WSPÓLNY PROJEKT REZOLUCJI w sprawie klauzuli wzajemnej obrony (art. 42 ust. 7 TUE)
20.1.2016 - (2015/3034(RSP))
zastępujący tym samym projekty rezolucji złożone przez następujące grupy:
PPE (B8-0043/2016)
S&D (B8-0051/2016)
ALDE (B8-0058/2016)
Cristian Dan Preda, Arnaud Danjean, Michael Gahler, Jacek Saryusz-Wolski, Elmar Brok, Andrej Plenković, Sandra Kalniete, Michèle Alliot-Marie, David McAllister, Tunne Kelam, Jaromír Štětina, Andrey Kovatchev, Lars Adaktusson, Gabrielius Landsbergis, Dubravka Šuica, Ramona Nicole Mănescu, Bogdan Andrzej Zdrojewski, Fernando Ruas, Daniel Caspary, Alojz Peterle, Davor Ivo Stier, László Tőkés, Theodoros Zagorakis, Lorenzo Cesa, Dariusz Rosati, Roberta Metsola, Tokia Saïfi, Francisco José Millán Mon, Ivo Belet w imieniu grupy PPE
Ioan Mircea Paşcu, Knut Fleckenstein, Richard Howitt, Victor Boştinaru, Gilles Pargneaux, Vincent Peillon, Ana Gomes, Nikos Androulakis, Guillaume Balas, Zigmantas Balčytis, Hugues Bayet, Brando Benifei, Goffredo Maria Bettini, José Blanco López, Vilija Blinkevičiūtė, Biljana Borzan, Nicola Caputo, Andi Cristea, Isabella De Monte, Monika Flašíková Beňová, Doru-Claudian Frunzulică, Eider Gardiazabal Rubial, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Neena Gill, Sylvie Guillaume, Liisa Jaakonsaari, Afzal Khan, Miapetra Kumpula-Natri, Javi López, Costas Mavrides, Sorin Moisă, Alessia Maria Mosca, Victor Negrescu, Momchil Nekov, Demetris Papadakis, Emilian Pavel, Pina Picierno, Tonino Picula, Miroslav Poche, Inmaculada Rodríguez-Piñero Fernández, Siôn Simon, Monika Smolková, Tibor Szanyi, Claudia Tapardel, Marc Tarabella, István Ujhelyi, Julie Ward, Boris Zala w imieniu grupy S&D
Urmas Paet, Nedzhmi Ali, Beatriz Becerra Basterrechea, Marielle de Sarnez, Fredrick Federley, Ivan Jakovčić, Ilhan Kyuchyuk, Valentinas Mazuronis, Louis Michel, Javier Nart, Norica Nicolai, Maite Pagazaurtundúa Ruiz, Jozo Radoš, Marietje Schaake, Jasenko Selimovic, Pavel Telička, Ivo Vajgl, Johannes Cornelis van Baalen, Hilde Vautmans, Guy Verhofstadt w imieniu grupy ALDE
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie klauzuli wzajemnej obrony (art. 42 ust. 7 TUE)
Parlament Europejski,
– uwzględniając tytuł V Traktatu o Unii Europejskiej (TUE), w szczególności jego art. 42 ust. 7,
– uwzględniając art. 2 ust. 4 i art. 222 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 listopada 2012 r. w sprawie klauzul wzajemnej obrony i solidarności UE: wymiar polityczny i operacyjny[1],
– uwzględniając Kartę Narodów Zjednoczonych, w szczególności postanowienia jej rozdziału VII i art. 51,
– uwzględniając oświadczenie wygłoszone przez prezydenta Republiki Francuskiej w Kongresie Francuskim w dniu 16 listopada 2015 r., w którym stwierdził on, że Francja jest w stanie wojny,
– uwzględniając konkluzje w sprawie obrony i bezpieczeństwa przyjęte przez Radę Europejską na posiedzeniach w dniach 19–20 grudnia 2013 r. oraz 25–26 czerwca 2015 r.,
– uwzględniając wyniki posiedzenia Rady do Spraw Zagranicznych (ministrowie obrony) w dniu 17 listopada 2015 r.,
– uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że w dniu 13 listopada 2015 r. w Paryżu doszło do szeregu ataków terrorystycznych, które pochłonęły życie co najmniej 130 osób ponad 26 narodowości, a od 2004 r. państwa członkowskie UE padły ofiarą kilku ataków terrorystycznych, w których życie straciło kilkaset osób, a kilka tysięcy odniosło obrażenia;
B. mając na uwadze, że po atakach terrorystycznych w Paryżu w dniu 13 listopada 2015 r. rząd francuski oficjalnie powołał się na klauzulę wzajemnej obrony na mocy art. 42 ust. 7 TUE;
C. mając na uwadze, że solidarność, wsparcie i wzajemna pomoc państw członkowskich, w tym przez odwołanie się do unijnych środków, należą do podstaw, na których jest zbudowana Unia Europejska;
D. mając na uwadze, że po tym, jak Francja powołała się na klauzulę wzajemnej obrony, państwa członkowskie UE mają w stosunku do Francji obowiązek udzielenia pomocy i wsparcia przy zastosowaniu wszelkich dostępnych im środków, zgodnie z artykułem 51 Karty Narodów Zjednoczonych; podkreślając, że lepiej zapobiegać konfliktom i atakom, niż radzić sobie z ich skutkami;
E. mając na uwadze, że zwalczanie międzynarodowego terroryzmu jest uznawane za priorytet UE, a wprowadzanie w życie zasady solidarności wymaga działania w kraju, jak i za granicą; mając na uwadze, że wewnętrzny i zewnętrzny wymiar bezpieczeństwa UE są siłą rzeczy ściśle ze sobą powiązane; mając na uwadze, że potrzebna jest wspólna strategia UE;
F. mając na uwadze, że przewidziany w Traktatach system bezpieczeństwa i obrony nie został jeszcze w pełni wdrożony; mając na uwadze, że państwa członkowskie są odpowiedzialne za osiągnięcie postępów w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony Unii;
G. mając na uwadze, że UE musi zacieśnić współpracę z Organizacją Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO), aby strategie bezpieczeństwa i obrony ustanowione przez obie organizacje stawały się w coraz większym stopniu kompatybilne, zwłaszcza wówczas gdy państwo członkowskie pada na własnym terytorium ofiarą zbrojnej agresji, w tym ataku terrorystycznego;
H. mając na uwadze, że instytucje UE powinny bardziej aktywnie realizować politykę bezpieczeństwa i obrony oraz wspierać wdrożenie wszystkich zapisanych w Traktatach postanowień dotyczących polityki bezpieczeństwa i obrony, również tych dotyczących szczególnej roli NATO w zapewnianiu bezpieczeństwa i obrony na szczeblu europejskim i transatlantyckim; mając na uwadze, że instytucje UE muszą wspierać wszystkie państwa członkowskie w ich wysiłkach zmierzających do pełnego wdrożenia tych postanowień;
I. mając na uwadze, że na postanowienia art. 42 ust. 6 TUE dotyczącego stałej współpracy strukturalnej powinny się powoływać te państwa członkowskie, które pragną ściśle ze sobą współpracować;
J. mając na uwadze, że UE przyjęła strategię w dziedzinie walki z terroryzmem, która opiera się zarówno na instrumentach wspólnotowych, jak i na zasobach międzyrządowych w dziedzinie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB); mając na uwadze, że strategia ta zakłada, że działania UE służą realizacji czterech celów, a mianowicie zapobiegania, ochrony, ścigania i reagowania;
K. mając na uwadze, że reakcja UE na terroryzm obejmuje wspieranie demokracji, dialogu i dobrych rządów, aby zwalczyć przyczyny brutalnego ekstremizmu;
1. z najwyższą stanowczością potępia przerażające zamachy terrorystyczne popełnione przez Daisz; wyraża głębokie współczucie i solidarność ze wszystkimi ofiarami zamachów terrorystycznych i ich rodzinami oraz kieruje do nich wyrazy współczucia;
2. z zadowoleniem przyjmuje jednomyślne wsparcie dla Francji ze strony wszystkich państw członkowskich UE; z zadowoleniem przyjmuje w szczególności gotowość wszystkich państw członkowskich do zapewnienia wszelkiej niezbędnej pomocy i wsparcia;
3. przypomina, że na klauzulę wzajemnej obrony powołano się po raz pierwszy; jest zdania, że obecny przypadek musi przyczynić się do pobudzenia dogłębnych dyskusji politycznych na temat wielowymiarowego charakteru europejskiego bezpieczeństwa i europejskiej obrony;
4. z zadowoleniem zauważa udostępnienie dodatkowych zdolności na walkę z terroryzmem; wzywa wszystkie państwa członkowskie do utrzymania bezwarunkowego i trwałego wsparcia oraz do utrzymywania swoich wkładów tak długo, jak to będzie konieczne; odnotowuje przewodnią rolę Francji w tym wspólnym wysiłku oraz zachęca właściwe instytucje UE do oferowania i utrzymywania niezbędnego wsparcia;
5. uważa, że powołanie się na klauzulę wzajemnej obrony i klauzulę solidarności na mocy Traktatów ma przede wszystkim wymiar polityczny; podkreśla, że kiedy któreś państwo powołuje się na te klauzule, to odpowiednim forum debaty politycznej są zarówno Rada Europejska, jak i Parlament Europejski;
6. wyraża obawę, że zarządzanie pomocą i wsparciem na mocy klauzuli wzajemnej obrony na zasadzie dwustronnej – a taka zasada obowiązuje w obecnym przypadku – nie będzie możliwe w odniesieniu do wszystkich państw członkowskich; wzywa zatem Radę Europejską do nadania dynamiki dalszemu rozwijaniu klauzuli wzajemnej obrony oraz do wzmocnienia roli odnośnych instytucji UE jako moderatorów;
7. ponawia zawartą we wcześniejszych rezolucjach prośbę do wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa o zaproponowanie praktycznych ustaleń i wytycznych w celu zapewnienia efektywnych działań w odpowiedzi na powołanie się przez którekolwiek z państw członkowskich na klauzulę wzajemnej obrony, a także analizy roli, jaką powinny odegrać instytucje UE w sytuacji powołania się przez państwo członkowskie na tę klauzulę; ubolewa jednak, że po tym, jak powołano się po raz pierwszy na klauzulę wzajemnej obrony, nie były dostępne żadne analizy ani wytyczne, wskutek czego w obecnej sytuacji wymagane są doraźne środki, doraźne zarządzanie i doraźna współpraca;
8. uważa, że pilnym priorytetem pozostaje sformułowanie praktycznych ustaleń i wytycznych na wypadek powołania się państwa członkowskiego na klauzulę wzajemnej obrony w przyszłości; podkreśla, że opracowując te wytyczne, należy wziąć pod uwagę doświadczenia dotyczące pierwszego przypadku powołania się na art. 42 ust. 7;
9. wzywa Radę i państwa członkowskie do pilnego opracowania i przyjęcia ram polityki, które pomogą w ukierunkowaniu realizacji postanowień art. 42 ust. 7 TUE i będą przewidywały ramy czasowe, klauzulę przeglądową oraz mechanizmy monitorowania; jest głęboko przekonany, że Rada powinna być informowana o wszystkich krajowych, dwustronnych lub wielostronnych działaniach w następstwie zastosowania art. 42 ust. 7 TUE i powinny one być jednocześnie upubliczniane;
10. zauważa, że klauzula solidarności przewidziana w art. 222 TFUE umożliwiłaby oddanie do dyspozycji Francji i innych państw członkowskich bezpośrednio zaangażowanych w walkę z terroryzmem wszystkich odnośnych środków UE; przypomina, że art. 222 TFUE ma w założeniu umożliwić uporanie się z konsekwencjami ataków terrorystycznych w Europie oraz podejmuje kwestie niskiego poziomu współpracy i koordynacji między krajowymi organami ścigania w Europie;
11. jest przekonany, że w oparciu o istniejące możliwości państw członkowskich i Unii, potrzebna jest w UE stała cywilno-wojskowa kwatera główna działająca na szczeblu strategicznym i operacyjnym oraz że struktura ta powinna otrzymać zadanie polegające na planowaniu strategicznym i ewentualnościowym, w tym planowaniu obrony zbiorowej, którą przewidziano w art. 42 ust. 7 i art. 42 ust. 2 TUE, oraz na przyszłym jej realizowaniu w ścisłej współpracy z właściwymi strukturami NATO;
12. jest zdania, że obecne uruchomienie procesu przewidzianego w art. 42 ust. 7 TUE powinno być katalizatorem wyzwalającym potencjał wszystkich postanowień Traktatu dotyczących bezpieczeństwa i obrony, które powinny zostać następnie wykorzystane; przypomina w związku z tym znaczenie pełnego i prawidłowego wdrożenia pakietu dotyczącego obronności, w którego skład wchodzą dyrektywy: 2009/81/WE w sprawie zamówień w dziedzinie obronności oraz 2009/43/WE w sprawie transferów wewnątrzwspólnotowych;
13. wzywa wszystkie kraje Europy, by nadal oferowały wszelkie możliwe wsparcie w walce z terroryzmem, a także przyjęły rygorystyczne podejście do tej kwestii zarówno na swoim terytorium, jak i za granicą;
14. daje wyraz głębokiemu zaniepokojeniu faktem, że osoby grające główne role w zamachach paryskich wydają się być obywatelami krajów UE urodzonymi i mieszkającymi w UE, w związku z czym apeluje o odpowiednie środki w celu kontrolowania przerzutu broni, materiałów wybuchowych oraz przemieszczania się osób podejrzanych o działalność terrorystyczną;
15. nalega, by państwa członkowskie stworzyły system uporządkowanej wymiany informacji i współpracy operacyjnej między służbami ds. zarządzania granicami, policją i innymi organami ścigania oraz system wymiany informacji wywiadowczych poprzez wzajemne połączenie krajowych baz danych oraz pełne wykorzystanie istniejących już ram, takich jak platforma bezpiecznej wymiany informacji i danych wywiadowczych (SIENA) Europolu oraz poprzez maksymalne wykorzystanie innych platform i usług Europolu;
16. nalega na konieczność zastosowania kompleksowego podejścia do deradykalizacji, w tym działań na szczeblu krajowym skierowanych do młodych ludzi, zapobiegania brutalnemu ekstremizmowi i zwalczania terroryzmu, które koncentruje się na wzmocnieniu spójności społecznej, zapobieganiu przestępstwom, ukierunkowanych działaniach policji i działaniach w dziedzinie bezpieczeństwa przeprowadzanych w oparciu o precyzyjne podejrzenia i konkretne zagrożenia określone przez ludzi, a nie przez maszyny; podkreśla ponadto potrzebę zaostrzenia przepisów regulujących nabywanie i posiadanie broni, przepisów eksportowych oraz nasilenia walki z nielegalnym przemytem broni;
17. apeluje o opracowanie wspólnej polityki zagranicznej UE w sprawie przyszłości Syrii i ogólnie Bliskiego Wschodu, w koordynacji ze wszystkimi właściwymi podmiotami jest zdania, że polityka ta powinna być integralną częścią przyszłej globalnej strategii UE;
18. uważa, że uruchomienie klauzuli wzajemnej pomocy stanowi wyjątkową możliwość, aby ustanowić podstawy dla silnej i trwałej Europejskiej Unii Obrony; jest zdania, że dopiero gdy UE będzie dysponowała niezależnymi zdolnościami w zakresie bezpieczeństwa i zdolnościami obronnymi, będzie ona odpowiednio wyposażona i gotowa do tego, by stawić czoło ogromnym zagrożeniom dla bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego oraz wyzwaniom w tym zakresie;
19. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji przewodniczącemu Rady Europejskiej, przewodniczącemu Komisji Europejskiej, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, sekretarzowi generalnemu Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego, sekretarzowi generalnemu ONZ, prezydentowi Stanów Zjednoczonych i sekretarzowi stanu USA ds. obrony.
- [1] Dz.U. C 419 z 16.12.2015, s. 138.