Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Τετάρτη 22 Ιουνίου 2011 - Βρυξέλλες

19. Διαχείριση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων (συζήτηση)

  Πρόεδρος. – Το επόμενο σημείο είναι η έκθεση της Romana Jordan Cizelj, εξ ονόματος της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου όσον αφορά τη διαχείριση αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων (COM(2010)0618 – C7-0387/2010 – 2010/0306(NLE)) (A7-0214/2011).

  Romana Jordan Cizelj, εισηγήτρια. − (SL) Κυρία Πρόεδρε, συζητούμε μια νομοθετική πρόταση με την οποία πρόκειται να θεσπίσουμε, για πρώτη φορά, ευρωπαϊκά πρότυπα για τη διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων και των αναλωμένων πυρηνικών καυσίμων. Έχουν παρέλθει δύο έτη από τότε που εγκρίναμε μια οδηγία για την πυρηνική ασφάλεια και έκτοτε άρχισε να αποδίδεται αυξημένη προσοχή στην ασφαλή λειτουργία των πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής.

Επίσης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ζητήσει αρκετές φορές τη θέσπιση οδηγίας για τη διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων και των αναλωμένων πυρηνικών καυσίμων. Τα γεγονότα στη Φουκουσίμα κατέδειξαν ότι δικαίως το πράξαμε, διότι τα αναλωμένα πυρηνικά καύσιμα που αποθηκεύονται προσωρινά σε μια δεξαμενή ενδέχεται να συνιστούν εξίσου κίνδυνο, ο οποίος θα μπορούσε να προληφθεί με τη λήψη κατάλληλων μέτρων. Η Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας (ITRE) επιδοκιμάζει ιδιαίτερα την ιδέα μιας ευρωπαϊκής οδηγίας, αλλά θέλουμε να είναι πιο αυστηρή σε ορισμένες πτυχές της. Στην έκθεσή μας δώσαμε έμφαση στις τεχνολογικές πτυχές, στην παροχή οικονομικών και ανθρωπίνων πόρων, καθώς και στη λειτουργία ανεξάρτητων, ισχυρών και ικανών εποπτικών φορέων.

Επιτρέψτε μου να σας παρουσιάσω τις θέσεις μας με περισσότερες λεπτομέρειες. Όσο επιθυμητές και αν είναι, ακόμα και οι καλύτερες ιδέες δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν χωρίς επαρκή χρηματοδότηση. Στην Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας έχουμε ενισχύσει σε μεγάλο βαθμό τις χρηματοδοτικές απαιτήσεις. Κατά την άποψή μας, δεν αρκεί αυτοί οι πόροι να είναι απλώς επαρκείς και διαθέσιμοι. Σε πολιτικό επίπεδο, πρέπει να διασφαλίσουμε την εφαρμογή αυτών των δύο απαιτήσεων, και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τασσόμαστε υπέρ της μεγαλύτερης διαφάνειας και της εποπτείας των χρηματοδοτικών πόρων. Εισάγουμε επίσης την απαίτηση περί της χρήσης των χρημάτων για συγκεκριμένο σκοπό.

Επιπλέον, υποστηρίξαμε την εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει», και αυτό θεωρώ ότι αποτελεί ένα από τα κύρια ζητούμενα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ανταποκριθήκαμε επίσης στις ανησυχίες του κοινού σχετικά με την ασφάλεια της διάθεσης των πυρηνικών καυσίμων και ταχθήκαμε υπέρ της αρχής της αναστρεψιμότητας. Δηλώσαμε τη θέση μας ότι τα αναλωμένα πυρηνικά καύσιμα πρέπει να ελέγχονται. Ωστόσο, για τεχνικούς λόγους, ή σε περίπτωση νέων τεχνολογικών λύσεων, τέτοιου είδους καύσιμα θα μπορούσαν να υποβληθούν σε διεργασίες εξόρυξης και επεξεργασίας ή ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης.

Προσδώσαμε αισθητά αυστηρότερο χαρακτήρα στις απαιτήσεις διαφάνειας και καθορίσαμε τις λεπτομέρειες που αφορούν τη συμμετοχή του κοινού, την πληροφόρηση που πρέπει να παρέχεται στο κοινό και τη μέθοδο επικοινωνίας και συμμετοχής στις διαδικασίες. Σε αυτό το πλαίσιο, αναφερθήκαμε και στη Σύμβαση του Aarhus. Η επιτροπή μας τάσσεται υπέρ της περιφερειακής συνεργασίας. Ωστόσο, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η περιφερειακή συνεργασία δεν θα χρησιμεύει απλώς ως δικαιολογία για την καθυστέρηση των αποφάσεων, προσθέσαμε μια ολόκληρη σειρά απαιτήσεων που θα πρέπει να πληρούνται στο πλαίσιο της εν λόγω συνεργασίας.

Ιδιαίτερη προσοχή εστιάσαμε στην προστασία των εργαζομένων που χειρίζονται αναλωμένα πυρηνικά καύσιμα και ραδιενεργά απόβλητα, στη συμμόρφωση με την αρχή ALARA (το κατώτερο ευλόγως εφικτό επίπεδο), η οποία καθιερώνεται και στην πράξη, στην ανάγκη εκπαίδευσης και κατάρτισης, καθώς και στην ανάγκη ανάπτυξης επιστημονικών και τεχνολογικών δεξιοτήτων.

Θα ήθελα να τονίσω ειδικότερα τη θέση μας όσον αφορά την εξαγωγή ραδιενεργών αποβλήτων. Τολμώ να πω ότι ούτε ένα μέλος της επιτροπής δεν διακατέχεται από το σύνδρομο NIMBY («Όχι στη δική μου περιοχή»). Δεν υποστηρίζουμε την ανεύθυνη διαχείριση και επιδιώκουμε την ασφαλή διάθεση των ραδιενεργών αποβλήτων. Από την άλλη πλευρά, γνωρίζουμε ότι υπάρχουν εξαιρέσεις, βάσει των οποίων επιτρέπεται η εξαγωγή. Για τον λόγο αυτόν, υποστηρίξαμε την τροπολογία που επιτρέπει τις εξαγωγές σε χώρες οι οποίες τηρούν τα ίδια πρότυπα που πρόκειται να θεσπίσουμε και στην ΕΕ με την παρούσα οδηγία. Για παράδειγμα, δεν θα πρέπει να εξάγουμε ραδιενεργά απόβλητα σε χώρες που δεν έχουν εγκαταστάσεις τελικής διάθεσης. Καταθέσαμε επίσης μια τροπολογία με την οποία ζητούμε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προβεί σε εκτίμηση της έννοιας της διαχείρισης των ραδιενεργών αποβλήτων και των αναλωμένων πυρηνικών καυσίμων, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης από ομοτίμους. Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να αποδοθεί στην αρχή της αναστρεψιμότητας και στις απαιτήσεις εξαγωγής.

Κυρίες και κύριοι, σύμφωνα με τη Συνθήκη Ευρατόμ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διαδραματίζει αμιγώς συμβουλευτικό ρόλο. Εργαστήκαμε σκληρά και θα ήθελα να πιστεύω ότι το έργο μας δεν θα αποβεί άκαρπο. Ως εκ τούτου, προσδοκώ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο να σεβαστούν τις θέσεις μας και θα ήθελα να σας ζητήσω να στηρίξετε, κατά τη διάρκεια της παρούσας συζήτησης, τις θέσεις που υιοθετήθηκαν από την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας.

  Günther Oettinger, μέλος της Επιτροπής. − (DE) Κυρία Πρόεδρε, αξιότιμοι βουλευτές, σήμερα συζητούμε μια πρόταση της Επιτροπής σχετικά με ένα θέμα που αφορά την Ευρώπη και περιλαμβάνεται για δεύτερη φορά στην ημερήσια διάταξη του Κοινοβουλίου. Η πρώτη πρόταση της Επιτροπής απορρίφθηκε το 2003 και το 2004. Πιστεύουμε ότι, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, είναι εύλογο και σκόπιμο να εφαρμόζονται τα υψηλότερα πρότυπα ασφαλείας όσον αφορά τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας, ανεξαρτήτως του σκοπού για τον οποίο χρησιμοποιείται, και τη διαχείριση των πυρηνικών αποβλήτων.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω την κ. Jordan Cizelj για την περιεκτική έκθεσή της και για το έργο της κατά τις τελευταίες εβδομάδες. Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω τους σκιώδεις εισηγητές τόσο της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας όσο και των άλλων επιτροπών. Τα στελέχη των υπηρεσιών μου με ενημερώνουν ότι εκπονήσατε μια εξαιρετικά τεκμηριωμένη και αξιόλογη έκθεση. Χαιρόμαστε που η έκθεση στηρίζει τις βασικές πτυχές της πρότασης της Επιτροπής, η οποία φιλοδοξεί να αποτελέσει θεμέλιο λίθο στην ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου ευρωπαϊκού νομικού και ρυθμιστικού συστήματος ασφαλείας στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο.

Με χαροποιεί το γεγονός ότι συμφωνείτε κατά βάση με την έννοια του ευρωπαϊκού νομικού πλαισίου και ότι στηρίζετε τις προτάσεις μας σχετικά με την ευθύνη των εθνικών προγραμμάτων, τις σαφείς εργασιακές, χρονικές και χρηματοδοτικές απαιτήσεις, την πληροφόρηση και την πλήρη συμμετοχή του ευρύτερου κοινού σε πρώιμο στάδιο κάθε εθνικής διαδικασίας εφαρμογής.

Θέλουμε να εργαστούμε από κοινού για την εξασφάλιση διεξοδικού και αξιόπιστου ελέγχου επί της πορείας της διαχείρισης των αποβλήτων και της ασφάλειάς τους, λαμβάνοντας ιδιαιτέρως υπόψη ότι η περίοδος αποθήκευσής τους είναι εξαιρετικά μακρά.

Πιστεύουμε ότι πολλές από τις προτάσεις που καταρτίσατε είναι άρτια τεκμηριωμένες. Στηρίζουν και ενισχύουν την προσέγγιση της Επιτροπής.

Θα ήθελα να προβώ σε ορισμένες συμπληρωματικές παρατηρήσεις σχετικά με τέσσερις συγκεκριμένες πτυχές.

Πρώτον, η βασική αρχή είναι ότι δεν θέλουμε να ρυθμίζουμε κάθε λεπτομέρεια της θεμελιώδους έννοιας της επικουρικότητας. Η αρχική θέση όλων των κρατών μελών παρουσιάζει διαφοροποιήσεις. Θέλουμε να θεσπίσουμε ένα ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο. Τα βασικά στοιχεία που είναι σημαντικά για την ασφάλεια και για τα πρότυπα συμπεριλαμβάνονται στο σχέδιο του εγγράφου. Για παράδειγμα, έχουμε αφήσει περιθώρια ελιγμών σε σχέση με τον τύπο συμμετοχής του κοινού, την εκπαίδευση και την κατάρτιση των εργαζομένων και των διευθυντικών στελεχών και τα επιμέρους στοιχεία των χρηματοδοτικών μοντέλων –όχι της ποιότητας της χρηματοδότησης– και αφήνουμε εσκεμμένα ανοικτή τη ρύθμιση των εγκαταστάσεων τελικής αποθήκευσης που τελούν υπό καθεστώς κοινής κατασκευής ή/και λειτουργίας από πολλά κράτη μέλη. Εφόσον παραστεί ανάγκη, μπορούμε να προβούμε σε συστάσεις στον εν λόγω τομέα, εάν πρέπει να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι σε μεταγενέστερο στάδιο της διαδικασίας.

Ωστόσο, είμαι βέβαιος ότι η παρούσα πρόταση δεν θα είναι και η τελευταία που αναμένεται να υποβληθεί κατά την επόμενη εικοσαετία. Προβλέπω ότι θα χρειαστεί να προσθέσουμε ή να τροποποιήσουμε το περιεχόμενό της κατά τη διάρκεια της διαδικασίας εφαρμογής τα προσεχή δύο έως πέντε έτη. Για τον λόγο αυτόν, η Επιτροπή προσφέρει απερίφραστα σε όλους σας την ευκαιρία να αναθεωρήσετε την οδηγία την κατάλληλη στιγμή, προκειμένου να μπορέσουμε να διδαχθούμε από τις εμπειρίες μας και να βελτιώσουμε την οδηγία έστω και εκ των υστέρων.

Δεύτερον, εάν εξετάσουμε το ζήτημα της αναστρεψιμότητας των αποθηκευμένων καυσίμων και αποβλήτων, διαπιστώνουμε ότι η αρχή συνίσταται στην απαίτηση ότι κάθε εγκατάσταση αποθήκευσης πρέπει να είναι κατάλληλη και ασφαλής για μόνιμη τελική αποθήκευση, από γεωλογικής και τεχνικής πλευράς, και στον βαθμό στον οποίο αφορά την κατασκευή της. Εντούτοις, γνωρίζουμε ότι θα υπάρξουν εξελίξεις στους τομείς της έρευνας και της επιστήμης. Επί του παρόντος, εκφράζονται αυξανόμενες προσδοκίες ότι, στο προβλέψιμο μέλλον, κατά τις προσεχείς δεκαετίες, τα επιστημονικά επιτεύγματα της επόμενης ή της μεθεπόμενης γενιάς θα μας επιτρέψουν να ανακυκλώνουμε ή να αποθηκεύουμε τα απόβλητα με αποτελεσματικότερο τρόπο από ό,τι μας επιτρέπεται σήμερα. Ως εκ τούτου, θεωρούμε εξίσου σημαντική την επιλογή της αναστρεψιμότητας και, εν τω μεταξύ, τη δυνατότητα συνεχούς πρόσβασης και ασφάλειας, και θέλουμε να είμαστε σε θέση να ενσωματώσουμε αυτό το στοιχείο στην εθνική νομοθεσία, αφού προβούμε ενδεχομένως στην αποσαφήνισή του στο προοίμιο.

Τρίτον, συντασσόμαστε ειδικότερα με τις απόψεις της εισηγήτριας σχετικά με τη σημασία της επαρκούς χρηματοδότησης για τα εθνικά προγράμματα διαχείρισης των αποβλήτων. Για τον λόγο αυτόν, η πρόταση της Επιτροπής συμπεριλαμβάνει σημαντικές απαιτήσεις περί της χρηματοδότησης, οι οποίες επιδιώκουν να διασφαλίσουν ότι δεν θα επιβάλουμε υπερβολικό φόρτο στις μελλοντικές γενιές. Κατά συνέπεια, θέλουμε να εγγυηθούμε τη διάθεση των κατάλληλων πόρων στον σωστό χρόνο και σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», τη συμπερίληψη λεπτομερών και αξιόπιστων προβλέψεων στα εθνικά προγράμματα και την ενημέρωση των εργαζομένων και των πολιτών συνολικά για όλα τα ζητήματα που συνδέονται με τη διαχείριση των αποβλήτων. Εξίσου σημαντική είναι και η διαφάνεια της χρηματοδότησης.

Στηρίζουμε επίσης τις προτάσεις σχετικά με την εξασφάλιση της χρηματοδότησης στον τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων για αρκούντως μακρές περιόδους. Θα υποβάλουμε αυτές τις προτάσεις στο Συμβούλιο εξ ονόματός σας.

Η τελευταία μου παρατήρηση αφορά τις εξαγωγές. Η βασική αρχή της πρότασής μας είναι ότι κάθε κράτος μέλος, ανεξαρτήτως του αριθμού των πυρηνικών σταθμών που διαθέτει ενδεχομένως και του όγκου των αποβλήτων που επεξεργάζεται συνήθως –διότι κάθε κράτος μέλος έχει πυρηνικά απόβλητα που προέρχονται από ιατροτεχνολογικά προϊόντα και από τη βιομηχανική έρευνα, ακόμα και αν δεν διαθέτει πυρηνικούς σταθμούς–, πρέπει να αναλαμβάνει την ευθύνη των δικών του καθηκόντων, καθώς και να συνάπτει διμερείς συμφωνίες και να αναπτύσσει λύσεις σε συνεργασία με άλλα κράτη μέλη. Καταρχήν, οι εξαγωγές σε τρίτες χώρες δεν εξυπηρετούν τα συμφέροντα της Ευρώπης.

Στην πατρίδα μου, τη Γερμανία, κατά τις δεκαετίες του 1970 και του 1980, εξήχθησαν μεγάλες ποσότητες επικίνδυνων αποβλήτων προς την πρώην Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας και την ανατολική Ευρώπη, όπου αποθηκεύθηκαν με αντάλλαγμα τη χρηματοδότηση της κατασκευής εγκαταστάσεων, οι οποίες πόρρω απείχαν από την τήρηση των προτύπων εκείνης της εποχής και δεν παρείχαν τη βέλτιστη προστασία για το περιβάλλον και τον πληθυσμό. Πρόκειται για μία ακόμα πηγή ανησυχίας στη συγκεκριμένη περίπτωση. Για τον λόγο αυτόν, ως μέλη της Επιτροπής, είμαστε διατεθειμένοι να εγκρίνουμε κάθε δυνατή περιοριστική λύση, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης των εξαγωγών και της επιβολής περιορισμών επί των εξαγωγών. Θα θέλαμε να ζητήσουμε από το Κοινοβούλιο να μην ταχθεί υπέρ του ανοίγματος σε αυτόν τον τομέα, αλλά να στηρίξει μια περιοριστική λύση. Αυτό θα μας διευκολύνει να εξασφαλίσουμε ότι το Συμβούλιο δεν θα αποδυναμώσει τους περιορισμούς επί των εξαγωγών στο τέλος της διαδικασίας.

Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω θερμά για την εποικοδομητική σας στήριξη σήμερα. Είμαι βέβαιος ότι, σε λίγα χρόνια, θα συζητούμε εκ νέου το θέμα στο Κοινοβούλιο, αποβλέποντας στην επέκταση και τη βελτίωση αυτής της πρώτης οδηγίας.

  Jean Lambert, συντάκτρια γνωμοδότησης της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων. − (EN) Κυρία Πρόεδρε, ας ελπίσουμε ότι, όταν φθάσουμε στην αξιολόγηση αυτής της οδηγίας, θα είμαστε σε θέση να την διενεργήσουμε επί διαφορετικής νομικής βάσης.

Η επιτροπή μας είναι της άποψης ότι η νομική βάση θα πρέπει να είναι το άρθρο 153 της Συνθήκης, δεδομένου ότι το συγκεκριμένο ζήτημα αφορά άμεσα την υγεία και την ασφάλεια. Υπογραμμίσαμε επίσης τη σημασία της πληροφόρησης και της πραγματικής διαβούλευσης με τους εργαζόμενους σχετικά με την περίπτωση της ασφάλειας και την αξιολόγηση της ασφάλειας, όχι μόνο των χώρων διαχείρισης των αναλωμένων καυσίμων και των ραδιενεργών αποβλήτων, αλλά και όσον αφορά τον ενδεδειγμένο τρόπο μεταφοράς τους, καθώς και την ανάγκη θέσπισης αυστηρού και αποτελεσματικού συστήματος επιθεώρησης, με την επιβολή αποτελεσματικών, αποτρεπτικών και αναλογικών κυρώσεων.

Θέλουμε επίσης να διασφαλισθεί ότι όλοι οι κάτοχοι άδειας μεριμνούν για την εμπεριστατωμένη και συνεχή κατάρτιση όλων όσοι ενέχονται στη διαχείριση αυτών των ουσιών, συμπεριλαμβανομένων των υπεργολάβων –οι οποίοι αποτελούν δυνητικά αδύναμο κρίκο στην αλυσίδα της ασφάλειας–, των περιστασιακών εργαζομένων και όλων των άλλων ατόμων που εργάζονται στον χώρο, ανεξαρτήτως του αντικειμένου της εργασίας τους. Επιπλέον, θεωρούμε ότι δεν είναι εύκολος ο διαχωρισμός μεταξύ των στρατιωτικών και των μη στρατιωτικών αποβλήτων, δεδομένου ότι, επί του παρόντος, οι πολίτες ενδέχεται να χειρίζονται και στρατιωτικά απόβλητα.

  Pavel Poc, συντάκτης γνωμοδότησης της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων. − (CS) Κυρία Πρόεδρε, θα ήθελα να εκφράσω τα ειλικρινή μου συγχαρητήρια στην εισηγήτρια για το αποτέλεσμα του έργου της. Ως συντάκτης γνωμοδότησης της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, είχα την ευκαιρία να βιώσω άμεσα πώς η τεχνική πρόταση κατέστη εν μία νυκτί άκρως πολιτικό θέμα, και θα ήθελα, συνεπώς, να ευχαριστήσω επίσης τους συναδέλφους βουλευτές που κατόρθωσαν να διατηρήσουν μια αντικειμενική προσέγγιση, ακόμα και ενόψει των πιέσεων που ακολούθησαν μετά την καταστροφή στην Ιαπωνία. Ειδικότερα, θα ήθελα να ευχαριστήσω τους σκιώδεις εισηγητές της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων για τη συνδρομή τους στην εξασφάλιση τόσο υψηλής ποιότητας όσον αφορά τη γνωμοδότηση της επιτροπής.

Πιστεύω ότι η οδηγία θα καθιερώσει ένα νομικό πλαίσιο στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τη διαχείριση των αναλωμένων καυσίμων και των ραδιενεργών αποβλήτων και θα αποτελέσει αναπόσπαστο τμήμα της νομοθεσίας της ΕΕ, παρέχοντας εγγυήσεις για την ασφαλή χρήση της πυρηνικής ενέργειας στα κράτη μέλη τα οποία την συμπεριλαμβάνουν στο ενεργειακό τους μείγμα. Μεταξύ άλλων, επικροτώ θερμά την απαίτηση από τα κράτη μέλη να διασφαλίζουν επαρκή χρηματοδότηση για τις δαπάνες που συνδέονται με τη διαχείριση των αναλωμένων καυσίμων. Επισκέφθηκα προσωπικά διάφορες εγκαταστάσεις αποθήκευσης ραδιενεργών αποβλήτων, και πιστεύω ακράδαντα ότι η ενδεχόμενη έλλειψη χρηματοδότησης θα μπορούσε να οδηγήσει άμεσα στη μείωση της ασφάλειάς τους, εξέλιξη που πρέπει να αποτρέψουμε στην Ευρώπη.

  Edit Herczog, εξ ονόματος της Ομάδας S&D. – (HU) Κυρία Πρόεδρε, εξ ονόματος της Ομάδας της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, επικροτώ την παρούσα έκθεση. Πρόκειται για το αποτέλεσμα μακρών συζητήσεων, διαβουλεύσεων και διαπραγματεύσεων, και θα την στηρίξουμε αύριο ομόφωνα. Επί εξήντα έτη, χρησιμοποιούμε την πυρηνική τεχνολογία στην παραγωγή ενέργειας, τη φαρμακευτική βιομηχανία και την τροφοδοσία υποβρυχίων και παγοθραυστικών. Και κατά τη διάρκεια αυτών των εξήντα χρόνων, δεν έχουμε κατορθώσει να εξεύρουμε αποδοτικές λύσεις για τη διαχείριση και τη μακροπρόθεσμη αποθήκευση των επικίνδυνων αποβλήτων. Παρότι δεν συμφωνούμε με όλα τα στοιχεία της, στηρίζουμε αυτήν την οδηγία, διότι περιορίζει τα πολιτικά εμπόδια και θεσπίζει τις απαραίτητες συνθήκες χρηματοδότησης και ανεξαρτησίας. Παρόλο που έχουμε διαφορετικές απόψεις σχετικά με την παραγωγή ενέργειας, συμφωνούμε όλοι, βάσει της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει», ότι τα απόβλητα που παράγονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να αποθηκεύονται στο εσωτερικό της ΕΕ, ακόμα και αν η επανεπεξεργασία τους συντελείται σε τρίτη χώρα. Τασσόμαστε υπέρ της πρωτοβουλίας για τη μείωση των αποβλήτων σε ελάχιστο επίπεδο και για τις διαδικασίες περαιτέρω ανακύκλωσης, εφόσον καταστεί εφικτή από τα αποτελέσματα της έρευνας και ανάπτυξης, διότι θεωρούμε μείζονος σημασίας την αρχή της αναστρεψιμότητας.

Θεωρούμε επίσης εξαιρετικά σημαντικό να μην παραβλέπουμε τον ανθρώπινο παράγοντα. Επιβάλλεται να παρέχουμε εγγυήσεις για τον ανθρώπινο παράγοντα και η ασφάλεια των εργαζομένων συνδέεται στενά με αυτό και πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα κατά την αποθήκευση των αποβλήτων. Εντούτοις, θεωρούμε εξίσου σημαντικό να αναφερθεί ότι η ισχύουσα νομική βάση δεν παρέχει επαρκείς ευρωπαϊκές λύσεις, διότι δεν έχουμε δικαιώματα συναπόφασης. Για τον λόγο αυτόν, πιστεύουμε ότι είναι ουσιώδες να διαμορφώσουμε στο μέλλον νέα νομική βάση. Τέλος, η Ευρώπη πρέπει να κατέχει ηγετική θέση τόσο στην εποπτεία όσο και στην κατασκευή των εγκαταστάσεων αποθήκευσης. Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα αποτελέσουμε παράδειγμα για τον υπόλοιπο κόσμο.

  Fiona Hall, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (EN) Κυρία Πρόεδρε, τα πυρηνικά απόβλητα είναι ένα πρόβλημα που πρέπει απλώς να το αντιμετωπίσουμε. Ακόμα και αν οι πυρηνικοί αντιδραστήρες έκλειναν αύριο, θα εξακολουθούσε να υφίσταται μια κληρονομιά αποβλήτων από μισό αιώνα παραγωγής πυρηνικής ενέργειας και από διάφορες άλλες δραστηριότητες. Αφού δεν μπορούμε να τα εξαφανίσουμε διά μαγείας, πρέπει να αντιμετωπίσουμε το θέμα των πυρηνικών αποβλήτων με τον πλέον υπεύθυνο δυνατό τρόπο. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να διασφαλίσουμε ότι τα ραδιενεργά απόβλητα θα παραμένουν υπό τον έλεγχο και την εποπτεία της ΕΕ.

Μόλις τα πυρηνικά απόβλητα βρεθούν εκτός των ευρωπαϊκών συνόρων, δεν μπορούμε πια να εγγυηθούμε τον τρόπο διαχείρισής τους. Για τον λόγο αυτόν, η Ομάδα ALDE στηρίζει με σθένος τη θέση του κ. Επιτρόπου και επιμένει στη διατήρηση του status quo. Η εξαγωγή ραδιενεργών αποβλήτων σε τρίτες χώρες πρέπει να απαγορευθεί.

Ένα ειδικότερο πρόβλημα σχετικά με τα πυρηνικά απόβλητα είναι το ίδιο το χρονοδιάγραμμα κινδύνου που ενέχουν. Πριν από δέκα χιλιάδες χρόνια, ο άνθρωπος ζούσε σε σπηλιές. Πώς μπορούμε να γνωρίζουμε ποια θα είναι η μορφή της ανθρώπινης κοινωνίας και του πλανήτη Γη μετά από δέκα χιλιάδες χρόνια;

Για τον λόγο αυτόν, πρέπει να εξετάζουμε τη μελλοντική βιωσιμότητα των αποφάσεων που λαμβάνουμε σήμερα. Επί του παρόντος, η γεωλογική αποθήκευση πυρηνικών αποβλήτων μοιάζει γενικά να είναι η λιγότερο κακή επιλογή, ωστόσο η πρόοδος της επιστήμης θα μπορούσε δυνητικά να ανατρέψει αυτό το συμπέρασμα. Συνεπώς, επικροτώ την παρατήρηση του κ. Επιτρόπου εν προκειμένω. Για τον λόγο αυτόν, είναι αυτονόητη η ένταξη της ρήτρας αναθεώρησης στην παρούσα οδηγία.

Τέλος, οφείλω απλώς να τονίσω, όπως έκαναν και πολλοί συνάδελφοι βουλευτές πριν από εμένα, πόσο παράλογο είναι το γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διαθέτει μόνο συμβουλευτικό ρόλο και δεν έχει πραγματικό λόγο στην εν λόγω οδηγία, από την οποία εξαρτάται η ασφάλεια πάρα πολλών μελλοντικών γενεών.

  Evžen Tošenovský, εξ ονόματος της Ομάδας ECR. – (CS) Κυρία Πρόεδρε, ως σκιώδης εισηγητής της Ομάδας των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών, θα ήθελα να επικροτήσω θερμά την έκθεση της κ. Jordan Cizelj. Αυτή η έκθεση συντάχθηκε σε μια συγκυρία εξαιρετικά σύνθετων, ενδεχομένως δε και υστερικών συζητήσεων μετά τη φυσική καταστροφή στην Ιαπωνία και τον αντίκτυπο αυτής της καταστροφής για τους πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής.

Μετά από πολλές συζητήσεις, επιτύχαμε τη διατήρηση μιας ορθολογικής προσέγγισης για τη διαχείριση των δικών μας ραδιενεργών αποβλήτων. Είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να προσπαθήσουμε να εξασφαλίσουμε τη μέγιστη ασφάλεια στη διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων, και, συνεπώς, η έκθεση αποδίδει έμφαση στην υποχρέωση να ενημερώνουμε και να είμαστε ανοικτοί στις εν λόγω δραστηριότητες με τέτοιον τρόπο ώστε να αυξηθεί η εμπιστοσύνη του κοινού. Όλες αυτές οι δραστηριότητες πρέπει να υπόκεινται σε αυστηρούς ελέγχους σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα. Είναι σημαντικό να προβλέπεται η αποθήκευση τόσο σε εγκαταστάσεις προσωρινής αποθήκευσης όσο και σε χώρους μακροπρόθεσμης εναπόθεσης σύμφωνα με αυτά τα πρότυπα. Πρόκειται για εξαιρετικά δαπανηρές δραστηριότητες, οι οποίες αφορούν εγκαταστάσεις που θα λειτουργούν επί δεκαετίες, ακόμα δε και επί αιώνες. Ως εκ τούτου, οι περαιτέρω τεχνολογικές εξελίξεις κατά τις επόμενες δεκαετίες θα πρέπει να ληφθούν υπόψη. Η τεχνολογία της εναπόθεσης πρέπει να επιτρέπει ορισμένο βαθμό μελλοντικής ευελιξίας. Κατά τη γνώμη μου, δεν είναι συνετό να επιχειρήσουμε τον απόλυτο περιορισμό των πυρηνικών αποβλήτων σε προσωρινούς χώρους εναπόθεσης.

  Béla Kovács (NI). – (HU) Κυρία Πρόεδρε, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να βρει μια λύση για την αποθήκευση και τη διάθεση των λεγόμενων αναλωμένων καυσίμων, στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσία, τα τελευταία θεωρούνται οικονομικά υγιείς πηγές ενέργειας. Τα αναλωμένα καύσιμα που παράγονται σήμερα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις μπορούν εύκολα να χρησιμοποιηθούν ως καύσιμα σε αντιδραστήρες τετηγμένου άλατος τέταρτης γενιάς. Η εφαρμογή της μεθόδου του επιταχυντή πρωτονίων σε στόχο μολύβδου-βισμουθίου δημιουργεί ακόμα μεγαλύτερες δυνατότητες. Τα μακρόβια ισότοπα με υψηλό επίπεδο ραδιενέργειας που παράγονται σε πυρηνικές εγκαταστάσεις δεν είναι ουσιαστικά επικίνδυνα: θα μπορούσαν να μεταστοιχειωθούν σε βραχύβια ισότοπα με χαμηλό επίπεδο ραδιενέργειας, επιτρέποντας ταυτόχρονα τη λειτουργία των εγκαταστάσεων ως πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής. Ένα άλλο πλεονέκτημα συνιστά το γεγονός ότι οι εν λόγω αντιδραστήρες μπορούν επίσης να τροφοδοτούνται με θόριο, δεδομένου ότι τα αποθέματά μας σε αυτό το υλικό είναι δεκαπλάσια από τα αποθέματά μας σε ουράνιο. Οι αντιδραστήρες αυτοί τροφοδοτούνται εν μέρει από την κρίσιμη μάζα των σχάσιμων υλικών, πράγμα που σημαίνει ότι είναι αδύνατη η πρόκληση αυτόματης αλυσιδωτής πυρηνικής αντίδρασης. Εάν δεν δρομολογήσουμε άμεσα την εισαγωγή και εφαρμογή της νέας τεχνολογίας, θα μείνουμε για άλλη μια φορά πίσω όσον αφορά την πρωτοπορία στους τομείς της έρευνας και ανάπτυξης και της οικονομίας.

  Maria Da Graça Carvalho (PPE). – (PT) Κυρία Πρόεδρε, συγχαίρω την εισηγήτρια για το εξαιρετικό της έργο. Το προτεινόμενο πλαίσιο επιδιώκει να διασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη θα καθιερώσουν ένα ρυθμιστικό πλαίσιο και θα εκπονήσουν εθνικά προγράμματα για πιο υπεύθυνη διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων.

Είναι σημαντικό τα εθνικά προγράμματα να είναι σαφή ως προς τη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Η λήψη αποφάσεων πρέπει να βασίζεται στη σαφή κατανομή καθηκόντων και αρμοδιοτήτων μεταξύ των διαφόρων ενεχομένων φορέων. Κεντρικό ζήτημα αποτελούν η εποπτεία, ο έλεγχος και η πληροφόρηση, που είναι ζωτικής σημασίας για τη διαφανή διαχείριση. Η συμμετοχή του κοινού ενισχύει τη συναίνεση και τη συμμετοχή και οδηγεί σε κοινωνική νομιμοποίηση των στρατηγικών διαχείρισης των ραδιενεργών αποβλήτων. Είναι σημαντικό να τηρείται ενήμερο το κοινό για τους πιθανούς κινδύνους σε όλες τις περιοχές που συνδέονται με την πυρηνική ενέργεια και τις νέες τεχνολογίες.

Η πληροφόρηση, η γνώση και η υψηλού βαθμού διαφάνεια είναι απαραίτητες για τη δημόσια αποδοχή. Οφείλω επίσης να τονίσω τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν η διεθνής συνεργασία και τα κοινά ερευνητικά και αναπτυξιακά προγράμματα στη διάδοση και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών στον συγκεκριμένο τομέα.

  Marita Ulvskog (S&D). – (SV) Κυρία Πρόεδρε, οι συζητήσεις για την πυρηνική ενέργεια συχνά μας χωρίζουν σε διαφορετικά στρατόπεδα. Είμαστε υπέρ ή κατά, θέλουμε άμεσο παροπλισμό και σταδιακή κατάργηση της πυρηνικής ενέργειας ή δεν θέλουμε καθόλου τη σταδιακή κατάργησή της; Ωστόσο, όσον αφορά την πυρηνική ασφάλεια, ξεκινούμε όλοι από εντελώς διαφορετικό σημείο αφετηρίας. Σε αυτήν την περίπτωση, συμφωνούμε ότι θέλουμε το υψηλότερο δυνατό επίπεδο ασφαλείας και ότι βεβαίως αυτό ισχύει και για τα πυρηνικά απόβλητα για τα οποία είμαστε υπεύθυνοι, ασχέτως του χρόνου κατά τον οποίο θα συνεχίσουμε να χρησιμοποιούμε την πυρηνική ενέργεια – και αυτό θα ισχύει για πολλές, πάρα πολλές μελλοντικές γενιές. Τα απόβλητα πρέπει να διαχειρίζονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, και η οδηγία της ΕΕ πρέπει να διαρθρωθεί κατά τρόπο ώστε να ανταποκρίνεται πραγματικά σε αυτούς τους στόχους. Ένα ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα είναι η εξαγωγή πυρηνικών αποβλήτων, στην οποία αναφέρθηκαν ήδη πολλοί ομιλητές. Τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν να συνάπτουν συμφωνίες μεταξύ τους σχετικά με τα απόβλητα, αλλά δεν πρέπει να τα εξάγουμε σε τρίτες χώρες. Πρόκειται για ηθική απαίτηση που πρέπει όλοι μας να εκπληρώσουμε.

  Corinne Lepage (ALDE). – (FR) Κυρία Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, θα πρέπει να απαγορεύεται σε οιοδήποτε κράτος δεν ελέγχει τη διαχείριση των δικών του αποβλήτων η χρήση της τεχνολογίας που παρήγαγε τα απόβλητα. Καμία χώρα δεν θα πρέπει να αποτελεί τον κάλαθο των αχρήστων μιας άλλης χώρας. Για τον λόγο αυτόν, πρέπει να στηρίξουμε τη θέση της Επιτροπής σχετικά με την εξαγωγή αποβλήτων και τη συναφή απαγόρευση, και πρέπει να είμαστε εξαιρετικά αυστηροί με όλες τις διμερείς συμφωνίες που ενδέχεται να συνάπτονται.

Δεύτερον, τα πυρηνικά απόβλητα θα πρέπει να διέπονται από κοινή νομοθεσία, αλλά με την πρόβλεψη αυστηρών κανόνων. Ο ορισμός που μας δόθηκε δεν συνιστά καν ελάχιστο πρότυπο. Στην πραγματικότητα, δεν παρέχει πραγματικό ορισμό για τα απόβλητα, διότι, λαμβάνοντας υπόψη το λογικό συμπέρασμά του, δεν θα υπάρχουν ποτέ πυρηνικά απόβλητα επειδή πάντα θα μπορούμε να καταλήξουμε σε νέα τεχνολογική λύση. Αυτό το βρίσκω ανεύθυνο.

Τέλος, το κόστος του παροπλισμού και το κόστος της διάθεσης των αποβλήτων θα πρέπει να συνυπολογίζεται δεόντως στην τιμή της πυρηνικής ενέργειας, πράγμα που δυστυχώς δεν συμβαίνει επί του παρόντος. Δεν μπορούμε να προσπαθούμε να εφαρμόσουμε την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» εάν δεν είμαστε έτοιμοι να ελέγχουμε τις τιμές με πλήρη αυστηρότητα και υπευθυνότητα.

  Marina Yannakoudakis (ECR). – (EN) Κυρία Πρόεδρε, τα πρόσφατα γεγονότα στην Ιαπωνία σίγουρα μας υπενθυμίζουν τα πιθανά προβλήματα που σχετίζονται με την αξιοποίηση της πυρηνικής ενέργειας και τη διάθεση των αναλωμένων καυσίμων. Ωστόσο, σε έναν κόσμο που απειλείται από ενεργειακή έλλειψη, πρέπει να διατηρούμε ανοικτό πνεύμα.

Πρέπει να προσπαθούμε να ενθαρρύνουμε κάθε μορφή παραγωγής ενέργειας – από τις ανανεώσιμες, βιώσιμες μορφές ενέργειας έως τις επενδύσεις σε ασφαλή πυρηνικά εργοστάσια. Όταν εξετάζουμε το θέμα της πυρηνικής ενέργειας, η ασφάλεια και η διαφάνεια των διαδικασιών αποτελούν δύο σημαντικά ζητήματα τα οποία πρέπει να παρακολουθούμε συνεχώς. Η απάντηση δεν έγκειται απαραιτήτως στο κλείσιμο των πυρηνικών εργοστασίων, όπως σχεδιάζει να κάνει η Γερμανία, αλλά μάλλον η εξασφάλιση της συμμόρφωσής μας με τα πλέον αυστηρά προγράμματα ασφαλείας όσον αφορά την εν λόγω μορφή ενέργειας και τα απόβλητα που παράγει.

Η πυρηνική ενέργεια έχει πολλές δυνατότητες να εξυπηρετήσει την Ευρώπη, αλλά πρέπει να είμαστε ρεαλιστές. Ας είμαστε προορατικοί, επιτυγχάνοντας την αξιοποίηση της πυρηνικής ενέργειας προς όφελός μας τώρα και στο μέλλον, και ας δώσουμε περαιτέρω συνέχεια στην παρούσα έκθεση.

  Paul Rübig (PPE). – (DE) Κυρία Πρόεδρε, πρώτον, θα ήθελα να συγχαρώ τον κ. Oettinger. Είναι πλέον ο τρίτος κατά σειρά αρμόδιος Επίτροπος σε θέματα πυρηνικής ασφάλειας, αποβλήτων και παροπλισμού. Το Κοινοβούλιο ανέκαθεν υποστήριζε τη Επιτροπή και ζητούσε τη μεταφορά των αρμοδιοτήτων του εν λόγω τομέα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δυστυχώς, η ομάδα εργασίας του Συμβουλίου για τα πυρηνικά έκρινε ότι τα ζητήματα αυτά δεν άξιζε να συμπεριληφθούν στην ημερήσια διάταξη.

Είμαι υπερήφανος για το γεγονός ότι κατορθώνουμε σταδιακά να συζητούμε σοβαρά μεταξύ μας αυτά τα θέματα, καθώς και για το γεγονός ότι το Συμβούλιο προσπαθεί πραγματικά να τονίσει την ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία και να τηρήσει, από την άλλη πλευρά, την αρχή της επικουρικότητας. Ωστόσο, πιστεύω ότι είναι εξίσου απλό να συνειδητοποιήσουμε τι μπορούμε να επιτύχουμε σε αυτόν τον εξαιρετικά ευαίσθητο τομέα, δυνάμει του όγδοου προγράμματος πλαισίου για την έρευνα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο κρίνονται ιδιαίτερης σημασίας εν προκειμένω η επιστημονική πτυχή και το ερώτημα όσον αφορά το αποτέλεσμα που πιθανολογούμε ότι θα προκύψει από την εναρμόνιση στο μέλλον, καθώς και την επιθυμία μας να επιτευχθεί αμοιβαία αναγνώριση.

Εκτιμώ ότι θα πρέπει να εξετάσουμε επίσης τα θέματα στα οποία θέλουμε να εστιάσουμε στο άμεσο μέλλον. Θυμάμαι πολύ καλά ότι η κ. Palacio είχε δηλώσει κάποτε πως το ζήτημα θα επανερχόταν στην ημερήσια διάταξη μόνο μετά την επόμενη πυρηνική καταστροφή. Δυστυχώς, είχε δίκιο. Είναι μάλλον αργά να το αναλύσουμε αυτό, αλλά είναι η κατάλληλη στιγμή να εξετάσουμε τα μέτρα που πρέπει να λάβουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δεν αρκεί, όμως, κάτι τέτοιο. Η Ευρώπη πρέπει να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο, ιδίως στο διεθνές προσκήνιο. Πρέπει να θεσπίσουμε πρότυπα σε αυτόν τον τομέα, σε συνεργασία με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ). Χρειαζόμαστε οπωσδήποτε πρότυπα τα οποία θα εγγυώνται το υψηλότερο δυνατό επίπεδο ασφάλειας, και τα οποία θα μας προσφέρουν τελικά την ευκαιρία να αποφύγουμε, στον μέγιστο δυνατό βαθμό, την έκθεση του πληθυσμού σε κίνδυνο. Κύριε Oettinger, θα ήθελα να σας εκφράσω τα συγχαρητήριά μου. Έχετε υιοθετήσει τη σωστή προσέγγιση και μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι το Κοινοβούλιο και η Επιτροπή θα σημειώσουν μείζονα επιτυχία.

  Hannes Swoboda (S&D). – (DE) Κυρία Πρόεδρε, καταρχάς, επί του θέματος της απαγόρευσης εξαγωγών, θα ήθελα να δηλώσω ότι συμφωνώ απολύτως με τον κ. Oettinger. Δεδομένου ότι, κατά τα φαινόμενα, θα υπάρχει ευρεία ταύτιση απόψεων για το εν λόγω ζήτημα, ελπίζω ότι θα επιτευχθεί και συμφωνία όσον αφορά την αυριανή ψηφοφορία, και θα μπορέσουμε, συνεπώς, να στηρίξουμε την Επιτροπή. Ασφαλώς θα ήταν πολύ συνετό για την Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να υιοθετήσουν κοινή προσέγγιση εν προκειμένω.

Δεύτερον, επί του θέματος της συμμετοχής του κοινού, είπατε, κύριε Oettinger, ότι δεν χρειαζόμαστε λεπτομερείς κανόνες σε αυτόν τον τομέα. Καταρχήν, έχετε δίκιο. Ωστόσο, η συμμετοχή του κοινού θα είναι απαραίτητη και εκτός πέραν των εθνικών συνόρων. Καθόσον διαθέτουμε εγκαταστάσεις αποθήκευσης πλησίον των συνόρων, δεν μπορούμε να δηλώνουμε απλώς πρόκειται για τα σύνορα και ότι το ζήτημα δεν αφορά τους άλλους πολίτες. Προφανώς θα χρειαστούμε κοινούς κανόνες σε αυτόν τον τομέα, διαφορετικά ενδέχεται να ανακύψουν διαφωνίες ή επιμέρους εξαιρέσεις και να θεωρηθεί ότι το θέμα δεν τους αφορά επειδή είναι πολίτες άλλου κράτους. Πλην όμως, είμαστε όλοι πολίτες της Ευρώπης. Δεδομένου ότι ορισμένες χώρες επηρεάζονται από τέτοιου είδους αποθηκευτικούς χώρους που βρίσκονται κοντά στα σύνορά τους, είναι σημαντικό να καθιερώσουμε κάποιες αρχές και να προταθούν από την Επιτροπή ορισμένοι βασικοί κανόνες, ούτως ώστε η συμμετοχή του κοινού να διέπεται από σοβαρότητα και να βασίζεται σε κοινές αρχές.

  Vladimir Urutchev (PPE). – (BG) Κυρία Πρόεδρε, καταρχάς θα ήθελα να ευχαριστήσω τη Romana izelj για την άρτια έκθεσή της, η οποία πιστεύω ειλικρινά ότι θα μας επιτρέψει να κάνουμε ένα περαιτέρω βήμα προς την έγκριση της επακόλουθης οδηγίας για τα ραδιενεργά απόβλητα και τα αναλωμένα πυρηνικά απόβλητα.

Η Ευρώπη χρειάζεται οπωσδήποτε κανόνες και ένα νομικό πλαίσιο ενόψει της θέσπισης επιτακτικών απαιτήσεων για τη διασφάλιση του υψηλότερου δυνατού επιπέδου ασφαλείας που επιθυμούμε τόσο πολύ και εμείς και οι ευρωπαίοι πολίτες. Ωστόσο, η κατοχύρωση αυτής της ασφάλειας μόνο εντός της Ευρώπης δεν αποτελεί μείζον επίτευγμα. Αντιθέτως, εάν οι δραστηριότητες που σχετίζονται με την πυρηνική ενέργεια πραγματοποιούνται κοντά στα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύμφωνα με κανόνες και πρότυπα που είναι χαμηλότερα από αυτά της Ευρώπης, αυτό συνιστά ήδη λόγο ανησυχίας για εμάς και για τους ευρωπαίους πολίτες. Ο λόγος έγκειται στο γεγονός ότι τα πυρηνικά ατυχήματα δεν γνωρίζουν γεωγραφικά σύνορα.

Πώς μπορούμε να επεκτείνουμε την εφαρμογή των υψηλών ευρωπαϊκών προτύπων σε άλλες χώρες; Ο μοναδικός πραγματικά πρακτικός τρόπος για να το επιτύχουμε αυτό συνίσταται στη συνεργασία με τέτοιες χώρες και στην υλοποίηση κοινών προγραμμάτων. Για τον λόγο αυτόν, πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό να εφαρμοστεί η πρώτη τροπολογία που κατατέθηκε από την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, η οποία προβλέπει τη δυνατότητα εξαγωγής αναλωμένων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων σε τρίτες χώρες, υπό την προϋπόθεση ότι στις εν λόγω χώρες εφαρμόζονται πρότυπα εξίσου υψηλά με τα δικά μας. Εάν τα κράτη μέλη αρνηθούν αυτήν την πρακτική δυνατότητα θα στερηθούν τον αποτελεσματικότερο τρόπο διάδοσης των υψηλών ευρωπαϊκών απαιτήσεων. Και εννοώ με αυτό τη συνεργασία και τα κοινά προγράμματα επεξεργασίας των ραδιενεργών αποβλήτων. Ας παραμερίσουμε τους ηθικούς προβληματισμούς ότι η ευρωπαϊκή πυρηνική βιομηχανία θα εκμεταλλευθεί αυτήν την ευκαιρία για να απαλλαχθεί από ακατάλληλα απόβλητα εις βάρος άλλων χωρών. Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί πραγματικά. Παροτρύνω ένθερμα την Επιτροπή να υιοθετήσει πιο εποικοδομητική στάση εν προκειμένω.

  Judith A. Merkies (S&D). – (NL) Κυρία Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, αναφερθήκατε σε τρία στοιχεία για τα οποία πιστεύω ότι μπορείτε να υπολογίζετε στη στήριξη εκ μέρους ευρείας πλειοψηφίας του Σώματος. Μιλήσατε για τη στήριξη της απαγόρευσης εξαγωγών. Σε κάθε περίπτωση, θα λάβετε την υποστήριξη πολλών εξ ημών, διότι πρόκειται για τα δικά μας απόβλητα. Εμείς πρέπει να μεριμνήσουμε για αυτό και δεν πρέπει να εξάγουμε απόβλητα σε άλλες χώρες εκτός των συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ζητάτε διαφάνεια. Κανείς δεν είναι κατά της διαφάνειας. Φαίνεται να αποτελεί πολύ καλή ιδέα, λαμβανομένου ασφαλώς υπόψη του γεγονότος ότι τα ζητήματα της πυρηνικής ενέργειας και των ραδιενεργών αποβλήτων αφορούν τόσο πολλούς ανθρώπους.

Είπατε επίσης ότι η τελική λύση της υπόγειας αποθήκευσης είναι αναστρέψιμη. Δηλώσατε συγκεκριμένα το εξής: «Δεν πρόκειται για μόνιμη λύση, θα έχουμε πάντα πρόσβαση στα απόβλητα». Συμφωνώ. Ως προς αυτό, θα σας υποστηρίξω ανεπιφύλακτα.

Ωστόσο, ένα πράγμα με ανησυχεί: η υπόγεια αποθήκευση. Είστε απολύτως βέβαιος ότι πρόκειται για την πλέον ασφαλή μέθοδο; Η άποψή μου είναι διαφορετική. Ούτε πρόκειται για μέθοδο που χρησιμοποιείται κάπου αλλού. Σε ορισμένες χώρες, το τοπίο δεν είναι πραγματικά κατάλληλο για την αποθήκευση των ραδιενεργών αποβλήτων· θα έλεγα, λοιπόν, ότι πρέπει να εξευρεθεί μια ρεαλιστική λύση για τη διαχείριση των αποβλήτων, μια άλλη ασφαλής υπέργεια εναλλακτική λύση.

  András Gyürk (PPE). – (HU) Κυρία Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, όλα τα κράτη μέλη παράγουν ραδιενεργά απόβλητα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο δεν θα πρέπει να μεριμνήσουμε μόνο για τα αναλωμένα καύσιμα των πυρηνικών εργοστασίων με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας των πολιτών, αλλά και να εγγυηθούμε την ασφάλεια και την αποτελεσματική διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων εν γένει. Για αυτόν και μόνο τον λόγο, ορθώς συζητούμε αυτό το ζήτημα σήμερα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Συμφωνώ ότι η χρήση της πυρηνικής ενέργειας υπάγεται στην εθνική κυριαρχία. Ωστόσο, η καθιέρωση των βασικών αρχών της ΕΕ σχετικά με τους εθνικούς κανόνες διαχείρισης των αποβλήτων είναι δικαιολογημένη. Λόγω της απουσίας ανάλογων αρχών, και συνεπεία των διαφορετικών κανονισμών, οι παράγοντες της αγοράς προτιμούν να διαχειρίζονται τα ραδιενεργά απόβλητά τους σε χώρες με λιγότερο αυστηρούς κανονισμούς. Για αυτόν τον λόγο, η πρωτοβουλία να καθιερώσουν τα κράτη μέλη δεσμευτικά προγράμματα διαχείρισης των αποβλήτων είναι ελπιδοφόρα. Ωστόσο, προϋπόθεση συνιστά ο διορισμός αρμοδίων αρχών που να είναι σε θέση να διασφαλίζουν αυστηρό έλεγχο των δραστηριοτήτων διαχείρισης των πυρηνικών αποβλήτων και να τιμωρούν καταλλήλως τις παραβιάσεις, εφόσον κρίνεται απαραίτητο. Πιστεύω ότι τα εθνικά προγράμματα πρέπει επίσης να αποσαφηνίζουν τις αρμοδιότητες αυτών των αρχών και την ευθύνη των φορέων της αγοράς.

Θα ήθελα να ολοκληρώσω με μια τελευταία παρατήρηση: η πλήρης διαχείριση των αναλωμένων καυσίμων και των ραδιενεργών αποβλήτων είναι μια εξαιρετικά δαπανηρή δραστηριότητα. Αυτό σημαίνει ότι τα εθνικά προγράμματα είναι άχρηστα εάν δεν αποσαφηνιστούν τα ζητήματα χρηματοδότησης. Μια σημαντική βασική αρχή είναι η εξασφάλιση των χρηματοδοτικών πόρων που απαιτούνται για τη διαχείριση των πυρηνικών αποβλήτων ήδη κατά τη διάρκεια της παραγωγής πυρηνικών αποβλήτων. Συμμερίζομαι την άποψη ότι όσοι παράγουν τα απόβλητα πρέπει να επωμίζονται και το κόστος της διαχείρισής τους. Αυτό θα παρέχει κατάλληλο κίνητρο στους φορείς της αγοράς για τη μείωση του όγκου των ραδιενεργών αποβλήτων και για την αποδοτικότερη διαχείρισή τους.

  Francesco De Angelis (S&D). – (IT) Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, η καταστροφή στη Φουκουσίμα έφερε ξανά στην επικαιρότητα το ζήτημα της πυρηνικής ασφάλειας. Το πρόβλημα των ραδιενεργών αποβλήτων χρήζει εξέτασης και επίλυσης.

Για να είμαι σύντομος, δύο είναι τα ζητήματα που θεωρώ άμεσης προτεραιότητας. Το πρώτο είναι η απαγόρευση της μεταφοράς αποβλήτων. Κάθε χώρα πρέπει να είναι σε θέση να εκπληρώνει τις δικές της υποχρεώσεις και, πάνω από όλα, η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» είναι μια δίκαιη αρχή. Το δεύτερο ζήτημα αφορά την ασφάλεια, ειδικότερα δε την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων. Πρόκειται για ένα στοιχείο που θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό και πρέπει να προσφέρουμε στους πολίτες ψυχική ηρεμία. Πρέπει να προσφέρουμε στους πολίτες της Ευρώπης ψυχική ηρεμία, διασφαλίζοντας τη διαχείριση του ζητήματος με τη μέγιστη δυνατή διαφάνεια και, προπαντός, τονίζω, με τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια.

  Marian-Jean Marinescu (PPE). – (RO) Κυρία Πρόεδρε, η οδηγία καθορίζει το νομικό πλαίσιο για την υπεύθυνη διαχείριση των αναλωμένων πυρηνικών καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, το οποίο είναι απολύτως απαραίτητο σε επίπεδο κανονισμών.

Επί του παρόντος, υπάρχουν τρεις σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής στην Ευρωπαϊκή Ένωση που βρίσκονται σε διαδικασία παροπλισμού με τη χρηματοδοτική υποστήριξη της Ευρώπης. Η Γερμανία ανακοίνωσε ήδη ότι θα διακόψει τη λειτουργία αρκετών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής. Στο άμεσο μέλλον, θα κριθεί αναγκαία η παύση λειτουργίας και άλλων σταθμών ηλεκτροπαραγωγής σε άλλα κράτη μέλη, διότι πλησιάζει η λήξη του λειτουργικού τους βίου. Η προσέγγιση της οδηγίας σε εθνικό επίπεδο θα έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία χώρων υγειονομικής ταφής των ραδιενεργών αποβλήτων σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρόκειται για σπατάλη πόρων και πηγή ανησυχίας για το ευρύ κοινό. Αυτό συμβαίνει επί του παρόντος στη Ρουμανία, ακόμα και στην περιοχή από όπου κατάγομαι, σε σχέση με τον χώρο υγειονομικής ταφής των ραδιενεργών αποβλήτων από τον σταθμό ηλεκτροπαραγωγής του Kozloduy.

Πιστεύω ότι απαιτείται πραγματικά ευρωπαϊκή, μακροπρόθεσμη προσέγγιση, η οποία θα οδηγήσει στην κοινή χρήση της τεχνολογίας, την εξοικονόμηση πόρων και τη θέσπιση ευρωπαϊκών μηχανισμών χρηματοδότησης. Η υιοθέτηση μιας παγκόσμιας προσέγγισης και η παροχή της σχετικής ενημέρωσης θα επιτρέψει στους ευρωπαίους πολίτες να αποκτήσουν εμπιστοσύνη και ψυχική ηρεμία.

  Csaba Sógor (PPE). – (HU) Κυρία Πρόεδρε, το ζήτημα των αναλωμένων καυσίμων και της διαχείρισης των ραδιενεργών αποβλήτων αποτελούν σημαντικό και πιεστικό τομέα, ο οποίος απέσπασε ακόμα μεγαλύτερη προσοχή μετά την καταστροφή στη Φουκουσίμα. Παρά τις τεχνολογικές καινοτομίες και λύσεις και παρά τα προγράμματα διαχείρισης των αποβλήτων, το πρόβλημα αυτό συνιστά καθημερινά ολοένα μεγαλύτερη πρόκληση. Η διαχείριση και η τελική διάθεση των ραδιενεργών αποβλήτων είναι ένα υπαρκτό πρόβλημα , το οποίο θα υπάρχει και στο μέλλον. Στην Ευρώπη στοχεύουμε στην ενεργειακή ασφάλεια και στη σταθερή, φιλική προς το περιβάλλον παραγωγή ενέργειας. Ωστόσο, πρέπει επίσης να δίδουμε ολοένα μεγαλύτερη προσοχή σε διάφορα ζητήματα, όπως η επεξεργασία, η μεταστοιχείωση και η τελική διάθεση των αυξανόμενων ποσοτήτων ραδιενεργών αποβλήτων. Προς τον σκοπό αυτόν, δεν πρέπει μόνο να κατασκευάσουμε τεχνικές εγκαταστάσεις, αλλά και να διαμορφώσουμε μια αυστηρή πολιτική, νομική και κοινωνική δομή. Θα άξιζε να εξετάσουμε, να αξιολογήσουμε και να σχεδιάσουμε μια πανευρωπαϊκή συνεργασία εν προκειμένω. Όλοι οι αρμόδιοι παράγοντες θα πρέπει να συμμετάσχουν στην κατάρτιση και την ανάπτυξη αυτής της διαδικασίας ασφαλείας. Πρέπει να λάβουμε μέτρα τα οποία θα διασφαλίζουν επίσης την προστασία των μελλοντικών γενεών.

  Jaroslav Paška (EFD). – (SK) Κυρία Πρόεδρε, το ευρύ κοινό παρακολουθεί πραγματικά στενά τη διαχείριση των πυρηνικών αποβλήτων, και, ως εκ τούτου, είναι θετικό το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να αντιμετωπίσει το ζήτημα μέσω συνολικής νομοθεσίας, η οποία θα καθορίζει με σαφήνεια τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες όλων των φορέων που συμμετέχουν σε αυτήν τη διαδικασία.

Είναι καλό που στην υποβληθείσα οδηγία τονίζεται η βελτίωση της ποιότητας της εποπτείας και του ελέγχου, αλλά, ιδίως, η ενίσχυση της διαφάνειας των εν λόγω διαδικασιών και της συμμετοχής του κοινού. Κατά την άποψή μου, η εξασφάλιση επαρκών κεφαλαίων ενόψει της κάλυψης των αναπόφευκτων δαπανών για τον παροπλισμό των πυρηνικών αντιδραστήρων και για τη διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων παραμένει σημαντικό αναπάντητο ερώτημα. Το προτεινόμενο σύστημα για την παρακολούθηση του επιπέδου των χρηματοδοτικών αποθεμάτων μέσω ενός ανεξάρτητου φορέα δύναται, με τη σωστή οργάνωση, να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για μια πυρηνική εγκατάσταση που θα συγκεντρώνει κατά τη διάρκεια ζωής της επαρκή κεφάλαια για τη χρηματοδότηση ενός φιλικού προς το περιβάλλον παροπλισμού, και αυτός θα πρέπει να είναι ο στόχος μας.

  Elena Băsescu (PPE). – (RO) Κυρία Πρόεδρε, επιδοκιμάζω τη σύνταξη αυτής της έκθεσης στο πλαίσιο της αλλαγής στην παγκόσμια πυρηνική πολιτική και τη σχετική πρόταση οδηγίας από την Επιτροπή.

Πρέπει να επιμείνω στη σημασία της δίκαιης εφαρμογής της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει», όπως αποδείχθηκε και στην περίπτωση της καταστροφής της Ιαπωνίας. Μολονότι το χαμηλό κόστος καθιστά ελκυστικότερη την πυρηνική ενέργεια, προτεραιότητα πρέπει να αποδίδεται στην ασφάλεια των εργαζομένων και των πολιτών. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υποστηρίζω τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών που στοχεύει στην ασφαλή αποθήκευση των πυρηνικών αποβλήτων. Η διαφάνεια σε αυτήν τη διαδικασία συνεπάγεται και τη συμμετοχή του κοινού στον καθορισμό των αποθηκευτικών χώρων και σε άλλες λεπτομέρειες. Τα περιφερειακά ερευνητικά προγράμματα στον εν λόγω τομέα έχουν ήδη αποδείξει την αξία τους.

Πιστεύω επίσης ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να χρησιμοποιούν από κοινού και τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας και αποθήκευσης των αποβλήτων που προέρχονται από πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής.

  Miroslav Mikolášik (PPE). – (SK) Κυρία Πρόεδρε, χαίρομαι που σημειώνουμε πρόοδο στον τομέα της διαχείρισης των αναλωμένων καυσίμων και των ραδιενεργών αποβλήτων, καθιερώνοντας ειδικές απαιτήσεις που θα διασφαλίσουν ότι τα κράτη μέλη τηρούν το εθνικό ρυθμιστικό και οργανωτικό πλαίσιο, και σχεδιάζοντας αποτελεσματικά εθνικά προγράμματα από την παραγωγή έως την αποθήκευση των αποβλήτων. Σε ολόκληρο το σύστημα είναι ζωτικής σημασίας οι κανόνες να περιλαμβάνουν την αρχή της διαφάνειας, της εποπτείας και του ελέγχου. Επικροτώ επίσης τη δυνατότητα αποθήκευσης σε γεωλογικούς σχηματισμούς μεγάλου βάθους, λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της αναστρεψιμότητας. Ωστόσο, πρέπει να εξασφαλιστεί επαρκής χρηματοδότηση για τα εθνικά προγράμματα, ούτως ώστε ο ρυπαίνων να πληρώνει, και αυτόν τονίζεται σαφώς στην παρούσα οδηγία, την οποία και επικροτώ, σε συνδυασμό με τις κατάλληλες αποτρεπτικές κυρώσεις, που πρέπει να εξασφαλίζονται σε κάθε σύστημα.

  Günther Oettinger, μέλος της Επιτροπής. – (DE) Κυρία Πρόεδρε, οι ομιλίες κατέδειξαν ότι οι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διάβασαν, εξέτασαν και αξιολόγησαν όλες τις λεπτομέρειες της πρότασης. Δεν νομίζω ότι υπάρχει σύγκρουση. Συμφωνώ ότι θα έπρεπε να συμπεριλάβουμε τις προτάσεις σας στη διαδικασία.

Θεωρούμε σημαντικό ένα ζήτημα στο οποίο αναφέρθηκε ο κ. Swoboda, το θέμα των ίσων διασυνοριακών δικαιωμάτων για τη συμμετοχή του κοινού. Συχνά συμβαίνει η τελική αποθήκευση και οι πυρηνικοί σταθμοί παραγωγής ενέργειας να βρίσκονται σε περιοχές κοντά στα εθνικά σύνορα για γεωλογικούς και άλλους λόγους, πράγμα που σημαίνει ότι, από ευρωπαϊκή σκοπιά, είναι απαραίτητη η ισότιμη συμμετοχή του κοινού, η διαφάνεια και τα ανάλογα δικαιώματα.

Σας ευχαριστώ θερμότατα για τη συνεργασία σας. Ελπίζω ότι θα έχουμε αύριο την υποστήριξή σας στην ψηφοφορία του Κοινοβουλίου.

  Romana Jordan Cizelj, εισηγήτρια. − (SL) Κυρία Πρόεδρε, χαίρομαι ιδιαίτερα που και αυτή η συζήτηση κατέδειξε ότι, σε πολλά σημεία, έχουμε παρόμοιες, σχεδόν ταυτόσημες, θέσεις και ότι πρόκειται για βασικά στοιχεία όσον αφορά τη διασφάλιση της ασφαλούς διαχείρισης των αναλωμένων πυρηνικών καυσίμων και των ραδιενεργών αποβλήτων.

Οφείλω επίσης να δηλώσω ότι, επί του παρόντος, μετά την καταστροφή στη Φουκουσίμα, το έργο μας καθίσταται εξαιρετικά δύσκολο, και χαίρομαι για το γεγονός ότι, παρά τη δύσκολη αυτή συγκυρία, το κείμενο που εγκρίθηκε από την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας (ITRE) καταρτίστηκε σύμφωνα με τα ενδεδειγμένα πρότυπα, καθώς και για το γεγονός ότι δεν παρασυρθήκαμε από ιδεολογικές συζητήσεις.

Κατά την άποψή μου, στα σημεία επί των οποίων διαφωνούμε, οι διαφορές μας δεν είναι τέτοιες ώστε να θέτουν σε κίνδυνο την έκθεση, και αυτό είναι πολύ θετικό. Ως εκ τούτου, θα ήθελα η παρούσα έκθεση, η εν λόγω οδηγία, να εγκριθεί το συντομότερο δυνατόν, και εμείς, από την πλευρά μας, να δρομολογήσουμε την εφαρμογή της. Προφανώς συμφωνώ με όλους τους βουλευτές που αναφέρθηκαν στο γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διαδραματίζει μόνο συμβουλευτικό ρόλο στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας. Πιστεύω ότι θα πρέπει να συζητήσουμε πολύ σοβαρά αυτό το θέμα κάποια στιγμή στο μέλλον, και ότι θα πρέπει να επιδιώξουμε μια κοινή λύση εν προκειμένω, διότι πρόκειται για ζήτημα δημοκρατίας.

Τέλος, θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους όσοι συνέβαλαν στην κατάρτιση της παρούσας έκθεσης, κυρίως δε τους σκιώδεις εισηγητές, και, προπαντός, την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, καθώς και τους συντάκτες και τις Ομάδες τους για την εκπόνηση των αντίστοιχων γνωμοδοτήσεων. Θα ήθελα να απευθύνω τις ευχαριστίες μου σε όλους τους βουλευτές που συμμετείχαν στις συζητήσεις και κατέθεσαν τροπολογίες, στο Συμβούλιο και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή – συνεργαστήκαμε πολύ καλά και ανταλλάξαμε απόψεις σε τακτική και έγκαιρη βάση. Οφείλω, φυσικά, να ευχαριστήσω επίσης τον βοηθό μου, τον σύμβουλο της πολικής μου Ομάδας και τον σύμβουλο της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας.

  Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί την Πέμπτη 23 Ιουνίου 2011.

Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 149 του Κανονισμού)

  Paolo Bartolozzi (PPE), γραπτώς. – (IT) Ως σκιώδης εισηγητής για τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, και επειδή έχω παρακολουθήσει, συνεπώς, πολύ στενά αυτό το θέμα, αισθάνομαι την ανάγκη να συγχαρώ την κ. Jordan Cizelj για το ανεκτίμητο έργο που έχει επιτελέσει. Παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε στις διαπραγματεύσεις, μεταξύ άλλων, και λόγω των ιδιαίτερα ευαίσθητων διεθνών συνθηκών, οι εργασίες που οδήγησαν στην πρόταση οδηγίας για τη διαχείριση των αναλωμένων καυσίμων και των ραδιενεργών αποβλήτων κατόρθωσαν να διαμορφώσουν ένα συνεκτικό, εναρμονισμένο νομοθετικό πλαίσιο για τη διασφάλιση της ασφαλούς διαχείρισης τέτοιου είδους αποβλήτων, ανεξαρτήτως του εφαρμογών και των επιπτώσεων που ενδέχεται να έχει η πυρηνική ενέργεια στο μέλλον. Πιστεύω ότι σε αυτό ακριβώς το στοιχείο έγκειται και ο δυναμικός χαρακτήρας της εν λόγω πρότασης. Η πρόταση καλεί τα κράτη μέλη να εγγυηθούν υψηλότερα επίπεδα ασφαλείας, καθώς και να συμμορφωθούν με τα διεθνή πρότυπα ασφαλείας· να εστιάσουν μεγαλύτερη προσοχή στα τεχνολογικά και επιστημονικά επιτεύγματα, τηρώντας ειδικότερα την αρχή της αναστρεψιμότητας· να αποδώσουν μεγαλύτερη έμφαση στην προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας· και να δεσμευθούν για τον προσδιορισμό των ευθυνών σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», τη διαφάνεια και τον ρόλο των κατόχων άδειας.

  Ioan Enciu (S&D), γραπτώς. – (EN) Στην Ευρωπαϊκή Ένωση παράγονται ετησίως τουλάχιστον 40.000 κυβικά μέτρα ραδιενεργών αποβλήτων, εκ των οποίων το 80% είναι βραχύβια απόβλητα με χαμηλό επίπεδο ραδιενέργειας και περίπου το 5% μακρόβια απόβλητα με χαμηλό επίπεδο ραδιενέργειας. Είναι σημαντικό το γεγονός ότι η Ένωση θα εφαρμόσει μια οδηγία για τη διαχείριση των αναλωμένων καυσίμων και των ραδιενεργών αποβλήτων. Η Ρουμανία ανήκει στα κράτη μέλη που προτιμούν να έχουν τη δυνατότητα εξαγωγής ραδιενεργών αποβλήτων σε τρίτες χώρες. Τα αναλωμένα καύσιμα από τους ερευνητικούς αντιδραστήρες στη Ρουμανία πρέπει είτε να επαναπατρίζονται στη χώρα προέλευσής τους, τη Ρωσία ή τις Ηνωμένες Πολιτείες, είτε να εξάγονται σε τρίτες χώρες με τη χρήση ειδικής συσκευασίας. Για τον λόγο αυτόν, αδυνατώ να στηρίξω την πρόταση της παρούσας έκθεσης για την απαγόρευση των εξαγωγών. Δεδομένου ότι η πυρηνική ενέργεια θα εξακολουθήσει στο μέλλον να αποτελεί μέρος του ενεργειακού μείγματος των κρατών μελών, κρίνεται σημαντική η επιτυχής έγκριση μιας τέτοιας έκθεσης στην Ολομέλεια του Σώματος. Τα αναλωμένα καύσιμα θα πρέπει να μεταφέρονται από τις δεξαμενές σε ξηρές αποθηκευτικές εγκαταστάσεις το συντομότερο δυνατόν, και θα πρέπει να αποδίδεται υψηλή προτεραιότητα στα παλαιότερα ραδιενεργά απόβλητα. Επιπλέον, είναι σημαντικό οι πολίτες να πιστεύουν στις βασικές αρχές που διέπουν την ασφάλεια των τόπων εναπόθεσης και τα προγράμματα διαχείρισης αποβλήτων.

  Alajos Mészáros (PPE), γραπτώς. – (HU) Σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση παράγονται ραδιενεργά απόβλητα, συμπεριλαμβανομένων των ισοτόπων που χρησιμοποιούνται για ιατρικούς, βιομηχανικούς, γεωργικούς, ερευνητικούς ακόμα δε και για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Παρ’ όλα αυτά, τα αναλωμένα καύσιμα εξακολουθούν να παράγονται συχνότερα σε πυρηνικές εγκαταστάσεις. Για την επεξεργασία αυτών των αποβλήτων εφαρμόζονται σήμερα δύο τεχνολογίες: η ανακύκλωση ή η τελική διάθεση. Βάσει της ραδιενέργειάς τους, τα απόβλητα ταξινομούνται σε τρεις τύπους: απόβλητα με χαμηλό επίπεδο, με μέσο επίπεδο και με υψηλό επίπεδο ραδιενέργειας. Αυτή η ταξινόμηση καθορίζει επίσης τη διάθεσή τους είτε κοντά στην επιφάνεια της γης είτε σε γεωλογικούς σχηματισμούς μεγάλου βάθους. Η τελική ευθύνη για τα αναλωμένα καύσιμα και τα ραδιενεργά απόβλητα βαρύνει τα κράτη μέλη. Ωστόσο, τα περισσότερα κράτη μέλη δεν έχουν λάβει ακόμα τις σημαντικότερες αποφάσεις τους σχετικά με τα αναλωμένα καύσιμα. Δυστυχώς, μόνο σε λίγες περιοχές λειτουργούν άρτια οργανωμένα προγράμματα τελικής διάθεσης για τα πυρηνικά απόβλητα. Πρέπει να αναλαμβάνουμε συνεχείς πολιτικές δεσμεύσεις για τη μακροπρόθεσμη διαχείριση των αναλωμένων καυσίμων και των ραδιενεργών αποβλήτων κατά τρόπο που να επιτρέπει την εφαρμογή της σύμφωνα με κανόνες ασφαλείας υψηλότατου επιπέδου. Τα κράτη μέλη πρέπει να εγκρίνουν υψηλού επιπέδου εθνικούς κανονισμούς πυρηνικής ασφάλειας για την προστασία των πολιτών. Επιπλέον, πρέπει να καθιερώσουν ένα σύστημα καθορισμού των αρμοδιοτήτων και των υποχρεώσεων των εθνικών αρχών όσον αφορά τη διαχείριση των πυρηνικών αποβλήτων. Επίσης, πρέπει να παρέχεται πληροφόρηση στο κοινό, διότι κρίνεται ουσιώδους σημασίας η κατάλληλη ενημέρωση των πολιτών για τα γεγονότα που συμβαίνουν γύρω τους.

  Rovana Plumb (S&D), γραπτώς. – (RO) Σε όλα τα μέτρα που λαμβάνουμε πρέπει να εγγυώμεθα την ασφάλεια του κοινού και του περιβάλλοντος. Υποστηρίζω την εφαρμογή της «νοοτροπίας ασφαλείας», η οποία συνεπάγεται τη διασφάλιση προτύπων ασφαλείας, ανεξάρτητων και ισχυρών ρυθμιστικών αρχών, κατάλληλων ανθρωπίνων και χρηματοδοτικών πόρων, καθώς και επαρκούς πληροφόρησης για το ευρύ κοινό.

Η ενημέρωση του ευρύτερου κοινού προϋποθέτει τη χρήση διαφανούς διαδικασίας. Η ενίσχυση της διαφάνειας συνεπάγεται τον σαφή προσδιορισμό των αρμοδιοτήτων των αρχών και την παροχή άρτια θεμελιωμένου και συντονισμένου συστήματος πληροφόρησης του κοινού, προκειμένου να κερδίσει και να διατηρήσει την εμπιστοσύνη του τελευταίου όσον αφορά τη διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων που παράγονται από διαδικασίες παραγωγής πυρηνικής ενέργειας και από την πυρηνική ιατρική.

  Jutta Steinruck (S&D), γραπτώς. – (DE) Το θέμα της διαχείρισης των αναλωμένων καυσίμων και των ραδιενεργών αποβλήτων είναι πολύ σημαντικό. Τα πρόσφατα γεγονότα στην Ιαπωνία ανέδειξαν για άλλη μια φορά τους άμεσους κινδύνους για τους εργαζόμενους και τους πολίτες που εκτίθενται σε ραδιενεργά υλικά.

Στην Ευρώπη, έχουμε πολλούς τόνους ραδιενεργών αποβλήτων, τους οποίους καλούνται να «περιφέρουν» άνθρωποι. Χαίρομαι που μπορούμε να θέσουμε τις βάσεις που θα συμβάλουν στην προστασία της υγείας αυτών των ανθρώπων σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Στο Κοινοβούλιο, εκπονήσαμε, βάσει της τεχνικής έκθεσης της Επιτροπής, μια έκθεση η οποία εστιάζει στον άνθρωπο, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων στις εταιρίες μεταφορών και στα εργοστάσια που λειτουργούν με ραδιενεργά απόβλητα, καθώς και των εργαζομένων στις εγκαταστάσεις τελικής αποθήκευσης. Κατά συνέπεια, τα μέλη της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων επικεντρώθηκαν στην προστασία των ενεχομένων εργαζομένων, λαμβάνοντας μέτρα ασφαλείας, μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας και μέτρα για την εκπαίδευση των εργαζομένων επί του θέματος των ραδιενεργών αποβλήτων. Δεν πρέπει να δίδεται μεγαλύτερη προτεραιότητα στα οικονομικά συμφέροντα από ό,τι στην υγεία των εργαζομένων και των πολιτών. Ως εκ τούτου, χρειαζόμαστε συνολική τεκμηρίωση για όλα τα απόβλητα και τη διαχείρισή τους, εφόσον εξακολουθούν να είναι επιβλαβή για τους πολίτες και το περιβάλλον.

Εκφράζω την ιδιαίτερη ικανοποίησή μου για το γεγονός ότι συμπεριελήφθησαν τόσο πολλές απαιτήσεις μας στην τελική έκθεση της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας.

  Kathleen Van Brempt (S&D), γραπτώς. – (NL) Η πυρηνική ενέργεια είναι ένα αμφιλεγόμενο θέμα, το οποίο οδηγεί σε έντονες συζητήσεις στο Κοινοβούλιο και μεταξύ των Ομάδων μας. Η Φουκουσίμα πυροδότησε την έναρξη της παρούσας συζήτησης και, ως εκ τούτου, πολλοί έχουν αλλάξει ριζικά τις απόψεις τους. Είναι θετικό το γεγονός ότι το εν λόγω ζήτημα αντιμετωπίζεται με τέτοιον τρόπο ώστε να επιτρέπει σε αμφότερους τους υπέρμαχους τους πολέμιους του στο Σώμα να εκφράσουν τις απόψεις τους. Ωστόσο, ανεξαρτήτως της θέσης μας εν προκειμένω, το πρόβλημα των ραδιενεργών αποβλήτων είναι υπαρκτό και πρέπει να το αντιμετωπίσουμε με τον καλύτερο και ασφαλέστερο δυνατό τρόπο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο επικροτώ την παρούσα έκθεση, η οποία συμβάλλει στη διαμόρφωση αυστηρότερης και ασφαλέστερης πολιτικής για τα απόβλητα, αντιμετωπίζει επί ίσοις όροις όλα τα κράτη μέλη και επισημαίνει τις ευθύνες εκείνων που παράγουν απόβλητα.

Στηρίζω την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» και δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να αποποιούμαστε των ευθυνών μας. Για τον λόγο αυτόν, θα ήθελα να ζητήσω επίσης την απαγόρευση των εξαγωγών πυρηνικών αποβλήτων σε τρίτες χώρες. Δεν πρόκειται μόνο για ζήτημα δεοντολογίας, αλλά και για ζήτημα ασφάλειας και προστασίας του πληθυσμού. Πράγματι, δεν έχουμε πρόσβαση ή έλεγχο στην πολιτική για τα απόβλητα που ασκούν οι τρίτες χώρες. Αυτό συνιστά απαράδεκτο κίνδυνο. Πρέπει να διαχειριζόμαστε εμείς οι ίδιοι τα δικά μας απόβλητά και να ζητούμε, μέσω αυστηρής νομοθεσίας και προτάσεων, την εφαρμογή αυτής της διαδικασίας με τον πλέον ασφαλή και τεχνικά βέλτιστο τρόπο.