WSPÓLNY PROJEKT REZOLUCJI
25.10.2006
- –Elisabeth Jeggle i Bernd Posselt, w imieniu grupy politycznej PPE-DE
- –Pasqualina Napoletano, Bernadette Bourzai i Jan Marinus Wiersma, w imieniu grupy politycznej PSE
- –Ona Juknevičienė i Marios Matsakis, w imieniu grupy politycznej ALDE
- –Alyn Smith, Hélène Flautre, Cem Özdemir, Satu Hassi i Bart Staes, w imieniu grupy politycznej Verts/ALE
- –PSE (B6‑0556/2006)
- –Verts/ALE (B6‑0559/2006)
- –PPE-DE (B6‑0563/2006)
- –ALDE (B6‑0567/2006)
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie Uzbekistanu
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie republik środkowoazjatyckich i Uzbekistanu, w szczególności rezolucje z dnia 9 czerwca 2005 r. i 27 października 2005 r.,
– uwzględniając dokument strategiczny Komisji w sprawie Azji Środkowej 2002-2006,
– uwzględniając Umowę o partnerstwie i współpracy miedzy Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z jednej strony a Republiką Uzbekistanu z drugiej strony, która weszła w życie z dniem 1 lipca 1999 r.,
– uwzględniając wnioski z posiedzenia Rady do Spraw Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych z dnia 18 lipca i 3 października 2005 r.,
– uwzględniając oświadczenia Prezydencji UE w sprawie sytuacji praw człowieka w Uzbekistanie w latach 2005 i 2006,
– uwzględniając sprawozdanie Grupy Roboczej ONZ ds. Przymusowych lub Niedobrowolnych Zaginięć, opublikowane w dniu 27 grudnia 2005 r.,
– uwzględniając sprawozdanie w sprawie monitorowania procesów, opublikowane przez OBWE/BIDPC w dniu 3 marca 2006 r.,
– uwzględniając sprawozdanie Specjalnego Sprawozdawcy ONZ, Manfreda Nowaka, w sprawie praw obywatelskich i politycznych, dotyczące m.in. kwestii tortur i aresztowań, opublikowane w dniu 21 marca 2006 r.,
– uwzględniając pismo z dnia 26 czerwca 2006 r., skierowane przez Stałego Przedstawiciela Republiki Uzbekistanu przy ONZ do Sekretarza Generalnego ONZ, dotyczące sytuacji praw człowieka w Uzbekistanie;
– uwzględniając art. 115 ust. 5 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że kolejne posiedzenie Rady ds. Współpracy między Unią Europejską a Republiką Uzbekistanu jest planowane na 8 listopada 2006 r.,
B. mając na uwadze, że oczekuje się, iż Rada Spraw Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych w dniu 13 listopada 2006 r. rozważy zaostrzenie sankcji wprowadzonych w ubiegłym roku w wyniku wydarzeń, które zaszły w maju 2005 r. w Andiżanie,
C. mając na uwadze, że rząd Uzbekistanu nie spełnił warunków, określonych przez Radę przy nakładaniu sankcji,
D. mając na uwadze, że rząd Uzbekistanu dotychczas nie zezwolił na przeprowadzenie niezależnego dochodzenia w sprawie wydarzeń, do których doszło w Andiżanie w dniu 13 maja 2005 r., pomimo wezwań w ciągu minionego roku stale ponawianych przez różne instytucje międzynarodowe,
E. mając na uwadze, że po masakrze w Andiżanie, która miała miejsce w 2005 r., władze uzbeckie wydały wojnę obrońcom praw człowieka, niezależnym dziennikarzom i instytucjom społeczeństwa obywatelskiego oraz postawiły w stan oskarżenia setki osób podejrzanych o udział w powstaniu,
F. mając na uwadze, że według międzynarodowych organizacji praw człowieka w ciągu mijającego roku nie było wiadomości o tysiącach ludzi, których aresztowano celem zatuszowania prawdy; mając na uwadze, że osoby zatrzymane są poważnie narażone na tortury i inne rodzaje brutalnego traktowania; mając na uwadze, że nie zezwala się na udział obserwatorów w procesach wielu osób oskarżonych o przestępstwa zagrożone karą śmierci,
G. mając na uwadze, że według opublikowanego w marcu 2006 r. sprawozdania Specjalnego Sprawozdawcy ONZ ds. Tortur nie zaszły istotne zmiany pod względem powszechnego stosowania tortur lub pod względem polityki i praktyk, które mogłyby skutecznie wyeliminować stosowanie tortur; mając na uwadze, że rząd uzbecki nie podjął znaczących kroków w celu położenia kresu kulturze bezkarności,
H. mając na uwadze, że Biuro Wysokiego Komisarza ds. Uchodźców (UNHCR) w Taszkiencie zostało zamknięte w dniu 17 marca 2006 r.,
I. mając na uwadze, że po zajściach w Andiżanie setki obywateli uzbeckich było zmuszonych do schronienia się w Republice Kirgiskiej i innych sąsiednich krajach; mając na uwadze, że uzbeccy uchodźcy byli wydalani do Uzbekistanu, z jawnym pogwałceniem Konwencji ONZ dotyczącej statusu uchodźców z 1951 r.,
J. mając na uwadze, że społeczeństwo uzbeckie jest w przeważającej mierze świeckie, a u źródeł występującego w niewielkim stopniu ekstremizmu religijnego leży społeczna niesprawiedliwość; mając na uwadze, że walkę z ekstremizmem religijnym można prowadzić jedynie środkami prawnymi, a nie poprzez przymus,
K. mając na uwadze, że obywatele w Azji Środkowej, w tym w Uzbekistanie, coraz bardziej zdecydowanie domagają się społeczeństwa bardziej otwartego, w którym wolność jednostki i prawa człowieka byłyby w pełni respektowane, a także przemian demokratycznych,
1. 1. ponownie podkreśla znaczenie stosunków miedzy UE a Uzbekistanem i uznaje kluczową rolę Uzbekistanu w regionie Azji Środkowej, zaznacza jednak, że stosunki te muszą opierać się na obopólnym poszanowaniu zasad demokracji, praworządności i praw człowieka, co zostało wyraźnie określone w Umowie o partnerstwie i współpracy zawartej między UE a Uzbekistanem;
2. wzywa Radę do przedłużenia okresu stosowania o obecnych sankcji o kolejnych 12 miesięcy oraz do poszerzenia sankcji o:
- -objęcie zakazem wizowym UE prezydenta Islama Karimowa, ministra spraw wewnętrznych Bahodira Matliubowa, ministra obrony Ruslana Mirzajewa, ministra sprawiedliwości Buritosza Mustafajewa, prokuratora generalnego Raszida Kodirowa, szefa krajowej służby bezpieczeństwa Rustama Inojatowa oraz gubernatora regionalnego Andiżanu Saidullo Begaliewa;
- -zamrożenie aktywów wszystkich osób objętych zakazem wizowym, tak aby osoby te nie miały dostępu do jakichkolwiek aktywów, jakie mogą posiadać w UE, ani nie mogły korzystać z systemu bankowego UE;
3. wzywa Uzbekistan do pełnej współpracy z OBWE oraz z ONZ, zwłaszcza w kontekście apelu o przeprowadzenie wiarygodnego i przejrzystego niezależnego dochodzenia, oraz do przestrzegania prawa międzynarodowego, do otwartości na wszelkie specjalne procedury ONZ, w związku z którymi zwrócono się o zaproszenia, a także do dopuszczenia obserwatorów OBWE i obserwatorów niezależnych;
4. wzywa Radę do przyjęcia wszelkich niezbędnych środków w ramach Rady Praw Człowieka ONZ, w celu zagwarantowania, aby poufna procedura „1503” nie miała dłużej zastosowania do Uzbekistanu, oraz do objęcia tego kraju publicznym mechanizmem kontroli, co zaleciła Louise Harbour, Wysoka Komisarz ONZ ds. Praw Człowieka, w swoim raporcie z lipca 2005 r. dotyczącym masakry w Andiżanie;
5. wzywa rząd Uzbekistanu do uwolnienia wszystkich obrońców praw człowieka, dziennikarzy i członków opozycji politycznej, którzy nadal przebywają w aresztach, i do umożliwienia im swobodnej pracy, w warunkach wolnych od strachu przed prześladowaniami, oraz do położenia kresu szykanowaniu organizacji pozarządowych;
6. wzywa władze uzbeckie do zezwolenia na ponowne otwarcie Biura UNHCR w Taszkiencie;
7. wzywa Republikę Kirgiską i pozostałe sąsiedzkie kraje do pełnego przestrzegania Konwencji ONZ dotyczącej statusu uchodźców z 1951 r., zgodnie z którą uchodźcy nie mogą być pod przymusem odsyłani do krajów pochodzenia, a tym samym do niewydalania uchodźców uzbeckich do Uzbekistanu; w związku z tym wzywa Radę i Komisję do starannego śledzenia sytuacji wszystkich uzbeckich uchodźców, którzy już zostali wydaleni do Uzbekistanu;
8. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Specjalnemu Przedstawicielowi UE ds. Azji Środkowej, prezydentom, rządom i parlamentom Uzbekistanu i Kirgistanu, Sekretarzowi Generalnemu ONZ oraz Sekretarzowi Generalnemu OBWE.