Compte rendu in extenso des débats

Lundi 7 octobre 2013 - Strasbourg

25. Les restrictions en matière de pêche et les eaux territoriales en Méditerranée et dans la mer Noire – méthodes de résolution des conflits (brève présentation)

  La Présidente. - L'ordre du jour appelle le rapport de Nikolaos Salavrakos sur les restrictions en matière de pêche et les eaux territoriales en Méditerranée et dans la mer Noire – méthodes de résolution des conflits [2011/2086(INI)] (A7-0288/2013).

  Νικόλαος Σαλαβράκος, Εισηγητής. − Κυρία Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, θα ήθελα αρχικά να ευχαριστήσω τους σκιώδεις εισηγητές και όλους τους συναδέλφους που εργάστηκαν πάνω στη συγκεκριμένη έκθεση και, χάρη στην καλή συνεργασία που είχαμε, καταφέραμε να συμφωνήσουμε σε ένα συνεκτικό κείμενο που ψηφίστηκε ομόφωνα από την Επιτροπή Αλιείας.

Μεγάλο τμήμα της θαλάσσιας επιφάνειας της Μεσογείου βρίσκεται σήμερα εκτός της δικαιοδοσίας ή της κυριαρχίας των παράκτιων κρατών. Συνεπώς, παραμένει σε μεγάλο βαθμό απροστάτευτο όσον αφορά τους έμβιους υδρόβιους πόρους και το θαλάσσιο περιβάλλον τους.

Στην έκθεσή μου γίνεται προσπάθεια απεικόνισης του προβλήματος και διατυπώνονται γενικές κατευθυντήριες γραμμές για την επίλυση των προβλημάτων που σχετίζονται με τις αλιευτικές ζώνες και τη διαχείριση της αλιείας. Γίνεται ξεκάθαρο, φυσικά, ότι βάση είναι η υπάρχουσα νομοθεσία των κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το διεθνές δίκαιο και, κυρίως, η σύμβαση του ΟΗΕ για το δίκαιο της θάλασσας, η UNCLOS.

Από τα 21 μεσογειακά κράτη, μόνο τρία δεν έχουν υπογράψει και επικυρώσει τη σύμβαση του ΟΗΕ για το δίκαιο της θάλασσας. Πρόκειται για το Ισραήλ, τη Συρία και την Τουρκία. Δεδομένου ότι, όπως προελέχθη, η σύμβαση αυτή είναι μέρος του διεθνούς δικαίου για τη διαχείριση των υδάτων και των αλιευτικών πόρων, θα πρέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση να χρησιμοποιήσει τα διπλωματικά της μέσα ώστε οι χώρες αυτές να υπογράψουν τη σύμβαση και ειδικότερα οι χώρες που βρίσκονται υπό ενταξιακό καθεστώς.

Η θαλάσσια διαχείριση, η προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος και των αλιευτικών πόρων καθώς και ο έλεγχος για την παράνομη, άναρχη και λαθραία αλιεία, έχει αποδειχθεί ότι προστατεύεται καλύτερα όταν υπάρχει ένα θεσμοθετημένο πλαίσιο. Κατ' αυτό τον τρόπο, μέσα από την έκθεσή μου ενθαρρύνεται η δημιουργία θαλασσίων ζωνών και, ειδικότερα, η ανακήρυξη αποκλειστικών οικονομικών ζωνών, και καλείται η Επιτροπή να συνδράμει στον τομέα αυτόν παρέχοντας ανάλογη καθοδήγηση στα κράτη μέλη.

Τονίζεται βεβαίως ότι αυτό πρέπει να γίνει σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας. Η δημιουργία και ο καθορισμός των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών (ΑΟΖ) είναι αποκλειστικό δικαίωμα των κρατών μελών που θα σταθμίσουν τα δικά τους συμφέροντα εν προκειμένω και θα λάβουν τις σχετικές αποφάσεις.

Ευχαριστώ την κυρία Επίτροπο για την παρέμβασή της και χαιρετίζω τις προσπάθειες της Επιτροπής προς την κατεύθυνση της δημιουργίας ολοκληρωμένης θαλάσσιας πολιτικής στα πλαίσια της στρατηγικής για τη γαλάζια ανάπτυξη καθώς και την πρόσφατη μελέτη της Επιτροπής που εξετάζει το κόστος και τα οφέλη της θέσπισης των θαλασσίων ζωνών στη Μεσόγειο και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η θέσπιση θαλασσίων ζωνών, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και οι αποκλειστικές οικονομικές ζώνες, θα είχε θετικά αποτελέσματα για τις ευρωπαϊκές στρατηγικές της γαλάζιας ανάπτυξης προσελκύοντας επενδύσεις και περαιτέρω οικονομικές δραστηριότητες.

Interventions à la demande

  Davor Ivo Stier (PPE). – I želim u prvom redu pozdraviti rad izvjestitelja i istaknuti dva elementa koji smatram da su od osobite važnosti. Prvo je, naravno, poštivanje međunarodnog prava u rješavanju graničnog spora na moru kao što je izvjestitelj i istaknuo i uključio u članku 3. Prijedloga rezolucije. Posebno je važna i napomena o pridržavanju odredbi UN-ove konvencije o pravu mora. Donošenjem ovakve rezolucije Europski parlament podržat će i rad Arbitražnog suda koji mora upravo na temelju te Konvencije iz 1982. godine, dakle na temelju pravnih, a ne političkih kriterija odrediti granicu na moru između Hrvatske i Slovenije.

Druga važna točka je članak 15. Rezolucije kojom se ohrabruje države članice da proglase svoje isključive gospodarske pojaseve ili zaštićene zone. Smatram kako se time još jednom potvrđuje europski dogovor i na ovoj razini, na razini Europskog parlamenta, da nakon presude Arbitražnog suda i u skladu sa pristupnim sporazumom, Hrvatska u potpunosti počne primjenjivati svoju ekološku i ribolovnu zonu te da time pridonese zaštiti Jadranskoga mora.

  Tonino Picula (S&D). – U svom izvješću izvjestitelj Salavrakos ispravno uočava da se u Sredozemlju odvija gotovo trećina svjetskog pomorskog prometa, da se tri četvrtine ribljih vrsta prekomjerno izlovljavaju, dok će situaciju dodatno otežati predviđeni snažan porast urbanog razvoja i naseljavanja stanovništva na njegovim obalama. U isto vrijeme, stupanj obnove mora u Sredozemlju je konstantno nizak, što jasno ukazuje na potrebu integriranog upravljanja obalnim i pomorskim područjima. Integrirani pristup trebao bi uključivati i javni i privatni sektor na nacionalnoj i europskoj razini među zemljama članicama, kao i u odnosima s trećim zemljama. Jedino se tako može osigurati održivi razvoj i izbjeći sukobi.

U Jadranskom moru, gdje većina eksploatiranog ribljeg fonda pripada količinama koje se dijele između više ribolovnih flota, integrirani pristup i uspostava dijaloga je osobito važna te je preduvjet za dugoročno održiv razvoj. Unatoč predviđenom porastu naseljavanja stanovništva na obalama Sredozemlja, određena područja, poput manjih otoka, suočavaju se s pojavom depopulacije, čime je Hrvatska posebno pogođena. Upravo u tim područjima gospodarska dimenzija ribarstva je osobito značajna. Ovim putem želim podržati nastojanja da se integrirani pristup uskladi s propisima zaštite okoliša, ali, uz ekološku dimenziju, u obzir treba uzeti i gospodarsku dimenziju očuvanja sektora i ekonomske koristi koje ribarstvo donosi, pogotovo lokalnim zajednicama.

  Ruža Tomašić (ECR). – Kao zastupnica iz Hrvatske, države koja gospodari najvećim dijelom istočne obale Jadrana, ali i kao stanovnica priobalne regije koja dobrim dijelom živi od ribarstva, posebno sam zainteresirana za pitanje održivog gospodarenja morskim resursima i zaštite ribljeg fonda od prekomjernog izlova. Sretna sam što ovom rezolucijom i Parlament predlaže iste metode zaštite od prekomjerne eksploatacije kakve predlaže i studija o pomorskim zonama u Sredozemnom moru. Naručena od strane Komisije, proglašenjem isključivih gospodarskih pojaseva sve bi obalne države dobile mogućnost strože kontrole nad resursima čime bi se prostor za zlouporabu znatno suzio. Bliskom međudržavnom suradnjom i zajedničkim nadzorom iskorijenili bismo mogućnost iskorištavanja dosadašnje rascjepkanosti sustava koja omogućuje da partikularni interesi prevladaju nad vizijom održivog razvoja i budućnosti koju ta vizija osigurava. Pozivam Komisiju da se jasno očituje o ovom pitanju i prihvati preporuke iz stručne studije i ove Rezolucije.

  Dubravka Šuica (PPE). – Također se želim pridružiti svim pohvalama oko ove rezolucije i izvjestitelja. Poznato je da je u zemljama koje su u razvoju ribolov sektor koji stvara bogatstvo i koji stvara radna mjesta, a ujedno je izvor zdrave hrane, odnosno proteina, za građanstvo. Ovdje se radi o prevelikoj eksploataciji Mediterana pa i Jadrana, s kojega ja dolazim, iz Dubrovnika, koji se nalazi na Jadranskom moru. U svakom slučaju, prekomjerno izlovljavanje je postalo problem. Neodrživo upravljanje Mediteranom je također neprihvatljivo. Integrirano upravljanje o kojemu smo neki dan, prošli tjedan, razgovarali, upravljanje obalnim pojasom je također vrlo važno i iz urbane perspektive i perspektive zaštite okoliša. Znači, potrebno je usvojiti strateški okvir za Mediteran, uskladiti zaštitu okoliša i ribarstvo, zaštititi riblji fond i uspostaviti zajednički nadzor koji je neophodan. Stoga potpuno podržavam donošenje ovakve rezolucije.

  Guido Milana (S&D). - Signora Presidente, onorevoli colleghi, complimenti a Salavrakos che ha fatto un ottimo lavoro. Signora Commissario, il tema è abbastanza semplice: che cos'è una relazione d'iniziativa? Quando il Parlamento indica una strada si aspetta che la Commissione produca delle azioni conseguenti, non siamo in sede legislativa e allora io vorrei suggerire un approccio all'iniziativa della Commissione.

L'approccio a mio parere dovrebbe tener conto di ciò che c'è nel Mediterraneo: nel Mediterraneo c'è la stagione epocale più turbolenta degli ultimi 100 anni e questo Mediterraneo è lasciato a se stesso. Anche nella pesca, le nostre politiche, le politiche europee della pesca, regolano i comportamenti dei paesi europei in quei mari e invece tutto ciò che arriva fuori dall'Europa – cioè 14 paesi su 22, 8 sono europei, 14 non sono europei – questo non avviene, non c'è nessuna regola, tranne alcune convenzioni internazionali.

Io penso che dall'Europa debba nascere una politica che si rivolga a questi paesi attraverso la stipula di accordi di pesca. Vede, nel pomeriggio noi abbiamo discusso dell'accordo di pesca sulla Mauritania e quest'accordo è fatto di un rapporto in cui andiamo lì a pescare. Ecco, io penso che l'Europa debba compiere e attivare una serie di iniziative, di rapporti e di accordi di pesca nel Mediterraneo senza che l'oggetto dell'accordo sia il pescato, ma l'oggetto dell'accordo siano il rispetto delle stesse regole europee.

Se dalla relazione di Salavrakos parte un'iniziativa di questa natura da parte della Commissione, troverà certamente un Parlamento attento e soprattutto un settore della pesca che ha spazio e successo. Ringrazio il Presidente che è tollerante con i tempi, ma è l'ultimo intervento della serata!

(Fin des interventions à la demande)

  Maria Damanaki, Member of the Commission. − Madam President, I welcome very much the report by Mr Salavrakos and I share its overall analysis of the situation. We all agree that oceans and seas are a source of growth and development and that the use of the sea and the exploitation of our resources, living or non-living, needs to be sustainable.

In order to achieve sustainability, we need a robust legal and administrative framework, a good system of governance, efficient resource management and effective monitoring, control and enforcement of regionally agreed measures. So indeed the worrying situation of fish stocks in the Mediterranean and the Black Sea calls for an extra effort at national, European and coordinated regional level. We must do our homework and enforce our own legislation, be it in fisheries or in the environmental field.

But I agree with Mr Milana that we must also strive to get our non-EU partners on the same road to sustainably resourced management, in order to achieve a level playing field and avoid disputes, or at least settle them peacefully, which is not always very easy. Given that most of the coastal states in both seas, both the Mediterranean and the Black Sea, are not EU members and that European exclusive economic zones are not implemented in the Mediterranean, we need to continue and enhance cooperation, diagonal and regional strategies and initiatives. This is the only way to go forward.

The existing multilateral fora, such as the General Fisheries Commission for the Mediterranean (GFCM), the International Commission for the Conservation of Atlantic Tuna (ICCAT) and the Barcelona and Bucharest Sea Conventions are doing good work, mostly indicated and pioneered by the European Union. For example, we are taking an initiative now and we would like to see how we can promote further the revision of the GFCM.

We need the revision; we need to enhance this organisation. We need an improvement of data collection as a basis for sound scientific advice and the use of regional fisheries management plans and mechanisms to fight illegal unreported fishing. I have visited the Black Sea riparian third countries – Turkey, Russia, Ukraine – and intend to convene a Black Sea stakeholders’ conference to promote regional cooperation.

The Commission will continue to play its role as guardian of the treaties, negotiator and coordinator, but Member States and partner countries must also do their part to achieve sustainable exploitation with a low impact on the environment. For example, we have the initiative by our Member States, in cooperation with the Commission, about the Adriatic/Ionian area, and here the consensus already expressed can be handled.

The establishment of exclusive economic zones is a competence of the Member States, who should also work together on sea cooperation amongst themselves and with partner countries, in order to improve resource monitoring, enforcement and coordination. A recent study on exclusive economic zones in the Mediterranean, which was asked for by the Commission, clearly demonstrates the substantial benefits to be gained if coastal states exercise their rights under the UN Convention on the Law of the Sea and extend their exclusive economic zones.

We are in favour of this. I am currently reflecting on a possible initiative to encourage Member States to make the maximum use of their rights and obligations under the exclusive economic zones regime, in order to enhance sustainable management of natural resources and to boost blue growth. We need such an initiative in the Mediterranean.

In conclusion, I welcome this important report and appreciate the recognition of the Commission’s role in promoting a more solid and structured dialogue with third countries. I reassure you that the Commission will do its utmost to improve governance, resource management and enforcement in the Black Sea and the Mediterranean.

  La Présidente. - Le point est clos.

Le vote aura lieu mardi, le 8 octobre 2013, à 12 heures.