Istungi stenogramm

Esmaspäev, 12. märts 2012 - Strasbourg

23. Bologna protsess (lühiettekanne)

  Elnök. − A következő pont a Luigi Berlinguer által a Kulturális és Oktatási Bizottság nevében készített jelentés a bolognai folyamatra irányuló javaslatról (2011/2180(INI)).

  Luigi Berlinguer, relatore. − Signor Presidente, onorevoli colleghi, l'obiettivo di questa relazione è rilanciare l'iniziativa sul processo di Bologna avendo in mente e davanti a noi una meta importante e cioè che i titoli che si conseguono presso le università sul territorio europeo devono avere un valore e una validità generali.

Se si consegue un titolo in un'università di un paese membro, deve essere tale che tutte le altre università lo riconoscono, questo è l'obiettivo principale! È un errore considerare l'università come un'attività esclusivamente interna allo Stato! La dimensione vera dell'università e del luogo degli studi è internazionale perché sono internazionali gli studi e le ricerche, sono internazionali ormai le professioni.

Occorre liberare il mercato delle professioni dai lacci e dai laccioli che oggi ostacolano la mobilità del lavoro all'interno del territorio europeo. Questa è una precondizione che ha un valore economico e ha anche la risposta a una grande aspirazione giovanile. A chi spetta questo compito? Ai singoli Stati membri, l'organizzazione degli studi, ma il riconoscimento all'estero non è compito all'interno dello Stato, è compito dell'Unione europea che deve provvedere e deve fare una politica che deve incentivare.

L'articolo 149 del trattato di Lisbona parla di un compito dell'Unione anche per il riconoscimento dei titoli, contribuire allo sviluppo della qualità dell'education e della hight education, e svilupparne la dimensione europea. Per questa ragione, la nostra relazione sottolinea che va affermata anche, oltre a quella degli Stati, una competenza dell'Unione e le riunioni biennali dei ministri dell'istruzione, come quella prossima di Bucarest, devono progressivamente rientrare nella competenza dell'Unione. Che fare, allora?

La nostra relazione indica una serie di misure ,nella cornice di una processualità, di una gradualità per realizzarle: promuovere tutte le azioni che tendono a dare un'impronta europea alle università sul territorio della nostra Unione; flessibilità del curriculum; learning outcome e quindi monitoraggio per la valutazione dei risultati dell'apprendimento; l'assessement per la qualità di quello che si svolge nelle università come condizioni per creare una fiducia fra i diversi atenei, che è alla base del riconoscimento reciproco. E quindi arrivare alla fine a procedure automatiche che sanciscano la validità di titoli su tutto il territorio dell'Europa.

Secondo, rimuovere gli ostacoli sociali nei confronti dei ragazzi, degli studenti che provengono dai ceti più deboli e che oggi sono aggravati dai tagli che vengono svolti da tanti governi. Cambiare la didattica, learning centered, sviluppare l'apprendimento lungo l'arco della vita, costruire l'area europea dell'istruzione superiore che dialoghi con l'area europea della ricerca.

Queste misure sono strumenti di crescita, più di 900 anni fa, a Bologna, un grande giurista, Irnerio, ha lanciato l'idea della creazione con l'Alma mater dell'unificazione della cultura europea. Era un periodo in cui non c'erano gli Stati, oggi che esistono gli Stati, c'è una sovranazionalità e oggi per questo chiediamo che l'Unione europea si faccia promotrice di una cittadinanza universitaria europea. Grazie.

„Catch the eye” eljárás

  Zuzana Roithová (PPE). - Pane předsedající, škrty v rozpočtech na vzdělávání jsou cestou do pekel. Jak ale přimět členské státy v době krize, aby investovaly nejméně 3 % HDP do vzdělávání a vědy? Jak motivovat podniky, aby se navzdory recesi spolupodílely mnohem více na vědeckých programech univerzit a spolupracovaly s nimi na uplatňování vysokoškoláků v praxi? Aby se neprodlužovaly zástupy nezaměstnaných absolventů vysokých škol na úřadech práce, je nutné zvýšit mobilitu vysokoškoláků, odstranit překážky v uznávání diplomových kvalifikací, což vyžaduje také konvergenci vzdělávacích programů. Ale pro univerzity zrovna tohle není prioritou. Vítám tuto zprávu, která upozorňuje na řadu slabin boloňského procesu, který by jinak byl dobrou cestou ke vzdělanosti, ke vzdělanostní ekonomice, a tím i k perspektivnímu obnovení hospodářského růstu v Evropské unii.

  Ивайло Калфин (S&D). - Г-н Председател, първо искам да благодаря на колегата г-н Berlinguer за отличния доклад. Признаването на дипломите за висше образование за съжаление в много страни е скъпа и бавна административна процедура тогава, когато се признават дипломи, придобити в друга страна от Европейския съюз. Ако искаме да повишим конкурентоспособността на европейската икономика, да намалим младежката безработица и да използваме ползите от младежката мобилност, ние трябва да преодолеем протекционизма, който се налага в някои страни, като умишлено се ограничава признаването на дипломи, придобити в други страни.

Бих искал да призова Европейската комисия да извади на общностно, наднационално равнище, поне два проблема: уеднаквяване на образователните степени, (най-малкото бакалавърска и магистърска степен) и на второ място – законодателство, което да облекчава максимално признаването на дипломи, придобити в друга страна в съответната бакалавърска или магистърска степен. Без това да стане на наднационално равнище, ние ще продължим да се сблъскваме с протекционизма на националните законодателства.

  Marek Henryk Migalski (ECR). - Panie Przewodniczący! Mamy pewien problem jako ECR z głosowaniem nad tym sprawozdaniem, dlatego że tu znalazło się kilka rzeczy, które są warte wspomnienia i uznania, takie np. uznawanie kwalifikacji. To rzeczywiście jest coś, czym jesteśmy zainteresowani. Z radością powitaliśmy zapowiedź współpracy z uniwersytetami krajów trzecich, zwłaszcza tych z Partnerstwa Wschodniego. To są rzeczy, które tam, w tym sprawozdaniu pana Berlinguera, są dobre i chcielibyśmy je poprzeć.

Natomiast znalazło kilka rzeczy, które budziły nasz niepokój. Sprawozdawca mówił o tym, że warto wspierać te najuboższe warstwy społeczne do tego, żeby studiowały, żeby kontynuowały proces edukacji. A jednocześnie w tym sprawozdaniu jest wezwanie do obowiązkowego okresu nauczania na uczelni niemacierzystej. No przecież – to jest oczywiście fajna rzecz, tylko że to wyraźnie zwiększa koszty czegoś takiego. Również nie zgadzamy się z ujednoliceniem podstawy programowej, ponieważ to powinno być kwestią uniwersytecką, oraz ze zwiększeniem kosztów oraz prawdziwego europejskiego poczucia obywatelstwa. Dziękuję bardzo i przepraszam za przedłużenie!

  Piotr Borys (PPE). - Chciałem bardzo gorąco pogratulować koledze tego sprawozdania. O procesie bolońskim dyskutujemy od lat. Dobrze, że poddajemy go ewaluacji. To, co chcemy osiągnąć, co ma już swoje miejsce, to oczywiście wymuszenie większej mobilności studentów. Mobilność jest w tej chwili najważniejsza, dlatego że mamy w tej chwili otwarty rynek pracy i konkurujemy już na całym rynku europejskim. Przykładów jest wiele: setki tysięcy polskich studentów, absolwentów zasila rynki pracy w Europie. Radzi sobie doskonale na rynku pracy dzięki właśnie tej mobilności. Wydaje się, że powiązanie procesu bolońskiego z kwestią Erasmusa, z kwestią uznawania kwalifikacji, to rzecz najważniejsza. Zdolność do zatrudnienia można osiągnąć dzięki temu, aby proces boloński był przez nas monitorowany. Oczywiście jest kwestią ważną, aby podejść do tego również elastycznie, bo nie wszystkie uczelnie są w stanie być na tych samych zasadach porównane, chociażby uczelnie muzyczne. Dlatego chciałbym poprzeć to sprawozdanie, wiedząc o tym, że ten proces boloński wymaga ciągłego monitoringu.

  Jaroslav Paška (EFD). - V apríli tohto roku sa v Bukurešti uskutoční ministerská konferencia pre bolonský proces, ktorá by mala určiť priority na ďalšie tri roky. Ak si pripomenieme, že hlavným cieľom bolonského procesu bola požiadavka, aby každý študent európskej univerzity mal právo ukončiť štúdium tak, aby jeho kvalifikácia bola uznávaná v celej Únii, potom by sme sa mali predovšetkým pozrieť na to, koľko z našich univerzít je schopných poskytnúť svojim študentom takú kvalitu vzdelávania, aby ich diplom naozaj rešpektoval ktorýkoľvek zamestnávateľ v celej Európskej únii.

Obmedzené množstvo finančných prostriedkov, ktorými môžme aj v tomto zložitom období vzdelávanie podporiť, by sme mali potom orientovať najmä do opatrení stimulujúcich rozvoj kvality na tých univerzitách a školách, ktoré majú potenciál dosiahnuť vysokú európsku úroveň kvality vzdelávania a udeľovať v celej Európe uznávané a platné európske tituly.

(A „catch the eye” eljárás vége.)

  Androulla Vassiliou, Member of the Commission. − Mr President, first of all let me congratulate the European Parliament and in particular, Mr Berlinguer, for this very timely report. Mr Berlinguer, you have brought your work to a successful conclusion just as we prepare for the Bologna ministerial conference, which was mentioned by several speakers.

The European area of higher education fully deserves the political and public attention that it is receiving today. The Bologna ministerial conference is taking place at a difficult time for Europe with unemployment, especially among young people, reaching record levels in many parts of the continent. Therefore it is the right moment to ask how the Bologna process in higher education can help us to find solutions for the crisis. It also presents an opportunity to assess progress after a decade of reports.

The European Commission welcomes this report, which highlights the main achievements of the Bologna process so far and points to the way ahead. This is an essential contribution to what is a crucial discussion about the future of higher education in Europe.

I believe we have seen considerable progress in the implementation of Bologna reforms. Close to two-thirds of the 47 participating countries have more than 90% of their programmes in line with the Bologna two-cycle system. Access to higher education has been widened and quality assurance has improved. And yet plenty of challenges lie ahead.

The comparable use of the European credit transfer system, the development and assessment of learning outcomes and the transparent implementation of qualification frameworks are among the most important challenges. Therefore, we must strive for further improvements in quality, stimulate mobility and ensure that our systems and curricula become more relevant to our labour markets. Above all, we must open up access so that greater numbers of students from all backgrounds can enjoy the benefits of higher education.

I can assure you that the European Commission will continue to work closely with all partners involved in the Bologna process to achieve its shared objectives.

  Elnök. − A vitát lezárom.

A szavazásra 2012. március 13-án, kedden kerül sor.

Írásbeli nyilatkozatok (149. cikk)

  Luís Paulo Alves (S&D), por escrito. – Este relatório de iniciativa surge no momento adequado. Os jovens vivem tempos extraordinariamente difíceis devido aos elevados níveis de desemprego. Como tal, qualquer que seja a área setorial que incida sobre a juventude, será importante entendermos como é que ela pode estar ao serviço do combate à crise. Neste caso, é importante percebermos como é que o processo de Bolonha, em particular, pode ajudar. Por outro lado, apesar dos níveis de desemprego dos jovens qualificados, é fundamental que a Europa não permita que se amplie a ideia de que o nosso modelo de crescimento não deve depender da qualificação do tecido laboral. Bolonha ainda está a fazer o seu caminho. Qualquer estudante envolvido num curso de qualquer universidade europeia deve poder ver reconhecida em todo o território da União Europeia a qualificação que obteve. Como isso ainda não acontece em todo o espaço europeu, é importante acelerar esta harmonização. Só assim será possível a existência de uma verdadeira Área Europeia de Ensino Superior. Quando mais alargado é o espaço do reconhecimento, mais oportunidades de mobilidade existem para os jovens europeus que, como é sabido, não são afetados por esta crise de igual forma em toda a União.

  Joanna Katarzyna Skrzydlewska (PPE), na piśmie. – Projekt rezolucji zwraca uwagę na bardzo istotne zagadnienia. Między innymi na konieczność poprawy mobilności oraz wymiany studentów i wykładowców akademickich pomiędzy europejskimi uniwersytetami. Dostrzega też ważny problem wzajemnego uznawania punktów i przeliczania ich na oceny, potrzebę włączenia do tego systemu programu Erasmus oraz konieczność wzajemnej uznawalności kwalifikacji i dyplomów uniwersyteckich. Wreszcie daje szansę na ułatwienia przenoszenia przez studentów dokumentów, stypendiów czy pożyczek studenckich pomiędzy uniwersytetami. Te propozycje, gdyby rzeczywiście zostały wprowadzone w życie, w istotny sposób przyczyniłyby się do znoszenia barier ciągle jeszcze uniemożliwiających w pełni swobodne przemieszczanie się z kraju do kraju w celu podjęcia studiów. Podniosłyby też konkurencyjność absolwentów szkół wyższych na europejskim rynku pracy. Tego typu działania bez wątpienia zasługują na wsparcie. Dlatego apeluję do Komisji o monitorowanie skutków procesu bolońskiego oraz zachęcanie państw członkowskich i instytucji szkolnictwa wyższego do wprowadzania rozwiązań w zakresie poprawy mobilności studentów oraz tworzenia wspólnych systemów kształcenia.