Stenograma dezbaterilor

Marţi, 27 aprilie 2021 - Bruxelles

15. Programul „Justiție” 2021-2027 (continuarea dezbaterii)

  President. – We now continue with the debate on the recommendation for second reading of the Committee on Legal Affairs and the Committee on Civil Liberties, Justice and Home Affairs on the Justice Programme (A9—0146/2021).

  Gilles Lebreton, au nom du groupe ID. – Madame la Présidente, chers collègues, le programme «Justice» pour 2021—2027 poursuit officiellement des objectifs louables. Doté d’un budget de 305 millions d’euros, il vise à œuvrer en faveur de l’indépendance du pouvoir judiciaire au sein de chacun des États membres et à favoriser l’accès à la justice pour tous, sans discrimination d’aucune sorte. On ne peut qu’être d’accord avec de tels objectifs.

Hélas, il poursuit également des objectifs plus discrets, mais plus redoutables. C’est ainsi qu’il préconise de sensibiliser les juges nationaux aux politiques de l’Union européenne, sous prétexte de mieux les former. Cela revient à confondre la formation juridique des juges évidemment nécessaire avec leur soumission à la propagande idéologique de l’Union, qu’il faut refuser avec fermeté.

Le programme «Justice» sert enfin à subventionner massivement les associations et ONG qui contribuent au respect de l’état de droit, or sous couvert de cette aimable présentation, il s’agit en réalité de financer la galaxie d’associations de George Soros qui n’a de cesse, sous prétexte de promouvoir une société ouverte, de combattre la souveraineté et l’identité des nations européennes. Personnellement, je ne peux pas l’admettre et pour ces raisons, je voterai contre le programme «Justice» et le rapport qui en fait l’éloge.

  Patryk Jaki, w imieniu grupy ECR. – Pani Przewodnicząca! Mamy program dla wymiaru sprawiedliwości na najbliższe lata. Co w skrócie mówi ten program? Generalnie więcej tego, co było, tylko z większą ilością pieniędzy. A co było? Ślepota na jedno oko, łamanie praworządności, której rzekomo instytucje europejskie mają bronić. A dlaczego ślepota? Otóż, Szanowni Państwo, wystarczy, że kilku sędziów z Polski wyśle do Państwa cokolwiek, jakikolwiek protest, i wtedy stawiają Państwo wszystkie instytucje europejskie na nogi. Odbywa się specjalna debata plenarna, a tymczasem dwa i pół tysiąca sędziów z Hiszpanii wysłało do Państwa protest mówiący o tym, że jest ogromne zagrożenie, że łamie się w Hiszpanii praworządność, trójpodział władzy, niezależność. I co? Udają Państwo, że tego nie słyszą, nie widzą. Generalnie nie ma problemu, Panie Komisarzu.

Niezależność? Proszę bardzo: dwa tygodnie temu sąd w Niemczech wydał wyrok dotyczący obowiązku noszenia maseczki przez dzieci, wyrok inny niż chciał niemiecki rząd. I co się stało? Upolityczniona niemiecka prokuratura przeszukała mieszkanie sędziego, zajęła telefon. Po co? No przecież nie można wydawać wyroków innych, niż życzy sobie niemiecka władza. I to jest ten test na niezależność, to jest ten trójpodział władzy, którego chcą Państwo bronić. Pani Przewodnicząca Barley mówiła tutaj, że w Polsce łamana jest praworządność, a jako dowód podała orzeczenie sądu, które się jej nie podoba, bo orzeczenia sądu mogą być tylko takie, które politykom się tutaj, w Parlamencie Europejskim, podobają. Stworzyli Państwo system podwójnych standardów i hipokryzji. W jednych państwach można wszystko, a w innych państwach nie można nic. To jest myślenie kolonialne.

  Marc Botenga, au nom du groupe The Left. – Madame la Présidente, Monsieur Reynders, vous devrez maintenant, avec le programme de justice au niveau européen, veiller sur l’état de droit en Europe et vous savez que cela ne va pas être facile d’être crédible, je le crains, parce que vous avez été ministre pendant 20 ans – 21 ans? – d’un pays régulièrement pointé du doigt par le groupe des États contre la corruption. Et juste au moment où vous devez commencer votre travail européen sort un livre explosif sur vous et sur le rôle de votre cabinet, véritable ou présumé, dans des affaires, malversations – quoi encore? –, attribution déloyale de marchés, fonds libyens, etc.

On ne le sait pas ici, mais la presse belge vous a massacré. Le Soir: «Le clan Reynders attaqué dans un livre explosif»; De Morgen: «M. Reynders n’aurait jamais dû être commissaire européen». Même votre propre parti ne vous défend guère et dit presque qu’heureusement, vous n’êtes plus ministre. Alors comment voulez-vous, avec tous ces soupçons, être crédible dans la défense de l’état de droit en Europe? Ou est-ce que vous vous dites qu’il y a bien un dicton selon lequel les anciens braconniers font les meilleurs garde-chasses, et que du coup ça passera bien? Je vous pose la question.

  Laura Ferrara (NI). – Signora Presidente, onorevoli colleghi, signor Commissario, il rischio di attacchi e minacce ai diritti individuali e al pluralismo dei media e alla separazione dei poteri è ben presente nell'Unione europea e abbiamo visto come la pandemia abbia evidenziato e aggravato le disuguaglianze strutturali nelle nostre società.

Un comune spazio europeo di giustizia è allora più che mai necessario per sostenere lo stato di diritto, la democrazia e i diritti fondamentali. Nel contesto del programma Giustizia, il progetto europeo potrà rafforzarsi tutelando quei valori comuni su cui costruire la fiducia reciproca tra Stati membri per una più forte cooperazione giudiziaria in materia civile e penale.

Sarà allora fondamentale il sostegno dell'indipendenza e dell'imparzialità dei giudici, della magistratura, la promozione di una comune cultura giuridica, la formazione degli operatori del diritto, il miglioramento dell'efficienza e la trasparenza dei sistemi giudiziari nazionali.

Dobbiamo dunque rendere effettivo e paritario l'accesso alla giustizia, anche attraverso nuovi strumenti offerti dalla digitalizzazione, soprattutto per quelle categorie soggette a rischio discriminazione o maggiormente vulnerabili, come minori, donne, persone LGBTIQ, disabili e vittime di reati.

  Antonius Manders (PPE). – Voorzitter, commissaris, ik draag vandaag een oranje das want het is vandaag Koningsdag in Nederland en dan laat je zien dat je trots bent om Nederlander te zijn. Vandaar die oranje kleur. Maar ik ben er ook trots op om Europeaan te zijn, vanwege de waarden en de normen. Ik steun dit plan ontzettend omdat we nu best veel geld beschikbaar stellen om vertrouwen te scheppen in de rechtsstaat, waar de Europese waarden en normen worden gewaarborgd.

Het is niet alleen geld wat belangrijk is. We moeten ook – en daarvoor mijn oranje das – investeren in emotie en identiteit. Als je namelijk houdt van iemand, dan vertrouw je die persoon ook. Als je houdt van een land, dan vertrouw je dat land. Als je houdt van het land, dan vertrouw je de rechtsstaat waarin je leeft. Dus het is niet alleen geld waarin we moeten investeren. We moeten ook investeren in emotie en identiteit. Mensen moeten er trots op zijn Europeaan te zijn en we moeten er trots op zijn om de waarden en normen van Europa uit te kunnen dragen aan iedereen in Europa en zelfs daarbuiten. Vandaar deze oranje das en de volgende keer is hij blauw met gele sterren.

  Caterina Chinnici (S&D). – Signora Presidente, onorevoli colleghi, la concreta realizzazione dei valori su cui si fonda l'Unione europea richiede anche un autentico spazio europeo della giustizia basato sullo Stato di diritto, sull'indipendenza e sull'imparzialità della magistratura, sul riconoscimento e sulla fiducia reciproci e sulla cooperazione giudiziaria.

E al rafforzamento e all'ulteriore sviluppo di questo spazio europeo della giustizia contribuirà il nuovo programma Giustizia 2021-2027. Gli obiettivi ambiziosi cui il nuovo programma mira, infatti, rappresentano altrettanti presupposti della tutela dei diritti fondamentali e dello Stato di diritto.

Agevolare e intensificare la collaborazione fra le autorità giudiziarie in materia civile, penale, anche per il contrasto ad una criminalità sempre più transnazionale; garantire l'effettività dei sistemi giudiziari e l'efficacia delle decisioni giudiziarie; promuovere la formazione del personale giudiziario per favorire lo sviluppo di una cultura giuridica comune e per fornire risposte adeguate, in particolare ai bisogni di tutela dei soggetti più vulnerabili, come minori o donne vittime di violenza; garantire a tutti, senza distinzioni, un accesso effettivo alla giustizia, anche attraverso il digitale e assicurare lo sviluppo di una giustizia a misura di minore, con un'attenzione specifica poi alla concreta e piena attuazione dei diritti che la legislazione europea attribuisce ai minori indagati o imputati, così come alla protezione dei diritti dei bambini con genitori detenuti.

Con questo nuovo strumento e con questo nuovo programma rendiamo possibili azioni concrete a garanzia e a rafforzamento dei diritti di tutti i cittadini europei.

  Ramona Strugariu (Renew). – Doamnă președintă, mă bucur că am încheiat negocierile privind programul „Justiție” cu un proiect echilibrat și le mulțumesc colegilor mei raportori și comisarului Reynders pentru acest rezultat excelent, pentru că nu au fost negocieri ușoare.

60 % dintre resurse vor fi alocate pentru promovarea statului de drept, a independenței și imparțialității sistemului judiciar, precum și formării juridice. Am reușit, de asemenea, să rezervăm și marja adițională de flexibilitate pentru proiecte care au ca scop promovarea statului de drept în Uniune.

Chiar la începutul lunii martie, au fost publicate patru apeluri pentru depunere de proiecte - în luna mai urmând să fie publicat un al cincilea - care au ca țintă realizarea obiectivelor strategiei europene privind digitalizarea justiției, facilitarea și sprijinirea cooperării judiciare în materie civilă și penală, accesul la justiție pentru toți, dar și finanțarea de traininguri pentru profesioniștii din Justiție și sper ca toate entitățile competente să aplice și să utilizeze cu încredere resursele pe care le au la dispoziție.

Sper, de asemenea, să avem, în următorul exercițiu financiar, mai multă ambiție și un buget mai mare, pentru că este atât de important capitolul de Justiție și atât de important statul de drept.

Commissioner and dear colleagues, let’s keep up this good EU propaganda, because this actually defends the judges in Poland and it actually defends the freedom of speech of those who are less happy with the European Union and this project. Let’s just keep up the good work.

  Luisa Regimenti (ID). – Signora Presidente, onorevoli colleghi, signor Commissario, è importante, soprattutto in questi tempi difficili, che l'Unione continui ad affermare il proprio ruolo di custode dei diritti e dei valori comuni alle nostre democrazie.

Il programma Giustizia ha un ruolo essenziale in questo, ovvero nell'agevolare e sostenere la cooperazione e la formazione giudiziaria nonché consentire un accesso effettivo e universale alla giustizia come strumento fondamentale per promuovere l'uguaglianza tra gli uomini e le donne.

In questo contesto è importante che il programma sia focalizzato sulle priorità, come la promozione di una giustizia a misura di minore e di donna, la protezione delle vittime e l'effettiva applicazione del principio di parità di diritti e di non discriminazione. Perché il programma risulti effettivo, dovrebbe mirare a concentrarsi su tali priorità perché l'attuazione dei suddetti importanti obiettivi sia facilitata e non ostacolata.

  Clara Ponsatí Obiols (NI). – Madam President, a European area of justice based on mutual trust is a chimera unless the systematic abuses of the rule of law in some Member States are addressed. In Spain, high courts lead the crusade against Catalan independence and for this endeavour they misuse the tools of judicial cooperation, like European arrest warrants, and want judges across the Union to collaborate in their warfare.

But mutual trust is not blindness. The courts in Germany and Belgium have refused to join the Catalan leaders. What is the reaction? Contempt, benighted ignorance and bullfighting arrogance. The Spanish judge simply dismisses the rulings of its European counterparts. This behaviour of the Spanish judges is an embarrassment for the European justice system. Tolerating it is devastating to the rule of law, and you know it.

  Bettina Vollath (S&D). – Frau Präsidentin, Herr Kommissar! Ich konzentriere mich in meiner Wortmeldung auf den so wichtigen Aspekt der europäischen Zusammenarbeit, denn bei in der Praxis häufig grenzüberschreitenden Fragen wie Korruption, Steuerhinterziehung oder der Suche nach vermissten Kindern kommt ein Mitgliedstaat alleine oft nicht weit. Es funktioniert also nur gemeinsam. Das Justizprogramm ermöglicht daher unter anderem den europaweiten Austausch zwischen Angehörigen der Justiz, und zwar von Richterinnen und Richtern über Gerichtsbedienstete hin zu Dolmetscherinnen und Dolmetschern, Gefängnispersonal und Expertinnen und Experten aus NGO.

Dem Parlament ist es gelungen, dass hier wirklich eine breite Zielgruppe von diesem Programm profitieren kann. Das schafft gegenseitiges Verständnis und stärkt damit die Zusammenarbeit. Gerade in Zeiten, in denen Autoritarismus alles daransetzt, die Unabhängigkeit der Justiz zu schwächen, müssen wir genau diese und die Menschen, die sie ausmachen, konkret unterstützen und stärken, und das vermag dieses Programm.

  Karen Melchior (Renew). – Madam President, I would like to say thank you very much to the Commissioner. Without being real birds, of course, some of us are the canaries in the coalmine of democracy. But are you listening? Have you heard that we’ve stopped singing?

As much as I support the trilogue outcome, I regret that women, LGBTQI persons and historically marginalised groups have been removed from the text. The backlash against gender equality and equal rights for LGBTQI people is directly linked to the rule of law. Throughout history, minority rights have been the first to go when rule of law and democracy is torn down. Don’t pretend that it’s a difference of culture. Our democracy is in danger.

Abortion ban in Poland, ban on legal gender change in Hungary, exclusion of LGBTQI persons from their home cities in Poland: these are symptoms of a larger issue. Democracy is crumbling within our Union. A Europe based on values requires us to invest in, as well as defend, our rule of law, which is fundamental to our democracy. Our defence of rule of law starts with the defence of minority rights and gender equality.

  Mislav Kolakušić (NI). – Poštovana predsjedavajuća, poštovani kolege, pravo i pravda su temelj svakog društva. Pravo i pravdu osigurava pravosuđe. Kada je pravosuđe korumpirano, kao što je korumpirano u Republici Hrvatskoj, onda je i cijela država korumpirana.

Republika Hrvatska je najkorumpiranija država u cijeloj Europskoj uniji. To znaju i svi građani Europske unije i smatraju, njih čak 97%, da korupcija vlada Republikom Hrvatskom. U Republici Hrvatskoj praktično uopće ne postoji mafija. U Republici Hrvatskoj trgovina drogom, iznuđivanje, praktički ne postoje. Svi mafijaši bave se čime? Bave se uzimanjem novca iz europskog proračuna. Oni su danas uvaženi građevinari, poljoprivrednici, proizvođači električne energije, a u biti su moderna mafija koja pljačka i uništava Republiku Hrvatsku i proračun Europske unije.

  Moritz Körner (Renew). – Frau Präsidentin, liebe Kolleginnen und Kollegen! Wir alle wissen, dass die Rechtsstaatlichkeit in Europa in einzelnen Mitgliedstaaten angegriffen wird, und genau deswegen ist dieses Programm so wichtig. Eben nicht, weil wir Rechtsstaatlichkeit national oder kulturell unterschiedlich verstehen, sondern weil wir durch Austauschprogramme einen gemeinsamen europäischen Raum schaffen wollen, weil wir die justizielle Kooperation in ganz Europa unterstützen wollen, und weil wir den Zugang zum Justizsystem überall in Europa sicherstellen wollen. Dafür ist dieses Programm da, und das ist auch ganz, ganz wichtig.

Gleichzeitig sind die Mitgliedstaaten, ist der Rat immer schnell dabei, neue Instrumente einzuführen, um noch besser zusammen zu kooperieren. Dabei fällt der Grundrechtsschutz aber dann doch oft unter den Tisch, und deswegen: Wir brauchen natürlich auch neue Instrumente, die funktionieren. Ja, wir brauchen auch eine bessere Zusammenarbeit; es darf nicht davon abhängig sein, dass einzelne Staatsanwälte sich kennen.

Aber genau deswegen ist dieses Programm wichtig, dass wir diese Zusammenarbeit strukturell aufbauen. Es bringt nicht so viel Applaus wie ein neues Gesetz vorzuschlagen, aber es ist wichtig, um die Zusammenarbeit der Justizsysteme in Europa insgesamt besser zu organisieren.

  Didier Reynders, membre de la Commission. – Madame la Présidente, Mesdames et Messieurs les députés, je voudrais à nouveau vous remercier pour le débat que nous venons d’avoir au sujet du programme «Justice» à la suite du programme CERV, parce que tout comme pour le programme CERV consacré à la défense des droits et des valeurs dans l’Union, il s’agit maintenant de finaliser les dernières étapes afin d’assurer une mise en œuvre effective. Il s’agit d’un programme essentiel en matière de justice.

Au sein de la Commission, nous avons également anticipé, dans la mesure du possible, les étapes nécessaires pour être en mesure de distribuer les fonds et de soutenir les bénéficiaires de ce programme d’ici à la fin de l’année. Les appels à projets visant à promouvoir la coopération judiciaire en matière civile et pénale ainsi qu’à développer la formation judiciaire et la justice en ligne sont actuellement ouverts et la Commission est prête à sélectionner des projets de qualité pour poursuivre le développement d’un espace européen de justice fondé sur l’état de droit, la reconnaissance et la confiance mutuelle.

Je voudrais à nouveau remercier les rapporteurs et l’ensemble des parlementaires qui ont soutenu ce programme «Justice», comme cela a été le cas pour le programme CERV, deux programmes qui nous permettent vraiment d’ancrer les valeurs européennes au cœur de notre projet.

  President. – The debate is closed.

Written statements (Rule 171)

  Vlad Gheorghe (Renew), in writing. – I shall always support extensive funding for EU programmes that aim to promote fundamental rights, the rule of law and justice. That is why I welcome the allocation of more than EUR 300 million to the Justice Programme, which promotes judicial education and cooperation for judges and legal practitioners across Europe, as well as helping people with access to justice.

In recent years, the need to protect fundamental rights and democracy in the EU has become more obvious and we need to put our funding where our statements are. Through this Justice Programme 2021-2027, we are proving true commitment to European values. Justice, independence of the judiciary and the rule of law constitute the very foundation of our community, and we need to invest in projects, organisations and institutions striving to promote them.

  Łukasz Kohut (S&D), na piśmie. – Praworządność to nie jest jedynie obszar rozważań filozofów prawa. To zasada, której przestrzeganie ma konkretne skutki dla obywateli, ich codziennego życia, poczucia bezpieczeństwa. Czy mogą być pewni swoich praw, czy mogą ufać rozstrzygnięciom sądowym? Czy mogą ufać prawu i jego realizacji, kiedy prowadzą swój biznes? To nie są pytania abstrakcyjne. W ostatnich latach mamy do czynienia z systemowym łamaniem zasady praworządności w niektórych państwach Unii. I widzimy, jak opłakane są skutki sytuacji, w której wymiar sprawiedliwości pozbawiany jest niezależności i niezawisłości i sprowadzany do politycznego narzędzia partii rządzących. Program „Sprawiedliwość”, nad którym dziś dyskutujemy, to jeden z instrumentów, który wesprze działania na rzecz praworządności. Ponad 300 mln. EUR dla podmiotów stojących po stronie państwa prawa. Chciałbym, żeby te środki były wyższe, wiemy jednak, że niektóre państwa członkowskie w Radzie to blokowały. I jak słucham wypowiedzi polskiej Zjednoczonej Prawicy, czy węgierskiego Fideszu, to wszystko staje się jasne. Zauważmy zresztą, że przeciwni programowi są politycy każdej antydemokratycznej, skrajnej formacji. I to mnie w żaden sposób nie dziwi, bo działania na rzecz państwa prawa to walka z ich autorytaryzmem. Ale nas, stojących po stronie prawa, jest więcej. Nie mam więc wątpliwości, że program zostanie przyjęty i wspomoże działania na rzecz praworządności.