Απάντηση του κ. Potočnik εξ ονόματος της Επιτροπής
Γραπτές ερωτήσεις : E-4508/10 , E-4535/10
18.8.2010
1. Δεδομένου ότι οι συζητήσεις για τις μελλοντικές δημοσιονομικές προοπτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκονται σε εξέλιξη, η Επιτροπή δεν είναι επί του παρόντος σε θέση να απαντήσει στην ερώτηση κατά πόσον θα δοθεί προτεραιότητα στις επενδύσεις που αφορούν τη βιοποικιλότητα. Σύμφωνα όμως με τον στόχο για τη βιοποικιλότητα το 2020, ο οποίος εγκρίθηκε τον Μάρτιο από το Συμβούλιο και υποστηρίχθηκε από τους 27 αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύεται να ανασχέσει την απώλεια βιοποικιλότητας και την υποβάθμιση των οικοσυστημικών υπηρεσιών στην ΕΕ μέχρι το 2020, να τις αποκαταστήσει στο βαθμό που αυτό είναι εφικτό και, ταυτόχρονα, να συμβάλει περισσότερο στην αποτροπή της απώλειας βιοποικιλότητας σε παγκόσμιο επίπεδο. Πρόκειται για φιλόδοξο στόχο, για την υλοποίηση του οποίου θα απαιτηθούν σημαντικές επενδύσεις. Στα συμπεράσματά του Μαρτίου 2010 το Συμβούλιο επεσήμανε επίσης ότι η ανεπαρκής χρηματοδότηση αποτελεί ένα από τα κυριότερα αίτια που δεν επιτεύχθηκε ο στόχος του 2010 από την ΕΕ.
2. Το Συμβούλιο έχει υπογραμμίσει επανειλημμένως - προσφάτως μάλιστα στα συμπεράσματα του Μαρτίου 2010 - τη σημασία της ενσωμάτωσης της βιοποικιλότητας στις τομεακές πολιτικές.
Όσον αφορά τη γεωργία και τη δασοκομία, ο σχετικός με την αγροτική ανάπτυξη πυλώνας της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) αποτελεί τη σημαντικότερη πηγή χρηματοδότησης για την προστασία της βιοποικιλότητας. Στις στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ η προστασία της βιοποικιλότητας χαρακτηρίζεται ως βασική περιβαλλοντική προτεραιότητα της πολιτικής για την αγροτική ανάπτυξη την περίοδο 2007-2013. Η χρηματοδοτική στήριξη για τη βιοποικιλότητα και το δίκτυο NATURA 2000 μπορεί να εξασφαλιστεί, μεταξύ άλλων, μέσω γεωργο- και δασοπεριβαλλοντικών μέτρων, καθώς και με ειδικά για το δίκτυο NATURA 2000 μέτρα. Πέραν τούτου, οι προοριζόμενες για την αγροτική ανάπτυξη ενισχύσεις είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν για την κατάρτιση σχεδίων προστασίας και διαχείρισης περιοχών NATURA 2000 και άλλων τοποθεσιών υψηλής φυσικής αξίας, για δράσεις περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και για επενδύσεις στη διατήρηση, την αποκατάσταση και την αναβάθμιση της φυσικής κληρονομιάς και στην ανάπτυξη περιοχών υψηλής φυσικής αξίας (αντιμετωπίζοντας πληρέστερα με τον τρόπο αυτό τα ζητήματα βιοποικιλότητας). Επιπλέον, η χορήγηση του συνόλου των ενισχύσεων του πυλώνα 1, καθώς και ορισμένων ενισχύσεων για γεωργικές εκτάσεις και για την κτηνοτροφία, προϋποθέτει την τήρηση, από τους αγρότες, ελάχιστων περιβαλλοντικών κανόνων, ορισμένοι από τους οποίους – οι αποκαλούμενοι κανόνες πολλαπλής συμμόρφωσης – είναι επωφελείς για τη βιοποικιλότητα. Ωστόσο, είναι σαφές ότι είναι ιδιαιτέρως πλεονεκτική η θέση των αγροτών για τη στήριξη της βιοποικιλότητας και ότι θα μπορούσαν, δίχως άλλο, να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες μέσω της ΚΓΠ για να αυξηθεί η συμβολή των αγροτών κατά την μετά το 2013 περίοδο και για να εξασφαλιστεί ότι τα άλλα μέτρα της ΚΓΠ δεν βλάπτουν τη βιοποικιλότητα.
Όσον αφορά το θαλάσσιο περιβάλλον, ο πρωταρχικός στόχος της επίτευξης καλής περιβαλλοντικής κατάστασης έως το 2020, ο οποίος τέθηκε με την οδηγία πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική[1] αποτελεί το νέο πλαίσιο για τις πολιτικές της ΕΕ οι οποίες διέπουν τις ανθρώπινες δραστηριότητες που επηρεάζουν το θαλάσσιο περιβάλλον. Η Κοινή Αλιευτική Πολιτική μπορεί να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στην επίτευξη του εν λόγω στόχου. Η Επιτροπή θα ήθελε εν προκειμένω να υπογραμμίσει ότι στην Πράσινη Βίβλο για τη μεταρρύθμιση της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής[2] αναγνωρίζεται ο ρόλος αυτός και ορίζεται η περιβαλλοντική βιωσιμότητα ως προϋπόθεση για την επίτευξη κοινωνικών και οικονομικών οφελών από τις αλιευτικές δραστηριότητες.
Τα προγράμματα πλαίσια (ΠΠ) έρευνας της ΕΕ, σε συνδυασμό με τις επενδύσεις των κρατών μελών σε ερευνητικές δραστηριότητες συντελούν στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής ερευνητικής προσέγγισης για τη βιοποικιλότητα, τη χρήση γης και την κλιματική αλλαγή, καθώς και στη βελτίωση της επιστημονικής υποστήριξης της πολιτικής της ΕΕ και των εταίρων της σε περιφερειακό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων των εταίρων της από τον αναπτυσσόμενο κόσμο. Οι ερευνητικές δραστηριότητες υπό το τρέχον (7ο) ΠΠ, καθώς και εκείνες που διεξήχθηκαν σε προηγούμενες περιόδους, ιδίως όσες διερευνούν τις πιέσεις που ασκούνται στη βιοποικιλότητα, τροφοδοτούν την χάραξη της πολιτικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα.
Σε σχέση με την πολιτική συνοχής της ΕΕ, οι κοινοτικές στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές και οι σχετικοί με το Ταμείο κανονισμοί περιλαμβάνουν σαφείς αναφορές στη σημασία της προστασίας της φύσης για την ανάπτυξη υποδομών, καθώς και από πλευράς οικονομικής διαφοροποίησης. Πέραν τούτου, η περίοδος προγραμματισμού 2007-2013 της πολιτικής για τη συνοχή καλύπτει άμεσα τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Οι πλέον σχετικές κατηγορίες είναι οι εξής: «Προαγωγή της βιοποικιλότητας και προστασία της φύσης (συμπεριλαμβανομένου του δικτύου Natura 2000)» (κατηγ. αριθ. 51) και «Προστασία των φυσικών πόρων» (κατηγ. αριθ. 55). Επίσης, έργα που εμπίπτουν σε άλλα θεματικά πεδία και κατηγορίες, όπως η «Προστασία και ανάπτυξη της φυσικής κληρονομιάς» (κατηγ. αριθ. 56) στο πλαίσιο του «Τουρισμού», μπορούν να συμβάλουν στην προστασία της βιοποικιλότητας.
Πέραν των δυνατοτήτων που προσφέρουν τα χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ, η Επιτροπή σκοπεύει να προωθήσει προαιρετικές προσεγγίσεις. Αυτό αντικατοπτρίζεται στην πλατφόρμα της ΕΕ για τις επιχειρήσεις και τη βιοποικιλότητα[3], η οποία δρομολογήθηκε πρόσφατα στο Διαδίκτυο, με σκοπό την προώθηση των συμπράξεων με τον ιδιωτικό τομέα ώστε να ενσωματώσει τους σχετικούς με τη βιοποικιλότητα προβληματισμούς στις δραστηριότητές του. Η πλατφόρμα αυτή καλύπτει μια πρώτη σειρά τομέων προτεραιότητας, ήτοι τη γεωργία, την αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων, τη δασοκομία, την εξορυκτική βιομηχανία, τον τουρισμό και τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Άλλη ανάλογη πρωτοβουλία είναι οι «εξέχοντες ευρωπαϊκοί προορισμοί» (European Destinations of Excellence - EDEN) για τον τουριστικό κλάδο[4].
3. Η Επιτροπή πιστεύει ακράδαντα ότι χρειάζεται σε παγκόσμιο επίπεδο ενίσχυση της διεπαφής επιστήμης-πολιτικής όσον αφορά τη βιοποικιλότητα και τις οικοσυστημικές υπηρεσίες. Πρέπει να εξασφαλιστεί ότι οι πολιτικοί ιθύνοντες λαμβάνουν τις αποφάσεις τους με βάση τις βέλτιστες διαθέσιμες επιστημονικές γνωμοδοτήσεις. Για τον σκοπό αυτό είναι απαραίτητο να συνδεθούν καλύτερα οι επιστημονικοί και οι πολιτικοί κύκλοι, ώστε τα επιστημονικά ευρήματα να αξιοποιούνται και να τροφοδοτούν ταχύτερα τις σχετικές με τη χάραξη πολιτικής συζητήσεις. Θεωρούμε ενδεδειγμένη για την επίτευξη του στόχου αυτού τη σύσταση της Διακυβερνητικής Πλατφόρμας για τη Βιοποικιλότητα και τις Οικοσυστημικές Υπηρεσίες (IPBES) και εκφράζουμε την ικανοποίησή μας για τα αποτελέσματα της τρίτης συνόδου σχετικά με την IPBES, που πραγματοποιήθηκε στις αρχές Ιουνίου στην πόλη Busan της Δημοκρατίας της Κορέας, κατά την οποία επιτεύχθηκε συμφωνία για τη συγκρότηση IPBES (Διοργανικής Επιτροπής για τη Βιοποικιλότητα και τις Οικοσυστημικές Υπηρεσίες). Η Επιτροπή στηρίζει την -υπό την αιγίδα του UNEP (Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον)- διαδικασία, με χρηματοδοτική συνεισφορά ύψους ενός εκατομμυρίου ευρώ, που διατίθεται από το ετήσιο πρόγραμμα δράσης του 2009 για την εφαρμογή του «εγγράφου θεματικής στρατηγικής για το περιβάλλον και τη βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων, συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας (ENRTP) την περίοδο 2007-2010».
- [1] Οδηγία 2008/56/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Ιουνίου 2008 περί πλαισίου κοινοτικής δράσης στο πεδίο της πολιτικής για το θαλάσσιο περιβάλλον, ΕΕ L 164 της 25.6.2008.
- [2] COM(2009)163 τελικό.
- [3] http://ec.europa.eu/environment/biodiversity/business/index_en.html
- [4] http://ec.europa.eu/enterprise/sectors/tourism/eden/index_en.htm
ΕΕ C 170 E, 10/06/2011