Πληρη πρακτικα των συζητησεων

Δευτέρα 23 Νοεμβρίου 2020 - Βρυξέλλες

19. Ενίσχυση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης: προστασία των δημοσιογράφων στην Ευρώπη, ρητορική μίσους, παραπληροφόρηση και ο ρόλος των πλατφορμών (συνοπτική παρουσίαση)

  Puhemies. – Esityslistalla on seuraavana lyhyt esittely Magdalena Adamowiczin kansalaisvapauksien sekä oikeus- ja sisäasioiden valiokunnan puolesta laatimasta mietinnöstä tiedotusvälineiden vapauden vahvistaminen: toimittajien suojelu Euroopassa, vihapuhe, disinformaatio ja alustojen rooli [2020/2009(INI)] (A9-0205/2020).

  Magdalena Adamowicz, sprawozdawczyni. – Szanowna Pani Przewodnicząca! Szanowna Pani Komisarz! Cieszę się i gratuluję Pani wyboru.

Wierzyliśmy, że Unia Europejska ochroni demokrację. Tak nie jest. Wierzyliśmy, że nasze prawo i pamięć o milionach ofiar wojen ochroni nas przed autorytaryzmem i nacjonalizmem. Tak nie jest. Wierzyliśmy, że demokracja jest odporna na antydemokratyczne manipulacje. Tak nie jest.

Rzadko kiedy mocne słowa o śmiertelnym zagrożeniu są wysłuchane, bo rzadko kiedy są prawdziwe. Dziś są jak nigdy dotąd. Dziś jesteśmy świadkami unieważniania demokracji. Głos oddany z nienawiści, na podstawie dezinformacji lub braku informacji, nawet prawdziwe zliczony, nigdy nie będzie demokratycznym wyborem. Jest co najwyżej formalną jego karykaturą. Dziś, za pomocą kłamstw i nienawiści, zdobywa się lub utrzymuje władzę w wielu miejscach na świecie, także w Unii Europejskiej. Dlatego tu i teraz, najmocniej jak to możliwe, musi wybrzmieć nasz wspólny głos, głos Europejczyków, głos dzieci pokoleń umierających za wolność, głos rodziców chcących pokoju i dobrobytu dla pokoleń przyszłych.

Media mają służyć prawdzie, a nie kłamstwu. Media mają służyć wybierającym, a nie wybieranym. Media mają służyć kontrolowaniu władzy, a nie jej utrzymywaniu. Dlatego media muszą być niezależne, a gdy są atakowane i niszczone, musimy wolnych mediów bronić. Media mają bronić demokracji, ale media mogą też demokrację zabić. Media mogą też zabić człowieka. O tym, którą z tych ról media pełnią, decyduje właśnie ich niezależność. Dlatego każdy, kto reguły demokracji traktuje jako przeszkodę, a nie zabezpieczenie przed nadużyciami władzy, każdy autokrata za wszelką cenę niezależne media będzie niszczył.

Właśnie dlatego my, Europejczycy, niezależność i pluralizm mediów musimy mieć na sztandarze. Nie ma wolności bez niezależności mediów, nie ma demokracji bez medialnego pluralizmu. Nadmierna koncentracja, uzależnienie od państwowych pieniędzy wykupywanych przez oligarchię albo państwowe koncerny to alarm, że finansowanie mediów staje się narzędziem wyborczym, narzędziem zbrodni na demokracji.

Dlatego dla niezależnego dziennikarstwa, szczególnie lokalnego i śledczego, musi być stałe miejsce w wieloletnich ramach finansowych. Wnoszę więc o powołanie stałego europejskiego funduszu bezpośredniego wsparcia finansowego dla niezależnych dziennikarzy i mediów. Nie może zabraknąć pieniędzy na obronę naszej demokracji, gdy jest mnóstwo pieniędzy na jej niszczenie. Musimy chronić niezależnych dziennikarzy. Spotykają się oni z przemocą i zastraszaniem, są mordowani tu, w Unii Europejskiej. Niewspółmiernie częściej z nienawiścią i zastraszaniem spotykają się kobiety dziennikarki. Czas wreszcie położyć kres uciszaniu głosów kobiet. Ochrona niezależnych dziennikarzy musi mieć wymiar prawny, dlatego nawołuję Komisję do przedstawienia aktu legislacyjnego, który ustanowi w całej Unii Europejskiej minimalne normy wobec pozwów strategicznych, tzw. SLAPP.

Kończąc, powiem najwyraźniej jak można: jeżeli nie obronimy wolności mediów, upadnie i Unia Europejska, i nasza demokracja. I nie ma znaczenia, które stanie się pierwsze. Każdego, niezależnie od barw politycznych, kto nie boi się kontrolnej roli mediów, każdego, kto wierzy w siłę argumentów, a nie siłę manipulacji, każdego, kto nie chce powrotu do mrocznych czasów nacjonalizmu i autorytaryzmu, każdego z was, kto wierzy w wolność, proszę o poparcie mojego sprawozdania. Chrońmy wolne europejskie media, chrońmy naszą demokrację!

  Mairead McGuinness, Member of the Commission. – Madam President, I thank the rapporteur for her very strong words and very powerful presentation this evening, and indeed for her work on this report. Let me be very clear that media freedom and pluralism are enshrined in the EU Charter of Fundamental Rights. And I agree that democracy cannot work without a free and independent media. It’s more important than ever that journalists are able to do their job so that citizens have access to accurate information. So I really do appreciate this work and perhaps, as a former journalist, I appreciate the depth of your comments this evening.

The Commission as you know is currently finalising a series of initiatives that will address many of the issues in this report. The safety of journalists is a top priority that we do intend to address. We have already announced an initiative against abusive litigation targeting journalists and rights defenders in our 2021 work programme, and this will be part of the European Democracy Action Plan which the Commission will present on 2 December. As part of the first annual rule of law report, we analysed the framework for the protection of journalists in all Member States, alongside the independence of audio-visual regulatory authorities, transparency of media ownership, the political independence of media, and state advertising in the media sector.

The conclusion is that no Member State is immune from the risks to media freedom and pluralism. This is also clear from the media pluralism monitor co-funded by the EU, with the support of the European Parliament.

We welcome the report’s emphasis on the importance of media pluralism, media freedom and media literacy to fight disinformation. The code of practice on disinformation for online platforms and the advertising sector is a good example of structured cooperation to ensure greater transparency and accountability. It’s also a useful framework to monitor and improve platforms’ policies on disinformation. The European Democracy Action Plan will outline the next steps to upgrade this code.

This report also highlights the impact of the COVID-19 crisis on the media, especially local media, with estimated reduction in revenues of as much as 80%. To help the sector recover and support its digital transformation the Commission will also present a media and audio-visual action plan on 2 December. We will also propose the Digital Service Act by the end of the year. This aims to harmonise a clear set of due-diligence obligations for online platforms, including notice and action procedures and voluntary proactive measures for illegal content such as illegal hate speech, redress mechanisms, accountability measures and obligations to cooperate with public authorities. One of the main objectives of this instrument will be to improve the safety of users online across the European Union, while improving the protection of their fundamental rights.

The Digital Service Act will be adopted along with the Digital Markets Act, which aims to better address market deficiencies resulting from the position of large online platforms. The Commission will continue working with the European Parliament to strengthen media freedom and pluralism, as well as to fight hate speech and disinformation, while protecting fundamental rights. This is essential for our democracy and the rule of law. I thank you for this report.

  Puhemies. – Kohdan käsittely on päättynyt.

Tarkistuksista äänestetään huomenna 24. marraskuuta 2020 ja lopullinen äänestys toimitetaan keskiviikkona 25. marraskuuta 2020.

Kirjalliset lausumat (171 artikla)

  Carmen Avram (S&D), in writing. – This topic is of great importance to me; as both a citizens’ and a former career journalist, I am fully aware of the fundamental importance of media freedom and pluralism for our democracies. It is never too much to remind this to our young generations, as their future depends on it. Professional independent journalism requires very hard work facing daily difficulties of all sorts from lack of resources to intimidations or pressures, and the Covid crisis added more hardships and even abuses from local authorities during the Covid-19 crisis. This resolution recognises the irreplaceable role of professional journalists and stresses that it is essential to ensure and maintain their independence from political interference, no matter the times – or the crisis – we live in. The resolution reminds the sacrifices of journalists such as murders of Daphne Caruana Galizia in Malta and Ján Kuciak and his fiancée Martina Kušnírová in Slovakia due to their investigative work to unveil corruption and other crimes. Calling our Member States to protect a vibrant, independent, pluralist and free media sector is of crucial importance and it is something we should all cherish and fight for. I want to highlight the fundamental role of investigative journalism in acting as a watchdog in a democratic society.

  Krzysztof Hetman (PPE), na piśmie. – Pandemia COVID-19 unaoczniła nam, jak ważny jest dostęp do rzetelnych i opartych na faktach informacji. W sytuacji, kiedy dezinformacja i manipulacje medialne mogą kosztować życie, dostęp do sprawdzonych informacji udostępnianych przez niezależne media jest kluczowy.

Wolne media i pluralizm są też jednym z filarów systemu demokratycznego odgrywającym ważną funkcję społecznego nadzoru i zwiększającym świadomość obywateli. Niestety nawet w granicach Unii znane są przypadki wywierania nacisków na dziennikarzy, a także ataków czy zamachów. Znamienne są tu przypadki zabójstw Daphne Caruany Galizii na Malcie oraz Jána Kuciaka i jego narzeczonej Martiny Kušnírovej na Słowacji z powodu prowadzonych przez nich dochodzeń dziennikarskich. Dlatego też i UE i poszczególne państwa członkowskie muszą działać na rzecz wolności i niezależności mediów. Niedopuszczalne są próby uciszania krytycznych i niezależnych mediów czy wykorzystywania mediów publicznych dla politycznych korzyści np. poprzez wykluczanie opozycji z debaty publicznej.

Wspólne standardy i wskaźniki dotyczące niezależności mediów na szczeblu Unii, a także gromadzenie informacji i statystyk na temat wolności i pluralizmu mediów mogą pomóc nam zapewnić, że Europejczycy będą mieli dostęp do informacji najwyższej jakości, wolnych od manipulacji czy propagandy. Ważne jest też, aby państwa członkowskie reagowały na wszelkie przejawy ataków na dziennikarzy i podejmowały wysiłki w celu zapewnienia bezstronnych i skutecznych dochodzeń w tych sprawach.

  Elżbieta Kruk (ECR), na piśmie. – Mowa nienawiści i dezinformacja coraz częściej pojawiają się jako narzędzia zwiększające polaryzację społeczną, którą wykorzystuje się do celów politycznych. Zwalczanie tych zjawisk ma istotne znaczenie dla poszanowania praw podstawowych, ale także zasadnicze znaczenie dla utrzymania niezależności, praworządności i demokracji.

Z jednej strony należy stanowczo się przeciwstawić rzeczywistym przypadkom mowy nienawiści, z drugiej nie można dopuści do sytuacji, w której będzie ona stanowiła narzędzie do ograniczenia wolności słowa, czy też doprowadzi do sparaliżowania fundamentalnej dla ludzi władzy oceniania.

Należy sobie zadać pytanie: czy jedynym sposobem na teoretyczną mowę nienawiści jest cenzura? Droga to niebezpieczna, mogąca bowiem służyć do zamykania ludziom ust tylko dlatego, że nie myślą tak jak należy, że mają inne poglądy. Już dziś widzimy przejawy ideologizacji tego pojęcia i używania go jako bat na przeciwników politycznych. A przyszłość może się okazać taka, jak ją widział George Orwell, który pisał „Im dalej społeczeństwo dryfuje od prawdy, tym bardziej nienawidzi tych, którzy ją głoszą. Prawda jest nową mową nienawiści. Mówienie prawdy w czasach zakłamania jest czynem rewolucyjnym”.

Dlatego istotne znaczenie w walce z mową nienawiści ma przede wszystkim budowa odporności społeczeństwa na fałszywe narracje poprzez edukację i nauczanie krytycznego myślenia.