Doslovno izvješće

Ponedjeljak, 13. veljače 2023. - Strasbourg

13. Biračka prava mobilnih građana Unije na izborima za Europski parlament - Biračka prava mobilnih građana Unije na lokalnim izborima (rasprava)

  Presidente. – L'ordine del giorno reca, in discussione congiunta,

– la relazione di Damian Boeselager, a nome della commissione per gli affari costituzionali, sulla proposta di direttiva del Consiglio relativa alle modalità di esercizio del diritto di voto e di eleggibilità alle elezioni del Parlamento europeo per i cittadini dell'Unione che risiedono in uno Stato membro di cui non sono cittadini (rifusione) (COM(2021)0732 - C9-0021/2022- 2021/0372(CNS) (A9-0297/2022) e

– la relazione dell'on. Joachim Stanisław Brudziński, a nome della commissione per le libertà civili, la giustizia e gli affari interni, sulla proposta di direttiva del Consiglio che stabilisce le modalità di esercizio del diritto di voto e di eleggibilità alle elezioni comunali per i cittadini dell'Unione che risiedono in uno Stato membro di cui non hanno la cittadinanza (rifusione) (COM(2021)0733 - C9-0022/2022 - 2021/0373(CNS)) (A9-0005/2023).

  Damian Boeselager, rapporteur. – Madam President, President Zelenskyy reminded us last week of what it means to be European. Europe is the ideal of diversity, the rule of law, social justice and, above all, peace and democracy. A democracy that, for example, just in the previous debate, we can see where we are fighting for our political ideals rather than just for national interests, at least in principle.

But our democracy has left some space for improvement. Over the last 40 years, we didn’t really update the foundations of how we vote, and over the last 15 years, we didn’t update the functioning of the European Union as such. Why? Because our national leaders don’t seem to care too much.

If you look at it last year, we triggered the treaty changes and there was no real effect yet until now. No national leader really reacted. We triggered electoral law reforms and, again, nothing. When we look at the right of initiative, there’s also no improvement from the Council side and the same for the right of inquiry.

But we should really safeguard our democracy and so I’m happy that at least on this side, when we now look at the rights of mobile citizens, of those citizens that move from one Member State to the next, we do see some improvement. And I do want to thank the shadows for the good cooperation in trying to strengthen their rights.

What have we achieved in this report? We propose to the Council to allow for immediate registration so that whenever you come to a new country, you don’t leave your rights as a citizen of the European Union at the borders, but you can actually take them with you and exercise them easily.

We want to make it more accessible to vote. So that means that we want to make information available in all languages. We want to make it easier for vulnerable and marginalised groups to vote. We want to make it easier for even people with disabilities, older persons, homeless people to cast their vote.

It’s also important that we take note of what works well in different Member States. And so we also recommend to update electoral laws when it comes to postal voting, advance physical voting, proxy voting, mobile polling stations, and also electronic and online voting to make use of modern technologies.

We do believe that it should be possible for everyone without derogation to stand as a candidate, as an EU citizen in the different Member States. And it’s now, I think, imperative that we stand together and try to put pressure on the national leaders to actually implement these rights. Because if you look at it, from the 11 million EU citizens who live in different countries right now, only a very marginal part actually stands as candidates. There’s a low voters turnout as well but it’s really striking that in the 2019 elections only over 1 % of the candidates were actually coming from a different Member State.

We can do so much more. We can be a real transnational, pan-European democracy. But for that, dear colleagues, we really need to make sure that our strong results that we got in our negotiations are also implemented by the Council and that we do get a treaty change and that we do get an update of our electoral law in general.

  Joachim Stanisław Brudziński, Sprawozdawca. – Szanowni Państwo! Traktat zapewnia każdemu obywatelowi Unii, który skorzystał z możliwości na przykład do zamieszkania, podjęcia pracy, studiowania lub prowadzenia badań w państwie członkowskim, którego nie jest obywatelem, prawo uczestniczenia w wyborach lokalnych w państwie członkowskim. Dyrektywa uszczegóływująca to prawo wymaga aktualizacji, dlatego Komisja zaproponowała zmiany. Zmiany te zaproponowane przez Komisję oceniałem i oceniam pozytywnie. Z tego względu w swojej propozycji sprawozdania skupiłem się jedynie na pewnych modyfikacjach.

W tym miejscu chciałbym podziękować wszystkim współpracującym kontrsprawozdawcom za wiele istotnych poprawek i za konstruktywną pracę nad sprawozdaniem. W pierwszej kolejności chciałbym tu wspomnieć o ułatwieniach dla osób z niepełnosprawnościami. Mam na myśli wdrożenie oraz wykorzystywanie technologii wspomagających, takich jak alfabet Braille'a, duży druk, informacje dźwiękowe czy komunikacja w języku migowym. Szczególnie istotną kwestią jest również zobowiązanie państw członkowskich do wyznaczenia właściwych organów, które będą proaktywnie informowały obywateli Unii o warunkach i szczegółach, zasadach rejestracji jako wyborca lub kandydat. Ważne jest według mnie ponadto zapewnienie jasnych, konkretnych i porównywalnych danych. Dzięki zobowiązaniu Komisji do ustanowienia wspólnych wskaźników kolejne oceny stosowania dyrektywy będą mogły lepiej odpowiedzieć na pytanie co do sprawności i jakości funkcjonowania jej przepisów.

Podczas prac nad sprawozdaniem kluczowe były dla mnie zapewnienia, aby nowe przepisy w sposób maksymalny zapewniały równość wszystkich obywateli Unii zgodnie z traktatową podstawą prawną. Jednocześnie dbałem, aby zmiany te nie wywoływały konieczności ponoszenia dodatkowych wydatków z budżetów państw członkowskich. Liczyłem również na pozostanie w ramach zaproponowanego przez Komisję zakresu przekształcenia dyrektywy. Wprowadzono jednak kilka zmian idących w przeciwnym kierunku, które nie pozwalają mi na poparcie finalnego tekstu sprawozdania. Jednym z nich jest obowiązek tłumaczenia większości informacji dotyczących wyborów. Z przygotowanych przez Komisję sprawozdań ze stosowania dyrektywy nie wynikało, by był to element powodujący utrudnienia w wykonywaniu swoich praw przez obywateli. Te zmiany stanowić będą znaczne obciążenia administracyjne i finansowe dla gmin.

Nie mogę być również zadowolony z chęci usunięcia obecnie obowiązującego na mocy dyrektywy odstępstwa, z którego od lat korzysta kilkanaście państw członkowskich. Chodzi mi o możliwość zastrzeżenia przez państwa członkowskie, że tylko ich obywatele mogą być wybierani na niektóre stanowiska. Takie państwa jak Austria, Belgia, Czechy, Estonia, Francja, Grecja, Włochy, Holandia, Polska czy Słowenia musiałyby wprowadzić istotne zmiany w przepisach, aby umożliwić wszystkim możliwość piastowania na ich terytorium niektórych tradycyjnych urzędów, np. burmistrza.

Sprawozdanie końcowe z jednej strony zawiera wiele ważnych elementów, które jednoznacznie wpływają na poprawę warunków wykonywania prawa obywateli, ale z drugiej strony zostały obarczone kilkoma nieakceptowalnymi z mojego punktu widzenia elementami. Z tego względu nie będę mógł go poprzeć.

  Věra Jourová, Vice-President of the Commission. – Madam President, honourable Members, the Commission strongly supports the Parliament’s efforts on updating the rules on the electoral rights of mobile Union citizens.

The rapporteurs have made impressive progress on these files. The Commission believes there is still a window of opportunity to have these new rules enacted before the next, 2024, European Parliament elections. But this window will close soon. Union—level measures are needed to enhance the participation of mobile EU citizens. This group of citizens has grown steadily in the last ten years, reaching 13.7 million citizens. Yet Union citizens still face obstacles in exercising their right to vote and stand as a candidate in other Member States, such as low information levels and burdensome registration formalities.

The Commission has proposed changes to make it easier for mobile EU citizens to vote and stand in local and European elections without changing the overall balance of rights and competences involved in this area. Our proposals draw upon extensive consultations and respond to input received in the framework of the European Cooperation Network on Elections and the expert group on electoral matters.

Information is key for the effective exercise of electoral rights. These proposals will introduce increased responsibilities for Member States to proactively inform mobile EU citizens about their electoral rights in clear and plain language, which is accessible also to persons with disabilities. Voter and candidate registration procedures will be streamlined by introducing standardised templates for the formal declarations that mobile Union citizens have to produce when registering. These declarations will include additional data allowing Member States to accurately identify mobile Union citizens and keep them apprised of their registration status and their rights and obligations.

The Commission’s proposals also ensure that mobile Union citizens are granted access to the same means of voting and remedies available to nationals. In the case of European elections, Member States will have to exchange a common data set to identify voters registered on electoral rolls of the Member States of residence and of nationality. This will reinforce the data exchange mechanism and contribute to the prevention of double voting by mobile Union citizens, an unfair activity that unfortunately happened in the past.

We will also collect relevant statistical data on the electoral participation of mobile Union citizens and a summary of the measures taken to support it. Thank you for your attention.

  Domènec Ruiz Devesa, ponente de opinión de la Comisión de Libertades Civiles, Justicia y Asuntos de Interior. – Señora presidenta Picierno, señora comisaria, una de las innovaciones más importantes del Tratado de Maastricht fue la introducción de la ciudadanía europea, incluyendo el derecho de sufragio activo y pasivo en las elecciones al Parlamento Europeo y también en las elecciones municipales.

Tenemos en este momento más de 13 millones de ciudadanos que viven en otro Estado miembro de la Unión Europea. Por eso, resulta imprescindible que estos ciudadanos puedan ejercer plenamente su derecho al voto y presentarse como candidatos en los procesos electorales, tanto al Parlamento Europeo como en las elecciones locales.

Desafortunadamente, estos ciudadanos se topan con demasiadas trabas administrativas y de información, especialmente las personas con discapacidad. Por tanto, es hora de eliminar estas barreras. Pedimos que se tenga en cuenta este informe para, al menos, incluir tres objetivos en particular: ofrecer más facilidades para inscribirse en el censo como residentes y votantes, facilitar más y mejor información sobre las elecciones en una lengua oficial comprensible para ellos, y, en tercer lugar, velar por las necesidades de los grupos más vulnerables, haciendo el voto accesible para las personas con discapacidad, las personas mayores y las personas sin hogar.

También creo que sería muy importante garantizar en todos los Estados miembros de la Unión Europea el voto por correo.

  Alin Mituța, Raportor pentru aviz, Comisia pentru afaceri constituționale. – Doamna președintă, avem peste 13 milioane de cetățeni mobili în Uniunea Europeană, din care o treime vin chiar din țara mea, din România. Toți acești oameni pot fi și ambasadori ai Uniunii Europene, pentru că sunt cei care beneficiază cel mai direct posibil de beneficiile cetățeniei europene.

Din păcate însă, doar o treime dintre ei sunt la curent cu dreptul lor de a vota sau de a candida la alegerile locale sau la alegerile europene. Lucrul acesta trebuie să se schimbe. Trebuie să informăm mai bine cetățenii mobili în legătură cu drepturile lor, încă din momentul înregistrării reședinței și înainte de fiecare alegeri.

Trebuie să eliminăm toate barierele administrative și discriminările care încă există și trebuie să scădem vârsta de vot la 16 ani, pentru a da șansa tinerilor să participe și ei la viața democratică a Uniunii. Doar așa putem îmbunătăți democrația europeană și putem întări acel spirit comun de apartenență.

  Paulo Rangel, em nome do Grupo PPE. – Senhora Presidente, a livre circulação das pessoas na União é, sem dúvida, uma das maiores conquistas da cidadania europeia. E ela tem, também, como implicação que os cidadãos europeus que residem noutros Estados—Membros possam participar nas eleições europeias, o que, por si, já era, obviamente, um imperativo da cidadania europeia, mas também nas eleições municipais, porque fazem parte da vida da comunidade local. Portanto, é fundamental garantir que todos aqueles que gozam de cidadania europeia possam participar, seja como candidatos, seja como eleitores, nas eleições europeias e nas eleições municipais.

Esta reforma visa, precisamente, aumentar e facilitar o acesso das cidadãs e dos cidadãos a este direito de voto. Ela visa essencialmente que, hoje, em termos de registo e de recenseamento, em termos de acesso à informação numa língua que seja compreensível para os cidadãos, que são candidatos ou eleitores, e também os cidadãos com alguma deficiência possam ter muito maior facilidade no exercício do seu direito.

Não está aqui em causa o sistema eleitoral, qualquer que ele seja, qualquer que seja a lei eleitoral europeia ou a lei eleitoral de cada Estado-Membro para os municípios, os cidadãos europeus devem ter pleno direito de acesso à capacidade eleitoral passiva e ativa.

  Gabriele Bischoff, im Namen der S&D-Fraktion. – Frau Präsidentin! Frau Kommissarin Jourová hat es gerade gesagt: Wir haben hier ein Zeitfenster, ein kleines Zeitfenster vor der europäischen Wahl, wo wir noch handeln können und sicherstellen können, dass die 11 Millionen EU-Bürgerinnen und -Bürger, die wir haben in Europa, die in einem anderen Land leben, lieben, arbeiten, dass die auch wirklich an den Europawahlen teilnehmen.

Und ja, theoretisch können sie es. Es ist ein wichtiger Fortschritt gewesen, aber wir haben immer noch so viele Hürden, seien es sprachliche Hürden, die hier angewandt wurden, oder seien es bürokratische Verfahren manchmal, die es eben schwer machen für jemanden, der da arbeitet, aber sich nicht in den Bürokratien auskennt, tatsächlich auch sein Recht wahrzunehmen.

Und deshalb ist es richtig, dass wir jetzt noch mal einen Push machen, um die Demokratie für EU-Bürgerinnen und -Bürger zu stärken, weil das Grundrecht, an Wahlen teilzunehmen, eben auch praktisch bedeutet, dass es signalisiert: Hier bin ich zu Hause, hier möchte ich mitbestimmen, wer meine Interessen in Europa, im Europäischen Parlament vertritt. Und deswegen gibt es hier noch starken Handlungsbedarf.

  Yana Toom, on behalf of the Renew Group. – Madam President, I would also like, like other colleagues, to stand here and talk about all the good points that we have agreed on, like requiring electoral information to be available in more languages, asking more countries to automatically enlist new residents as voters and removing old and useless derogations.

But I also have to remind you of hundreds of thousands of Europeans who are left behind. Hundreds of thousands of stateless people in the Baltics do not have the right to vote in national and European elections. The non-citizens in Latvia do not have the right to vote, even in local elections, and I’m speaking about the people who were born and raised in that country.

In this House, we pride ourselves on the democratic mandate we get from Europeans. We say again and again how much we believe in democratic participation, yet our ambition with these voting rights paint a different picture. I hope that the next time we review these rules, we ensure that everyone permanently residing in Europe, everywhere in Europe, is entitled to vote. And I very much hope that we will not wait another 28 years for that.

  François Alfonsi, au nom du groupe Verts/ALE. – Madame la Présidente, Madame la Commissaire, le rapport sur les droits des citoyens de l’Union pour participer aux élections municipales conduit au renforcement de la démocratie européenne, à travers les droits des citoyens européens qui vivent en dehors de leur pays d’origine. Il va faciliter leur insertion dans la vie démocratique en général en améliorant leur capacité à s’impliquer dans la démocratie locale là où ils vivent, notamment à travers les élections municipales.

Le rapport propose de faciliter leur participation directe à la démocratie locale, aux élections municipales, que ce soit comme électeur ou comme candidat, en étant mieux informé et mieux incité à s’y impliquer.

Chaque État d’accueil devra améliorer l’information des citoyens concernés dans leur langue – y compris s’il s’agit une langue régionale –, faciliter la mise en œuvre de leurs droits et permettre leur implication dans les débats politiques qui sont aussi les leurs. Toutes les restrictions actuelles devront être levées.

Ce rapport fait donc progresser la démocratie européenne. Il apportera à chaque citoyen concerné un sentiment renforcé d’appartenance à l’Union et une meilleure implication dans la vie politique locale là où il vit. Notre groupe votera pour et demande au Conseil de le soutenir également.

  Patricia Chagnon, au nom du groupe ID. – Madame la Commissaire, Madame la Présidente, chers collègues, ici à cette tribune, je souhaite rappeler que la citoyenneté européenne n’existe pas et n’existera jamais.

La citoyenneté est liée à une nation. L’Europe n’est pas une nation et par conséquent, la citoyenneté européenne ne peut pas exister et n’existera donc jamais. C’est une construction purement idéologique: l’Union européenne est composée des citoyens des différentes nations qui la composent.

Au lieu de tirer les leçons des contestations de plus en plus nombreuses des peuples d’Europe, qui se lèvent contre l’empire que vous avez créé, vous avancez avec arrogance et mépris dans votre projet d’intégration. Votre projet finira par se fracasser sur la réalité des peuples, car notre soif de liberté finira par triompher.

Les peuples ne sont pas interchangeables, ni intégrables à votre empire par une artificielle «citoyenneté européenne». Les empires ne sont que des parenthèses dans l’histoire des peuples et notre Alliance européenne des nations est bien l’avenir.

  Leila Chaibi, au nom du groupe The Left. – Madame la Présidente, chers collègues, 12 millions d’Européens vivent dans un pays de l’Union européenne qui n’est pas le leur.

Ces Européens ont le droit de travailler, de vivre et d’étudier dans un autre État membre et ça, ils le savent. Ces citoyens mobiles ont également le droit de voter aux élections européennes dans leur pays d’accueil mais souvent, cela, ils ne le savent pas. Et donc, en pratique, ils ne votent pas du tout: ni dans leur pays de base, car ils n’y vivent pas, ni dans leur pays d’accueil, car ils ne savent pas qu’ils en ont le droit.

Ce rapport vise justement à rendre ce droit effectif, d’abord et avant tout en favorisant l’accès à l’information, qui sera donnée aux citoyens mobiles dès qu’ils s’enregistrent dans leur nouveau pays de résidence. Ainsi, ils pourront choisir en toute connaissance de cause, dès leur arrivée, de voter dans leur État membre d’origine ou depuis leur État membre de résidence.

Dans un contexte où l’abstention est massive à chaque élection européenne – je ne dis pas que la révision de cette directive est une solution magique –, nous ne pouvons pas rechigner à ce que davantage de citoyens puissent se rendre aux urnes lors des élections européennes et ce rapport y contribue.

  Ivan Vilibor Sinčić (NI). – Poštovana predsjedavajuća, moja Hrvatska je zemlja birača duhova. Birački popisi su neuređeni, često glasaju mrtvi ili oni koji su iselili, a birača ima mnogo više nego što ima stanovnika.

Kada sam se prvi puta kandidirao, bilo je desetak birača registrirano na mojoj adresi, od kojih većinu nikada nisam poznavao niti imaju ikakve veze s tom adresom. U Hrvatskoj se birač nigdje ne potpisuje pa niti nema dokaza je li ikada glasao ili nije glasao.

Izborne jedinice su toliko nakaradne da je napokon i Ustavni sud prije nekoliko dana, nakon tužbe, srušio i Zakon o izbornim jedinicama. Neki zastupnici birani su s desetak tisuća glasova, dok iza nekih stoji svega nekoliko stotina glasova u 12. izbornoj jedinici. Taj neustavan sustav dojadio je i Bogu i narodu, i stručnoj i političkoj javnosti. Narušena je jednakost biračkog prava odnosno svačiji glas ne vrijedi jednako niti svatko u jednakoj mjeri ne utječe na ishod izbora.

Sve navedeno i još mnogo toga ide na ruku onima koji su takav sustav i gradili da ostanu na vlasti. Sav taj nered i nepravdu Europa je prepoznala pa nam je dala Dubravku Šuicu, komesara za demokraciju.

Međutim, ovdje danas imamo prijedlog o uvođenju elektroničkog i on line glasovanja, doduše samo za lokalne i europarlamentarne izbore za sada. To je poticaj da se urede i birački popisi i u Hrvatskoj. To je poticaj da i oni Hrvati koje je vlast istjerala u inozemstvo mogu mnogo lakše izaći na glasovanje i birati, i to bez obzira koliko su udaljeni od konzulata. Konačno, jedna korisna iz Bruxellesa!

  Loránt Vincze (PPE). – Madam President, dear Commissioner Jourová, I would like to thank the rapporteur, Damian Boeselager, for the very good cooperation in preparing Parliament’s position.

Available data makes it evident that the participation rate in elections among the mobile European citizens is much lower than that of the nationals in a Member State. There are many factors influencing the decision to vote or not, and certainly the registration process is the most significant.

We need to close this representation gap in which the views of citizens making use of the freedom of movement are less reflected than those of other EU citizens. Mobile European citizens need to know about their right to vote and the steps they need to take for the registration in the electoral roll.

I am glad that the report of the Parliament has improved the language on the possibility of immediate registration as a voter or candidate at a time of requesting a residence permit, has made it clear for voters that they have the choice of expressing their political preference in either the home state or the country of residence, and it has strengthened the references to information provision on the prohibition of double voting.

And, in this regard, it is regretful that not all Member States have ratified the Council’s decision of 2018 amending the 76 electoral rule, which requires effective, proportionate and dissuasive penalties in Member States in the event of double voting. In its absence, strengthening the information provision through this Directive is most useful.

  Pedro Silva Pereira (S&D). – Senhora Presidente, Senhora Comissária, Caros Colegas, a liberdade de circulação das pessoas é das mais importantes vantagens concretas da cidadania europeia, e os cidadãos conhecem e reconhecem-na bem. Mas, a mobilidade não pode pôr em causa o exercício dos direitos de voto e de participação política dos cidadãos europeus que fazem uso da sua liberdade de residir em países diferentes do seu país de origem.

Por isso, o Parlamento Europeu faz hoje uma chamada de atenção à Comissão e ao Conselho para que tomem medidas que eliminem barreiras e facilitem o direito de voto dos imigrantes nas eleições europeias. Mecanismos de recenseamento automático, mecanismos de voto antecipado, de voto por correspondência podem fazer toda a diferença para muitos imigrantes e outros cidadãos em mobilidade.

São também muito necessárias e urgentes medidas de informação sobre os direitos de participação política no próprio momento do registo, sempre que possível em língua acessível, e campanhas de sensibilização. Ainda vamos a tempo de ter mais cidadãos imigrantes a votar nas próximas eleições europeias, mas para isso é preciso fazer, e fazer agora o que ainda não foi feito.

  Sandro Gozi (Renew). – Madame la Présidente, Madame la Vice-Présidente de la Commission, chère Věra, chers collègues, en 2019, s’est déroulé un événement démocratique très inquiétant – lors des élections européennes – dont personne n’a parlé. Que s’est-il passé?

Les abstentionnistes chez les expatriés étaient 9 millions de personnes, soit l’équivalent de 70 % de la population d’un État de taille moyenne en Europe (13 millions). Il s’agit d’Européens résidant dans un État membre autre que leur pays d’origine. Leur droit fondamental de participation démocratique a été lourdement limité par des incohérences bureaucratiques et par le manque d’informations.

En tant que citoyen italien, résident et élu en France, je suis convaincu que nous passons ainsi à côté de la plus belle opportunité offerte par notre Union: être citoyen à plein titre, partout dans notre Union. Notre rapport va exactement dans ce sens: nous devons éliminer, et ce très rapidement, les obstacles inacceptables à la participation démocratique en vue des élections européennes de 2024.

  Salvatore De Meo (PPE). – Signora Presidente, onorevoli colleghi, come è stato detto sono ancora troppi i milioni di cittadini europei che vivono e risiedono, anche per motivi di lavoro o di studio, in uno Stato diverso da quello di origine, che purtroppo non riescono a esercitare i loro diritti elettorali.

Bassa è la loro affluenza alle urne rispetto ai cittadini nazionali, e ancora più bassa è la percentuale di coloro che decidono di candidarsi in un paese diverso da quello di origine. In realtà, questi cittadini rappresentano quella mobilità sociale tanto aspirata per rafforzare il progetto di integrazione europea, ed è per questo che oggi il Parlamento si esprime in modo chiaro perché essi possano e debbano essere favoriti e facilitati a candidarsi e a poter votare, soprattutto con riferimento alle persone con disabilità.

Non dimentichiamo che la partecipazione alla vita politica è il presupposto fondativo di ogni democrazia e le norme nuove che proponiamo intendono avere anche un effetto di europeizzazione per cambiare il modo in cui i cittadini dell'Unione europea vedono la democrazia europea, rafforzandone il sentimento di appartenenza e combattendo quello che, a mio avviso, è il vero nemico che dobbiamo affrontare: l'astensionismo.

  Lukas Mandl (PPE). – Sehr geehrte Frau Präsidentin, liebe Kolleginnen und Kollegen! Ich entschuldige mich für die Verspätung bei den außenpolitischen Debatten, aus denen ich gerade komme.

Es ist mir aber wichtig, mich zu dieser demokratiepolitischen Debatte noch zu äußern, denn das Wahlrecht ist ein staatsbürgerliches Recht – eines der wichtigsten staatsbürgerlichen Rechte in unseren demokratischen Systemen, die von innen und außen so unter Druck sind. Und es ist auch ein unionsbürgerliches Recht, weil auch Unionsbürgerinnen und Unionsbürger nicht nur ihre europäische Vertretung – das Europäische Parlament – wählen, sondern auch auf der kommunalen Ebene wählen können, wenn sie in einer europäischen Kommune in der Europäischen Union leben. Das ist viel wert.

Und es ist besonders viel wert, dass man die eigene Vertretung im Europäischen Parlament aus dem eigenen Land wählen kann, egal wo man lebt auf der Welt, oder auch dort mitwählen kann, wo man in der Europäischen Union lebt, wenn man nicht aus diesem Land kommt und Unionsbürgerin oder Unionsbürger ist.

Wichtig ist: Es ist nicht nur das aktive Wahlrecht, sondern auch das passive betroffen. Wir sollten junge Menschen motivieren, alle Generationen motivieren, mitzumachen beim Wählen, aber auch beim Kandidieren, um die Demokratie zu stärken.

Procedura "catch the eye"

  Stelios Kympouropoulos (PPE). – Madam President, dear colleagues, today were talking about the ultimate threat to democracy. In a Union like ours, especially when it comes to the participation of disabled persons in the European Parliament elections, we need the establishment of a more coherent approach across Member States.

It is irrational for a disabled person with a specific impairment to have the right in a Member State and hindered or deprived of it when residing in another Member State, whether it is the same person or someone with the same impairment. It is the same Union, the same election, the same fundamental right.

The EU should not only ensure the accessibility of the procedures, it is the best opportunity for the Union to grant this right to those disabled persons who are deprived of their legal capacity, no matter of the legal framework of the home Member State or their residence. This is a symbolic occasion for the EU to show their way.

  Juan Fernando López Aguilar (S&D). – Señora presidenta, el año pasado, 2022, celebramos setenta años de la Constitución de la Primera Asamblea Parlamentaria de las Comunidades Europeas. Este Parlamento Europeo es un salto adelante en la medida en que es la única institución democráticamente electiva, legislativa y supranacional del mundo.

Pero es imprescindible saber que la participación electoral en los cuarenta años que este Parlamento ha sido directamente elegido por sufragio universal ha declinado, rebotando al alza, y debemos celebrarlo, en las elecciones de 2019.

Es mucho lo que tenemos que hacer para continuar estimulando la participación electoral y este derecho electoral de los ciudadanos móviles, es decir, de esos trece millones de ciudadanos europeos que residen en algún otro país del que no son nacionales. Es un paso en la dirección correcta y hay que hacerlo con todas las garantías: información, campaña, lengua que les sea comprensible, remoción de todos los obstáculos burocráticos y facilitación del voto anticipado y del voto por correo, particularmente para las personas con discapacidad. Es un paso, por tanto, correcto.

Termino diciendo que he escuchado decir en este debate que no existe la ciudadanía europea. Eso es negar el Derecho europeo. La ciudadanía europea existe porque la consagra la Carta de Derechos Fundamentales de la Unión Europea y el Derecho de la Unión. Y este Parlamento la representa.

  Juozas Olekas (S&D). – Gerbiama Pirmininke, gerbiama Komisijos nare. Čia jau buvo pasakyta, kad iš tikrųjų vienas iš pagrindinių ir didžiausių Europos pasiekimų ir teisių – jos piliečiams laisvai judėti visos Europos Sąjungos teritorijoje, jauniems žmonėms įgyti mokslą, kitiems darbuotis, o kai kam ir gauti gydymo paslaugas. Tačiau taip pat viena iš pagrindinių Europos žmonių teisių yra teisė balsuoti. Ir mes jau pastebėjome, kad beveik 13 milijonų žmonių gyvena ne savo kilmės šalyse. Todėl šios direktyvos peržiūra ir galimybė sudaryti geresnes sąlygas Europos piliečiams, gyvenantiems kitose, ne savo kilmės šalyse, ir dalyvauti tiek aktyviai, tiek siūlant savo kandidatūras, tiek pačiuose rinkimų procesuose. Taip pat prisidedu prie tų kolegų, kurie sakė, kad mums ypatingai svarbu pritraukti žmones su negalia, nes mes galime matyti, kiek stiprūs tie žmonės, kiek šitie žmonės turi iniciatyvų, kurių reikalinga, kad jos būtų girdimos Europos Sąjungos Parlamente. Todėl kviečiu visus palaikyti šią iniciatyvą ir labiau sustiprinti demokratiją, leisti mums atstovauti visiems Europos piliečiams.

  Clare Daly (The Left). – Madam President, these two files are obviously part of the Commission's priority for a new push for European democracy, and I mean ensuring a right to vote and stand for election throughout the EU is grand, but it's hardly the biggest problem with European democracy. In fact, it's the technical fix for what is deep-seated problems of a disconnect between the citizens and the institutions, where in seven Member States, less than 30 % of people bothered to vote in the last European elections.

The reason for that wasn't because they were mobile. It's just that they couldn't be bothered because they felt that the European Parliament and the EU didn't represent them. And the reason for that at its very heart is the neo-liberalism which is enshrined in the policies and the treaties of the EU, which have led to a massive increase in inequality and undermining of public services, privatisation, a cynicism in terms of national governments, national health and so on. And unless we go back to basics and bottom up democracy, we're kidding ourselves that these type of fixes are going to make any difference whatsoever.

  Mick Wallace (The Left). – Madam President, the voting process does need to be simplified and barriers reduced for mobile EU citizens to vote in European and local elections. However, these provisions are not enough to address democratic deficits when it comes to electoral rights.

This report excludes millions of EU mobile citizens from voting in national and regional elections, as well as referendums. EU citizens residing and paying taxes in other Member States have no say in the country they live in over the politics that affect their daily lives in that particular country. I mean, why should it be okay to vote for a mayor or a European representative, and yet not in national elections.

Now, this legislation is supposed to be a new push for European democracy. Well, what about addressing the increasing concentration of mainstream media in the hands of fewer and fewer elite bodies? We were witnessing a race to the bottom in how news is being presented to us. And this has nothing good to do for democracy.

(Fine della procedura "catch the eye")

  Věra Jourová, Vice-President of the Commission. – Madam President, honourable Members, I took due note of this debate of Parliament’s proposals to provide more possibilities for mobile EU citizens to exercise their electoral rights and to improve inclusiveness thereof for persons with disabilities.

We are dedicated to the same goals. These proposals are only a part of the Commission’s larger efforts to increase the resilience of elections and promote broad and inclusive democratic participation. There is still time to get this done ahead of the European Parliament elections next year.

The Commission will work with the Council and the Presidency to find suitable solutions and achieve the unanimity required by the special legislative procedure as soon as possible.

  Damian Boeselager, rapporteur. – Madam President, thank you, colleagues, thank you also, Commissioner, for the positive words. Just one quick word upfront to our colleagues from the far right. I think you’ve still not really understood history because nations were created to overcome smaller units called kingdoms and dukedoms, and back then being a nationalist was being for progress. And I think you really misunderstood the concept of progress.

When I started thinking about the theory of democracy, basically when I started building the movement, I heard very often that people don’t really care about the theory of democracy or voting. And I do think that’s absolutely wrong. I think people care very much if they exercise their freedom to move across borders and then are deprived of the democratic rights. I think people care a lot if they’re trying to vote or stand as a candidate and they can’t do that because the voting booth is not accessible. I think people care very much if their vote is unjustly stolen because of unjustified thresholds. I think they care very much if candidates don’t have the chances to present themselves.

So, colleagues, democracy is fragile and I think we should really use every opportunity to create trust in democracy, to improve our democracies, and ensure that we strengthen it with all our power. And so I’m very happy that we take this step here now, also as a step towards better democracy, against autocracy and for our common European values.

  Joachim Stanisław Brudziński, Sprawozdawca. – Szanowni Państwo! Chciałbym bardzo podziękować za wszystkie głosy i ciekawą debatę. Wszyscy się chyba zgodzimy, że demokracja jest jedną z wartości, na których opiera się Unia i wszyscy obywatele mają prawo uczestniczyć w życiu demokratycznym Unii na równych i przejrzystych zasadach. Tu chciałbym zaznaczyć, że podstawa prawna z traktatu jest jasna. Traktat nakazuje zapewnić równy dostęp do możliwości głosowania na takich samych warunkach jak obywatele danego państwa członkowskiego. Chodzi o zniesienie barier i nierówności, na które napotykają przemieszczający się obywatele.

Uważam, że aktualizacja, doprecyzowanie i wzmocnienie obowiązujących przepisów, w tym poprzez nałożony obowiązek proaktywnego informowania migrujących obywateli o ich prawach i obowiązkach wyborczych, są w pełni uzasadnione. Takie rozwiązania umożliwiają szeroki i pluralistyczny udział w wyborach lokalnych oraz wesprą przemieszczających się obywateli Unii, w tym osoby z niepełnosprawnościami, w korzystaniu z przysługującego im prawa do uczestnictwa w życiu demokratycznym Unii Europejskiej.

Jestem przekonany, że moje sprawozdanie, pomimo pewnych wspomnianych na wstępie wątpliwości, zostanie uważnie przestudiowane i będzie stanowić ważny głos w dyskusji, którą musi przeprowadzić Rada. Tym bardziej, że Rada musi osiągnąć konsensus i zagłosować jednomyślnie za wprowadzeniem zmian do dyrektywy. Jeszcze raz chciałbym podziękować wszystkim koleżankom i kolegom za możliwość wspólnej pracy nad sprawozdaniem i za debatę, a słowa szczególnego podziękowania kieruję również na ręce moich współpracowników, szczególnie chciałbym podziękować Panu Marcinowi Drwięckiemu za wszelką pomoc.

  Presidente. – Grazie a tutte e a tutti gli intervenuti per questo dibattito davvero molto interessante.

La discussione è chiusa.

Come sapete la votazione si svolgerà martedì 14 febbraio 2023.

Dichiarazioni scritte (articolo 171)

  Ádám Kósa (NI), írásban. – A magyar választójogi szabályozás megfelel az akadálymentességi követelményeknek: aki látás-, hallás-, vagy mozgásszervi-fogyatékossága miatt, vagy értelmi képességei okán a kommunikációjában korlátozott, segítséget vehet igénybe választójoga gyakorlásához. A politikai reklámokat feliratozni kell, vagy jelnyelvi tolmácsolásról kell gondoskodni, hogy a siketek is hozzájussanak a szükséges információkhoz, a vakok pedig kérhetik Braille-írással készült tájékoztató megküldését, de készül tájékoztató könnyen érthető formában is. A szavazás napján: lehet Braille-írásos szavazósablont kérni, a mozgásukban korlátozott személyek akadálymentes szavazóhelyiségekben szavazhatnak vagy kérhetnek mozgóurnát. Aki pedig nem tud olvasni, illetve akit testi fogyatékossága akadályoz a szavazásban, általa választott segítő - ennek hiányában a szavazatszámláló bizottság két tagjának együttes - segítségét veheti igénybe.

Üdvözlendő, hogy az irányelv tervezett módosítása is ebbe az irányba mozdul és szorgalmazza olyan segítő technológiák és formátumok használatát, mint a Braille-írás, a nagybetűs írás, a hangalapú tájékoztatás, a tapintható írásrendszerek, a könnyen olvasható információk és a jelnyelvi kommunikáció. A javasolt módosítás azonban a fogyatékossággal élők szükségleteire hivatkozva olyan új dolgokat is bevezetne, amelyeket nem lehet a fogyatékossággal indokolni, mint az előzetes fizikai szavazás, a meghatalmazott útján történő szavazás, valamint az elektronikus és online szavazás. Ez trójai faló lehet, amelyet nem kívánunk a kapunkon beengedni.

  Katarína Roth Neveďalová (S&D), písomne. – Odhaduje sa, že približne 13,3 milióna občanov EÚ žije v inom členskom štáte EÚ ako v tom, z ktorého pochádzajú, pričom viac ako 11 miliónov z nich môže voliť alebo byť volený vo voľbách. Ak by to boli občania jednej krajiny, išlo by až o stredne veľký členský štát.

Napriek tomu, že títo občania aktívne využívajú svoje právo na voľný pohyb a často si uvedomujú výhody spojené s členstvom v EÚ, je ich účasť vo voľbách v štátoch, v ktorých žijú, v porovnaní s občanmi hostiteľských štátov veľmi nízka. Cieľom úpravy tejto smernice je odstrániť prekážky spojené hlavne s registráciou voličov či prístupom k informáciám tak, aby sa migrujúci občania EÚ viac aktívne zapájali do demokratických procesov v krajine, v ktorej žijú. Zároveň požaduje, aby členské štáty zabezpečili zohľadňovanie potrieb zraniteľných a marginalizovaných skupín, ako je prístup k hlasovaniu pre osoby so zdravotným postihnutím, staršie osoby alebo ľudí bez domova.

  László Trócsányi (NI), írásban. – A más tagállamban letelepedett uniós polgárok európai parlamenti választásokon való részvétele kapcsán érdemes a felmerült problémákat áttekinteni, és uniós szinten együttműködni. Ilyen a hátrányos megkülönböztetéstől mentes szabályozás és gyakorlat fontossága, a megfelelő tájékoztatás nyújtása a választópolgárok számára, a felesleges adminisztratív akadályok csökkentése, valamint a kettős szavazás megelőzésének problémaköre.

Üdvözlendő, hogy a jelentés kitér a fogyatékossággal élők választójogának gyakorlásával kapcsolatos gyakorlati nehézségekre: ezek felszámolása kiemelkedően fontos az általános és egyenlő választójog valódi megvalósításához. A javaslat tehát releváns kérdéseket vet fel, és éppen ezért sajnálatos, hogy az európai parlamenti álláspont tervezete sokkal inkább ideológiai szempontból közelíti meg a problémakört, félreértelmezve az egyre szorosabb egység elvét.

Az előadó a tagállami szuverenitást háttérbe szorító, centralizált, uniformizált, föderális Európa-koncepciót kívánja erősíteni egy olyan jelentésben, amely nem a választójogi reformjavaslathoz kapcsolódik. Feleslegesen, politikai elfogultságból, és a ház jelentős részének álláspontját figyelmen kívül hagyva, hivatkozik az egységes választókerület, azaz a transznacionális listák bevezetésére. A jelentésnek sokkal inkább a valódi, választópolgárok előtt álló gyakorlati problémákkal kellene foglalkoznia, figyelembe véve az előadó álláspontjától eltérő véleményeket is, ahogyan azt a pluralizmus elve is megkövetelné. Számomra ez jelentené az európai népek közötti egyre szorosabb egység megvalósulását, a gyümölcsöző együttműködést a felesleges intézményi reformkövetelések hangoztatása helyett.

VORSITZ: EVELYN REGNER
Vizepräsidentin