ΚΟΙΝΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τη θανατική ποινή στη Λευκορωσία, και ιδίως την περίπτωση του Dzmitry Kanavalau και του Uladzislau Kavalyou (2012/2539(RSP))
15.2.2012
που αντικαθιστά τις προτάσεις ψηφίσματος των ομάδων:
PPE (B7‑0075/2012)
ECR (B7‑0076/2012)
S&D (B7‑0078/2012)
Verts/ALE (B7‑0080/2012)
GUE/NGL (B7‑0081/2012)
ALDE (B7‑0083/2012)
José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Jacek Protasiewicz, Elmar Brok, Vytautas Landsbergis, Mario Mauro, Eduard Kukan, Inese Vaidere, Filip Kaczmarek, Laima Liucija Andrikienė, Jacek Saryusz-Wolski, Andrzej Grzyb, Cristian Dan Preda, Bernd Posselt, Monica Luisa Macovei, Csaba Sógor, Roberta Angelilli, Tunne Kelam, Elena Băsescu, Eija-Riitta Korhola, Sari Essayah, Zuzana Roithová, Sergio Paolo Francesco Silvestris, Giovanni La Via, Lena Kolarska-Bobińska, Bogusław Sonik, Radvilė Morkūnaitė-Mikulėnienė, Tadeusz Zwiefka εξ ονόματος της Ομάδας PPE
Véronique De Keyser, Libor Rouček, Justas Vincas Paleckis, Kristian Vigenin, Marek Siwiec, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Liisa Jaakonsaari, Rovana Plumb εξ ονόματος της Ομάδας S&D
Ivars Godmanis, Leonidas Donskis, Sonia Alfano, Gerben-Jan Gerbrandy, Kristiina Ojuland, Robert Rochefort, Ramon Tremosa i Balcells, Edward McMillan-Scott, Marielle De Sarnez, Graham Watson, Anneli Jäätteenmäki, Marietje Schaake, Izaskun Bilbao Barandica, Louis Michel, Jelko Kacin, Antonyia Parvanova εξ ονόματος της Ομάδας ALDE
Elisabeth Schroedter, Werner Schulz, Barbara Lochbihler, Raül Romeva i Rueda εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE
Charles Tannock, Marek Henryk Migalski εξ ονόματος της Ομάδας ECR
Helmut Scholz εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη θανατική ποινή στη Λευκορωσία και ιδίως την περίπτωση του Dzmitry Kanavalau και του Uladzislau Kavalyou (2012/2539(RSP))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Δεκεμβρίου 2009 για τη Λευκορωσία και τα άλλα ψηφίσματά του σχετικά με το θέμα αυτό, και ιδίως τα ψηφίσματα της 13ης Σεπτεμβρίου 2011, της 12ης Μαΐου 2011, της 10ης Μαρτίου 2011 και της 20ής Ιανουαρίου 2011,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 7ης Οκτωβρίου 2010 σχετικά με την Παγκόσμια Ημέρα κατά της θανατικής ποινής καθώς και τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με την κατάργηση της θανατικής ποινής, και ιδίως το ψήφισμά του της 26ης Απριλίου 2007 για την πρωτοβουλία για ένα παγκόσμιο μορατόριουμ επί της θανατικής ποινής,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών 65/206 της 21ης Δεκεμβρίου 2010 που ζητούσε να επιβληθεί μορατόριουμ στη θανατική ποινή, καθώς και τα προηγούμενα ψηφίσματά της του 2007 και 2008 σχετικά με τη θανατική ποινή,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμα της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του ΟΑΣΕ στις 6-10 Ιουλίου 2010 για τη θανατική ποινή,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμα 1857 (2012) της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με την κατάσταση στη Λευκορωσία, της 25ης Ιανουαρίου 2012,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση της Ύπατης Εκπροσώπου της ΕΕ Catherine Ashton, της 1ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τις θανατικές ποινές στη Λευκορωσία,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση του Προέδρου του ΕΚ Martin Schulz στις 24 Ιανουαρίου 2012 στην οποία καταδίκαζε την επιβολή θανατικής ποινής στον Dzmitry Kanavalau και στον Uladzislau Kavalyou,
– έχοντας υπόψη την απόφαση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ στις 23 Ιανουαρίου 2011 σχετικά με τη λήψη περιοριστικών μέτρων κατά της Λευκορωσίας,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 2 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση της Συνόδου Κορυφής για την Ανατολική Εταιρική Σχέση που εγκρίθηκε στην Πράγα στις 7-9 Μαΐου 2009 και τη δήλωση σχετικά με την κατάσταση στη Λευκορωσία, που εγκρίθηκε κατά τη Σύνοδο Κορυφής για την Ανατολική Εταιρική Σχέση στις 3 Σεπτεμβρίου 2011 στη Βαρσοβία,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 122, παράγραφος 5, του Κανονισμού,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Λευκορωσία παραμένει η μόνη χώρα στην Ευρώπη η οποία επιβάλλει τη θανατική ποινή και εξακολουθεί να πραγματοποιεί εκτελέσεις,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Ιούλιο 2011, εκτελέσθηκαν ο Aleh Hryshkautsou και ο Andrei Burdyka, ενώ οι υποθέσεις τους εξακολουθούσαν να εκκρεμούν ενώπιον της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών και, ότι, σύμφωνα με ακτιβιστές στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, έχουν εκτελεσθεί στη Λευκορωσία περίπου 400 άτομα από το 1991,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πλέον πρόσφατες αποφάσεις για επιβολή θανατικής ποινής εκδόθηκαν στις 30 Νοεμβρίου 2012 από το Ανώτατο Δικαστήριο της Δημοκρατίας της Λευκορωσίας κατά του Dzmitry Kanavalau και του Uladzislau Kavalyou για εικαζόμενη διάπραξη τρομοκρατικών επιθέσεων το 2005 στο Βίτεμπσκ, το 2008 στο Μινσκ, και τον Απρίλιο 2011 στο μετρό του Μινσκ,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες (Διεθνής Ομοσπονδία για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (FIDH), Παρατηρητήριο της ΕΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα), προβάλλονται επιχειρήματα που αποδεικνύουν ότι η εισαγγελική αρχή και το Ανώτατο Δικαστήριο της Λευκορωσίας δεν εκδίκασαν με δίκαιη διαδικασία την υπόθεση, και ότι οι ανακρίσεις στιγματίστηκαν με σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την εσκεμμένη συγκάλυψη σημαντικών αποδεικτικών στοιχείων για την αθωότητα των δύο ανδρών, και ότι, σύμφωνα με παρατηρητές που παρέστησαν στη δίκη, καταγράφηκαν σοβαρές διαδικαστικές παραβάσεις κατά τη διάρκεια της προανάκρισης και του δικαστικού ελέγχου της υπόθεσης,
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι τόσο ο Dzmitry Kanavalau όσο και ο Uladzislau Kavalyou δεν είχαν δικαίωμα πρόσβασης σε δικηγόρους, και ότι αξιόπιστες πηγές αναφέρονται στη χρήση βασανιστηρίων κατά τη διάρκεια των ανακρίσεων με σκοπό την απόσπαση ομολογιών, καθώς και ότι δεν υπάρχουν αποδεικτικά δικανικά στοιχεία για την ανάμειξη των δύο ανδρών στην έκρηξη και δεν βρέθηκαν ίχνη εκρηκτικού υλικού τόσο στα ρούχα όσο και στο σώμα των ανδρών,
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι όλα τα σημαντικά στοιχεία στα οποία αναφέρθηκε η εισαγγελική αρχή κατά τη διάρκεια της δίκης, καταστράφηκαν αμέσως μετά την εξαγγελία της απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου,
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 14, τμήμα 1 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Αστικά και Πολιτικά Δικαιώματα, που επικύρωσε η Δημοκρατία της Λευκορωσίας, «κάθε άτομο έχει δικαίωμα να δικαστεί η υπόθεσή του δίκαια και δημόσια από αρμόδιο, ανεξάρτητο και αμερόληπτο δικαστήριο»,
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γονείς του κ. Kanavalau έχουν εκφοβισθεί και τεθεί υπό επιτήρηση από αστυνομικούς των μυστικών υπηρεσιών και ότι τα σπίτια τους περιφρουρούνται διαρκώς από μη ένστολους άνδρες με αποτέλεσμα να μην έχει τη δυνατότητα η οικογένεια να επικοινωνεί με τον έξω κόσμο επί σειρά μηνών,
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η θανατική ποινή εξακολουθεί να αποτελεί «κρατικό μυστικό» στη Λευκορωσία και ότι, σύμφωνα με τον Κώδικα Εκτέλεσης Ποινών της Λευκορωσίας, οι ημερομηνίες των εκτελέσεων δεν γνωστοποιούνται στους κρατούμενους που έχουν καταδικασθεί, στις οικογένειές τους και στην κοινή γνώμη, καθώς και ότι η θανατική ποινή εκτελείται δια τουφεκισμού μακριά από τη δημοσιότητα, ενώ τα σώματα των εκτελεσθέντων δεν δίδονται στους συγγενείς τους για ενταφιασμό ούτε γνωστοποιείται ο τόπος της ταφής τους,
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκτέλεση του κ. Kanavalau και του κ. Kavalyou μπορεί να πραγματοποιηθεί από στιγμή σε στιγμή,
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου σχετικά με την υπόθεση αυτή είναι τελεσίδικη και δεν εφεσιβάλλεται, και ότι, σύμφωνα με τη νομοθεσία της Λευκορωσίας, η αίτηση χάριτος μπορεί να εξεταστεί από τον Πρόεδρο της χώρας· λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι ο Uladzislau Kavalyou ζήτησε από τον Αλεξάντερ Λουκασένκο να του απονείμει χάρη, αρνούμενος όλες τις κατηγορίες και ζητώντας να απαλλαγεί από τη νομική ευθύνη, αλλά δεν έχει, έως τώρα, λάβει απάντηση,
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχές της Λευκορωσίας έχουν υπογράψει τη δήλωση της Συνόδου Κορυφής της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης στην Πράγα, στην οποία δεσμεύθηκαν «στις αρχές του διεθνούς δικαίου και των θεμελιωδών αξιών, συμπεριλαμβανομένης της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών,
1. επαναλαμβάνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλα διεθνή θεσμικά όργανα έχουν επανειλημμένα προτρέψει τις αρχές της Λευκορωσίας να καταργήσουν τη θανατική ποινή·
2. υπογραμμίζει ότι μια τέτοια αμετάκλητη, σκληρή, απάνθρωπη και εξευτελιστική ποινή, που παραβιάζει το δικαίωμα στη ζωή, είναι απαράδεκτη· καταδικάζει τη συνεχή παράλειψη των αρχών της Λευκορωσίας να λάβουν οποιαδήποτε απτά μέτρα με στόχο την κατάργηση της θανατικής ποινής ή την άμεση θέσπιση σχετικού μορατόριουμ·
3. καταδικάζει την επιβολή θανατικής ποινής στον κ. Kavalyou και στον κ. Kanavalau, και προτρέπει τον Αλεξάντερ Λουκασένκο να απονείμει χάρη και στους δύο άνδρες και να θεσπίσει μορατόριουμ σε όλες τις θανατικές ποινές και εκτελέσεις με στόχο την κατάργηση της θανατικής ποινής από το ποινικό σύστημα με την επικύρωση του δεύτερου προαιρετικού πρωτοκόλλου που προσαρτάται στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Αστικά και Πολιτικά Δικαιώματα, τηρώντας διεθνή πρότυπα·
4. καλεί τις αρμόδιες αρχές της Λευκορωσίας να διενεργήσουν πλήρη, δίκαιη και αμερόληπτη έρευνα για το αληθές των καταγγελιών στο πλαίσιο αυτό και να αποδώσουν πραγματική δικαιοσύνη στα θύματα των αλγεινών τρομοκρατικών πράξεων·
5. προτρέπει το Συμβούλιο και την Επιτροπή να χρησιμοποιήσουν όλα τα διαθέσιμα εργαλεία διπλωματίας, συνεργασίας και βοήθειας ώστε να συμβάλουν στην κατάργηση της θανατικής ποινής στη Λευκορωσία·
6. καλεί τις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης και τη Ρωσία να παροτρύνουν τη Λευκορωσία να θεσπίσει μορατόριουμ στη θανατική ποινή·
7. προτρέπει επίμονα την κοινωνία των πολιτών της Λευκορωσίας και τις μη κυβερνητικές οργανώσεις να καταβάλλουν προσπάθειες για την κατάργηση της θανατικής ποινής·
8. καλεί τις αρχές της Λευκορωσίας να αρχίσουν εκ νέου τις εργασίες της κοινοβουλευτικής ομάδας εργασίας για τη θανατική ποινή που άρχισαν το 2010, να ευθυγραμμίσουν την εθνική νομοθεσία με τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει η χώρα στο πλαίσιο διεθνών συνθηκών για τα δικαιώματα του ανθρώπου και να διασφαλίσουν την αυστηρή τήρηση των διεθνώς αναγνωρισμένων προτύπων για δίκαιες δίκες·
9. ενθαρρύνει τις αρχές της Λευκορωσίας να προαγάγουν τον ρόλο της δικαστικής εξουσίας στη Λευκορωσία και τη δράση της χωρίς την παρέμβαση ή άσκηση πιέσεων εκ μέρους της εκτελεστικής εξουσίας, να εφαρμόσει τις συστάσεις του Ειδικού Εισηγητή των Ηνωμένων Εθνών για την ανεξαρτησία των δικαστών και δικηγόρων, να εξασφαλίσει την κατάλληλη δημοσιότητα για τη δικαστική διαδικασία, και να συμμορφωθεί με τις δεσμεύσεις της που ανελήφθησαν στο πλαίσιο της ανθρώπινης διάστασης του ΟΑΣΕ και ιδίως στον τομέα του κράτους δικαίου·
10. καταδικάζει τη συνεχή δίωξη υπέρμαχων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μελών της δημοκρατικής αντιπολίτευσης και την παρενόχληση ακτιβιστών της κοινωνίας των πολιτών, και ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης στη Λευκορωσία για πολιτικούς λόγους· απαιτεί, προς τον σκοπό αυτό, την άμεση απελευθέρωση όλων των ατόμων που έχουν καταδικασθεί για πολιτικούς λόγους και όσων κρατούνται ή εκτελούν άλλες ποινές, συμπεριλαμβανομένου του Ales Bialiatski, Προέδρου του Κέντρου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων «Viasna» και Αντιπροέδρου της FIDH·
11. απαιτεί την άνευ όρων άμεση απελευθέρωση όλων των πολιτικών κρατουμένων· επικροτεί την απόφαση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ στις 23 Ιανουαρίου 2012 να επεκτείνει τα κριτήρια για την επιβολή κυρώσεων που ανοίγουν τον δρόμο για να κατονομάζονται στο μέλλον οι υπαίτιοι για τη διάπραξη σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή για την καταστολή της κοινωνίας των πολιτών και της δημοκρατικής αντιπολίτευσης στη Λευκορωσία, και επαναλαμβάνει ότι δεν είναι δυνατόν να σημειωθεί εξέλιξη στο διάλογο μεταξύ ΕΕ και Λευκορωσίας αν δεν επιτευχθεί πρόοδος εκ μέρους της Λευκορωσίας στον τομέα της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου και αν δεν απελευθερωθούν άνευ όρων και δεν αποκατασταθούν πλήρως τα αστικά δικαιώματα όλων των πολιτικών κρατουμένων, μεταξύ άλλων, δύο πρώην υποψηφίων οι στις προεδρικές εκλογές, ο Mikalai Statkevich και ο Andrei Sannikau, επικεφαλής των προεδρικών προεκλογικών εκστρατειών για υποψήφιους της δημοκρατικής αντιπολίτευσης Pavel Seviarynets και Dzmitry Bandarenka καθώς και του Syarhey Kavalenka, πολιτικού κρατούμενου για εικαζόμενη παραβίαση του κατ’ οίκον περιορισμού, ο οποίος έχει ξεκινήσει παρατεταμένη απεργία πείνας που συνετέλεσε στην κρίσιμη επιδείνωση της υγείας του και απειλεί άμεσα τη ζωή του·
12. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, στην κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της Δημοκρατίας της Λευκορωσίας, στο Συμβούλιο της Ευρώπης και στον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη.