ΚΟΙΝΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την Ζιμπάμπουε και την υπόθεση του υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Itai Dzamara
20.5.2015 - (2015/2710(RSP))
που αντικαθιστά τις προτάσεις ψηφίσματος των ομάδων:
ECR (B8‑0465/2015)
EFDD (B8‑0466/2015)
Verts/ALE (B8‑0467/2015)
ALDE (B8‑0468/2015)
GUE/NGL (B8‑0471/2015)
PPE (B8‑0474/2015)
S&D (B8‑0478/2015)
Cristian Dan Preda, Michael Gahler, Elmar Brok, David McAllister, Claude Rolin, Bogdan Brunon Wenta, Jiří Pospíšil, Marijana Petir, Davor Ivo Stier, Therese Comodini Cachia, Andrej Plenković, Csaba Sógor, Franck Proust, Giovanni La Via, Tomáš Zdechovský, Eduard Kukan, József Nagy, Ivan Štefanec, Tunne Kelam, Monica Macovei, Pavel Svoboda, Jeroen Lenaers, Dubravka Šuica, Michaela Šojdrová, Jaromír Štětina, Brian Hayes, Roberta Metsola, Ramona Nicole Mănescu, Tadeusz Zwiefka, Kinga Gál, Joachim Zeller, László Tőkés, Seán Kelly, Stanislav Polčák, Ivana Maletić, Andrzej Grzyb, Barbara Kudrycka, Elisabetta Gardini εξ ονόματος της Ομάδας PPE
Josef Weidenholzer, Victor Boştinaru, Richard Howitt, Norbert Neuser, Elena Valenciano, Ana Gomes, Pier Antonio Panzeri, Liisa Jaakonsaari, Kati Piri, David Martin, Agnes Jongerius, Jude Kirton-Darling, Miriam Dalli, Krystyna Łybacka, Viorica Dăncilă, Victor Negrescu, Tibor Szanyi, Theresa Griffin, Michela Giuffrida, Siôn Simon, Doru-Claudian Frunzulică, Hugues Bayet, Miroslav Poche, Zigmantas Balčytis, Vilija Blinkevičiūtė, Nicola Danti, Sergio Gutiérrez Prieto, Nicola Caputo, Neena Gill, Marlene Mizzi, Biljana Borzan, Momchil Nekov, Enrico Gasbarra, Marc Tarabella, Alessia Maria Mosca, Νίκος Ανδρουλάκης, Δημήτρης Παπαδάκης, Arne Lietz, Inmaculada Rodríguez-Piñero Fernández, José Blanco López, Isabella De Monte, Tonino Picula, Goffredo Maria Bettini, Eric Andrieu, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Eider Gardiazabal Rubial, Jonás Fernández, Damiano Zoffoli, Kashetu Kyenge, Javi López, Afzal Khan, Jeppe Kofod, Julie Ward, Carlos Zorrinho, Louis-Joseph Manscour, Soraya Post, Andi Cristea εξ ονόματος της Ομάδας S&D
Geoffrey Van Orden, Charles Tannock, Mark Demesmaeker, Hans-Olaf Henkel, Ryszard Czarnecki, Anna Elżbieta Fotyga εξ ονόματος της Ομάδας ECR
Catherine Bearder, Philippe De Backer, Louis Michel, Ramon Tremosa i Balcells, Pavel Telička, Martina Dlabajová, Hilde Vautmans, Juan Carlos Girauta Vidal, Marietje Schaake, Ilhan Kyuchyuk, Fernando Maura Barandiarán, Gérard Deprez, Maite Pagazaurtundúa Ruiz, Ivan Jakovčić, Filiz Hyusmenova, Ivo Vajgl, Petr Ježek, José Inácio Faria, Fredrick Federley, Antanas Guoga, Beatriz Becerra Basterrechea, Alexander Graf Lambsdorff, Javier Nart, Frédérique Ries, Jozo Radoš, Izaskun Bilbao Barandica, Yana Toom, Nathalie Griesbeck, Marielle de Sarnez, Dita Charanzová, Urmas Paet, Johannes Cornelis van Baalen, Hannu Takkula εξ ονόματος της Ομάδας ALDE
Marie-Christine Vergiat εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL
Judith Sargentini, Maria Heubuch, Heidi Hautala, Barbara Lochbihler, Ernest Urtasun, Bodil Ceballos, Igor Šoltes, Michèle Rivasi εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE
Fabio Massimo Castaldo, Dario Tamburrano, Ignazio Corrao εξ ονόματος της Ομάδας EFDD
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την Ζιμπάμπουε και την υπόθεση του υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Itai Dzamara
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
- έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του για τη Ζιμπάμπουε, και ειδικότερα αυτό της 7ης Φεβρουαρίου 2013[1],
- έχοντας υπόψη τις τοπικές δηλώσεις της ΕΕ σχετικά με την απαγωγή του Itai Dzamare στις 11 Μαρτίου 2015 και 9 Απριλίου 2015,
- έχοντας υπόψη τη δήλωση της Αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής/Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας, εξ ονόματος της ΕΕ, της 19ης Φεβρουαρίου 2014 σχετικά με την επανεξέταση των σχέσεων ΕΕ-Ζιμπάμπουε,
- έχοντας υπόψη τις αποφάσεις του Συμβουλίου 2014/98/CFSP[2] της 17ης Φεβρουαρίου 2014 και 2015/277/CFSP[3] της 19ης Φεβρουαρίου 2015 για την τροποποίηση της απόφασης 2011/101/CFSP σχετικά με περιοριστικά μέτρα κατά της Ζιμπάμπουε,
- έχοντας υπόψη τη δήλωση του εκπροσώπου του Γραφείου της Ύπατης Εκπροσώπου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του ΟΗΕ (OHCHR) της 18ης Ιανουαρίου 2013 σχετικά με τις πρόσφατες επιθέσεις κατά των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πριν από τις εκλογές,
- έχοντας υπόψη τη Συνολική Πολιτική Συμφωνία που υπεγράφη το 2008 από τα τρία κυριότερα πολιτικά κόμματα, ZANU PF, MDC-T και MDC,
- έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 23ης Ιουλίου 2012 σχετικά με τη Ζιμπάμπουε και της Εκτελεστικής Απόφασης του Συμβουλίου 2012/124/CFSP της 27ης Φεβρουαρίου 2012[4] για τα περιοριστικά μέτρα κατά της Ζιμπάμπουε,
- έχοντας υπόψη τον Αφρικανικό Χάρτη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Λαών της 27ης Ιουνίου 1981, τον οποίο έχει επικυρώσει η Ζιμπάμπουε,
- έχοντας υπόψη το Σύνταγμα της Ζιμπάμπουε,
- έχοντας υπόψη τη Συμφωνία του Κοτονού,
- έχοντας υπόψη τα άρθρα 135 παράγραφος 5 και 123 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 9 Μαρτίου 2015, ο Itai Dzamara, ένας εξέχων ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα της Ζιμπάμπουε, ηγέτης του κινήματος Occupy Africa Unity Square και αντιφρονών του Προέδρου Mugabe, φέρεται ότι έχει απαχθεί από πέντε ένοπλους άνδρες άγνωστης ταυτότητας στα περίχωρα της Harare· λαμβάνοντας υπόψη ότι μέχρι σήμερα έχουν χαθεί τα ίχνη του και υφίστανται σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλειά του και την προστασία των δικαιωμάτων του·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά τους μήνες πριν από την απαγωγή του, ο κ. Dzamara, ήταν επικεφαλής σε έναν αριθμό ειρηνικών διαμαρτυριών κατά της επιδείνωσης της πολιτικής και οικονομικής κατάστασης στη Ζιμπάμπουε· ότι δύο μέρες πριν ο Dzamara έβγαλε λόγο σε μια πολιτική συγκέντρωση που οργανώθηκε από το κόμμα της αντιπολίτευσης Movement for Democratic Change – Tsvangirai (MDC-T), καλώντας σε μαζικές διαμαρτυρίες κατά της επιδεινούμενης καταστολής και οικονομικής κατάστασης στη χώρα, ζητώντας από τον Πρόεδρο Mugabe να παραιτηθεί και ζητώντας μεταρρυθμίσεις του εκλογικού συστήματος·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι μέχρι σήμερα, η κυβέρνηση έχει παραμείνει σιωπηρή όσον αφορά την εξαφάνιση του κ. Dzamara, πράγμα το οποίο έχει δημιουργήσει υποψίες στην κοινή γνώμη ότι το κράτος είναι ίσως υπεύθυνο· λαμβάνοντας υπόψη ότι το κυβερνών κόμμα Zanu-PF αρνείται τη βίαια εξαφάνισή του και την καταγγέλλει ως σκηνοθετημένη πράξη εκ μέρους των κομμάτων της αντιπολίτευσης·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι με απόφασή του της 13ης Μαρτίου το Ανώτατο Δικαστήριο διέταξε τις αρχές της Ζιμπάμπουε να προβούν σε έρευνα για τον κ. Dzamara και να υποβάλουν έκθεση προόδου στο Δικαστήριο κάθε δύο εβδομάδες έως ότου προσδιοριστούν τα ίχνη του· λαμβάνοντας υπόψη ότι μέχρι σήμερα η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου έχει αγνοηθεί από τις αρμόδιες αρχές που είναι υπεύθυνες για να δράσουν σχετικά και ότι οι κρατικές αρχές δεν έχουν ακόμη συμμορφωθεί με αυτήν την απόφαση·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Itai Dzamara είχε υποστεί επανειλημμένα επιθέσεις από υποστηρικτές του κυβερνώντος κόμματος Zanu-PF καθώς επίσης και από ένστολους αστυνομικούς· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Νοέμβριο του 2014, περίπου 20 ένστολοι αστυνομικοί φόρεσαν χειροπέδες και χτύπησαν τον Dzamara με αποτέλεσμα να χάσει τις αισθήσεις του, επιτιθέμενοι και στον δικηγόρο του Kennedy Masiye·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 27 Απριλίου, 11 άτομα συνελήφθησαν στην Harare, αφού έλαβαν μέρος σε εκδήλωση υπέρ του εξαφανισθέντος Itai Dzamara· ότι οι ακτιβιστές συνελήφθησαν και κρατήθηκαν για έξι ώρες·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι μετά την απαγωγή του, η σύζυγός του, Sheffra Dzamara, ζήτησε από το Ανώτατο Δικαστήριο στη Harare να υποχρεώσει την αστυνομία και την Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών (CIO) να προβεί σε έρευνες για το σύζυγό της· λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά τη διάρκεια της ακρόασης η αστυνομία και η CIO αρνήθηκαν ότι γνωρίζουν οτιδήποτε σχετικά με την τύχη του Dzamara· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Sheffra Dzamara, ανάφερε ότι στις αρχές του Απριλίου άνδρες άγνωστης ταυτότητας την παρακολουθούσαν συνεχώς και ότι φοβόταν για τη ζωή της·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η σημερινή κατάσταση στη Ζιμπάμπουε σε ό,τι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία επιδεινώνεται και ότι συνεχώς αναφέρονται παρενοχλήσεις και καταχρήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εις βάρος των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των δημοσιογράφων και των μελών της κοινωνίας των πολιτών στη Ζιμπάπουε·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αστυνομία συχνά κάνει κακή χρήση της υφιστάμενης νομοθεσίας, όπως ο Νόμος περί Δημόσιας Τάξης και Ασφάλειας (POSA) και ο νόμος για την Πρόσβαση στις Πληροφορίες και την Προστασία της Ιδιωτικής Ζωής (AIPPA), προκειμένου να απαγορεύει νόμιμες δημόσιες συγκεντρώσεις και συναθροίσεις·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελευθερία του συνέρχεσθαι, του συνεταιρίζεσθαι και της έκφρασης είναι ουσιώδη στοιχεία οποιασδήποτε δημοκρατίας·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Φεβρουάριο του 2015 η ΕΕ επανέλαβε την βοήθειά της προς τη Ζιμπάμπουε, υπό τη μορφή 234 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του Εθνικού Ενδεικτικού Προγράμματος με σκοπό να βοηθηθεί η Ζιμπάμπουε να καταστεί μια πλέον δημοκρατική και ευημερούσα χώρα, ενώ το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε να άρει ορισμένες από τις κυρώσεις κατά της Ζιμπάμπουε· λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο ο Πρόεδρος Robert Mugabe, η γυναίκα του και μια επιχείρηση του αμυντικού τομέα εξακολουθούν να υπόκεινται σε δέσμευση περιουσιακών στοιχείων και ταξιδιωτική απαγόρευση· λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθεί να παραμένει σε ισχύ το εμπάργκο όπλων εκ μέρους της ΕΕ·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 16 Μαρτίου 2013 ένα νέο Σύνταγμα εγκρίθηκε μέσω δημοψηφίσματος, με διακηρυγμένο σκοπό να «συμβάλει στην ανάπτυξη του ήθους στην πολιτική ζωή», αλλά ότι στην πράξη, η πρόοδος είναι αργή και η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παραμένει ευάλωτη·
1. καταδικάζει απερίφραστα τη βίαιη εξαφάνιση του υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Itai Dzamara και ζητεί την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωσή του·
2. καλεί την κυβέρνηση της Ζιμπάμπουε να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να βρει τον κ. Dzamara και να προσαγάγει όλους όσοι είναι υπεύθυνοι ενώπιον της δικαιοσύνης· καλεί την κυβέρνηση να συμμορφωθεί πλήρως με την υπόδειξη του Ανωτάτου Δικαστηρίου που τους διατάσσει να προβούν σε έρευνες για τον κ. Dzamara·
3. καλεί τις αρχές της Ζιμπάμπουε να εξασφαλίσουν την ασφάλεια και προστασία της συζύγου του και της οικογένειάς του καθώς και των συναδέλφων και υποστηρικτών του·
4. εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για τις εκθέσεις των οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων σχετικά με την αύξηση της πολιτικής βίας και την παρενόχληση της αντιπολίτευσης, καθώς και για τους σοβαρούς περιορισμούς και εκφοβισμούς που αντιμετωπίζουν οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίοι συχνά κακοποιούνται από την αστυνομία και συλλαμβάνονται με ψευδείς κατηγορίες· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, μετά τις τελευταίες εκλογές και την έγκριση του νέου συντάγματος το 2013, λίγη πρόοδος έχει καταγραφεί σε ό,τι αφορά το κράτος δικαίου και ειδικότερα προς την κατεύθυνση της μεταρρύθμισης της κατάστασης στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·
5. προτρέπει τις αρχές της Ζιμπάμπουε να ερευνήσουν τις καταγγελίες για υπέρμετρη χρήση βίας και άλλες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την αστυνομία και τους κρατικούς αξιωματούχους, και να αποδώσει ευθύνες·
6. υπενθυμίζει τη γενικότερη ευθύνη της κυβέρνησης της Ζιμπάμπουε όσον αφορά την εξασφάλιση της ασφάλειας όλων των πολιτών της· καλεί τις αρχές της Ζιμπάμπουε να εφαρμόσουν τις διατάξεις της διακήρυξης των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, τον Αφρικανικό Χάρτη Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Λαών και τις περιφερειακές πράξεις στον τομέα των ανθρώπινων δικαιωμάτων που έχει κυρώσει η Ζιμπάμπουε·
7. υπενθυμίζει ότι σύμφωνα με τη συνολική πολιτική συμφωνία (GPA), η Ζιμπάμπουε έχει δεσμευτεί να ευθυγραμμίσει τόσο τη νομοθεσία της όσο και τις διαδικασίες και πρακτικές με τις διεθνείς αρχές και το διεθνές δίκαιο περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας του συνέρχεσθαι, του συνεταιρίζεσθαι και της έκφρασης·
8. χαιρετίζει τη συγκρότηση της επιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Ζιμπάμπουε, αλλά εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι δεν της έχει δοθεί κάποια σημαντική εξουσία για να ενεργεί ανεξάρτητα και να εκπληρώνει τους στόχους της όσον αφορά τα επείγοντα θέματα στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που αντιμετωπίζει η χώρα·
9. καλεί ως εκ τούτου για συντονισμένη δράση από τη διεθνή κοινότητα, ιδίως την Κοινότητα για την Ανάπτυξη της Μεσημβρινής Αφρικής (SADC)· θεωρεί ότι αυτή η περιφερειακή οργάνωση έχει να διαδραματίσει ένα σημαντικό ρόλο ως εγγυητής της GPA, επιμένοντας μεταξύ άλλων στην υλοποίηση της συμφωνίας και ειδικότερα του άρθρου 13 αυτής για την εξασφάλιση αμερόληπτης στάσης εκ μέρους της αστυνομίας και των άλλων δυνάμεων ασφαλείας·
10. προτρέπει την κυβέρνηση της Ζιμπάμπουε και τον πρόεδρο Mugabe να συμμορφωθούν με τις διεθνείς υποχρεώσεις τους και τις διατάξεις των διεθνών συνθηκών τις οποίες έχει υπογράψει η Ζιμπάμπουε και να εγγυηθούν το σεβασμό του κράτους δικαίου και την τήρηση των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων·
11. ζητεί από την ΕΕ να ενισχύσει τον πολιτικό διάλογο για τα ανθρώπινα δικαιώματα με βάση το άρθρο 8 της Συμφωνίας Κοτονού, και ειδικότερα να ενθαρρύνει την κυβέρνηση να καταργήσει ή να τροποποιήσει κατάλληλα το Νόμο περί Δημόσιας Τάξης και Ασφάλειας και το νόμο για την Πρόσβαση στις Πληροφορίες και την Προστασία της Ιδιωτικής Ζωής, προκειμένου να θέσει τέλος στην κατάχρησή τους·
12. εκφράζει τη λύπη του για την απουσία ισχυρής και εκτελεστής ρήτρας για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην ενδιάμεση Συμφωνία Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης (ΣΟΕΣ) που συνήφθη με τέσσερα κράτη της Ανατολικής και Μεσημβρινής Αφρικής (ΑΜΑ), συμπεριλαμβανομένης της Ζιμπάμπουε·
13. σημειώνει την άρση των κυρώσεων που αποφάσισε η ΕΕ και υποστηρίζει τα στοχοθετημένα μέτρα τα οποία παραμένουν επί του παρόντος εν ισχύι κατά του προέδρου και της συζύγου του, καθώς και το εμπάργκο όπλων, που αποτελούν απάντηση στην πολιτική κατάσταση και την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Ζιμπάμπουε·
14. πιστεύει ότι η προώθηση της δημοκρατίας και η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου είναι ουσιώδους σημασίας προκειμένου να καταστεί η Ζιμπάμπουε ελεύθερη και ευημερούσα χώρα·
15. καλεί την αντιπροσωπεία της ΕΕ στο Harare να συνεχίζει να προσφέρει τη βοήθειά της στη Ζιμπάμπουε με σκοπό να βελτιωθεί η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· επιμένει ότι η ΕΕ θα πρέπει να διασφαλίσει ότι η χρηματοδότηση για ανάπτυξη προς τη Ζιμπάμπουε αντιμετωπίζει πράγματι τις ανάγκες του πληθυσμού, κυρίως μέσω των οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών, και ότι οι πολιτικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις που χρηματοδοτούνται από αυτήν όντως υλοποιούνται·
16. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής/Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις και κοινοβούλια των κρατών μελών, την ΕΥΕΔ, την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο και τα Κοινοβούλια της Ζιμπάμπουε, τις κυβερνήσεις της Κοινότητας για την Ανάπτυξη της Μεσημβρινής Αφρικής, την Επιτροπή Αφρικανικής Ένωσης, το Παναφρικανικό Κοινοβούλιο, την Κοινοβουλευτική Συνέλευση Ίσης Εκπροσώπησης ΑΚΕ-ΕΕ και τον Γενικό Γραμματέα της Κοινοπολιτείας.
- [1] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0059.
- [2] ΕΕ L 50, 20.2.2014, σ. 20.
- [3] ΕΕ L 47, 20.2.2015, σ. 20.
- [4] ΕΕ L 54, 28.2.2012, σ. 20.