Pełne sprawozdanie z obrad

Poniedziałek, 5 lipca 2021 r. - Strasburg

19. Stary Kontynent się starzeje – możliwości i wyzwania po roku 2020 związane z polityką dotyczącą starzenia się społeczeństwa (debata)

  Przewodnicząca. – Kolejnym punktem porządku dziennego jest sprawozdanie sporządzone przez Beatę Szydło w imieniu Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych w sprawie starzenia się Starego Kontynentu – możliwości i wyzwania po roku 2020 związane z polityką dotyczącą starzenia się społeczeństwa (2020/2008(INI)) (A9-0194/2021).

  Beata Szydło, sprawozdawczyni. – Szanowna Pani Przewodnicząca! Szanowna Pani Komisarz! Szanowni Państwo! Na wstępie chciałabym bardzo serdecznie podziękować wszystkim sprawozdawcom cieniom za państwa pracę, uwagi, sugestie, za złożone poprawki do raportu, a było ich niemało, bo prawie 600, co potwierdza, że temat starzenia się Starego Kontynentu i kwestie demograficzne leżą nam wszystkim na sercu i że zdajemy sobie sprawę z wagi tych wyzwań. Ale jednocześnie nasuwa się taka refleksja: czy po 600 poprawkach, które zmieniają w znaczącym stopniu treść raportu, ten raport jest jeszcze taki, jaki miał być w zamyśle autorów? Czy też jest to już zupełnie inny tekst? Niemniej jednak wydaje się, że temat jest tak ważki, że warto nad tym cały czas się pochylać. Chcę podziękować również bardzo serdecznie Sekretariatowi Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, wszystkim pracownikom, którzy nas wspierali. Dziękuję za profesjonalizm, za pomoc. Dziękuję za Państwa zaangażowanie. Ale przede wszystkim bardzo, bardzo gorąco i serdecznie chcę podziękować mojemu zespołowi, asystentom, ekspertom, doradcom. To jest Wasza ciężka praca. To jest bardzo dobry raport, który przygotowaliście w przekonaniu, że robicie rzecz bardzo ważną dla wszystkich mieszkańców naszego kontynentu. Bardzo serdecznie Wam za to dziękuję.

Europa, Stary Kontynent, starzeje się. I to dzisiaj jedno z najważniejszych wyzwań, przed jakimi stoimy. Wydłużenie przeciętnej długości życia, niższa dzietność to są problemy, wyzwania, przed jakimi stoimy dzisiaj. Możemy powiedzieć, że te zmiany demograficzne powodują również pogłębianie się różnic między poszczególnymi regionami i w konsekwencji wyludnianie obszarów w Unii Europejskiej, zwłaszcza obszarów wiejskich.

Sprawozdanie jest bardzo obszerne i porusza wiele istotnych kwestii w życiu osób starszych, bo to właśnie osoby starsze są bohaterami tego raportu. To dla nich jest ten raport i wierzę w to głęboko, Szanowni Państwo, że wspólnie uda nam się wprowadzić takie rozwiązania, które będą wspierać osoby starsze.

Pandemia koronawirusa dodatkowo uwidoczniła problemy, które wymagają naszej szczególnej uwagi, i podkreśliła konieczność uwzględnienia w unijnych działaniach specjalnej strategii na rzecz osób starszych. Chodzi o zaznaczenie roli osób starszych w społeczeństwach Unii Europejskiej i otoczenie ich odpowiednią opieką, przeciwdziałanie samotności osób starszych i korzystanie z ich ogromnej wiedzy i doświadczenia. Dlatego w niniejszym sprawozdaniu podkreśla się, jak istotne dla społeczeństwa jest zachowanie więzi międzypokoleniowych, między innymi poprzez promowanie mentoringu i wolontariatu, oraz jak kluczowe jest zapewnienie osobom starszym odpowiedniej długoterminowej opieki zdrowotnej i wspieranie inicjatyw opartych na srebrnej gospodarce, mentoringu i sposobach aktywizacji seniorów. To senior powinien mieć prawo decydować o tym, czy chce pracować dłużej, czy może poświęcić się innym rolom społecznym, jak chociażby opieka nad wnukami czy działalność społeczna.

Apelujemy również o działania na rzecz poprawy jakości życia naszych seniorów dostosowanej do potrzeb tych osób w przestrzeni publicznej, w mieszkaniach, transporcie. Dlatego w raporcie postulujemy, aby Unia Europejska zachęcała państwa członkowskie do większego wykorzystywania środków unijnych z funduszy, takich jak chociażby Europejski Fundusz Społeczny Plus czy Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, do dostosowywania infrastruktury dla seniorów. To jest zarówno bezpieczna i dostępna komunikacja miejska, jak również budynki publiczne czy mieszkania, które są dostosowane do potrzeb osób starszych.

Bardzo się cieszę, że w raporcie mówimy o działaniach na rzecz podtrzymywania tradycyjnego rzemiosła, bo nie można zapominać o jego nieocenionym wkładzie w dorobek kultury materialnej. To właśnie seniorzy są obecnie depozytariuszami wiedzy o tradycyjnych zawodach, które stanowią unikalny element europejskiego dziedzictwa.

Bardzo ważne jest także wspieranie budowy ośrodków opieki dziennej blisko szkół i przedszkoli, co będzie sprzyjać rozwijaniu więzi międzypokoleniowej i przeciwdziałaniu samotności osób starszych, bo przecież solidarność międzypokoleniowa to jedna z fundamentalnych wartości Unii Europejskiej. I nie wyobrażam sobie prosperującej Europy bez szacunku wobec osób starszych.

Postulujemy również ustanowienie Roku Solidarności Międzypokoleniowej i Aktywności Osób Starszych. To jest nawiązanie do inicjatywy z 2012 roku, kiedy to po raz pierwszy Unia Europejska próbowała podjąć problem starzenia się społeczeństw. Wiele ze sformułowanych wówczas zadań wciąż pozostaje aktualnych, a pandemia koronawirusa postawiła przed Unią Europejską dodatkowo nowe wyzwania w tej dziedzinie. I stąd apel o powrót do tej inicjatywy.

Należy także zdecydowanie przeciwstawiać się wszelkim formom dyskryminacji, przestępczości, wykluczenia i przemocy wobec osób starszych. To są problemy, o których musimy również mówić i przed którymi musimy osoby starsze chronić. Pandemia koronawirusa pokazała również, jak ważne jest to, żeby osoby starsze nie były wykluczone cyfrowo.

Szanowni Państwo! Wielu mówi, że ten raport jest zbyt mało postępowy czy zachowawczy. Pojawiały się różne głosy. Poświęciliśmy temu raportowi dużo czasu. Tak jak powiedziałem, wpłynęło ponad 600 poprawek, za które serdecznie dziękuję. Ja uważam, że ten raport wart jest tego, abyśmy ponad podziałami politycznymi pochylili się nad losem i sytuacją osób starszych.

  Dubravka Šuica, Vice-President of the Commission. – Madam President, thank you for today’s opportunity to address a key demographic trend that is impacting our entire continent, namely ageing, a trend that will significantly impact the European Union in the coming years and decades. It is vital that we prepare ourselves now. Many thanks to the rapporteur Beata Szydło for the comprehensive report. The issues you address all echo the work of the European Commission, including health and long-term care, measures to encourage active and healthy ageing and social inclusion.

Many of the competences linked to ageing are in the hands of the Member States. Nevertheless, the Commission has an important role in supporting the relevant measures at national, regional and local levels. The von der Leyen Commission is the first one to dedicate one portfolio to demography. Our work is based on the report on the impact of demographic change of June 2020. It is a valuable tool to help us to understand demographic change. We see how life expectancy at birth has increased by about 10 years for both men and women.

One of the most prominent features of ageing is that the sheer number of older people will increase. Today, 20% of the population is over 65. By 2070 it will be 30%. Meanwhile, the share of people above 80 is expected to more than double, reaching 13% in the same period.

The demography report lays the ground for the Green Paper on ageing. I want to emphasise the important message that ageing brings both challenges and opportunities. Ageing is not just a matter for older people. Everyone is impacted directly by the prospect of living a longer life, including the young. We must balance our policymaking for everyone across the entire life cycle, making sure we leave no one behind.

Adopted in January, the Green Paper was launched in the European Union-wide discussion on ageing. It takes a life-cycle approach and reflects the universal impact that ageing has on all generations and stages in life. It highlights the importance of striking the right balance between sustainable solutions for our welfare systems and strengthening solidarity between the generations. In fact, the full title of the paper is ‘Green paper on ageing: fostering solidarity and responsibility between generations’. This highlights the importance we attach to inter-generational fairness.

The paper’s public consultation closed in April. We gathered a total of 473 replies from 26 Member States, as well as some from non-European countries. We are now analysing the input and considering possible policy responses. In this context the Commission has recently published three reports related to ageing, namely the 2021 Pension Adequacy Report, the 2021 Long-Term Care Report, and the 2021 Ageing Report. The reports address some of the main challenges of a continent growing older and identify areas that are key to ensuring intergenerational responsibility and solidarity. I look forward to hearing your views today as we strengthen efforts to address the challenges of ageing and grasp its opportunities.

  Christine Anderson, rapporteur for the opinion of the Committee on Women’s Rights and Gender Equality. – Madam President, this Parliament is the epicentre of good intentions. But as they say, well meant is usually the exact opposite of well done. This Parliament claims concern for our low demography, yet it just voted to accelerate this process by declaring abortion a human right. It claims commitment to reversing the demographic change, but all it can think of is the marginalisation of next-generation Europeans by subjecting them to the negative impact of mass immigration.

It claims to support women in their choices, but all it does is look down on women who choose to prioritise family life over career. It claims to stand for people’s rights, but in truth, above all else, the EU seeks to meet the demands of the labour market. And this, ladies and gentlemen, is what we are really talking about – the demands of the labour market and nothing else. Shame on you, EU.

  Romana Tomc, v imenu skupine PPE. – Spoštovana predsedujoča, lepo pozdravljena gospa komisarka, Dubravka Šuica, zelo pozdravljam današnjo razpravo v Evropskem parlamentu.

Končno je na agendo prišlo tudi področje demografije. Evropa se res stara, in če ne bomo posledic tega staranja predvideli danes, bomo jutri res lahko v veliki zagati.

Nujno opozarjam na porast tako rekoč epidemije nevrodegenerativnih bolezni, kot je Alzheimerjeva bolezen. Potrebujemo seveda dodatna sredstva za raziskave, predvsem pa za vlaganja v človeške vire, ki bodo v prihodnosti skrbeli za obolele in ostarele osebe. Teh namreč danes vse bolj primanjkuje.

Demografski izzivi ne prizadenejo vseh držav na enak način, vendar je trend povsod zaskrbljujoč. V zadnjih letih beležimo tudi porast sovražnega obnašanja do starejših oseb in med pandemijo je ta situacija postala še slabša.

Od Komisije tako pričakujem tudi usmeritve in politike, s katerimi bomo spodbujali medgeneracijsko sodelovanje. Starejše osebe so naša modrost, ki jo lahko z drznimi idejami mlajših oplemenitimo v skupen uspeh.

  Milan Brglez, v imenu skupine S&D. – Gospa predsedujoča, komisarka, kolegice, kolegi. Maske so končno padle. EKR je po devetih mesecih pretvarjanja, da gre za demokratični proces, pokazal, da gre za zlorabo demografije, za spodkopavanje evropskih vrednot – enakosti spolov, pravice žensk, prepovedi diskriminacij.

Poročilo odbora je sicer manj ambiciozno in napredno, kot so dokumenti tako Komisije kot Sveta. Vendar je s pogajanji, tako tehničnimi kot s poročevalci v senci, smo uspeli to besedilo popravljati. Pozitiven odnos do starejših vnesti v njega, demografske spremembe vezati z upoštevanjem celotnega življenjskega cikla in človekovih pravic.

Za S&D so pomembne povezave med načelom enakosti spolov in demografskimi spremembami, potrebno je polno spoštovanje pravic žensk, vključno s spolnim in reproduktivnim zdravjem ter pravicami. Vse to EKR vsekakor ni bilo po godu, zato se danes norčuje iz Evropskega parlamenta z vlaganjem alternativne resolucije, ki izbriše enakost spolov, ženske, manjšine, celo mlade.

Zanika tako več kot polovico Evrope. Gre za strašljivo vizijo prihodnosti Evrope, ki jo ima radikalna populistična desnica na Poljskem, pa tudi posnemovalci drugje po Evropi, vključno s Slovenijo. Dejstvo je, da želi zvesti ženske zgolj na rojstvo otrok in skrb za družino. Pomiluje starejše in invalide ter krepi njihovo odvisnost, o podeželju pa govori zgolj kot o muzeju običajev.

Vsemu temu je danes jasno in glasno potrebno reči ne. Evropa ne gre nazaj v srednji vek. Evropski parlament je dom evropskih vrednot.

  Атидже Алиева-Вели, от името на групата Renew. – Г-жо Председател, статистиката сочи, че населението на Съюза живее по-дълго и в по-добро здраве. Това е страхотно постижение.

Тревожно е обаче, че естественият прираст на населението е негативен през последните 10 години, което води до застаряване на населението и бързо обезлюдяване на отделни региони – тенденция, която за съжаление е силно застъпена и в моята страна – България.

Не можем да си позволим да отлагаме повече. Трябва да се изготви дългосрочна стратегия и план за преодоляване на негативните последици, до които тази тенденция може да доведе, като обезлюдяване на цели райони, сериозен натиск върху пенсионните и здравните системи на държавите, понижаване на конкурентоспособността на Съюза и недостиг на работна ръка. Преди всичко трябва да се отговори на нуждите на гражданите и социалните и здравните системи следва да бъдат подготвени за това. Основополагащо е да се изкорени всякаква форма на дискриминация, базирана на възраст, която за съжаление все още съществува, например при наемане на работа.

Следва да се създадат и благоприятни условия за активно остаряване в добро здраве и да се насърчи по-успешното социално включване на гражданите. Съюзът и държавите трябва да водят последователна и целенасочена политика и да разработват инструменти, които създават повече възможности за реализация на млади хора, да се осигури достъп до качествени услуги за всички граждани включително тези, които живеят в селските райони.

В този доклад ние предлагаме конкретни политики и мерки, които да бъдат разработени и приложени с участието на гражданското общество и местните власти. В този процес следва да се използват и възможностите, предлагани от дигитализацията, за предоставяне на услуги и създаване на възможности за заетост в редица сектори.

  Stefania Zambelli, a nome del gruppo ID. – Signora Presidente, onorevoli colleghi, l'invecchiamento della società è una delle sfide più difficili che l'Europa dovrà affrontare nel prossimo futuro. La popolazione europea sta pian piano diminuendo e si stima che nel 2070 conterà solo il 4 % di tutta la popolazione mondiale.

I cambiamenti demografici in atto e il minor numero di nascite stanno portando allo spopolamento di intere aree, specialmente quelle rurali e quelle montane. Da un lato, è obbligatorio dare sostegno e creare una strategia per i nostri anziani che in questo momento stanno soffrendo a causa della pandemia; è però necessario sostenere la natalità perché si possano mitigare gli effetti dell'invecchiamento della popolazione, dando incentivi alle giovani coppie, sostegni familiari e politiche per migliorare l'occupazione.

Sono strumenti che dobbiamo mettere in atto il prima possibile per non rassegnarci a questo continuo calo demografico.

  Elżbieta Rafalska, w imieniu grupy ECR. – Pani Przewodnicząca! Sprawozdanie podejmuje bardzo ważny problem społeczny. Kto wie, czy problem starzejącego się społeczeństwa, wyzwań, wobec jakich stajemy, sytuacji demograficznej, nie jest największym wyzwaniem społecznym. Dlatego gratuluję sprawozdawczyni, która podjęła się tego tematu z inicjatywy własnej EKR, solidnie go przez wiele miesięcy prowadziła i doprowadziła to sprawozdanie do pewnego punktu. Za tym sprawozdaniem kryły się miesiące trudnych kompetentnych prac.

Bardzo żałuję, że te wysiłki w jakimś stopniu zostały zniszczone przez, powiedzmy sobie otwarcie, rozgrywki ideologiczne, bo dzisiaj okazuje się, że europejską lewicę bardziej obchodzą te rozgrywki ideologiczne niż sytuacja osób starszych, ponieważ odrzucają mądre wyważone propozycje, które były złożone na początku. Stąd przygotowaliśmy i złożyliśmy poprawkę – rezolucję alternatywną, która wraca do tekstu wyjściowego, jest spójna, kompleksowa i bardzo dobra, i proszę o poparcie tej poprawki.

  Marc Botenga, au nom du groupe The Left. – Madame la Présidente, cela fait des années que l’Europe pousse les gens à travailler plus longtemps – 60, 65, 67 ans – et plus on recule l’âge de la pension, plus il y a de malades de longue durée. En gros, vos politiques rendent les gens malades.

Vous imaginez ma révolte quand j’ai lu dans votre nouvelle analyse, votre livre vert, qu’idéalement, l’âge de la pension devrait passer à 70 ans en Europe, voire 72 au Luxembourg et en Lituanie. Mais vous vous imaginez? En Lituanie, l’espérance de vie moyenne pour les hommes n’est même pas de 72 ans. Vous voulez vraiment que les gens crèvent au boulot? C’est quand même incroyable que vous osiez dire ça. Alors moi, je suis assez d’accord avec ce que m’a dit Joëlle. Joëlle est aide ménagère et m’a dit: «Je voudrais que les politiciens travaillent une semaine ou quelques jours comme nous. Ils se rendraient compte que travailler jusqu’à 67 ans, c’est pénible. On n’en peut plus.»

Garantissons le droit au repos! La pension – une pension digne et décente – est un droit humain. Et si la Commission européenne n’est pas d’accord, alors qu’elle bosse une semaine comme aide ménagère! On va envoyer tous ces commissaires faire cet effort, à bosser un peu durement comme aide ménagère ou comme travailleur... Et ils comprendront pourquoi nous disons que travailler plus longtemps n’est pas faisable.

  Ádám Kósa (NI). – Elnök Asszony! Az idősek a társadalom értékes tagjai. Fontos, hogy életüket méltósággal és független módon élhessék. Segítenünk kell idősödő családtagjainkat, hogy az új technológiákkal élhessenek, otthonaikat szükségeiknek megfelelően átalakíthassák, és megtanulják kezelni az e-szolgáltatásokat is. Ugyanúgy, az idősek segíthetik felnőtt gyermekeiket az újabb generációk érkezésekor. Hazámban, Magyarországon a még dolgozó nagyszülők minden unoka születése után öt nap extra szabadságot kaphatnak, illetve arra is van lehetőség, hogy a nagyszülők otthon maradhassanak a kisbabával, hiszen az unoka kétéves koráig gyermekgondozási díjat is kaphatnak. Bátorítom önöket, hogy ezeket a jó példákat vegyék át Magyarországtól.

  Jarosław Duda (PPE). – Pani Przewodnicząca! Pani Komisarz! Szanowni Państwo! Z satysfakcją przyjmujemy przygotowane przez Parlament Europejski sprawozdanie, zwłaszcza wobec zainteresowania Komisji i Rady problematyką starzenia się. Zmiany demograficzne mają rozległe konsekwencje i tylko strategiczne podejście pozwoli na wykorzystanie szans, jakie niesie wydłużenie życia Europejczyków oraz sprostanie wyzwaniu. Starzenie się powinno być traktowane na równi z taką samą uwagą jak transformacja zielona i cyfrowa.

Walorem sprawozdania jest podejście oparte na prawach obywateli i niedyskryminacji. Podkreśla ono wkład osób starszych w życie społeczne i gospodarcze. Dotyka bardzo bolesnych kwestii, w tym ageizmu, przemocy, nadużyć i oszustw wobec osób starszych, ubóstwa, sytuacji kobiet, przepaści cyfrowej. Uważam, że zabrakło w nim podejścia uwzględniającego potrzeby i trudności wszystkich pokoleń. Jestem też zaskoczony, że ECR złożył poprawkę w formie okrojonego alternatywnego tekstu, który pomija wiele kwestii, co do których jednak osiągnęliśmy porozumienie w komisji EMPL.

  Leszek Miller (S&D). – Pani Przewodnicząca! Zajmujemy się sprawozdaniem, które, jak trafnie powiedziała pani Szydło, porusza fundamentalny problem, jakim jest starzejące się społeczeństwo Europy. W sprawozdaniu przyjętym przez Komisję Zatrudnienia i Spraw Socjalnych trafnie zidentyfikowano problemy i wskazano, że kluczem do ich rozwiązania jest zapewnienie sprawiedliwych systemów zabezpieczenia społecznego, umożliwienie kobietom i mężczyznom godzenia życia zawodowego z rodzinnym, skuteczna opieka zdrowotna i niedyskryminacja. W kontekście zwiększenia dzietności słusznie wskazuje istotną rolę wspierania praw kobiet, odpowiedniej edukacji oraz dostępu do usług i towarów w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego.

Mimo tych zalet sprawozdawczyni komisji pani poseł Szydło kwestionuje treści sprawozdania, zgłaszając alternatywny projekt rezolucji. Projekt, w którym pomija się tak istotne sprawy jak zwalczanie dyskryminacji, nierówności w zatrudnianiu i wynagradzaniu albo wsparcie kobiet żyjących na obszarach wiejskich. Takie postępowanie jest niezrozumiałe. Mam nadzieję, że Parlament opowie się za przyjęciem sprawozdania komisji wraz z poprawkami proponowanymi przez naszą grupę.

  Dragoş Pîslaru (Renew). – Doamnă președintă, doamnă comisar Dalli, în ciuda provocărilor actuale, avem o șansă unică să schimbăm perspectiva asupra fenomenului de îmbătrânire, așa cum alături de Renew Europe am susținut în acest raport.

Măsurile pentru îmbătrânirea activă trebuie să permită activități cu impact în comunitate, un cadru de muncă flexibil pentru angajații vârstnici, schimburi intergeneraționale și acțiuni pentru menținerea stării de sănătate. Toate acestea potențează economia argintie, care va crea o piață uriașă la intersecția dintre cererea cauzată de schimbările demografice și oferta bazată pe revoluția tehnologică.

Există un potențial enorm pentru susținerea industriei de îngrijire, adică a serviciilor medicale și de terapie pentru afecțiuni cronice oferite îndeosebi populației vulnerabile îmbătrânite. Pentru România vorbim de un potențial economic enorm ce ar putea să plaseze țara ca unul din liderii acestui domeniu.

Susțin crearea unei rețele naționale la standarde europene pentru asistență medicală geriatrică, cercetarea și gerontologia socială, îngrijirea geriatrică și paliativă și cuplarea cu turismul de sănătate și balneoclimateric. Contribuția profesioniștilor români din medicină și asistență medicală este deja un fundament recunoscut la nivel european pe care putem clădi temeinic.

  Guido Reil (ID). – Frau Präsidentin, liebe Kolleginnen und Kollegen! „Unsere Oma fährt im Hühnerstall Motorrad. Unsere Oma ist ‘ne alte Umweltsau.“ Das sang der WDR-Kinderchor vor zwei Jahren zur Weihnachtszeit. Die Intendanten des öffentlich-rechtlichen Senders fanden es offensichtlich lustig. Und warum die Oma eine Umweltsau ist, wurde in einer Strophe auch deutlich: weil unsere Oma Billigfleisch beim Discounter kauft.

Also das war genau der Grund, warum meine Mutter in die AfD eingetreten ist. Denn meine Mutter ist eine von 17 Millionen deutschen Rentnern, die weniger bekommen als 1 000 Euro. Und die kaufen nicht beim Discounter, weil sie es gerne wollen, sondern weil sie es müssen, weil sie arm sind.

Und wie sieht das deutsche Rentensystem im europäischen Vergleich aus? Unsere Nachbarn, die Österreicher, bekommen im Schnitt ganze 800 Euro mehr als die Deutschen – 800 Euro! Die Italiener arbeiten durchschnittlich 32 Jahre und bekommen 91,8 % ihres Gehalts als Rente, die Franzosen 35,4 Jahre, und sie bekommen 73,6 % ihres Gehalts, die Spanier 35,3 Arbeitsjahre und 83,4 % des Gehalts. Und wie sieht es im reichen Deutschland aus? Im reichen Deutschland? Wir arbeiten am längsten: 39 Jahre, und wir kriegen am wenigsten: 51,9 %.

Was stimmt da nicht? Da stimmt vieles nicht. Es stimmt nicht, dass hier Politiker am Werk sind, die die Nöte der Bevölkerung überhaupt nicht mehr verstehen, weil sie sich selbst überhaupt keine Sorgen machen müssen – die sind prima versorgt. Aber die Realität bei den Menschen, die nehmen die überhaupt nicht mehr wahr. Wir brauchen eine alternative Politik. Wir brauchen die Alternative für Deutschland.

  Beata Szydło (ECR). – Pani Przewodnicząca! Pani Komisarz! Szanowni Państwo! Alternatywna rezolucja została przez nas przygotowana dlatego, że uważamy, iż jest to niezwykle ważny problem: starzejące się Europa i godna starość. Natomiast nie możemy się zgodzić, nie mogę się zgodzić na to, ażeby sprawozdanie o osobach starszych, o seniorach podlegał jakimś ideologicznym rozgrywkom, tak jak próbuje to zrobić jedna z grup politycznych. Nie mogę się zgodzić na to, żeby radykalna lewica w każdym dokumencie bez względu na to, czy tego temat dotyczy, czy nie, postulowała, żeby były wprowadzone tematy dotyczące np. praw reprodukcyjnych. I żadna ideologiczna rozgrywka i próba presji wywierania na mnie czy na moich kolegów nie zmusi nas do tego, byśmy zrezygnowali z naszych wartości, zasad, które wyznajemy i które uważamy, że jesteśmy winni naszym wyborcom, obywatelom Europy, którzy powierzyli nam te mandaty, nam wszystkim, żebyśmy zajmowali się ich sprawami, a nie właśnie ideologicznymi rozgrywkami.

  Eugenia Rodríguez Palop (The Left). – Señora presidenta, para afrontar el envejecimiento en Europa necesitamos un pacto por los cuidados y una fuerte inversión pública en servicios sociales, sin perder de vista la perspectiva de género.

Pensar en las mujeres, pero no para socavar su autonomía reproductiva y convertirlas en máquinas paridoras al servicio de la patria, sino para darles una vejez mejor de la que tienen. Porque nuestras abuelas, las grandes cuidadoras, viven peor que sus homónimos varones. Sufren la precariedad, el paro y la brecha salarial cuando son jóvenes y la de pensiones cuando son mayores. Muchas viven solas y tienen más dificultad para acceder a servicios sanitarios, cuidados de larga duración o a una vivienda digna.

Cuando analizamos el envejecimiento de la población, tenemos que pensar en la desigual distribución de las tareas de cuidados y en la penalización laboral de la maternidad, más que en la prohibición del derecho al aborto o en esas políticas familistas que usan el cuerpo de las mujeres en edad reproductiva para abandonarlas después a su suerte.

La clave está en cuidar de ellas, de quienes nos cuidan, pero en todos los momentos de su vida.

  Antonius Manders (PPE). – Voorzitter, mevrouw de commissaris, het is goed dat we deze resolutie hebben opgesteld om de commissaris alvast wat handvatten te geven voor de tenuitvoerlegging van het actief ouder worden.

Ik ben met name gekozen door ouderen op de lijst van een ouderenpartij en vind het dan ook bijzonder dat dit Parlement over ouderen spreekt. Ik ben blij dat mijn amendement is aangenomen, omdat het ervoor zal zorgen dat we ook met ouderen gaan praten. De bevolking van de Europese Unie bestaat uit jong en oud. We praten vaak over mensen, maar ik ben van mening dat we juist met mensen moeten praten. Ik ben wellicht een van de weinige opa’s in het Parlement en weet daarom hoe belangrijk het is om die levenservaring te kunnen inzetten.

Ik ben blij dat de commissaris reeds in een eerder stadium heeft aangegeven voorstander te zijn van de parallelle opzet van een ouderenparlement naast het jongerenparlement om de ervaring van ouderen te gebruiken voor de vormgeving van beleid en niet ter bepaling van de pensioenleeftijd of ter invulling van het pensioenbeleid. Deze zaken vallen namelijk onder het nationaal beleid.

We moeten slimme systemen bedenken om de pensioenen betaalbaar te maken.

  Agnes Jongerius (S&D). – Voorzitter, mevrouw de commissaris, vergrijzing in Europa kán problemen met zich meebrengen. Voorzieningen moeten worden aangepast, en in hoeverre dat moet gebeuren verschilt per regio. Maar we hebben dus creatieve oplossingen nodig.

Maar laat één ding duidelijk zijn: vrouwen zijn geen instrument van bevolkingspolitiek, dat kun je op je buik schrijven. En dat de PiS-partij hierop aanstuurt, is werkelijk van de zotte. Niet de kerk, niet de staat, maar vrouwen zelf gaan over de vraag of zij wel of niet kinderen willen. En vrouwen in Europa moeten ervan uit kunnen gaan dat seksuele en reproductieve gezondheid goed geregeld is in Europa. Ze moeten kunnen uitgaan van een goede balans tussen werk en privé waarbij zij niet voorbestemd zijn voor het aanrecht.

Vrouwenrechten – ik wou het hier maar duidelijk zeggen –, ik laat ze niet door dit rapport deleten.

  Miriam Lexmann (PPE). – Vážená pani predsedajúca, európska spoločnosť starne. Tomuto vývoju predchádzali komplexné príčiny, ktoré vyústili do nižšej pôrodnosti, ale aj odlivu mladých ľudí z niektorých oblastí. Žiaľ, nezareagovali sme včas s podpornými politikami. Dnes vidíme narastajúci efekt takzvaných sendvičových rodičov, ktorí popri deťoch len ťažko zvládajú starostlivosť o svojich rodičov preto, lebo nemáme potrebnú infraštruktúru. Bije hodina dvanásta. Na to, aby sme prijali účinné politiky dôstojného starnutia, seniori potrebujú prístup k zdravotnej starostlivosti či opatrovateľským službám, ale aj k celoživotnému vzdelávaniu. Samozrejme, dobre nastavená rodinná politika a spravodlivé ohodnotenie starostlivosti o deti v dôchodkovom systéme sú absolútne kľúčové. Treba tiež vyzdvihnúť veľký potenciál nových digitálnych asistenčných technológií, ktoré môžu seniorom významne pomôcť k samostatnému životu.

Dôstojnosť života našich rodičov a starých rodičov je totižto naším zrkadlom.

  Robert Biedroń (S&D). – Pani Przewodnicząca! Powiedzmy sobie szczerze, jesteśmy w bardzo kuriozalnej sytuacji, w której autorka swojego własnego sprawozdania je kontestuje, kontestuje tylko dlatego, że próbowała tylnymi drzwiami wprowadzić sprawozdanie pisane pod dyktando Watykanu. Sprawozdanie, w którym kobieta sprowadzona jest do roli przedmiotu, do inkubatora, który ma tylko rodzić dzieci. Sprawozdanie, w którym seniorzy, osoby starsze, osoby z niepełnosprawnościami traktowane są w sposób paternalistyczny. Nie udało się to jej i całe szczęście, bo była to przerażająca dystopia, którą próbowała zaszczepić z ziemi pisowskiej do europejskiej. Na szczęście postawiliśmy temu opór.

Dlaczego? Dlatego, że to nie jest nasza wizja Europy. To nie są nasze wartości, naszymi wartościami jest wolność, równość, sprawiedliwość społeczna i dbanie o wszystkich, bez względu na wykluczenia. Dlatego cieszę się, że to sprawozdanie dzisiaj wygląda całkiem inaczej, niż kiedy zostało zaproponowane w wersji fatalnej i nie do zaakceptowania.

  Rosa Estaràs Ferragut (PPE). – Señora presidenta, el envejecimiento de la población es, sin duda, uno de los desafíos más significativos de la Unión Europea y de todo el continente. Hay un aumento de la esperanza de vida mucho mayor, hay un descenso de las tasas de natalidad, hay una disminución de la población en edad laboral, y, en definitiva, eso provoca una reducción de la proporción europea respecto a la población mundial. En algunas regiones de mi país, España, se producen también unas situaciones importantes de despoblación. Esto tiene consecuencias desde un punto de vista personal, pero también desde un punto de vista social.

Por lo tanto, es importante que asumamos el desafío y analicemos el impacto de este envejecimiento, que tiene que ser un envejecimiento digno y saludable. Se tiene que tener en cuenta, también, la perspectiva de género. Tiene que haber un aprendizaje permanente. Es muy importante el tema del voluntariado. Cuando una persona mayor quiere seguir aprendiendo, se va a una biblioteca y, por eso, es muy importante la solidaridad intergeneracional como valor fundamental de la Unión. Hay que apostar por los cuidados de larga duración, que además han de ser cuidados de calidad y accesibles. Y hay que luchar contra la pobreza en la vejez y, sobre todo, por que haya pensiones adecuadas y sostenibles, especialmente las de viudedad. Solo así estaremos a la altura de nuestros valores europeos.

  Dubravka Šuica, Vice-President of the Commission. – Madam President, I want to thank you for this very enriching debate. All of you said ageing starts from the moment we are born, so ageing is a very complex phenomenon. Many of you said that ageing is a challenge, but it is also an opportunity since we said at the beginning that in the last 50 years we live 10 years more, which means that we live longer and healthier lives, so this is also very important. And I have to highlight once again that this is the first ever Commission which assigned one portfolio to demography, which shows how important demography is for us in Europe.

So your report shows that tackling ageing requires a whole-of-government approach. You identify a common goal of ensuring intergenerational solidarity and upholding the rights of everyone at all stages in life.

I have been listening carefully to the points you raised. Many principles of the European pillar of social rights relate to ageing, including the principle of lifelong learning, access to quality and affordable health and long-term care, pensions, many others. In synergy with the Green Paper, the European social rights action plan announced several initiatives relevant for ageing policies including the initiative on long-term care in 2022. The European Union gender equality strategy is also relevant in tackling ageing trends. It delivers on the Commission’s commitment to achieving a Union of equality. Women often align their decision to work and how to work with their caring responsibilities. They carry a disproportionate burden of unpaid work, which constitutes a significant share of economic activity. Accumulated lifetime gender employment and pay gaps result in an even wider pension gap and consequently older women are more at risk of poverty than men. This is what many of you highlighted today.

Demographic change is happening in real time. Never before have citizens enjoyed such long and healthy lives. This is a major achievement of our social market economy model. Addressing demographic change is key to building a fairer and more resilient society. The European Union and its Member States can prevent or limit the negative impact of ageing. I reiterate once again, this is mostly in the competence of the Member States. For this, we need the firm commitment and engagement of young and older people. We need to foster intergenerational solidarity and responsibility with enabling policies.

I want to thank Parliament for your work on ageing policies, and we look forward to continued cooperation on demography.

  Przewodnicząca. – Zamykam debatę.

Głosowanie nad poprawkami odbędzie się we wtorek 6 lipca 2021 r. Głosowanie końcowe odbędzie się w środę 7 lipca 2021 r.

Oświadczenia pisemne (art. 171)

  Isabel Carvalhais (S&D), por escrito. – A evolução demográfica tem impactos diferentes nas regiões europeias, afetando de forma mais grave as zonas rurais e remotas, que também estão a sofrer um declínio da sua população, que poderá ter um impacto negativo na coesão social, económica e territorial da União europeia. Por outro lado, o envelhecimento da mão-de-obra e a falta de renovação geracional é um problema que afeta com maior intensidade a agricultura. Na minha qualidade de relatora do S&D para o parecer da Comissão da Agricultura e do Desenvolvimento Rural defendi ser necessária uma abordagem multidimensional e a importância de promover uma complementaridade e sinergia mais amplas entre as áreas políticas e os instrumentos de apoio de forma a vencer o desafio demográfico que a União Europeia enfrenta. O relatório apresentava algumas lacunas nomeadamente no que diz respeito à importância da igualdade de género, da integração do género e da proteção dos direitos das minorias, no quadro da ação necessária para enfrentar os desafios demográficos, pelo que apoio as emendas que forma submetidas neste sentido e que creio serem fundamentais para a melhoria do texto final.

  Λευτέρης Χριστοφόρου (PPE), γραπτώς. – Η γήρανση του πληθυσμού αποτελεί μια πολύ σημαντική πρόκληση, την οποία η ΕΕ καλείται να αντιμετωπίσει. Το προσδόκιμο ζωής αυξήθηκε, τα ποσοστά γονιμότητας μειώθηκαν, η αστικοποίηση αυξήθηκε και ο ενεργός πληθυσμός συρρικνώθηκε, με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση του μεριδίου των Ευρωπαίων στον παγκόσμιο πληθυσμό. Οι δημογραφικές αλλαγές επιτείνουν επίσης τις διαφορές μεταξύ των περιφερειών και, κατά συνέπεια, προκαλούν μείωση του πληθυσμού της ΕΕ, ιδίως στις αγροτικές περιοχές. Η πανδημία του κορονοϊού ανέδειξε τα προβλήματα που απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή και τόνισε την ανάγκη να θεσπιστεί ειδική στρατηγική της ΕΕ για τους ηλικιωμένους. Στόχος είναι να δοθεί έμφαση στον ρόλο των ηλικιωμένων στις κοινωνίες της ΕΕ, να τους παρασχεθεί η κατάλληλη φροντίδα, να αποτραπεί η μοναξιά στα γηρατειά και να επωφεληθούμε από τις τεράστιες γνώσεις και την εμπειρία τους.

  Patryk Jaki (ECR), na piśmie. – Mamy realny problem w Unii Europejskiej. Na świecie przyrost naturalny jest dodatni, niestety kraje UE mają poważny problem ze starzeniem się społeczeństwa i brakiem przygotowania do tego procesu. Musimy dbać o najstarsze osoby, które przez lata swojego życia budowały to, co mamy obecnie. Zdecydowanie za rzadko korzystamy z ich doświadczenia i wiedzy. Każde życie ludzkie jest bezcenne, każda osoba zasługuje na szacunek i swoje miejsce w społeczeństwie. Cele związane z rozwojem są ważne, ale tylko wtedy, gdy służą wszystkim. Najczęściej skupiamy się na chorobach fizycznych, zapominając o tym, że w słabnącym organizmie bardzo często funkcjonuje bardzo sprawny umysł. Martwi mnie też to, że w tak ważnym dokumencie lewica tradycyjnie przemyciła ideologię. Mam już coraz mniej nadziei na to, że PE skupi się na realnym rozwiązywaniu problemów i szukaniu kompromisu w jakiejkolwiek sprawie. To mógł być naprawdę wartościowy dokument.

  Sandra Pereira (The Left), por escrito. – O discurso dominante faz do aumento da esperança média de vida um fardo para a sociedade, colocando gerações contra gerações, com um único intuito: agravar a exploração e maximizar o lucro. O aumento da esperança média de vida deve ser encarado como uma conquista civilizacional e um fator de progresso. Os avanços tecnológicos permitem que a redução da idade da reforma seja uma realidade e que envelhecer de forma ativa não signifique trabalhar por mais tempo, mas sim continuar a participar política, cívica, cultural e familiarmente na sociedade, usufruindo com qualidade desses anos de vida. Defender o envelhecimento digno passa também pelo combate à precariedade e aos baixos salários, pela garantia dos mais altos padrões de higiene e segurança no trabalho no período de idade ativa, pelo acesso a habitação de qualidade e acessível, pelo acesso universal a cuidados de saúde de qualidade ao longo da vida. Envelhecimento digno é também sinónimo de um robusto sistema de segurança social público, como garantia de proteção social dos trabalhadores ao longo da vida, nomeadamente na velhice, que esteja livre de plafonamentos, que seja regido pelo princípio de solidariedade intergeracional, que assegure o pagamento de pensões e reformas dignas e garanta o acesso universal a todas as dimensões dos cuidados geriátricos.