ΚΟΙΝΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την ελευθερία της πληροφόρησης στην Ιταλία και στην Ευρωπαϊκή Ένωση
19.10.2009
που αντικαθιστά τις προτάσεις ψηφίσματος των ομάδων:
Verts/ALE (B7‑0090/2009)
GUE/NGL (B7‑0092/2009)
S&D (B7‑0093/2009)
ALDE (B7‑0094/2009)
Monika Flašíková Beňová, Claude Moraes, David-Maria Sassoli εξ ονόματος της Ομάδας S&D
Niccolò Rinaldi, Sonia Alfano, Luigi de Magistris, Sophia in 't Veld, Jeanine Hennis-Plasschaert, Sarah Ludford, Sylvie Goulard, Renate Weber, Ivo Vajgl, Louis Michel, Olle Schmidt, Johannes Cornelis van Baalen, Giommaria Uggias, Gianni Vattimo, Vincenzo Iovine, Pino Arlacchi εξ ονόματος της Ομάδας ALDE
Daniel Cohn-Bendit, Judith Sargentini, Raül Romeva i Rueda, Rebecca Harms εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE
Lothar Bisky, Rui Tavares, Patrick Le Hyaric, Willy Meyer, Cornelis de Jong, Eva-Britt Svensson, Νικόλαος Χουντής εξ ονόματος Ομάδας GUE/NGL
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την ελευθερία της πληροφόρησης στην Ιταλία και στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κυρίως τα άρθρα της που αφορούν το σεβασμό, την προαγωγή και την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, καθώς και τα άρθρα 6, 22, 43, 49, 83, 87, 95 και 151 της Συνθήκης ΕΚ,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 11 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το άρθρο 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που αφορούν την ελευθερία της έκφρασης και της πληροφόρησης και το δικαίωμα στην πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης,
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2007/65/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2007, για την τροποποίηση της οδηγίας 89/552/ΕΟΚ του Συμβουλίου για τον συντονισμό ορισμένων νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την άσκηση τηλεοπτικών δραστηριοτήτων,
– έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας της Επιτροπής σχετικά με την πολυφωνία στα μέσα ενημέρωσης των κρατών μελών της ΕΕ (SEC(2007)0032),
– έχοντας υπόψη την προσέγγιση σε τρία στάδια για την πολυφωνία στα μέσα ενημέρωσης που όρισε η Επιτροπή και την ανεξάρτητη μελέτη που διενήργησαν το Καθολικό Πανεπιστήμιο της Λουβέν – ICRI, το Πανεπιστήμιο Κεντρικής Ευρώπης – CMCS και το Jönköping Διεθνής Ευρωπαϊκή Σχολή Διοίκησης – MMTC, από κοινού με την εταιρεία συμβούλων Ernst & Young Belgium, εξ ονόματος της Επιτροπής και η οποία ολοκληρώθηκε το 2009,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Σεπτεμβρίου 2008 σχετικά με τη συγκέντρωση και την πολυφωνία στα μέσα ενημέρωσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση[1],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 22ας Απριλίου 2004, σχετικά με τους κινδύνους παραβίασης, στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ιδιαίτερα στην Ιταλία, των δικαιωμάτων της ελευθερίας έκφρασης και πληροφόρησης[2],
– έχοντας υπόψη τις δηλώσεις της Επιτροπής και τη συζήτηση που πραγματοποιήθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 8 Οκτωβρίου 2009,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 110, παράγραφος 4, του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση εγγυάται και προάγει την ελευθερία της έκφρασης και της πληροφόρησης, όπως κατοχυρώνονται στο άρθρο 11 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και στο άρθρο 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, για την οποία η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και η πολυφωνία αποτελούν ουσιώδες προαπαιτούμενο και λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δικαιώματα αυτά περιλαμβάνουν την ελευθερία της έκφρασης απόψεων και την ελευθερία της λήψης και μετάδοσης πληροφοριών, χωρίς ανάμειξη ή πίεση εκ μέρους των δημόσιων αρχών,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή, παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την έκδοση οδηγίας σχετικά με την πολυφωνία της πληροφόρησης και τη συγκέντρωση στα μέσα ενημέρωσης, δεν περιέλαβε τα ζητήματα αυτά στην αναθεώρηση της οδηγίας "Τηλεόραση χωρίς σύνορα", αλλά δεσμεύτηκε να καταρτίσει ειδικό χάρτη πορείας σε τρία στάδια για το θέμα αυτό, ο οποίος περιλαμβάνει την εκπόνηση εγγράφου εργασίας (που δημοσιεύθηκε το 2007), τον ορισμό δεικτών για την αξιολόγηση του επιπέδου πολυφωνίας (που περιλαμβάνονται σε ανεξάρτητη μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο του 2009) και πρόταση ανακοίνωσης σχετικά με αυτούς τους δείκτες (που δεν προβλέπεται πριν από το 2010),
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο έχει καλέσει επανειλημμένα την Επιτροπή, μέσω διαφόρων ψηφισμάτων, να προωθήσει δράσεις που θα εγγυώνται την πολυφωνία και θα αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της συγκέντρωσης στα μέσα ενημέρωσης, να εκδώσει επειγόντως ανακοίνωση σχετικά με την προστασία της πολυφωνίας στα μέσα ενημέρωσης και τη συγκέντρωση στα μέσα ενημέρωσης στα κράτη μέλη και να συμπληρώσει επειγόντως το ρυθμιστικό πλαίσιο με πρόταση οδηγίας για τα εν λόγω ζητήματα, χρησιμοποιώντας τη νομική βάση που προβλέπεται με σαφήνεια στις Συνθήκες,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν ενδείξεις ότι η πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης πλήττεται σε πολλά κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η οργάνωση Freedom House έχει κατατάξει την Ιταλία στην 73η θέση, ενώ έχει επίσης επισημάνει την κρίσιμη κατάσταση στη Ρουμανία και τη Βουλγαρία, όπως αναφέρεται στην ετήσια έκθεσή της σχετικά με την ελευθερία του Τύπου· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ύπατος εκπρόσωπος του ΟΑΣΕ για θέματα ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης εξέφρασε επίσης ανησυχία για την κατάσταση στην Ιταλία, σε επιστολή που απέστειλε στις ιταλικές αρχές στις 20 Σεπτεμβρίου 2009, όπως και η Εθνική Ομοσπονδία του ιταλικού Τύπου·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι, τους τελευταίους μήνες, η ανησυχία στην Ιταλία έχει ενταθεί λόγω της διαρκούς σύγκρουσης συμφερόντων σε σχέση με την ιδιοκτησία μέσων ενημέρωσης από το Πρωθυπουργό και τον πολιτικό έλεγχο τόσο στα ιδιωτικά όσο και στα δημόσια μέσα ενημέρωσης, περιλαμβανομένου του ελέγχου στον τρόπο κατανομής των διαφημιστικών πόρων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κυβέρνηση αναμειγνύεται επίσης σε μεγάλο βαθμό στη δημόσια τηλεόραση, ιδίως όσον αφορά τον καθορισμό των προγραμμάτων, το διορισμό διευθυντών, εκδοτών και δημοσιογράφων, γεγονός που έχει αντίκτυπο στην πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης, όπως δηλώνει ο κύριος φορέας παρακολούθησης των μέσων ενημέρωσης στην Ιταλία, το Κέντρο Παρακολούθησης της Παβία· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ιταλός πρωθυπουργός καταθέτει αγωγές κατά του ιταλικού και του ευρωπαϊκού Τύπου και ότι πρόσφατα ζήτησε από τους εκπροσώπους Τύπου της Επιτροπής να μη δίνουν καμία πληροφορία,
1. είναι πεπεισμένο ότι η ελευθερία λήψης και μετάδοσης πληροφοριών χωρίς παρεμβολή των δημόσιων αρχών αποτελεί θεμελιώδη αρχή στην οποία βασίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση και ουσιαστικό στοιχείο της δημοκρατίας, όπως εξάλλου και η πολυφωνία στα μέσα ενημέρωσης, δεδομένου ότι αμφότερες κατοχυρώνονται στο άρθρο 11 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων· επαναλαμβάνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει πολιτική και νομική υποχρέωση έναντι των πολιτών της να διασφαλίζει – στους τομείς αρμοδιότητάς της – το σεβασμό αυτών των δικαιωμάτων·
2. θεωρεί ότι είναι αναγκαίο να αντιμετωπιστεί η ανωμαλία που δημιουργείται από τη σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ πολιτικής και οικονομικής εξουσίας και εξουσίας στο χώρο των μέσων ενημέρωσης καθώς και από τη συγκέντρωση του άμεσου ή έμμεσου ελέγχου στα δημόσια και ιδιωτικά μέσα ενημέρωσης και υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι σε όλα τα κράτη μέλη οι δημόσιοι τηλεοπτικοί φορείς είναι ανεξάρτητοι και λειτουργούν χωρίς κυβερνητικές παρεμβάσεις·
3. είναι ιδιαίτερα ανήσυχο για την κατάσταση στην Ιταλία και εκτιμά ότι θα μπορούσε να έχει συνέπειες σε ολόκληρη την Ευρώπη και ότι η μη ανάληψη δράσης εκ μέρους της ΕΕ θα αποδυνάμωνε την αξιοπιστία της ως προς τον καθορισμό κριτηρίων αναφοράς για τα θεμελιώδη δικαιώματα τόσο στις εξωτερικές σχέσεις όσο και στη διαδικασία προσχώρησης·
4. αποδοκιμάζει τις πιέσεις και τους εκφοβισμούς στους οποίους επιδίδεται η ιταλική κυβέρνηση κατά των ιταλικών και ευρωπαϊκών εφημερίδων, συντάσσεται με το αίτημα που απηύθυνε ο εκπρόσωπος του ΟΑΣΕ προς τις ιταλικές αρχές να σταματήσουν τις πιέσεις και θεωρεί ανεπίτρεπτη οιαδήποτε ανάμειξη των δημόσιων αρχών στην ελευθερία της πληροφόρησης με στόχο τη χειραγώγηση της δημόσιας τηλεόρασης·
5. επαναβεβαιώνει, εν προκειμένω, ότι το νομοθετικό πλαίσιο της ΕΕ σχετικά με την πολυφωνία και τη συγκέντρωση στα μέσα ενημέρωσης εξακολουθεί να είναι ακατάλληλο και ότι, για το λόγο αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει επειγόντως να κάνει χρήση των αρμοδιοτήτων της ως προς την πολιτική στους τομείς της εσωτερικής αγοράς, των οπτικοακουστικών μέσων μέσα, του ανταγωνισμού, των τηλεπικοινωνιών, των κρατικών ενισχύσεων, των υποχρεώσεων της δημόσιας υπηρεσίας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών, προκειμένου να οριστούν οι ελάχιστοι βασικοί όροι που όλα τα κράτη μέλη πρέπει να τηρούν προκειμένου να διασφαλίσουν, να εγγυηθούν και να προαγάγουν την ελευθερία της πληροφόρησης και ένα επαρκές επίπεδο πολυφωνίας στα μέσα ενημέρωσης· στο πλαίσιο αυτό, ζητεί από την Επιτροπή να διερευνήσει τον κίνδυνο μονοπωλίων και συγκέντρωσης στα μέσα ενημέρωσης στην ΕΕ·
6. καλεί την Επιτροπή να εκπονήσει επειγόντως πρόταση οδηγίας για τη συγκέντρωση στα μέσα ενημέρωσης και για την προστασία της πολυφωνίας, με πλήρη συμμετοχή του μελλοντικού αρμόδιου Επιτρόπου για τα θεμελιώδη δικαιώματα, αφού πρώτα ορίσει σε ανακοίνωση κατάλληλους δείκτες για τον καθορισμό των επιπέδων πολυφωνίας της πληροφόρησης και ανεξαρτησίας των δημόσιων μέσων ενημέρωσης, κάτι που έχει ήδη ζητήσει επανειλημμένα το Κοινοβούλιο και που έχει εξαγγείλει η ίδια η Επιτροπή·
7. αναθέτει στις αρμόδιες επιτροπές του και στον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων να παρακολουθήσουν την εξέλιξη του ζητήματος και να υποβάλουν έκθεση στην Ολομέλεια σχετικά με την ελευθερία της πληροφόρησης, τη συγκέντρωση και την πολυφωνία στα μέσα ενημέρωσης στην ΕΕ·
8. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, στο Συμβούλιο της Ευρώπης, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, στον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και στον ΟΑΣΕ.
- [1] Εγκριθέντα κείμενα, P6_TA(2008)0459.
- [2] ΕΕ C 104 Ε, 30.4.2004, σελ. 1026.