Seznam 
 Předchozí 
 Další 
 Úplné znění 
Postup : 2016/2885(RSP)
Průběh na zasedání
Stadia dokumentu na zasedání :

Předložené texty :

O-000134/2016 (B8-1809/2016)

Rozpravy :

PV 24/11/2016 - 12
CRE 24/11/2016 - 12

Hlasování :

PV 01/12/2016 - 6.25

Přijaté texty :


Doslovný záznam ze zasedání
Čtvrtek, 24. listopadu 2016 - Štrasburk

12. Přístup k energii v rozvojových zemích (rozprava)
Videozáznamy vystoupení
Zápis
 

Przewodniczący. – Kolejnym punktem porządku dnia jest debata nad pytaniem wymagającym odpowiedzi ustnej skierowanym do Komisji przez Lindę McAvan w imieniu Komisji Rozwoju w sprawie dostępu do energii w krajach rozwijających się (O-000134/2016 - B8-1803/2016).

 
  
MPphoto
 

  Bogdan Brunon Wenta, deputising for the author. – Mr President, having electricity at home, at work, and virtually everywhere, is so obvious that we rarely give this any thought, but more than a billion people live without electricity and still more only have unreliable access. This is but one aspect of the shocking gap between living conditions in our world, but it has a number of consequences for people’s health and safety, education, well—being and chance to earn a living; for women who carry out the difficult, time—consuming and sometimes risky task of collecting firewood and have to use unhealthy and hazardous cooking methods; for the development progress – or lack thereof – of communities and countries; for the preservation of vegetation, forest and biodiversity; for local climates and for the global effort to limit climate change and handle its consequences; and of course sometimes also for peace and security, as the energy issue can spawn conflict.

Access to energy is a key driver of development. Ensuring access to affordable, reliable, sustainable and modern energy for all is one of the SDGs adopted in the United Nations last year. This goal should be achieved by 2030. Getting there will take truly huge efforts but it is possible and necessary. How, then, should it be done? What is the EU’s contribution and what progress is being achieved with this contribution? These are the core issues of the oral question to the Commission and the motion for a resolution prepared by the Committee on Development.

Our Parliament has been emphasising for years that the focus should be on the small-scale production of renewable energy, local networks and off—grid solutions. Such solutions produce the biggest contribution to development and are best at avoiding negative impacts on the environment. We have also seen that the regulation on the Development Cooperation Instrument prescribes this orientation of EU development policy in the energy area. Not least, we note in our scrutiny of the draft development assistance programming documents that the prescription is being followed.

The potential for renewable energy production is particularly great in Africa, which is also where electrification is least developed. Solar and wind power generation should be expanded faster. Insufficient and hazardous traditional use of biomass, such as firewood and charcoal, currently dominates Africa’s energy consumption. A cautious approach to more modern types of bioenergy is necessary since such energy production can come at the cost of food production, affect land use rights, cause deforestation and degradation of land and reduce the availability of water for other purposes.

Energy poverty is most widespread in rural areas, but providing access to energy in rapidly growing cities is also a massive challenge. The unsatisfied needs are particularly extensive in Africa. In fact, the number of people without electricity on this continent is increasing, while population growth is faster than the progress of electrification. Climate finance provided by developed to developing countries is another important source. Together with technology transfer, it also affects Africa leaders’ wish to focus on renewable energy sources and industrialisation processes. In parallel with public funds, more private money must go into energy investment. Public-private partnerships can be useful and the general trend in EU development policy towards providing grants, loans, subsidies and other incentives for private investment is particularly strong in the area of energy investment.

The EU has recently launched an electrification financing initiative, ElectriFI and facilitating energy investment is also among the central aims of the European External Investment Plan proposed by the Commission. Development effectiveness principles should always be followed. The EU can be proud of the scale of its work to extend energy provision in developing countries. In the period 2014—2020 we are spending EUR 3.5 billion on development assistance in the energy area. The Commission proposal for a new European consensus on development rightly points to the crucial role of energy for development and in climate action. In 2012 the Commission set out to provide access to sustainable energy for an additional 500 million people in developing countries by 2030. We are now asking the Commission to tell us about the general state of progress, the main challenges encountered and the outlook for the continued implementation of development assistance in the energy area. We would also like to know what proportion of the funds engaged is going to local renewable energy projects and how we can achieve the target of EUR 500 billion. I look forward to listening to the Commission’s reply.

 
  
MPphoto
 

  Neven Mimica, Member of the Commission. – Mr President, honourable Members, I would like to thank the Committee on Development and its Chair, Mrs McAvan, for putting energy high on the development agenda. European Union development cooperation in sustainable energy is supporting developing countries to advance towards economic growth powered by sustainable, affordable, reliable and modern energy for all. The three objectives of our energy and development engagements are to address the lack of energy access, to increase renewable energy generation and to contribute to the fight against climate change while ensuring sustainable use of resources. Specific attention is given to sub-Saharan Africa. Half of the global population without access to energy lives in this region and demographics aggravate the issue, with repercussions for political stability and migration to Europe.

In order to achieve our ambition, three factors are critical for success. First is policy ownership at the highest level. The promotion of energy, in particular renewable energy, must be owned by the partners. In the current financial framework, energy is a focal sector in about 30 national and regional indicative programmes. The Commission has signed, on behalf of the European Union and together with several Member States, 21 joint declarations on enhanced energy cooperation with developing countries’ partners. Second is the creation of an enabling environment. Through our technical assistance facility, the Commission provides support to partner countries on improving governance, legal and regulatory reforms and capacity building. Third is sufficient capital. The Commission has advanced considerably in generating more funding from banks and the private sector. It is estimated that, through blending, EUR 3.7 billion allocated for energy cooperation in the current multiannual financing framework period will leverage investments of EUR 15 to EUR 20 billion, or even more.

Earlier this year, the electrification financing initiative, the so—called ‘Electrify initiative’, which is an innovative mechanism to leverage investments, generated through its first invitation for applications 290 proposals requiring EUR 800 million of financial support to leverage a potential total investment amount of EUR 8.5 billion. This illustrates the significant contribution it can make to reaching universal access to energy.

The proposed external investment plan would be one more important step in this direction. Our vision cannot be implemented by governments and the private sector alone. There is also an important role for the participation of civil society, as organisations with a long presence and relationships of trust with local populations can be excellent partners in the energy sector. Likewise, women need to play a major role in the integration of renewable energies in local economies and everyday life. A gender window has been created in ‘Electrify’ to stimulate and exploit further this potential. There are still important risks impeding the investments which are necessary to meeting Sustainable Development Goal No 7 – among others political instability, current fluctuations and insufficient market sizes. The Commission is working together with all stakeholders to set up the right conditions in order to mitigate such risks.

Finally, let me address one specific issue. As regards the 11th EDF national indicative programme for Eritrea, the preparations for the implementation of a solar mini-grid programme with a pro-poor focus are underway. They are fully in line with the preconditions and principles defined by the Member States at the EDF Committee meeting in November 2015. I am fully aware of the Parliament’s concerns. Let me reconfirm that no 11th EDF projects in the energy sector will be presented as long as there is not a substantial project in support of the implementation of the UN-led universal periodic review recommendations for Eritrea under the governance sector. Progress in the field of human rights will have to be seen for the European Union to engage further in Eritrea by committing funds under the 11th EDF.

 
  
MPphoto
 

  Bogdan Andrzej Zdrojewski, w imieniu grupy PPE. – Panie Przewodniczący! Najpierw zacznę od smutnej konstatacji: rozmawiamy o energetyce, o możliwościach zapewnienia przede wszystkim krajom rozwijającym się lepszego dostępu do źródeł, także odnawialnych, natomiast na sali mamy zaledwie kilkanaście osób. I są to przeważnie mówcy. Niestety, podczas tego posiedzenia Parlamentu potwierdziła się zasada, iż bardzo wiele tematów niezwiązanych z głównymi kompetencjami Parlamentu pojawia się wcześniej, a dopiero później czy na końcu – te tematy, które ja uznaję za kluczowe. Przy tej okazji postulat, aby problematyka gospodarcza, finansowa, transportowa, edukacyjna, przemysłów kreatywnych była jednak preferowana w tym nurcie głównym.

Teraz przechodzę do zasadniczego tematu, pytania dzisiejszego. Mamy tu dwie perspektywy. Pierwszą krótszą, sześcioletnią, finansową. Tu pojawiają się konkretne kwoty. Trzy i pół miliarda – to jest wzrost nakładów na tę problematykę, o której rozmawiamy, i 2030, czyli to, co jest związane z konwencją paryską i programem dotyczącym właśnie poszerzania możliwości dostępu do energii dla krajów rozwijających się. Te dwie perspektywy zarówno w pytaniu, jak i w projekcie rezolucji zostały prawidłowo sformułowane, można więc powiedzieć, że pytanie dało efekt w postaci dobrej, kompletnej, zrozumiałej, konsekwentnej rezolucji.

Na co chcę zwrócić uwagę? Po pierwsze, na konieczność uwzględniania zróżnicowanych możliwości poszczególnych państw, tych państw, które się rozwijają, bo nie są one równe. Konieczność stosowania rozmaitych polityk jest o tyle istotna, że są państwa, które nie radzą sobie, ale mogą sobie poradzić, i są takie państwa, które nie poradzą sobie z tą problematyką, bo takich możliwości z różnych powodów po prostu nie mają.

Druga rzecz zawarta także w projekcie rezolucji to rozmaitość kosztów produkcji energii elektrycznej w zależności od wykorzystanych źródeł. Zwracam uwagę, że w samej Afryce odnawialność energetyczna jest dość wysoka, ale wykorzystanie na przykład możliwości baterii słonecznych – niezwykle skromne.

Trzeci element – elastyczność procesu wdrażania. Według mojej oceny im efektywniej będziemy zarządzać nowymi technologiami, im lepiej będziemy się nimi zajmować, będziemy mieli wyższą efektywność i niższe koszty samego projektu.

Po czwarte, chcę zwrócić uwagę na konieczność uwzględniania także bezpieczeństwa, szeroko rozumianego bezpieczeństwa, czyli tego, które jest związane z samą produkcją, przesyłem, wykorzystaniem rozmaitych źródeł energii i zabezpieczeniem przed zdarzeniami losowymi.

I po piąte, wykorzystywanie także systemu nawigacji satelitarnej czy systemów satelitarnych, przede wszystkim Copernicusa, do diagnozowania, inwentaryzowania, obserwowania tego wszystkiego, co jest związane z zużyciem energii. Ten system, który budujemy w Europie, jako jedyny na świecie cywilny, ma dać nam szansę na to, abyśmy mogli realizować konkretniej pewne projekty, więcej wiedzieć i lepiej się tym zajmować.

Chcę również zwrócić uwagę na jeden z punktów rezolucji: konieczność informowania. Jest taki postulat, aby Europejczycy, ale także odbiorcy naszej polityki, mieli większą i lepszą wiedzę, bardziej aktualną wiedzę na temat realizacji tych właśnie zadań.

Zwrócę uwagę także na trzy nieco mniej istotne, ale dość jednak ważne kwestie związane z samą rezolucją. Mówimy tu o konieczności wspomagania lokalnych rynków, o konieczności budowania także możliwości produkcji energii w oparciu o nieduże podmioty. Trzeba pamiętać, iż rozproszenie, to urbanistyczne rozproszenie w krajach rozwijających się, też musi być uwzględniane. I kolejna rzecz – dzielenie się technologiami. Technologii, z których możemy skorzystać, jest bardzo wiele. Musimy korzystać z nich wszystkich, ale co istotne – musimy robić to lepiej.

I na koniec tych 18 ustępów projektu rezolucji zacytuję fragment nr 11. Dotyczy on przede wszystkim wytycznych Światowej Komisji ds. Zapór Wodnych: „w szczególności podkreśla się, że planowanie jakichkolwiek zapór należy oceniać pod względem pięciu wartości: sprawiedliwości, wydajności, podejmowania decyzji z udziałem zainteresowanych stron, zrównoważonego charakteru i rozliczalności.” Wydaje mi się, że trzeci człon tego punktu można odnieść do całości problematyki.

 
  
MPphoto
 

  Gilles Pargneaux, au nom du groupe S&D. – Monsieur le Président, Monsieur le Commissaire, chers collègues, enfin, nous avons ce débat en plénière du Parlement européen sur le sujet de politique extérieure le plus important pour notre continent, à savoir l'Afrique et son accès à l'énergie, car les chiffres sont éloquents: sur plus de 1 milliard d'Africains, 700 millions n'ont pas accès à l'électricité. D'ici à 2030, si rien n'est fait, ce chiffre pourrait passer à 1,3 milliard. Autrement dit, c'est le futur continent le plus peuplé de la planète qui aura le moins accès à l'électricité et à la lumière. Pouvons-nous décemment accepter cela pour un continent qui n'est séparé du nôtre que par une dizaine de kilomètres et avec lequel nous partageons tant, que ce soit historiquement ou culturellement? Je ne crois pas, nous ne le croyons pas.

À cela, il faut évidemment ajouter la perspective démographique d'un continent qui comptera près de 2 milliards d'habitants d'ici à 2050 et qui subira le changement climatique de plein fouet, avec tout ce que cela implique en matière de sécurité alimentaire, d'accès à l'énergie ou de tensions autour de l'utilisation des terres agricoles. C'est pour cela qu'avec une quarantaine de mes collègues d'abord, puis à travers la commission du développement régional présidée par Linda McAvan, nous avons souhaité avoir ce débat en plénière cet après-midi au Parlement européen. Je les remercie de m'avoir soutenu dans cette démarche. Notre message est simple: allons-y, il est grand temps d'aider les pays en développement, et en particulier l'Afrique, à développer leur accès à l'énergie. Les enjeux sont gigantesques: éducation, développement économique, mais aussi migration, stabilité, sécurité dans un continent en proie au terrorisme. Voilà ce qui se cache derrière l'accès à l'énergie.

Chers collègues, Monsieur le Commissaire, beaucoup de choses sont désormais en train de se passer, car le continent africain a compris les opportunités énormes qui sont devant lui. Le Maroc a ainsi développé la plus grande centrale thermo-solaire du monde à Ouarzazate, qui va permettre de fournir dès 2018 une énergie propre à plus de 1 million de Marocaines et de Marocains. Je prends un autre exemple, celui du Kenya, où seul un tiers des habitants a accès à l'électricité et qui a développé le parc éolien du lac Turkana. Celui -ci devrait générer 20 % de l'énergie du Kenya d'ici à l'été 2017.

De façon plus générale, les bassins hydrauliques d'Afrique centrale, la faille de la Rift Valley ainsi que l'ensoleillement dont bénéficie le continent en général sont des sources d'énergie hydraulique, géothermique ou solaire peu égalées dans le reste du monde. À l'heure actuelle, néanmoins, seule une infime partie de ce potentiel est exploitée (7 % seulement des capacités hydrauliques et moins de 1 % des capacités géothermiques) et les initiatives photovoltaïques restent encore trop embryonnaires.

On sent ces prémices d'un continent qui pourrait devenir un vivier d'énergies renouvelables si on l'accompagne correctement, Monsieur le Commissaire, chers collègues. Pour cela, le continent a besoin d'un soutien inconditionnel de notre part et de votre part. Pourtant, malgré l'urgence et le consensus sur le sujet, on a le sentiment que la machine a du mal à se mettre en route. Sur les 10 milliards d'euros promis l'année dernière à la COP21 – dont j'ai été le rapporteur pour le Parlement européen – à l'Agence pour les énergies renouvelables africaine, seule une moitié a été fournie par les pays les plus développés.

Pourtant, les bonnes volontés ne manquent pas à la Commission européenne, au sein du Parlement européen, des États membres ou de la société civile. Je pense notamment au travail énorme réalisé par Jean—Louis Borloo avec son initiative "Énergie pour l'Afrique". Il est désormais temps de passer le cap et de mettre en œuvre ce grand plan Marshall pour l'accès à l'énergie en Afrique, tel que le réclament Jean—Louis Borloo et sa fondation – en cela, je m'associe pleinement à son combat.

C'est la raison d'être de notre action parlementaire aujourd'hui: aider à transformer une volonté politique indéniable en actions concrètes. La COP22, la semaine dernière, qui vient de s'achever à Marrakech, a porté un message similaire. L'Afrique est l'enjeu crucial des prochaines décennies. Aussi, après les décisions, l'action! Avec ce grand plan Marshall pour l'accès à l'énergie, nous avons l'occasion de mettre en œuvre cette grande et belle action en faveur du développement de notre voisin. Dans ce cadre, je me félicite du lancement, par la Commission européenne, de l'instrument d'investissements extérieurs. Il me semble absolument nécessaire qu'un tel instrument fasse la part belle à l'accès à l'énergie et soit prêt le plus rapidement possible, notamment avant le prochain sommet Union européenne-Afrique de l'automne 2017, comme le propose d'ailleurs la Commission européenne.

Plan Marshall pour l'électrification de l'Afrique, instruments d'investissements extérieurs, soutien à l'Agence de l'énergie renouvelable africaine: voilà comment, Monsieur le Commissaire, nous pouvons, de façon très concrète, aider le développement de l'accès à l'énergie sur un continent qui en a tant besoin. J'attends que vous nous donniez les perspectives et les réponses pour que nous puissions être ainsi dans l'action concrète, Monsieur le Commissaire. C'est ainsi que nous replacerons de fait l'Europe au centre de la scène internationale vu les multiples ramifications qui dépendent du développement africain. En un mot, Monsieur le Commissaire, allons-y et ne perdons plus de temps!

 
  
MPphoto
 

  Czesław Hoc, w imieniu grupy ECR. – Panie Przewodniczący! Prąd elektryczny definiuje się jako uporządkowany ruch ładunków elektrycznych. Skoro matka natura tak precyzyjnie uporządkowała energię elektryczną, to dlaczego współczesny świat nie potrafi czy też nie chce uporządkować i w sposób zrównoważony zapewnić dostępu do energii elektrycznej wszystkim regionom świata? Niektóre kraje mają w związku z tym o wiele za dużo energii elektrycznej, niektóre za mało, a wiele krajów nie ma jej wcale. Blisko 2 miliardy ludzi na świecie nie ma w ogóle dostępu do sieciowej energii elektrycznej, a przecież każdy z nas wie, że sieć energetyczna jest warunkiem gospodarczego i cywilizacyjnego rozwoju świata. Co więcej – istnieje ścisły związek pomiędzy biedą a brakiem dostępu do nowoczesnych usług elektrycznych. Wskaźnik elektryfikacji dla krajów Afryki Środkowej sięga zaledwie 23 %, a 500 milionów Afrykanów nie ma dostępu do elektryczności.

Unia z jednej strony podejmuje inicjatywę energetyzacji rozwoju, mającą na celu zapewnienie dostępu do zrównoważonej energii dodatkowym 500 milionom osób do 2030 roku, i jednocześnie akceptuje informację, że do 2030 roku udział gazu płynącego rurociągami Gazpromu wzrośnie do 50 % wszystkich europejskich dostaw gazu, co zresztą ma potwierdzać umowa pomiędzy niemiecką spółką a rosyjskim Gazpromem. Zatem Unia raczej nie równoważy dostępu do energii, a raczej przyzwala na element politycznego oddziaływania energii elektrycznej.

Co więcej, Unia promuje, a wręcz zmusza kraje bogate w energię elektryczną do produkcji biopaliw, które zresztą niewiele dobrego wnoszą dla polityki klimatycznej i energetycznej tych krajów. I ta sama Unia ogranicza i stawia bariery w produkcji biopaliw w krajach rozwijających się, w których koszt wyprodukowania biopaliw jest o wiele niższy i jest to łatwiejsze. W proponowanej rezolucji jest też zapis ograniczający stopniowo dotacje do paliw kopalnych, czyli zapis zaburzający politykę energetyczną niektórych państw członkowskich Unii, na przykład Polski, w której podstawowym źródłem pozyskiwania energii jest paliwo kopalne – węgiel.

W konkluzji – bardzo dobrze, że Unia Europejska stawia na zapewnienie dostępu do zrównoważonej energii w krajach rozwijających się, w tym w krajach Afryki Subsaharyjskiej czy odnośnie do programu dla Erytrei, bo tego wymaga poczucie solidarności ze wszystkimi krajami na świecie i umiejętność dzielenia się bogatszych z biedniejszymi. Tego wymagają także względy polityki migracyjnej. Byłoby jeszcze lepiej, gdyby polityka Unii w tym zakresie była racjonalna i zrównoważona, bez cech protekcjonalizmu, oraz by nie zakłócała polityki energetycznej państw członkowskich Unii.

I pytanie – czy Komisja może przedstawić własną ocenę globalnych warunków osiągnięcia celu zrównoważonego rozwoju numer 7 i wyrazić opinię w kwestiach nowych i pilnie koniecznych działań oraz czy może opinie inicjować i realizować? Jak bardzo Unia przybliżyła się do celu dostępu do zrównoważonej energii dla 500 milionów osób?

 
  
MPphoto
 

  Jozo Radoš, u ime kluba ALDE. – Gospodine predsjedniče, gospodine povjereniče, veliki dio problema s kojima se svijet danas suočava, pa jednako tako i Europska unija, je problem nerazvijenosti. Veliki jaz u nerazvijenosti zemalja uzrokuje siromaštvo, nerazumijevanje i sukobe. A jedan od važnih elemenata na koji način se može i treba smanjiti jaz u razvijenosti je naravno i energetska politika. I zato pozdravljam inicijativu kolege zastupnika Wente kao i Odbora za razvoj Europskog parlamenta koji su potaknuli ovo pitanje o pristupu energiji u zemljama u razvoju.

Jednako tako zahvaljujem gospodinu povjereniku Mimici na objašnjenjima koja je dao u pogledu onoga s kakvim se poteškoćama Komisija suočava i što Komisija u daljnjem nastoji napraviti u pogledu realizacije ovog programa. Riječ je o vrlo ambicioznom programu, o tome da se ne energija nego samo električna struja, koja je najelementarniji oblik energetske politike, dovede do 500 milijuna ljudi do 2030. godine, što je samo po sebi, makar se radi o elementarnom, a ne stvarnom pristupu energiji u svim aspektima djelovanja, jedan vrlo ambiciozan cilj i važno je da je postavljen. Jednako je važno da se mi u Europskom parlamentu pitamo na koji način je taj cilj realiziran.

To je samo dio ukupne razvojne suradnje koju Europska unija ima s cijelim svijetom. Treba napomenuti da zemlje Europske unije u pogledu razvojne suradnje daju više nego cijeli ostali svijet zajedno, oko 60 milijardi eura godišnje, a to je i zbog toga da se, kao što sam rekao, smanji taj jaz u razvijenosti, odnosno u siromaštvu, koji je uzrok ove krize.

Važno je napomenuti da je suvremena energetska politika Europske unije u biti nova europska politika zbog toga što je sve teži pristup energiji, zbog novih zahtjeva u pogledu čiste energije i bilo bi dobro da se te nove europske politike u tom obliku kao moderne i suvremene mogu implementirati i u onim zemljama koje su energetski siromašne. Dakle, ovdje se najviše govori o tome da se dovede električna energija, ali gospodin povjerenik Mimica je govorio i o drugim aspektima energetske suradnje koji su puno ozbiljniji nego što je puko dovođenje električne struje do nekog sela u Africi.

Posebno važna dimenzija ovoga projekta, odnosno cijele ideje, je činjenica da je on usmjeren prema Africi, kontinentu koji je u najtežem položaju, a pogotovo činjenica da se polovica od ovih trideset projekata tiče upravo subsaharske Afrike, našeg susjedstva, prostora koji je izložen nestabilnostima i iz kojeg zapravo i prijete i dolaze u Europu veliki migracijski valovi. Stoga, zbog svih ovih aspekata ponovno pozdravljam inicijativu kolega iz Odbora za razvoj i nastojanja Komisije u tom smislu.

 
  
MPphoto
 

  Lola Sánchez Caldentey, en nombre del Grupo GUE/NGL. – Señor Presidente, el acceso a la energía sostenible es una de las metas de los objetivos de desarrollo sostenible de las Naciones Unidas, y esto es así porque el acceso a ella es pieza clave para la consecución de los derechos básicos de la gente.

La pobreza energética es un problema global. Mil doscientos millones de personas la sufren en el mundo desarrollado; también en Europa, donde, según la propia Comisión, un 11 % de la población la sufre.

En España, más de cinco millones de personas pasan frío en invierno; la factura de la luz ha subido en ocho años un 73 %; y, según la Academia de Ciencias Ambientales, al año hay más muertes por pobreza energética que por accidentes de tráfico.

En Europa, vemos que la pobreza energética deriva de la desregulación de un sector estratégico que ha sido dejado en manos de la avaricia ilimitada del sector privado. Por eso debemos aprender de nuestra propia experiencia y no recetar en África las medidas que han llevado a Europa a este drama.

Para garantizar el acceso a la energía es esencial que el Estado mantenga su espacio político para regular y garantizar el acceso efectivo a la energía por parte de todos los ciudadanos. Por ello, instrumentos como el apoyo presupuestario y el fomento de la inversión pública son las vías para superar la pobreza energética en los países en desarrollo; y no incrementar el rol del sector privado a través de la financiación combinada, porque estaremos exportando un modelo energético que se demuestra ineficaz y que, además, es indecente.

 
  
MPphoto
 

  Florent Marcellesi, en nombre del Grupo Verts/ALE. – Señor Presidente, yo la semana pasada estaba en la COP 22, y, ahí, recordamos claramente, en esta Cumbre sobre el cambio climático, que el acceso a la energía es central para los países del sur, sobre todo teniendo en cuenta que mil millones de personas ahora mismo —y la mitad de ellos en África— no tienen acceso a la energía.

Pero aquí no estamos hablando de cualquier tipo de acceso a cualquier tipo de energía, porque sabemos perfectamente que hay tipos de energía que no nos podemos permitir ahora mismo, tanto para la reducción de la pobreza como para la lucha contra el cambio climático. Y aquí nos referimos, por ejemplo, a los grandes proyectos, grandes infraestructuras, acaparamiento de tierras y también, por ejemplo, a los monocultivos de agrocarburantes: estos significan desplazamientos de personas, de poblaciones; significan vulneraciones de derechos humanos, más pobreza, más conflictos armados.

Si hablamos de acceso a la energía en los países del sur, tenemos que hablar sobre todo de un acceso a una energía que sea sostenible; a una energía que sea limpia; a una energía que luche por la justicia social; que luche por la justicia climática; que luche por cubrir las necesidades básicas de las personas; y, también, que luche por los derechos humanos, empezando por las mujeres, que son realmente las primeras que sufren por el cambio climático.

Dicho esto, nosotros estamos contentos con esta Resolución, porque lo que hace también es hablar de un tipo de energía diferente: una energía que sea descentralizada; una energía que sea de pequeña escala, desconectada de la red. Es decir, una energía realmente adaptada a las necesidades que tienen esas poblaciones, sobre todo en África.

Me gustaría también volver sobre dos puntos importantes. Uno es la financiación, y aquí somos bastante críticos con las herramientas de cooperación entre el sector privado y el sector público, porque la experiencia nos enseña que la mayoría de esos fondos van sobre todo a los grandes proyectos, grandes infraestructuras que no son en absoluto sostenibles.

Por otro lado, también nos gustaría que esos fondos, por lo menos si hay una relación entre privado y público, fueran fondos en línea con los objetivos de desarrollo sostenible y en línea con los acuerdos climáticos de París.

También estamos de acuerdo con otro punto: tenemos que desinvertir cuanto antes de todos los combustibles fósiles, y ese dinero ponerlo cuanto antes en la lucha contra el cambio climático y, además, a favor de los objetivos de desarrollo sostenible.

Por último, me gustaría terminar recordando una frase de esta Resolución: que las políticas de lucha contra el cambio climático tienen que ser sostenibles y tienen que ser sobre todo coherentes con las políticas comerciales; o, mejor dicho, tenemos que tener coherencia entre acuerdos como el CETA y acuerdos como el de París. Y me gustaría que esta fuera la tónica general de hecho de todas políticas de la Unión Europea.

Ojalá esta Resolución y lo que usted ha dicho, señor Mimica, fueran la tónica de todas las políticas, sean las de esa Resolución o económicas de la Unión Europea.

 
  
MPphoto
 

  Jean-Luc Schaffhauser, au nom du groupe ENF. – Monsieur le Président, chers collègues, permettez-moi d'abord de vous parler de mon expérience. Quand j'étais chef du secteur de l'énergie en Alsace – c'était mon premier poste de fonctionnaire –, je voulais faire quelque chose pour l'Afrique. Je n'avais pas le soutien du conseil régional, à l'époque, et j'avais obtenu un million de francs. Grâce à cette somme, dans la Sanaga-Maritime, au Cameroun, nous avons fait l'électrification rurale et, à partir de cette électrification rurale, nous avons lancé des exploitations agricoles, une petite menuiserie et nous avons aussi mis autour les infrastructures qui vont avec le développement, c'est-à-dire l'eau et la santé. L'électricité est donc un moyen indispensable pour le développement. C'est une condition nécessaire, mais ce n'est pas une condition suffisante – j'y reviendrai.

Je voudrais tout d'abord souligner tout le soutien que notre groupe accorde à cette initiative. 3,5 milliards au niveau de l'Union, c'est bien. Un milliard pour la France, c'est bien également. Tout cela pour des objectifs qui restent modestes pour 2020 – parce que je ne vous parlerai pas de 2030 avec 300 gigawatts. Faisons d'abord avec ces 10 gigawatts, ce qui est tout à fait possible. 1 gigawatt, c'est autour d'un milliard.

Permettez-moi de vous donner une méthodologie. Pendant 20 ans, je me suis consacré au développement de l'Afrique, à titre privé, en dehors de mes autres occupations professionnelles au sein de l'Institut régional de coopération de la région Alsace et de l'Institut européen de coopération.

Premièrement, il s'agit de nous appuyer sur les initiatives locales africaines. Je pense que l'initiative de Youba Sokona avec la Banque africaine de développement, l'AFD, KFW (Kréditanstalt für Wiederaufbau), c'est vraiment ce qu'il faut faire, à savoir que nous avons des agences de développement chez nous et nous avons un potentiel en Afrique. Il faut travailler ensemble. Il ne faut pas créer de nouvelles structures. J'aime beaucoup M. Borloo, mais je suis opposé en cela à mon collègue.

Deuxièmement, il faut avoir une approche multilatérale et non pas simplement une approche européenne. Il faut être conscient que c'est très bien d'associer les Émirats arabes unis, les États-Unis, la Chine et la Russie. Il faut utiliser tous les moyens de financement qui sont disponibles avec la cohérence des initiatives africaines au niveau local.

Troisièmement – et là je m'adresse à vous, Monsieur le Commissaire, c'est très important ce que je vais vous dire et je ne sais pas si votre oreille l'entendra: il faut éviter les leviers!

L'effet de levier, cela ne marchera pas! Vous devez investir là où il y a les populations et pas forcément là où il y a le plus d'argent et le plus de rentabilité, si vous voulez faire du développement rural et si vous voulez véritablement développer l'Afrique. Là où c'est rentable, cela se fera de toute façon tout seul.

Il faut donc avoir une approche comme celle du plan Marshall. Ce plan est parti de l'idée de prêts et s’est fini par plus de 90 % de dons. Il faut avoir une approche où nous investissons carrément de l'argent nouveau dans cette électrification rurale et dans ce développement rural.

Je tiens à dire que même la France coloniale était capable d'investir sans avoir la perspective de retour d'investissement quand elle a développé, par exemple, tout le système d'assainissement à Douala ou quand elle a créé le train qui reliait le Sud au Nord du Cameroun. Nous étions capables d'avoir une vision à long terme.

Quatrièmement, l'électricité est une condition nécessaire mais pas suffisante. L'électricité est un moyen, comme la route. Ce n'est pas parce que vous avez de l'électricité ou que vous avez une route que vous créez des richesses. C'est une condition nécessaire, mais pas suffisante. Autour de l'électricité, il faut véritablement bâtir des programmes de développement. Je voudrais qu'on fasse prioritairement ces programmes dans les pays qui en ont le plus besoin. Je pense évidemment à la région subsaharienne des Grands Lacs, là où il y a encore un peu de stabilité, au Cameroun, en Centrafrique puis après en République démocratique du Congo, avec tout son potentiel. Je pense aussi au Maghreb, à l'Égypte et à l'Algérie.

Mais je reviens à ce qu'il nous faut, à savoir un véritable plan Marshall de dons par création monétaire, comme la France qui a financé ses centrales après la guerre. Elle l'a fait par la création monétaire. Ce sont des avances du Trésor faites à Électricité de France qui ont permis cela. C'était de la création monétaire, de la pure création monétaire. Tout ceci, nous devons le faire dans une perspective de développement autour des industries pour pouvoir véritablement mettre en avant le développement rural et le développement local.

 
  
MPphoto
 

  Andrejs Mamikins (S&D). – Dārgie kolēģi! Komisāra kungs!

Viens no ilgtspējīgas attīstības mērķiem ir nodrošināt visiem cilvēkiem piekļuvi cenas ziņā pieejamiem, uzticamiem, ilgtspējīgiem un moderniem energopakalpojumiem. Āfrikas valstis dotajā brīdī sastopas ar milzīgiem ierobežojumiem energoapgādē, kas būtiski bremzē tās attīstību. Āfrikas kontinents strauji attīstās un pārdzīvo demogrāfisko sprādzienu.

Kopā ar vājo izglītības un veselības aizsardzības sistēmu neattīstīta energoapgāde veido apburto nabadzības loku, no kura Āfrikas iedzīvotājiem ir ļoti grūti izrauties. Kolēģi, pat salīdzinoši nelielas investīcijas energoapgādē var dot milzīgu ekonomisko izrāvienu un būtiski, būtiski uzlabot dzīves un darba apstākļus daudziem Āfrikas kontinenta iedzīvotājiem.

No Eiropas puses tā nav tikai labdarība. Āfrikas ilgtspējīga attīstība palīdzēs mīkstināt migrācijas krīzi un izveidos jaunas iespējas mūsu biznesam nākotnē. Eiropas Savienības iniciatīva enerģijas attīstībai līdz 2030. gadam paredz nodrošināt piekļuvi ilgtspējīgai enerģijai vēl 500 miljoniem cilvēku. Pusmiljards cilvēku! Un piešķirs 3,5 miljardus EUR attīstības palīdzībai enerģētikas jomā no 2014. līdz 2020. gadam.

Mums ir mērķi un nauda. Tātad ir svarīgi, lai paredzētās 30 programmas strādātu precīzi un efektīvi. Šeit Parlamentam, es minu Eiropas Parlamentu un Komisiju, jāstrādā kopīgi, lai novērstu problēmas un koordinētu mūsu pūles mērķu sasniegšanai. Tāpēc deputātiem ir svarīgi saņemt Komisijas redzējumu un laicīgi uzzināt par programmu realizēšanas sarežģījumiem nākotnē.

 
  
MPphoto
 

  Ivan Jakovčić (ALDE). – Gospodine predsjedniče, povući ću jednu paralelu. Vi jako dobro znate odakle dolazim - dolazim iz Hrvatske, iz Istre i znate da sam se u Hrvatskoj jako dugo bavio politikom, više od 20, oko 25 godina, da sam u Istri puno djelovao i da sam puno učinio za ruralni razvoj Istre. Mogu reći da su u ranim 90-im godinama, kada smo krenuli u izgradnju infrastrukture u Istri, struja i voda bile ključne stvari. Ljudi su odlazili iz sela u Istri, koja je najzapadnija i, po nekim mjerilima, možda i najbogatija hrvatska regija, u gradove uz more. Jednostavno nisu htjeli živjeti na selu u kojem nema ni struje ni vode. To je bilo prije samo 25 godina, što nije ni tako davno.

Povlačim tu paralelu jer imamo istu situaciju malo globalnije - imamo činjenicu da nemamo energije ni vode. Ako nemamo energije i vode, nemamo razvoja. Što onda imamo? Migrante koji dolaze u Europu. Ta simbolika, paralela koju želim povući je vrlo jednostavna, vrlo banalna i svi je jako dobro razumijemo.

Što učiniti u ovakvoj situaciji? Zagovornik sam sinergije zajedničkog djelovanja svih ključnih aktera na svjetskoj sceni. Tu prije svega mislim na nas, na Europsku uniju koja je ionako najdarovitija od svih partnera na našem planetu, ali isto tako mislim i na one koji imaju interese u Africi, kao što su SAD, Kina, Rusija, i moguće još netko.

Mislim da bi iskrena suradnja svih ključnih aktera svima trebala biti cilj radi spašavanja situacije u Africi i omogućavanja ljudima u Africi da dođu do energije, vode i svega onoga što trebaju u ključnim infrastrukturnim projektima. Ako tome pristupimo na takav način, možemo razriješiti veći dio problema s kojim se danas suočavamo.

Vjerojatno će pojedinačni napori uroditi nekim rezultatima, ali siguran sam ne kao sinergija, ako je politički moguća, jer je Europa jedini ključni politički faktor koji može spojiti možda i neke nespojive elemente te napraviti značajne, brze i jake korake u Africi.

Druga stvar koju bih htio predložiti je da možda ne treba dati previše novaca direktno u afričke države. Možda treba dati više novaca, ali indirektno. Ulaganjem u infrastrukturu gdje će na kraju krajeva i naša europska industrija imati ciljeve i koristi te na taj način možemo izbjeći nešto što se zna itekako dešavati, a to je pitanje korupcije. U afričkim i nažalost, europskim zemljama to je sveprisutno i to vrlo dobro znamo.

Sklon sam tome i da govorimo i o većim sredstvima koja bi se ulagalo u energetiku u afričkim zemljama, kao što su energija sunca i vjetra, i da ne činimo, što je moja zadnja i treća poruka, one pogreške koje smo učinili u razvoju energetike u Europi. Dakle, da što više idemo prema obnovljivim izvorima energije pa čak i onim lokalnim izvorima koji neće biti umreženi. I to je dobar put za razvoj ruralnih područja na području Afrike. S tim idejama, gospodine povjereniče, želim vam čestitati na vašem naporu i radu i vjerujem da ćete se sigurno založiti da se barem dio toga i ostvari.

 
  
MPphoto
 

  Marina Albiol Guzmán (GUE/NGL). – Señor Presidente, valoramos positivamente que la Resolución presentada promueva políticas europeas de desarrollo para la lucha contra la pobreza energética en los países empobrecidos, pero la verdad es que de poco sirve esto mientras se mantienen las actuales políticas económicas y comerciales de la Unión Europea. De nada sirve si continuamos exportando el modelo europeo de convertir una necesidad básica —el acceso a la energía— en un negocio y dejar en manos privadas y europeas un sector estratégico como es el energético.

Ahí tenemos, por ejemplo, lo que sucedió en Perú: se recortó el gas a disposición de los y las peruanas en favor de la exportación del recurso por parte de multinacionales, como Repsol, que obtienen mejor precio en el mercado internacional. Así actúan las empresas europeas por el mundo.

No estamos en la Unión Europea para dar lecciones prácticamente sobre nada, pero menos sobre lucha contra la pobreza energética. Sin ir más lejos, la semana pasada murió en Reus (Cataluña) una mujer de 81 años porque se incendió su piso por el fuego de unas velas, porque le habían cortado la electricidad hacía dos meses.

En la Unión Europea, el número de personas que sufre pobreza energética va en aumento. Por ejemplo, en España, desde 2008, se han triplicado las personas en situación de pobreza energética y son ya cerca de cinco millones de personas, mientras las compañías energéticas tienen beneficios astronómicos.

Las tres grandes eléctricas españolas han ganado más de 56 000 millones durante los años más duros de la crisis: mientras el recibo de luz subía más de un 52 %, las compañías eléctricas ganaban 20 millones de euros al día en beneficios. Estaban haciendo negocio con nuestros derechos aquí y expoliando los recursos naturales en los países empobrecidos.

Y claramente, como en todos los tipos de pobreza, las mujeres son las más golpeadas. De los mil trescientos millones de personas que hay en el mundo sin acceso a electricidad, el 70 % son mujeres. Es el resultado de combinar las políticas de expolio con la opresión.

 
  
MPphoto
 

  Xabier Benito Ziluaga (GUE/NGL). – Señor Presidente, el acceso a la energía por parte de las personas de los países en desarrollo es una cuestión prioritaria a nuestro entender. La energía es un derecho y es necesaria para la vida tanto como el agua; por tanto, es una responsabilidad global garantizarla.

Durante muchos años se ha buscado que los países en desarrollo transitaran el mismo camino que Occidente a lo largo de los siglos: iniciar su desarrollo con una era industrial altamente contaminante y baja en derechos laborales para convertirse, poco a poco, en industrias y sociedades más avanzadas tecnológicamente y, en principio, menos emisoras de CO2. Y digo en principio, porque Occidente aún está lejos de este objetivo.

Por suerte, el consenso es que debemos transitar directamente hacia sociedades desarrolladas justas y bajas en emisiones de manera global, para cumplir con los objetivos internacionales, como es el Acuerdo de París, que establecía el objetivo de evitar el aumento de la temperatura global por encima de los dos grados.

Por tanto, es de justicia universal y de justicia climática que los países desarrollados colaboren en el desarrollo del sur global, garantizando, entre otros, el acceso a la energía a través de fuentes limpias y renovables, pero también dotando de herramientas para la adaptación al cambio climático. La oportunidad para hacerlo fue Marrakech y se ha dejado pasar. Los países desarrollados no quieren aceptar y diluyen constantemente la responsabilidad compartida pero diferenciada.

Y esto no debe ser una invitación a abrir la puerta a las multinacionales y al sector privado. Claro ejemplo es el efecto de los biocombustibles o las hidroeléctricas en América Latina. Las multinacionales aprovechan el tirón de las renovables para violar derechos humanos, como está pasando en Brasil y en Centroamérica con presas hidroeléctricas.

En la región de Baixo Iguazú, en Brasil, las filiales de Iberdrola, empresa con sede en mi país, en España, han expulsado a más de 1 000 familias de sus tierras, sin ninguna alternativa. Las protestas de estas familias ante esta situación fueron respondidas con brutalidad policial y gas lacrimógeno, tanto les daba que fuesen adultos o niños y niñas.

La energía no es renovable, Señorías, si va manchada de sangre.

 
  
 

Pytania z sali

 
  
MPphoto
 

  Indrek Tarand (Verts/ALE). – Mr President, thank you for calling my modest personality important. If you allow me to speak in Estonian it will be even more important.

Suurem osa tänapäeva tarbimisest on seotud elektrienergiaga ning kui me soovime arengumaadele head, siis me teeme kõik selleks, et aidata neil toota taastuvenergiat, peamiselt muidugi päikesest, aga kliimamuutust arvesse võttes üha rohkem ka tuulest. Kõik see kokkuvõttes võib abiks olla ka meile endale, nn rikkas maailmas, aidates käivitada meie liiga aeglaselt arenevat majandust, luues töökohti ning vähendades kasvuhoonegaaside emissioone.

Nagu mainis härra Schaffhauser, saame nii vallandada Aafrika potentsiaali, kaasates Saudi-Araabiat, Hiinat ja Venemaad. Absoluutselt, selles ongi Pariisi kliimalepingu mõte, rahvusvaheline koostöö on selle mõte, ja ma usun, et lihtsalt kogemata härra Schaffhauser ei nimetanud USAd ja tema vastvalitud president Donald Trumpi, kes on ka selles koostöös väga olulised. Aitäh.

 
  
 

(Koniec pytań z sali)

 
  
MPphoto
 

  Neven Mimica, Member of the Commission. – Mr President, the European Commission is committed to the goal of assisting developing countries in providing energy access for 500 million people by 2030. This is of course a target that cannot be achieved by the EU funds alone; the contribution of all global actors will be required. Today we estimate that the projects supported with EU funds under the current multiannual financial framework by 2020 will contribute to provide on-grid and off-grid access to energy for up to 40 million people, generate 6.5 gigawatts of renewable energy capacity and save 15 million tonnes of CO2 per year in our developing country partners.

I would like to thank the Parliament for its full support and I am pleased to see that our visions of this subject are aligned.

 
  
MPphoto
 

  Przewodniczący. – Otrzymałem jeden projekt rezolucji złożony zgodnie z art. 128 ust. 1 Regulaminu.

Zamykam debatę.

Głosowanie odbędzie się podczas późniejszej sesji miesięcznej.

 
Právní upozornění - Ochrana soukromí