WSPÓLNY PROJEKT REZOLUCJI w sprawie Zimbabwe – sprawa obrońcy praw człowieka Itaia Dzamary
20.5.2015 - (2015/2710(RSP))
zastępujący tym samym projekty rezolucji złożone przez następujące grupy:
ECR (B8‑0465/2015)
EFDD (B8‑0466/2015)
Verts/ALE (B8‑0467/2015)
ALDE (B8‑0468/2015)
GUE/NGL (B8‑0471/2015)
PPE (B8‑0474/2015)
S&D (B8‑0478/2015)
Cristian Dan Preda, Michael Gahler, Elmar Brok, David McAllister, Claude Rolin, Bogdan Brunon Wenta, Jiří Pospíšil, Marijana Petir, Davor Ivo Stier, Therese Comodini Cachia, Andrej Plenković, Csaba Sógor, Franck Proust, Giovanni La Via, Tomáš Zdechovský, Eduard Kukan, József Nagy, Ivan Štefanec, Tunne Kelam, Monica Macovei, Pavel Svoboda, Jeroen Lenaers, Dubravka Šuica, Michaela Šojdrová, Jaromír Štětina, Brian Hayes, Roberta Metsola, Ramona Nicole Mănescu, Tadeusz Zwiefka, Kinga Gál, Joachim Zeller, László Tőkés, Seán Kelly, Stanislav Polčák, Ivana Maletić, Andrzej Grzyb, Barbara Kudrycka, Elisabetta Gardini w imieniu grupy PPE
Josef Weidenholzer, Victor Boştinaru, Richard Howitt, Norbert Neuser, Elena Valenciano, Ana Gomes, Pier Antonio Panzeri, Liisa Jaakonsaari, Kati Piri, David Martin, Agnes Jongerius, Jude Kirton-Darling, Miriam Dalli, Krystyna Łybacka, Viorica Dăncilă, Victor Negrescu, Tibor Szanyi, Theresa Griffin, Michela Giuffrida, Siôn Simon, Doru-Claudian Frunzulică, Hugues Bayet, Miroslav Poche, Zigmantas Balčytis, Vilija Blinkevičiūtė, Nicola Danti, Sergio Gutiérrez Prieto, Nicola Caputo, Neena Gill, Marlene Mizzi, Biljana Borzan, Momchil Nekov, Enrico Gasbarra, Marc Tarabella, Alessia Maria Mosca, Nikos Androulakis, Demetris Papadakis, Arne Lietz, Inmaculada Rodríguez-Piñero Fernández, José Blanco López, Isabella De Monte, Tonino Picula, Goffredo Maria Bettini, Eric Andrieu, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Eider Gardiazabal Rubial, Jonás Fernández, Damiano Zoffoli, Kashetu Kyenge, Javi López, Afzal Khan, Jeppe Kofod, Julie Ward, Carlos Zorrinho, Louis-Joseph Manscour, Soraya Post, Andi Cristea w imieniu grupy S&D
Geoffrey Van Orden, Charles Tannock, Mark Demesmaeker, Hans-Olaf Henkel, Ryszard Czarnecki, Anna Elżbieta Fotyga w imieniu grupy ECR
Catherine Bearder, Philippe De Backer, Louis Michel, Ramon Tremosa i Balcells, Pavel Telička, Martina Dlabajová, Hilde Vautmans, Juan Carlos Girauta Vidal, Marietje Schaake, Ilhan Kyuchyuk, Fernando Maura Barandiarán, Gérard Deprez, Maite Pagazaurtundúa Ruiz, Ivan Jakovčić, Filiz Hyusmenova, Ivo Vajgl, Petr Ježek, José Inácio Faria, Fredrick Federley, Antanas Guoga, Beatriz Becerra Basterrechea, Alexander Graf Lambsdorff, Javier Nart, Frédérique Ries, Jozo Radoš, Izaskun Bilbao Barandica, Yana Toom, Nathalie Griesbeck, Marielle de Sarnez, Dita Charanzová, Urmas Paet, Johannes Cornelis van Baalen, Hannu Takkula w imieniu grupy ALDE
Marie-Christine Vergiat w imieniu grupy GUE/NGL
Judith Sargentini, Maria Heubuch, Heidi Hautala, Barbara Lochbihler, Ernest Urtasun, Bodil Ceballos, Igor Šoltes, Michèle Rivasi w imieniu grupy Verts/ALE
Fabio Massimo Castaldo, Dario Tamburrano, Ignazio Corrao w imieniu grupy EFDD
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie Zimbabwe – sprawa obrońcy praw człowieka Itaia Dzamary
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Zimbabwe, w szczególności rezolucję z dnia 7 lutego 2013 r.[1],
– uwzględniając oświadczenia UE w sprawie porwania Itaia Dzamary, wydane na miejscu w dniu 11 marca 2015 r. i 9 kwietnia 2015 r.,
– uwzględniając oświadczenie wydane w dniu 19 lutego 2014 r. w imieniu UE przez wiceprzewodniczącą Komisji/ wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, w sprawie przeglądu stosunków UE z Zimbabwe,
– uwzględniając decyzję Rady 2014/98/WPZiB z dnia 17 lutego 2014 r.[2] i 2015/277/WPZiB z dnia 19 lutego 2015 r.[3], zmieniające decyzję 2011/101/WPZiB dotyczącą środków ograniczających wobec Zimbabwe,
– uwzględniając oświadczenie rzecznika Urzędu Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka z dnia 18 stycznia 2013 r. w sprawie niedawnych ataków na obrońców praw człowieka w przededniu wyborów,
– uwzględniając całościowe porozumienie polityczne podpisane w 2008 r. przez trzy główne partie polityczne: ZANU PF, MDC-T i MDC,
– uwzględniając konkluzje Rady Unii Europejskiej w sprawie Zimbabwe z dnia 23 lipca 2012 r. oraz decyzję wykonawczą Rady 2012/124/WPZiB z dnia 27 lutego 2012 r.[4] dotyczącą środków ograniczających wobec Zimbabwe,
– uwzględniając ratyfikowaną przez Zimbabwe Afrykańską kartę praw człowieka i ludów z dnia 27 czerwca 1981 r.,
– uwzględniając konstytucję Zimbabwe,
– uwzględniając umowę z Kotonu,
– uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że w dniu 9 marca 2015 r. doniesiono, iż na przedmieściach Harare pięciu niezidentyfikowanych uzbrojonych ludzi porwało Itaia Dzamara, czołowego zimbabweńskiego obrońcę praw człowieka, przywódcę ruchu Occupy Africa Unity Square i dysydenta sprzeciwiającego się rządom prezydenta Roberta Mugabe; mając na uwadze, że do tej pory nic nie wiadomo o miejscu pobytu porwanego i istnieją poważne obawy o jego bezpieczeństwo i ochronę jego praw;
B. mając na uwadze, że w miesiącach poprzedzających porwanie Itai Dzamara stanął na czele szeregu pokojowych protestów, będących odpowiedzią na pogarszającą się sytuację polityczną i gospodarczą w Zimbabwe; mając na uwadze, że dwa dni wcześniej Itai Dzamara wystąpił na wiecu politycznym zorganizowanym przez opozycyjną partię Ruch na rzecz Demokratycznej Zmiany – Tsvangirai (MDC-T), wzywając do masowych protestów przeciwko zaostrzającym się represjom i pogarszającej się sytuacji gospodarczej w kraju, apelując do prezydenta Roberta Mugabe o ustąpienie z funkcji i nawołując do reformy systemu wyborczego;
C. mając na uwadze, że do chwili obecnej rząd nie wypowiedział się w sprawie zniknięcia Itaia Dzamary, co skłoniło opinię publiczną do podejrzeń, że odpowiedzialność za nie może ponosić państwo; mając na uwadze, że rządząca partia ZANU-PF zaprzecza, jakoby chodziło o wymuszone zaginięcie, i twierdzi, że porwanie zainscenizowały partie opozycyjne;
D. mając na uwadze, że sąd najwyższy w wyroku z dnia 13 marca 2015 r. nakazał władzom Zimbabwe zorganizować poszukiwanie Itaia Dzamary i co dwa tygodnie informować sąd o rozwoju sytuacji, do czasu ustalenia miejsca pobytu opozycjonisty; mając na uwadze, że wyrok sądu najwyższego został zignorowany przez organy odpowiedzialne za jego wykonanie, a struktury państwowe jeszcze się do niego nie zastosowały;
E. mając na uwadze, że Itai Dzamara niejednokrotnie był przedmiotem napaści ze strony zwolenników rządzącej partii ZANU-PF i umundurowanych funkcjonariuszy policji; mając na uwadze, że w listopadzie 2014 r. około 20 umundurowanych policjantów zakuło Itaia Dzamarę w kajdanki i pobiło do nieprzytomności, a także napadło jego prawnika, Kennedy’ego Masiye;
F. mając na uwadze, że w dniu 27 kwietnia 2015 r. w Harare zatrzymano 11 osób, które wzięły udział w marszu poparcia dla zaginionego Itaia Dzamary; mając na uwadze, że działaczy tych aresztowano i przetrzymywano przez sześć godzin;
G. mając na uwadze, że po porwaniu żona opozycjonisty, Sheffra Dzamara, wezwała sąd najwyższy w Harare, by nakazał policji i centralnej organizacji wywiadowczej (CIO) rozpoczęcie poszukiwań jej męża; mając na uwadze, że podczas przesłuchań przedstawiciele policji i CIO zaprzeczyli, jakoby wiedzieli cokolwiek o miejscu pobytu Itaia Dzamary; mając na uwadze, że na początku kwietnia Sheffra Dzamara powiadomiła, że stale śledzi ją niezidentyfikowany mężczyzna i że obawia się o swoje życie;
H. mając na uwadze, że w Zimbabwe obecnie pogarsza się stan poszanowania praw człowieka i zasad demokracji, i stale zgłaszane są przypadki nękania i łamania praw człowieka w odniesieniu do obrońców praw człowieka, dziennikarzy i przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego w Zimbabwe;
I. mając na uwadze, że policja często wykorzystuje obowiązujące przepisy, np. ustawę o porządku publicznym i bezpieczeństwie oraz ustawę o dostępie do informacji i ochronie prywatności, zakazując organizowania zgodnych z prawem publicznych zebrań i zgromadzeń;
J. mając na uwadze, że swoboda zgromadzeń, zrzeszania się i wolność słowa to zasadnicze elementy każdej demokracji;
K. mając na uwadze, że w lutym 2015 r. UE ponownie zaczęła udzielać pomocy Zimbabwe, przekazując 234 mln EUR na krajowy program orientacyjny mający pomóc Zimbabwe stać się bardziej demokratycznym i zasobnym krajem, podczas gdy Rada Europejska zdecydowała utrzymać niektóre sankcje wobec Zimbabwe; mając na uwadze, że zamrożenie aktywów i zakaz wjazdu do UE obowiązuje już tylko prezydenta Roberta Mugabe, jego żonę i jedno przedsiębiorstwo z sektora obronności; mając na uwadze, że w mocy pozostaje również unijne embargo na broń;
L. mając na uwadze, że w dniu 16 marca 2013 r. w referendum przyjęto nową konstytucję, deklarując, że jej celem jest oczyszczenie polityki, jednak w praktyce postępy są powolne, a sytuacja w zakresie praw człowieka nadal niepewna;
1. zdecydowanie potępia wymuszone zaginięcie obrońcy praw człowieka Itaia Dzamary i apeluje o jego natychmiastowe i bezwarunkowe uwolnienie;
2. apeluje do rządu Zimbabwe o przyjęcie wszelkich środków niezbędnych do odnalezienia Itaia Dzamary i pociągnięcia wszystkich winnych do odpowiedzialności; wzywa rząd do wykonania w pełni nakazu sądu najwyższego, zgodnie z którym ma rozpocząć poszukiwania Itaia Dzamary;
3. wzywa władze Zimbabwe do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony jego żonie i rodzinie, kolegom i zwolennikom;
4. jest głęboko zaniepokojony doniesieniami organizacji obrońców praw człowieka o narastającej przemocy politycznej i nękaniu opozycji politycznej, a także ostrymi restrykcjami i zastraszaniem obrońców praw człowieka, często padających ofiarą pobicia przez policję i aresztowanych pod fałszywymi zarzutami; ubolewa, że od ostatnich wyborów i przyjęcia nowej konstytucji w 2013 r. osiągnięto niewielki postęp w kwestii praworządności, a zwłaszcza w reformach mających poprawić stan poszanowania praw człowieka;
5. apeluje do władz Zimbabwe o przeprowadzenie dochodzenia w sprawie doniesień o nadużywaniu siły i innych przypadkach łamania praw człowieka przez policję i urzędników państwowych oraz o rozliczenie ich z popełnionych czynów;
6. przypomina, że rząd Zimbabwe jest ogólnie odpowiedzialny za zapewnienie bezpieczeństwa wszystkim obywatelom; wzywa władze Zimbabwe do wdrożenia postanowień Powszechnej deklaracji praw człowieka, Afrykańskiej karty praw człowieka i ludów oraz ratyfikowanych przez Zimbabwe regionalnych instrumentów dotyczących praw człowieka;
7. przypomina, że w całościowym porozumieniu politycznym Zimbabwe zobowiązało się do zapewnienia zgodności prawodawstwa, procedur i praktyk z międzynarodowymi zasadami i prawem dotyczącym praw człowieka, w tym z wolnością zgromadzeń, zrzeszania się i wypowiedzi;
8. odnotowuje fakt utworzenia w Zimbabwe Komisji Praw Człowieka, ale wyraża zaniepokojenie, że nie dano jej żadnych istotnych możliwości niezależnego działania i osiągania celów dotyczących pilnych zagadnień z dziedziny praw człowieka, z którymi zmaga się kraj;
9. dlatego też wzywa do skoordynowanych działań społeczność międzynarodową, zwłaszcza Południowoafrykańską Wspólnotę Rozwoju; uważa, że ta organizacja regionalna ma do odegrania ważną rolę gwaranta całościowego porozumienia politycznego, z naciskiem m.in. na wdrażanie porozumienia, a w szczególności art. 13, w celu zapewnienia bezstronnego działania policji i innych sił bezpieczeństwa;
10. apeluje do rządu Zimbabwe i prezydenta Roberta Mugabe o wywiązanie się z zobowiązań międzynarodowych i przestrzeganie postanowień umów międzynarodowych podpisanych przez Zimbabwe i gwarantujących poszanowanie praworządności i przestrzeganie praw obywatelskich i politycznych;
11. zwraca się do UE o nasilenie dialogu politycznego w sprawie praw człowieka na podstawie art. 8 umowy z Kotonu, a zwłaszcza o nakłanianie rządu do uchylenia lub odpowiedniej nowelizacji ustawy o porządku publicznym i bezpieczeństwie oraz ustawy o dostępie do informacji i ochronie prywatności, by położyć kres ich wykorzystywaniu do niewłaściwych celów;
12. ubolewa z powodu braku zdecydowanej i egzekwowalnej klauzuli praw człowieka w przejściowej umowie o partnerstwie gospodarczym zawartej z czterema państwami wschodniej i południowej Afryki, w tym z Zimbabwe;
13. odnotowuje decyzję UE o zniesieniu sankcji i popiera ukierunkowane środki utrzymane obecnie wobec prezydenta i jego żony, a także embargo na broń, będące reakcją na sytuację polityczną i stan poszanowania praw człowieka w Zimbabwe;
14. jest zdania, że wspieranie demokracji oraz ochrona praw człowieka i zasad praworządności mają zasadnicze znaczenie, jeśli Zimbabwe ma się stać wolnym i zasobnym krajem;
15. apeluje do delegatury UE w Harare, by nadal oferowała Zimbabwe wsparcie mające poprawić stan poszanowania praw człowieka; podkreśla z naciskiem, że UE musi zagwarantować, że środki finansowe z pomocy rozwojowej dla Zimbabwe rzeczywiście zostaną przeznaczone na zaspokajanie potrzeb mieszkańców, zwłaszcza za pośrednictwem organizacji społeczeństwa obywatelskiego, a finansowane z tej pomocy reformy polityczne i gospodarcze zostaną rzeczywiście zrealizowane;
16. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, ESDZ, rządowi i parlamentowi Zimbabwe, rządom państw należących do Południowoafrykańskiej Wspólnoty Rozwoju, Komisji Unii Afrykańskiej, Parlamentowi Panafrykańskiemu, Wspólnemu Zgromadzeniu Parlamentarnemu AKP-UE oraz sekretarzowi generalnemu Wspólnoty Narodów.
- [1] Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0059.
- [2] Dz.U. L 50 z 20.2.2014, s. 20.
- [3] Dz.U. L 47 z 20.2.2015, s. 20.
- [4] Dz.U. L 54 z 28.2.2012, s. 20.