WSPÓLNY PROJEKT REZOLUCJI w sprawie wolności słowa w Turcji – niedawne aresztowania dziennikarzy i dyrektorów mediów oraz systematyczne wywieranie nacisków na media
14.1.2015 - (2014/3011(RSP))
zastępujący tym samym projekty rezolucji złożone przez następujące grupy:
S&D (B8‑0036/2015)
EFDD (B8‑0040/2015)
ALDE (B8‑0041/2015)
Verts/ALE (B8‑0042/2015)
PPE (B8‑0043/2015)
GUE/NGL (B8‑0044/2015)
ECR (B8‑0045/2015)
Renate Sommer, Cristian Dan Preda, Arnaud Danjean, Jacek Saryusz-Wolski, Elmar Brok, Andrej Plenković, Tunne Kelam, David McAllister, Philippe Juvin, Michael Gahler, Michaela Šojdrová, Barbara Matera, Davor Ivo Stier, Claude Rolin, Dubravka Šuica, Giovanni La Via, Pascal Arimont, Ivana Maletić, Lara Comi, József Nagy w imieniu grupy PPE
Kati Piri, Knut Fleckenstein, Victor Boștinaru, Richard Howitt, Alessia Maria Mosca, Eugen Freund, Goffredo Maria Bettini, Alessandra Moretti, Liisa Jaakonsaari, Sorin Moisă, Tonino Picula, Javi López, Marlene Mizzi, Nicola Caputo, Pier Antonio Panzeri, Michela Giuffrida, Tanja Fajon, Miroslav Poche, Victor Negrescu, Neena Gill, Andrejs Mamikins, David Martin, Vincent Peillon, Soraya Post, Elena Valenciano w imieniu grupy S&D
Charles Tannock, Mark Demesmaeker, Angel Dzhambazki, Branislav Škripek w imieniu grupy ECR
Alexander Graf Lambsdorff, Johannes Cornelis van Baalen, Marietje Schaake, Ramon Tremosa i Balcells, Beatriz Becerra Basterrechea, Ivan Jakovčić, Jozo Radoš, Petr Ježek, Ivo Vajgl, Louis Michel, Gérard Deprez, Pavel Telička, Fredrick Federley, Petras Auštrevičius w imieniu grupy ALDE
Takis Hadjigeorgiou, Patrick Le Hyaric, Curzio Maltese, Marie-Christine Vergiat, Dimitrios Papadimoulis, Georgios Katrougkalos, Kostadinka Kuneva, Kostas Chrysogonos, Neoklis Sylikiotis w imieniu grupy GUE/NGL
Ska Keller, Ernest Maragall, Rebecca Harms, Bodil Ceballos, Judith Sargentini w imieniu grupy Verts/ALE
Fabio Massimo Castaldo, Ignazio Corrao, Marco Affronte, Daniela Aiuto, Dario Tamburrano, Rolandas Paksas w imieniu grupy EFDD
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie wolności słowa w Turcji – niedawne aresztowania dziennikarzy i dyrektorów mediów oraz systematyczne wywieranie nacisków na media
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Turcji,
– uwzględniając konkluzje Rady do Spraw Ogólnych z dnia 16 grudnia 2014 r.,
– uwzględniając oświadczenie komisarza Rady Europy ds. praw człowieka z dnia 15 grudnia 2014 r.,
– uwzględniając wspólne oświadczenie wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz komisarza do spraw europejskiej polityki sąsiedztwa i negocjacji w sprawie rozszerzenia z dnia 14 grudnia 2014 r.,
– uwzględniając sprawozdanie okresowe na temat Turcji za rok 2014 z dnia 8 października 2014 r.,
– uwzględniając orientacyjny dokument strategiczny Komisji w sprawie Turcji (na lata 2014–2020) z dnia 26 sierpnia 2014 r.,
– uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r., a w szczególności jego art. 19,
– uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że w dniu 14 grudnia 2014 r. turecka policja aresztowała dziennikarzy i dyrektorów mediów, w tym redaktora naczelnego gazety Zaman Ekrema Dumanlıego oraz dyrektora generalnego grupy medialnej Samanyolu Hidayeta Karacę; mając na uwadze, że z nakazu wydanego przez sędziego w Istambule wynika, iż wobec tych osób prowadzone było śledztwo pod zarzutem utworzenia organizacji, która „w drodze nacisków, zastraszania i stosowania gróźb próbowała przejąć władzę w państwie” oraz że osoby te dążyły do swojego celu „poprzez kłamstwa, pozbawianie ludzi wolności i fałszowanie dokumentów”;
B. mając na uwadze, że zwolniono szereg osób aresztowanych w grudniu 2014 r.; mając na uwadze, że w dniu 19 grudnia 2014 r. sąd w Istambule ogłosił warunkowe zwolnienie Ekrema Dumanlıego i zakazał mu podróży do czasu zakończenia śledztwa, ale przedłużył areszt dla Hidayeta Karacy do czasu zakończenia czynności śledczych; mając na uwadze, że w dniu 31 grudnia 2014 r. sąd w Istambule odrzucił sprzeciw prokuratora wobec uwolnienia Ekrema Dumanlıego i siedmiu innych osób;
C. mając na uwadze, że reakcja rządu na domniemane przypadki korupcji w grudniu 2013 r. wzbudziła poważne wątpliwości co do niezależności i bezstronności wymiaru sprawiedliwości oraz pokazała coraz większy brak tolerancji wobec opozycji politycznej, protestów publicznych i krytycznych mediów;
D. mając na uwadze, że Turcja przetrzymuje już bardzo wielu uwięzionych dziennikarzy i dziennikarzy oczekujących na proces, a naciski na media nasiliły się w ciągu ostatnich kilku lat, w tym również naciski na właścicieli i dyrektorów grup medialnych oraz platform online i mediów społecznościowych; mając na uwadze, że wypowiedzi polityków o charakterze zastraszającym i postępowania wszczynane przeciwko krytycznym dziennikarzom, a także struktura własnościowa w sektorze mediów doprowadziły do powszechnej autocenzury właścicieli mediów i dziennikarzy oraz do zwolnień wśród dziennikarzy; mając na uwadze, że w większości przypadków rząd Turcji oskarża dziennikarzy na podstawie krajowej ustawy antyterrorystycznej i artykułów kodeksu karnego dotyczących „organizacji terrorystycznych”;
E. mając na uwadze, że w dniu 6 stycznia 2015 r. w Diyarbakir aresztowano holenderską korespondentkę Frederikę Geerdink, którą przesłuchiwała policja i którą uwolniono tego samego dnia po interwencji holenderskiego ministra spraw zagranicznych przebywającego w tym czasie z wizytą w Turcji, a w dniu 7 stycznia, po wylądowaniu na lotnisku w Istambule, aresztowano innego holenderskiego dziennikarza Mehmeta Ülgera, którego przesłuchiwano na posterunku policji i uwolniono tego samego dnia;
F. mając na uwadze, że przestrzeganie praworządności i praw podstawowych, w tym wolności słowa, to podstawowe wartości UE, do których poszanowania Turcja jest formalnie zobowiązana na podstawie wniosku o członkostwo w UE i z uwagi na przedmiotowe negocjacje, a także ze względu na członkostwo w Radzie Europy;
G. mając na uwadze, że Unia Europejska i jej państwa członkowskie zdecydowanie skrytykowały aresztowania, do których doszło 14 grudnia 2014 r., i stwierdziły, że są one „niezgodne z wartościami europejskimi” oraz „niezgodne z zasadą wolnością mediów”; mając na uwadze, że prezydent Erdoğan kategorycznie odrzucił krytykę ze strony UE;
1. potępia niedawne naloty policji i zatrzymanie wielu dziennikarzy i przedstawicieli mediów w Turcji w dniu 14 grudnia 2014 r.; podkreśla, że działania te kwestionują poszanowanie praworządności i wolności mediów, które jest podstawową zasadą demokracji;
2. przypomina, że wolna i pluralistyczna prasa jest istotnym elementem każdej demokracji, podobnie jak sprawiedliwość proceduralna, domniemanie niewinności i niezawisłość sądów; podkreśla zatem, że w odniesieniu do najnowszej fali aresztowań we wszystkich przypadkach istnieje potrzeba: (i) wyczerpującego i jasnego informowania o zarzutach stawianych oskarżonym, (ii) przyznania oskarżonym pełnego dostępu do obciążających ich dowodów i zapewnienia im pełnego prawa do obrony oraz (iii) dopilnowania, by sprawy były odpowiednio prowadzone, tak aby można było szybko i ponad wszelką wątpliwość ustalić zasadność oskarżeń; przypomina władzom Turcji, że z mediami i dziennikarzami należy obchodzić się z największą ostrożnością, gdyż wolność wypowiedzi i wolność mediów ma decydujące znaczenie dla funkcjonowania demokratycznego i otwartego społeczeństwa;
3. wyraża zaniepokojenie z powodu cofania się na drodze reform demokratycznych, a w szczególności z powodu malejącej tolerancji rządu w obliczu publicznych protestów i krytycznych mediów; w związku z tym zwraca uwagę, że aresztowania w dniu 14 grudnia 2014 r. wpisują się w godny ubolewania system coraz większych nacisków i ograniczeń w stosunku do prasy i innych środków przekazu, w tym również mediów społecznościowych i forów internetowych; zwraca uwagę, że zakazy obejmujące strony internetowe mają w Turcji niewspółmierny charakter; ubolewa z powodu liczby dziennikarzy przetrzymywanych w areszcie tymczasowym, co w rzeczywistości stanowi dla nich karę, i wzywa turecki wymiar sprawiedliwości do przyjrzenia się tym sprawom i do jak najszybszego ich rozwiązania;
4. wzywa Turcję do opracowania reform, które umożliwiłyby wprowadzenie odpowiednich mechanizmów kontroli i równowagi w pełni gwarantujących wolność, w tym wolność myśli, słowa i mediów, a także demokrację, równość, praworządność i przestrzeganie praw człowieka;
5. podkreśla znaczenie wolności prasy i poszanowania wartości demokratycznych w procesie rozszerzania UE; podkreśla, że wiele przepisów zawartych w tureckich ramach prawnych oraz ich interpretacja przez wymiar sprawiedliwości w dalszym ciągu stoi na przeszkodzie wolności słowa, w tym również wolności mediów; przypomina, że wolność słowa i pluralizm mediów stanowią podstawę europejskich wartości oraz że niezależna prasa ma zasadnicze znaczenie dla demokratycznego społeczeństwa, ponieważ umożliwia obywatelom czynny udział w procesach zbiorowego podejmowania decyzji w oparciu o informacje, co wzmacnia demokrację; w związku z tym wzywa rząd turecki do pilnego zajęcia się kwestią wolności mediów i zapewnienia odpowiednich ram prawnych gwarantujących pluralizm zgodnie ze standardami międzynarodowymi; ponadto wzywa do zaprzestania nacisków na krytyczne środki przekazu i dziennikarzy oraz zastraszania ich;
6. zauważa, że w planie działania mającym na celu zapobieganie łamaniu europejskiej konwencji praw człowieka nie przewiduje się rewizji wszystkich odpowiednich przepisów ustawy antyterrorystycznej ani kodeksu karnego, które wykorzystywano w celu ograniczenia wolności słowa; podkreśla potrzebę pilnego zreformowania tych przepisów;
7. podkreśla, że stosownie do konkluzji Rady z dnia 16 grudnia 2014 r. instrument pomocy przedakcesyjnej (IPA II) na lata 2014–2020 przewiduje wprowadzenie zasady większej spójności między pomocą finansową a ogólnymi postępami w dziedzinie wdrażania strategii przedakcesyjnej, w tym również pełne przestrzeganie podstawowych praw i wolności;
8. apeluje o zwrócenie większej uwagi na niezależne media w ramach instrumentu pomocy przedakcesyjnej; ponadto podkreśla znaczenie, jakie ma również popieranie organizacji społeczeństwa obywatelskiego, gdyż jedynie przejrzyste i sprawnie funkcjonujące społeczeństwo obywatelskie może budować zaufanie między różnymi grupami zaangażowanego i demokratycznego społeczeństwa;
9. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, a także rządowi i parlamentowi Turcji.