Doslovný zápis z rozpráv

Streda, 14. marca 2012 - Štrasburg

14. Kazachstan (rozprava)

  předseda. − Dalším bodem pořadu jednání je prohlášení místopředsedkyně Komise, vysoké představitelky Unie pro zahraniční věci a bezpečnostní politiku ke Kazachstánu.

  Villy Søvndal, President-in-Office of the Council, on behalf of the Vice-President of the Commission/High Representative of the Union for Foreign Affairs and Security Policy. − Mr President, it is again a pleasure to deal with the latest developments on EU activities in Kazakhstan on behalf of Vice-President/High Representative Ashton.

Kazakhstan is a key player in the wider region of Central Asia and an influential actor in international forums. It has recently held the chairmanship of the Organisation for Security and Cooperation in Europe (OSCE) and the Organisation for Islamic Cooperation (OIC). Since its independence 20 years ago, it has been the European Union’s policy to support Kazakhstan’s economic and political progress. The EU has a strategic interest to further deepen our involvement with Kazakhstan and to fully develop mutual political cooperation potentials, especially considering the rapidly evolving regional integration dynamics.

Kazakhstan is a pragmatic partner, open to reform and willing to explore opportunities. The EU is also an important trade and investment partner for Kazakhstan. The recent start of negotiations on a new Enhanced Partnership and Cooperation Agreement with Kazakhstan was a sign of the importance that the EU attaches to its cooperation with Kazakhstan. However, strengthening EU-Kazakhstan relations does not – and cannot – occur independently from the progress of political reforms in Kazakhstan.

The respect for common values of democracy, the rule of law and human rights are the basis for deepening our relations. This is a statement we jointly made with Kazakhstan in 2009, and we stand by it. Therefore, we maintain our position that the success of negotiations on the new agreement will be influenced by the advancement of political reforms and fulfilment of Kazakhstan’s international commitments.

In this context, we are concerned about the recent developments and the overall slow progress of political reform in Kazakhstan, including the limited implementation of international commitments. According to independent observers from the OSCE, both the early presidential and early parliamentary elections in 2011 and 2012 fell short of meeting democratic principles.

For the first time since Kazakhstan’s independence, we have seen considerable social tension, including a number of terrorist attacks. The strike of oil workers that started in May 2011 culminated in violent clashes with the police in December 2011, resulting in 17 dead and about 110 injured. To cope with evolving security challenges and threats, the Kazakh Government has amended a number of laws over the past few months. It has introduced changes that seem to empower the state more and more, while restricting the rights and freedoms of citizens, civil society and political opposition.

The Vice-President/High Representative received several questions from honourable Members of the Parliament about these developments and about the EU’s approach, opinions and actions taken. She and her service are actively following the situation in Kazakhstan. Over the past 11 months there have been more than 10 statements issued by Catherine Ashton herself, and by the EU, at the OSCE Permanent Council. On 17 December 2011, immediately after the violent clashes, the High Representative’s spokesperson published a statement expressing concerns, calling for immediate investigation of the events and a peaceful solution to the situation of the striking oil workers.

The European External Action Service and the EU Delegation in Astana have maintained regular contacts with the authorities, calling on Kazakhstan to uphold its international obligations and commitments, in particular regarding freedom of expression, freedom of association and assembly. The Prosecutor General’s Office in Kazakhstan is carrying out an investigation, and the EU has requested that this process be thorough, transparent and not used to target any specific group or intimidate the Kazakh opposition.

On 2 February the Vice-President/High Representative met with the Kazakh Minister of Foreign Affairs, Mr Kazykhanov, where she expressed her concerns and raised specifically the issue of the arrest of a number of opposition activists, including Mr Kozlov, leader of the Alga opposition movement and Mr Vinyavski, an independent journalist. As a follow-up, on 9 February the EU Delegation in Astana carried out a démarche, asking for information on the health of Mr Kozlov and access to him for his wife and lawyer. As a result, the EU Delegation visited Mr Kozlov in a military hospital in Almaty where he had undergone surgery. The EU Delegation was able to confirm that he had not been ill-treated and that his surgery was due to a previously-existing health issue, which was not an urgent matter.

The EU’s efforts and communication with the authorities, notably the cases discussed in the regular human rights dialogue with Kazakhstan, also yielded results. The jailed human rights activist Mr Zhovtis was granted amnesty and released in February 2012. The trade union lawyer, Natalya Sokolova, who was sentenced to six years due to her role in the strikes, was also released, on 7 March, and her sentence was replaced by a three-year conditional sentence.

The EU has several times expressed its readiness to provide support to Kazakhstan for reforms and for the investigation of the events in December, as well as to address the underlying socio-economic problems that led to tensions in the country to begin with.

The EU is funding several projects that are already tackling issues that contribute directly to the improvement of the social, economic and political situation. These include projects on regional development, public service reform and modernisation, support for judicial and legal reform, for local governance and for civil society development, as well as several projects relating to democracy and human rights.

Promoting and supporting reforms in these areas, and further establishing relevant actors, are priorities both for civil society and the Kazakhstani authorities, at both central and regional levels.

We also expect that the perspective and negotiation process of the new Enhanced Partnership and Cooperation Agreement will provide a stimulus for Kazakhstan to make more progress, notably in enhancing freedom of expression and freedom of association and encouraging real political pluralism.

To motivate progress, we foresee including fundamental political and economic reform commitments in the new agreement, including aligning regulations to EU norms and standards, and essential political clauses on human rights and the rule of law.

Kazakhstan’s commitments to these fundamental principles will be a strong and clear expression of its will to step up political and economic reforms. WTO accession would also be a clear expression that the country is taking economic transition seriously and is ready to commit to multilateral rules and would show that Kazakhstan is willing to bring increased legal certainty to our relations. This is in the interest not only of Kazakhstan but also of the EU and the wider international community.

This is, by no means, a simple process. We are only at the beginning of these important negotiations. However, we are determined to ensure that the European Union continues to stand alongside the Republic of Kazakhstan and its citizens, both as a friend and a partner, on the path of political reform and economic development. In this endeavour we count on the support of the European Parliament and we look forward to the resolution that you will adopt tomorrow.

  Paolo Bartolozzi, a nome del gruppo PPE. – Signor Presidente, onorevoli colleghi, grazie al sig. Søvndal per l'esposizione così completa. Vorrei anch'io prima di tutto ribadire la solidarietà alle famiglie delle vittime dei gravi scontri avvenuti il 16 dicembre a Zhanaozen, così come la nostra preoccupazione per l'evoluzione successiva degli avvenimenti. Quella che all'origine era essenzialmente una vertenza sindacale è degenerata nei gravissimi incidenti, nei quali hanno perso la vita 17 persone, e nei giorni successivi all'incidente negli arresti di giornalisti e rappresentanti dell'opposizione.

È nell'interesse di tutti e come ha anche dimostrato del Kazakistan in prima persona, fare piena luce sugli avvenimenti e spero per questo che quella di oggi si distingua unicamente come una positiva occasione per il nostro Parlamento, per approfondire quanto finora accaduto e ribadire il nostro appello a un'indagine che rassicuri la collettività internazionale sul fatto che le responsabilità per i fatti di Zhanaozen verranno chiarite e i responsabili perseguiti nel massimo rispetto per i principi di legalità e di tutela dei diritti dell'uomo.

La delegazione che ho l'onore di presiedere ha avuto la possibilità durante alcune sue riunioni di ascoltare l'esplicazioni fornite dalle autorità kazake e anche di alcune ONG molto attive nell'osservazione degli avvenimenti di questo paese. La disponibilità delle autorità del Kazakistan a fornire spiegazioni, nonché le promesse di ulteriori chiarimenti, sono senz'altro elementi positivi e devono essere ovviamente da noi tutti apprezzati.

Anche per questo vorrei sottolineare la necessità di conservare un certo equilibrio che mi sarei augurato di trovare evidenziato anche nel testo della risoluzione che domani dovremmo votare e che, a mio parere, sarebbe forse stato opportuno rimandare in attesa della conclusione delle indagini ufficiali alle quali sarebbe stato utile affiancare una missione ufficiale di organismi internazionali. L'innegabile necessità di fare ancora chiarezza sull'accaduto e il bisogno di fare appello affinché sempre maggiori sforzi vengano profusi dal Kazakistan per migliorare i progressi sulla strada della democrazia, deve inoltre essere costantemente accompagnato da un rinnovato impegno in un aperto e costruttivo dialogo con questo paese.

Elnökváltás: UR LÁSZLÓ SURJÁN
Alelnök

  Liisa Jaakonsaari, on behalf of the S&D Group. – Mr President, I should like to thank Mr Søvndal for the analysis of the current situation in Kazakhstan. I agree with you that just now Kazakhstan is very open and we must use this situation and use the leverage and power of the European Parliament to put pressure on Kazakhstan to enhance the human rights situation in Kazakhstan.

Unfortunately, since last year we have witnessed not only an increase in civil protest and peaceful resistance, but also a decline in fundamental and human rights. This decline is the key word. It is not going better but it is in decline. We are concerned to see an increase in harassments, intimidation and detention of opposition leaders, of independent media persons and other civil actors. In a joint resolution, which I hope will be accepted tomorrow we urge the Kazakh authorities to reverse the negative trend in human and fundamental rights and to understand that economic cooperation must go hand in hand with political cooperation and the improvement of human rights.

These are both very important – economic cooperation and human rights. That is why it is important for the Kazakh authorities to understand that we expect Kazakhstan to show some positive actions during the PCA negotiation. Therefore, a truly positive action Kazakhstan could take immediately is to fully implement its adopted national human rights action plan. In fact, Kazakhstan could be one of the happiest countries in Central Asia. Economically, it has become a wealthy country but socially and politically, however, it still has to live up to its international commitments and to allow democratic involvement and participation of the citizens in social, political and labour issues.

Yes, we Europeans wish for Kazakhstan to become a true forerunner for such a ‘spring’ in central Asia and we need to use our leverage in the European Parliament.

  Norica Nicolai, în numele grupului ALDE. – Vreau să salut, în primul rând, modul realist în care declarația făcută în numele dnei Ashton abordează situația din Kazahstan. Și eu cred că, nu numai Kazahstanul, ci toată zona Asiei Centrale trebuie să reprezinte un parteneriat strategic pentru Uniunea Europeană, pentru că nu putem vorbi doar de drepturile omului, ci și de drepturile sociale, și acest lucru trebuie să ne preocupe în mod special.

Vreau să salut începerea negocierilor pentru acest acord de parteneriat și cooperare, pentru că niciodată nu an avut cinismul doar de a critica, ci am înțeles, ca om politic, să ne implicăm pentru a schimba lucrurile. Aceasta mi se pare că este calea de urmat într-o acțiune activă de politică externă a Uniunii Europene. În cadrul acestui acord, chestiunile care țin de drepturile omului trebuie să fie prioritare. În același timp, însă, nu putem să nu sancționăm derapajele democratice majore cu care suntem confruntați în Kazahstan. Salut, de asemenea, eliberarea Nataliei Sokolovska, dar cer, în mod deosebit, eliberarea liderului opoziției, dl Kozlov, și a liderului uneia dintre cele mai pregnante autorități de presă, dl redactor Igor Viniavskii. Nu numai aceștia sunt liderii care astăzi sunt confruntați cu procese nedrepte și incorecte, în baza unei legi care vizează siguranța națională în Kazahstan.

Cred că principalul semnal că liderii Kazahstanului vor să-și democratizeze țara, vor să-i asigure un viitor care să fie destinat cetățenilor săi, este modul în care abordează drepturile și libertățile fundamentale. Este vital ca acea lege a securității naționale să fie rediscutată, pentru că ea este izvorul acestor opresiuni și acest lucru nu trebuie tolerat. Nu putem să considerăm libertatea de exprimare ca fiind o încălcare a unei legi care privește siguranța națională. Niciun concept de siguranță națională din lume nu poate să încalce drepturile și libertățile fundamentale ale individului.

  Nicole Kiil-Nielsen, au nom du groupe Verts/ALE. – Monsieur le Président, il est vrai que le Kazakhstan est le pays le plus ouvert d'Asie centrale sur le plan économique. Les investissements européens y sont bienvenus et des compagnies comme Total, Eni, mais aussi Areva, Alstom y sont présentes avec des intérêts majeurs. Il est vrai aussi que l'Europe souhaite faire transiter par ce pays ses troupes et son matériel militaire quittant l'Afghanistan.

En raison de ses intérêts, l'Europe reste discrète et pragmatique envers les autorités kazakhes. Mais ne sommes-nous pas trop pragmatiques au risque de répéter nos erreurs commises avec le monde arabe? La société civile kazakhe, et plus généralement ex-soviétique, en est d'ailleurs convaincue. Il nous faut donc être attentifs à ce qui se passe réellement au Kazakhstan. En libérant, Mme Sokolova, l'avocate des syndicats, et M. Zhovtis, défenseur des droits, les autorités kazakhes font preuve de bonne volonté. Cependant, une répression croissante et continue de l'opposition politique, des syndicats, des médias indépendants perdure. De très longues peines de prison menacent 43 grévistes de Janaozen, 9 membres de l'opposition, MM. Kozlov et Viniavski et Mme Amirova.

On observe une censure incroyable des médias électroniques pour faire taire toutes sources alternatives d'informations. Selon les ordres du conseil présidentiel de sécurité, 125 sites internet, jugés dangereux, sont déjà bloqués, 168 autres sont sur une liste noire.

Une série de lois, promulguées récemment, traduit cette régression de la situation des droits humains au Kazakhstan: lois sur l'audiovisuel, sur internet et sur l'information, loi sur les communautés religieuses.

Alors que les autorités kazakhes nous disent avoir tiré les leçons de la tragédie de Janaozen, elles viennent de promulguer une loi sur la sécurité nationale qui limite sévèrement la liberté d'expression et d'amender le code du travail restreignant les droits des travailleurs.

Allons-nous, une fois de plus, nous contenter des promesses verbales des autorités kazakhes et continuer le business as usual ou dire, ouvertement, à nos partenaires kazakhs que la répression des voix dissidentes ne peut pas assurer la stabilité à long terme. L'Union européenne devra, en tout cas, faire un monitoring quotidien des procès imminents des nombreux grévistes et opposants et s'assurer que les réformes législatives garantissent les libertés fondamentales.

Tous ces développements devront déterminer notre position sur le rehaussement du partenariat avec le Kazakhstan.

  Janusz Wojciechowski, w imieniu grupy ECR. – Panie Przewodniczący! Kazachstan jest najważniejszym partnerem Unii Europejskiej w Azji Centralnej, choć geograficznie jego część należy do Europy. Kazachstan odgrywa ważną, stabilizującą rolę w tym strategicznym regionie świata, a władze Kazachstanu przywiązują wielką wagę do stosunków z Unią Europejską. Wiemy, że w ostatnim czasie doszło w Kazachstanie do gwałtownych wystąpień, w których zginęli ludzie. Współczujemy rodzinom ofiar i wyrażamy pogląd, że wyjaśnienie tej tragedii leży w interesie wszystkich, w tym zwłaszcza władz Kazachstanu.

Uważamy jednak, że powinniśmy być ostrożni w osądzaniu tych wydarzeń, nie mając pełnej wiedzy o tym, co się stało. Rezolucja Parlamentu Europejskiego nie może zamieniać się w akt oskarżenia, w dodatku niepoparty dowodami. Uważam, że powinniśmy apelować do władz Kazachstanu o pełne wyjaśnienie tych tragicznych wypadków, ukaranie winnych i uwolnienie od odpowiedzialności niewinnych, ale nie możemy w tym kontekście oskarżać władz Kazachstanu i wchodzić w ich kompetencje. Taka jest propozycja rezolucji grupy ECR i apeluję o jej przyjęcie.

  Paul Murphy, on behalf of the GUE/NGL Group. – Mr President, what we see in Kazakhstan today is severe and large-scale regression in the field of human rights and democratic rights. However, this regression – seen, for example, in the brutal crackdown in Zhanaozen, which saw at least 17 people killed – did not prevent the German Government from signing a lucrative trade deal for rare earths this February. Here we have an example of fine words about human rights not matched by actions, particularly when it comes to vested economic interests.

So let us have some action here and ask the Vice-President/High Representative’s representative to give a clear commitment that the negotiations on the new Partnership and Cooperation Agreement will be suspended until there is meaningful change and until all political prisoners, including Vladimir Kozlov and human rights defender Vadim Kuramshin, have been unconditionally released, and all trumped-up charges and investigations against the 43 strikers and their supporters awaiting trial – and the leaders of the political opposition – have been dropped, including those against Ainur Kurmanov, leader of the Socialist movement in Kazakhstan, and the leader of the independent trade union ‘Zhanartu’, Esenbek Ukteshbaev. It is those who gave the order to shoot down peaceful protestors who should be in the dock, not these opposition activists.

I welcome Natalya Sokolova’s release from prison, but all charges against her must be dropped and there must be no restrictions on her trade union activity. The Kazakh Government is suggesting that they have learnt lessons, but actions speak much louder than words, and their actions suggest that the crackdown on workers’ rights and democratic rights is continuing and going even further. For example, February’s amendments to the labour code allow the dismissal of workers involved in strike action, makes it easier to dismiss trade union representatives during strike negotiations and legalises lock-outs.

The report of the general prosecutor’s office has insufficiently accounted for the role of the state forces in the events in Zhanaozen, and the number of people who died according to that report is massively disputed by eyewitnesses. An independent, international inquiry is still desperately needed. If I am granted a visa, I will be travelling to Zhanaozen as part of a delegation of trade unionists, human rights activists and journalists to try and help bring out the truth.

  Bastiaan Belder, namens de EFD-Fractie. – De regering van Kazachstan wil graag de betrekkingen met de Europese Unie verdiepen. De brief van de minister van Buitenlandse Zaken aan de hoge vertegenwoordiger begin deze week levert daarvan het bewijs.

En passant schenden de Kazachstaanse autoriteiten op flagrante wijze het grondrecht van de geloofsvrijheid. Onder de dekmantel van een geforceerd ingevoerde nieuwe religiewet, van het najaar van 2011, beroemen zij zich op de gedwongen ontbinding van maar liefst 570 wat zij noemen religieuze organisaties. Het is maar iets om je op te beroemen.

De christelijke gemeenten staan onder toezicht van politie en geheime dienst, en hebben ook nog eens te maken met door de overheid gestichte antisekten-centra, die de publieke opinie in antireligieuze zin moeten mobiliseren. Huiszoekingen bij weerloze christelijke burgers, inbeslagname van hun bezittingen, dat alles zonder enige wettelijke legitimering.

Dit vormt het inktzwarte decor van de verplichte herregistratie van geloofsgemeenschappen. Chicanes tegen huiskerken, inclusief gigantische boetes voor hun voorgangers completeren het schrikbeeld van geloofsvervolging in Kazachstan. Dat is de realiteit, Raad en Commissie. Het zal u duidelijk zijn dat dit bepaald niet het moment is de banden met Kazachstan aan te halen.

  Andreas Mölzer (NI). - Herr Präsident! Die von der kasachischen Regierung kommenden Behauptungen, Hoolligans und ausländische Provokateure stünden hinter den gewaltsamen Vorgängen rund um die Demonstrationen von Ölarbeitern, erinnern uns an ähnlich lautende Aussagen aus Syrien. Dort sind die Regierung und die Behörden auch niemals schuld.

Wohl aufgrund des internationalen Drucks und aus Furcht vor landesweiten Streiks wurde in Kasachstan das Urteil gegen jene Anwältin, die die streikenden Ölarbeiter juristisch beraten hat, von einer Gefängnis- in eine Bewährungsstrafe umgewandelt. Dabei sollte nicht vergessen werden, dass die Verhaftung an sich ja niemals hätte stattfinden dürfen.

Ebenso gilt es, an jene Aktivisten und Ölarbeiter zu denken, die noch auf ihre Prozesse warten. Kritikwürdig ist weiters, dass Polizisten, die laut Videoaufzeichnungen flüchtende Streikende mit Schüssen in den Rücken getötet haben, wohl nur mit milden Strafen rechnen müssen. Eine restlose Aufklärung der Vorgänge wird wohl nur eine internationale unabhängige Untersuchungskommission bringen können. Der einzig richtige Schritt wird also das Ende der Gewalt gegen Aktivisten und die Rückkehr zu einem offenen Dialog sein können.

(Der Redner ist damit einverstanden, eine Frage nach dem Verfahren der „blauen Karte“ zu beantworten (Artikel 149 Absatz 8 GO).)

  Janusz Wojciechowski (ECR), pytanie zadane zgodnie z procedurą „niebieskiej kartki”. – Panie Przewodniczący! Chciałem zapytać pana Mölzera, czy jest pewien, że porównanie z sytuacją w Syrii jest trafne. Tam zginęły tysiące ludzi, tam są krwawe wydarzenia i zupełnie – moim zdaniem – nieporównywalne. Czy Pan nie uważa, że to jest jednak nietrafne porównanie sytuacji w Kazachstanie z sytuacją w Syrii?

  Andreas Mölzer (NI), Antwort auf eine Frage nach dem Verfahren der blauen Karte. – Sie haben sicherlich Recht, der Vergleich mit Syrien ist insofern natürlich nicht ganz zutreffend, als die Gewalt, die es in Syrien gibt, in Kasachstan nicht aufgetreten ist. Sicher ist allerdings, dass man rechtsstaatliche Zustände in Kasachstan diesbezüglich auch nicht vorfindet.

  Elisabeth Jeggle (PPE). - Herr Präsident! Das Interesse der EU an Zentralasien wächst seit geraumer Zeit. Kasachstan ist sowohl politisch als auch wirtschaftlich unser wichtigster Partner in der Region. Nach dem Beginn der Verhandlungen über ein vertieftes Partnerschafts- und Kooperationsabkommen, das ich sehr begrüße, nach den bedauerlichen Vorkommnissen im Schanaosen-Bezirk und bei den Parlamentswahlen steht Kasachstan nun in unserem besonderen Fokus. Ich unterstütze nachdrücklich einen engen und offenen Dialog mit Kasachstan, um unsere Beziehungen zu intensivieren. Es ist entscheidend, dass wir Kasachstans positive Entwicklung im Bereich Demokratisierung, Menschenrechte und Rechtsstaatlichkeit würdigen, selbst wenn es aus unserer westlichen Sicht nur kleine Schritte sind und wir zu Recht weitere Fortschritte erwarten.

Als erfreulich im Umgang mit den Ereignissen in Schanaosen habe ich die Bereitschaft der kasachischen Behörden erlebt. Im gemeinsamen Austausch auch mit Nichtregierungsorganisationen und Vertretern der kasachischen Zivilgesellschaft konnten wir uns ein umfassendes Bild machen. Der konstruktive Dialog zwischen Regierungs- und Nichtregierungsvertretern an einem Tisch mit uns Parlamentariern im Parlament war in dieser Weise erstmalig. Die Entschließung sollte diese positive Entwicklung unterstützen. Aus dieser Sicht wäre auch für mich eine Verschiebung sinnvoll gewesen, um abzuwarten, was die Untersuchungen zu Tage bringen, und damit wir hinterher klarere Bedingungen für unsere Position hätten, die wir aktuell heute so nicht haben. Das ist die Position der EVP, und dazu stehe auch ich!

  Alexander Mirsky (S&D). - Mr President, we have to be more balanced regarding Kazakhstan; too many emotions and too few arguments in this resolution.

I call on everyone to face the truth and say that Kazakhstan is a political, economic and strategical partner of the European Union. The government of Kazakhstan is open to dialogue. Unfortunately, not so many people understand the inside situation in Kazakhstan. I propose before the resolution vote to organise a wide discussion on the whole and then to make a final solution. The truth is always in the middle.

  Leonidas Donskis (ALDE). - Aš turiu prisipažinti, kad man kelia nerimą šita tendencija: vis dėl to gražiomis, mandagiomis ir teisingomis frazėmis pamėginti pakeisti realius veiksmus reaguojant į fundamentalią problemą, o Kazachstane mes susiduriame su labai rimta problema. Tai yra kryptis, kuri įsigalėjo po 2011 m. balandžio mėnesio rinkimų, kada Nursultanas Nazarbajevas vėl tapo Prezidentu. Ilgą laiką Kazachstanas stipriai skyrėsi nuo kitų Vidurio Azijos valstybių: tai buvo tolerantiškesnė, pasaulietiškesnė ir ne tik savo ekonomine pažanga, bet ir savo atvirumu pranašesnė už kitas regiono valstybes. Deja, ką mes pamatėme vėliau yra atakos prieš nuomonės ir minties laisvę, politiškai motyvuoti teismai, daugybė politinių kalinių, galiausiai brutalus darbininkų demonstracijos Žanaozeno mieste sušaudymas.

Todėl esu įsitikinęs, kad mes negalime šitoje vietoje vien dėl to, kad kalba eina apie svarbią, turtingą ir ekonomiškai potencialią šalį išsižadėti tokių dalykų kaip demokratija, žmogaus teisės ir pats faktas, kad jos negali tapti derybų objektu apskritai. Todėl noriu pridurti, kad dalykas, kuris mane šokiravo, tai pvz., Vladimiro Kozlovo, Liaudies partijos lyderio, suėmimas iškart jam grįžus iš Strasbūro, po plenarinės sesijos, kurioje jis matėsi su manimi ir kitais mano kolegomis. Man atrodo, kol šitie žmonės nebus paleisti, kol jie nebus laikomi incommunicado, kas yra daroma šiuo metu, tol negali būti jokios kalbos apie kažkokią vyriausybės sąmonėjimo poziciją arba apie kažkokias nuolaidas, kurias mes darytume. Arba politiniai kaliniai, disidentai paleidžiami, arba mes turime daryti labai rimtą įspėjimą ir dar griežčiau reaguoti.

  Keith Taylor (Verts/ALE). - Mr President, as the standing rapporteur for (sound disappears) I am particularly concerned by the situation in Kazakhstan where, as we are hearing from many other speakers, fundamental rights continue to be violated.

I find it completely unacceptable that, following his recent meeting here in Strasbourg with MEPs to discuss the tragedy in Zhanaozen, Vladimir Kozlov, the leader of the opposition political party Alga, was arrested by the Kazakh Committee of National Security on his return to the country. Mr Kozlov, as well as other political opponents of the government, was sentenced and put in prison.

More recently, I have also met with some Kazakh civil society activists, including Mrs Kozlov, and I was extremely concerned to hear that Mr Kozlov has recently undergone surgery while in prison but that his current state of health is not known. Nobody, including his wife, is allowed any contact with him. Journalists I have also met have been intimidated and threatened with arrest if they write anything against the regime in Kazakhstan.

So I think we should call on the Kazakh authorities to end the clampdown on the political opposition and independent media in the country and to immediately release all people incarcerated on politically-motivated grounds.

  Paweł Robert Kowal (ECR). - Wobec Kazachstanu powinniśmy prowadzić politykę realistyczną, tak jak wobec innych krajów na Wschodzie. W moim przekonaniu Kazachstan jest krajem, z którym można prowadzić sensowną politykę pod warunkiem, że Unia będzie postępowała konsekwentnie i będzie wierna swoim wartościom. Granica zawsze ta sama. Jeżeli nasi znajomi, nasi przyjaciele są w wiezieniu, jeżeli jest używana siła, my nie możemy traktować tej sytuacji jako normalnej. Wydaje mi się jednak, że dzisiaj Kazachstan potrzebuje by, nie tylko Unia Europejska, ale w tym wypadku w koordynacji ze Stanami Zjednoczonymi, pokazać Kazachstanowi szansę. Mam wrażenie, że rząd Kazachstanu dzisiaj jest jeszcze gotów do przyjęcia takiej propozycji, ale ona od nas wymaga jednego głosu. Poza tę granicę, gdzie są zatrzymania, poza tę granicę, gdzie jest użycie siły, my posunąć się nie możemy. Natomiast możemy przedstawić ofertę, której stawką będą wolne media i przygotowywanie się do wolnych wyborów, które kiedyś w Kazachstanie, jak w każdym innym kraju, nastąpią.

  Miloslav Ransdorf (GUE/NGL). - Pane předsedající, jezdím do Kazachstánu poměrně často a mohu říci, že mám odlišné názory, než má kolega Murphy. Vybudování demokracie je časově dlouhodobá věc a vyžaduje nejdříve vytvoření základu právního státu. O to se vedení Kazašské republiky snaží a na základě mých rozhovorů s kazašskými občany mohu říci, že si váží toho, že Kazachstán je ostrovem stability a sekulárních hodnot ve střední Asii. To zaprvé. A za druhé mohu říci, že i když se nepochybně jedná o stát, kde převažují spíše autoritativní metody vládnutí, přesto si Kazaši svého prezidenta váží a svědčí o tom také i fakt, že ze 400 dolarů hrubého domácího produktu na hlavu v roce 1991, kdy Kazachstán začínal jako samostatný stát, se nyní dostali na 9 000 dolarů na hlavu. Myslím si, že bude trvat ještě určitou dobu, než bude tato země srovnatelná se zeměmi Evropy, Evropské unie, ale předpokládám, že na této cestě jsou.

  Krzysztof Lisek (PPE), pytanie zadane zgodnie z procedurą „niebieskiej kartki” . – Panie Przewodniczący! Szanowny Panie Pośle! Jestem pełen uznania dla Pana wiedzy o wynikach gospodarczych Kazachstanu, ale chciałem zapytać, czy wyniki gospodarcze Kazachstanu i współpraca gospodarcza usprawiedliwia według Pana zamykanie oczu na bicie ludzi i aresztowania opozycji.

  Miloslav Ransdorf (GUE/NGL), odpověď na otázku položenou zvednutím modré karty. – Já samozřejmě vím o nedávném incidentu a je třeba nechat kazašským úřadům možnost, aby vyšetřily celý případ, a i lidé, kteří tam byli, v této době konstatují, že se kazašské úřady snaží o určitou otevřenost, snaží se zpřístupnit veškeré možné informace. Ale opakuji znovu, vytvoření demokracie je záležitost, která trvá dlouhou dobu. Např. v latinskoamerických zemích, kde jednotlivé nové země přijaly v 19. století principy americké ústavy, tak nefungovaly, protože nebyly pro tuto ústavní praxi podmínky. Je třeba vyčkat.

  Piotr Borys (PPE). - Jako chyba jedyny poseł na tej sali miałem okazję dwa tygodnie temu być w Kazachstanie, zapoznać się bezpośrednio z sytuacją, spotkać się z rodzinami ofiar, składając w imieniu Parlamentu Europejskiego głębokie wyrazy współczucia, spotkać się z większością prokuratorów prowadzących śledztwo, spotkać się z władzami regionalnymi, nowymi władzami w mieście, spotkać się z niezależnymi ONG-sami czy też spotkać się z niezależnymi mediami. Chcę za tę wizytę podziękować polskiej Ambasadzie, ale także Ambasadzie Kazachstanu, która umożliwiła wiele spotkań, podziękować także niezależnej opozycji za spotkanie.

Jakie płyną z tego wnioski? Mamy otóż zapewnienie władz Kazachstanu dotyczące wyjaśnienie tragedii, w której zginęli niewinni ludzie, ale wyjaśnienia również tragedii bicia ludzi zatrzymanych. Mamy zapewnienia, że te procesy będą przebiegać. Mamy również zapewnienia dotyczące transparentnych, obiektywnych procesów względem osób zatrzymanych, na których nam najbardziej zależy: pp. Kozłowa, Winiawskiego i p. Amirowej, którzy zostali zatrzymani. To bardzo istotna rzecz. Wydaje mi się, że powinniśmy dalej monitorować sytuację transparentności. Chcę też powiedzieć, że oceniam tę wizytę i tę sytuację jako kolejny krok w demokracji, ale nie ma demokracji w Kazachstanie bez tak naprawdę obiektywnych procesów dotyczących właśnie zatrzymanych osób: pp. Kozłowa, Winiawskiego czy p. Amirowej. Wydaje mi się, że Kazachstan ma dzisiaj test na demokrację. W moim odczuciu ta demokracja będzie się wyrażać poprzez wolne media, poprzez wolną opozycję i poprzez wyluzowanie pewnych restrykcyjnych praw, które dziś obowiązują w Kazachstanie.

(Mówca zgadza się odpowiedzieć na pytanie zadane zgodnie z procedurą „niebieskiej kartki” (art. 149 ust. 8 Regulaminu))

  Miloslav Ransdorf (GUE/NGL), otázka položená zvednutím modré karty. – Chci se zeptat svého kolegy, zda ví o aktivitách Muchtara Abljazova, které jsou spojeny s činností kazašské opozice?

  Piotr Borys (PPE), odpowiedź na pytanie zadane zgodnie z procedurą „niebieskiej kartki”. – Sprawa, osoba, o której Pan wspomniał, nie była przedmiotem mojej wizyty, ale chcę powiedzieć, że bardzo mocno interesowałem się sprawami osób, które wizytowały nasz Parlament: pana Kozłowa, wcześniej pana Winiawskiego. I otrzymałem pełną deklarację władz Kazachstanu o transparentnych procesach, o możliwości także monitoringu. Myślę, że dla nas najważniejsze jest to, aby Parlament Europejski po tych ważnych zapewnieniach władz Kazachstanu był w stanie monitorować te śledztwa, aby one były w pełni obiektywne. Zapewnienia są dobre, oby praktyka również była dobra!

(Mówca zgadza się odpowiedzieć na pytanie zadane zgodnie z procedurą „niebieskiej kartki” (art. 149 ust. 8 Regulaminu))

  Nicole Kiil-Nielsen (Verts/ALE), question "carton bleu". – J'aimerais profiter des connaissances de M. Borys sur le pays. Pensez-vous, Monsieur le député, que la présidence de l'OSCE a eu un certain impact positif sur l'évolution de la situation? Et quel impact?

  Piotr Borys (PPE), odpowiedź na pytanie zadane zgodnie z procedurą „niebieskiej kartki”. – Uważam, że do momentu tej wielkiej tragedii, tragedii całego narodu kazachskiego, jaka miała miejsce w Żangaözen, te procesy przebiegały w dobrym kierunku. Natomiast aresztowania opozycji, wolnych mediów po wydarzeniach w Żangaözen wzbudziły wielkie wątpliwości. Dlatego dzisiaj, po spotkaniach na najwyższym poziomie z przedstawicielami władz regionalnych, lokalnych i prokuratorami, widzę pewne otwarcie. Natomiast uważam, że dzisiaj będziemy musieli testować te informacje i deklaracje władz. Moim zdaniem testem na pełną demokrację będą procesy osób, o których dzisiaj mówimy. I myślę, że w interesie Kazachstanu jest obiektywne wyjaśnienie tej sytuacji, ale także w interesie Kazachstanu jest dopuszczenie większej przestrzeni dla opozycji i wolnych mediów. Musimy to monitorować, musimy pokazać, że demokracja ma swoje etapy i może być jeszcze bardziej poszerzona w Kazachstanie według wzorców europejskich.

  Katarína Neveďalová (S&D). - Ako členka delegácie pre strednú Áziu som navštívila Kazachstan niekoľkokrát a osobne si myslím, že je to jedna z najstabilnejších krajín v tomto regióne a pre nás ako Európsku úniu je veľmi dôležité mať s ňou dobré kontakty. Situácia, ktorá sa udiala práve v decembri minulého roka, v Žanaozene ma veľmi nepotešila a – ako bolo spomenuté – hlavne po predsedaní Kazachstanu v Organizácii pre bezpečnosť a spoluprácu v Európe je to trošku náznak zhoršenia situácie v ľudskoprávnych otázkach v tejto krajine.

Verím však, že aj vďaka spolupráci s Európskou úniou si Kazachstan uvedomí, že je veľmi dôležité jasné vyšetrenie udalostí, ktoré sa udiali, a takisto aj povolenie medzinárodného vyšetrovania týchto udalostí, keďže dnes diskutujeme o tom, čo sa stalo, až na úrovni Európskeho parlamentu, čo nie je veľmi obvyklé. Takisto si myslím, že Kazachstan by nemal trestať občanov, napríklad ak navštívia aj Európsky parlament, čo je prípad pána Kozlova. Verím, že prípady ďalších ľudí, ktorí sedia vo väzení a sú obvinení z rôznych zvláštnych činov, ktoré sa udiali proti tejto krajine, budú spravodlivo vyšetrené a bude to v spolupráci aj práve s nami ako s Európskym parlamentom.

  Kristiina Ojuland (ALDE). - Mr President, of the former USSR countries, only the three Baltic States are consolidated democracies. Some others are struggling towards this and some others, like Belarus and Kazakhstan, are outright autocracies. President Nazarbayev now has to choose whether to remain a cruel dictator and to shed the blood of peaceful protestors, or to take his country towards openness and democratic values.

The massacre of oil workers in Zhanaozen on 16 December 2011, along with other cases, cannot go unnoticed by the EU. I expect the High Representative to refer these cases to the Council. While recalling ambassadors and setting sanctions on Belarus, the EU should not turn a blind eye to Nazarbayev’s regime.

We need to be consistent in our policies and we must make it clear to our Kazakhstan partners that the talks on the new enhanced EU-Kazakhstan agreement require serious efforts to be made in that country to improve the human rights situation there.

  Anna Ibrisagic (PPE). - Herr talman! Kazakstan befinner sig i en demokratiseringsprocess som vi ska uppmuntra. Vi ska emellertid också vara väldigt tydliga med vilka förväntningar vi har på Kazakstan. De senaste händelserna i samband med oljearbetarnas strejk, då 16 människor dödades och oppositionella fängslades, visar att vi i kontakter med Kazakstan måste insistera på våra värderingar.

Kazakstan var under 2010 ordförande i OSSE. Medlemskapet i en organisation som OSSE förpliktar också och innebär att de gemensamma värderingarna och reglerna måste respekteras. Ändå rapporterade OSSE om att parlamentsvalet i januari inte uppfyllde internationella valstandarder.

Efter allt som hänt sedan december 2011 är det tydligt att det gäller att bygga upp förtroendet mellan människorna i Kazakstan. Det kommer dock inte att vara möjligt om vi inte reder ut ansvarsförhållandena när det gäller strejken, och det kommer inte att vara möjligt om vi inte säkerställer respekt för de rättsstatliga principerna, implementering av lagstiftningen, respekt för internationella regler och värderingar, och om vi inte stärker de frivilliga organisationernas ställning i samhället. Detta är vad vi måste hjälpa Kazakstan med, och detta är vad Kazakstan måste åta sig att uppfylla.

  Kristian Vigenin (S&D). - Mr President, after months of peaceful social protest, on 16 December last year oil industry workers were shot and killed by the police in the city of Zhanaozen in western Kazakhstan. Their legitimate demands for social justice and better lives were met with bullets. Not less worrying is the fact that, right after the parliamentary elections in January won by the ruling Nur Otan party with 80% of the votes, opposition leaders and journalists were detained. It seems that every effort was made to silence critical voices.

I am encouraged that some limited steps have already been taken in response to criticism: for example, the release of Natalia Sokolova last week, and of other activists who should not have been detained and convicted in the first place.

I recognise the important role of Kazakhstan as a partner of the EU in Central Asia, and for this reason I insist that the country should show more progress in reforming its political system and respecting human rights and media freedom.

I welcome the readiness of the authorities to continue the dialogue with the EU on these issues, but we also have to be very clear. We expect much more from a country which made strong commitments before it took the chairmanship of the OSCE, did not implement many of those commitments during its term and forgot about them afterwards.

(The speaker agreed to take a blue-card question under Rule 149(8))

  Miloslav Ransdorf (GUE/NGL), otázka položená zvednutím modré karty. – Chtěl bych se kolegy Vigenina zeptat na to, jak vysvětlí, že při údajných dělnických protestech bylo vypáleno a zničeno 142 objektů?

  Kristian Vigenin (S&D), blue-card answer. – Mr President, I would ask you also to try to give other Members the possibility of participating because obviously Mr Ransdorf is here to defend the Kazakh authorities. I think we need a bit more of a balanced presentation here.

Secondly, there is an investigation going on. I would not like to prejudge the results of that investigation. I am informed of many statements by the authorities and prosecutors, but what is clear is that peaceful protests were met with excessive force. That was recognised by the authorities. I believe that, once we have the results of the investigation, we can consider this matter thoroughly.

  Метин Казак (ALDE). - Г-н Председател, Казахстан е основен партньор на Европейския съюз в региона на Централна Азия, с който през юни 2011 г. започнаха преговорите за ново споразумение за засилено сътрудничество. Ясно е, че страната има дълъг път докато достигне европейските стандарти за политически плурализъм, свобода на словото и на събранията, но Казахстан все пак полага усилия да се утвърди като светска, правова и модерна държава.

Това е дългосрочен процес, който Европейският съюз трябва да подкрепя. Затова призовавам Комисията да развива па-стратегически подход на диалога за правата на човека в Казахстан, да подпомага по-активно представителите на гражданското общество в региона, да установи функционален механизъм за координиране на усилията на Европейския съюз в рамките на структурния диалог за човешките права и двустранния диалог между държавите членки и централноазиатските републики, като по този начин се избегнат и политическите противоречия в рамките на Съюза.

Убеден съм, че това ще има и много по-добро въздействие върху демократичното развитие на Казахстан, отколкото ако я остави в сферата на влияние на Москва или Пекин.

  Krzysztof Lisek (PPE). - Panie Przewodniczący! Panie Ministrze! Panie Komisarzu! Jak mówią w słynnym filmie: „Nobody is perfect”. I mamy oczywiście jako Unia Europejska dylematy i problemy z państwami, w których wydarzają się rzeczy, które powinniśmy krytykować, które krytykujemy, które zaprzeczają pewnym naszym wartościom, zasadom, które obowiązują u nas, w świecie zachodnim, w Unii Europejskiej czy w Stanach Zjednoczonych. I to oczywiście dotyczy też dzisiaj Kazachstanu. Kraju, z którym z jednej strony chcemy współpracować, wiele państw członkowskich Unii Europejskiej chce współpracować, kupować surowce. Kazachstan deklaruje otwartość na współpracę z państwami Unii Europejskiej i ze światem zachodnim, deklaruje ustami prezydenta – który ma tam wielką władzę – zmiany polityczne. Z drugiej strony widzimy, że nie idzie to tak szybko, jak byśmy chcieli, idzie to opornie i są przykłady, sytuacje, które określamy dosyć jasno jako łamanie praw człowieka. I myślę, że dzisiaj w takiej sytuacji powinniśmy powiedzieć prezydentowi Kazachstanu i władzom Kazachstanu: jesteśmy nadal otwarci na współpracę, ale jednocześnie będziemy bardzo skrupulatnie monitorować te przypadki, które określa się jako łamanie praw człowieka, i musimy prezydentowi Kazachstanu powiedzieć: nie ma zgody na prześladowanie opozycji, nie ma zgody z naszej strony na represjonowanie dziennikarzy i zamykanie ust wolnym mediom.

  Ana Gomes (S&D). - Senhor Presidente, a tragédia de 16 de dezembro passado, em Janaozen, preocupa pelo número de mortos e feridos na repressão violenta, mas também pela dificuldade em obtermos dados esclarecedores sobre o que realmente aconteceu. A investigação lançada pelo Presidente Nazarbayev só será credível se integrar uma componente internacional que avalie os factos de forma independente e imparcial, ouvindo todos os envolvidos, incluindo manifestantes, familiares das vítimas, repórteres, polícias e sociedade civil. Uma investigação que apure responsabilidades das autoridades, incluindo a alegada tortura dos manifestantes detidos.

Os confrontos de Janaozen surgem enquadrados numa crescente vaga de opressão governamental contra a imprensa independente, os partidos políticos da oposição e a sociedade civil. A União Europeia tem de lembrar às autoridades do Cazaquistão que o novo Acordo de Cooperação, por muito estratégicos que sejam os interesses económicos e militares em causa, não poderá avançar sem reformas políticas credíveis que viabilizem o Estado de direito democrático neste país. As reformas devem passar pela libertação dos defensores dos direitos humanos e presos políticos, como Vladimir Kozlov, que foi detido após uma visita ao Parlamento Europeu e cuja mulher está neste momento a ser alvo de ameaças e intimidação por procurar defender os direitos do seu marido. Ele tem que ser libertado o quanto antes e, no mínimo, tem que lhe ser permitida a visita da sua mulher e de advogados que ele escolha. O seu estado de saúde é preocupante.

O Serviço Europeu de Ação Externa deve continuar a acompanhar este e outros casos, ligando as negociações do futuro Acordo de Cooperação à libertação de presos políticos e progressos efetivos no respeito pela liberdade dos media, pelos direitos laborais e outros direitos humanos básicos como o direito a uma injustiça independente.

  Joachim Zeller (PPE). - Herr Präsident, „Pomyśl, zanim pomyślisz!” Bedenke, bevor du denkst, fordert der polnische Aphoristiker Stanislaw Jerzy Lec, und diese Empfehlung täte uns auch in diesem Parlament bisweilen gut. Wenige Wochen nach der in diesem Haus verabschiedeten Entschließung zur Zentralasienstrategie, in der den mittelasiatischen Staaten Zensuren erteilt wurden, wird jetzt auf Streikereignisse in Schanaosen in Kasachstan reagiert, ohne dass die Ergebnisse der noch laufenden Untersuchungen abgewartet werden, die unter internationaler Beteiligung vorgenommen werden.

So sehr die Toten zu beklagen sind und die Verletzten und Inhaftierten in der Folge dieser Ereignisse das Recht auf Aufarbeitung der Geschehnisse haben, so bleiben die Hindergründe doch undurchsichtig. So meinte selbst Wladimir Koslow, Vorsitzender der nicht registrierten Oppositionspartei ALGA: „Das war eine Gruppe von anderen Leuten, die Unruhen liegen doch gar nicht im Interesse der Streikenden, denn das liefert nur den Grund, gewaltsam gegen sie vorzugehen.“ Der Zentralasienexperte Arkadi Dubnow meinte ebenfalls: „Nicht ausgeschlossen, dass Teile der kasachischen Opposition, die im Ausland leben, auch mitmischen. Andererseits könnte es jemandem in der kasachischen Hauptstadt Astana ganz gut ins Konzept passen, die Spannungen aufrecht zu erhalten. Schließlich kämpfen die Machteliten Kasachstans schon um die Nachfolge von Präsident Nursultan Nasarbajew“.

Wir hatten Gelegenheit mit der kasachischen Opposition im Beisein des kasachischen Botschafters hier mit Parlament zu sprechen. Der UNO-Sonderbeauftragte gab heute bekannt, dass er beeindruckt ist von der Beachtung der Ereignisse von Schanaosen durch die kasachische Regierung und dass es notwendig ist, die wahren Hindergründe der Unruhen aufzudecken. Wir sollten die kasachischen Behörden beim Wort nehmen und sie an ihren Taten messen, aber nicht zu reflexartigen Vorverurteilungen kommen.

  Evgeni Kirilov (S&D). - Mr President, I agree with most colleagues who said that what happened in Zhanaozen, and the subsequent actions of the government, are truly alarming. We expect the authorities to conclude the ongoing investigation in an accurate and transparent manner. Transparency means including independent experts as well.

The democratisation of Kazakhstan is certainly a slow process. This is only the beginning for Kazakhstan, on the way to further democratisation and approximation with European values and standards, and equally in the field of human rights and the development of democratic standards. The country needs to invest considerable efforts and political will in this direction.

I hope that Kazakhstan will justify the expectations of its European partners, will heed the criticisms levelled today and will try to take the necessary action. It has recently been invited to join the Venice Commission and is about to receive the status of ‘Partner for Democracy’ in the Parliamentary Assembly of the Council of Europe. The citizens of Kazakhstan deserve better human rights standards, the rule of law and a democratic future – in other words a much better future.

  Andrzej Grzyb (PPE). - Chciałbym widzieć tę dzisiejszą rozmowę w Parlamencie jako troskę o przyszłość Kazachstanu, jako troskę o przyszłość wzajemnych relacji pomiędzy Kazachstanem a Unią Europejską, bowiem znamy rolę, jaką pełni w tym regionie świata – szczególnie tę rolę stabilizującą w trakcie konfliktu z Kirgistanem – wiemy, jakie były również efekty jego przewodnictwa w OBWE. Jest to jednocześnie kraj wielkich szans gospodarczych, partner w wymianie gospodarczej z Europą. Należy wspomnieć o ostatnich wielkich kontraktach dotyczących poszukiwania złóż naturalnych w tym kraju.

Ale z drugiej strony, wiemy też, że to kraj, który został źle oceniony, jeżeli chodzi o ostanie wybory przez Organizację Bezpieczeństwa i Współpracy, której przewodniczył. I tutaj również niepokoi nas brak pełnej demokratyzacji, a w szczególności brak przestrzegania praw opozycji, praw człowieka, dziennikarzy. Od wielu lat opozycyjna partia Atga nie może doczekać się rejestracji – dlaczego? Jej przewodniczący był w Parlamencie Europejskim i kiedy wrócił, został aresztowany. Przeszedł operację. Nie dopuszcza się żony do kontaktu z jej mężem. Z drugiej strony, również mamy informacje o dziennikarzach, którzy są aresztowani. Jest zresztą cała lista tych działaczy – zarówno publicznych, jak i opozycyjnych dziennikarzy – którzy są w tej chwili uwięzieni. To co jest podstawowym standardem, którego oczekujemy, to wolność dla działaczy opozycyjnych, to wolność dla dziennikarzy. I potem to może być podstawą do konstruktywnego dialogu.

  Μαρία-Ελένη Κοππά (S&D). - Κύριε Πρόεδρε, έχει ξεκινήσει η συζήτηση σχετικά με την αναβάθμιση των σχέσεών μας με το Καζακστάν. Μια νέα συμφωνία εταιρικής σχέσης θα είναι σίγουρα επωφελής για αμφότερες τις πλευρές, δεδομένου ότι το Καζακστάν είναι ένας σημαντικός εταίρος μας στην Κεντρική Ασία που μπορεί να γίνει ακόμη σημαντικότερος.

Η πρόοδος στις διαπραγματεύσεις όμως πρέπει να συμβαδίζει αναπόσπαστα με την πρόοδο των πολιτικών μεταρρυθμίσεων σε αυτή τη χώρα. Είναι ανάγκη ζωτικής σημασίας να γίνουν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις για τη δημιουργία μιας ανοικτής και δημοκρατικής κοινωνίας. Ο σεβασμός στα θεμελιώδη δικαιώματα αποτελεί για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αδιαπραγμάτευτη αξία και θα συνεχίσουμε να επιμένουμε σε αυτόν με κάθε τρόπο.

Οι ελεύθερες και δίκαιες εκλογές, το δικαίωμα στην απεργία, η ανεξάρτητη ενημέρωση και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις είναι ζητήματα στρατηγικής σημασίας για την Ευρώπη και τούτο πρέπει να γίνει κατανοητό από τις αρχές του Καζακστάν.

Θα ήθελα να ζητήσω από την Ύπατη Εκπρόσωπο να καταστήσει σαφές στην άλλη πλευρά κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων ότι δεν υπάρχει περίπτωση να υποχωρήσουμε στις αξίες μας και στις αρχές μας.

(Η ομιλήτρια δέχεται να απαντήσει σε ερώτηση «γαλάζια κάρτα» (άρθρο 149 παράγραφος 3 του Κανονισμού)

  Cristiana Muscardini (PPE), Domanda "cartellino blu". – Signor Presidente, onorevoli colleghi, volevo sapere dalla collega Koppa se, credendo anch'io che i diritti dell'uomo non sono negoziabili, lei sarà tra coloro che si opporranno all'accordo tra Unione europea e India fino a che non saranno liberati i militari italiani e rispettati i diritti dei cittadini indiani.

  Μαρία-Ελένη Κοππά (S&D), απάντηση “γαλάζια κάρτα”. – Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι αδιαπραγμάτευτα. Είναι γεγονός ότι συχνά έχουμε δύο μέτρα και δύο σταθμά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό δεν είναι σωστό. Πρέπει να συνεχίσουμε σταθερά τον αγώνα μας ώστε οι σχέσεις μας με όλες τις τρίτες χώρες να μην μπορούν να τύχουν αμφισβήτησης όταν εξετάζονται υπό το πρίσμα ακριβώς των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

  Ria Oomen-Ruijten (PPE). - De gebeurtenissen van 16 december in Kazachstan hebben veel mensen, ook mij, zeer geschokt. Mijn gedachten gaan in de eerste plaats uit naar de familie en vrienden van de slachtoffers. Er is geen enkel excuus voor een regering om een staking of een demonstratie in zo'n bloedbad te laten eindigen.

Wat er precies gebeurd is op die dag, is niet helder, maar het is wel van belang dat wij de volledige waarheid te horen krijgen. Toen de president van Kazachstan zei dat hij een volledig onderzoek zou starten waarbij ook internationale deskundigen zouden worden ingeschakeld, dacht ik: er is hoop. Maar tot mijn spijt moet ik vaststellen dat die buitenlandse bijdrage er überhaupt niet geweest is. Daarom herhaal ik, net als het Parlement al in februari gedaan heeft, de oproep om een internationaal, onafhankelijk onderzoek.

Voorzitter, er is bovendien op het gebied van de mensenrechten in Kazachstan een algemene negatieve trend. De collega's hebben daar ook al iets over gezegd. Voor ons Europeanen is het van het allergrootste belang dat Kazachstan zich ontwikkelt tot een stabiele democratie, een welvarende partner in Centraal-Azië. Daarom denk ik dat het essentieel is dat wij bij onderhandelingen over een nieuwe partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst de aandacht vestigen op democratie, de mensenrechten, een onafhankelijke en onpartijdige justitie. Dat is met name goed voor Kazachstan, maar ook voor ons.

  Libor Rouček (S&D). - Mr President, let me sum up the discussion on behalf of the Socialists and Democrats.

Yes, we want strong political and economic relations with Kazakhstan. We want to increase our trade. Transport is important, as is energy, but for us the area of human rights, civic rights, the rule of law and democracy is also important because, without that, no society can develop.

So we strongly condemn the violent crackdown by the police against the demonstrators in Zhanaozen and we demand an independent and credible investigation, with an international component of course.

But we also would like to see that these events do not happen in the future. What is important for us is to have a dialogue between the Kazakh authorities and civil society, to allow the workers, the employees, to have independent trade unions because, through this dialogue, through this cooperation, we can create stability which would profit the workers, the companies and society. In this way, society can develop, and develop in the direction of more human and civic rights and the rule of law, which is so important both for us and, I am also convinced, for the Kazakhs.

  Elena Băsescu (PPE). - Uniunea Europeană și Kazahstanul pot dezvolta un parteneriat veritabil, bazat pe cooperare politică și economică, spre beneficiul ambelor părți. O dovedește frecvența crescută a întâlnirilor din ultimul an, precum și lansarea negocierilor pentru un nou acord de parteneriat și cooperare. Dar, pentru ca aceste relații să se dezvolte și mai mult, este nevoie ca autoritățile kazahe să își respecte angajamentele în domeniul reformelor democratice și drepturilor fundamentale ale omului. Câteva măsuri sunt esențiale din acest punct de vedere.

În primul rând, trebuie anchetate neregulile semnalate de OSCE/ODIHR cu prilejul alegerilor din ianuarie. În același timp, sunt necesare eforturi suplimentare pentru a asigura drepturile opoziției și libertatea presei. În acest context, doresc să salut și eu eliberarea recentă a Nataliei Sokolova și sper că va fi urmată și de alte gesturi similare. Nu în ultimul rând, trebuie elucidate evenimentele violente soldate cu pierderi de vieți omenești, care au avut loc în Janaozen în decembrie 2011. Autoritățile și-au declarat, totuși, hotărârea de a cerceta faptele în mod transparent și cuprinzător, în cadrul unei comisii de anchetă. Trebuie să le încurajăm să depună toate eforturile necesare în acest sens.

Aș fi dorit să o întreb pe dna Înalt Reprezentant, dacă ar fi fost prezentă, cum evaluează rolul Kazahstanului pe plan regional, în raport cu celelalte țări din Asia Centrală.

  Jacek Protasiewicz (PPE). - Panie Przewodniczący! Panie Komisarzu! Panie Ministrze! Padały w tej debacie głosy o potrzebie realistycznej polityki wobec Kazachstanu. Zgadzam się z tym postulatem, chociaż realizm nie może oznaczać akceptacji dla – niestety ewidentnego – łamania praw człowieka. Nigdzie, także w Kazachstanie. W tym momencie chciałbym wyrazić zadowolenie z decyzji władz kazachskich dotyczącej zgody na operację pana Kozłowa, a także zgody na widzenie uwięzionego z rodziną. Doceniam także fakt, że zmianie uległ drakoński wyrok wydany dla pani Sokołowej. Dobrze, że nie tylko zwolniono ją z więzienia, ale też pozwolono kontynuować praktykę adwokacką. Ciągle jednak zbyt wiele innych osób pozostaje w areszcie i oczekuje na procesy. Trzymamy władze za słowo, że będą to procesy uczciwe i sprawiedliwe.

Raz jeszcze wrócę do kwestii realizmu politycznego. Owszem, mamy świadomość, że do wysokich standardów demokratycznych nie dochodzi się w bardzo krótkim czasie, nie dochodzi się w sposób błyskawiczny. Jednakże by ten proces w Kazachstanie postępował w przyzwoitym tempie, władze tego kraju muszą wiedzieć, że przyszłość unijno-kazachskich relacji również tych gospodarczych, również tych, na które oczekują w ramach nowego porozumienia PCA, zależy także od tego, jakie tempo poprawy w dziedzinie praw człowieka i reform politycznych będzie w tym kraju następować.

  Cristiana Muscardini (PPE). - Signor Presidente, onorevoli colleghi, l'autorità del Kazakistan hanno annunciato un'inchiesta internazionale sugli scontri di dicembre e perciò è inspiegabile perché si sia scelto di votare una risoluzione del Parlamento prima che gli organismi internazionali abbiano potuto effettuare gli accertamenti e che le corti di siano espresse con un verdetto pubblico in grado di consentirci valutazioni più obiettive.

Chi ha seguito in questi anni le vicende del Kazakistan ha potuto apprezzare i passi avanti fatti per migliorare il dialogo sociale, il diritto dei lavoratori, l'indipendenza della magistratura e lo sviluppo democratico. Per questo siamo molto colpiti dalle morti di dicembre ed esprimiamo il più vivo cordoglio alle vittime e la speranza di vedere accertati i fatti, ma i fatti veri. Stiamo parlando di un paese sul cui territorio ci sono ancora aperte le ferite lasciate dall'Unione sovietica e pensiamo alle difficoltà delle autorità kazake nel governare un territorio così vasto a cavallo tra il mondo europeo e quello asiatico.

Vi sono molti passi ancora da compiere, ma ci sembra che in questo Parlamento vi siano alcune volontà specifiche che vogliono ignorare quello che avviene in paesi nostri partner come la Cina e l'India, dove la giurisdizione internazionale e il rispetto delle regole di mercato sono subordinate alle loro priorità economiche ed elettorali, mentre invece centriamo i nostri strali su Stati che cercano di avanzare nel processo di sviluppo della democrazia, una democrazia lenta rispetto a quello che vorremmo, ma che deve essere aiutata e non impedita.

„Catch the eye” eljárás

  Herbert Dorfmann (PPE). - Herr Präsident! Es steht außer Zweifel, dass die Entwicklung in Kasachstan nicht immer so verläuft, wie wir sie uns hier in Europa vorstellen. Aber man sollte auch bedenken, woher dieses Land kommt. Nicht in allen Ländern der Region geht es den Menschen zunehmend besser. Nicht in allen Ländern der Region gibt es zum Beispiel Religionsfreiheit oder den Respekt vor Minderheiten. Das wird in Kasachstan aber immerhin gewährleistet, auch das sollte man bedenken.

Wir dürfen Kasachstan nicht immer nur mit europäischen Standards vergleichen und müssen auf die Situation in der Region insgesamt Rücksicht nehmen. Natürlich dürfen Menschenrechtsverletzungen nicht einfach ignoriert werden, das steht außer Zweifel. Aber ich denke, es gibt nicht nur schwarz-weiß, es gibt dazwischen auch Graustufen, und wir hatten mit den Behörden Kasachstans, mit dem Botschafter und mit dem Staatsanwalt in den letzten Wochen auch in der Zentralasiendelegation eine gute Zusammenarbeit.

Wir sollten die kasachische Regierung einfach auf dem Weg der Demokratisierung begleiten, die Demokratisierung einfordern, und ich denke, das zu verhandelnde Partnerschaftsabkommen ist hier ein guter Weg.

  Richard Howitt (S&D). - Mr President, last year in Kazakhstan I met and publicised the case of Evgeniy Zhovtis, a human rights defender, who was imprisoned on allegedly false charges and released only last month. On 18 January 2012 I met opposition leader Vladimir Kozlov, who was arrested on his return to the country. This week I met the wife of Kazakh journalist Igor Vinyavski, who is charged with seeking to overturn the constitution for simply organising a press conference.

Civil society representatives at the same meetings tell me that police claim they opened fire in self defence at Zhanaozen, yet the videos show that the protestors were running away. These meetings should end because the abuses must end. The release of Evgeniy and of Natalya Sokolova show that pressure does have some effect.

We restate that pressure today, and I call on the EU’s delegation to attend and observe all the related cases in the court. We are watching and, if those who speak to us are targeted, we will speak out.

  Charles Tannock (ECR). - Mr President, Kazakhstan is a geopolitically strategic country in Central Asia with large energy reserves. It is also a model of peaceful Christian/Muslim coexistence. It has recently offered a secure route to evacuate British ISAF troops as a substitute for the precarious Pakistani route. I have no illusions that this country is a Western-style democracy, but neither is it a repressive totalitarian state.

I sympathise, of course, with the tragic loss of life in December, and this must be fully investigated and any police who use disproportionate force must be brought to justice. I do feel, however, that there can be no doubt that there is a real risk of jihadi violence in this vast country, and we should support their fight against terrorism.

More reform is necessary in terms of media freedom, democracy and fundamental human rights, and this is incredibly important. But we must not drive Kazakhstan into the arms of Russia and China, who have little or no interest in human rights at all.

  Jaroslav Paška (EFD). - Z vystúpenia pána ministra Søvndala bolo cítiť isté znepokojenie z politických udalostí, ktoré sa udiali v Kazachstane v decembri uplynulého roku. Skutočnosť, že Európskej únii záleží na politickom vývoji v tejto krajine, je daná tým, že Kazachstan je významným štátom stredoázijského regiónu s nemalým rozvojovým potenciálom, ktorý je otvorený ekonomickej a politickej spolupráci s Úniou.

Udalosti z decembra 2011 by nás však mali viesť k podrobnejšiemu monitorovaniu politického vývoja v tejto krajine, tak aby sme vedeli kvalifikovanejšie formulovať naše postoje pri rozhovoroch o pripravovanej dohode o partnerstve a spolupráci. Požiadavka na silnejšie záväzky Kazachstanu, dodržiavanie ľudských práv, náboženských a politických slobôd, ako aj štrukturálne a ekonomické reformy by mala byť preto významnou súčasťou negociácií o novej dohode s Európskou úniou a na dodržiavanie týchto záväzkov by sme mali našich kazašských priateľov v prípade problémov aj dôsledne upozorňovať.

A „catch the eye” eljárás vége

  Villy Søvndal, formand for Rådet. − Hr. formand! Tak for debatten, som jeg synes var både hjælpsom og brugbar, også til at forfine vores politik med. Jeg vil gentage, at Kasakhstan er en vigtig partner for EU af rigtig mange grunde. Men det er klart, at vi også har vores betænkeligheder ved den nuværende udvikling og ved den langsomme fremgang for de politiske reformer.

Jeg tror også, at det er nødvendigt at understrege, at præsident Nazarbajev godt ved, hvad vi står for. Netop fordi han ved, hvad vi står for, har han valgt at samarbejde med os. Netop det giver os muligheden for at nævne vores bekymringer såvel som vores bidrag til, hvad vi gerne ser Kasakhstan udvikle sig i retning af. Selvfølgelig vil vi gøre klart, hvad vi forventer af Kasakhstan som forudsætning for, at en ny handelsaftale kan underskrives. Det er meget vigtigt for os at benytte lejligheden netop til at understrege, hvilke klare forventninger vi har. Det betyder, at vi selvfølgelig er villige til at samarbejde med Kasakhstan om disse temaer. Det betyder, at forhandlingerne for os er et vigtigt redskab til både at styrke relationerne og til at understrege behovet for og tilskynde til reformer, både økonomiske og politiske reformer og reformer på menneskerettighedsområdet i bredeste forstand.

Nu vil jeg besvare spørgsmålet om, hvilken rolle vi ser Kasakhstan spille i regionen. Det er klart, at Kasakhstan kan spille en meget vigtig rolle i hele Centralasien. Det gjorde landet i 2010 i forbindelse med Kirgisistan og den uro, der var der. Vi betragter altså Kasakhstan som et land, der er med til at stabilisere situationen i regionen. Vi tror, at det er muligt at etablere et endnu bedre regionalt samarbejde i Centralasien, og at Kasakhstan i den forbindelse vil spille en ganske betydelig rolle, hvilket vi også gerne vil medvirke til.

Jeg tager oplysningerne fra debatten med mig videre. Vi skal bruge vores tilstedeværelse til at udvikle et endnu stærkere strategisk partnerskab og til at udvikle de demokratiske standarder. Derudover skal vi udnytte forhandlingerne, fordi det jo netop er dem, der giver os mulighederne for at rejse en debat, også om de værdier, som EU står for, og som Kasakhstan selvfølgelig er bekendt med og ønsker at samarbejde med os om. Vi er også til stede i Astana med vores EU-delegation, som også konkret hjælper på alle disse områder.

Tak for debatten. Jeg bringer dens indhold videre til fru Ashton næste gang, jeg ser hende.

  Elnök. − Hat állásfoglalási indítvány⁽¹⁾ került előterjesztésre az eljárási szabályzat 110. cikkének (2) bekezdésével összhangban.

A vitát lezárom.

A szavazásra 2012. március 15-én, csütörtökön kerül sor.

Írásbeli nyilatkozatok (149. cikk)

  Bogdan Kazimierz Marcinkiewicz (PPE), na piśmie. – Panie Przewodniczący! Na samym wstępie chciałbym podkreślić, że jednym z fundamentów funkcjonowania UE jest demokratyczne państwo prawa i związane z nimi normy oraz idee, którymi powinniśmy się kierować w tworzeniu relacji z państwami współpracującymi z Unią. Zważywszy na sytuację geopolityczną Kazachstanu, który w związku z trudną przeszłością próbuje wprowadzić właśnie te zasady, powinniśmy – podkreślając powagę sytuacji w Żangaozen – równocześnie pamiętać, że jest to państwo najdynamiczniej rozwijające standardy europejskie w Azji Środkowej. Pragnę zauważyć, że jest to dla nas strategiczny partner, który podejmuje wszelkie trudy dla rozwoju naszych wspólnych relacji. Udane przewodnictwo w OBWE pokazało, że Kazachstan jest w stanie udźwignąć wyjątkowe wyzwania. Uważam, że kształtując nasze dalsze relacje oraz współpracę powinniśmy wziąć pod uwagę specyfikę regionu oraz z jak bardzo skomplikowanymi zależnościami mamy styczność.

(1) Lásd a jegyzőkönyvet.