WSPÓLNY PROJEKT REZOLUCJI
20.3.2006
- –Giles Chichester, Paul Rübig, Jacek Emil Saryusz-Wolski, Alejo Vidal-Quadras Roca, w imieniu grupy politycznej PPE-DE
- –Robert Goebbels, Reino Paasilinna, Mechtild Rothe, Pasqualina Napoletano, w imieniu grupy politycznej PSE
- –Lena Ek, Fiona Hall, Anne Laperrouze, Patrizia Toia, Vittorio Prodi, w imieniu grupy politycznej ALDE
- –Konrad Szymański, Cristiana Muscardini, Umberto Pirilli, Guntars Krasts, Inese Vaidere, w imieniu grupy politycznej UEN
- –ALDE (B6‑0189/2006)
- –UEN (B6‑0192/2006)
- –PPE-DE (B6‑0198/2006)
- –PSE (B6‑0202/2006)
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie bezpieczeństwa dostaw energii w Unii Europejskiej
Parlament Europejski,
– uwzględniając art. 103 ust. 4 Regulaminu,
A. mając na uwadze fakt, że bezpieczeństwo energetyczne powinno być rozumiane jako podstawowy element światowego bezpieczeństwa, oddziaływujący w coraz większym stopniu na ogólne bezpieczeństwo Unii Europejskiej,
B. mając na uwadze przyjęcie przez Komisję Zielonej Księgi w sprawie Europejskiej strategii na rzecz zrównoważonej, konkurencyjnej i bezpiecznej energii (COM(2006) 105),
C. mając na uwadze trzy główne cele polityki energetycznej UE: bezpieczeństwo dostaw, konkurencyjność i ochronę środowiska,
D. mając na uwadze, że uzależnienie UE-25 od importu energii wynosi 48% (2002 r.) i do 2030 r. ma wzrosnąć do 71%, jeżeli nie zostaną podjęte żadne dodatkowe kroki oraz mając na uwadze, że pewność dostaw jest jednym z istotniejszych warunków bezpieczeństwa energetycznego,
E. mając na uwadze, że 76,6% zapotrzebowania UE na ropę, 53% zapotrzebowania na gaz, 35,4% zapotrzebowania na węgiel i niemal 100% zapotrzebowania na uran i produkty uranopochodne zaspokajane jest z importu,
F. mając na uwadze, że zużycie energii pierwotnej w UE-25 wyniosło 1700 milionów ton ekwiwalentu ropy (Mtoe) w 2005 r., na co złożyło się 38% ropy, 23% gazu, 18% węgla/paliw stałych, 15% paliw jądrowych i 6% odnawialnych źródeł energii (z ang. RES),
G. mając na uwadze, że końcowe zużycie energii w UE-25 w 2004 r. wyniosło 28% w sektorze przemysłowym, 31% w sektorze transportu i 41% w budynkach,
H. mając na uwadze, że całkowita energia elektryczna wytwarzana w EU-25 pochodzi w 31% z paliwa jądrowego, w 25% z paliw stałych (głównie węgla), w 18% z gazu, w 14% z RES, i w 5% z ropy,
I. mając na uwadze, że końcowa energochłonność w UE-25 systematycznie spada, tak że w roku 2004 potrzeba było około 70% energii zużywanej na jednostkę wyniku gospodarczego z 1980 r., oraz mając na uwadze, że w tym samym czasie całkowite zużycie energii pierwotnej w UE-25 rosło średnio w tempie 0,8% rocznie, co odpowiada wzrostowi o 0,5% na osobę rocznie,
J. mając na uwadze, że 59% ropy zużytej w Europie w 2004 r. wykorzystano w sektorze transportu, 17% w budynkach, 16% do celów nieenergetycznych, a 8% w przemyśle; oraz mając na uwadze, że Komisja spodziewa się wzrostu zapotrzebowania na energię w sektorze transportu o co najmniej 30% do 2030 r., przy wzroście nawet do 5% rocznie w sektorze transportu lotniczego,
K. mając na uwadze, że 29% gazu zużytego w UE-25 w 2004 r. wykorzystano do produkcji energii elektrycznej, a pozostałe 71% do produkcji niezwiązanej z wytwarzaniem energii elektrycznej (przemysł, mieszkalnictwo itd.),
L. mając na uwadze, że popyt na węgiel w UE od wielu lat maleje, a uzależnienie od importu wynosi już 50% i rośnie w odniesieniu do zużycia węgla,
M. mając na uwadze, że trzynaście państw członkowskich wytwarza energię elektryczną pochodzenia jądrowego, a niektóre państwa członkowskie prowadzą otwartą politykę wyeliminowania energii jądrowej,
N. mając na uwadze, że rynek energetyczny UE nie jest obecnie zintegrowany ani wystarczająco konkurencyjny,
O. mając na uwadze, że UE wyznaczyła cele zwiększenia udziału zużycia energii pochodzącej z RES z 6% do 12%, do 22,1% w przypadku energii elektrycznej i do 5,75% w przypadku paliw do 2010 r.; oraz mając na uwadze, że cele te mogą zostać osiągnięte, jeżeli wszystkie państwa członkowskie odpowiednio dopasują swoją politykę,
P. mając na uwadze przyjęcie przez UE dyrektywy dotyczącej efektywnego wykorzystania energii przez użytkowników oraz usług energetycznych, która nakłada na państwa członkowskie obowiązek opracowania szeregu planów działania na rzecz strategii oszczędności energii w ciągu najbliższych 9 lat,
Q. mając na uwadze, że RES pochodzą głównie z lokalnych źródeł i mogą być stosowane we wszystkich sektorach, tj. w sektorze energii elektrycznej, grzewczej i chłodniczej oraz w sektorze transportu,
R. mając na uwadze, że według ostatniego badania Eurobarometru w sprawie energii prawie połowa (48%) obywateli UE sądzi, że ich rząd krajowy powinien skoncentrować się na rozwoju wykorzystania energii słonecznej, w dalszej kolejności na promowaniu zaawansowanych badań na rzecz nowych technologii energetycznych (41%) oraz rozwoju wykorzystania energii wiatru (31%), podczas gdy respondenci niżej oceniają uregulowania zmierzające do zmniejszenia zależności od ropy (23%) i rozwój wykorzystania energii jądrowej (12%),
S. mając na uwadze, że UE powinna wykorzystać swój ogromny potencjał do oszczędzania energii we wszystkich sektorach, z sektorem transportu włącznie, a także do rozwoju nowych odnawialnych źródeł energii oraz technologii,
T. mając na uwadze, że energia jest decydującym źródłem wzrostu gospodarczego, zatrudnienia i rozwoju społecznego oraz że zakłócenia w dostawach energii mogą doprowadzić do niestabilnej sytuacji oraz zagrozić pokojowi,
NASZA WSPÓLNA OPINIA
1. z radością przyjmuje nową zieloną księgę Komisji pt. „Europejska polityka energetyczna dotycząca bezpiecznej, konkurencyjnej i odnawialnej energii”; zwraca jednak uwagę, że zielona księga nie proponuje nowych celów, nie wysuwa także konkretnych propozycji, które byłyby odpowiedzią na niedawne żądania stworzenia wspólnej polityki energetycznej; domaga się, aby Komisja i Rada zagwarantowały szybkie uruchomienie procesu politycznego w celu jak najszybszego stworzenia bardziej ambitnej europejskiej polityki energetycznej obejmującej konkretny plan działania; domaga się, aby proces ten odbywał się w pełnej konsultacji z Parlamentem Europejskim;
2. zwraca uwagę, że zielona księga nie uwzględnia ważnych sektorów, które są w dużym stopniu uzależnione od importowanych źródeł energii, zwłaszcza transportu i lotnictwa; jest zdania, że zielona księga jest ma mniej ambitne podejście do transportu, niż sprawozdanie Komisji CARS-21;
3. zwraca uwagę, że niedawne spory pomiędzy Rosją i jej sąsiadami dotyczące cen gazu, a także niedawne podwyżki cen ropy naftowej dowiodły niepewności dostaw i dystrybucji energii; zauważa, że polityka energetyczna w wąskim rozumieniu tego pojęcia musi być połączona z polityką zagraniczną i bezpieczeństwa; wzywa Komisję do odpowiedzi na niedawne żądania stworzenia wspólnej polityki energetycznej;
4. wzywa UE do podjęcia inicjatywy w celu nawiązania współpracy na szeroką skalę ze wszystkimi dużymi konsumentami gazu: USA, Japonią, a także dużymi państwami nowouprzemysłowionymi, takimi jak Indie i Chiny w celu opracowania wszechstronnej i światowej strategii mającej na celu organizację po stronie zapotrzebowania oraz połączenia wysiłków w zakresie stworzenia przeciwwagi dla oligopolu po stronie produkcji; nalega, aby w ramach tej strategii propagować także najlepsze technologie oszczędności i zwiększania wydajności energii, a także stosowanie alternatywnych źródeł energii;
5. uznaje znaczenie dobrych stosunków politycznych z głównymi dostawcami energii do UE, szczególnie z Norwegią, która jest trzecim co do wielkości producentem ropy naftowej na świecie i która oferuje stabilne dostawy energii, a także może poszczycić się dobrymi stosunkami z Rosją jeżeli chodzi o sektor energetyczny;
6. zgadza się z Radą, że wspólne stanowisko co do strategii bezpieczeństwa dostaw energii winno uwzględniać geograficzne, gospodarcze, regionalne, klimatyczne i strukturalne różnice pomiędzy państwami członkowskimi;
7. wzywa wszystkie państwa członkowskie do stworzenia planów energetycznych na przyszłość opartych na średnio- i długoterminowych prognozach ich zapotrzebowania na energię i jej podaży z określeniem środków, jakie zamierzają zastosować w celu zaspokojenia zapotrzebowania na energię, zarówno pod względem krajowej produkcji, jak i importu energii, a także z określeniem wpływu tego bilansu na emisje gazów cieplarnianych;
8. podkreśla, że aktywna polityka wspierająca demokratyczne reformy, rozwój społeczeństwa obywatelskiego oraz postęp społeczny w państwach produkujących energię i w państwach tranzytowych w znacznym stopniu przyczyni się do długoterminowej stabilności politycznej, która jest koniecznym warunkiem bezpieczeństwa w zakresie dostaw i dystrybucji energii;
9. wzywa Komisję i Radę, aby zaproponowały uznany na forum międzynarodowym system mediacji w przypadkach konfliktów i sporów na gruncie dostawy i dystrybucji energii; jest przekonany, że UE mogłaby zainicjować taki proces poprzez opracowanie systemu mediacji w ramach jej polityki sąsiedztwa oraz przy udziale innych kluczowych krajów-dostawców energii, a także mogłaby aktywnie promować ten system na świecie; UE winna w związku z tym opracować modelowe podejście do międzynarodowego zarządzania dystrybucją energii;
10. podkreśla znaczenie włączenia do nowych działań dyplomatycznych UE w zakresie energii konstruktywnego dialogu ze wszystkimi głównymi konsumentami energii, w szczególności z gospodarkami wschodzącymi, na temat wydajności energii i jej konserwacji z myślą o uzgodnieniu minimalnych norm energooszczędności (które będą podlegały stopniowej harmonizacji) dla takich produktów stosowanych na całym świecie, jak samochody, urządzenia (kuchenne), urządzenia elektroniczne codziennego użytku oraz sprzęt biurowy, a także o promowaniu na poziomie światowym uwzględniania kwestii środowiskowych w decyzjach dotyczących transportu i energii;
SOLIDARNOŚĆ W UE
11. podkreśla, że istotnym elementem wspólnej polityki energetycznej powinna być większa solidarność między państwami członkowskimi w celu stawienia czoła trudnościom związanym z fizycznym bezpieczeństwem infrastruktury i bezpieczeństwa dostaw; uważa ponadto, że ta większa solidarność znacząco wzmocniłaby zdolność UE na poziomie międzynarodowym do obrony wspólnych interesów w kwestiach dotyczących energii;
12. opowiada się za wzmocnieniem europejskiej polityki sąsiedztwa ze szczególnym uwzględnieniem współpracy z krajami sąsiednimi w dziedzinie energii, łącznie z infrastrukturą transportową, na którą należy przeznaczyć specjalną pomoc finansową; wzywa do włączenia współpracy w zakresie polityki energetycznej w plany działań opracowywane w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa;
13. wzywa do przyjęcia podejścia opartego na sprawiedliwości i wspólnej odpowiedzialności przy wprowadzaniu polityki energetycznej na szczeblu krajowym, tak aby decyzje strategiczne były podejmowane również w konsultacji z tymi partnerami wśród państw członkowskich UE, na których te decyzje mogą mieć wpływ;
DOBRZE FUNKCJONUJĄCY RYNEK WEWNĘTRZNY
14. zdecydowanie pozostaje na stanowisku, że istotną częścią utrzymywania bezpieczeństwa dostaw jest szybkie dokonanie przez wszystkie państwa członkowskie transpozycji aktualnych przepisów UE w celu osiągnięcia w pełni działającego rynku wewnętrznego w zakresie energii elektrycznej i gazu, tym samym zwiększając konkurencyjność, przejrzystość i wydajność energetyczną;
15. wyraża zatem głębokie zaniepokojenie zaburzeniami rynku wewnętrznego wywołanymi protekcjonistycznym wspieraniem najlepszego krajowego przedsiębiorstwa i wzywa Komisję do zapewnienia pełnego wdrożenia zasad rynku wewnętrznego celem zapewnienia uczciwej i niedyskryminującej konkurencji oraz uniknięcia tworzenia oligopolicznych rynków energii;
16. wzywa Radę do przyjęcia stanowiska Parlamentu w sprawie priorytetów sieci transeuropejskich w celu uzupełnienia brakujących ogniw w transeuropejskich sieciach energetycznych (z ang. TENS), tak aby poprzez wspieranie konkretnych przedsięwzięć tam, gdzie ma to zastosowanie uniknąć tzw. wąskich gardeł, zwiększyć bezpieczeństwo dostaw oraz dokończyć tworzenia rynku wewnętrznego;
17. wzywa państwa członkowskie do stworzenia w EU wewnętrznego rynku energii poprzez ustalenie równowagi między wewnętrznymi i zewnętrznymi źródłami dostaw, zapewnienie interoperacyjności krajowych sieci energii oraz stworzenie dla energii konkurencyjnego środowiska poprzez uwolnienie funkcji dostawców i dystrybutorów przy jednoczesnym zapewnieniu konkurencji między dystrybutorami;
18. uważa, że ewolucja ram z Kioto po 2012 r. wymaga obecnie czynnego rozważenia, tak by pozwolić rynkom na uwzględnienie w głównych programach inwestycyjnych kosztu węgla, uznając, że europejska konkurencyjność i wzrost już stają wobec wyzwań ze strony wyższych kosztów pracy i energii elektrycznej;
TRWAŁE ŹRÓDŁA ENERGII
19. wzywa Komisję do zaproponowania konkretnych środków w sprawie energii i do pilnego i szerokiego inwestowania w prawdziwie energooszczędną gospodarkę w celu poważnego zmniejszenia naszego uzależnienia od paliw kopalnych; wzywa ponadto Komisję do nieustannego podkreślania kluczowej roli, jaką odgrywają oszczędność energii i wydajność energetyczna w zmniejszaniu uzależnienia energetycznego;
20. podkreśla wyjątkową wagę energii odnawialnych wraz z wydajnością energetyczną dla europejskiej polityki energetycznej dotyczącej przyszłych dostaw energii, wzywa zatem Komisję i Radę do wystąpienia z nowymi ambitnymi celami po 2010 r. oraz działaniami w tej dziedzinie, aby zapewnić szybszy rozwój we wszystkich państwach członkowskich, nalega na konieczność przygotowania dyrektywy w sprawie ogrzewania i chłodzenia z odnawialnych źródeł energii zgodnie z decyzją Parlamentu Europejskiego w celu zapewnienia dalszego wchodzenia na rynek odnawialnych źródeł energii w sektorze grzewczym;
21. potwierdza zdecydowane poparcie dla odnawialnych źródeł energii (z ang. RES), wzywa państwa członkowskie do dalszego podwojenia wysiłków zmierzających do osiągnięcia założonego celu 12% udziału w całkowitym zużyciu energii i 22,1% produkcji energii elektrycznej z RES do 2010 r. i z zadowoleniem odnotowuje przyjęcie dyrektywy w sprawie energii elektrycznej produkowanej z RES;
22. z zadowoleniem przyjmuje nowe inicjatywy Komisji w planie działania w zakresie biomasy oraz wniosek w sprawie biopaliw i wzywa wszystkie instytucje UE do przyspieszenia wysiłków zmierzających w kierunku wykorzystania potencjału odnawialnych źródeł energii z biomasy, przy równoczesnym zwracaniu należytej uwagi na aspekty środowiskowe;
23. uważa, że Komisja powinna niezwłocznie złożyć odpowiednie wnioski i współpracować z przemysłem, aby przyspieszyć zastosowanie ogniw wodorowych i paliwowych w celu uzyskania zrównoważonej długotrwałej poprawy w zakresie wydajności i oszczędności energii w sektorze transportowym. Biomasa w ogólności może mieć swój udział w zaspokajaniu potrzeb energetycznych w Unii poprzez konwencjonalne spalanie. Biorąc pod uwagę korzyści wynikające z dodatkowego dochodu w sektorach rolniczym i leśnym, wzywa Komisję do wdrożenia intensywnego programu, obejmującego możliwie najszybsze zorganizowanie produkcji, zbioru pozostałości rolnych i leśnych, pirolizy (inaczej suchej destylacji) i wykorzystania wyprodukowanego gazu;
24. uznaje rosnące znaczenie gazu w miarę jak jego udział w całkowitej energii rośnie oraz konieczność stosowania różnych strategii bezpieczeństwa dostaw gazu, takich jak rozwój terminali skroplonego gazu ziemnego (LNG) i urządzeń do jego składowania, a także nowych gazociągów;
25. uważa, że temat energii jądrowej jest elementem europejskiej debaty politycznej w sprawie zróżnicowania energii; uważa, że jeżeli produkcja energii jądrowej nadal będzie odgrywać pewną rolę w niektórych państwach członkowskich, w ramach zasady subsydiarności decyzje w tej sprawie mogą być podejmowane jedynie na szczeblu państw członkowskich;
26. zgadza się z wnioskiem Komisji, że podstawowym priorytetem powinno być działanie w zakresie środków zarządzania popytem w celu uzyskania poprawy wydajności wykorzystania energii i obniżenia zużycia poprzez jej oszczędzanie. W tym kontekście wyraża ubolewanie z powodu opóźnienia w przedstawieniu propozycji dla sektora transportu. Odnotowuje możliwość zaoszczędzenia przynajmniej 20% zużywanej energii i stwierdza, że potencjał ten będzie rósł wraz ze wzrostem cen energii, usprawnieniami technologicznymi i oszczędnościami wynikającymi z efektu skali;
27. zauważa, ze sektor budowlany, na który przypada ponad 40% całego zużycia energii w całej UE, stanowi pojedynczy sektor o największym zużyciu energii; zauważa ponadto, że rosnące ceny energii nie tylko wywierają wpływ na całą gospodarkę, ale przede wszystkim na osoby mniej uprzywilejowane społecznie; zachęca Komisję i państwa członkowskie do podjęcia skoordynowanych działań w celu unowocześnienia europejskich zasobów budowlanych, w ramach których w ścisłej współpracy z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym proponuje się innowacyjne rozwiązania finansowe;
BADANIA NAUKOWE I ROZWÓJ
28. uznaje znaczenie wzmożonego inwestowania w badania naukowe i rozwój w celu skorzystania z istniejących technologii i wspierania nowych, aby utrzymać wiodącą konkurencyjność Europy i tworzyć nowe trwałe miejsca pracy, w myśl celów agendy lizbońskiej i jednocześnie przygotowując grunt pod osiągnięcie w skali globalnej Milenijnego Celu Rozwoju nr 7 w sprawie zapewnienia trwałości środowiska naturalnego;
29. zauważa znaczne możliwości w dziedzinie dalszych prac nad odnawialnymi źródłami energii oraz globalnego rynku nowego sprzętu i systemów opartych na RES i wzywa Unię Europejską do dostarczenia technologii opartych na energii odnawialnej wspartych wystarczającymi zasobami w Siódmym Badawczym Programie Ramowym i do udzielenia pomocy małym i średnim przedsiębiorstwom z tego sektora, tak by móc wykorzystać ich wiodącą rolę w zakresie tej technologii, odnosząc sukces na rynku globalnym;
30. zwraca uwagę, że zgodnie z wszelkimi prognozami elektrownie konwencjonalne będą nadal mieć duży udział w produkcji energii elektrycznej nawet w dłuższej perspektywie, a zatem popiera promowanie badań naukowych i rozwoju w dziedzinie wydajności i środków zwiększających wydajność tych elektrowni;
31. uważa, że wiedza na temat technologii syntezy jądrowej i jej zastosowań ma znaczenie strategiczne i należy ją dalej rozwijać w UE;
32. zauważa, że dobrowolne porozumienia mogłyby również korzystnie wpływać na zwiększanie przez przedsiębiorstwa zajmujące się ropą naftową i gazem ich wysiłków w dziedzinie badań naukowych i rozwoju prowadzonych w ramach odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw, a zmierzających do opracowania nowych technologii w dziedzinie energetyki;
33. wzywa, aby w ramach siódmego programu ramowego prowadzone były badania naukowe nad biomasą, wszystkimi odnawialnymi źródłami energii, łącznie z energią fal i pływów oraz przechowywaniem energii i nad technologią gazyfikacji węgla w celu zmniejszenia emisji zanieczyszczeń i stworzenia rynku światowego;
34. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji do Rady, Komisji i parlamentów państw członkowskich.