Het ontnemen van stemrecht in de EU
21.6.2018
Vraag met verzoek om mondeling antwoord O-000070/2018
aan de Commissie
Artikel 128 van het Reglement
Cecilia Wikström, namens de Commissie verzoekschriften
Het recht om te stemmen bij verkiezingen is een grondrecht dat alle constitutionele tradities in de lidstaten met elkaar gemeen hebben en dat is verankerd in de EU-Verdragen als onderdeel van het recht op politieke participatie. Deelname aan het democratisch bestel van de EU en stemrecht van EU-burgers die in een andere lidstaat wonen, vormen vaak het onderwerp van verzoekschriften.
Zes EU-lidstaten (Cyprus, Denemarken, Duitsland, Ierland, Malta en het Verenigd Koninkrijk) ontnemen hun burgers het recht om te stemmen bij landelijke verkiezingen omdat ze in het buitenland wonen, waarbij ervan uit wordt gegaan dat politieke besluiten die worden genomen in het land van herkomst niet gelden voor in het buitenland wonende landgenoten. Deze lidstaten ontnemen hun burgers ook het stemrecht in Europese verkiezingen als ze permanent in een derde land verblijven, en twee van deze lidstaten (Ierland en het Verenigd Koninkrijk) doen dat zelfs voor landgenoten die in de EU zijn blijven wonen. In een aantal lidstaten (bijv. Spanje en Portugal) zijn er te weinig of geen voorzieningen om vanuit het buitenland te stemmen, wat een belemmering vormt voor de uitoefening van het stemrecht. Burgers beperken of ontdoen van hun stemrecht als ze verhuizen naar een ander EU-land kan worden beschouwd als een inbreuk op het in de EU-wetgeving vastgelegde recht van vrije verkeer.
1. Is de Commissie van plan om samen met de lidstaten verdere maatregelen te nemen zodat EU-onderdanen die in een andere EU-lidstaat wonen hun recht om te stemmen bij landelijke verkiezingen en referenda volledig kunnen uitoefenen, zoals ook is toegezegd in het Verslag over het EU-burgerschap 2017? Heeft de Commissie alle lidstaten op de hoogte gesteld van de klachten die zijn ingediend door burgers over het ontnemen van stemrecht?
2. Kan de Commissie aangeven hoe zij omgaat met klachten die burgers in het kader van het recht van vrij verkeer hebben ingediend over de ontneming van hun stemrecht door de lidstaat van herkomst omdat ze in het buitenland woonden? Vindt de Commissie dit ook een schending van het recht van vrij verkeer en is zij van plan verdere maatregelen te nemen om de bestaande obstakels uit de weg te ruimen zodat burgers kunnen deelnemen aan het democratisch bestel van de Unie, zoals wordt gegarandeerd in artikel 10, lid 3, van het VEU?
3. Is de Commissie met het oog op de Europese verkiezingen van plan maatregelen voor te stellen om het recht van alle EU-onderdanen veilig te stellen dat ze mogen kiezen of ze willen stemmen in hun lidstaat van herkomst of de gastlidstaat?