Pełne sprawozdanie z obrad

Wtorek, 7 czerwca 2011 r. - Strasburg

6. Epidemia EHEC w państwach członkowskich UE (debata)

  Przewodniczący – Kolejnym punktem porządku obrad jest oświadczenie Komisji w sprawie wybuchu epidemii EHEC w państwach członkowskich.

  John Dalli, komisarz – Panie Przewodniczący! Chciałbym podziękować wszystkim Państwu za możliwość poinformowania Państwa o wydarzeniach związanych z wybuchem epidemii E. coli.

Bardzo martwi mnie żniwo śmierci i zachorowań, jakie ta spowodowana przez żywność epidemia zebrała wśród ludności Europy i chcę skorzystać z okazji, aby jeszcze raz złożyć moje kondolencje wszystkim tym, którzy ucierpieli w jej wyniku.

W tym kontekście muszę powiedzieć, że sytuacja nadal się zmienia. Na dzień dzisiejszy odnotowano 1.672 przypadków zakażenia toksyną Shiga wytwarzająca bakterię E. coli, a poważne powikłania rozwinęły się u co najmniej 661 osób. Według najnowszych informacji wybuch tej epidemii spowodował 21 zgonów w Niemczech i 1 w Szwecji. Sporadyczne przypadki odnotowano w pozostałych 11 państwach członkowskich. W Szwajcarii zanotowano 15 przypadków, a w Stanach Zjednoczonych 4. Epicentrum choroby nadal znajduje się w okolicach Hamburga, w Niemczech północnych. Większość przypadków odnotowanych poza Niemcami dotyczy albo przemieszczających się obywateli niemieckich, albo osób, które odwiedziły tę część Niemiec. A zatem, co Komisja robi, aby uporać się z epidemią?

Po pierwsze, niezwłocznie uruchomiliśmy wszystkie sieci odpowiedzialne za zarządzanie kryzysowe. Sieci są w codziennym kontakcie ze sobą i umożliwiają szybką wymianę informacji dającą podstawy do podjęcia szybkich działań. Komisja niemal codziennie odbywa spotkania z organami zdrowia publicznego i bezpieczeństwa żywności, aby omówić rozwój epidemii, działania zdrowotne podjęte w celu przeciwdziałania zakażeniu oraz leczenia zakażonych. System wczesnego ostrzegania i reagowania oraz system wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach okazał się solidną podstawą do wymiany informacji.

Po drugie, zwróciliśmy się do Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) o przeprowadzenie naukowej oceny ryzyka, którą systematycznie się uaktualnia w miarę rozwoju sytuacji. Dziś mamy unijną definicję przypadku, która umożliwia państwom członkowskim przyjęcie identycznego podejścia do badania epidemii. ECDC gromadzi i porównuje ankiety pacjenta dotyczące wybuchu epidemii. We współpracy z Europejskim Urzędem ds. Bezpieczeństwa Żywności ECDC opracowano też zalecenia dotyczące środków zaradczych adresowanych do ogółu społeczeństwa. Wytyczne te są już dostępne na stronie internetowej Komisji we wszystkich językach urzędowych.

Zwróciliśmy się do ECDC o pilne ustanowienie platformy wymiany najlepszych praktyk w sprawie leczenia, skupiającej zarówno państwa członkowskie, jak i stowarzyszenia zawodowe. Nasze laboratorium referencyjne UE ds. bezpieczeństwa żywności w Rzymie w rekordowym czasie opracowało metodę skracającą czas niezbędny do wykrycia bakterii E. coli w żywności z około sześciu dni do 48 godzin.

Chciałabym podkreślić, że odczucia społeczne są niezwykle ważne. W tej kwestii Komisja przygotowuje codzienne uaktualnienia przekazywane do sieci komunikacyjnych Komitetu ds. Bezpieczeństwa Zdrowia oraz wspólnotowych organów ds. bezpieczeństwa żywności. Ponadto, Komisja prowadzi stronę internetową poświęconą aktualnościom dotyczącym tej epidemii.

Chciałbym zdecydowanie wezwać posłów do Parlamentu Europejskiego, aby poparli ten poparty dowodami naukowymi komunikat adresowany do opinii publicznej, co pozwoli na ograniczenie niepotrzebnych lęków i wzmocnienie naszych wspólnych działań. Mogę Państwa zapewnić, że we współpracy z tymi organami, Komisja oraz krajowe ministerstwa zdrowia i bezpieczeństwa żywności bardzo ciężko pracują, aby wesprzeć je w opanowaniu tej epidemii.

Aby to zrobić musimy prowadzić intensywne badania dotyczące ustalenia źródła zakażenia; prace trwają nawet teraz, gdy przemawiam. Na wczorajszym posiedzeniu Rady ds. Ochrony Zdrowia zwróciłem się do Niemiec o wzmocnienie nadzoru, kontroli epidemii oraz środki umożliwiające ustalenie źródła epidemii i powstrzymanie rozprzestrzeniania się zakażenia. Poprosiłem też o szybkie usunięcie przyczyn skażenia. Władze niemieckie przyjęły wniosek Komisji dotyczący wysłania do Niemiec ekspertów Komisji, ECDC i EFS z dziedziny epidemiologii chorób przenoszonych przez żywność.

W niedzielę 5 czerwca eksperci rozpoczęli misję pomocy władzom niemieckim w prowadzeniu badań epidemiologicznych, weryfikacji wyników oraz wniesieniu wkładu w prowadzone badania epidemiologiczne mające na celu ustalenie źródła. Jak wszyscy wiemy pierwsze podejrzenia władz niemieckich, że przyczyną były hiszpańskie ogórki nie zostały potwierdzone wynikami żadnego z dostępnych testów.

W niedzielę 5 czerwca władze niemieckie powiadomiły Komisję, że na podstawie badań epidemiologicznych uważają, że prawdopodobną przyczyną wybuchu epidemii E. coli dotyczącej głównie północnej części Niemiec są kiełki fasoli. Informacja ta została niezwłocznie przekazana wszystkim państwom członkowskim za pośrednictwem systemu wczesnego ostrzegania i reagowania oraz systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach.

Komisja z uwagą śledzi wszelkie nowe wydarzenia i z chwilą, gdy testy laboratoryjne potwierdzą ustalenia epidemiologiczne, podejmie decyzję o właściwym kierunku działań. Póki co wyników nie ma.

W tym miejscu powinienem podkreślić, że najważniejsze jest, aby władze krajowe nie spieszyły się z przekazywanie jakichkolwiek informacji na temat źródła zakażenia, które nie są potwierdzone analizą bakteriologiczną, ponieważ powoduje to rozprzestrzenianie się w społeczeństwie całej Europy nieuzasadnionych obaw oraz stwarza problem dla naszych producentów żywności sprzedających produkty w UE i poza UE.

W chwili, gdy prowadzi się tak intensywne badania musimy uważać, aby nie wyciągnąć zbyt pochopnych wniosków. W tym kontekście chcę się odnieść do ostatnich informacji, jakie nadeszły z Niemiec, dotyczących podejrzenia, że źródłem zakażenia mogą być kiełki; wskazano w niej, że nie zakończono testów laboratoryjnych, a zatem należy unikać wyciągania pochopnych wniosków.

To dowodzi, jak ważne jest, aby państwa członkowskie przekazywały do RASFF odpowiednio uzasadnione i naukowo potwierdzone powiadomienia i aby uruchamiać RASFF wtedy, gdy państwa członkowskie są pewne dowodów naukowych potwierdzających powiadomienie.

Aby ochronić rynek wewnętrzny musicie działać szybko i zdecydowanie. Jeżeli zdołamy to osiągnąć, wtedy możemy wyciągać wnioski z doświadczeń uzyskanych podczas tego kryzysu i dalej doskonalić nasze systemy. Powtarzam: nasz system działa. Musimy się ciągle uczyć, jestem przekonany, że naszym obowiązkiem jest zachowanie elastyczności i szybkie dostosowanie naszych procesów i procedur reagowania na tego rodzaju zdarzeń.

Koordynacja oraz przejrzyste kanały informacji i komunikacji to podstawa naszej zdolności do efektywnego działania w takich sytuacjach. Musimy zdobyć doświadczenie w tej dziedzinie.

Zanim skończę chciałbym krótko omówić dwie sprawy. Pierwsza dotyczy odniesień do embargo na pewne produkty. Chcę jeszcze raz podkreślić, że pod względem geograficznym epidemia ogranicza się do obszaru sąsiadującego z miastem Hamburg, na dzień dzisiejszy nie ma więc powodu, aby środki te podejmować na szczeblu europejskim. Wobec tego faktu oraz w świetle kroków podjętych na rzecz ustalenia źródła, każde embargo nałożone na dowolny produkt uważamy za nieproporcjonalne.

Na koniec chcę powiedzieć, że jestem niezwykle uwrażliwiony na wpływ finansowy, jaki kryzys wywiera na rolników, zwłaszcza producentów warzyw. Dlatego ściśle współpracuję z moim kolegą, komisarzem Cioloşem, aby zlikwidować obciążenie, z jakim boryka się ta część naszych obywateli, którą epidemia ta również dosięgła. Dlatego ministrowie rolnictwa odbywają dziś nadzwyczajne posiedzenie Rady poświęcone epidemii bakterii E. coli. Gdy tylko skończę przemawiać wracam do Brukseli, aby towarzyszyć komisarzowi Cioloşowi na nadzwyczajnym posiedzeniu Rady ministrów rolnictwa.

Ponadto jesteśmy w stałym kontakcie z państwami trzecimi, przede wszystkim Rosją, do jakich będziemy się zwracać o zniesienie embarga, które uważamy za nieproporcjonalne. Komisja pracuje ramię w ramię z państwami członkowskimi, aby osiągnąć jeden wspólny cel: jak najszybsze zakończenie tej epidemii. Nalegam, aby wszystkie zainteresowane strony zrozumiały, że sytuacja taka jak ta to nie problem lokalny, ale europejski.

(Oklaski)

  Peter Liese , w imieniu grupy PPE – (DE) Panie Przewodniczący, Panie Komisarzu, Panie i Panowie! Chciałbym podziękować Komisarzowi Dalliemu za skoncentrowanie się przede wszystkim na pacjentach. Chciałbym zrobić to samo. Setki osób poważnie choruje. W północnych Niemczech zaczyna brakować personelu medycznego. Zmarły już dwadzieścia dwie osoby. Wczoraj w Radzie przedstawiciel innego państwa członkowskiego – Luksemburga – powiedział, że straty finansowe można byłoby nadrobić, strat w ludziach nie. Dlatego chciałbym przede wszystkim prosić o wyrozumiałość, jeżeli chodzi o przekazywanie ostrzeżeń nawet, jeżeli nie jesteśmy w 100 % pewni, gdzie znajduje się źródło, a opieramy się jedynie na podejrzeniach – a mimo to podajemy tę informację do publicznej wiadomości.

Oczywiście będziemy musieli znaleźć źródło. Widzę, że wielu ludzi pracujących dla władz, wspieranych również przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) – moje szczere podziękowania dla instytucji europejskich oraz komisarza Dalliego za to, że Unia Europejska także pomaga w badaniu tej sprawy – naprawdę bardzo intensywnie pracuje nad tą sprawą. Niemniej jednak, jako niemiecki poseł do tego Parlamentu nie mogę tu stać i twierdzić, że wszystko jest w porządku. Jest kilka problemów związanych z zarządzaniem kryzysowym.

Na przykład senator ds. zdrowia z Hamburga przekazała opinii publicznej informacje, zresztą słusznie, nawet jeżeli nie miała bezwzględnej pewności, o hiszpańskich ogórkach. W hiszpańskich ogórkach wykryto patogen EHEC, a nie powinien się tam znaleźć. Nawet hiszpańscy posłowie muszą to zrozumieć. Jednak informacje te przekazała najpierw opinii publicznej, a dopiero znacznie później, kilka godzin czy nawet pół dnia później, poinformowała Komisję Europejską i hiszpańskie władze. To nie do przyjęcia. W tej sprawie my w Niemczech musimy wewnętrznie rozstrzygnąć, jak poprawić zarządzanie informacjami. Jednakże wspólnie powinniśmy się skupić na fakcie, że wróg nie kryje się w Hiszpanii, czy w Niemczech, a prawdziwym problemem jest patogen, który musimy okiełznać i zwalczyć.

Moja ostatnia uwaga jest taka, że na ostatnim posiedzeniu plenarnym przyjęliśmy rezolucję w sprawie oporności na antybiotyki. Mimo że patogenu tego nie należy leczyć antybiotykami, problem polega na tym, że jest on oporny na wiele popularnych antybiotyków. To problem długofalowy, który wymaga teraz od nas szybkiego rozstrzygnięcia, ponieważ następnym razem może się zdarzyć tak, że patogen ten trzeba będzie leczyć antybiotykami, ale jego wyleczenie nie będzie możliwe z uwagi na jego oporność na antybiotyki. Musimy nad tym popracować.

  Linda McAvan, w imieniu grupy S&D – Panie Przewodniczący! Panie Komisarzu, ma Pan słuszność, że jest to problem zdrowia publicznego, bardzo poważny, a nasza uwaga powinna się teraz skupić na opiece nad chorymi i ustaleniu źródła, a potem musimy przyjąć perspektywę długoterminową i ustalić, co powinniśmy zrobić żeby to się nie powtórzyło.

Kilka tygodni temu spotkałam się z przedstawicielką amerykańskiej Agencji Żywności i Leków. Mówiła mi o problemach z bakterią E coli w owocach i warzywach w Stanach Zjednoczonych i rozmawiałyśmy, dlaczego sytuacja ta nie jest powszechna w Unii Europejskiej. Teraz wybuchła epidemia, dlatego musimy sobie zadać kilka pytań. Czy jest to kwestia naszych praktyk rolnych, o których właśnie mówił pan poseł Liese? A może wysokowydajnego rolnictwa, owoców i warzyw szklarniowych? Czy może nadmiernego stosowania antybiotyków u zwierząt gospodarskich? Czy powszechnego używania nawozów? Czy bardziej dokładne znakowanie żywności pomogłoby nam w szybszym ustaleniu źródła zakażenia? Chcę zauważyć, że nie ma tu dziś przedstawiciela Rady, ale Rada sprzeciwia się podawaniu na naszej żywności właściwego państwa pochodzenia. Mam nadzieję, że w przyszłości wysłuchają tej debaty.

Panie Komisarzu! Musimy zatem przez dłuższy czas prowadzić dokładne badania, musimy zdobywać doświadczenie i wprowadzić je do naszych strategii politycznych. Zbyt często Komisja i wielu posłów do Parlamentu mówi nam o nadmiernej regulacji, ale podobnie, jak w przypadku banków, zaczynam się zastanawiać, czy nie przedkładamy wymagań nakładanych na rynek i łańcuchy dostaw nad ochronę społeczeństwa i konsumentów. „Zwykła przedsiębiorczość” nie wystarcza. Nie jest normalne, że obywatele Europy idą zjeść sałatkę i umierają po jej zjedzeniu; aby rozwiązać ten problem musimy zmienić politykę.

  Corinne Lepage, w imieniu grupy ALDE – (FR) Panie Przewodniczący! Panie Komisarzu, dziękuję, że odniósł się Pan najpierw do ofiar i osób, które zachorowały. Oczywiście przede wszystkim do nich musimy kierować nasze myśli, ale także do rolników, którzy znaleźli się w niezwykle trudnej sytuacji, co jest dla nas całkowicie zrozumiałe.

Chcę poczynić trzy uwagi. Po pierwsze, podtrzymanie zasady ostrożności. Zastosowano ją w tym przypadku, a więc nie możemy narzekać, trzeba będzie oczywiście poradzić sobie z jej konsekwencjami. Jak przed chwilą zauważył pan poseł Liese, ludzie są na pierwszym miejscu przed wyzwaniami gospodarczymi, które można rozwiązać w dowolnym momencie. Niestety śmierć jest nieodwracalna.

Po drugie, w pełni zgadzam się z tym, co pani poseł McAvan właśnie powiedziała o znaczeniu identyfikowalności. Mówimy dziś o znakowaniu. Najważniejsze, abyśmy wprowadzili kompleksowe znakowanie i abyśmy mogli śledzić produkty, abyśmy mogli się dowiedzieć skąd one pochodzą.

Po trzecie, jeżeli chodzi o absolutnie podstawowe zagadnienie leżące u podstaw problemu musimy przyznać, że nie wiemy wszystkiego, że w naszej wiedzy naukowej są luki i że tak naprawdę czasami błądzimy w całkowitych ciemnościach. Nie możemy wiedzieć wszystkiego. Nie możemy dyskredytować tych, którzy podjęli decyzje i jednocześnie uważać, że powinniśmy czekać. W tym przypadku zasada ostrożności musi przeważyć.

  James Nicholson, w imieniu grupy ECR – Panie Przewodniczący! Najpierw chcę przekazać wyrazy współczucia tym, którzy zostali zakażeni. Jeżeli chodzi o tych, którzy zmarli: nie da się przywrócić im życia. Być może można opanować sytuację w perspektywie długoterminowej, ale widać, jakim błędem jest przedwczesne wyciąganie wniosków. Mogę zrozumieć gniew – jeżeli się pojawia, a jestem pewien, że tak – strony hiszpańskiej oraz tych, którzy stracili swoje firmy. Prawdopodobnie możemy zrobić coś, aby to zrekompensować, ale nie możemy przywrócić życia.

Musimy wyciągnąć wnioski z tej sytuacji i zagwarantować, jak pan komisarz powiedział, byśmy w przyszłości mieli silne podstawy do reagowania. Rozwiązanie musimy znaleźć jak najszybciej, a w perspektywie długoterminowej musimy usprawnić nasze mechanizmy reagowania na tego rodzaju sytuacje.

Myślę, że bardzo łatwo przychodzi mówienie po fakcie o tym, co można było albo należało zrobić, a czego nie zrobiliśmy, ale teraz właśnie dla dobra tej łatwości, moglibyśmy wprowadzić mechanizm gwarantujący, że to się nigdy nie powtórzy. Pan komisarz ma rację. Musimy wyciągnąć wnioski ze zdobytych doświadczeń. Zawsze trzeba uczyć się na błędach. Jeśli popełniono błędy, zamieńmy je na coś pozytywnego i zagwarantujmy, że to się nigdy nie powtórzy.

  Rebecca Harms, w imieniu grupy Verts/ALE – (DE) Panie Przewodniczący! Panie Komisarzu, słusznie Pan powiedział, że było za dużo zgonów, zbyt wielu ludzi zachorowało w wyniku kontaktu z patogenem EHEC i uważam, że sytuacja, w której się znaleźliśmy dowodzi też, że ani Niemcy ani Unia Europejska nie są przygotowane na takie rozprzestrzenienie się EHEC jakiego doświadczamy.

Proste porównanie z kilkoma innymi państwami jasno dowodzi, że mogliśmy się lepiej spisać. Jeszcze raz chciałabym się odnieść tylko do przykładu Stanów Zjednoczonych. Od lat 80. państwo to podejmuje intensywne działania w zakresie badań, wprowadziło obowiązek sprawozdawczości, posiada też zcentralizowany urząd kontroli chorób w Atlancie, który korzysta z szerokich uprawnień w dziedzinie podejmowania bezpośredniej interwencji w przypadku, gdy dochodzi do epidemii. Z drugiej strony w Niemczech mamy dwa odpowiedzialne ministerstwa federalne, przy czym ministerstwa te nie mogły ustalić, kto ma przejąć odpowiedzialność. Mamy też ministerstwa regionalne, które chcą i muszą przyjąć odpowiedzialność, ale jest ona zbyt szeroka. Mamy problemy komunikacyjne między laboratoriami i politykami. Dlatego jest kompletnie niezrozumiałe, dlaczego nauka ma interweniować, gdy zapowiada się środki kontrolne oraz gdy podjęte mają być działania polityczne.

Mogę zrozumieć dlaczego, po otrzymaniu informacji, że za epidemię odpowiadają ogórki, minister miałby wydać stosowane powiadomienie, ale gdzie jest szczegółowa koordynacja? Gdzie jest prawdziwy organ decyzyjny? Wydaje mi się – a mówię to z dużą ostrożnością – że działania dotyczące kiełków fasoli zostały podjęte przedwcześnie tak, jak w przypadku ogórków. Zachodzi pewna rozbieżność między ustaleniami naukowymi a działaniami politycznymi.

Wracając do tego, co musimy zrobić: musimy wprowadzić w Europie obowiązek sprawozdawczości, określić laboratoria centralne i ustanowić w Unii Europejskiej organ centralny o uprawnieniach decyzyjnych na wypadek wybuchu epidemii tego rodzaju choroby. Uważam, że takie działanie byłoby właściwe.

Jestem niezwykle wdzięczna panu posłowi Liese za wspomnienie o problemie z antybiotykami. Także i tu napotkaliśmy na problemy, których byliśmy już świadomi. Ale ponieważ boimy się wdawać w dyskusje z sektorem medycznym, branżą farmaceutyczną i wysokowydajnym rolnictwem – jest tu wiele problemów do rozstrzygnięcia – nie dochowaliśmy spójności niezbędnej aby poradzić sobie z opornością antybiotykową. EHEC i oporność antybiotykowa to bardzo ważne problemy.

  Sabine Wils, w imieniu grupy GUE/NGL – (DE) Panie Przewodniczący! Epidemia EHEC najwyraźniej odciska piętno na systemie przemysłowej produkcji żywności na zliberalizowanym rynku wewnętrznym. Gdy zyski biorą górę nad ochroną zdrowia, wtedy cierpi jakość i bezpieczeństwo żywności. Jak dotąd na skutek oddziaływania patogenu EHEC w Niemczech zmarły 22 osoby i odnotowano ponad 1 500 przypadków zakażenia. U ponad 600 pacjentów zdiagnozowano niebezpieczny zespół hemolityczno-mocznicowy (HUS), który może też powodować zaburzenia neurologiczne.

Po ponad dwóch tygodniach źródło tej zagrażającej życiu epidemii nadal jest nieznane. Gdybyśmy mieli regionalną produkcję środków spożywczych łatwiej byłoby ustalić źródło zakażenia, a skutki epidemii byłyby ograniczone. Z uwagi na długie trasy przewozowe oraz anonimowe warunki produkcji trudno śledzić pochodzenie żywności. A wykrywalność pochodzenia żywności to podstawa, jeżeli chodzi o bezpieczeństwo żywności. Konsumenci mają prawo wiedzieć, jak ich żywność została wyprodukowana oraz skąd pochodzi.

Rząd federalny Niemiec poniósł całkowitą klęskę, jeżeli chodzi o epidemię EHEC. Kwestia zarządzania kryzysem zeszła na drugi plan w obliczu zamieszania wokół kompetencji regionalnych i federalnych. Władze monitorujące nie były przygotowane na tę sytuację.

Musimy radykalnie przemyśleć politykę rolną. Nasza żywność musi być bezpieczna. Ale producentów rolnych należy chronić również przez niedoszacowanym ryzykiem finansowym. Polityka dotycząca promowania rolnictwa i obszarów wiejskich musi być konsekwentnie ukierunkowana na oczywistą decentralizację produkcji żywności i struktur rynkowych.

  Francisco Sosa Wagner (NI) – (ES) Panie Przewodniczący! Chciałbym pokrótce omówić trzy aspekty bieżącej sytuacji dotyczącej ogórków.

Jestem wnukiem Niemca i żywię głęboką sympatię dla tego państwa, ale w tym konkretnym przypadku władze niemieckie zachowały się zdecydowanie pośpiesznie i pochopnie.

Jeżeli chodzi o instytucje UE to analiza ich postępowania wykazuje, że Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i Komisja Europejska zareagowały słabo i nieporęcznie. Nie udało im się ani skoordynować sytuacji, ani nią zarządzać.

Po trzecie, poszkodowane strony są uprawnione do doraźnej pomocy finansowej. Ale w międzyczasie proponuję Parlamentowi, abyśmy pozwolili placówkom gastronomicznym w Brukseli, czy tu w Strasburgu na przywrócenie ogórków do łask.

Jak powiedziałby niemiecki autor Heinrich Böll -musimy przywrócić utraconą cześć producentom ogórków. Europa jest teraz na odpowiednim do tego etapie.

  Esther Herranz García (PPE) – (ES) Panie Przewodniczący! Możemy jedynie wyrazić głęboki smutek z powodu śmierci 23 osób: 22 w Niemczech i jednej w Szwecji. Ten kryzys to jasny dowód na to, że przed Unią Europejską jeszcze długa droga do poprawy system powiadamiania o bezpieczeństwie żywności oraz jego wewnętrznej koordynacji.

Reakcja zaangażowanych państw członkowskich była powolna, nieskuteczna i niesprawna, a teraz, gdy wiemy, że 23 osoby nie żyją nadal nie wiemy, co jest źródłem problemu.

Komisja Europejska musi dokładnie przemyśleć problem, które powoduje swoimi nieodpowiedzialnymi działaniami, czy też brakiem umiejętności reagowania w czasach kryzysu, z którym mamy teraz do czynienia. Prowadzą one do przypadków skrajnej ruiny, likwidacji dotąd stabilnego zatrudnienia, bezrobocia, niemocy i, o czym nie trzeba chyba przypominać, niezwykle niebezpiecznego kryzysu zdrowia publicznego. Gdy w Komisji słuchano nieodpowiedzialnych oświadczeń wydawanych przez władze regionalne w Niemczech –oświadczeń całkowicie wprowadzających w błąd i dość nieodpowiedzialnych – w których z nazwy i adresu wymieniano hiszpańskie farmy, społeczeństwo było narażone na kontakt z bakterią nawet o tym nie wiedząc. Oznacza to, że obywatele przekonani, że unikają styczności z bakterią byli bardziej niż kiedykolwiek przedtem narażeni na zjedzenie potencjalnie szkodliwej żywności.

Na posiedzeniu Rady ministrów rolnictwa, które odbędzie się w Luksemburgu dziś po południu o godz. 14 Komisja Europejska powinna złożyć wniosek, aby wykorzystać kwotę 2 500 milionów euro przeznaczoną na wspólną politykę rolną. Te 2 500 milionów euro należy wykorzystać, na tyle na ile to możliwe, na zadośćuczynienie szkodom, które spowodowała dochodzenie. Aby to było możliwe trzeba znaleźć odpowiednie rozwiązanie prawne tak, jak to miało miejsce w poprzednich przypadkach, na przykład „choroby szalonych krów” oraz dioksyny. Takie rozwiązanie trzeba znaleźć już dziś.

Państwo Komisarze, Państwo Ministrowie! Państwa dzisiejsze działania w Luksemburgu muszą przynieść chlubę Państwa urzędom.

Ponadto, w świetle bezdusznych oskarżeń niemieckie władze powinny zdecydowanie i od samego początku poprzeć to rozwiązanie finansowe i wykorzystać własne fundusze na przeprowadzenie kampanii komunikacyjnych ukierunkowanych na odzyskanie zaufania do produktów rolnych, które dziś są zagrożone.

  Luis Manuel Capoulas Santos (S&D) – (PT) Panie Przewodniczący! Wybuch zakażenia w Niemczech oznaczało, że borykamy się z jednym z najtrudniejszych problemów zdrowia publicznego, sytuacją wymagająca zarządzania kryzysowego. Komisja i Niemcom nie udało się zarządzić tym kryzysem w jak najlepszy sposób. Doświadczamy masowej ludzkiej tragedii związanej ze stratą życia oraz zagrożeniem życia tysięcy innych. Jest to też kryzys zaufania konsumentów do podstawowych artykułów żywnościowych prowadzący do konsekwencji ekonomicznych i społecznych, które trudno przewidzieć.

Społeczeństwo oczekuje od władz krajowych i unijnych szybkich działań, które rzucą światło na przyczyny tego kryzysu, a także działań skutecznych. Trzeba też zminimalizować następstwa, jakie niesie to dla innej grupy niewinnych ofiar, a mianowicie producentów owoców i warzyw, o czym dziś mówiono. Pracownicy ci zostali zbyt pochopnie i niesprawiedliwie obwinieni i stracili dochody, a ich przyszłość została poważnie zagrożona.

Trzeba też pilnie podjąć działania prewencyjne, aby podobne sytuacje się nie powtórzyły. Jednym z ich aspektów jest zwiększenie efektywności nadzoru oraz mechanizmów kontroli dotyczących stosowania antybiotyków u zwierząt, o czym wspominałem podczas debaty, która odbyła się w Parlamencie blisko miesiąc temu. Innym obszarem, w którym konieczne jest podjęcie działań jest formuła nowej wspólnej polityki rolnej (AKP), którą reformujemy. Najważniejsze, aby w przyszłości bodźce zostały ukierunkowane na gwarantowanie jakości w oparciu o zrównoważone metody produkcji, na co nalega Grupa Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim.

  Frédérique Ries (ALDE) – (FR) Panie Przewodniczący! Sytuacja uległa pogorszeniu: zmarły 23 osoby, a ponad 2 200 w Europie zachorowało. Oczywiście dziś rano nasze myśli są przede wszystkim z nimi. Władzom niemieckim nadal nie udało się formalnie ustalić przyczyny tej epidemii. W międzyczasie nikt nie tyka europejskich warzyw, a kryzys zdrowotny zmienił się w kryzys społeczny, a także oczywiście kryzys gospodarczy. Sektor rynku owoców i warzyw słusznie domaga się odszkodowania i, jak pan komisarz powiedział, zainteresowani ministrowie i komisarze powinni się pochylić na tym tematem dziś w Luksemburgu.

Oprócz tego, co zostało już powiedziane o zasadzie ostrożności oraz podstawowej identyfikowalności – najważniejszej rzeczy – jest to też kwestia wiedzy, jak to ogólne ostrzeżenie zdziesiątkuje hiszpańskie ogórki i to tylko na skutek wątpliwych, a nawet nieuzasadnionych oskarżeń. Panie Komisarzu! Jakie doraźne wnioski Komisja zamierza wyciągnąć z tego poważnego kryzysu tak, aby nasz system ostrzegania o żywności opierał się jak Pan sam powiedział na „jednolitych i potwierdzonych dowodach naukowych”?

  Janusz Wojciechowski (ECR) - Przyłączam się do wyrazów żalu po ofiarach, życzę powrotu do zdrowia tym, którzy chorują. Wiele mamy do wyjaśnienia. Musimy ustalić źródło i przyczynę epidemii, ale także źródło i przyczynę rozpowszechniania w Europie i świecie fałszywych wiadomości o tej epidemii, fałszywych i szkodliwych, które wyrządziły tak wiele szkód. Trzeba dokładnie przyjrzeć się przyczynom tej epidemii i w szczególności przyjrzeć się trzeba hodowli wielkoprzemysłowej, gdzie na masową skalę stosuje się antybiotyki. Zgadzam się z przedmówcami, którzy o tym mówili. Jeżeli się na tak wielką skalę stosuje antybiotyki trudno się potem dziwić, że pojawiają się szczepy bakterii, które na antybiotyki nie reagują. Moim zdaniem ta zagęszczona hodowla ze stosowaniem antybiotyków powinna być w Unii Europejskiej bardzo ograniczona, a może nawet wyeliminowana. A szkody, które zostały wyrządzone, powinni ponieść ci, którzy je spowodowali.

  Martin Häusling (Verts/ALE) – (DE) Panie Przewodniczący! EHEC to nie nowy problem, ale jasne jest, że Europa jest ciągle nieodpowiednio przygotowana na takie kryzysy jak ten. Wydawanie przejrzystych wytycznych trwa zbyt długo. Trzy tygodnie to zdecydowanie za długo.

Wszyscy zgodziliśmy się, że ochrona konsumentów zawsze jest ważniejsza od interesów finansowych. Ale trzeba wyjaśnić, kto i kiedy ma wydawać ostrzeżenia, kto ma później wziąć odpowiedzialność za ostrzeżenia oraz kiedy Komisja Europejska ma się zaangażować. W Niemczech odpowiedzialność spoczywa na 16 landach federalnych i dwóch ministerstwach rozlokowanych w zbyt daleko od siebie, by poradzić sobie z kryzysem europejskim. Europa musi się zaangażować na wczesnym etapie. Nie wydaje mi się, abyśmy wyciągnęli właściwe wnioski z kryzysów z lat 90. Musimy to teraz pilnie nadrobić.

Jeżeli chodzi o żywność to potrzebujemy przejrzystości i przejrzystej identyfikowalności producenta. Potrzebujemy przejrzystego oznakowania państwa pochodzenia. Ale potrzebujemy też europejskiej siły reagowania koordynującej prace naukowe i medyczne oraz wprowadzającej plany kontroli.

(Oklaski)

  João Ferreira (GUE/NGL) – (PT) Panie Przewodniczący! W świetle dezorientacji wywołanej sprzecznymi sprawozdaniami dotyczącymi pochodzenia tej epidemii ważne jest, aby pamiętać o kilku sprawach. Po pierwsze, chcę powiedzieć, że po ponad 15 dniach od zgłoszenia pierwszych przypadków i po ponad miesiącu od wystąpienia pierwszych przypadków zakażenia europejskie jednostki wczesnego ostrzegania i reagowania nadal nie były w stanie ustalić prawdziwej przyczyny zakażenia. Jak już powiedziano na tej sali, doprowadziło to do poważnych strat. Po drugie, trzeba pamiętać, że to poważny ale nieodosobniony przypadek braku bezpieczeństwa żywności w UE. Chciałbym przypomnieć Państwu o ostatniej debacie, którą odbywaliśmy w Parlamencie, a która była poświęcona dioksynom.

Przypadków tych nie można oddzielić od wspólnej polityki rolnej (AKP), która promuje wysokonakładowe, ukierunkowane na eksport modele produkcji zamiast zachęcać w miarę potrzeb do lokalnej produkcji i konsumpcji, która mogłaby zagwarantować o wiele bardziej efektywną identyfikowalność i, co za tym idzie, większe bezpieczeństwo żywności.

Wreszcie, ważne jest wynagrodzenie europejskich producentów za szkody, które ponieśli, a nie tylko tych zlokalizowanych w obszarach geograficznych wybuchu zakażenia. AKP to wspólna polityka, a zatem należy to zrobić za pomocą środków UE, a nie tylko krajowych, wziąwszy pod uwagę oczywiste nierówności, do których by to doprowadziło.

  Nick Griffin (NI) – Panie Przewodniczący! Najpierw ogórki, wczoraj kiełki fasoli. Dzisiaj już nie kiełki fasoli. Prawda jest taka, że eksperci po prostu nie wiedzą, jednak za każdym razem, gdy formułują te oskarżenia niszczą źródła utrzymania w gospodarkach danych państw. Potrzebujemy wiedzy, bo tą epidemię otacza jakaś dziwna aura. Wirus zawiera nienaturalną kombinację szczepów i DNA. Dotyka innych niż zwykle grup ludności w sposób, który nie jest typowy dla wybuchów epidemii E. coli. Już dotknęła ona o wiele więcej osób i w o wiele większej liczbie miejsc niż normalna epidemia i, w przeciwieństwie do normalnych epidemii, nie doszło do szybkiego zidentyfikowania jednego czy dwóch dostawców.

Uwzględniając te wszystkie niewyjaśnione czynniki oraz fakt, że poszczególne państwa – w tym Wielka Brytania, USA, Irak i Izrael – były w przeszłości oskarżane o eksperymentowanie z genetycznie manipulowaną E. coli jako bronią biologiczną, czy nie należałoby pilnie zbadać możliwości, że ta epidemia jest tak naprawdę przypadkiem, a może próbą terroryzmu biologicznego?

  Françoise Grossetête (PPE) – (FR) Panie Przewodniczący! Sytuacja jest poważna, nawet bardzo poważna, ponieważ wybuch epidemii EHEC to całkowita tajemnica. Mogę sobie wyobrazić strach tych, którzy zachorowali, możemy tylko zapłakać nad tymi, którzy zmarli.

Cała ta sprawa musi nas zmusić do powzięcia bardzo rygorystycznego podejścia do problemów europejskiego zdrowia publicznego oraz uświadomić nam, że najważniejsza jest współpraca z badaczami i branżą farmaceutyczną celem efektywnego reagowania na takie sytuacje oraz wyposażenie się w środki, które to umożliwią.

Bakteria ma swoją cenę, cenę życia zbyt wielu osób. Kosztuje też naszych rolników wiele pieniędzy i poważnie ogranicza zaufanie konsumentów do naszych produktów rolnych i przemysłu rolno-spożywczego, które niewątpliwie nadal są najbezpieczniejsze i najbardziej surowo kontrolowane na świecie.

Co po ogórkach, pomidorach, sałacie i kiełkach fasoli będzie następną ofiarą tej zdrowotnej histerii? Rolnicy ponoszą poważne konsekwencje gospodarcze tej sytuacji. Prawda jest taka, że system powiadamiania zadziałał bardzo dobrze. Problem polega na tym, że Komisja nie ma ani zasobów, ani możliwości sprawdzenia, czy informacje przekazywane przez państwa członkowskie są prawdziwe, czy nie.

Dziś bakterie rozprzestrzeniają się szybciej niż w przeszłości. Trzeba wyciągnąć wnioski z zarządzania tym kryzysem dotyczące komunikacji. Nie ma wątpliwości, że trzeba będzie wprowadzić dodatkowe kontrole zanim informacje sformułowane przez krajowe czy regionalne agencje zdrowia zostaną podane do wiadomości publicznej.

Wreszcie, kryzys ten w pełni uzasadnia najistotniejsze udoskonalenia w identyfikowalności produktów żywnościowych. Obowiązek oznaczania państwa pochodzenia albo miejsca prowieniencji niestety dotyczy wyłącznie ograniczonej liczby przypadków. Należy go rozszerzyć na dużą liczbę produktów żywnościowych. W przypadku kryzysu zdrowotnego umożliwiłoby to ustalenie źródeł zakażenia oraz szybsze ostrzeżenie konsumentów.

  Jo Leinen (S&D) – (DE) Panie Przewodniczący Panie Komisarzu, Panie i Panowie! Rolnikom można wypłacić zadośćuczynienie, ale nie można przywrócić ludzkiego życia. Oczywiście nasze współczucie kierujemy do wszystkich tych, którzy zmarli albo leżą w szpitalu. Sytuacja jest dramatyczna, a także nie do przyjęcia. Nie do przyjęcia jest fakt, że trzy tygodnie od wybuchu tego kryzysu nadal nie wiemy, jaki dokładnie patogen spowodował ten kryzys. To nie powinno mieć miejsca w Europie.

Jest też kilka wniosków, które musimy wyciągnąć z tego doświadczenia. Po pierwsze, musimy znaleźć źródło i sprawdzić, czy w sektorze produkcji żywności albo w łańcuchu dostaw żywności nadal stosuje się niewłaściwe praktyki. Mamy prawodawstwo, które obowiązuje od 20 lat, a normy i kodeksy praktyk w Unii Europejskiej są dość surowe, ale jest jasne, że nadal będziemy podatni na kryzysy dotyczące produktów żywnościowych. Nadal są luki i niedociągnięcia, po raz kolejny musimy wyciągnąć odpowiednie wnioski.

Uważam też, że komunikat w tej sprawie jest chaotyczny. Okoliczności tej sprawy nie są przekazywane właściwie ani w odpowiedni sposób. Potrzebujemy większego zaangażowania Europy. Mówiono już o tym w tej sali. Gdy jakikolwiek organ regionalny czy krajowy wydaje ostrzeżenie dotyczące całej Europy może ono dotyczyć wyłącznie katastrofy. Według mnie Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) dobrze się spisało, o ile się orientuję, ale potrzebujemy lepszego, nowoczesnego obowiązku sprawozdawania w celu określenia przyczyn, a także lepszego systemu informowania opinii publicznej.

  Antonyia Parvanova (ALDE) – Panie Przewodniczący! Władze niemieckie i europejskie nadal próbują ustalić źródło epidemii E. coli. Dziś nadal nie mamy konkretnych dowodów na przyczynę tej epidemii, trzeba rozważyć wszystkie scenariusze, w tym potencjalne zaniedbanie albo niecelowe wprowadzenie bakterii do łańcucha dostaw. Jak tak naprawdę bakteria powstała to już inna sprawa; pilnie potrzebujemy badań i ustaleń. Chciałabym też poruszyć problem sposobu przekazywania bieżących wydarzeń opinii publicznej przez władze niemieckie i europejskie, co jak wiemy wywołało poważne konsekwencje dla sektora owoców i warzyw nie tylko w Hiszpanii, ale także w całej naszej Unii.

To nie pierwszy przypadek problemów z bezpieczeństwem żywności w Niemczech. Proponuję, aby Komisja pomogła niemieckim władzom w rozszerzeniu identyfikowalności i kontroli niemieckich producentów oraz podjęła podobne środki w odniesieniu do producentów z innych państw członkowskich.

Aby utrzymać zaufanie konsumentów potrzebna jest przejrzystość. Należy udostępnić wszystkie informacje, ale nie należy ich przekazywać w sposób uaktywniający ostrzeżenia i budzący obawy konsumentów podczas, gdy dowodów jeszcze nie znaleziono. Proszę mi pozwolić wspomnieć również o odpowiedzialności mediów.

  Marina Yannakoudakis (ECR) – Panie Przewodniczący! Pogłoski mogą być niebezpieczne. Czy ta epidemia zaczęła się w Niemczech, czy w innym państwie członkowskim? Plotki mogą być szkodliwe i mogą się przyczynić do rozprzestrzenienia się epidemii. Wiele pytań dotyczących tej epidemii nadal pozostaje bez odpowiedzi. Jedynym pewnikiem jest to, że większość państw członkowskich zgłosiło przypadki zakażenia bakteriami. Jak dotąd w UE mamy 22 zgony.

Epidemia ta potwierdza ważność transgranicznej współpracy w dziedzinie profilaktyki zdrowotnej. Podkreśla też znaczenie ustanowienia agencji europejskiej, na przykład Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) zajmującego się monitorowanie, współpraca i informowaniem państw członkowskich. Mamy szczęście, że w Wielkiej Brytanii mieliśmy tylko trzy zgłoszone przypadki, ale tak jest na dzień dzisiejszy: jutro sytuacja może się zmienić i musimy być czujni. Oprócz znalezienia przyczyny epidemii musimy na bieżąco informować opinię publiczną i chronić ją. ECDC publikuje codzienne uaktualnienia.

Dzięki współpracy możemy kontrolować tę epidemię. Jeżeli nasi obywatele uzyskają rzetelne informacje będą mieli większe szanse na uniknięcie zakażenia. Przede wszystkim musimy zachować spokój i kontrolować naszą reakcję.

  Nikolaos Chountis (GUE/NGL) – (EL) Panie Przewodniczący! Drugi raz w ciągu sześciu miesięcy Europa staje w obliczu kryzysu żywnościowego, który spowodował poważne problemy zdrowotne u wielu osób, a nawet doprowadził do zgonów wśród naszych obywateli. Panie Komisarzu, coś tu jest nie tak.

W styczniu mieliśmy w Niemczech problem z toksynami; teraz mamy problem z bakteriami, znów w Niemczech. Pierwszy przypadek ukryto, chociaż było o nim wiadomo od miesięcy; w drugim przypadku winą chętnie obarczono hiszpańskie ogórki.

To problem rozpoznawalności, identyfikowalności i niewłaściwych kontroli na szczeblu. W pierwszym przypadku, w styczniu pan komisarz Dalli mówiąc o dioksynach powiedział nam, że podejmiecie wszystkie niezbędne działania, aby zagwarantować, że zaostrzono prawodawstwo dotyczące systemu kontroli żywności. Przy innej okazji powiedział Pan, że to nie problem identyfikowalności i że pojawiły się pewne inne problemy. Stanowisko Komisji opiera się na dezorientacji, utajnieniu i panice i w efekcie opłakujemy utracone życie, ubolewamy nad przypadkami zachorowań i nad konsekwencjami dla produkcji rolnej.

  Elisabetta Gardini (PPE) – (IT) Panie Przewodniczący! Sytuacja, którą omawiamy jest bardzo poważna, ale uważam, że w pewnych przypadkach nadal wprowadzamy zamieszanie i to na bardzo różnych szczeblach.

Utraconego życia z pewnością nie można kłaść na tej samej szali co problemów gospodarczych; nie robimy tego. Chciałabym też podkreślić, że problemu nie rozwiążemy wskazując palcem przyczyny – które potem okazują się nie być przyczynami.

Gdy ktoś ginie, a do więzienia trafia niewinna osoba dowodzi to braku litości i sprawiedliwej kary za popełnione morderstwo. Tak właśnie się zachowujemy: w niezwykle poważnej sytuacji, w obliczu kryzysu zdrowia publicznego i bezpieczeństwa żywności wskazujemy palcem na ludzi, którzy okazują się niewinni zwiększając liczbę ofiar.

Hiszpańscy plantatorzy wyszli już na ulicę, a dziś, za około 40 minut, na ulice Mediolanu oraz prowincji Latina wyjdą plantatorzy oferujący konsumentom świeże ogórki oraz inne owoce i warzywa chcąc udowodnić, że są to zdrowe produkty żywnościowe, ważne dla zdrowej, zbilansowanej diety. Nie chcielibyśmy zdenerwować niemieckich konsumentów pozbawiając ich żywności bezwzględnie niezbędnej dla ich diety i zdrowia.

Chciałabym też wspomnieć o kilku danych, które powinny zmusić głównie odpowiednie władze do dokładnego zastanowienia się przed przekazaniem pewnych informacji wywołujących ostrzeżenia, lęk i panikę. Dane przekazane przez Eurobarometer oraz zebrane przez Coldiretti we Włoszech dowodzą, że w sytuacji kryzysu żywnościowego 43 % Włochów na przykład unika żywności, o której mówiło się od jakiegoś czasu, natomiast 13 % na dobre eliminuje ją z diety. Dlatego musimy zastanowić się nad tym, co mówimy i jaki to ma wpływ na zwyczaje dietetyczne obywateli.

Dlatego chciałabym zapytać Komisje, czy nie uważa, że istnieją przesłanki do wprowadzenia europejskiej klauzuli powiadamiania oraz przystąpienia do debaty o rekompensatach finansowych?

  Dagmar Roth-Behrendt (S&D) – (DE) Panie Przewodniczący! Panie Komisarzu, pańscy koledzy z Dyrekcji Generalnej ds. Zdrowia i Konsumentów i Pan postąpiliście słusznie. Nie można tego powiedzieć o niemieckich władzach. Powiedzmy tylko, że mamy chaos komunikacyjny, delikatnie mówiąc. Prawda jest taka, że minister zdrowia Niemiec uznał wczoraj, że udanie się na posiedzenie Rady ds. Zdrowia do Luksemburga, którego głównym tematem był poważny kryzys zakażenia nie jest konieczne, a to dowodzi, że nie ma pojęcia na czym polega europejskość i że jest ignorantem, nie zdaje sobie sprawy z problemów, albo jest nadal zajęty wewnętrznymi kryzysami partii politycznych.

(Oklaski)

Co więcej, musze też powiedzieć – pan komisarz Dalli sam to powiedział – że najwyraźniej niemieckie władze stoją na stanowisku, że poradzą sobie bez ekspertów Unii Europejskiej, protekcjonalnie i arogancko wierząc, że ich nie potrzebują. Ponadto, to skandal, że wysłanie ekspertów do Niemiec zajęło aż trzy dni, musimy to w tutaj potępić. Jednocześnie jednak musimy też powiedzieć, że naszym zadaniem w Unii Europejskiej jest ostrzeżenie konsumentów o pojawieniu się niebezpiecznych produktów żywnościowych na rynku.

Powiem wprost – jeżeli w ogórkach czy sałacie znajdują się niebezpieczne bakterie, które nie prowadzą do śmierci to może i dobrze, ale dla mnie to nie wystarczy, aby uzasadnić wypłatę rekompensat. W ogórkach z Hiszpanii i innych państw wykryto bakterię EHEC. Nie była to bakteria odpowiedzialna za wybuch epidemii, ale ustalenie tego trochę trwało.

Dla mnie to też żaden argument. Ci z Państwa, którzy rozumieją Unię Europejską i znają system wczesnego ostrzegania wiedzą też, jak on działa. Wiecie Państwo, że w systemie wczesnego ostrzegania trzeba wskazać produkt, a także nazwę producenta. Można to łatwo sprawdzić w prawodawstwie. Dla mnie ważnym pytaniem jest, co będzie w przyszłości? W przyszłości musimy rozważyć, czy można dalej używać szlamu. Czy nadal mogą występować metody produkcji, które są nie do przyjęcia? Kto w Unii Europejskiej tak naprawdę monitoruje co, kiedy i z jakim skutkiem jest dokumentowane i kto ma obowiązek to robić?

(Oklaski)

  George Lyon (ALDE) – Panie Przewodniczący! To prawdziwy kryzys. 23 osoby nie żyją, ponad 2 000 zostało zakażonych, na rynku warzyw panuje chaos wywołany gwałtownym spadkiem cen, szacuje się, że producenci tracą 300 milionów euro dziennie rynek. Stosunki między Niemcami i Hiszpanią są delikatnie mówiąc napięte, a do tego po trzech tygodniach kryzysu dalej nie mamy pojęcia, gdzie leży źródło skażenia.

Panie Komisarzu! Chcę usłyszeć dziś od Pana zapewnienie, że podjęte zostaną wszelkie działania na rzecz zidentyfikowania, gdzie znajduje się źródło epidemii E. coli, bo dopóki nie znajdziemy źródła, nie możemy rozpocząć procesu odnowy zaufania konsumentów. Po drugie, chcę, aby wymienił Pan jakie działania zamierza Pan podjąć, gdy pokonamy ten kryzys, na rzecz ustabilizowania rynku i odzyskania zaufania konsumentów.

Po trzecie, musimy od Pana usłyszeć, co Komisja zamierza zrobić, aby spróbować i wypłacić rekompensaty rolnikom, którzy nie z własnej winy doświadczyli zniszczenia rynków i nie są w stanie sprzedawać swoich produktów. Po czwarte, chcę od Komisji gwarancji, że podjęte zostanie przejrzyste, niezależne badanie okoliczności, dla których nam się nie powiodło. Dopiero, gdy ustalimy okoliczności będziemy mogli podjąć działania na rzecz zlikwidowania luk w prawodawstwie dotyczącym bezpieczeństwa żywności.

  Elisabeth Köstinger (PPE) – (DE) Panie Przewodniczący, Panie Komisarzu! Zdrowotny wymiar kryzysu wynikający z wybuchu tej epidemii zakażenia bakteriami EHEC jest zdecydowanie tragiczny. Sytuacja jest trudna. Trzeba pilnie udzielić pomocy poszkodowanym oraz podjąć wszelkie możliwe działania, aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się zakażenia. Wszystkie niezbędne zasoby trzeba przeznaczyć na nasze instytuty badawcze i szpitale.

Szybkie działania stały się koniecznością odkąd ujawnił się ten patogen. Ale jednolite, ogólnoeuropejskie zarządzanie kryzysowe przekładające się na wspólny język nie wykazało się profesjonalizmem. Patologiczna pogoń za ustaleniem źródła skażenia doprowadziła do pochopnych oskarżeń o winę, a argumenty te doprowadziły to pojawiania się przez wiele dni nieprawdziwych informacji i całkowitego braku pewności ze strony klientów.

Jeżeli chodzi o producentów to doprowadziło to do dramatycznych strat dochodu, które zagroziły ich przetrwaniu. Nie sprzedają się też Bogu ducha winne produkty regionalne. Tylko w Austrii sprzedaż świeżych warzyw spadła o 75 %. Plantatorzy warzyw doświadczają strat dochodu dokładnie w szczytowym momencie zbioru plonów. Nieskoordynowany sposób przekazywania informacji konsumentom podczas tych wydarzeń kolejny raz wymusił konieczność powszechnego, międzysektorowego znakowania pochodzenia i skutecznego monitorowania zasady „oznakowano i skontrolowano u źródła”.

Konsumenci mają prawo wiedzieć, skąd pochodzą produkty. Dotyczy to w równym stopniu sklepowych półek, jak i restauracji oraz cateringu.

Wszystkie organy muszą teraz szybko wyeliminować przesądy dotyczące świeżych warzyw, wznowić sprzedaż świeżych warzyw i tchnąć nowe życie w handel z państwami trzecimi. Kryzys EHEC jak grom z jasnego nieba i bez ich winy wpędził lokalnych plantatorów warzyw w kryzys bytowy. Komisja musi umożliwić zrekompensowanie strat, czy to z europejskiego funduszu rolnego, czy europejski fundusz kryzysowy albo środki promowania sprzedaży.

Pan poseł Liese ma całkowitą racje mówiąc, że nie da się przywrócić człowiekowi życia, a każda śmierć to o jedną za dużo. Zdecydowanie nie wolno nam pozostawić producentów samym sobie w sytuacji, w której znaleźli się nie z własnej winy, a która zagraża ich przetrwaniu.

  Iratxe García Pérez (S&D) – (ES) Panie Przewodniczący! Wszyscy chcemy, aby niemiecki kryzys żywnościowy skończył się jak najszybciej. Musimy pamiętać o ofiarach i mam nadzieję, że gdy poradzimy sobie z pierwszymi trudnościami ustalenie źródła zakażenia będzie możliwe dla spokoju sumienia wszystkich zainteresowanych.

Ale pomijając zdrowotny aspekt tego kryzysu nie mogę nie wspomnieć o reperkusjach gospodarczych. Hiszpański sektor ogrodniczy szacuje, że straty spowodowane katastrofalnymi błędami w komunikacji, o których wszyscy wiemy, sięgają około 200 milionów euro tygodniowo. Chcę zwrócić uwagę na odpowiedzialne podejście tego sektora i jego współpracę z władzami mojego państwa.

Panie Komisarzu! Identyfikowalność pochodzenia zadziałała, ale jak wiele czasu stracono na skupianie się na pochodzeniu, na produkcji rolnej pomijając inne formy skażenia, na przykład obróbkę czy dystrybucję w miejscu przeznaczenia? Dlaczego Komisja powtarza informacje pośpiesznie przekazane przez Niemcy?

Panie Komisarzu! Doszło do braku koordynacji, a jednostronne zamykanie granic przed hiszpańskimi produktami to dowód na fiasko monitorowania kryzysu w Unii Europejskiej.

Chciałabym prosić Komisję o bezzwłoczne uruchomienie wszystkich niezbędnych mechanizmów rekompensaty strat dla sektora hiszpańskiego i europejskiego, zarówno pod względem finansowym, jak i wizerunku wśród konsumentów. Za jakiś czas okaże się, jakie inne działania zostały podjęte.

Niepotwierdzone oskarżenia, improwizacja, brak koordynacji, milionowe straty, ataki na honor i wiarygodność sektora: czy to niewystarczające powody, aby żądać informacji, kto ponosi za to odpowiedzialność?

  Mairead McGuinness (PPE) – Panie Przewodniczący! Chciałabym podziękować Panu Komisarzowi Dalliemu za wypowiedziane na początku debaty wyważone komentarze. Na tej sali padło kilka mniej wyważonych uwag, a to z powodu wpływu na życie ludzi, a także dodatkowego wpływu na producentów i zaufanie konsumentów. To najpoważniejszy kryzys żywnościowy i pan komisarz Dalli to potwierdził. Wiemy, że w niektórych częściach Unii Europejskiej ma on charakter regionalny, ale to problem nie tylko Niemiec; to problem UE.

Istnieje system ustalania przyczyny i rozprawienia się z konsekwencjami, ale obawiam się, że nie wszystkie elementy systemu zostały odpowiednio uruchomione i mam kilka pytań dotyczących ram czasowych. Rozumiem, że szybkie ostrzeżenie wydano w dniu 22 maja 2011 r.: jestem przekonana, że europejscy eksperci udali się do Niemiec w niedzielę, w dniu 5 czerwca. Skąd tak ogromne opóźnienie? Uważam, że musimy to sprawdzić.

Na mocy art. 55 rozporządzenia 178/2002 mamy możliwość utworzenia jednostki kryzysowej. Każdy z mówców stwierdził, że to kryzys, pan komisarz Dalli potwierdza, że to kryzys. To kryzys, który zamiast wygasać rozrasta się i dlatego uważam, że najwyższy czas, aby UE odwołała się do tego rozporządzenia i utworzyła jednostkę kryzysową.

Najbardziej niepokojące było wirtualne „wskazywanie palcem i obciążanie winą” warzyw, a potem deklarowanie, że to nie one są winowajcami. To nadwyrężyło zaufanie konsumentów nie tylko do świeżych owoców i warzyw, ale także naszego system bezpieczeństwa żywności i kontroli. Panie Komisarzu! Wiem, że potakująco kiwa Pan głową i cieszy mnie to, ale jestem przekonana, że nadszedł czas na powołanie jednostki kryzysowej i chciałabym usłyszeć Pana opinie na ten temat w uwagach końcowych.

  Ulrike Rodust (S&D) – (DE) Panie Przewodniczący, Panie Komisarzu! Pochodzę z regionu Europy, w którym wybuch epidemii skażenia patogenem EHEC przybrał najgorszą formę. Wydaje się, że ta agresywna bakteria jest nie do zatrzymania. Od połowy maja do wczorajszego popołudnia zakażonych zostało 1 733 osób, a 23 pacjentów zmarło w męczarniach. Sytuacja w klinikach jest niezwykle napięta. Na oddziałach intensywnej terapii brakuje łóżek, pilnie potrzebne jest osocze krwi. Końca nie widać. Obywatele mojego regionu codziennie obawiają się nowych przypadków.

Według mnie ostrzeżenie o każdym przypadku możliwego nosicielstwa tej bakterii to kwestia odwagi i poczucia odpowiedzialności. Przebadano różne produkty żywnościowe, ale jej nie znaleziono. Moje pojmowanie ogólnie pożądanych produktów żywnościowych jest takie, że są to produkty zdrowe oraz że trafiają na rynek po kontroli. Zakładam, że w tym względzie popełniono oczywiste błędy i po raz kolejny okazuje się, że mamy luki. Ale twierdzenie w tej sytuacji, że przyczyna jest znana, bez odpowiednio potwierdzonych badań laboratoryjnych to wyjątkowe nadużycie. W tej zrozumiałej atmosferze paniki pod żadnym pozorem nie może dochodzić do polowania na czarownice, ponieważ to podstawiłoby pod ścianą wielu ciężko pracujących rolników. I dlatego dla każdego powinno być jasne, że Unia Europejska musi okazać wzajemną solidarność i musi być gotowa do udzielenia wzajemnej pomocy w sytuacjach kryzysowych. Innymi słowy wszyscy eksperci medyczni muszą wspólnie usiąść, a tym, którzy w niezawiniony sposób znaleźli się w kryzysie finansowym trzeba udzielić pomocy gospodarczej.

  Pilar Ayuso (PPE) – (ES) Panie Przewodniczący! W pierwszych słowach chcę złożyć kondolencje krewnym tych, którzy zmarli na skutek kryzysu.

Panie Komisarzu! Informowanie opinii publicznej o ryzyku dla zdrowia publicznego to zadanie trudne i delikatne i należy je dobrze udokumentować i zweryfikować. Nie jest to kwestia znalezienia winnego, ale w tym przypadku ujawniły się podstawowe błędy, począwszy od lekkomyślnych i nierozważnych przypuszczeń dyrektora ds. polityki regionalnej niedawno powołanego na to stanowisko, który uruchomił alarm społeczny i bardzo poważny, nieodwracalny kryzys gospodarczy.

Nie wygląda na to, aby Komisja dobrze poradziła sobie z zarządzaniem kryzysem. Zastanawiam się, kiedy odnotowano pierwszy przypadek i czy art. 3 rozporządzenia dotyczącego systemu szybkiego ostrzegania – wymagający od państw członkowskich niezwłocznego powiadamiania o ryzyku, w ciągu 48 godzin – został wypełniony oraz czy art. 8 wspomnianego rozporządzenia – zobowiązujący Komisję do sprawdzania, czy informacje są pełne, prawdziwe i czytelne oraz mają wystarczające podstawy prawne – został wypełniony.

Pewne jest to, że ujawniono poważne niedociągnięcia tego rozporządzenia i konieczny jest przegląd aktualnych ram prawodawczych, aby dokładnie zdefiniować między innymi procedury zarządzania kryzysowego stosowane przez kompetentne organy, aby przypisać błędy i zaniedbania sprawcy w łańcuchu dostaw (oraz wykorzystywania identyfikowalności w tym względzie), przeciwdziałać sytuacji, w której ochrona zdrowia prowadziłaby do ukrycia barier komercyjnych i nakazać wprowadzenie procedur rekompensat za szkody w handlu, a także straty zysków.

Panie Komisarzu! Przyczyną nie są ani ogórki, ani soja. Jak powiedział pan poseł Liese, przyczyną jest patogen. Przyczyną jest serotyp O104:H4 bakterii Escherichia coli, którą już opisano w literaturze naukowej, a która jest związana z produktami mięsnymi.

Panie Komisarzu! Tak czy inaczej, musimy pozwolić pracować naukowcom: muszą sprawdzić cały system identyfikowalności, w tym obróbkę i dystrybucję żywności.

  Andrés Perelló Rodríguez (S&D) – (ES) Panie Przewodniczący, Panie Komisarzu! Nic, co robimy w Parlamencie czy w Unii Europejskiej nie przywróci umarłych do życia, ale mam nadzieję, że to, co robimy zapobiegnie większej liczbie zgonów i zatrzyma łańcuszek ludzi, którzy cierpią mimo że nie zrobili nic, aby sprowadzić na siebie kłopoty.

Oczywiście nie znamy przyczyn, ale wiemy coś, co musimy wyartykułować: doszło do zaniedbań w działaniach politycznych oraz zaniedbań federalnego rządu Niemiec; nie można zachowywać się tak, jakby Hamburg był miastem leżącym na innym kontynencie.

Gdyby pani kanclerz Merkel i jej minister zdrowia przełożyli arogancję, z którą od czasu do czasu zwracają się do innych państw, na należytą staranność i efektywność, pewne rzeczy, które wystąpiły, nie miałyby miejsca. To zaniedbanie miało skandaliczne konsekwencje dla jednego z państw, mianowicie Hiszpanii oraz dla jej najważniejszego sektora, rolnictwa. Zrujnowano tysiące ludzi i małych przedsiębiorstw i na długo zdyskredytowano gospodarkę.

Proszę Pana, aby udał się Pan dziś do Rady i zażądał pełnej rekompensaty dla osób dotkniętych tym kryzysem, bo nie możemy prosić o przywrócenie do życia tych, którzy nie żyją. Apeluję też o przegląd systemów kontroli. A panią kanclerz Markel proszę o wzięcie odpowiedzialności. Apeluje do niej o mniejszą arogancję, a więcej staranności. Oraz o pociągnięcie jej do odpowiedzialności za szkody, do których doprowadziła. Nie może ignorować faktu, że Hamburg leży w jej państwie. Nie może ignorować swoich obowiązków. Nie może obciążać odpowiedzialnością państwa federalnego, jeżeli ma być pociągnięta do odpowiedzialności za spowodowane szkody.

Trochę więcej pokory, dobrego zarządzania, a trochę mniej konserwatyzmu pozwoliłoby nam zagwarantować, że kryzys nie wymknie się nam spod kontroli i że Hiszpania i pozostali rolnicy z południa nie będą musieli ponosić jego bolesnych konsekwencji.

Panie Komisarzu! Apelujmy o przegląd kontroli, systemów ostrzegania i o odpowiedzialność, właśnie o to prosimy Pana my, Hiszpanie.

  Esther de Lange (PPE) – (NL) Panie Przewodniczący! Chciałabym podziękować Panu Komisarzowi za obecność, ale wolałabym żeby był gdzie indziej, na przykład w samolocie do Rosji, aby na jak najwyższym poziomie poruszyć problem nałożonego przez Rosję embarga, które powinno być zniesione, bo jest zbyt daleko posunięte. Dziękuję panu komisarzowi za wolę porozumienia się z nami w tej sprawie, ale komunikacja jaka miała miejsce do tej pory, w tym za pośrednictwem Komisji, okazała się niechlubną porażką. Komisja zorganizowała konferencję na wiele dni po wybuchu kryzysu. Dżin już dawno został uwolniony z butelki, a w mediach krążyły już najbardziej szalone opowieści. Komisarz mówił, że prawdopodobnym źródłem są holenderskie ogórki mimo, że wyniki ponad 200 testów już kilka dni wcześniej wykazały, że tak nie było.

Zgadzam się z Panem, że techniczna strona tej historii zadziałała. Szybkie ostrzeżenie, śledzenie i identyfikowalność zadziałały. Jest też komunikacyjna strona całego problemu i ten aspekt okazał się beznadziejny, oczywiście głównie w Niemczech, gdzie tak wiele różnych instytutów, organów, a nawet kilku ministrów przekazywało różne sygnały. Minister rolnictwa wygłosiła bezsensowny komentarz, w którym stwierdziła, że ludzie powinni „w ogóle przestać jeść nieugotowane produkty” mimo że nie miała uprawnień do wypowiadania się w tej sprawie. Zakładam, że rozmawiają Państwo z Niemcami o tej sprawie, ponieważ powinna to być podstawa dochodzenia, jak doszło do tak niechlujnego zarządzania.

Mam też nadzieję, że niedługo zajmie się Pan wraz z ministrami rolnictwa kwestią funduszu kryzysowego, który należałoby wypłacać z nadwyżki, jaka nadal jest dostępna w budżecie rolnym. Tak zrobiliśmy w przypadku produktów mleczarskich, gdy w sektorze tym wybuchł głęboki kryzys, teraz też musimy wykorzystać tę nadwyżkę. Tylko w moim kraju sektor ten traci 80 milionów euro tygodniowo mimo że źródło epidemii leży gdzie indziej, a skutek jest taki, że zdrowe przedsiębiorstwa stoją na krawędzi przepaści. To nie może być zamiarem Unii Europejskiej. Zakładam, że tę wiadomość Parlamentu przekaże Pan Radzie ministrów rolnictwa.

  Anna Záborská (PPE) – (SK) Panie Przewodniczący, Panie Komisarzu! Podoba mi się ta debata. Rozpatrujemy ten problem z różnych perspektyw i szukamy źródła zakażenia, rodzaju patogenu oraz możliwości wyleczenia. Teraz czekam tylko na to żeby sie przekonać, która firma farmaceutyczna przyjdzie i powie nam, że opracowała lek na tę chorobę, wywołując w ten sposób kolejną panikę.

Według mnie obszarem, w którym jest najwięcej miejsca na poprawę jest świadomość społeczna. Uważam, że informowanie obywateli w danym dniu o tym, jakiej żywności nie powinni kupować albo jaka wygląda podejrzanie jest niewłaściwe i nieodpowiedzialne.

Trzeba informować obywateli o tym, co powinni robić w życiu codziennym, i powinna być prowadzona w tym celu jedna kampania na szczeblu Unii Europejskiej i państw członkowskich. Jeżeli obywatele będą przestrzegać podstawowych zasad higieny, a także mycia i gotowania żywności to wystarczy, aby zabezpieczyć ich przed zakażeniem. To nie jest wymagająca kampania ale uważam, że były, są i będą epidemie i różne choroby, a to, co najbardziej chroni obywateli to ich zwyczaje.

Gorąco wierzę, że taka kampania pomogłaby zapobiec chorobie, a także pomogłaby plantatorom warzyw.

  Czesław Adam Siekierski (PPE) - To ważne, że dziś dyskutujemy na temat zagrożeń dla pacjentów, producentów i konsumentów żywności w wyniku pojawienia się groźnej bakterii, której źródła nie możemy jeszcze określić. Mówimy, że mamy dobry system monitoringu w zakresie jakości i wysokich standardów żywności. Pomimo to pojawiają się sytuacje trudne, jak obecnie. Dlatego konieczny jest przegląd naszego systemu nadzoru i kontroli i jego naprawa. Należy przygotować się do jeszcze groźniejszych sytuacji. Nie wolno informować o źródłach pochodzenia, jeśli nie ma pewności. To spowalnia proces dalszych poszukiwań i czyni ogromne krzywdy moralne i szkody gospodarcze.

Kierujemy słowa współczucia do rodzin ofiar, do tych, którzy chorują, ale pamiętajmy o odszkodowaniach dla rolników z różnych krajów, którzy ponieśli straty. Dyskutujemy nad przyszłością wspólnej polityki rolnej, nad sprawami bezpieczeństwa w zakresie dostępu oraz jakości żywności. Może ta trudna sytuacja uświadomi, jak ważny jest to obszar spraw i problemów, który dotyczy nie tylko wyżywienia, ale i zdrowia naszych obywateli.

  Josefa Andrés Barea (S&D) – (ES) Panie Przewodniczący! Stoimy przed problemem zdrowotnym – według pana komisarza przed epidemią – i szukamy winnych, a nie przyczyny.

System nie zadziałał: mamy 22 zgony i 1 600 zakażonych, trzy tygodnie od wybuchu epidemii nadal nie znamy przyczyny, Hiszpanię obwiniono bez stosowania zasady ostrożnościowej niepopartej dowodami naukowymi – powtórzę: niepopartej dowodami naukowymi.

Panie i Panowie! Hiszpańskie ogórki nie były skażone. Nie były skażone! Powtarzam to, ponieważ na tej sali usłyszeliśmy inne wersje. Co więcej, aby zobrazować Państwu wpływ, jakie słowa te wywarły – zagrożonych może być 300 tysięcy miejsc pracy; chodzi o utratę zaufania.

Epidemia nie zna granic. Panie Komisarzu! Mówię do Pana: nie zna granic!

Wzywamy do wzięcia odpowiedzialności za to, co nie zostało zrobione, za to, co musimy zrobić natychmiast, bo w tej chwili istnieje ryzyko dalszych zakażeń w Niemczech – w państwie tym jest największa liczba osób zakażonych – ale nie można obwiniać Hiszpanii. Apelujemy o rekompensaty.

  Isabelle Durant (Verts/ALE) – (FR) Panie Przewodniczący! Jak Pan powiedział, Panie Komisarzu, problem nie ma charakteru lokalnego mimo że został zlokalizowany. Chciałabym mówić głośniej i jaśniej, bo naprawdę potrzebujemy więcej narzędzi i europejskiej w tych sprawach.

Wiadomość była niejasna i obfitująca w konsekwencje, w tym także dla hiszpańskich producentów, ale nie tylko dla nich, bo inni też zostali poszkodowani. Kilkakrotnie o tym mówiono.

Zachowanie równowagi między wczesnym ostrzeganiem z jednej strony, a przejrzystością z drugiej jest z pewnością trudne. Jednak ostrożność, czy zasada ostrożnościowa nie oznacza, że powinniśmy przekazywać informacje w sposób przypadkowy i o wiele za szybko. Sprawy trzeba wyjaśnić, a odpowiedzialni za wczesne ostrzeganie powinni też wypłacać rekompensatę. O tym będą Państwo dyskutować dziś po południu. To właśnie uważam za istotne, mimo że jak każdy myślę w pierwszej kolejności o ofiarach. Rolnicy nadal czekają na rekompensatę, na którą zasługują.

Jeżeli chodzi o inne problemy to kluczowymi problemami, które musimy bliżej się przyjrzeć są oporność na antybiotyki i identyfikowalność.

  Diane Dodds (NI) – Panie Przewodniczący! Mając na uwadze 22 ofiary śmiertelne i ponad 2 tysiące osób leczonych w UE na skutek trwającej w Europie epidemii E. coli Parlament powinien przekazać wyrazy współczucia tym, którzy stracili swoich bliskich, a pozostałym życzyć powrotu do zdrowia.

Konsumenci żądają żywności dobrej jakości, bezpiecznej i identyfikowalnej. Fakt, że źródło tej epidemii nadal nie jest znane oraz, że poszukiwanie odpowiedzi czasami wydaje się przypadkowe oznacza, że zaufanie konsumentów szybko topnieje. Z ekonomicznego punktu widzenia cierpią na tym rolnicy – rolnicy, których żywność jest absolutnie bezpieczna.

Musimy apelować o zachowanie spokoju w tej sytuacji. Rządy krajowe szybko orzekają o winie. W przeszłości w Wielkiej Brytanii cierpieliśmy z powodu wywołania paniki wokół naszej produkcji i te spekulacje związane z obwinianiem muszą się skończyć. Chcę też powiedzieć, że Parlament ciągle zbyt pośpiesznie wprowadza rozporządzenia. Zanim to zrobimy musimy przeprowadzić pełna i dokładną analizę faktów.

  Teresa Jiménez-Becerril Barrio (PPE) – (ES) Panie Przewodniczący! Najważniejszym problemem, który nas dziś łączy są ofiary, bo nikt nie powinien się czuć równie pozbawiony ochrony jak my, europejscy konsumenci teraz. Co więcej, potrzebujemy przejrzystości i odpowiedzialności wobec ofiar.

Moim obowiązkiem jest potępienie władz niemieckich, które pośpiesznie i niesłusznie oskarżyły hiszpańskie ogórki, a konkretnie spółdzielnie rolne z Malagi i Almerii, modelowe zakłady, które nigdy już się nie podniosą po tych oskarżeniach.

Tysiące bezrobotnych rodzin zastanawiają się dlaczego – musimy im odpowiedzieć – chcą wiedzieć, jaka przyszłość ich czeka nie tylko w Andaluzji, ale także w całym rolnictwie europejskim.

Dlatego, a mam nadzieję, że eksperci wkrótce znajdą rozwiązanie, żądam dziś, gdy Komisja rozmawia z Radą, aby Komisja zwróciła się o podjęcie niezwłocznych i etycznych działań dotyczących wszystkich producentów z Andaluzji i z całej Europy, którzy patrzą na nas z oburzeniem, ale też z nadzieją.

  Antonio Masip Hidalgo (S&D) – (ES) Panie Przewodniczący! Zamiast priorytetowo potraktować europejskie badania i współpracę władze niemieckie pomówiły i naraziły na szwank producentów ogórków i inne osoby. A mimo to nikt w Niemczech nie podał się do dymisji ani nie zaproponował zadośćuczynienia za spowodowane szkody. To Niemcy mają poważny problem z wiarygodnością. Sposób, w jaki pani kanclerz Merkel traktuje państwa południowe, zarówno jeśli chodzi o rolnictwo jak i finanse, jest nie do przyjęcia.

Ktoś kiedyś powiedział, że pani Merkel to następczyni Adenauera i Kohla. Nic podobnego: brakuje jej kręgosłupa moralnego.

  Bart Staes (Verts/ALE) – (NL) Panie Przewodniczący, Panie Komisarzu! Oczywiście musimy się uczyć na błędach, które popełniliśmy. Niemcy mają problem z koordynacją – mówili o tym także posłowie z Niemiec zarówno z bloku rządzącego, jak i opozycji – dwa ministerstwa federalne, szesnaście landów i brak koordynacji.

Trzeba wprowadzić surowy system monitorowania, trzeba się też przyjrzeć jak działa on w Niemczech, a przede wszystkim w pozostałych 26 państwach członkowskich. Na razie wytykamy Niemcy palcami, ale być może następne w kolejności będą nasze państwa członkowskie. Dlatego musimy zapytać, czy wewnętrzny system monitorowania funkcjonujący we wszystkich państwach członkowskich jest wystarczająco silny. Wprowadzone system europejskie działają – pani poseł Roth-Behrendt miała rację. Być może brak koordynacji. Tak czy inaczej z pewnością zabrakło komunikacji. Dlatego to powinno być przedmiotem naszego zainteresowania.

Panie Komisarzu! Chciałbym Pana zapytać przede wszystkim o to, czy odpowie Pan na pytanie, skierowane między innymi przez pana posła Leinena i panią poseł Roth-Behrendt, o to, czy przedstawi Pan prawdziwie europejskie rozwiązanie. Po drugie, czy może nam Pan powiedzieć, co zrobi Rada ds. Rolnictwa i jak możecie wynagrodzić rolników, którzy odnieśli straty?

  Gabriel Mato Adrover (PPE) – (ES) Panie Przewodniczący! Właśnie w sytuacji kryzysu oczekuje się efektywności i zaufania do instytucji. W tym przypadku ich postępowanie pozostawia wiele do życzenia.

Komisja powiedziała wyraźnie, że podejrzenia dotyczące hiszpańskich ogórków nie zostały potwierdzone. Panie Komisarzu! Nie, potwierdzono, że podejrzenia były nieuzasadnione, nieodpowiedzialne i niepoparte obiektywnymi danymi; potwierdzono 23 ofiary śmiertelne i to, że hiszpański sektor ogrodniczy odniósł ogromne straty.

Potwierdzono, że Komisja musi zrobić to, czego do tej pory nie zrobiła, to znaczy musi działać pewnie i na wielu frontach: podejmując niezbędne działania musi powstrzymać epidemię; zapobiec temu, aby nieuzasadnione podejrzenia nie sprawiały wrażenia wiarygodnych, co poważnie szkodzi państwu członkowskiemu – w tym przypadku Hiszpanii; bezzwłocznie zrekompensować poniesione straty oraz przywrócić hiszpańskiej marce wizerunek bezpiecznych, wysokiej jakości produktów rolnych.

  Judith A. Merkies (S&D) – (NL) Panie Przewodniczący, Panie Komisarzu! Mamy w tej chwili kryzys i prawdę mówiąc w tej chwili są do zrobienia ważniejsze rzeczy niż wskazywanie placem i obwinianie. Gdy ktoś znajduje się w kryzysie wszystko, co trzeba zrobić to podjąć decyzję oraz rozwiązać problem kryzysu. O wszystkim innym można porozmawiać później. Priorytetem jest znalezienia leku dla pacjentów zakażonych tą antybiotyko oporną bakterią oraz ustalenie źródła epidemii. Poza tym, aby odpowiednio łączyć informowanie pacjentów, konsumentów i producentów oraz właściwe postępowanie przede wszystkim musimy się odpowiednio komunikować.

Potem możemy się skoncentrować na pytaniu, jak przebiega nasze zarządzanie kryzysowe. Z pewnością nie będzie to ostatni kryzys. Kto jest odpowiedzialny? Zaangażowanych jest zbyt wiele organów i ktoś musi zostać przywódcą. Temu musi być poświęcona dzisiejsze debata z Radą. Jaka będzie sytuacja z przywództwem w przyszłości i kto weźmie na siebie tę rolę? Stosowanie antybiotyków jest dla nas solą w oku, jest szkodliwe dla zwierząt i ludzi. Między państwami członkowskimi występują zasadnicze różnice. Na koniec chcę powiedzieć, że trzeba zrekompensować wyrządzone straty. Podsumowując, potrzebujemy przejrzystości i zmian.

  Angelika Werthmann (NI) – (DE) Panie Przewodniczący! EHEC to hasło minionego tygodnia. Oczywiście nasze wyrazy współczucia kierujemy do ofiar. W interesie zdrowia publicznego jest to, aby władze przekazywały informacje opinii publicznej. Dobrostan obywateli musi być priorytetem.

W Stanach Zjednoczonych obowiązuje system wczesnego ostrzegania. Ponad 2 000 zakażeń i przeszło 20 ofiar śmiertelnych to fakty. Obywatelom trzeba powiedzieć skąd wzięła się ta bakteria. Znajdowała sie w hiszpańskich ogórkach, gdzie na pewno nie powinno jej być, bo bakteria kałowa bezwzględnie nie powinna przeniknąć do żywności.

Jeżeli chodzi o rekompensaty to zapłacić powinni ci, którzy za to odpowiadają, na pewno nikt inny. Na koniec chce powiedzieć, że przedstawiciele Rady nie byli obecni podczas debaty w tej sprawie.

  Bogusław Sonik (PPE) - Panie Przewodniczący, dziękuję bardzo, że zechciał Pan udzielić głosu w tak ważnej debacie. Obywatele Unii Europejskiej domagają się skuteczności działań instytucji europejskich również w zapobieganiu rozszerzania się wszelkich epidemii na cały teren Unii Europejskiej – i to jest zrozumiałe – ale przede wszystkim agencje prewencji w dziedzinie zdrowia i bezpieczeństwa żywności winny mieć wypracowane metody zapobiegania panice. Powinny być całkowicie niezależne od administracji krajów członkowskich, a nawet wyposażone w uprawnienia władcze w razie kryzysu.

Panice nie udało się zapobiec w tym przypadku. Skutkuje to milionowymi stratami, również i polskich rolników. Ceny warzyw na polskim rynku spadły o 2/3 zaledwie w ciągu jednego tygodnia. Producenci warzyw każdego dnia ponoszą straty w wysokości 2 milionów złotych. Kilka miesięcy temu alarmowaliśmy w przypadku tzw. świńskiej grypy, instytucje europejskie nie zdały wówczas egzaminu w zapobieganiu szerzeniu się paniki w Unii Europejskiej. Teraz jest podobnie.

  Marc Tarabella (S&D) – (FR) Panie Przewodniczący, Panie Komisarzu, Panie i Panowie! Solidarność musi przeważyć: jest to jedna z podstawowych zasad Unii Europejskiej, ale solidarność nie może być wymówką dla różnych zainteresowanych stron, uzasadniającą wymigiwanie się od odpowiedzialności.

Niedobrze, że władze niemieckie od samego początku, od zakończenia pierwszej konferencji prasowej nie spełniały oczekiwań Unii Europejskiej w kontekście tragedii, która wykroczyła poza ich granice i niesłusznie obwiniły hiszpańskie ogórki. Formułowanie nieuzasadnionych oskarżeń, przekazywanie niepotwierdzonych informacji i wywoływanie zamieszania nie jest właściwe. Niedobrze, że doprowadziło to do pogwałcenia wszystkich zasad komunikacji kryzysowej. Z tego powodu kryzys zamienił się w histerię. Plotki i polowanie na czarownice podsycane przez te władze spowodowały nieprawdopodobne szkody; dowodzą braku odpowiedzialności. Kolejny raz zniszczono atmosferę zaufania panującą między konsumentami a producentami.

Zadbajmy, by ta tragedia nie okazała się straszną porażką, wyciągnijmy z niej ważne wnioski: musimy zdecydować, jak najlepiej wdrożyć solidny, transgraniczny system identyfikowalności i powołać europejską jednostkę komunikacji oraz zarządzania kryzysowego. Jeżeli nie wyciągniemy wniosków, to śmierć 23 osób pójdzie na marne.

  John Dalli, komisarz – Panie Przewodniczący! Chciałbym podziękować Panu, a także wszystkim posłom, którzy brali udział w tej debacie. Nie będę miał czasu, aby zareagować na każdy wygłoszony komentarz, ale mogę Państwa zapewnić, że weźmiemy pod uwagę opinie wygłoszone na tej sali. Jak powiedziałem będę dziś uczestniczył w posiedzeniu Rady Ministrów ds. Rolnictwa. Jutro jadę do Berlina, aby wziąć udział w posiedzeniu z udziałem sektora bezpieczeństwa żywności i zdrowia oraz ekspertów, których tam oddelegowaliśmy.

Moja główną troską jest powstrzymanie hospitalizacji: to mój pierwszy i najważniejszy cel. Skupiam się na mobilizacji i szybszym ustaleniu przyczyny epidemii. W dniu 30 maja 2011 r. powołaliśmy jednostkę kryzysową, Komisja jest w stanie pełnej mobilizacji w tym względzie. Mój department zdrowia publicznego zmobilizował Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC), a ECDC uruchomiło swój dział kryzysowy w celu jak najszybszego przeprowadzenia oceny naukowej.

Komisja niezwłocznie zwróciła się do ECDC o wykonanie oceny naukowej. Podczas codziennych spotkań z ekspertami z państw członkowskich Komisja koordynuje działania dotyczące oceny: wprowadzenie wspólnych definicji przypadku, sprawozdawanie z przypadku, ankiety pacjenta, wymianę poglądów na temat leczenia oraz doradztwo w zakresie higieny adresowane do społeczeństwa to główne osiągnięcia, które udało się nam wypracować w bardzo krótkim czasie.

Musimy być bardzo ostrożni, aby nie stracić celu. Wszystkim nam jest łatwiej osądzać i składać oświadczenia niż znaleźć się w oku cyklonu. Musimy zachować ostrożność w składaniu oświadczeń i wypowiadaniu słów krytyki, bo nalegając - co właśnie robię – na to, aby decyzje zostały podjęte w oparciu o dowody, nie powinniśmy straszyć tych, którzy mają podjąć ryzykowne decyzje, niejednokrotnie w niezwykle trudnych okolicznościach, obawiając się, że potem zostaną przyparci do muru i każdy będzie oceniał ich decyzje, uważam ten aspekt zarządzania kryzysem za niezwykle istotny.

To samo dotyczy sprawdzania i kontrolowania przekazywanych informacji. W Europie dysponujemy systemem, który umożliwia szybka komunikację, a w odniesieniu do szybkiej komunikacji stosujemy zasadę pomocniczości – biorąc najniższy możliwy szczebel za podstawę, od której komunikacja powinna się rozpocząć. Musimy zachować ostrożność, bo jeżeli dodamy do siebie poszczególne elementy kontroli i weryfikacji w celu sprawdzenia przekazywanych informacji, wtedy pokonamy problem szybkości, a w okolicznościach, w których zagrożone jest zdrowie i gdy niejednokrotnie jest to kwestia życia lub śmierci, szybkość ma kluczowe znaczenie.

Jeżeli chodzi o informacje, to przekazujemy je w miarę otrzymywania. W tym względzie Komisja jest zgodna co do tego, że skoordynowana i szybka komunikacja jest podstawowym elementem zarządzania ryzykiem. Jak Państwo pamiętają w latach 2009–2010 w wyniku kryzysu H1N1 wprowadziliśmy system koordynacji komunikatów w sprawie zdrowia publicznego, a Komitet ds. Ochrony Zdrowia dysponuje siecią podmiotów przekazujących informacje. Będziemy musieli bardziej aktywnie zaangażować w ten proces podmioty regionalne, a także Światową Organizację Zdrowia (WHO). Nie dalej jak wczoraj rozmawiałem przez telefon z panią Margaret Chan, Dyrektor Generalną WHO na temat tego aspektu koordynowania informacji i zapewnienia pełnej koordynacji zanim wydany zostanie jakikolwiek komunikat.

Zbadamy, co się stało i przeprowadzimy dokładniejsze badania i analizy. Kiedy będziemy pewni, że skażenie zostało powstrzymane skoncentrujemy się na tym, co wydarzyło się w sektorze informacyjnym jeżeli chodzi o protokoły badania oraz koordynację między organami z chwila wystąpienia kryzysu, a następnie skupimy się na tym, czy potrzebujemy więcej narzędzi i bliższej koordynacji europejskiej. Może to być część odpowiedzi, ale jak Pan twierdzi, będzie to wymagało odbycia wielu debat zarówno w tym Parlamencie, jak i na szczeblu państwa członkowskiego.

Jeżeli chodzi o problem rekompensat to będzie on omawiany dziś po południu w Radzie AGRI i jestem przekonany, że pan komisarz Cioloş robi wszystko, co w jego mocy, aby ustalić i opracować metody oraz środki zrekompensowania strat naszym rolnikom, którzy ucierpieli w wyniku tego problemu.

PRZEWODNICZY: ALEJO VIDAL-QUADRAS
Wiceprzewodniczący

  Przewodniczący – Zamykam debatę.

Oświadczenia pisemne (art. 149 Regulaminu)

  János Áder (PPE) , na piśmie – (HU) Ostatni niemiecki skandal związany z bezpieczeństwem żywności kolejny raz zwrócił naszą uwagę na niedociągnięcia we właściwym nadzorze regulacyjnym. Wiara konsumentów w rzetelność producentów żywności oraz profesjonalne działanie organów nadzorczych została ponownie zachwiana. W dobrze funkcjonującym państwie prawa konsumenci mają uzasadnione powody, aby wierzyć, że spożycie żywności, która trafia na ich stół i którą zamierzają podać swoim dzieciom jest bezpieczne. Niestety, to nie pierwszy raz, gdy wiara ta została nadwyrężona. Wystarczy sobie przypomnieć o zatrutych pomidorach na Węgrzech, ale także o styczniowym, niemieckim skandalu dotyczącym wieprzowiny skażonej dioksynami. Wszystkie te smutne wydarzenia kolejny raz kierują nasza uwagę na fakt, że państwo musi wzmocnić kontrole regulacyjne oraz przeciwdziałać wszelkim niedociągnięciom czy nadużyciom w możliwie najbardziej zdecydowany sposób. Przecież nie można oczekiwać, że obywatele wykonają to zadanie za państwo. Nie mamy możliwości przejścia szkolenia, które uczyni z nas specjalistów w dziedzinie żywności czy pozwoli na założenie laboratoriów zdolnych do kontrolowania żywności w naszych własnych domach. Właściwym rozwiązaniem jest nałożenie ostrzejszych sankcji na tych, którzy naruszają rozporządzenia, a nawet posunięcie się do zamknięcia ich przedsiębiorstw.

  Luís Paulo Alves (S&D), na piśmie – (PT) Po pierwsze i najważniejsze chciałbym wyrazić moją solidarność z ofiarami. W najbliższej przyszłości UE i państwa członkowskie powinny skoncentrować swoje zasoby na znalezieniu źródła skażenia, aby zakończyć epidemię i zgony, do których ona doprowadziła, a także odbudować zaufanie konsumentów do łańcucha żywności, bo bez tego położenie kresu desperacji rolników nie będzie możliwe. Aby to uczynić Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ministerstwa zdrowia państw członkowskich muszą współpracować. Współpraca została spowolniona w wyniku katastrofalnego zarządzania kryzysem przez Niemcy. W tej sytuacji UE nie może zaniedbywać swoich rolników. Musi stworzyć mechanizm szybkiego zrekompensowania im ogólnego, negatywnego wpływu tego kryzysu, który już zagraża przetrwaniu wielu gospodarstw rolnych. Ochrona konsumentów jest bezwzględnym priorytetem, ale musimy poprawić nasze procedury. Najważniejsze, aby ustalić, kto ma wydawać ostrzeżenie oraz kiedy i jak je wydać, aby zapobiec chaosowi informacyjnemu, którego doświadczamy. Miało to katastrofalne konsekwencji zwłaszcza, gdy nie ustalono źródła problemu. Musimy też zobaczyć przejrzyste działania podejmowane przez organy ogólnoeuropejskie.

  Ivo Belet (PPE), na piśmie – (NL) Naszą pierwszą i najważniejszą troską są ofiary tej epidemii oraz ich krewni, którzy przeżyli. Ta okropna sytuacja nie może się powtórzyć; musimy szybko wyciągnąć z niej wnioski, abyśmy w przyszłości mogli szybkiej wykryć, gdzie leży przyczyna oraz komunikować się bardziej efektywnie i w bardziej skoordynowany sposób. Ten obszar, komunikacja, i nieudane konsultacje między państwami członkowskimi w tym względzie to bolesna porażka. Znakomitej większości wywołanych strat ekonomicznych można byłoby zapobiec, gdyby w czasie tego kryzysu zadbano o lepszą komunikację. Poszkodowane podmioty gospodarcze mają prawo do odszkodowania. Dlatego apelujemy o ustanowienie europejskiego funduszu kryzysowego. Dodatkowe, krajowe działania wspierające są jak plaster na zbolałą duszę, a co więcej ledwie potwierdza poważną solidarność europejską. Jak komisarz Dalli powiedział dziś w tej sali, nie jest to problem krajowy Niemiec; to problem europejski. Dlatego rozwiążmy go również w kontekście europejskim. Kryzys ten to również okazja, aby wyjaśnić Europejczykom, że Europa nie pozostawi ofiar katastrofy zdrowia publicznego samym sobie.

  Sergio Berlato (PPE), na piśmie – (IT) Badania dotyczące źródła epidemii E. coli są skomplikowane. Zakłada się, że kiełki fasoli są źródłem zakażenia i doprowadziły do śmierci 20 osób w Europie, w samych Niemczech zdiagnozowano około 300 kolejnych poważnych przypadków, przy czym najnowsze wyniki testów na próbkach kiełków fasoli były ujemne. Bezpośrednią konsekwencją epidemii jest zauważalny spadek spożycia owoców i warzyw w całej Europie. Mimo że obecnie dokładne dane liczbowe dotyczące rozmiaru szkód po kryzysie E. coli w europejskim sektorze ogrodniczym nie są jeszcze dostępne, nie da się nie zauważyć szkód ekonomicznych wywołanych w tym sektorze. Biorąc pod uwagę fakt, że skierowałem już zapytanie parlamentarne w tej sprawie, przy okazji wypowiedzi na tej sali chcę podkreślić, że Unia musi się zobowiązać do wsparcia producentów europejskich w tym sektorze, przy pomocy instrumentów dostosowanych do powagi kryzysu. Zwracam też uwagę Komisji na fakt, że powinna rozważyć wprowadzenie działań mających na celu poprawę ochrony owoców i warzyw oraz zwiększenie kontroli ich opakowań.

  Spyros Danellis (S&D), na piśmie – (EL) Jeżeli chodzi o bezpieczeństwo żywności w UE w świetle wydarzeń, do których dochodzi drugi raz w ciągu ostatnich sześciu miesięcy oraz tak dużej liczby zgonów, nie mamy do czynienia ze skandalem żywnościowym; to kryzys żywnościowy. Minęły dwa tygodnie, a my nadal wytykamy się palcami i doprowadziliśmy do problemu z wiarygodnością zanim jeszcze ustaliliśmy przyczynę.

Naraziliśmy na szwank producentów, którzy mimo że rzetelnie wykonali swoją pracę znaleźli się w sytuacji kozła ofiarnego i do dziś za to płacą. Naraziliśmy na szwank zaufanie konsumentów europejskich i innych. Doprowadziliśmy do rozłamu w naszych stosunkach handlowych i spójności wewnętrznej. Kryzys ten stawia pod znakiem zapytania europejski model rolnictwa i jest sprawdzianem funkcjonowania rynku wewnętrznego. Nie wystarczy już wskazać winnego. Komisja powinna przedsięwziąć stałe środki naprawcze, a jednym z nich jest identyfikowalność, która powinna być celem nadrzędnym.

  Anne Delvaux (PPE), na piśmie – (FR) W związku z problemem, który omawiamy należy poruszyć kilka ważnych kwestii i opieram się tu na obawach wyrażonych przez moje koleżanki i moich kolegów.

Po pierwsze, konsumenci europejscy muszą wiedzieć, co jedzą. Dlatego ważne jest zagwarantowanie, by produkty rolne można było zidentyfikować od gospodarstwa rolnego do szczebla europejskiego.

Po drugie, musimy zaapelować do Niemiec, aby uczyniły wszystko, co tylko można, aby zlokalizować miejsce pochodzenia bakterii. W tym względzie cieszy mnie decyzja Komisji o wysłaniu ekspertów do Niemiec. Ale Komisja musi prowadzić działania na szerszą skalę i sprawdzić, czy wszystkie systemy kontroli, analizy i badań są przestrzegane, bo musimy poprawić i wzmocnić nasze mechanizmy ostrzegania o żywności.

Po trzecie, w Europie trzeba przeprowadzić audyty, aby zagwarantować skuteczność systemów monitorowania.

Po czwarte i ostatnie nie zapominajmy o rolnikach, których źle potraktowano: niesłusznie ich posądzono mimo że nic nie zrobili! A będzie o wiele więcej tych, którzy cierpią z powodu braku zaufania konsumentów. Dlatego Europa musi się zjednoczyć celem wsparcia właściwych środków rekompensaty.

  Elżbieta Katarzyna Łukacijewska (PPE), na piśmie – Szanowni Państwo! W kontekście debaty na temat epidemii EHEC w państwach członkowskich Unii Europejskiej chciałabym zwrócić uwagę, że w wyniku decyzji krajów unijnych i pozaunijnych zamknięte zostały granice w celu ochrony rynku przed napływem warzyw z państw objętych przypuszczalnym źródłem zakażenia. Informacje otrzymywane od producentów warzyw są niepokojące. Odbiorcy stwierdzają zerowe zainteresowanie klientów zakupem ogórków, pomidorów czy innych warzyw. Ponoszą oni ogromne straty finansowe, gdyż cały towar zmuszani są wyrzucać lub oddawać znacznie poniżej ceny zakupu. Producenci kończą uprawy, co wiąże się ze zmianą produkcji, a co za tym idzie – ze zwolnieniami pracowników. Jeżeli prognozy dalej będą niepokojące i nie znajdziemy źródła zakażenia, to przedsiębiorcy będą zmuszeni zakończyć działalność z powodu braku płynności finansowej. Uważam, że Unia Europejska posiada instrumenty administracyjne, aby szybko reagować na podobne przypadki, dlatego powinniśmy zastanowić się, jak usprawnić system, aby był bardziej efektywny. Posiadając takie mechanizmy, powinniśmy jak najszybciej znaleźć źródło zakażenia, aby nie narażać na kolejne straty producentów warzyw. Dziękuję.

  Katarína Neveďalová (S&D), na piśmie – (SK) Społeczeństwo musi się teraz powoli przyzwyczajać do faktu, że co roku będą jakieś epidemie – najpierw była to ptasia grypa, później świńska, a teraz bakterie w świeżej żywności.

Epidemia ta zbierze żniwo w formie ofiar śmiertelnych i wyjątkowych strat finansowych. Moim zdaniem główna różnica w porównaniu do poprzednich epidemii polega na tym, że nadal nie mamy ostatecznie ustalonego źródła zakażenia – najpierw były to (hiszpańskie) ogórki, a teraz (niemieckie) kiełki fasoli.

Padły też pytania o błędy popełnione przez państwa członkowskie. Mam tu na myśli błędy popełnione przez Niemcy, które odrzuciły pomoc Komisji i próbowały samodzielnie rozwiązać ten kryzys. Fałszywe oskarżenia przyniosły hiszpańskim rolnikom ogromne straty, zresztą nie tylko im, ale także prawdopodobnie całemu sektorowi rolnemu.

Wczoraj Komisja Europejska zaproponowała plantatorom warzyw, którzy ponieśli straty w wyniku zakażenia bakterią jelitową w Niemczech odszkodowanie w kwocie 150 milionów euro. Według mnie ważne, aby wynegocjować odszkodowanie za błędy, na przykład dotyczące Hiszpanii. Ostatnie wydarzenia pokazują, że jedyna szkodą, jaka zaistniała były straty finansowe po stronie rolników europejskich. Nie możemy jednak zapominać, że najwyższą cenę jaka zapłaciliśmy za tę epidemię przelicza się na dziesiątki ofiar śmiertelnych w wielu państwach członkowskich Unii Europejskiej. Naszym obowiązkiem jest podjęcie działań tak, aby podobne błędy i epidemie nie miały miejsca.

  Rareş-Lucian Niculescu (PPE), na piśmie – (RO) Pierwsze wyjaśnienie jakie trzeba złożyć biorąc pod uwagę komentarze wygłoszone w tej sali jest takie, że w obliczu kryzysu polityka rolna nie jest problemem, a raczej rozwiązaniem. Konsumenci europejscy przyzwyczaili się do zaufania do żywności kupowanej w supermarketach dlatego, że producenci europejscy są zobowiązani do przestrzegania standardów najwyższej jakości na świecie. Ale kryzys ten ujawnił, że system europejski nie jest nieomylny i że jesteśmy bardzo zagrożeni. To prawda, musimy skierować teraz nasze myśli do ofiar, to, co się stało to tragedia. Ale musimy też myśleć o środkach wsparcia koniecznych, aby przeciwdziałać utracie tysięcy miejsc pracy w rolnictwie, a przede wszystkim zniszczeniu całego sektora.

  Georgios Toussas (GUE/NGL), na piśmie – (EL) Nowy skandal żywnościowy oraz pojawienie się nowej, wyjątkowo toksycznej bakterii już doprowadziły do śmierci dziesiątek osób oraz poważnego uszczerbku na zdrowiu tysięcy pracowników i jest to kolejny punkt na długiej, niekończącej się liście skandali żywnościowych w UE. Tak naprawdę jest to zbrodnia, której dopuściły się spółki międzynarodowe zatruwające łańcuch żywności i narażające na szwank życie i zdrowie pracowników dla zwiększenia zysków. Nowa epidemia żywnościowa pokazuje, że UE nie może i nie będzie chronić ludzkiego życia i zdrowia, bo jako transnarodowa unia monopoli obiecała służyć i chronić zyski kapitału, a nie życie pracowników. Wyłącznym celem nieuzasadnionych oskarżeń – niepopartych dowodami naukowymi – sformułowanych przez władze niemieckie wobec małych i średnich przedsiębiorstw w państwach członkowskich na południu UE, które UE pośpiesznie zaakceptowała, tym samym, powodując bardzo poważne straty dla rolników w tych państwach, było ukrycie i przemilczenie drugiego dna i niebezpiecznej natury WPR oraz odpowiedzialności UE, burżuazyjnych rządów oraz grup monopoli, które nie wahają się karmić pracowników wysoko toksyczną żywnością niebezpieczną dla ich zdrowia, byle tylko zmaksymalizować zyski kapitałowe.

  Kathleen Van Brempt (S&D), na piśmie – (NL) Sposób reakcji na wybuch epidemii EHEC w Niemczech północnych rodzi ważne pytania. Po pierwsze, musimy zastanowić się nad przyczynami tej epidemii i czynnikami, które stanęły na drodze do jej pokonania. Czy w paszach zwierzęcych jest zbyt dużo antybiotyków? Czy to prawda, że wysoko wydajne rolnictwo nam nie sprzyja? Do jakiego stopnia potrzebujemy lepszego etykietowania i identyfikowania? Są to ważne pytania, zwłaszcza teraz, gdy na horyzoncie rysuje się przegląd wspólnej polityki rolnej.

Oprócz tego stało się jasne, że europejski system zarządzania kryzysami żywnościowymi ma kilka istotnie słabych punktów. Przede wszystkim biorąc pod uwagę charakter tej sytuacji, gdzie mamy do czynienia z dwoma kompetentnymi ministerstwami w regionie, dochodzi do zbyt dużego podziału i zbyt dużego braku przejrzystości w podejściu do kryzysu oraz komunikacji jego dotyczącej. W kryzysach tego rodzaju najważniejsze dla konsumentów i producentów produktów żywnościowych jest szybkie powołanie europejskiej komórki koordynacji zajmującej się zarówno komunikacją, jak i koordynowaniem badań naukowych. To umożliwi szybsze i bardziej efektywne zbadanie przyczyn epidemii również z pełnym wykorzystaniem doświadczenia innych badaczy i laboratoriów europejskich.