ΚΟΙΝΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ
11.7.2007
- –Martine Roure και Σταύρου Λαμπρινίδη εξ ονόματος της Ομάδας PSE
- –Sophia in 't Veld, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE
- –Kathalijne Maria Buitenweg και Eva Lichtenberger, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE
- –Sylvia-Yvonne Kaufmann και Giusto Catania, εξ ονόματος Ομάδας GUE/NGL
- –PSE (B6‑0278/2007)
- –ALDE (B6‑0280/2007)
- –Verts/ALE (B6‑0281/2007)
- –GUE/NGL (B6‑0285/2007)
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη συμφωνία PNR με τις Ηνωμένες Πολιτείες
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 6 της Συνθήκης ΕΕ και το άρθρο 8 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και το άρθρο 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων,
– έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του σχετικά με τη συμφωνία PNR της 7ης Σεπτεμβρίου 2006 (P6_ΤΑ(2006)0354) και της 14ης Φεβρουαρίου 2007 (P6_ΤΑ(2007)0039),
– έχοντας υπόψη τις προηγούμενες συμφωνίες PNR μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής της 28ης Μαΐου 2004 και μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής της 19ης Οκτωβρίου 2006,
– έχοντας υπόψη το σχέδιο συμφωνίας της 28ης Ιουνίου 2007 μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής σχετικά με την επεξεργασία και τη μεταφορά δεδομένων PNR από αερομεταφορείς προς το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφαλείας (DHS) το οποίο διαβιβάστηκε ανεπίσημα από τον προεδρεύοντα κ. Schäuble στον πρόεδρο της επιτροπής LIBE,
– έχοντας υπόψη την επιστολή του DHS της 28ης Ιουνίου 2007 σχετικά με τις διαβεβαιώσεις, στην οποία εξηγεί τον τρόπο διασφάλισης των δεδομένων PNR που εφαρμόζει, η οποία διαβιβάστηκε ανεπίσημα από τον προεδρεύοντα υπουργό κ. Schäuble στον πρόεδρο της επιτροπής LIBE,
– έχοντας υπόψη την επιστολή του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων της 27ης Ιουνίου 2007 σχετικά με τη νέα συμφωνία PNR με τις Ηνωμένες Πολιτείες, η οποία απεστάλη στον προεδρεύοντα κ. Schäuble,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 2 της Πρόσθετου Πρωτόκολλου της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Προστασία των Ατόμων σε σχέση με την Αυτόματη Επεξεργασία Προσωπικών Δεδομένων, το οποίο αφορά τις εποπτικές αρχές και τις διαμεθοριακές ροές δεδομένων,
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2004/82/ΕΚ σχετικά με την υποχρέωση των μεταφορέων να κοινοποιούν τα στοιχεία των επιβατών,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 103, παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι δεδηλωμένος στόχος της συμφωνίας PNR είναι να υπάρξει μια νομική βάση για τη μεταφορά από την ΕΕ δεδομένων PNR ("μητρώου ονομάτων επιβατών") στις Ηνωμένες Πολιτείες αφενός και αφετέρου να εξασφαλιστεί η ικανοποιητική προστασία των προσωπικών δεδομένων και να υπάρξουν διαδικαστικές ασφαλίσεις για τους ευρωπαίους πολίτες,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμφωνία PNR δεν ικανοποιεί τον δεύτερο στόχο, δεδομένου ότι πάσχει ουσιαστικά όσον αφορά την ασφάλεια δικαίου, την προστασία των δεδομένων και τα ένδικα μέσα για τους πολίτες της ΕΕ, ιδιαίτερα λόγω των ανοικτών και συγκεχυμένων ορισμών και των πολλαπλών δυνατοτήτων για εξαιρέσεις,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η επαρκής προστασία της ιδιωτικότητας και των ατομικών ελευθεριών των επιμέρους πολιτών και οι έλεγχοι της ποιότητας των δεδομένων είναι απαραίτητες προϋποθέσεις προκειμένου ο μερισμός δεδομένων και πληροφοριών να αποτελεί πολύτιμο και αξιόπιστο εργαλείο στον αγώνα εναντίον της τρομοκρατίας,
Γενικά
1. αναγνωρίζει τις δύσκολες συνθήκες υπό τις οποίες διεξήχθησαν οι διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία PNR και αναγνωρίζει κατ' αρχήν το πλεονέκτημα του να υπάρχει μια ενιαία συμφωνία PNR μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ αντί για 27 διμερείς συμφωνίες μεταξύ των κρατών μελών και των ΗΠΑ·
2. αποδοκιμάζει έντονα την έλλειψη οποιασδήποτε δημοκρατικής εποπτείας, δεδομένου ότι η συμφωνία PNR η οποία δρομολογήθηκε ύστερα από αμερικανικές απαιτήσεις, υπέστη διαπραγμάτευση και συμφωνήθηκε χωρίς οποιαδήποτε συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και αφήνει ανεπαρκές περιθώριο στα εθνικά κοινοβούλια προκειμένου αυτά να ασκήσουν οποιαδήποτε επιρροή στη διαπραγματευτική εντολή, να εκτιμήσουν ενδελεχώς την προτεινόμενη συμφωνία ή να προτείνουν τροποποιήσεις σε αυτήν·
3. εκφράζοντας την ανησυχία του για τη συνεχιζόμενη έλλειψη ασφάλειας δικαίου όσον αφορά τις συνέπειες και το εύρος των υποχρεώσεων που επιβάλλονται στις αεροπορικές εταιρείες, καθώς και σχετικά με τη νομική σχέση μεταξύ της συμφωνίας PNR και της επιστολής του DHS·
4. επικρίνει το γεγονός ότι η συμφωνία PNR δεν προσφέρει επαρκές επίπεδο προστασίας των δεδομένων PNR, και αποδοκιμάζει την έλλειψη σαφών και αναλογικών διατάξεων όσον αφορά τον μερισμό πληροφοριών, και τη διατήρηση και εποπτεία από τις αρχές προστασίας δεδομένων· εκφράζει την ανησυχία για τις πολυάριθμες διατάξεις οι οποίες προβλέπεται να εφαρμόζονται με τη διακριτική ευχέρεια του DHS·
5. καλεί κατά συνέπεια τα εθνικά κοινοβούλια των κρατών μελών να εξετάσουν προσεκτικά το παρόν σχέδιο συμφωνίας στο φως των παρατηρήσεων που διατυπώνονται στο παρόν ψήφισμα·
Όσον αφορά το νομικό πλαίσιο
6. εκφράζει την ανησυχία του διότι ο χειρισμός, η συγκέντρωση, η χρήση και αποθήκευση δεδομένων PNR από το DHS δεν βασίζεται σε μια κανονική συμφωνία αλλά μόνο σε μη δεσμευτικές διαβεβαιώσεις οι οποίες είναι δυνατόν να μετατρέπονται μονομερώς από το DHS ανά πάσα στιγμή και οι οποίες δεν αναγνωρίζουν δικαιώματα ούτε μεταβιβάζουν οφέλη σε οποιοδήποτε πρόσωπο ή μέρος·
7. αποδοκιμάζει την έλλειψη σαφούς περιορισμού σκοπού που παρατηρείται στην επιστολή του DHS, όπου επισημαίνεται ότι τα δεδομένα PNR είναι δυνατόν να χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και συναφών εγκλημάτων, αλλά επίσης για ένα φάσμα επιπρόσθετων μη προσδιοριζόμενων σκοπών, ιδίως δε "για την προστασία των ζωτικών συμφερόντων του υποκειμένου των δεδομένων ή άλλων προσώπων ή σε οποιεσδήποτε ποινικές δικαστικές διαδικασίες ή όπως αλλιώς απαιτείται από το νόμο"·
8. χαιρετίζει την προθυμία του DHS να περάσει στο σύστημα PUSH όχι αργότερα από την 1η Ιανουαρίου 2008 κατ' αρχήν, αλλά εκφράζει τη λύπη του διότι η μετάβαση, η οποία ήδη προβλέπεται στη συμφωνία PNR του 2004, έχει καθυστερήσει επί έτη, έστω και αν η προϋπόθεση της τεχνικής δυνατότητας έχει εκπληρωθεί προς πολλού· πιστεύει ότι το σύστημα PUSH για όλους τους αερομεταφορείς πρέπει να αποτελεί απολύτως απαραίτητη προϋπόθεση για τις μεταφορές PNR· υπογραμμίζει ότι η ταυτόχρονη ύπαρξη των συστημάτων PUSH" και "PULL" θα μπορούσε να οδηγήσει σε στρέβλωση του ανταγωνισμού μεταξύ των αερομεταφορέων της ΕΕ·
9. επιμένει η κοινή περιοδική εξέταση από το DHS και την ΕΕ να είναι συνολική να λαμβάνει χώρα ετησίως και τα αποτελέσματα να δημοσιεύονται· επιμένει ότι η εξέταση πρέπει να περιλαμβάνει αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των μέτρων από πλευράς μεγαλύτερης ασφάλειας· εκφράζει τη λύπη του διότι η εξέταση δεν προβλέπει οποιαδήποτε συμμετοχή ευρωπαίων εποπτών προστασίας δεδομένων, κάτι το οποίο προβλεπόταν στην προηγούμενη συμφωνία PNR·
10. επιμένει ότι οι επιβάτες πρέπει να ενημερώνονται κατάλληλα για τη χρήση των δεδομένων τους και για τα δικαιώματά τους, ιδιαίτερα για το δικαίωμα προσφυγής και το δικαίωμα ενημέρωσης για τους λόγους για τους οποίους ο επιβάτης εμποδίζεται να συνεχίσει το ταξίδι του, και ότι η υποχρέωση αυτή απόκειται στις αεροπορικές εταιρείες· πιστεύει ότι το DHS και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να αναλάβουν ευθύνη για τις πληροφορίες που παρέχονται στους επιβάτες και προτείνει να διατίθεται σε όλους τους επιβάτες η "σύντομη ειδοποίηση για ταξίδια μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ηνωμένων Πολιτειών" η οποία προτείνεται από την ομάδα εργασίας του άρθρου 29 (WP 132)·
11. εκφράζει τη λύπη του διότι οι διαπραγματεύσεις της ΕΕ με τις Ηνωμένες Πολιτείες δεν έλαβαν υπόψη την οδηγία 2004/82 ούτε τις συμφωνίες PNR της ΕΕ με την Αυστραλία και τον Καναδά, οι οποίες εξασφαλίζουν υψηλότερα πρότυπα προστασίας των προσωπικών δεδομένων·
12. υπενθυμίζει ότι η διοικητική συμφωνία που έχει συναφθεί μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ δεν είναι δυνατόν να έχει ως αποτέλεσμα να μειώνει το επίπεδο προστασίας των προσωπικών δεδομένων που διασφαλίζεται με τις εθνικές νομοθεσίες των κρατών μελών και εκφράζει τη λύπη του διότι θα δημιουργήσει περαιτέρω σύγχυση ως προς τις υποχρεώσεις των αεροπορικών εταιρειών της ΕΕ και ως προς τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ·
Όσον αφορά την προστασία των δεδομένων
13. χαιρετίζει το γεγονός ότι ο αμερικανικός νόμος περί ιδιωτικότητας θα επεκταθεί διοικητικά στους πολίτες της ΕΕ·
14. εκφράζει τη λύπη του διότι το DHS διατηρεί το δικαίωμα να εισάγει εξαιρέσεις βάσει του νόμου για την ελευθερία των πληροφοριών·
15. εκφράζει τη λύπη του διότι η συμφωνία δεν προβλέπει επακριβή κριτήρια για τον ορισμό της προστασίας προσωπικών δεδομένων που προσφέρεται από το DHS ως ικανοποιητικής σύμφωνα με τα πρότυπα της ΕΕ·
16. αποδοκιμάζει από την άποψη αυτή το γεγονός ότι τα δεδομένα PNR των πολιτών της ΕΕ πρόκειται να υφίστανται επεξεργασία αποκλειστικά σύμφωνα με το δίκαιο των ΗΠΑ χωρίς αξιολόγηση καταλληλότητας και χωρίς οποιαδήποτε ένδειξη ως προς τη συγκεκριμένη αμερικανική νομοθετική διάταξη που εφαρμόζεται·
17. αποδοκιμάζει το γεγονός ότι η χρονική διάρκεια διατήρησης των δεδομένων PNR θα επεκταθεί από 3.5 έτη σε 15 έτη, καθώς και την αναδρομική εφαρμογή του μέτρου αυτού στα δεδομένα που έχουν συγκεντρωθεί βάσει των προηγούμενων συμφωνιών PNR· επικρίνει έντονα το γεγονός ότι ύστερα από την 15ετή περίοδο διατήρησης, η οποία αποτελείται από μια 7ετή "ενεργό" περίοδο και μια 8ετή "λανθάνουσα" περίοδο δεν υπάρχουν εγγυήσεις ότι τα δεδομένα θα διαγραφούν οριστικά·
18. λαμβάνει υπό σημείωση τη μείωση των πεδίων δεδομένων από 34 σε 19, αλλά επισημαίνει ότι η μείωση αυτή είναι σε μεγάλο βαθμό διακοσμητική και οφείλεται στη συγχώνευση και μετονομασία πεδίων δεδομένων και όχι στη διαγραφή τους·
19. επισημαίνει με ανησυχία ότι ευαίσθητα δεδομένα (δηλαδή προσωπικά δεδομένα που αποκαλύπτουν φυλετική ή εθνοτική καταγωγή, πολιτική τοποθέτηση, θρησκευτικές ή φιλοσοφικές πεποιθήσεις, συμμετοχή σε συνδικαλιστικές οργανώσεις, καθώς και δεδομένα που αφορούν την υγεία ή τη σεξουαλική ζωή του ατόμου) διατίθενται στο DHS και ότι τα δεδομένα αυτά είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν από το DHS σε εξαιρετικές περιπτώσεις·
20. εκφράζει την ανησυχία του διότι τα δεδομένα θα διατηρηθούν επί 7 έτη σε "ενεργές αναλυτικές βάσεις δεδομένων", πράγμα το οποίο οδηγεί σε σημαντικό κίνδυνο χαρακτηρισμού βάσει κριτηρίων και εξόρυξης δεδομένων, κάτι που είναι ασύμβατο με βασικές ευρωπαϊκές αρχές και αποτελεί πρακτική που ακόμη βρίσκεται υπό συζήτηση στο Κογκρέσο των ΗΠΑ·
Όσον αφορά τον μερισμό πληροφοριών
21. εκφράζει τη λύπη του διότι η συμφωνία εξακολουθεί να μην ορίζει επακριβώς ποιες αρχές των ΗΠΑ δικαιούνται να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα PNR·
22. ανησυχεί για την εξεταζόμενη μεταφορά αναλυτικών πληροφοριών που απορρέουν από τα δεδομένα PNR, από τις αρχές των ΗΠΑ σε αστυνομικές και δικαστικές αρχές στα κράτη μέλη, ενδεχομένως δε και στις Europol και Eurojust έξω από το πλαίσιο συγκεκριμένων δικαστικών διαδικασιών ή αστυνομικών ερευνών, όπως αναφέρεται στην επιστολή του DHS, δεδομένου ότι κάτι τέτοιο θα έπρεπε να επιτρέπεται μόνο σύμφωνα με τις υφιστάμενες συμφωνίες ΕΕ-ΗΠΑ για την αμοιβαία νομική συνδρομή και την έκδοση προσώπων·
23. αντιτίθεται έντονα στην πρόβλεψη ότι τρίτες χώρες γενικά είναι δυνατόν να αποκτούν πρόσβαση στα δεδομένα PNR εάν τηρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις του DHS και ότι είναι δυνατόν τρίτες χώρες κατ' εξαίρεση, σε μη προσδιοριζόμενες περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, να αποκτούν πρόσβαση στα δεδομένα PNR χωρίς διαβεβαίωση ότι ο χειρισμός των δεδομένων θα γίνει σύμφωνα με το επίπεδο προστασίας του DHS·
24. εκφράζει τη λύπη του διότι η ΕΕ έχει δεχθεί "να μην παρεμβαίνει" ως προς την προστασία των δεδομένων PNR πολιτών της ΕΕ τα οποία ενδεχομένως μοιράζονται οι ΗΠΑ με τρίτες χώρες·
25. λαμβάνει υπό σημείωση ότι η συμφωνία επιτρέπει στο DHS να παρέχει δεδομένα PNR σε άλλες εγχώριες κρατικές αρχές σε σχέση με συγκεκριμένες υποθέσεις και κατ' αναλογία προς το χαρακτήρα της υπόθεσης· εκφράζει τη λύπη του διότι από τη συμφωνία απουσιάζει οποιαδήποτε διευκρίνιση ως προς το ποιες αμερικανικές αρχές μπορούν να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα PNR και επειδή οι σκοποί που προβλέπονται στο άρθρο 1 της επιστολής του DHS είναι ευρύτατη·
Όσον αφορά ένα ευρωπαϊκό σύστημα PNR
26. επισημαίνει ότι η συμφωνία κάνει αναφορά σε ενδεχόμενο μελλοντικό σύστημα PNR σε επίπεδο ΕΕ ή ενός ή περισσότερων κρατών μελών της και στην πρόβλεψη ότι οποιαδήποτε δεδομένα PNR ενός τέτοιου συστήματος διατίθενται στο DHS·
27. ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διευκρινίσει την κατάσταση πραγμάτων σε σχέση με ένα σύστημα PNR της ΕΕ, μεταξύ άλλων καθιστώντας διαθέσιμη τη μελέτη σκοπιμότητας που δεσμεύτηκε να εκπονήσει·
28. επαναλαμβάνει τις ανησυχίες που εκφράζονται από την Ομάδα Εργασίας του άρθρου 29 όσον αφορά τη χρήση των δεδομένων PNR για λόγους επιβολής του νόμου και ειδικότερα καλεί την Επιτροπή να τεκμηριώσει:
- α)την επιχειρησιακή ανάγκη και το σκοπό της συλλογής δεδομένων PNR κατά την είσοδο στο έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης·
- β)την προστιθέμενη αξία της συλλογής δεδομένων PNR στο φως των ήδη υφιστάμενων μέτρων ελέγχου στην είσοδο της ΕΕ για λόγους ασφαλείας όπως είναι το σύστημα Σένγκεν, το σύστημα πληροφοριών θεώρησης διαβατηρίου και το σύστημα API·
- γ)τη χρήση που προβλέπεται για τα δεδομένα PNR, και ιδίως κατά πόσον προορίζονται για τον εντοπισμό ατόμων με στόχο να εξασφαλίζεται η αεροπορική ασφάλεια ή προκειμένου να προσδιορίζεται ποιος εισέρχεται στην επικράτεια της ΕΕ ή για τον γενικό αρνητικό ή θετικό χαρακτηρισμό βάσει κριτηρίων των επιβατών.
29. επιμένει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να συμμετάσχει σύμφωνα με το άρθρο 71, 1γ και το άρθρο 251 της Συνθήκης ΕΕ σε οποιεσδήποτε τέτοιες εξελίξεις·
30. υπενθυμίζει ότι η συμφωνία PNR θα πρέπει τελικά να εξεταστεί στο φως των μελλοντικών θεσμικών μεταρρυθμίσεων της ΕΕ που εκτίθενται στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουνίου 2007 και στην εντολή για την επόμενη ΔΚΔ·
31. προτίθεται να ζητήσει να εκτιμηθεί νομικά η συμφωνία ως προς τη συμμόρφωσή της με την εθνική και κοινοτική νομοθεσία και καλεί την Ομάδα Εργασίας του άρθρου 29 και τον Ευρωπαίο Επόπτη Προστασίας Δεδομένων να εκπονήσουν σφαιρικές γνωμοδοτήσεις από αυτή την άποψη·
ο
ο ο
32. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών καθώς και στο Κογκρέσο των ΗΠΑ.