Пълен протокол на разискванията

Сряда, 2 май 2018 г. - Брюксел

33. Плурализъм и свобода на медиите в Европейския съюз (кратко представяне)

  Președintele. – Următorul punct de pe ordinea de zi este prezentarea succintă a raportului doamnei Barbara Spinelli referitor la pluralismul și libertatea media în Uniunea Europeană (2017/2209(INI)) (A8-0144/2018).

  Barbara Spinelli, relatore. – Signor Presidente, onorevoli colleghi, lo scandalo di Facebook e Cambridge Analytica è scoppiato quando la mia relazione era già ultimata, ma le analisi e raccomandazioni che essa contiene non cambiano nella sostanza. Lo scandalo ci rinforza ancor più nel nostro proposito: difendere e incoraggiare l'indipendenza e il pluralismo dell'informazione, sia su carta sia online, e non moltiplicare i mezzi per controllarla o addirittura reprimerla. È il motivo per cui siamo stati cauti nel trattare il tema delle fake news – ricordando che queste non nascono con Internet: sono, a mio parere, il frutto di comportamenti di gruppo, il cosiddetto groupthink – che affliggono e hanno afflitto la comunicazione mainstream oltre che online.

La nozione di fake news, come è scritto nella relazione, non va usata per escludere o criminalizzare le voci critiche. La disinformazione Internet ha una natura virale e offensiva che non deve essere sottovalutata ed è vero che pochi giganti di Internet, esterni all'Unione – Google, Facebook, Apple, Microsoft – esercitano un potere immenso, di controllo e selezione delle notizie, di sorveglianza e profilazione degli utenti. Ma la censura, soprattutto se è affidata agli stessi giganti, non può essere la risposta.

Al momento, le analisi più serie concordano sul fatto che né le fake news né la profilazione psicografica degli utenti, né Cambridge Analytica – oggi finalmente chiusa – hanno determinato l'esito delle elezioni americane o francesi o del referendum sulla Brexit. Accusare l'algoritmo è una scappatoia troppo conveniente per evitare l'analisi di un risultato elettorale.

Rimuovere da Internet i contenuti più pericolosi, specie nei casi di pedopornografia e terrorismo, è una soluzione spesso necessaria, ma non può essere affidata alle compagnie private, né può trascurare i tre principi del Patto internazionale sui diritti civili e politici: la necessità, la proporzionalità, la legittimità. Abbiamo chiesto che a giudicare siano organi indipendenti e che al tempo stesso siano assicurate la neutralità della rete e la protezione dei dati personali.

Sempre per lo stesso motivo, esprimiamo preoccupazione riguardo alle leggi sulla diffamazione, sottolineando gli effetti paralizzanti che esse possono avere sul diritto a diramare e ricevere informazioni. Al tempo stesso, abbiamo ricordato il ruolo chiave dei whistleblower nella salvaguardia del giornalismo di investigazione. In questo quadro abbiamo reso omaggio a chi, da giornalista, ha pagato con la propria vita la propria indipendenza: a Daphne Caruana Galizia come a Ján Kuciak. La crisi economica, combinandosi con l'ascesa della comunicazione online, ha gravemente colpito un mestiere chiave nelle democrazie. Il quarto potere è oggi impoverito e le condizioni di chi investiga sono talmente precarie che non si può più parlare veramente di un potere indipendente, capace di evitare l'autocensura e la dipendenza da altri poteri politici, finanziari o pubblicitari. Questo degrado è sottolineato nella nostra relazione.

Non tutti i miei convincimenti si rispecchiano nella relazione, specie riguardo alla depenalizzazione del reato di diffamazione, su cui non è stata raggiunta un'intesa, ma ringrazio i vari gruppi, che hanno mostrato spirito di collaborazione nello stilare questo testo.

  President. – The news has been spread that Cambridge Analytica has closed down just this evening or so. I am sorry, Mr Mamikins, but the rule has been established, so there are no blue cards.

Intervenții la cerere

  Csaba Sógor (PPE). – Elnök Úr, a jelentés megállapítja, hogy veszélyben van a kisebbségek, valamint a helyi és regionális közösségek médiához való hozzáférése. Leszögezi továbbá, hogy minden polgárnak joga van ahhoz, hogy anyanyelvén – legyen az állam hivatalos nyelve vagy kisebbségi nyelv – juthasson független információhoz, ezért fontosnak tartja, hogy a kisebbségi nyelveken dolgozó újságírók számára képzési lehetőséget biztosítsanak. Ebben a tekintetben a Bizottság és a tagállamok irányába felhívással fordul, hogy támogassák a kisebbségi csoportokat célzó kezdeményezéseket, például a kisebbségi nyelvű média számára biztosított szakmai gyakorlatokat. Látnunk kell, hogy a mai korban még az állam hivatalos nyelvén publikáló nyomtatott és digitális média is rendkívüli nehéz helyzetben van, de a kisebbségi nyelvű média működése egyenesen ellehetetlenül. Miközben a kisebbségi közösségeknek fokozottan szüksége van saját médiatermékre, hiszen a hivatalos státus nélküli nyelv presztízse önálló média hiányában még inkább sérül. Ez a problémakör is mutatja, hogy a Bizottságnak pozitívan kell hozzáállnia a „Minority SafePack” nevű sikeres aláírásgyűjtéssel zárult európai polgári kezdeményezéshez.

  Caterina Chinnici (S&D). – Signor Presidente, onorevoli colleghi, ringrazio l'onorevole Spinelli e i colleghi relatori ombra per la collaborazione sulla relazione che, credo, si può dire che bilancia il rispetto della libertà di stampa e di espressione con le esigenze di sicurezza derivanti principalmente dalla diffusione di materiale illecito online.

La brutale uccisione dei giornalisti investigativi Ján Kuciak e della sua compagna, e prima ancora di Daphne Caruana Galizia, è un attacco grave che lede non solo la libertà di stampa ma anche quei diritti acquisiti di libertà di espressione e di democrazia che l'Unione ha sempre tutelato e difeso. È quindi necessaria l'istituzione di un quadro normativo europeo a tutela degli informatori e dei giornalisti di inchiesta e, da parte degli Stati, la creazione di organi indipendenti incaricati della tutela dei giornalisti e del monitoraggio dei casi di violenza e intimidazione ai loro danni.

Se Internet ha amplificato la libertà di espressione, ha però dato spazio a nuovi pericoli, fra i quali il cyberbullismo, la propaganda terrorista o la diffusione di fake news, di cui ha parlato la relatrice. La fondatezza dell'informazione è un valore che le società occidentali hanno acquisito nel tempo e che abbiamo il dovere di difendere.

  Νότης Μαριάς (ECR). – Κύριε Πρόεδρε, η διασφάλιση της πολυφωνίας και ελευθερίας των μέσων μαζικής ενημέρωσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ιδιαίτερα σημαντική, ιδίως τώρα, καθώς πλησιάζουμε στις ευρωεκλογές. Αυτό σημαίνει ότι τα πολιτικά κόμματα θα πρέπει να έχουν δικαίωμα συμμετοχής σε ενημερωτικές εκπομπές στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, και μάλιστα ανάλογα με την κοινοβουλευτική δύναμη των πολιτικών ομάδων εδώ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, κάτι το οποίο αγνοούν συστηματικά τα μέσα μαζικής ενημέρωσης στην Ελλάδα όσον αφορά το ECR και το κίνημά μας «Ελλάδα - Ο Άλλος Δρόμος» και επιχειρούν να μας φιμώσουν.

Επιπλέον, χρειάζεται αντικειμενικότητα από τους δημοσιογράφους· να παρουσιάζουν τις ειδήσεις και τις δραστηριότητες εδώ στην Ευρωβουλή. Την προηγούμενη εβδομάδα είχα θέσει ερώτημα στον πρόεδρο Μακρόν για τη στήριξη της Γαλλίας προς την Ελλάδα σε περίπτωση απειλής από την Τουρκία, κι όμως σημαντική μερίδα μέσων μαζικής ενημέρωσης και ανταποκριτών επιχείρησαν να εξαφανίσουν την είδηση και να παρουσιάσουν ότι αυτή έγινε γενικώς μετά από ερώτηση κάποιου ευρωβουλευτή. Ντροπή!

  Josep-Maria Terricabras (Verts/ALE). – Mr President, media pluralism and media freedom is an important, even crucial, report. We have achieved to allocate adequate funding in the EU budget to support the media pluralism monitor and that’s very, very important and very good. As the rapporteur has stated we tackled very important topics like fake news, whistle-blowers, geo-blocking and licences, always defending freedom of expression which is the crucial and the central point of our concern.

The result is not ideal, it is not ‘my’ report so to speak, but it is reasonably good and we accept it. I wish to pay homage to the rapporteur Barbara Spinelli. She presents a good and intelligent report. My group will support this report tomorrow.

  Γεώργιος Επιτήδειος (NI). – Κύριε Πρόεδρε, η ελευθερία της εκφράσεως και της ενημερώσεως είναι βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και ακρογωνιαίοι λίθοι ενός δημοκρατικού κράτους.

Βασικοί φορείς αυτής της αυτονόητης πραγματικότητας είναι οι δημοσιογράφοι. Οι δημοσιογράφοι, επειδή ασκούν κριτική στην εκάστοτε εξουσία, πολλές φορές γίνονται αντικείμενα πιέσεων, εκβιασμών και πολλές φορές πληρώνουν αυτή τη στάση τους με την ίδια του τη ζωή. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο καταδικάζω απερίφραστα την οποιαδήποτε κρατική παρέμβαση στη λειτουργία της αντικειμενικής και δίκαιης ενημερώσεως του πολίτη. Άλλωστε το κόμμα στο οποίο ανήκω, το τρίτο σε δύναμη πολιτικό κόμμα στην Ελλάδα, είναι θύμα αυτής της απαράδεκτης φιλοσοφίας και πρακτικής. Από την άλλη πλευρά όμως, και οι δημοσιογράφοι πρέπει να ασκούν το λειτούργημά τους με συνέπεια, αντικειμενικότητα και να μην κατευθύνουν την κοινή γνώμη σύμφωνα με διάφορα συμφέροντα.

  Stanislav Polčák (PPE). – Pane předsedající, pane komisaři, myslím si, že problém nezávislých médií je skutečně klíčový pro naši demokracii a úloha nezávislých a nestranných médií je nezastupitelná v demokracii. Je to taková role krevního oběhu ve zdravě fungujícím těle. Proto bych chtěl podpořit zprávu paní zpravodajky. Považuju ji za velmi dobrou a chtěl bych k ní doplnit jednu otázku, kterou ona příliš nezmiňuje, a to je otázka rizika koncentrace moci, která se projevuje v aspektu moci ekonomické, síle peněz, v moci politické, to znamená skutečně v té moci vykonávat svou vůli, a právě rizika souběžného vlastnění médií. Bohužel v České republice a nejen v České republice je to problém vysoce aktuální a mně se zdá, že bez relevantní evropské iniciativy se nám nepodaří tuto otázku vyřešit. To znamená, nevolám takhle často po nových evropských pravidlech, ale právě v otázce plurality a svobody médií si myslím, že případná evropská iniciativa by byla velmi na místě.

  Julie Ward (S&D). – Mr President, the opinion of the Committee on Culture and Education on media pluralism and media freedom recalls that public opinion is based upon a relationship of trust between citizens and media professionals, aimed at informing the public and fostering a culture of public accountability and transparency, for the purposes of general interest. In order to actively and effectively participate in public life and take part in political debates, citizens need to be properly and fully informed. They need to know that the media are providing them with impartial and trusted quality information. So, in the context of an increasing digitisation and alarming media concentration, this guarantee of trust and impartiality has been proven more and more difficult to ensure. So how can we make sure the changes in the media landscape take place in the interest of democracy and pluralism, and not the contrary? Well, I believe it is by ensuring that media literacy and education for citizenship, including e-citizenship, is at the top of the education agenda.

  Tomáš Zdechovský (PPE). – Pane předsedající, milá paní Spinelliová, já jsem si Vaši zprávu důkladně pročetl a myslím si, že to je dobrý základ pro diskuzi. Nikomu nic nenařizovat a spíše otevírat témata, která dneska je potřeba otevírat, jako jsou témata fake news, jako je vliv některých zahraničních mocností na demokracii a na dění v členských státech Evropské unii.

Ale jedna věc mě tam zaujala, protože mně tam poměrně dost chybí. A to je otázka zodpovědnosti novinářů. I novináři jsou zodpovědní za to, co napíšou. A myslím si, že je na místě, že když udělají někdy nějakou chybu, tak by měli vlastně se snažit tuto chybu napravit. A myslím si, že to v té zprávě není dostatečně zdůrazněno. Já chápu všechny ty kauzy, které jsou spojené a které jsou namířené proti novinářům. Chápu ten politický tlak na novináře. To si myslím, že v té zprávě je výborně zohledněno. Ale na druhou stranu můžeme reflektovat i zkušenosti některých politiků, kteří byli třeba nepravdivě z něčeho osočeni, a ten novinář to neuvedl na pravou míru.

  Marek Jurek (ECR). – Panie Przewodniczący! To sprawozdanie przygotowane w ramach prac pod kierownictwem pani poseł Spinelli pokazuje dobrze trudności naszej polityki. Bardzo często, kiedy podejmujemy istotny problem, szybko zderzamy się z takimi żelaznymi barierami politycznymi czy ideologicznymi.

Dlaczego, proszę państwa, w tym sprawozdaniu nie mówimy o sytuacji narodów Europy Środkowej wyzwolonych z komunizmu, szczególnie w latach dziewięćdziesiątych, ale i długo później, kiedy miliony ludzi nie miały, nie słyszały tak naprawdę swojego głosu w mediach i konieczne było zaangażowanie władz publicznych w promocję właśnie pluralizmu, wolności słowa? Czy dlatego, że właśnie to dzisiaj dzieje się na Węgrzech? Albo jak, mówiąc o wolności słowa, możemy milczeć o wprowadzaniu nowych form otwartej cenzury, tak jak np. pożałowania godna ustawa o zakazie publicystycznego, dziennikarskiego utrudniania aborcji we Francji? Jeżeli będziemy milczeć o tych formach cenzury, nie powiemy nic o wolności słowa.

  Maria Grapini (S&D). – Domnule președinte, domnule comisar, vreau și eu să o felicit pe raportoare. Evident, este un raport care a încercat să ne reamintească tuturor că libertatea de exprimare este un drept fundamental și nu numai al jurnaliștilor, al oricărui cetățean. Evident că trebuie să existe un balans între responsabilitatea informației pe care o dăm. Ne confruntăm cu acele știri false, așa cum spunea raportoarea, nu numai online, ci și cu informații false scrise. Dar, răspund colegului care spunea că nu a fost cuprinsă și responsabilitatea jurnaliștilor, la punctul 2 raportoarea subliniază că este nevoie de o responsabilitate comună a legiuitorilor, a jurnaliștilor, a editorilor, a mass-mediei în general. Deci există o prevedere la articolul 2 și este bine că e așa. Sigur că este bine să avem instituții neutre de monitorizare a mass-mediei și, da, este o supraconcentrare a mass-mediei și cred că aici trebuie să se mai lucreze pe planul intern al Uniunii Europene.

  Mirosław Piotrowski (ECR). – Wszyscy zgadzamy się, że wolność wypowiedzi i opinii to podstawowe prawa człowieka. Niemniej moim zdaniem sprawozdanie o tym traktujące jest za długie, zawiera zbędne elementy i ma źle rozłożone akcenty. Odwołuje się na przykład do konwencji stambulskiej, do której nie przystąpiła aż jedna trzecia krajów członkowskich Unii Europejskiej, o czym czytamy w opinii mniejszości. W tekście brak jest potępienia szerzenia w mediach poglądów totalitarnych, szczególnie komunizmu.

Nie dostrzega się, że w mediach, zwłaszcza krajów Europy Środkowo-Wschodniej, wystąpiła światopoglądowa asymetria. Wyraźnie mniej, a często w ogóle, nie ma tam mediów chrześcijańskich i katolickich. W Polsce nadaje jedyna ogólnopolska telewizja katolicka Trwam i Radio Maryja, które są permanentnie atakowane. Trzeba zaznaczyć, że nie jest to krytyka, lecz nagonka z użyciem fake newsów, czy też oczerniania, o czym mówiła pani sprawozdawczyni. Szczególnie na ich założyciela ze strony liberalnych mediów wychodzących w Polsce, ale z kapitałem zagranicznym. Wielu zaniepokojonych polskich obywateli pisze w tej sprawie skargi do Ministerstwa Sprawiedliwości, prosząc o interwencję. Dobrze byłoby, aby ten problem również został spostrzeżony w takiej rezolucji.

(Încheierea intervențiilor la cerere)

  Phil Hogan, Member of the Commission. – Mr President, I am taking this point on behalf of my colleague Commissioner Gabriel, who unfortunately is not able to be here with you this evening.

On her behalf I would like to thank the rapporteur, Ms Spinelli, as well as the shadow rapporteurs for drafting a report on such a very important topic. Media freedom and pluralism are pillars of modern democracies and prerequisites for an open and free democratic debate. They are also fundamental rights enshrined in Article 11(2) of the EU Charter of Fundamental Rights. We have seen that unfortunately the European Union is not immune from risks to media, freedom and pluralism. Recently two journalists were killed in the European Union for simply doing their job. These crimes have left the whole European Community deeply shocked and we must do our utmost to ensure that such tragic events do not happen.

Last week Reporters Without Borders published its yearly Press Freedom Index, confirming the worrying trend that media freedom and pluralism is deteriorating in several EU Member States.

While it is for Member States to guarantee media freedom and pluralism, the Commission is taking a number of measures to strengthen media freedom across the European Union within its competences. In legislative terms, it is likely that, once adopted, the revised audiovisual media services directive will include new provisions on the independence of regulators, on media literacy and on transparency of media ownership. All of these provisions are expected to have positive spillovers on the media environment within the European Union.

I welcome the political agreement of the co-legislators achieved last week in this House. On the 23 April the Commission proposed new rules for the protection of whistle-blowers who are often valuable sources of information for journalists. Protecting them is therefore crucial for safeguarding the watchdog role of investigative journalism. Beyond the legislation, the Commission also acts as a facilitator. With the help of the European Parliament we fund independent projects which support journalists under threat, promote cross-border investigative journalism and provide financial support to the media freedom community.

One of our main projects is the Media Pluralism Monitor. It is run by the University Institute of Florence and allows us to have an independent and in-depth analysis of the changing media landscapes in all the EU Member States. Others, such as the Index On Censorship or the International Press Institute, map and report violations of media freedom or provide legal support to journalists. We also need to counter the increase in polarisation and disinformation in online media and the resulting distortion of the democratic debate.

Last week the Commission set forth its policy on this question, building on the results of the various consultations. The policy reflects the Commission’s commitment to improving European citizens’ access to unbiased, quality information online. This comprehensive approach to tackle disinformation seeks to be both inclusive and action-oriented in order to aid stakeholders to take immediate actions from July, to achieve a speedy reduction in the volume of online disinformation.

I thank the European Parliament again for the high quality of this report and for the insightful views expressed by the Members. The Commission has only limited competence in the area of media freedom and pluralism, but it does however not turn a blind eye to the challenges of media freedom and pluralism and will continue to follow the situation in the Member States carefully. There is no doubt that Europe needs a strong, competitive, free and pluralistic media sector. Quality journalism and free media are the watchdogs of our societies. We must all collaborate to uphold and strengthen media freedom and pluralism, values that keep our democracies healthy and vibrant.

In order to achieve this, there is still a lot of work to be done and it is very encouraging to see that all of us here share a common vision on these values we hold dear.

  Președintele. – Dezbaterea a fost închisă.

Votul va avea loc joi, 3 mai 2018.

Declarații scrise (articolul 162)

  Nicola Caputo (S&D), per iscritto. – Le condizioni di lavoro dei giornalisti continuano a peggiorare. Aumentano le vittime d'intimidazioni, di attacchi verbali e fisici, e aumentano gli omicidi. A lanciare l'allarme sulla situazione dei giornalisti ma anche dei media tradizionali è l'Assemblea parlamentare del Consiglio d'Europa, che chiede agli Stati di adottare misure concrete, oltre a garantire il pieno rispetto di tutti gli standard dell'organizzazione paneuropea sulla libertà di stampa. A questa situazione, fotografata dai rapporti del Consiglio d'Europa, vanno aggiunti i casi dei giornalisti assassinati, come Jan Kuciak, giornalista slovacco, e Daphne Caruana Galizia, giornalista maltese. Non so se siamo in presenza di un attacco generalizzato alla stampa libera in Europa come sostengono in molti in questi mesi. Sicuramente ci sono segnali inquietanti come i tantissimi giornalisti sotto tutela o protezione da parte delle forze dell'ordine secondo i dati diffusi dall'ultimo rapporto di Reporters sans Frontières sulla libertà di stampa. Dobbiamo ribadire con forza che la libertà di opinione è un principio fondamentale per l'UE e le pratiche come le pressioni e le minacce rivolte agli operatori dell'informazione vanno combattuti con ogni mezzo.

  Damian Drăghici (S&D), în scris. – Accesul tot mai ușor și rapid la o plajă cât mai largă și mai diversă de informație face ca rolul mass-mediei în satisfacerea standardelor democratice, culturale și sociale contemporane să fie mai important ca oricând. Prin propunerea de rezoluție referitoare la pluralismul și libertatea mass-mediei în UE, Parlamentul European abordează aspectele problematice din mass-media actuală (concentrarea excesivă a proprietății, fenomenul „știrilor false”, violența împotriva jurnaliștilor, abuzurile din spațiile online, etc.) și propune Comisiei Europene și statelor membre o serie de măsuri pentru o libertate și diversificare media autentice. Într-un mediu mass-media tot mai complex și mai interconectat, utilizarea cu discernământ a informației și a noilor posibilități de exprimare este esențială. De aceea consider că, atât la nivelul Uniunii, cât și al statelor membre, o atenție specială trebuie acordată unei educații mediatice de calitate, abordată din perspectiva învățării pe tot parcursul vieții și care să fie accesibilă pentru toți cetățenii, inclusiv pentru cei în vârstă și cei din grupurile vulnerabile sau dezavantajate.

  María Teresa Giménez Barbat (ALDE), por escrito. – Estimados compañeros: Mañana celebramos el Día Mundial de la Libertad de Prensa, en un momento en el que la libertad de expresión y la libertad de prensa se encuentran amenazadas en Europa y en todo el mundo. Recientemente hemos visto como la difusión de las «noticias falsas» han creado una «guerra híbrida» contra los valores de la Unión. Se trata de uno de los grandes retos de hoy. Por ello, este informe resalta la necesidad de promover una opinión pública bien informada y garantizar que los periodistas puedan llevar a cabo su trabajo sin presiones políticas externas. Asegurando la independencia y transparencia de los medios de comunicación, podremos salvaguardar el buen funcionamiento de la democracia y evitar que se utilicen como vehículo de propaganda y adoctrinamiento. También me gustaría añadir un comentario acerca del papel que la ciencia puede desenvolver junto con el periodismo, pues ambos comparten un objetivo común: revelar la verdad en beneficio de la opinión pública. Por ello, considero importante la formulación de políticas basadas en la evidencia científica como instrumento para evitar y combatir la difusión de noticias falsas en la agenda política europea.

  Antanas Guoga (PPE), in writing. – Media freedom is a fundamental right in the European Union. Media is the most important source of information and an important factor enhancing European democracy by encouraging public opinion. Sadly, the recent events of assassination of two investigative journalists in Malta and Slovakia clearly sends a message that media pluralism in the EU is in danger. So as our democracy, because without independent media we cannot expect to foster our democratic values. That is why Member States have to create and maintain a safe and secure environment for journalists. Strong legislative basis to protect journalist against the political and commercial influence is necessary. We have to send a clear message that media freedom is protected in the EU.

  Julia Pitera (PPE), na piśmie. – W grudniu 2014 roku został opublikowany raport z monitoringu przeprowadzonego na zlecenie KE w 9 krajach członkowskich przez Centre for Media Pluralism and Media Freedom. Wówczas w 9 badanych krajach stwierdzono zagrożenia wynikające z koncentracji, braku przejrzystości oraz struktury własnościowej.

Wcześniej, w 2013 roku, ukazał się raport A free and pluralistic media to sustain European democracy. W raporcie tym z kolei autorzy dostrzegli bariery i przeszkody zarówno o charakterze politycznym, jak i ekonomicznym, presję komercyjną oraz wpływ na systemy medialne nowych mediów, które powodują destabilizację gwarancji wolności i pluralizmu w krajach członkowskich. Być może te właśnie aspekty, zwłaszcza polityczne, doprowadziły do sytuacji, że w raporcie Reporterów bez granic z 2018 roku odnotowano znaczący spadek pozycji w niektórych nowych krajach UE (w przypadku Polski nastąpił spadek o cztery pozycje w porównaniu tylko z rokiem 2017, na Węgrzech o dwie pozycje, na Słowacji o dziesięć pozycji, a w Czechach o jedenaści pozycji).

Wprawdzie główna odpowiedzialność za tworzenie i utrzymanie wolności i pluralizmu mediów spoczywa na państwach członkowskich, to przecież sama UE może odegrać pozytywną rolę w tym procesie. Unia powinna przede wszystkim chronić prawa podstawowe i demokrację w sytuacji, w której następuje jakieś zagrożenie w jednym lub w kilku z państw członkowskich.

  Pirkko Ruohonen-Lerner (ECR), kirjallinen. – Valeuutisten eli tarkoituksellisesti levitettyjen harhaanjohtavien tai valheellisten uutisten ongelma on korostunut digiaikana. Vaikka uusi digitaalinen ympäristö on pahentanut tilannetta, ei kyseessä ole sosiaalisen median luoma ilmiö. Vuosikymmenten saatossa myös perinteiset mediatalot ovat syyllistyneet puolueelliseen ja värittyneeseen uutisointiin. Yllättävä uutuus monenlaisten valeuutisten ja propagandan maailmassa ovat valetietokirjat. On hämmästyttävää, että sellaisen on julkaissut entuudestaan hyvämaineinen suomalainen Kustannusosakeyhtiö Tammi keväällä 2018. Tahallisen ja valheellisen tiedon levittäminen totuutena vie valheellisen tiedon levittäjämedian uskottavuutta oli se sitten nettilehti, perinteinen sanomalehti tai kustannusosakeyhtiö. Tietoa jakavien organisaatioiden, toimivat ne sitten verkossa tai perinteillä tavoilla, tulisi sitoutua sellaisten tietojen julkistamiseen, jotka perustuvat näyttöön. Toimittajien ja kustannustoimittajien eettisiin sääntöihin tulisi kuulua velvollisuus varmentaa tiedot ja tietolähteet. Väärien syytösten tai harhaanjohtavien tietojen esittämisellä voi olla kauaskantoisia seurauksia, ja niihin tehdyt oikaisut harvoin saavuttavat suurta näkyvyyttä. Laadukkaan, vapaan ja riippumattoman tiedon saanti on perustavaa laatua oleva oikeus. Kansalaisilla tulee olla mahdollisuus saada tiedotusvälineiden välityksellä luotettavia tietoja. Kansalaisten medialukutaitoa tulee myös edistää, ja kannatan tähän pyrkiviä toimia.

  Daciana Octavia Sârbu (S&D), în scris. – Libertatea de exprimare și de informare este recunoscută pe plan internațional drept unul dintre elementele esențiale ale arhitecturii drepturilor omului și libertăților fundamentale. În același timp, libertatea presei si libertatea de exprimare sunt garanții ale sănătății unei democrații. Sunt profund îngrijorata de îngrădirea exprimării unor jurnaliști ai Televiziunii Romane și condamn ferm orice gest de intimidare a jurnaliștilor din orice colț al lumii. Sunt solidară cu jurnaliștii români și cer ca atât autoritățile române, cât și cele europene să se asigure că libertatea de informare este respectată de către conducerea Televiziunii Romane. Cer Comisiei Europene să se implice activ pentru a garanta libertatea presei nu doar în afara Uniunii Europene, ci și în interiorul ei.

  Algirdas Saudargas (PPE), raštu. – Pastarųjų savaičių duomenų skandalo fone, Europos Parlamento diskusijos dėl žiniasklaidos pliuralizmo ir žiniasklaidos laisvės Europos Sąjungoje, yra nepaprastai aktualios tiek dėl žiniasklaidos laisvei kylančio grėsmių įvardijimo, tiek dėl galimo atsako į susidariusią situaciją. Tarp rezoliucijoje įvardijamų grėsmių, kaip ryškiausią ir bene aktualiausią išskirčiau netikrų naujienų (fake news) pavojų. Tokios naujienos pakerta pasitikėjimą tiek pačia žiniasklaida, tiek demokratiniais valstybės principais. Žiniasklaidos objektyvumo ir nešališkumo užtikrinimas yra vienas iš esminių siekių. Jį galima įgyvendinti tiek ugdant pačių žiniasklaidos darbuotojų, tiek pačios visuomenės sąmoningumą bei kritinį mąstymą, tikrinant informacijos šaltinius ir pan. Pritardamas dokumento rengėjų pozicijai, jog pliuralizmas yra neatsiejamas nuo demokratijos ir laisvės, o teisė informuoti yra viena iš pamatinių teisių ir laisvių, manau, kad būtinas nepriklausomos žiniasklaidos stiprinimas. Bendradarbiaudami su žiniasklaidos turinio kūrėjais, turime kartu sukurti svertus, kurie leistų visiems skaitmeninės erdvės dalyviams užtikrinti turinio patikimumą bei informacijos nešališkumą. Europos Komisijai kaip sutarčių sergėtojai tenka svarbus vaidmuo ne tik užtikrinant žiniasklaidos laisvės stebėseną ES šalyse narėse, bet ir formuojant aukščiausius kriterijus, siekiant užtikrinti tiek žiniasklaidos laisvę, tiek pamatinius žmogaus privataus gyvenimo ir žmogiškojo orumo apsaugos principus.

  Claudia Țapardel (S&D), in writing. – The freedom of expression and information, media freedom and pluralism are fundamental values to the architecture of freedoms and human rights, enshrined in the European Charter of Fundamental Rights and in the European Convention of Human Rights. However, across Member States, journalists continue to be victims of attacks which include threats of violence, interferences of security and intelligence services, and pressures to disclose confidential materials and sources. All these pressures and interferences lead to magnifying the self-censorship phenomenon and enhances precariousness in the media sector. I fully support the call on the Commission that the EU takes legislative measures to protect, guarantee and promote media freedom, pluralism and the safety and security of professionals in the media sector. It is vital that the EU Member States carry out an annual monitoring of media freedom and pluralism, an assessment of transparency of ownership and conflicts of interest, such as political control over media outlets ownership. Member States must take measures against violent attempts on media freedom and independence in order to safeguard a pluralist media environment. Moreover, these mechanisms should be concrete and legally binding to ensure that Member States will guarantee a proper implementation of the Charter of Fundamental Rights.

  Henna Virkkunen (PPE), kirjallinen. – Tänään vietetään kansainvälistä lehdistönvapauden päivää. Median vapaus on keskeinen osa demokratiaa ja EU:n arvoja. EU-kansalaisten kriittisen medialukutaidon ylläpitäminen, laadukas journalismi ja vapaa media ovat parhaita keinoja torjua valeuutisia ja propagandaa. Sananvapauden kunnioittaminen sisältyy kaikkiin EU:n politiikkoihin ja kehitysohjelmiin. Silti Toimittajat ilman rajoja -järjestön tuoreimman lehdistönvapausindeksin mukaan lehdistönvapaus on heikentynyt Euroopassa huomattavasti viime aikoina. On häpeällistä, että indeksissä on useita EU-jäsenmaita todella huonoilla (yli 70.) sijoilla, kun kaikkien EU-maiden tulisi yltää kärkikymmenikköihin.

EU:ssa on viime aikoina hyökätty toimittajia ja riippumatonta mediaa vastaan. Tätä ei voi hyväksyä. EU:n perusoikeuskirjan mukaisesti Euroopan unionin perustana ovat demokratian, ihmisoikeuksien ja oikeusvaltion arvot sekä vapaat ja moniarvoiset tiedotusvälineet. Lehdistönvapaudella on ratkaiseva rooli hyvän hallintotavan, avoimuuden ja vastuuvelvollisuuden edistämisessä. Riippumatonta journalismia tarvitaan seuraamaan demokraattisia prosesseja. Tiedotusvälineillä täytyy olla vapaus toimia ilman painostusta ja ennakkosensuurin uhkaa. Meidän poliitikkojen tehtävänä on puolustaa median vapautta myös silloin, kun journalismin sisältö ei miellytä. Kaikki toimittajiin kohdistuva väkivalta ja sellainen lainsäädäntö, sääntely ja poliittinen painostus, joka rajoittaa mielipiteen- ja sananvapautta, on saatava loppumaan. Konkreettisiin toimiin on ryhdyttävä toimittajiin, bloggaajiin ja ihmisoikeuksien puolustajiin kohdistuvan painostamisen ja uhan estämiseksi.

  Jarosław Wałęsa (PPE), na piśmie. – Przyjmując traktat lizboński, Unia Europejska określiła się jako wspólnota wartości, której kamieniem węgielnym są prawa człowieka. Wolność wypowiedzi i informacji uznaje się na świecie za jeden z podstawowych elementów struktury praw człowieka i podstawowych wolności w nowoczesnym społeczeństwie. Wolność wypowiedzi oraz pluralistyczne i niezależne media nie tylko same w sobie stanowią prawa człowieka, ale również odgrywają zasadniczą rolę społeczną, jako narzędzia publicznego nadzoru, zapewniając obywatelom ochronę przed nadużyciami wynikającymi z realizacji interesów państwa lub interesów prywatnych oraz umożliwiając im aktywny udział w życiu demokratycznym.

Wśród głównych zagrożeń dla wolności wypowiedzi można wymienić między innymi obszary takie jak: przemoc, groźby i naciski na dziennikarzy – nawet w dzisiejszych czasach w państwach członkowskich Unii Europejskiej dziennikarze nadal są celem śmiertelnych ataków – otoczenie cyfrowe – niewątpliwie dostarczyły nowych i głęboko przekształcających narzędzi demokracji uczestniczącej, rozszerzając ją w sposób rewolucyjny i stwarzając obywatelom, będącym dotychczas użytkownikami informacji, możliwość tworzenia ich.

Drugą stroną medalu jest ryzyko dezinformacji, z którą nieodłącznie wiążą się wirusowe rozpowszechnianie treści internetowych, trudności w kwestionowaniu i korygowaniu ich w odpowiednim czasie, jak i zakresie, a także możliwość wprowadzania cenzury przez platformy mediów społecznościowych i gigantów technologicznych.