ΚΟΙΝΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την έκθεση της Γερουσίας των ΗΠΑ για τη χρήση βασανιστηρίων από τη CIA
9.2.2015 - (2014/2997(RSP))
που αντικαθιστά τις προτάσεις ψηφίσματος των ομάδων:
ECR (B8‑0123/2015)
PPE (B8‑0133/2015)
Elmar Brok, Cristian Dan Preda, Andrej Plenković, David McAllister, Francisco José Millán Mon, Eduard Kukan, Michael Gahler, Gunnar Hökmark, Daniel Caspary, Monica Macovei, Dubravka Šuica, Barbara Matera, Monika Hohlmeier, József Nagy εξ ονόματος της Ομάδας PPE
Timothy Kirkhope, Charles Tannock εξ ονόματος της Ομάδας ECR
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την έκθεση της Γερουσίας των ΗΠΑ για τη χρήση βασανιστηρίων από τη CIA
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), και ιδίως τα άρθρα 2, 3, 4, 6 και 21,
– έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
– έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τα πρωτόκολλα αυτής,
– έχοντας υπόψη τις σχετικές πράξεις του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, και ειδικότερα το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, της 16ης Δεκεμβρίου 1966, τη Σύμβαση κατά των βασανιστηρίων και άλλης σκληρής, απάνθρωπης και ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, της 10ης Δεκεμβρίου 1984 και τα σχετικά πρωτόκολλα αυτής, καθώς και τη Διεθνή Σύμβαση σχετικά με την προστασία των προσώπων από τη βίαιη εξαφάνιση, της 20ής Δεκεμβρίου 2006,
– έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την πολιτική της ΕΕ έναντι τρίτων χωρών όσον αφορά τα βασανιστήρια και άλλες μορφές σκληρής, απάνθρωπης και ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, και τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τη θανατική ποινή,
– έχοντας υπόψη την έκθεση του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ του ειδικού εισηγητή για τα βασανιστήρια και άλλες μορφές σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, η οποία εστιάζει στις επιτροπές έρευνας για μεθόδους και πρακτικές βασανιστηρίων και λοιπών μορφών κακής μεταχείρισης[1],
– έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση ΗΠΑ-ΕΕ σχετικά με το κλείσιμο του κέντρου κράτησης του Γκουαντάναμο και τη μελλοντική συνεργασία στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας της 15ης Ιουνίου 2009,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμα 2178 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ της 24ης Σεπτεμβρίου 2014 σχετικά με τις απειλές στη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια που προκαλούνται από τρομοκρατικές ενέργειες,
– έχοντας υπόψη το εκτελεστικό διάταγμα αριθ. 13491 του Προέδρου Obama για την εξασφάλιση της νομιμότητας των ανακρίσεων, που υπογράφτηκε στις 22 Ιανουαρίου 2009,
– έχοντας υπόψη την ομιλία του Προέδρου Obama για την Κατάσταση της Ένωσης της 20ής Ιανουαρίου 2015,
– έχοντας υπόψη τη συζήτησή του στην ολομέλεια στις 17 Δεκεμβρίου 2014 σχετικά με την έκθεση της Γερουσίας των ΗΠΑ για τη χρήση βασανιστηρίων από τη CIA,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 123 παράγραφοι 2 και 4 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ βασίζεται σε μια δέσμευση για δημοκρατία, κράτος δικαίου, ανθρώπινα δικαιώματα και θεμελιώδεις ελευθερίες, σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και του διεθνούς δικαίου και των Συνθηκών της ΕΕ·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ ανέπτυξε πολιτικές εσωτερικής ασφάλειας και καταπολέμησης της τρομοκρατίας βάσει της αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας και της προώθησης της ανταλλαγής πληροφοριών· εκτιμώντας ότι ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου και της αποτελεσματικής δημοκρατικής κοινοβουλευτικής εποπτείας των υπηρεσιών πληροφοριών συνιστούν σημαντικό στοιχείο αυτής της συνεργασίας·
Γ. εκτιμώντας ότι μία δέουσα διαδικασία λογοδοσίας κρίνεται απαραίτητη με σκοπό τη διατήρηση της εμπιστοσύνης των πολιτών στους δημοκρατικούς θεσμούς, και την αποτελεσματική προστασία και προώθηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου στις εσωτερικές και εξωτερικές πολιτικές της ΕΕ·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο έχει καταδικάσει σθεναρά στο παρελθόν τα καθοδηγούμενα από τις ΗΠΑ προγράμματα παραδόσεων και μυστικών κρατήσεων της CIA·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι αρκετά κράτη μέλη έχουν ήδη διενεργήσει ή έχουν διατάξει τη διενέργεια ερευνών σε σχέση με τις κατηγορίες περί συμμετοχής τους στη μεταφορά και παράνομη κράτηση ατόμων στις ευρωπαϊκές χώρες από την CIA·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 11 Σεπτεμβρίου 2001, οι Ηνωμένες Πολιτείες δέχτηκαν πρωτοφανείς επιθέσεις από τρομοκράτες της al-Qaeda, οι οποίες στοίχισαν τη ζωή περισσότερων από 3 000 ανθρώπων, όταν οι τρομοκράτες έριξαν αεροσκάφη στους δίδυμους πύργους του Κέντρου Παγκοσμίου Εμπορίου, στο Πεντάγωνο και σε ένα χωράφι στην Πενσυλβανία·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ στηρίζονται σε μια ισχυρή εταιρική σχέση και συνεργασία σε πολλούς τομείς, με αφετηρία τις κοινές αξίες της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων· ότι η ΕΕ και οι ΗΠΑ ενίσχυσαν τη δέσμευσή τους για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, έπειτα από τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 15 Ιουνίου 2009 η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της και οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής υπέγραψαν κοινή δήλωση σχετικά με το κλείσιμο του κέντρου κράτησης του Γκουαντάναμο και τη μελλοντική συνεργασία στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας, με βάση τις κοινές αξίες, το διεθνές δίκαιο και τον σεβασμό του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· ότι η βοήθεια των κρατών μελών της ΕΕ στην επανεγκατάσταση ορισμένων από τους κρατουμένους του κέντρου κράτησης του Γκουαντάναμο ήταν βραδεία και περιορισμένη·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η εμφάνιση του ISIS και ιδίως η παρουσία πολλών Ευρωπαίων πολιτών στις γραμμές αυτής της οργάνωσης, καθώς και η επιστροφή τους στη συνέχεια στις πατρίδες τους δημιουργεί μια εντελώς νέα κατάσταση από πλευράς ασφαλείας στην ΕΕ·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 3 Δεκεμβρίου 2014, μετά από έρευνα 6 χρόνων, η Ειδική Επιτροπή της Γερουσίας για τις υπηρεσίες πληροφοριών δημοσίευσε την εκτελεστική περίληψη της μελέτης της επιτροπής σχετικά με το πρόγραμμα κρατήσεων και ανακρίσεων της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση της επιτροπής της Γερουσίας έχει έκταση πάνω από 6.000 σελίδες αλλά παραμένει διαβαθμισμένη, ενώ δημοσιεύτηκε περίληψη 525 σελίδων η οποία επιβεβαιώνει ότι έξι μέρες μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου υπογράφτηκε Μνημόνιο Ειδοποίησης το οποίο εξουσιοδοτεί τον διευθυντή της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (DCI) να "αναλάβει επιχειρήσεις με στόχο τη σύλληψη και κράτηση προσώπων που αποτελούν συνεχή και σοβαρό κίνδυνο βίας ή θανάτου για πρόσωπα και συμφέροντα των ΗΠΑ ή που σχεδιάζουν τρομοκρατικές δραστηριότητες"·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση διαπιστώνει ότι η CIA χρησιμοποίησε ενισχυμένες τεχνικές ανακρίσεων, οι οποίες είναι παράνομες με βάση τις αμερικανικές και διεθνείς συνθήκες που απαγορεύουν τη χρήση βασανιστηρίων, στις οποίες οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι συμβαλλόμενο μέρος·
1. υπογραμμίζει το γεγονός ότι η αποτελεσματικότητα των αντιτρομοκρατικών μέτρων και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν είναι αντικρουόμενες έννοιες, αλλά αποτελούν συμπληρωματικούς στόχους οι οποίοι ενισχύονται αμοιβαία· επισημαίνει ωστόσο ότι ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων αποτελεί θεμελιώδη παράμετρο για την επιτυχία των πολιτικών καταπολέμησης της τρομοκρατίας· υπογραμμίζει επιπλέον ότι η διατλαντική συνεργασία, βασισμένη στις ίδιες κοινές αξίες πρέπει να παραμείνει κεφαλαιώδης προτεραιότητα στις εξωτερικές σχέσεις της ΕΕ·
2. επαναβεβαιώνει την άποψή του ότι ο διεθνής αγώνας εναντίον της τρομοκρατίας και η διεθνής συνεργασία σε διμερές ή πολυμερές επίπεδο στον εν λόγω τομέα, όπως στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ ή μεταξύ των υπηρεσιών πληροφοριών και ασφάλειας, πρέπει να πραγματοποιούνται με πλήρη σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών καθώς και με τη δέουσα δημοκρατική και δικαστική εποπτεία·
3. υπογραμμίζει το γεγονός ότι, σε αυτή τη δύσκολη κατάσταση από άποψη ασφάλειας, έχει ουσιώδη σημασία η στενή συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ για την καταπολέμηση και καταστολή της τρομοκρατίας·
4. χαιρετίζει την έκθεση της Επιτροπής της Γερουσίας ως θετικό βήμα για την δημόσια και κριτική αντιπαράθεση στο πρόγραμμα κρατήσεων και ανακρίσεων της CIA, που καταδεικνύει την προθυμία του αμερικανικού δημοκρατικού πολιτικού κατεστημένου, με την υποστήριξη βουλευτών από τα δύο πολιτικά κόμματα του Κογκρέσου, να προβούν σε γενικά έντιμη δημόσια λογοδοσία για το πρόγραμμα της CIA·
5. επαναλαμβάνει την αποφασιστική του δέσμευση να συνεργαστεί με τις ΗΠΑ στην παγκόσμια καταπολέμηση της τρομοκρατίας και υπενθυμίζει ότι η καταπολέμηση της τρομοκρατίας απαιτεί πολυμερή προσέγγιση και κατά συνέπεια προωθεί ενεργητικά μια παγκόσμια συμμαχία κατά της τρομοκρατίας στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών, στην οποία εμπλέκονται όλοι οι διεθνείς παράγοντες·
6. επαναλαμβάνει την έντονη καταδίκη του για την πρακτική των ενισχυμένων ανακρίσεων, οι οποίες απαγορεύονται βάσει της αμερικανικής και της διεθνούς νομοθεσίας, και παραβιάζουν, μεταξύ άλλων, το δικαίωμα για ελευθερία, ασφάλεια, μη απάνθρωπη μεταχείριση, απαγόρευση των βασανιστηρίων, τεκμήριο αθωότητας, δίκαιη δίκη, παράσταση με συνήγορο και ίση προστασία σύμφωνα με τη νομοθεσία·
7. χαιρετίζει από την άποψη αυτή τα εκτελεστικά διατάγματα που εξέδωσε ο Πρόεδρος Obama τα οποία απαγορεύουν τα βασανιστήρια, προωθούν την ανθρώπινη μεταχείριση των κρατουμένων και εξασφαλίζουν ότι οι ΗΠΑ σέβονται την εγχώρια και διεθνή νομοθεσία η οποία απαγορεύει τα βασανιστήρια και την σκληρή, απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση·
8. χαιρετίζει τα πρόσφατα θετικά βήματα που έλαβε ο Πρόεδρος Obama στις συνεχείς και επανειλημμένες προσπάθειές του προκειμένου να κλείσει την εγκατάσταση κράτησης στην αμερικανική στρατιωτική βάση στο Γκουαντάναμο και να μεριμνήσει για την απελευθέρωση των κρατουμένων στους οποίους δεν έχει απαγγελθεί κατηγορία· υπογραμμίζει ότι ο Πρόεδρος Obama, κατά την ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης στις 20 Ιανουαρίου 2015, επανέλαβε την αποφασιστικότητά του να εκπληρώσει την υπόσχεση που είχε δώσει κατά την προεκλογική εκστρατεία του 2008 και να κλείσει τη φυλακή του Γκουαντάναμο·
9. λαμβάνει υπό σημείωση ότι τα κράτη μέλη έχουν δηλώσει ότι είναι πρόθυμα να εφαρμόζουν το διεθνές δίκαιο· τονίζει, κατά συνέπεια, ότι τα κράτη μέλη που διεξάγουν ανεξάρτητες και ουσιαστικές έρευνες σχετικά με παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων οι οποίες συνδέονται με το πρόγραμμα της CIA πρέπει να βασίζονται σε αδιάσειστες δικαστικές αποδείξεις και στον σεβασμό των εθνικών δικαστικών συστημάτων, του ενωσιακού και του διεθνούς δικαίου, της αρχής της επικουρικότητας για θέματα εθνικής ασφάλειας και των ευαίσθητων σημείων των ποινικών ερευνών που βρίσκονται ενδεχομένως υπό εξέλιξη·
10. καλεί τα κράτη μέλη, ενόψει της αυξημένης συνεργασίας και ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των μυστικών τους υπηρεσιών πληροφοριών και ασφάλειας, να διασφαλίζουν πλήρη δημοκρατικό έλεγχο των εν λόγω υπηρεσιών και των δραστηριοτήτων τους μέσω της ενδεδειγμένης εσωτερικής, εκτελεστικής, δικαστικής και ανεξάρτητης κοινοβουλευτικής εποπτείας, με παράλληλο σεβασμό της αρμοδιότητας και της κυρίαρχης ευθύνης των κρατών μελών στον τομέα της εθνικής ασφάλειας·
11. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, στην Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για την Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφάλειας, στα κοινοβούλια και τις κυβερνήσεις των κρατών μελών, στο Συμβούλιο της Ευρώπης, στο ΝΑΤΟ, στα Ηνωμένα Έθνη και στην κυβέρνηση και στα δύο σώματα του Κογκρέσου των Ηνωμένων Πολιτειών.
- [1] A/HRC/19/61, 18.1.2012.