Fullständigt förhandlingsreferat

Torsdagen den 15 november 2018 - Strasbourg

2. Omsorgstjänster i EU för förbättrad jämställdhet (debatt)

  Presidente. – L'ordine del giorno reca la relazione di Sirpa Pietikäinen, a nome della commissione per i diritti della donna e l'uguaglianza di genere, sui servizi di assistenza nell'UE per una migliore parità di genere (2018/2077(INI) (A8-0352/2018).

  Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, w zastępstwie sprawozdawczyni. – Panie Przewodniczący! Mam przyjemność rozpocząć dziś debatę nad sprawozdaniem Sirpy Petikainen na temat usług opiekuńczych w Unii Europejskiej w kontekście równości kobiet i mężczyzn. Niestety, jest to bardzo wymowne, że Sirpa nie może tego sprawozdania prezentować dziś osobiście właśnie z powodu obowiązków opiekuńczych. Sirpa, trzymamy kciuki, żeby wszystko było dobrze!

Na początek pragnę zaznaczyć, że sprawozdanie jest czasowo i tematycznie związane z legislacyjnym pakietem work-life balance, który zawiera propozycje Komisji Europejskiej dotyczące minimalnego standardu w zakresie urlopów rodzicielskich, a także urlopu ojcowskiego i urlopu opiekuńczego. Sprawozdanie Sirpy Petikainen uzupełnia ten pakiet legislacyjny, pokazując obecną sytuację i wyzwania w zakresie usług opiekuńczych, tak wobec dzieci, jak i wobec wymagających opieki dorosłych.

Dlaczego temat usług opiekuńczych rozważamy dziś w kontekście praw kobiet? Ponieważ tę bardzo trudną, wymagającą pracę wykonują przede wszystkim kobiety. Jeżeli opiekują się członkiem rodziny, bywa, że muszą porzucić swoje normalne zajęcia, bywa, że pracują latami bez jednego dnia urlopu. Ich praca jest nieodpłatna, a jeżeli wykonują ją dla innej rodziny, nawet jeżeli jest płatna, bardzo często jest to praca nierejestrowana. 80% usług opiekuńczych i generalnie usług w sektorze pracownika domowego to praca na czarno bez zabezpieczeń socjalnych, bez przyszłości, bez emerytury. To sprawozdanie dotyczy tego, co w życiu każdego człowieka jest najważniejsze – ludzkiej godności.

Mówimy tutaj, w tym sprawozdaniu o kobietach także dlatego, że opieka nad osobami zależnymi jest pierwszą przeszkodą w udziale kobiet w rynku pracy. Przerwy w karierze zawodowej, późniejsze rozpoczynanie kariery, odwlekanie awansu, bo dzieci, wcześniejsze wychodzenie z rynku pracy, bo wymagający opieki rodzice, wybieranie ścieżek edukacyjnych i zawodowych pozwalających na bycie dyspozycyjną wobec rodziny, a nie wobec pracodawcy skutkują niższymi zarobkami, wolniejszymi podwyżkami, okresami nieaktywności zawodowej i w rezultacie niską emeryturą. Przypomnę, że luka emerytalna w Unii Europejskiej wynosi obecnie 38%.

Ponieważ obowiązki opiekuńcze są dla kobiet pierwszą przeszkodą w realizacji zawodowej, zapewnienie dostępnych i dobrych jakościowo usług opiekuńczych dla dzieci i dorosłych jest pierwszą powinnością polityków i decydentów w tym zakresie. Demografia jest nieubłagana – potrzeby opiekuńcze rosną, problem jest coraz poważniejszy i będzie narastał, a ofiarami braku skutecznych rozwiązań w tym zakresie są kobiety.

Uregulowanie tego rynku, sformalizowanie pracy opiekuńczej, a także znalezienie rozwiązań na bezpieczne pod względem zdrowotnym i finansowym funkcjonowanie opiekunów nieformalnych to główne tezy sprawozdania Sirpy Petikainen, do którego grupy polityczne wprowadziły wiele poprawek i za wszystkie te poprawki w imieniu sprawozdawczyni serdecznie dziękuję. Sprawozdawczyni podnosi w sprawozdaniu wiele istotnych i pilnych potrzeb związanych z kwestią opieki. Zwraca uwagę na fakt, że cele opiekuńcze najefektywniej realizuje się w systemie rodzinnym i środowiskowym, a nie instytucjonalnym. W dalszej części sprawozdania podkreśla wagę takiej domowej, opartej na relacjach z rodziną i przyjaciółmi opieki i apeluje o rozwiązania infrastrukturalne i organizacyjne, które wzmacniają opiekę domową, rodzinną i środowiskową. Kluczowe jest to, aby każdy rodzaj opieki był wspierany niezależnie od statusu zawodowego opiekuna, czyli aby był dostępny zarówno dla osób zatrudnionych w pełnym, jak i niepełnym wymiarze pracy oraz dla bezrobotnych i żeby ciężar polityk opiekuńczych, główny kierunek ich rozwoju opierał się na opiece domowej, kameralnej, a nie na instytucjach.

W imieniu grupy PPE popieram to sprawozdanie, jednocześnie zaznaczając, że w kwestii niektórych poprawek składanych przez naszych kolegów z innych grup politycznych, dotyczących rozdzielnego opodatkowania kobiet i mężczyzn, włączenia monitorowania systemów opieki do semestru europejskiego czy przełożenia ciężaru opieki na instytucje nasza grupa polityczna będzie głosowała przeciw, jako że są to propozycje ingerujące w kwestie subsydiarności oraz polityki prorodzinnej.

  Věra Jourová, Member of the Commission. – Mr President, I would like to thank the Parliament and the rapporteur, Sirpa Pietikäinen, for the work done on this dossier, which highlights some key elements and issues to tackle with regard to care services. The Commission shares the Parliament’s position that such services are crucial for gender equality, in particular to allow women’s equal participation in the labour market and for women’s empowerment and the work-life balance of working parents and carers.

This was also part of the work-life balance legislative proposal and the Action Plan to tackle the gender pay gap of November 2017. Ensuring that women and men can combine work with care duties is a key element to close the gender employment gap. Two sides of the same coin are important: having working arrangements that allow workers to combine it with care responsibilities and having access to affordable and high—quality care services for children and other dependents.

This will help tackle the gender pay gap, as was highlighted at the Equal Pay Day just a few weeks ago. Having access to care services and working arrangements adapted to one’s care needs are determinant for women to achieve their full employment potential. In addition, the value of women’s work and equal pay for work of equal value are crucial. Indeed, women often carry out care work. It is therefore important to reflect upon the effectiveness of the implementation of the current equal pay provisions, for which I intend to launch an open consultation over the next couple of weeks. The work-life balance proposal is also important in this context. It will offer choices for working parents and is closely linked to affordable childcare facilities. We are making good progress in the trilogues and I hope that we will be able to finalise them before the end of the year.

With regard to childcare, the Commission adopted a report on the Barcelona objectives on 8 May this year. While the overall targets for childcare have been reached on average for the EU, less than half of the Member States have met these targets. In order to meet the targets, childcare should not only be available, but also be affordable and of high quality. This is essential for the social inclusion of children from a disadvantaged background, in order for them to have a good educational start in life.

The Commission has also adopted a proposal for a Council recommendation on affordable and high-quality early childhood education and care systems, including a quality framework based on principles of availability, affordability, inclusion, a good educational programme, professionalisation and good working conditions for educational staff, good governance and monitoring.

Overall, I would like to recall that these issues are monitored in the European Semester process and are reflected in many national reports. Funding through the European Structural and Investment Funds should be prioritised, particularly for those countries lagging behind. I look forward to this debate today.

  Michaela Šojdrová, za skupinu PPE. – Pane předsedající, oblast pečovatelských služeb je bezpochyby důležitá a vzhledem k demografickému vývoji bude její význam v budoucnosti ještě posilovat. Toto odvětví je především v pravomoci členských států, jsou to členské státy, které mají zájem na zlepšování podmínek pro všechny pracovníky v těchto službách, ať jsou to ženy nebo muži. Jsou to členské státy, které musí klást důraz na kvalitu a dostupnost všech pečovatelských služeb.

Já samozřejmě vnímám vazbu této zprávy na směrnici o slaďování soukromého a pracovního života. V této oblasti podporuji také to, aby pečovatelská doba byla zahrnuta do dovolené, aby pečovatelé měli co nejlepší podmínky pro svoji práci. Ale kompetence členských států je třeba v této věci respektovat.

Genderové hledisko se pečovatelské služby týká jen omezeně. Zpráva v tomto ohledu, troufám si říci, není vyvážená a opomíjí řadu faktorů, které by měly být zohledněny, protože pečovatelské služby jsou skutečně komplexní, dotýkají se dalších aspektů, jako je věk, jako jsou ohrožené skupiny a další faktory.

Za problematické body považuji mimo jiné to, že se zde vyzývá k oddělenému zdaňování manželů, k co nejširšímu konceptu rodiny, k tomu, aby Komise regulovala a kontrolovala kvalitu služeb, aby vytvořila závazný rámec pro minimální normy pro pracovní podmínky v tomto odvětví a k zaručení finanční podpory pro pečovatele. Tyto a další body podle mého názoru výrazně zasahují do kompetence členských států. Dovolím si říci, že nejen podle mého názoru, ale také podle části skupiny Evropské lidové strany. Přesto děkuji za vypracování této zprávy jako jisté motivace pro naši další práci.

  Iratxe García Pérez, en nombre del Grupo S&D. – Señor presidente, señora comisaria, en la Unión Europea viven en torno a ochenta millones de personas dependientes. El 80 % de los servicios asistenciales prestados en la Unión Europea corresponde a cuidadores informales no remunerados, y de ellos, el 75 % son mujeres. Esto tiene mucho que ver con el problema que existe, en estos momentos, de brecha salarial y de brecha de las pensiones. Es escandaloso que en la Europa del siglo XXI las mujeres estén recibiendo una media de un 45 % menos en las pensiones que los hombres. Y otro dato revelador también que se extrae del informe, es cómo las políticas de austeridad han contribuido al deterioro de los servicios públicos, tan fundamentales para conseguir este principio de conciliación y de corresponsabilidad.

Por lo tanto, damos la bienvenida al informe y mostramos énfasis en que se cumplan aquellas peticiones que se plantean para avanzar en la conciliación de la vida familiar y laboral y en la corresponsabilidad. Por eso también hacemos hoy un llamamiento aquí para que haya un acuerdo por parte del Consejo y se posibiliten las negociaciones con este Parlamento con la Directiva de permisos parentales. Es fundamental. Es indispensable. Las mujeres llevamos toda la vida conciliando. Ahora necesitamos también que sean nuestros compañeros, que sean los hombres los que se incorporen a esta tarea.

Y, además, este informe también hace referencia a la necesidad de que los sistemas de reconocimiento de derechos sociales y pensiones se tengan en cuenta con las cuidadoras y cuidadores. Y por ello, pongo énfasis aquí en iniciativas como la del Gobierno de España, con su proyecto de presupuestos, que incluye volver a incorporar en los sistemas de seguridad social a las mujeres que cuidan a las personas dependientes. Solo con estas iniciativas conseguiremos avanzar en una corresponsabilidad real del cuidado de las personas dependientes y de los niños y de las niñas en la Unión Europea.

  Ruža Tomašić, u ime kluba ECR. – Poštovani predsjedavajući, ravnopravnost spolova nešto je čemu apsolutno moramo težiti, ali to mora biti ravnopravnost u prilikama, a ne u krajnjim ishodima. Žene moraju imati jednaku priliku kao i muškarci ostvariti se na raznim područjima u životu, a hoće li to učiniti, to je njihova osobna stvar. Ne mogu se oteti dojmu da feministkinje imaju unaprijed isplaniran život za sve žene, a one koje žele živjeti drugačije za njih su ropkinje ili jednostavno poludjele. Toliko o raznolikosti o kojoj puno pričaju.

Mjerenje nejednakosti na razini krajnjih ishoda potpuno je pogrešno jer ne uzima u obzir različite biološki definirane afinitete i uloge. Majka je majka, a otac je otac – i imaju različite uloge u životu djeteta prema kojima se onda kroje i neki drugi životni izbori. To je sasvim prirodno.

Naš je zadatak i ženama i muškarcima osigurati mogućnost izbora, a ne im nametati svoju viziju njihovih međusobnih odnosa.

  Beatriz Becerra Basterrechea, en nombre del Grupo ALDE. – Señor presidente, señora comisaria, la forma en que Europa gestione los servicios asistenciales, la forma en que tratemos a sus profesionales dirá mucho de lo que queremos de la Unión Europea y su futuro.

El cuidado de personas dependientes, de mayores y de niños, ha sido tradicionalmente un cometido de las mujeres por el que no han sido remuneradas ni reconocidas. Todavía hoy, el 80 % de los servicios asistenciales prestados en la Unión corresponde a cuidadores no remunerados, de los cuales entre el 75 % y el 80 % son mujeres.

La tendencia en Europa es negativa: durante los últimos diez años, el tiempo dedicado por mujeres a cuidados, labores domésticas y actividades sociales ha aumentado en comparación con los hombres. Esto tiene graves consecuencias económicas y sociales, es un obstáculo para la consecución de los objetivos de la Unión en materia de igualdad de género.

Es hora de cambiar esto. Es hora de que asumamos el cuidado de los demás como una tarea social clave que marca el nivel de bienestar e incluso el nivel moral de una sociedad.

Es hora de que los servicios asistenciales estén reconocidos y regulados como lo que son: un pilar europeo de los derechos sociales.

Tanto las instituciones europeas como los Estados miembros debemos hacer un esfuerzo en esta materia: debemos definirlos correctamente, de manera que comprendan la atención a la infancia y a la educación en primera infancia, la asistencia a las personas de edad avanzada y también la asistencia a las personas con discapacidad. Debemos lograr que sean accesibles y flexibles para atender a las necesidades de familias con diferentes necesidades y situaciones personales.

Pensemos en las familias monoparentales, en los autónomos, en los trabajadores por turnos en un mundo laboral profunda y radicalmente transformado. Pensemos en una sociedad que debe evolucionar para adecuarse a esos nuevos retos, porque en una Europa que cuida, en una Europa que protege, en una Europa que no deja a nadie atrás, cuidar debe ser una actividad respetada, segura, transparente, profesional y adecuadamente remunerada.

  Ernest Urtasun, en nombre del Grupo Verts/ALE. – Señor presidente, en los últimos años la falta de unos servicios de asistencia y de cuidados públicos suficientemente desarrollados y de apoyo a los cuidadores y cuidadoras ha generado que muchas mujeres se hayan visto obligadas a volver a desempeñar tareas de cuidados. La austeridad y los recortes en los servicios públicos han hecho un daño extraordinario a la igualdad entre hombres y mujeres. Y después, evidentemente, esto repercute en la brecha salarial y en la brecha de pensiones, porque muchas mujeres se ven obligadas a abandonar sus puestos de trabajo para dedicarse a las tareas de cuidados.

Por ello, es muy importante desarrollar este pilar esencial del Estado del bienestar. Yo celebro que aprobemos hoy este informe en el que se pide claramente que se desarrollen los servicios públicos, que haya inversiones claras en los servicios de atención y de cuidados de los Estados miembros y que haya apoyo a los profesionales, cuidadores y cuidadoras, y formación; y que ese sea un pilar desarrollado que permita, de una vez por todas, tener una sociedad igualitaria.

No habrá sociedad igualitaria en la Unión Europea si no tenemos unos servicios públicos que sean capaces de cubrir este pilar esencial del Estado del bienestar.

  Κωνσταντίνα Κούνεβα, εξ ονόματος της ομάδας GUE/NGL. – Κύριε Πρόεδρε, δύο χρόνια μετά την έγκριση της έκθεσής μου για το οικιακό προσωπικό και το προσωπικό φροντίδας, ακόμα περιμένουμε μια νομοθετική πρωτοβουλία στον τομέα της φροντίδας. Γι’ αυτόν τον λόγο τη ζητάμε ξανά μέσα από το κείμενο αυτής της έκθεσης. Δουλέψαμε με τη συνάδελφο Sirpa Pietikäinen για να κάνουμε ένα ακόμα βήμα προς την αναγνώριση και ρύθμιση του τομέα της φροντίδας. Ελπίζω αυτή τη φορά οι συνάδελφοι να μη γυρίσουν την πλάτη τους στα εκατομμύρια εργαζομένων του τομέα, που φροντίζουν τα αγαπημένα μας πρόσωπα και, δυστυχώς, συχνά μένουν στο εργασιακό σκοτάδι όσο εμείς βγαίνουμε στο φως αναζητώντας την προσωπική και επαγγελματική μας εξέλιξη. Τι χρειαζόμαστε λοιπόν, για να βγάλουμε την αόρατη αυτή κατηγορία εργαζομένων στο φως; Πρώτον, ρύθμιση και αναγνώριση του επαγγέλματος σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δεύτερον, γενναίες ευρωπαϊκές επενδύσεις σε δομές φροντίδας σε επίπεδο κοινότητας. Τρίτον, ενίσχυση του πετσοκομμένου κοινωνικού κράτους. Τέταρτον, προγράμματα για εκπαίδευση, υποστήριξη και ενίσχυση δεξιοτήτων του προσωπικού φροντίδας. Συνάδελφοι, ο τομέας της φροντίδας και η διαχείρισή του μπορεί να σας φαίνεται βουνό. Πρέπει, όμως, να το ανεβούμε και όχι απλώς να το κοιτάζουμε. Δεν πρόκειται να γίνει μικρότερο. Είναι καιρός να φροντίσουμε το προσωπικό φροντίδας. Γι’ αυτό και σας καλώ να υπερψηφίσετε την έκθεσή μας.

  Mylène Troszczynski, au nom du groupe ENF. – Monsieur le Président, Madame la Commissaire, aider les familles dites «rurales» en réhabilitant les centres de soins locaux ou en créant des centres pour la petite enfance, reconnaître le travail de ceux que vous appelez les «aidants», éviter la discrimination à l’emploi lorsqu’une mère ou un père a fait le choix de servir sa famille sont de bonnes propositions. Mais, comme souvent, vos bonnes intentions s’effacent sous l’idéologie européiste, et c’est à la Commission européenne – via les fonds de solidarité qui ne sont pas les siens – que vous confiez cette tâche.

Vous demandez aux États de mieux répartir les fonds européens, mais vous oubliez simplement que c’est une des souverainetés que vous avez enlevées aux États membres, puisque c’est un pouvoir qui a été donné aux régions.

Enfin, vous précisez l’objectif réel du rapport, qui n’est absolument pas le bien-être des familles, mais les 370 milliards que représenteraient en une année le manque à gagner pour l’Union européenne et les grandes entreprises lorsque les femmes font le choix de servir leur famille plutôt que de travailler. Vous l’avouez: une mère doit au plus vite retourner travailler à la fin de son congé de maternité. Et pour faciliter ce retour, vous demandez aux hommes de prendre leurs responsabilités.

La motivation de ce type de texte démontre une nouvelle fois les ambitions qui sont les vôtres. Je réaffirme donc que les politiques familiales sont et doivent rester une prérogative des États souverains. L’Union européenne n’a pas à entrer dans l’intimité des familles.

  Κωνσταντίνος Παπαδάκης (NI). – Κύριε Πρόεδρε, η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των βιομηχάνων για ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής των γυναικών έχει ως στόχο την ακόμη μεγαλύτερη ευελιξία και την εκμετάλλευσή τους. Πίσω από ανέξοδες ευχές στην έκθεση, η φροντίδα της οικογένειας και των ηλικιωμένων, αντί για κοινωνικό δικαίωμα και ευθύνη, μετατρέπεται σε ατομική υπόθεση η οποία το πολύ-πολύ να μοιράζεται ανάμεσα στις γυναίκες και τους άντρες. Προτείνεται, μάλιστα, και η απόσυρση των γυναικών από την εργασία, προκειμένου να φροντίζουν μέλη της οικογένειας έναντι επιδότησης. Τη διάλυση και την εμπορευματοποίηση των υποδομών και των υπηρεσιών στήριξης της οικογένειας και των κρατικών παιδικών σταθμών, η Ευρωπαϊκή Ένωση και κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ τις αποκαλούν «στοιχειώδες δίκτυο δημόσιων και ιδιωτικών δομών» με την εργατική λαϊκή οικογένεια να φορτώνεται αβάσταχτα βάρη για τα αυτονόητα. Η δε συμμετοχή της γυναίκας στην κοινωνική εργασία -και μάλιστα με όρους γαλέρας- έρχεται σε σύγκρουση με τη μητρότητα. Άλλωστε -και με σφραγίδα του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης- νομιμοποιήθηκε, πρόσφατα, η απόλυση εγκύων. Οι γυναίκες των εργατικών λαϊκών στρωμάτων, με τον ταξικό αγώνα τους και την κοινωνική απελευθέρωση από τα δεσμά του εκμεταλλευτικού συστήματος, πρέπει να κάνουν πράξη την ισοτιμία και τη χειραφέτησή τους. Μπορούν!

  Vilija Blinkevičiūtė (S&D). – Pone Pirmininke, mano manymu, kalbėdami apie priežiūros paslaugų svarbą Europos Sąjungoje, šiandien ir ateityje, turime iš esmės kalbėti apie du aspektus – kaip priežiūros paslaugos skatina ir prisideda prie moterų ir vyrų lygybės darbe ir namuose, ir, kaip mes galime užtikrinti, kad gerėtų priežiūros paslaugas teikiančių asmenų darbo užmokestis, jų socialinė apsauga, sauga ir sveikata darbe.

Deja, faktai rodo, kad tinkamų, prieinamų ir saugių priežiūros paslaugų nebuvimas skaudžiai atsiliepia moterų profesinei savirealizacijai, o, kalbant žemiškiau – tiesiog sudaro sąlygas moterų skurdui, kuris akumuliuojasi iki vos ne 40 proc. pensijų skirtumo senatvėje. Kodėl taip yra? Ogi todėl, kad moterų emancipacija namuose vyksta kur kas lėčiau, nei profesinėje srityje. Juk dažniausiai, jei moteris pasirenka karjerą, tai yra suprantama, kaip papildomas jos pasirinkimas šalia neapmokamo vaikų ar sergančių šeimos narių priežiūros, ar namų ūkio ruošos darbo. Moterys vis dar yra baudžiamos, jei pasirenka turėti ir karjerą, ir šeimą. Tačiau dėl to nukenčia ne tik moterys. Dėl to nukenčia visuomenė.

Taip, pirmas, svarbiausias žingsnis link lygybės ne tik darbe, bet ir namuose žengtas, dėl ko dar kartą noriu padėkoti Europos Komisijai, ir ačiū, Komisare. Kalbu apie Darbo ir asmeninio gyvenimo suderinimo direktyvos pasiūlymą. O taip pat noriu paraginti Tarybą nedaryti klaidos ir nesumenkinti šito ilgai laukto teisės akto iki tokio, kuris neatneštų apčiuopiamos naudos. Noriu paraginti šalių vyriausybes suprasti, kad šis teisės aktas – tai pati geriausia investicija į mūsų žmonių, į mūsų valstybių ir į mūsų Sąjungos ateitį. Ir pakviesti į tai žvelgti kaip į solidarumo apraišką.

  Linnéa Engström (Verts/ALE). – Herr talman! Fru kommissionär! Vi behöver ”omsorg utan underordning”. Dessa kända ord kommer från Gertrud Åström, som lade grunden till det strategiska jämställdhetsarbetet i mitt hemland Sverige.

Omsorgssektorn är kvinnodominerad och underbetald. Några av de viktigaste arbetena i vårt samhälle – att ta hand om barn och unga, sjuka och gamla – är så tunga och dåligt finansierade att nästan ingen orkar arbeta heltid. Ingen maskin eller smart robot kan erbjuda det som en människa kan – en varm hand, tröst, snälla ord i stunder när livet är som mest utmanande.

Det gör mig livrädd och förbannad att våra sjuksköterskor och läkare knappt hinner äta lunch eller gå på toaletten, att förskolorna inte hittar utbildade förskollärare, att våra gamla förvägras en stunds frisk luft, och att kvinnor måste vara rädda för att föda barn för att barnmorskorna strejkar.

Så här kan det inte få fortsätta! I mitt samhälle prioriterar vi kvinnors arbete. Vi ger det högre status och ordentligt betalt.

  Tania González Peñas (GUE/NGL). – Señor presidente, el 75 % de las personas dedicadas a los trabajos de cuidados en la Unión Europea son mujeres.

Los trabajos de cuidados, realizados históricamente por las mujeres de manera invisible en el ámbito privado, son hoy una fuente de precariedad en el mercado laboral y, sin embargo, son esenciales para el sostenimiento de la vida. Los cuidados no pueden seguir realizándose de manera informal a costa de las condiciones de vida y la salud de las mujeres. Apelo, por tanto, al sentido común para eliminar la referencia a los cuidados informales.

Debemos profesionalizar el sector y garantizar los derechos laborales por tres motivos: el primero, porque es un derecho, por justicia social; en segundo lugar, porque es una necesidad de nuestras sociedades; y, en tercer lugar, porque no solamente es un problema que solucionar, sino que también es una oportunidad.

Según la Conferencia Internacional de Sindicatos, en los países de la OCDE, invirtiendo entre un 2 % y un 6 %, en muchos de ellos se podría incrementar hasta un 8 % el empleo.

Invertir en cuidados de calidad con servicios públicos de calidad puede ser una gran oportunidad para generar empleos de calidad y mejorar la vida de nuestras sociedades.

  Dobromir Sośnierz (NI). – Panie Przewodniczący! W uzasadnieniu tego sprawozdania stwierdza się z ubolewaniem, że istnieje negatywna tendencja, zgodnie z którą kobiety spędzają więcej czasu na opiece w gospodarstwie domowym i wykonują bezpłatną pracę. Takie rzeczy może pisać tylko osoba, która kompletnie nie rozumie, o czym pisze, i kompletnie nie rozumie ekonomii. Jeśli mamy dwie osoby: jedna pani pracuje na poczcie, a druga pracuje w domu, zajmując się swoimi dziećmi bezpłatnie, to taka sytuacja według sprawozdawców jest gorsza, niż kiedy one zamienią się miejscami: matka pójdzie pracować na pocztę, a urzędniczka z poczty przyjdzie zajmować się jej dziećmi. Obie będą wtedy miały płatną pracę. Według was ta sytuacja jest lepsza, jak rozumiem. Dlaczego według was jest lepsza? Dlatego, że wówczas państwo „położy łapę” na pieniądzach z ich wynagrodzeń. O to wam chodzi. Boli was, że gdy praca jest wykonywana bezpłatnie w domu, to nie macie z tego pieniędzy z podatków. A wy chcecie zbierać tam, gdzie nie posialiście. Chcecie dobierać się do cudzych pieniędzy i chcecie, żeby jak najwięcej pieniędzy wpływało do waszych budżetów. Nie chodzi o żadne dobro ludzi, tylko o wasze pełne kieszenie.

  Anna Hedh (S&D). – Herr talman! Detta är en mycket viktig feministisk fråga, eftersom den påverkar kvinnors dagliga liv och samhället i stort. Dock tycker jag att betänkandet är alldeles för långtgående. Hur medlemsstaterna ska organisera sin omsorg ska vara upp till medlemsstaterna och inga andra. Jämställdhetsperspektivet är emellertid oerhört viktigt och kan inte betonas nog mycket.

Kvinnor och män i EU deltar på arbetsmarknaden i olika utsträckning. Kvinnor tar huvudansvaret för omsorgen om barnen och det obetalda hemarbetet. En del lämnar arbetsmarknaden för en tid. En del kommer aldrig tillbaka. Situationen är förödande ekonomiskt sett. För kvinnan blir inkomsten mindre – för att inte tala om pensionen. Dessutom förlorar samhället massor av pengar på att kvinnor inte arbetar i samma utsträckning som män.

Kvinnor diskrimineras också i omsorgen. Kvinnor får sämre tillgång till vård, har längre väntetider, och deras oro tas inte på lika stort allvar som mäns. Allt detta måste vi tala om! Allt detta måste vi ha med oss i vårt politiska arbete! Alla vi här i huset har precis lika stort ansvar, oavsett om vi är kvinnor eller män!

Procedura "catch the eye"

  Mairead McGuinness (PPE). – Mr President, and thanks to our rapporteur. I’m very conscious, colleagues, that there are carers who have not slept overnight because they’re looking after a sick child, a person with a disability or elderly parents, and the statistics that 80% of care is unpaid and informal and that 75% of it is done by women are worth repeating. This isn’t just an ideological debate or about money; this is about the type of society we want for the future. We are going to face an enormous challenge in encouraging people to get into the paid care sector because it is low-paid, and indeed we have smaller families, so we will have fewer people who are available to care. And maybe for selfish reasons those of us of a certain age in this House might ponder those difficulties. So I think this debate should be about a vision for the future, where people who care are cared for by others and have respite and recognition.

  Maria Grapini (S&D). – Domnule președinte, doamna comisar, stimați colegi, 32 de milioane de copii cu vârstă preșcolară: analiza arată că situația îngrijirii copiilor – și nu numai a copiilor, ci și a persoanelor în vârstă – în Uniunea Europeană nu arată bine. Este un eșec, sigur, și al statelor membre, dar și al Uniunii Europene, pentru că avem foarte multe directive, foarte multe reglementări care, de fapt, nu-și ating scopul.

Avem nevoie de infrastructură. Trebuie să alocăm fonduri în zona rurală, unde sunt cei mai mulți copii și unde nu avem posibilitatea de a le asigura o îngrijire eficientă și corectă. Trebuie să asigurăm o remunerație bună și corectă și echitabilă a femeilor, pentru că, în majoritate, femeile fac aceste îngrijiri și, da, trebuie să ne gândim cum putem instituțional să îmbunătățim situația, pentru că, iată, avem situații – în Finlanda, de exemplu – când copiii sunt luați și separați de mamă și ținuți în instituție cu forța.

Deci avem foarte multe lucruri de făcut și, pentru un lucru echitabil, trebuie să îmbunătățim și remunerația femeilor și legislația privind drepturile copilului și îngrijirea persoanelor în vârstă.

  José Inácio Faria (PPE). – Senhor Presidente, Senhora Comissária, a participação desigual de homens e mulheres na prestação de cuidados a crianças, idosos ou pessoas com doenças crónicas, na realização de tarefas domésticas e na participação em atividades sociais na União Europeia continua a ser um fator alarmante na nossa sociedade.

Dos cuidados prestados na União Europeia, 80% são prestados por cuidadores informais não remunerados, dos quais 75% são mulheres, pelo que urge avançar a nível europeu com instrumentos legais capazes de promover a igualdade de género na prestação de cuidados e na regulamentação homogénea da profissão.

Gostaria de realçar que alguns Estados-Membros já criaram programas destinados a apoio e a proteção a doentes com Alzheimer, às suas famílias e a profissionais de saúde. Por isso, pergunto: para quando a criação de um programa semelhante para os prestadores de cuidados formais e informais?

Caros colegas, tendo em conta que a grande maioria dos prestadores de cuidados são mulheres, a futura diretiva sobre o equilíbrio de vida entre a vida profissional e a vida privada deve, efetivamente, proteger a mulher e garantir que a mesma não seja despedida por motivos intrínsecos à condição feminina.

  Νότης Μαριάς (ECR). – Κύριε Πρόεδρε, συζητούμε ένα σοβαρό θέμα, το οποίο έχει άμεση σχέση με τη φροντίδα τόσο των ηλικιωμένων όσο και των παιδιών. Ένα θέμα που απασχολεί τη σύγχρονη κοινωνία. Βεβαίως, επί της ουσίας, είναι ένα κοινωνικό δικαίωμα των πολιτών και η αντίστοιχη υποχρέωση του κράτους είναι να διασφαλίσει αυτήν τη φροντίδα και για τους ηλικιωμένους και για τα παιδιά. Τα στοιχεία δείχνουν ότι το 80% της φροντίδας παρέχεται από μη αμειβόμενους άτυπους φροντιστές, το 75% των οποίων είναι γυναίκες. Ταυτόχρονα, το 27,5% αυτού του ποσοστού των γυναικών εργάζεται με μερική απασχόληση προκειμένου να μπορεί να φροντίζει τα παιδιά. Πρέπει, λοιπόν, να υπάρξει ορθός συνδυασμός εργασίας και υπηρεσιών φροντίδας. Φυσικά, η λιτότητα έχει ως αποτέλεσμα να μειωθούν οι δημόσιες δαπάνες και να χτυπηθεί αυτό το κοινωνικό δικαίωμα. Στην Ελλάδα, πάνω από 35 000 παιδιά έμειναν εκτός παιδικών σταθμών φέτος. Αντιλαμβάνεται κανείς ότι πρέπει να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα και να δοθούν φορολογικά κίνητρα και να ενισχυθεί, βεβαίως, και η αγρότισσα, προκειμένου να μπορεί και αυτή να έχει άπλετο χρόνο, δεδομένου η φροντίδα των παιδιών την απασχολεί πάρα πολύ.

  Krzysztof Hetman (PPE). – Panie Przewodniczący! Warunki opieki zarówno nad dziećmi, jak i osobami zależnymi w poszczególnych krajach Unii Europejskiej znacznie się od siebie różnią. Dotyczy to zarówno samego dostępu do infrastruktury, jak i jakości oferty świadczonych usług. Dlatego też uważam, że choć na poziomie unijnym potrzebujemy wspólnej strategii i zintegrowanego podejścia, nie należy stosować podejścia „jedno rozwiązanie dla wszystkich”, tylko brać pod uwagę indywidualne potrzeby lokalne i regionalne.

W celu poprawy standardów usług opieki warto korzystać z narzędzi, które oferuje nam polityka spójności. Uważam, że fundusze strukturalne powinny być ukierunkowane na inwestycje w infrastrukturę na tych obszarach, gdzie wciąż takich ośrodków brakuje lub wymagają one modernizacji. Europejski Fundusz Spójności natomiast może zarówno być wsparciem dla kadr, jak i pomagać młodym rodzicom i opiekunom w powrocie na rynek pracy po przerwie spowodowanej opieką.

Ważne jest także promowanie elastycznego podejścia wśród pracodawców, aby osoby sprawujące opiekę mogły łączyć swoje obowiązki z karierą zawodową.

  Doru-Claudian Frunzulică (S&D). – Mr President, ladies and gentlemen, Commissioner, it’s very important that this report underlines the role of women at the care services within the context of the work-life balance proposal and emphasises the importance of the availability of diverse, quality, accessible and affordable care infrastructure and support for childcare and care for other dependents – either at home or in home-like situations. This is very important to have it in a report of the European Parliament. I would like to underline the fact that the draft report discusses as well the targets for development of different services, and finally includes recommendations related to the funding of care infrastructure and services. The compromises found for the focus on the informal care sector an improvement of conditions in the formal care sector. In addition, my Group, the S&D, underlined the need for investment by the public sector in care services as well as in awareness of the difficult situation of women working in this sector, having in mind the different familiar composition which leads to needing care. The S&D Group also demands to set social progress indicators to be monitored in the context of the European semesters, in addition to be able to reach the Barcelona targets.

  Julie Ward (S&D). – Mr President, in today’s societies, care work is disproportionately carried out by women and girls. They do most of this work for free, and it’s taken for granted. Women’s care work, both formal and informal, is sadly still a source of shocking inequality. Austerity policies and the resulting increase in poverty have seriously exacerbated the problem as vital services have been cut to the bone. Yet, changing demographics mean that more of us are in need of care, so we’re seeing families and dependants forced to fall back on traditional gender roles.

Domestic workers, who are mostly migrant women, are open to terrible abuse by employers. Meanwhile, in the UK, Brexit threatens the future supply of care workers, leaving the elderly and disabled vulnerable. I’m happy to see that the report stresses that EU funding should support the transition from institutionalisation to a community and family—based model of care services, both for disabled people and other vulnerable groups such as children, and also that the report highlights the need for a work—life balance.

  Csaba Sógor (PPE). – Mr President, many children in Central and Eastern European countries are at risk of not being effectively supported in their early ages in order to reach their full potential. If we want the future generation of the European Union to form a healthier and more successful society we need to make early childhood development a priority.

There is growing evidence that preventive education can generate lifelong changes in cognitive development and social behaviour when children reach adolescence and adulthood. Early childhood intervention programmes can alleviate the issues of social exclusion, unemployment, poverty, and would also reduce the proportion of mental disease in Member States. In Romania, 40% of disabled children don’t attend any form of education, for instance.

Helping vulnerable children to develop at an early age, according to their needs, is part of a sustainable solution to social integration in the EU. I call on the EU to share best practices and I urge the Commission to present a European carers programme that includes early childhood intervention services.

  Merja Kyllönen (GUE/NGL). – Arvoisa puhemies, kollegat, ikääntyvä Eurooppa tarvitsee kipeästi toimivia pelisääntöjä. Lapsia syntyy entistä vähemmän, huoltosuhde alkaa olla varsin huono. Monessakin Euroopan jäsenmaassa ikääntyviä ihmisiä on enemmän ja enemmän ja hoivapalveluihin tarvittaisiin lisää työvoimaa niin omaishoidossa omaisia kuin myös julkisissa palveluissa. Se vaatii meiltä toimenpiteitä ja tekemistä niin, että kaikkein haavoittuvimmassa asemassa olevat eurooppalaiset tulevat hoidetuiksi ja huolenpidetyiksi.

En usko, että tasa-arvo, oikeudenmukaisuus ja yhdenvertaisuus ovat keneltäkään tässä maailmassa pois. Ne ovat arvoja, joiden eteen meidän kaikkien pitää tehdä töitä.

  Barbara Matera (PPE). – Signor Presidente, onorevoli colleghi, ringrazio Sirpa per il suo eccellente lavoro su questa importante relazione collegata al congedo. Nell'Unione europea l'impari partecipazione degli uomini e delle donne alle attività di assistenza e alle incombenze domestiche rimane una sfida continua. Il fatto che le donne dedichino una quantità di tempo sproporzionata allo svolgimento di attività lavorative non retribuite rispetto agli uomini ha gravi conseguenze economiche e sociali e rappresenta un ostacolo per il raggiungimento degli obiettivi dell'Unione europea in materia di parità di genere.

Gli ultimi dati disponibili ci parlano di un divario di genere medio relativo alle pensioni nell'Unione europea pari al 40 % a seguito delle disuguaglianze accumulate nel corso della vita dalle donne rispetto agli uomini nel mercato del lavoro. Uno dei principali motivi per cui le donne sono inattive sul mercato del lavoro è costituito dalle possibilità limitate di combinare in modo efficiente, flessibile ed efficace sotto il profilo dei costi un'occupazione retribuita e le responsabilità familiari.

Fine della procedura "catch the eye"

  Věra Jourová, Member of the Commission. – Mr President, honourable Members, thank you for your interventions which are very valuable to the Commission. Let me react on several comments here regarding the competence of the European Union to legislate and to come with measures in this area.

The Commission analysed very thoroughly the legal competences of the EU in this field of a combination of work and family duties, and as you mentioned here the family matters fall under the competence of the Member States, while gender equality is the competence of the EU, and also we have a very strong economical case because we see in all the Member States, without any exception, that the situation is not sustainable, that we cannot continue like that, that we have to enable women who want to work to work and to share also the family duties.

I speak about the unsustainability of the current situation and economically inadvisable solution because we have at this moment more than 60% of the graduates at universities who are women, and then we do not use the potential of women at all or only in a limited way. Many of you mentioned here the worrying demographic line. This is something we have to do a lot about and while speaking about the social services we have a tendency to speak about the problem of women. No, this is the problem of the whole society. If we do not solve this problem, we will have in the near future a very strong issue.

The Commission’s position on how to solve the problem was to respect the limited competences we have, but to use them in full, and this is reflected in our work-life balance package which, as you know, is the combination of legislative and non-legislative measures. As for the legislation, you know very well what we are proposing. As for non-legislative measures, we are recommending that the Member States take steps to have a fairer social and tax system which does not bring disadvantages to women who are usually considered to be the first parents, and also we are addressing the Member States through country-specific recommendations, where we are proposing to increase the salaries in the jobs in the social services sphere and in the jobs which are predominantly occupied by women, it means the education, social services and health sector.

Among the non-legislative proposals, there is also a very strong recommendation to use more public funding for better social services which will be more achievable or accessible and more affordable for all the people who need such services, and I heard from this side of the Parliament that this is the money of the Member States, so they should have a sovereign the competence to decide. Well, we recommend something regarding the EU money, the EU structural funds, where for many years the position of the Commission was that the social services fall under the national competence and it is the traditional, the classical cost, so it should be covered by the Member States. This Commission came with a change of paradigm, we said no, this is not the cost, this is investment and this is investment which has a very quick and high return of investment which pays off and which can be covered by EU money, and this is a change, and some Member States reacted positively on that and some are still maybe hesitating.

We want to do everything to through the work-life balance package. The trialogs are on a good track and I do hope that it will be one of our legacies that we came with the legislation which can bring a real difference for the lives of people.

Last comment on work-life balance legislation. No, we are not dictating how the people should live. We are not dictating how the people in the family, the men/women, should divide their duties. We are just doing what I am sure is our obligation, opening wider variety of choices for working parents and for carers to combine better their duties in the family and at the workplace.

So, ladies and gentlemen, thank you once again for this debate. Thank you once again for the important report which is coherent with what the Commission wants and plans and tries to promote. We indeed need to have a comprehensive approach and to make sure that this issue needs to remain high on the European agenda with a view to reach gender equality.

  Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, sprawozdawczyni. – Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo! Pani Komisarz! Serdecznie dziękuję za wszystkie uwagi i komentarze, które padły podczas tej debaty, do bardzo ważnego sprawozdania Sirpy Pietikäinen. Dziękuję pani komisarz Jourovej za deklarację wspierania polityki opiekuńczej z poziomu Unii Europejskiej oraz za pakiet work-life balance, który jest teraz omawiany w ramach rozmów trójstronnych, i trzymam kciuki, żeby rozmowy te zakończyły się powodzeniem.

Temat opieki nad osobami zależnymi – zarówno nad dziećmi, dorosłymi, jak i niepełnosprawnymi – wymaga pilnych działań w krajach członkowskich. Z Parlamentu Europejskiego apelujemy do wszystkich osób, które podejmują w tej sprawie decyzje, o podjęcie pilnych działań. Problem opieki to problem kobiet, ponieważ opiekunami są przede wszystkim kobiety. Większość z nich, jak tutaj dzisiaj mówiliśmy, pracuje nieodpłatnie albo nielegalnie bez zabezpieczeń społecznych, bez emerytury w przyszłości, bez urlopu, nadwyrężając swoje zdrowie i siły. Jest to niesprawiedliwe i należy to zmienić także dlatego, że obowiązki opiekuńcze są pierwszą przeszkodą dla kobiet w realizacji zawodowej, a przerwy i ograniczenia w pracy skutkują czterdziestoprocentową luką emerytalną w najbogatszej gospodarce świata. Potrzebujemy dobrej jakości usług opiekuńczych, a najbardziej tych, które realizowane są w systemie rodzinnym i środowiskowym. Potrzebujemy wynagrodzenia za pracę opiekuna i uwzględniania tej pracy przy naliczaniu emerytury. Potrzebujemy wsparcia dla opiekunów nieformalnych bez względu na ich status zawodowy, aby nie musieli rezygnować z pracy w celu pełnienia obowiązku opieki wobec najbliższych. Potrzebujemy pilnych rozwiązań w tym zakresie na poziomie państw członkowskich, a także europejskiej strategii i planu, aby krajowe polityki mogły być skuteczniej realizowane. Zapewnienie dostępnych i dobrych jakościowo usług opiekuńczych dla dzieci i dorosłych jest pierwszą powinnością polityków i osób podejmujących decyzje w tym zakresie, czyli także nas. Dlaczego? Ponieważ demografia jest nieubłagana. Potrzeby opiekuńcze rosną. Problem jest coraz poważniejszy i będzie narastał, a ofiarami braku skutecznych rozwiązań w tym zakresie są kobiety.

  Presidente. – La discussione è chiusa.

La votazione si svolgerà giovedì 15 novembre 2018.

Dichiarazioni scritte (articolo 162)

  Anneli Jäätteenmäki (ALDE), kirjallinen. – On erittäin tärkeää, että koko unionissa on saatavilla laadukkaita lasten, vanhusten ja vammaisten hoitoon liittyviä palveluita. Edelleen vastuu läheisten hoitamisesta on useammin naisten kuin miesten vastuulla. Luotettavat ja saatavilla olevat palvelut mahdollistavat siksi myös naisten osallistumisen työelämään. Hoitopalvelut koskettavat lähimmäisiämme, joten on selvää, että niiden on oltava laadukkaita ja sellaisia, että tavallisella ihmisellä on niihin varaa.

Yhä edelleenkin joudumme puhumaan työn ja perhe-elämän yhteensovittamisesta. Vaikka asenteet ovat muuttuneet, vielä on tehtävä työtä sen eteen, että vastuu kodin ja perheen hoitamisesta jakautuu tasapuolisesti. Toivon, että näissä asioissa päästäisiin jo eteenpäin, missä laadukkailla hoitopalveluilla on keskeinen rooli.

  Agnes Jongerius (S&D), schriftelijk. –Hoewel ik hoopte dat het ondertussen niet meer nodig zou zijn, kaart ik het toch nog een keer aan: we moeten de loonkloof sluiten. Gemiddeld verdienen vrouwen 16% minder dan mannen. Hoewel er eerder vooruitgang werd geboekt, wijst recent onderzoek uit dat het gat al twee jaar niet meer krimpt. Ondertussen lopen vrouwen een verhoogd risico op armoede, zeker eenoudergezinnen en gepensioneerden. Dit is onacceptabel en onverklaarbaar, als je het mij vraagt. Gendergelijkheid op de werkvloer is nog niet gerealiseerd. Verlof bij de geboorte van een kind mag geen beperking zijn voor een carrière, maar moet een recht zijn voor iedereen. Onbetaald werk als huishouden of zorg zou mensen niet mogen dwingen om parttime te gaan werken. Laten we iedereen de mogelijkheid geven om zelf een balans te vinden tussen werk en privéleven, zonder dat gender daar invloed op heeft. Gelijkheid komt er niet vanzelf, het is tijd voor actie en er valt veel te doen. Het uitbreiden van het vaderschapsverlof is daar een voorbeeld van. Ook is het aanbieden van goede en betaalbare zorgdiensten belangrijk. Denk hierbij aan kinderopvang, ouderenzorg en faciliteiten voor gehandicapten of chronisch zieken. De oplossingen liggen klaar: laten we het gat voor eens en altijd dichten.

  Marijana Petir (PPE), napisan. – Kada govorimo o stvaranju ravnoteže između obiteljskog i poslovnog života, iznimno je važno da žene, jer uglavnom su one te koje „nose teret” skrbi na svojim leđima, ali podjednako i muškarci, imaju na raspolaganju kvalitetne i pristupačne usluge javne i privatne skrbi kojima mogu povjeriti svoju djecu ili bolesne ili starije članove obitelji.

Važno je stoga ulagati u stvaranje adekvatne infrastrukture, važno je ulagati u obrazovanje u području skrbi. S druge strane, potrebno je prepoznati vrijednost rada njegovatelja i kao takvog ga vrednovati te njegovateljima osigurati sva prava koja iz njihovog radnog odnosa proizlaze. Potrebno je također adresirati rješavanje pitanja statusa neformalnih njegovatelja - osoba koje se same odlučuju preuzeti brigu za članove svoje obitelji, a kojih je na području Europske unije 80 %.

Moramo imati razumijevanja za situacije u kojima pomaganje članu obitelji i njega člana obitelji postane posao na puno radno vrijeme. Taj posao nije lak, upravo suprotno, on zahtijeva potpunu predanost i posvećenost drugoj osobi. To uistinu jest posao na puno radno vrijeme koji kao takav mora biti prepoznat, reguliran i vrednovan.

  Ángela Vallina (GUE/NGL), por escrito. – En la UE tres cuartas partes de los cuidadores son mujeres. Este dato demuestra una situación muy desigual, que es consecuencia de unas estructuras patriarcales injustas y que condena a millones de mujeres a un acceso al trabajo mucho más limitado que los hombres, por no hablar de los estereotipos asociados que refuerzan la idea de que ante todo debemos estar en casa y ocuparnos de forma exclusiva de las tareas de cuidados. Frente a ello, la UE tiene tratados y toda una serie de directivas que pueden desarrollar y mejorar en materia de conciliación familiar y laboral y de reconocimiento de derechos a las cuidadoras. Por ello, pedimos que la Comisión apoye un programa y un paquete de medidas concretas, que incluyan la prolongación de los permisos de maternidad, para favorecer la igualdad y la conciliación real. Además, queremos que los Estados se involucren dotando de servicios públicos de calidad e infraestructuras clave, como los centros de día o guarderías, con especial énfasis en las zonas rurales o más castigadas por la despoblación. Finalmente, no olvidemos aumentar la dotación de recursos a la política de cohesión para fortalecer la provisión de unos servicios asistenciales públicos y de calidad.