaal van afschuw werden vervuld door de repressieve maatregelen tegen de betogers in december. Op dit moment worden zes van de zeven kandidaten die het tegen president Loekasjenko opnamen, nog steeds vervolgd en geïntimideerd. Veel andere mensen, onder wie de medewerkers van deze kandidaten, zitten in de gevangenis, enkel omdat ze hadden meegedaan.

Ik ben van mening dat er twee belangrijke dingen moeten worden gedaan:

1. Er moet een onafhankelijk onderzoek naar de repressieve maatregelen komen.

2. Ik ben van mening dat de economische sancties tegen de Republiek Belarus moeten worden uitgebreid naar de staatsbedrijven in dit land, die een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling van de regio.

  Kristiina Ojuland, auteur. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, voor de vierde keer dit jaar bespreken we de situatie in Belarus, maar toch zijn de politieke gevangenen die in december werden aangehouden nog steeds niet vrijgelaten.

We zijn de Raad erkentelijk voor de herinvoering van visarestricties en de bevriezing van de tegoeden van hoge Belarussische regeringsfunctionarissen, wat duidelijk maakte dat onze diepe zorg om de mensen in Belarus niet slechts holle retoriek is. Misschien zijn we niet duidelijk genoeg geweest. Daarom doen we een beroep op de Europese Unie om de beperkende maatregelen tegen het regime van Loekasjenko uit te breiden. Weloverwogen, gerichte economische sancties tegen staatsbedrijven zullen een uitwerking hebben die de Belarussische autoriteiten niet kunnen negeren.

Het misdadige bewind van Loekasjenko leunt zwaar op de inkomsten uit de export van chemische stoffen, producten van de zware industrie en textiel door staatsbedrijven. Door de Europese markt daarvoor te sluiten, kunnen we tonen dat we vastberaden zijn het bewind van Loekasjenko ten val te brengen. Het ligt in onze macht om de doorslag te geven. Een wisseling van de macht is waar de bevolking van Belarus naar smacht. We mogen hun de langverwachte vrijheid niet onthouden.

  Michał Tomasz Kamiński (ECR), auteur. – (PL) Mijnheer de Voorzitter, in het kader van Belarus spreken we over politiek en over mensenrechten. Ik kies vandaag voor een onconventionele benadering en noem de namen van twee personen die aan dit thema verbonden zijn. De eerste is mijn vriend, Anatol Lyabedzka, een geweldige Belarus en Europeaan, die onlangs is vrijgelaten uit de gevangenis nadat hij daar, naar mijn stellige overtuiging, onrechtmatig honderd dagen heeft vastgezeten. Ik wil hem vandaag vanuit deze zaal een solidariteitsbetuiging sturen - ik ben ervan overtuigd dat ik dit namens de meerderheid van de afgevaardigden kan doen - omdat hij dit absoluut verdient.

De tweede persoon die ik wil noemen is Andrzej Poczobut, journalist van Gazeta Wyborcza, een van de leidende dagbladen in Polen. Samen met honderdduizenden Polen roep ik op tot zijn vrijlating, omdat ook hij op dit moment gevangen zit. Ook hij wordt alleen maar vervolgd omdat het regime Loekasjenko bang is voor de vrije meningsuiting die het fundament is van iedere democratie. Vandaag zijn wij als Europeanen in deze zaal bijeen en ik denk dat we niet anders kunnen dan luid en duidelijk zeggen: 'ja' voor een vrij Belarus, 'ja' voor democratie in Belarus en 'ja' voor de Belarussische natie in Europa.

(Applaus)

  Raül Romeva i Rueda, auteur. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, ik spreek opnieuw mijn afschuw uit over het voortdurende klimaat van angst en intimidatie ten opzichte van politieke tegenstanders in Belarus en de aanhoudende pesterijen en vervolging van oppositieleden sinds de presidentsverkiezingen in december 2010.

Ten tweede laak ik ten zeerste alle veroordelingen wegens deelname aan rellen. Ik beschouw al deze dubieuze veroordelingen als politiek gemotiveerd. Ik zou willen benadrukken dat de rechtszaken achter gesloten deuren hebben plaatsgevonden. De gevangenen hebben niet de gelegenheid gekregen om getuigen à decharge op te roepen en onder fatsoenlijke omstandigheden en op regelmatige basis bijeen te komen met hun juridische vertegenwoordigers. De raadslieden van de aangeklaagden hebben verscheidene waarschuwingen van het ministerie van Justitie ontvangen en enkelen van hen zijn uit de orde van advocaten geroyeerd. Ik ben van mening dat het bij deze processen aan onpartijdigheid heeft ontbroken.

Tot slot veroordeel ik het gebrek aan respect voor de grondrechten van de vrijheid van vergadering en de vrijheid van meningsuiting door de Belarussische autoriteiten en dring erop aan dat de demonstranten die nog steeds in hechtenis zijn onmiddellijk en onvoorwaardelijk worden vrijgelaten en dat alle aanklachten tegen hen worden ingetrokken.

  Jacek Protasiewicz, namens de PPE-Fractie. – (PL) Mijnheer de Voorzitter, de situatie in Belarus verslechtert inderdaad letterlijk met de dag, zowel op politiek als op economisch vlak. Op het gebied van politiek en burgerlijke vrijheden zijn we getuige van de start van de schandalige processen tegen de belangrijkste rivalen van Alexander Loekasjenko in de laatste presidentsverkiezingen. We zien de repressie van de onafhankelijke media, waaronder de wekenlange detentie van Andrzej Poczobut. De economische teruggang is zichtbaar in de redenominatie van de roebel, de financiële crisis en de problemen met lopende betalingen. Bovendien verliest Alexander Loekasjenko de controle, niet alleen over de situatie in het land, maar ook over zijn eigen gedrag. Zijn verbazingwekkende, schokkende en beledigende uitspraken aan het adres van de Oekraïense president en de heer Barroso zijn hier een voorbeeld van.

Dames en heren, Commissie en Raad, de tijd van woorden en oproepen is voorbij, het is tijd voor actie. Paragraaf 8 van onze resolutie is duidelijk. Het is tijd om economische sancties in te stellen, want dat is de enige taal die Loekasjenko begrijpt. Wanneer we vandaag economische sancties instellen, kunnen we verwachten dat er een einde komt aan de schandalige processen en de schandalige repressie, omdat Loekasjenko alleen die taal verstaat. Het is dus tijd om onze reactie op de gebeurtenissen in Belarus vastberaden naar een volgend niveau te tillen.

  Mitro Repo, namens de S&D-Fractie. − (FI) Mijnheer de Voorzitter, Belarus wordt niet voor niets de laatste dictatuur van Europa genoemd. In Belarus kun je in de gevangenis terechtkomen door je bij verkiezingen kandidaat te stellen en je mening in het openbaar te uiten.

De afgelopen presidentsverkiezingen waren niet democratisch. Bovendien maakt de wetgeving van Belarus de vrijheid van vergadering onmogelijk, laat staan de vrijheid van meningsuiting. Intimidatie van de oppositie en onafhankelijke mensenrechtenbewegingen zijn een chronisch probleem in het land geworden. Een goed functionerende democratie is afhankelijk van actieve deelname van de oppositie en het maatschappelijk middenveld aan het politieke debat. Mensenrechten zijn universeel, onvervreemdbaar en onderling afhankelijk. Belarus heeft de plicht om de mensenrechten van zijn burgers te waarborgen en te eerbiedigen.

Belarus moet binnen het kader van het Oostelijk Partnerschap van de Europese Unie op alle mogelijke manieren worden gesteund bij de ontwikkeling van een goed functionerende democratie en de mensenrechten. De Europese Unie moet gerichte sancties en het gebruik ervan overwegen, want het maatschappelijk middenveld mag, gezien de huidige situatie in Belarus, niet worden gestraft.

  Leonidas Donskis, namens de ALDE-Fractie. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, het ziet er geenszins naar uit dat het Belarussische bewind in de komende maanden of jaren uit zichzelf zal veranderen. Alleen door zeer sterke druk van de Europese Unie kunnen we verwachten dat er iets gebeurt.

Belarus gaat door met het schenden van alle grondrechten en burgerlijke vrijheden. Gedurende de laatste maand hebben we kunnen beleven dat de Belarussische autoriteiten herhaaldelijk blijk hebben gegeven van hun minachting en geringschatting voor de grondrechten van vrijheid van vergadering en meningsuiting.

We zouden hier kunnen spreken over de matrix van de onveranderlijkheid van Loekasjenko en zijn bewind, maar mogen niet met een dergelijk pessimistische opmerking sluiten. We moeten begrijpen dat een werkelijke reactie een signaal aan de Belarussen zou zijn – aan de Belarussische natie – dat ze welkom zijn in Europa, waarbij tegelijkertijd druk op het bewind moet worden uitgeoefend en de schendingen van de mensenrechten in duidelijke bewoordingen aan de kaak moeten worden gesteld.

We mogen ons niet laten misleiden door Loekasjenko, die soms de hand uitstrekt naar de Europese Unie alleen om Rusland woedend te maken of vice versa. Dit is onaanvaardbaar. Wat er in Belarus aan de hand is moet op zeer principiële wijze worden beoordeeld, en er moet meer druk worden uitgeoefend.

  Tomasz Piotr Poręba, namens de ECR-Fractie. – (PL) Mijnheer de Voorzitter, we discussiëren gemiddeld een keer per twee maanden over de gebeurtenissen in Belarus - het is vandaag al de derde keer dit jaar. We noemen gevallen van schending van de mensenrechten, we noemen de namen van oppositieactivisten die in gevangen zijn gezet en we bespreken hoe vele maatschappelijke en niet-gouvernementele organisaties in hun activiteiten worden beperkt. Al deze zaken vragen inderdaad om een veroordeling en een bijzonder sterk protest van onze kant. Ik ben echter van mening dat het net zo belangrijk is, zo niet belangrijker, dat de Europese Unie daadwerkelijk en substantieel betrokken is bij de opbouw van het maatschappelijk middenveld, financiële steun verleent aan niet-gouvernementele organisaties en de vrije media, en ook economische sancties oplegt. Wat die economische sancties betreft lijkt het erop dat nu het moment is aangebroken om ze zo snel mogelijk in te voeren.

Vandaag stemmen we over een resolutie die bedoeld is om de Belarussische samenleving moreel te steunen. Ik vind dat hier concrete maatregelen op moeten volgen, zowel financiële maatregelen als economische sancties, zodat de vrijheid en democratie in dit land hersteld kan worden.

  Krisztina Morvai (NI). – (HU) Mijnheer de Voorzitter, dames en heren, tijdens onze discussie over de mensenrechtensituatie in Belarus kwamen er twee vragen bij me op. De eerste vraag is: wat zou u ervan zeggen als we een van de leden uit de huidige regering van Loekasjenko over een of twee jaar hier in het Europees Parlement zouden terugzien, en wel als vicevoorzitter van de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (LIBE), de commissie die zich bezighoudt met burgerlijke vrijheden en mensenrechten? Mijn tweede vraag is: wanneer is het zover dat ik tijdens een van deze debatten op donderdagmiddag tussen de landen buiten de Europese Unie een land als de Verenigde Staten of Israël op de agenda zie staan, nu we het toch al de hele tijd over mensenrechtensituaties hebben ?

Over beide vragen wil ik in de resterende twee minuten nog een paar dingen zeggen. De ene vraag had betrekking op het lid van de regering-Loekasjenko. Dames en heren, Kinga Göncz, lid van de regering van de Hongaarse Loekasjenko, Ferenc Gyurcsány, is ondervoorzitter van LIBE en leest de vertegenwoordigers van Italië, Frankrijk en andere democratieën de les over mensenrechten.

Waarmee is deze Hongaarse Loekasjenko, Ferenc Gyurcsány, ook al weer beroemd geworden? Met dezelfde dingen, soms zelfs in ernstigere vorm, die dit verslag noemt in verband met Loekasjenko en Belarus, en waartegen u protesteert, wat betekent dat u Loekasjenko en Belarus, een land buiten de Europese Unie, harder afrekent op deze zaken dan Ferenc Gyurcsány en Hongarije. Dan heb ik het ook over het feit dat de Hongaarse Loekasjenko praktisch elk significant protest tegen de regering met geweld heeft onderdrukt. Ikzelf heb een schadevergoeding ontvangen en excuses gekregen van de politie voor het feit dat men ook mij, als vertegenwoordiger van het Europees Parlement, van zeer dichtbij met traangas in het gezicht heeft gespoten. Het meest verbijsterende feit is dat er nu nog steeds leidende figuren uit de protesten tegen de regering in de gevangenis zitten, hetzij om een onherroepelijke gevangenisstraf uit te zitten, hetzij in voorarrest.

De andere vraag betreft de Verenigde Staten. Daar hebben ze ook de doodstraf, en de martelingen in Guantánamo zijn dezelfde als die in Belarus waartegen u protesteert. Kan het zo zijn dat iemand de hand probeert te leggen op het nationaal bezit van Belarus? Is dat misschien de reden dat men willekeurig voor dit land heeft gekozen, met name gezien de sancties waarmee u dreigt, die effect zullen hebben op het nationaal bezit en de overheidsbedrijven?

  Bernd Posselt (PPE). - (DE) Mijnheer de Voorzitter, ik zit niet vaak op één lijn met de heer Maštálka, maar vandaag wel. Ten eerste wil ik zeggen dat alle partijen ervoor moeten vechten dat er in Belarus eindelijk sprake is van democratie en de rechtsstaat. Ten tweede wil ik een lans breken voor meertaligheid. Net als hij ben ik afkomstig uit een mini-Europa, het voormalige Habsburgse rijk, dat in veel opzichten niet slecht was, maar dat uiteen viel omdat de grootste taalgroep – namelijk de mijne, de Duitse – er altijd op stond dat iedereen Duits sprak. Dat was het einde van een multinationale gemeenschap. Charles, ik heb een hoge pet van je op, maar wij zijn hier voor meertaligheid en juist voor de rechten van de kleine talen.

Wat betreft Belarus wil ik zeggen dat Kroatië en Slovenië twintig jaar geleden vrije landen werden – en in augustus kwamen daar de Oostzeestaten, Rusland en Oekraïne bij. Niemand had gedacht dat er twintig jaar later nog een dictatuur in Europa zou zijn. Helaas is er niet slechts één. Er is Belarus, er is een dictatoriale ontwikkeling in Rusland, er is een achterwaartse ontwikkeling in Oekraïne en er zijn problemen in Moldavië en Transnistrië. We moeten dus eenvoudigweg onder ogen zien dat de vrijheid van onze oostelijke buren in verschillende mate gevaar loopt. We moeten daarom heel duidelijk zijn, strategisch denken en vrijheid en de rechtsstaat tot maatstaf maken van onze betrekkingen met alle oostelijke buren, en vooral als het gaat om Belarus.

  Marek Henryk Migalski (ECR). - (PL) Mijnheer de Voorzitter, ik begin met een persoonlijk verhaal. Ik ben benaderd door de organisatie Libereco Partnership for Human Rights met het verzoek om een van de gevangen oppositieactivisten in Belarus, namelijk Dimitri Bondarenko, te adopteren. Ik zou iedereen die zich met deze zaken bezighoudt, willen voorstellen om contact op te nemen met deze organisatie en een van de onderdrukte Belarussen en hun familie te adopteren, als antwoord op de vraag wat we kunnen doen voor degenen die feitelijk zo dichtbij zijn, in een buurland van de Europese Unie.

Ik weet eigenlijk zeker dat we allemaal voor sterke, duidelijke maatregelen zijn. Het is in deze zaal allemaal al gezegd. Er zijn sancties nodig, we moeten krachtige taal gebruiken omdat we Loekasjenko alleen kunnen aanspreken in een taal die hij begrijpt, en dat is de taal van het eigenbelang, de taal van de macht. Om de mensenrechten en de democratie te redden, moeten we een taal gebruiken die in Minsk wordt verstaan.

Ik heb de indruk dat we hier al vele malen over hebben gesproken, maar dat onze woorden weinig hebben opgeleverd. Deze oproep is uiteraard gericht aan dit Huis en alle organen en instellingen van de Europese Unie. Ik stel echter ook voor dat u deze uitdaging meeneemt naar uw eigen land, naar uw eigen regering. Die beschikken namelijk minimaal over dezelfde overredingskracht als de Europese Unie om de heer Loekasjenko ervan te overtuigen dat hij democratie en vrijheid moet invoeren in Belarus.

  Eija-Riitta Korhola (PPE). − (FI) Mijnheer de Voorzitter, na de verkiezingen in december begon de Belarussische president Loekasjenko doelbewust de toch al zwakke politieke oppositie en onafhankelijke media neer te slaan.

Ongeveer veertig mensen die na de verkiezingen aan demonstraties hadden deelgenomen, werden beschuldigd van het organiseren van onlusten, waarop een maximumstraf van vijftien jaar hechtenis staat. In strijd met de democratische beginselen is de macht in Belarus zeer stevig bij de president geconcentreerd.

Loekasjenko zit nu in zijn vierde termijn als president en heeft in de afgelopen zestien jaar laten zien dat zijn bewegingen in de richting van democratie slechts een cynisch spel zijn. De beperkingen die de Europese Unie Belarus heeft opgelegd zijn dus totaal gerechtvaardigd en zouden zelfs moeten worden aangescherpt.

Ik sta volledig achter de oproep die het Parlement gisteren heeft gedaan aan de Internationale IJshockeybond om Belarus het recht te ontnemen om het Wereldkampioenschap van 2014 te organiseren als dat land niet al zijn politieke gevangenen vrijlaat. De Europese Unie moet ook gerichte economische sancties instellen en meer steun geven aan niet-gouvernementele organisaties in Belarus.

  Vasilica Viorica Dăncilă (S&D). – (RO) Mijnheer de Voorzitter, de internationale gemeenschap, waarvan de Europese Unie ook deel uitmaakt, dringt er al lange tijd bij de Belarussische autoriteiten op aan de internationale verplichtingen die zij zijn aangegaan te eerbiedigen, de repressieve maatregelen tegen vertegenwoordigers van de oppositie te staken, de tijdens diverse demonstraties gearresteerde betogers vrij te laten, een einde te maken aan de repressieve maatregelen tegen de vrije pers, het maatschappelijk middenveld en mensenrechtenactivisten, en eerlijke en transparante rechtspraak toe te staan. De Belarussische autoriteiten moeten begrijpen dat wanneer zij nalaten om eerbied aan de dag te leggen voor de mensenrechten en de rechtsstaat, overeenkomstig de gezamenlijke verklaring die werd afgelegd op de top van het Oostelijk Partnerschip op 7 mei 2009 en die mede door de Belarussische regering werd ondertekend, de Europese Unie zich niet tot enige vorm van steun zal kunnen committeren.

  Ulrike Lunacek, auteur. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, ik heb om het woord gevraagd, omdat ik nog eens terug wil komen op hetgeen mevrouw Morvai eerder heeft gezegd. Kinga Göncz behoort niet tot mijn partij, maar het stuit mij tegen de borst hoe mevrouw Morvai gebruik maakt van een debat over de laatste dictatuur in Europa – Belarus onder de heer Loekasjenko – om een respectabel lid van dit Parlement in diskrediet te brengen door haar uit te maken voor een Hongaarse Loekasjenko.

(Applaus)

Dit strookt in het geheel niet met de waarden of het aanzien van ons gemeenschappelijk Europees Parlement, waarvoor we allemaal zijn gekozen.

  Krisztina Morvai (NI). – (EN) Mijnheer de Voorzitter, ik vraag mij af of mevrouw Lunacek naar mij heeft geluisterd toen ik vertelde dat mevrouw Göncz lid was van de Hongaarse Loekasjenko-regering – de regering van de heer Gyurcsány.

Antwoord alstublieft op mijn vraag, mevrouw Lunacek. Wat weet u van de veelvuldige schendingen van de mensenrechten die 2006 in Hongarije hebben plaatsgevonden? Kunt u deze gebeurtenissen alstublieft even recapituleren? Ze waren in ieder geval niet minder ernstig en niet minder in aantal dan de schendingen door Loekasjenko, en als advocaat voor mensenrechten veroordeel ik beide – uw partijvrienden die de vrije mening aan banden leggen en mensen willekeurig opsluiten, en eveneens de schendingen van de mensenrechten door Loekasjenko. Beide gevallen zijn onduldbaar en u, als leden van het Parlement, dient zowel het een als het ander te bestrijden.

  Ulrike Lunacek, auteur. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, ik geloof dat de vorige spreekster het een en ander door elkaar heeft gehaald. Er is geen Loekasjenko-partij in Hongarije. Ik kom niet uit Hongarije en ik ben geen lid van een sociaaldemocratische partij of fractie in dit Huis, maar ik vind het onaanvaardbaar wanneer een lid van dit Parlement iemand anders in dit Parlement bekritiseert door haar te vergelijken met een lid van een dictatoriale partij in een ander land buiten de EU.

(Applaus)

  Martin Schulz (S&D). – (DE) Mijnheer de Voorzitter, mevrouw Göncz is een afgevaardigde van mijn fractie. Je kunt tegen Ferenc Gyurcsány zijn of voor hem. Je kunt mevrouw Göncz veroordelen of je kunt haar steunen. Het is absoluut aan iedereen zelf om, vrij en onafhankelijk, te beslissen of je voor of tegen een politieke overtuiging van een bepaalde persoon bent.

Het debat dat wij hier voeren, gaat over de laatste dictatuur in Europa. Het gaat over één van de meest wrede en bloedigste dictaturen op het Europese continent. Ik vind het volslagen onacceptabel dat een vrij gekozen, democratisch lid van mijn fractie vergeleken wordt met een bloeddorstige dictator. Ik vind dat het Parlement dit ook moet afkeuren, vooral als het afkomstig is van de vertegenwoordiger van een partij die erom bekendstaat dat zij de Roma-minderheid in Hongarije benadert met een haat en een vervolging die zijn gelijke in Europa niet kent. Als hier één persoon is die niet het recht heeft om mevrouw Göncz te bekritiseren, dan is het wel mevrouw Morvai.

(Applaus)

  Charles Tannock, auteur. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, ik wil het over Belarus hebben, en mij niet bezighouden met de binnenlandse politiek van Hongarije. De ineenstorting van de Sovjet-Unie is inmiddels twintig jaar geleden, maar president Loekasjenko van Belarus doet alsof er in het geheel niets is veranderd. Politieke onderdrukking is net zo wijdverbreid als ten tijde van de Sovjet-Unie en wordt door de geheime dienst van Loekasjenko – die provocatief genoeg nog altijd KGB wordt genoemd – ten uitvoer gebracht.

Zoals we uit de protesten na de verkiezingen van verleden jaar december hebben geleerd, staat Loekasjenko geen afwijkende meningen toe en schijnt hij de activisten voor de democratie graag met geweld te bejegenen en te intimideren. Uit de resolutie van vandaag komt duidelijk naar voren dat Loekasjenko de vervolging van en de pesterijen tegen de tegenstanders van zijn ijzeren bewind nog heeft versterkt. We roepen hem op om met deze zinloze onderdrukking op te houden, alle politieke gevangen vrij te laten, om in plaats daarvan Belarus weer terug te brengen op het pad van een werkelijke, pluralistische democratie met meer partijen.

Verleden week waren tijdens de openingszitting van de Parlementaire Vergadering Euronest volkomen terecht geen vertegenwoordigers uit Belarus aanwezig. Belarus is het ontbrekende stukje van de democratische legpuzzel van Europa, en ik kijk uit naar de dag dat dit land weer naar de Europese familie terugkeert.

  Alfreds Rubiks (GUE/NGL) . – (LV) Mijnheer de Voorzitter, ik geef mijn volledige steun aan het Europees Parlement en de aanwezige leden wanneer zij aandringen op het feit dat mensenrechten niet alleen binnen de Europese Unie maar in de gehele wereld grondrechten zijn en dat deze de basis vormen van het leven. Ik sta echter niet achter het op brede schaal beschuldigen van een land (zonder een specifiek voorbeeld te geven), het staatshoofd of alle burgers van dat land van misdrijven die zij niet hebben gepleegd. Wanneer we het hebben over het feit dat iemand van de oppositie (en niet alleen van de oppositie maar ook andere personen) na bepaalde gebeurtenissen is gearresteerd en wij in die omstandigheid iets van een dictatorschap menen te zien, wat is dan het nut van rechtbanken binnen een democratisch systeem? Laten we de rechter oordelen over datgene dat is gebeurd en over wie terecht of onterecht is veroordeeld of gearresteerd. Het feit dat je in de oppositie zit, maakt nog niet dat je alles maar kunt doen wat in je opkomt. Ik verzoek eenieder dan ook een uiterst tolerante en evenwichtige houding aan te nemen.

  László Andor, lid van de Commissie. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, de Commissie is uiterst bezorgd over de situatie in Belarus en met name over de ontwikkelingen in de nasleep van de schending van verkiezingsnormen bij de presidentsverkiezingen op 19 december 2010.

De onderdrukking neemt nu toe, met een aantal lopende rechtszaken tegen voormalige presidentskandidaten en het merendeel van de in hechtenis verblijvende activisten. Tegelijkertijd zijn er ontwikkelingen aan de gang die zouden kunnen leiden tot de sluiting van de twee overgebleven onafhankelijke kranten – Nasha Niva en Narodnaya Volya – en de pesterijen tegen de politieke oppositie, het maatschappelijk middenveld en de onafhankelijke media gaan ononderbroken door.

De vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de EU, mevrouw Ashton, heeft een aantal algemene en specifieke verklaringen over de situatie in Belarus afgegeven. We hebben in duidelijke bewoordingen de verslechterende situatie veroordeeld en Belarus herhaaldelijk opgeroepen om een eind te maken aan de aanhoudende onderdrukking van de politieke oppositie en het maatschappelijk middenveld, alle politieke gevangen vrij te laten en de politieke processen te staken. We hebben ook onze ernstige bezorgdheid geuit over de berichten over foltering en andere vormen van slechte behandeling, intimidatie en onregelmatigheden tijdens de processen.

Ik wil u er ook aan herinneren dat de Raad in januari restrictieve maatregelen heeft aangenomen, die een reisverbod en een bevriezing van tegoeden omvatten. Op het moment staan 175 mensen op de lijst – dit in vergelijking tot de veertig namen die na de verkiezingen van 2006 werden genoemd voor een visumverbod en een bevriezing van tegoeden – en indien de ontwikkelingen daarom vragen, zullen we nog meer namen op de lijst zetten. Bovendien overwegen we verdere mogelijke maatregelen, ook economische.

We hebben met onze boodschappen duidelijk gemaakt dat we zullen doorgaan met ons engagement voor het Belarussische volk en het maatschappelijk middenveld. We boeken vooruitgang bij de vereenvoudiging van de visumverlening. De Raad heeft op 28 februari onderhandelingsrichtsnoeren inzake vergemakkelijking van de visumverlening en overnameovereenkomsten aangenomen, en we moedigen de lidstaten aan om optimaal gebruik te maken van de bestaande speelruimte die de Visumcode biedt, met name de mogelijkheid om af te zien van leges voor visa of deze te verminderen voor bepaalde categorieën burgers. Inzake steunverlening verviervoudigt de Commissie haar steun aan het Belarussische volk en maatschappelijk middenveld.

We blijven bij ons beleid van kritisch engagement in Belarus. Dit werd nog eens duidelijk gemaakt in de conclusies van de Raad Buitenlandse Zaken van 31 januari. Tegelijkertijd is het duidelijk dat iedere verbetering van onze bilaterale betrekkingen ervan zal afhangen of Belarus bereid is om de beginselen van de democratie, de rechtsstaat en de mensenrechten te respecteren.

Tot slot wil ik zeggen dat de situatie in Belarus bovenaan onze agenda blijft staan. Ik ben er verheugd over dat een grote meerderheid van dit Parlement bereid is om een serieus debat hierover voort te zetten en zich niet laat afleiden. We zullen de ontwikkelingen verder goed in de gaten houden en we zijn erop voorbereid te reageren als dit nodig mocht zijn.

  De Voorzitter. – Het debat is gesloten.

De stemming vindt dadelijk plaats.

Schriftelijke verklaringen (artikel 149)

  Jacek Olgierd Kurski (ECR), schriftelijk. – (PL) Wij zijn al langere tijd getuige van het politieke onvermogen van de Europese Unie ten opzichte van de tragische situatie in Belarus. Opeenvolgende oproepen en resoluties leveren niets op. De harde hand van het bewind van Alexander Loekasjenko maakt de oppositie monddood en sluit haar leiders op in gevangenissen of stuurt ze naar zogenaamde strafkolonies. Het volstaat hier de naam te noemen van Andrey Sannikau, de presidentskandidaat van de oppositie wiens proces een maand geleden is begonnen, of die van Nikolai Statkevich, die vastzit in een KGB-gevangenis. Wat heeft de Europese Unie gedaan om hen vrij te krijgen? De sleutel voor een succesvolle revolutie in Belarus ligt in handen van Rusland dat altijd een bondgenoot is geweest van het regime. Het is daarom de moeite waard om tijdens de eerstkomende bijeenkomst met de leiders van het Kremlin te stoppen met de gesprekken over een gemeenschappelijke Europese veiligheidszone van de Atlantische Oceaan tot de Oeral, zoals de leiders van Frankrijk en Duitsland willen, en de echte uitdagingen aan te gaan die vlak over onze grens te vinden zijn. De economische crisis in Belarus is het moment voor verandering. Alle internationale hulp moet afhankelijk worden gesteld van democratische hervormingen in Belarus.

(1) Zie notulen.