WSPÓLNY PROJEKT REZOLUCJI w sprawie wdrażania wytycznych Rady dotyczących osób LGBTI, szczególnie w odniesieniu do prześladowania mężczyzn o (domniemanej) orientacji homoseksualnej w Czeczenii (Rosja)
16.5.2017 - (2017/2688(RSP))
zastępujący tym samym projekty rezolucji złożone przez następujące grupy:
S&D (B8-0349/2017)
ECR (B8-0350/2017)
Verts/ALE (B8-0351/2017)
GUE/NGL (B8-0353/2017)
ALDE (B8-0355/2017)
PPE (B8-0356/2017)
Cristian Dan Preda, Sandra Kalniete, Jaromír Štětina, Michael Gahler, Anna Maria Corazza Bildt w imieniu grupy PPE
Soraya Post, Tanja Fajon, Elena Valenciano, Knut Fleckenstein, Pier Antonio Panzeri w imieniu grupy S&D
Charles Tannock, Ian Duncan, Kay Swinburne, Anneleen Van Bossuyt, Mark Demesmaeker, Helga Stevens, Sander Loones, Raffaele Fitto w imieniu grupy ECR
Marietje Schaake, Petras Auštrevičius, Beatriz Becerra Basterrechea, Izaskun Bilbao Barandica, Dita Charanzová, Marielle de Sarnez, Gérard Deprez, Martina Dlabajová, María Teresa Giménez Barbat, Nathalie Griesbeck, Marian Harkin, Ivan Jakovčić, Petr Ježek, Louis Michel, Javier Nart, Urmas Paet, Maite Pagazaurtundúa Ruiz, Jozo Radoš, Ilhan Kyuchyuk, Frédérique Ries, Jasenko Selimovic, Pavel Telička, Ramon Tremosa i Balcells, Johannes Cornelis van Baalen, Ivo Vajgl, Hilde Vautmans, Cecilia Wikström w imieniu grupy ALDE
Malin Björk, Helmut Scholz, Merja Kyllönen, Marisa Matias, Barbara Spinelli, Cornelia Ernst, Eleonora Forenza, Josu Juaristi Abaunz, Dimitrios Papadimoulis, Dennis de Jong w imieniu grupy GUE/NGL
Ulrike Lunacek, Rebecca Harms, Heidi Hautala, Ernest Urtasun, Terry Reintke, Barbara Lochbihler, Judith Sargentini, Molly Scott Cato w imieniu grupy Verts/ALE
Fabio Massimo Castaldo, Ignazio Corrao, Marco Zullo, Rosa D’Amato, Dario Tamburrano, Marco Valli, Tiziana Beghin, Isabella Adinolfi, Laura Ferrara, Laura Agea, Eleonora Evi, David Borrelli, Daniela Aiuto, Piernicola Pedicini
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie wdrażania wytycznych Rady dotyczących osób LGBTI, szczególnie w odniesieniu do prześladowania mężczyzn o (domniemanej) orientacji homoseksualnej w Czeczenii (Rosja)
Parlament Europejski,
– uwzględniając wcześniejsze rezolucje w sprawie Rosji,
– uwzględniając Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności,
– uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych,
– uwzględniając europejską konwencję praw człowieka i załączone do niej protokoły,
– uwzględniając konstytucję Federacji Rosyjskiej, zwłaszcza rozdział 2 o prawach i wolnościach człowieka i obywatela,
– uwzględniając wytyczne Rady UE z dnia 24 czerwca 2013 r. na rzecz promowania i ochrony wszystkich praw człowieka przysługujących lesbijkom, gejom, osobom biseksualnym, transpłciowym i interseksualnym (LGBTI),
– uwzględniając konkluzje Rady UE w sprawie LGBTI z dnia 16 czerwca 2016 r.,
– uwzględniając wytyczne Unii Europejskiej w sprawie tortur i złego traktowania, a także w sprawie obrońców praw człowieka,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie unijnego planu przeciwdziałania homofobii i dyskryminacji ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową[1],
– uwzględniając oświadczenie ekspertów ONZ ds. praw człowieka z dnia 13 kwietnia 2017 r. w sprawie niegodziwego traktowania i pozbawiania wolności homoseksualnych mężczyzn w Czeczenii,
– uwzględniając Plan działania UE dotyczący praw człowieka i demokracji na lata 2015–2019,
– uwzględniając rezolucję z dnia 14 grudnia 2016 r. w sprawie rocznego sprawozdania dotyczącego praw człowieka i demokracji na świecie za rok 2015 oraz polityki Unii Europejskiej w tym zakresie[2],
– uwzględniając oświadczenie rzecznika wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Federiki Mogherini z dnia 6 kwietnia 2017 r. w sprawie naruszania praw człowieka homoseksualnych mężczyzn w Czeczenii,
– uwzględniając lokalne oświadczenie UE w sprawie łamania praw człowieka w przypadku homoseksualnych mężczyzn w Czeczenii, wydane dnia 19 kwietnia 2017 r.,
– uwzględniając oświadczenie w sprawie ciągłych doniesień o aresztowaniach i zabójstwach czeczeńskich gejów przez rząd Czeczenii, wydane przez UE podczas posiedzenia Stałej Rady OBWE w dniu 27 kwietnia 2017 r.,
– uwzględniając oświadczenie rzecznika Departamentu Stanu USA wydane w dniu 7 kwietnia 2017 r.,
– uwzględniając oświadczenie dyrektora Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE (ODIHR) z dnia 13 kwietnia 2017 r.,
– uwzględniając wspólną konferencję prasową wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Federiki Mogherini oraz rosyjskiego ministra spraw zagranicznych Siergieja Ławrowa, która odbyła się w Moskwie w dniu 24 kwietnia 2017 r.,
– uwzględniając art. 128 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że w dniu 1 kwietnia 2017 r. opublikowano w niezależnej rosyjskiej gazecie Nowaja Gazieta artykuł, w którym donoszono, że ponad setka mężczyzn będących homoseksualistami, za takich uważanych i jako takich postrzeganych, została porwana i była przetrzymywana w autonomicznej Republice Czeczeńskiej w Federacji Rosyjskiej, co miało stanowić element skoordynowanej kampanii jakoby zorganizowanej przez władze republiki i siły bezpieczeństwa działające na bezpośredni rozkaz prezydenta Czeczenii Ramzana Kadyrowa;
B. mając na uwadze, że Nowaja Gazieta doniosła, iż porwane osoby były źle traktowane i torturowane oraz zostały zmuszone do ujawnienia tożsamości innych osób LGBTI; mając na uwadze, że gazeta poinformowała też, że co najmniej trzech mężczyzn zostało zabitych: dwóch na skutek traktowania w areszcie, a jeden przez własną rodzinę w tzw. zabójstwie honorowym;
C. mając na uwadze, że początkowe doniesienia zostały niezależnie potwierdzone przez Human Rights Watch i Międzynarodową Grupę Kryzysową, a obie organizacje powołują się na lokalne źródła, które potwierdziły, że mężczyźni uważani za homoseksualistów stali się celem aresztowań ze strony policji i sił bezpieczeństwa;
D. mając na uwadze, że władze Czeczenii jakoby odrzuciły te zarzuty oraz niechętnie odniosły się do prowadzenia dochodzeń i ścigania sprawców;
E. mając na uwadze, że ofiary w większości unikają dochodzenia sprawiedliwości, ponieważ obawiają się odwetu ze strony władz lokalnych; mając na uwadze, że geje i lesbijki i ci, których uważa się za gejów lub lesbijki, są szczególnie narażeni na niebezpieczeństwo z uwagi na wszechobecną w społeczeństwie homofobię i ryzyko stania się ofiarą zabójstw honorowych ze strony krewnych;
F. mając na uwadze, że po latach gróźb i represji i wobec dramatycznego pogorszenia się sytuacji praw człowieka w Północnym Kaukazie prawie żaden niezależny dziennikarz ani działacz praw człowieka nie jest w stanie pracować w tym regionie; mając na uwadze, że dziennikarzom pracującym dla pisma Nowaja Gazieta, którzy ujawnili ataki, grożono jakoby śmiercią z powodu ich działalności; mając na uwadze, że władze czeczeńskie zaprzeczyły wszystkim zarzutom i zażądały, by dziennikarze podali nazwiska ofiar, z którymi przeprowadzili rozmowy;
G. mając na uwadze, że policja w Moskwie i Sankt Petersburgu zatrzymała działaczy LGBTI próbujących upowszechnić informacje o prześladowaniu gejów w Czeczenii i domagających się w tej sprawie dochodzenia;
H. mając na uwadze, że Federacja Rosyjska jest sygnatariuszką licznych międzynarodowych konwencji dotyczących praw człowieka oraz – jako członek Rady Europy – europejskiej konwencji praw człowieka, a zatem ma obowiązek zapewnić bezpieczeństwo wszystkim osobom, które mogą być narażone na ryzyko, w tym ze względu na orientację seksualną; mając na uwadze, że Rosja ma obowiązek przeprowadzenia śledztwa w sprawie przestępstw popełnionych przez władze czeczeńskie, a także dysponuje środkami umożliwiającymi przeprowadzenie takiego śledztwa; mając na uwadze, że w Federacji Rosyjskiej homoseksualizm przestał być karalny w 1993 r.;
I. mając na uwadze, że prezydent W. Putin powierzył rzecznik praw człowieka w Federacji Rosyjskiej Tatianie Moskalkowej zadanie stworzenia grupy roboczej w celu zbadania tych zarzutów;
J. mając na uwadze, że osoby LGBTI podlegają ochronie na podstawie międzynarodowego prawa w zakresie praw człowieka i na mocy krajowego ustawodawstwa rosyjskiego; mając jednak na uwadze, że często konieczne są konkretne działania mające zapewnić osobom LGBTI korzystanie z pełni przysługujących im praw człowieka, ponieważ orientacja seksualna i tożsamość płciowa mogą być powodem dodatkowego ryzyka dyskryminacji, nękania i prześladowania w szkole, miejscu pracy i ogółem w społeczeństwie, a także w rodzinie; mając na uwadze, że zadaniem i odpowiedzialnością policji, wymiaru sprawiedliwości i władz jest zwalczanie tych form dyskryminacji i zmiana negatywnego nastawienia społecznego;
K. mając na uwadze, że wytyczne Rady UE dotyczące osób LGBTI zalecają proaktywne podejście delegaturom Unii i ambasadom państw członkowskich w promowaniu praw osób LGBTI; mając na uwadze, że zgodnie z tymi wytycznymi zwalczanie przemocy wywołanej fobią względem osób LGBTI i wspieranie obrońców praw człowieka osób LGBTI są priorytetowymi obszarami działania;
L. mając na uwadze, że w dniu 7 marca 2017 r. Rosja przyjęła przepisy depenalizujące przemoc domową – odtąd „pobicie w łonie rodziny” nie jest przestępstwem, lecz wykroczeniem, co pociąga za sobą niższe kary dla sprawców; mając na uwadze, że Parlament debatował nad tą kwestią na posiedzeniu plenarnym w Strasburgu w dniach 13–16 marca 2017 r.;
1. wyraża głębokie zaniepokojenie doniesieniami o arbitralnych zatrzymaniach i torturowaniu mężczyzn uważanych za homoseksualistów w Republice Czeczeńskiej w Federacji Rosyjskiej; wzywa władze do zaprzestania kampanii prześladowczej, do natychmiastowego uwolnienia osób nielegalnie aresztowanych, do zadbania o prawną i fizyczną ochronę ofiar oraz działaczy praw człowieka i dziennikarzy, którzy zajmowali się sprawą, oraz do umożliwienia międzynarodowym organizacjom praw człowieka przeprowadzenia wiarygodnego dochodzenia w sprawie domniemanych przestępstw;
2. potępia wszystkie oświadczenia władz czeczeńskich, które sankcjonują ataki na osoby LGBTI i do nich podżegają, w tym oświadczenie rzecznika rządu czeczeńskiego, który zaprzeczył istnieniu homoseksualistów w Czeczenii i zdyskredytował artykuł prasowy jako kłamliwy i zawierający dezinformację; wyraża ubolewanie z powodu niechęci lokalnych władz do prowadzenia dochodzeń i ścigania sprawców poważnych naruszeń skierowanych przeciw konkretnym osobom ze względu na ich orientację seksualną oraz przypomina władzom, że prawo do wolności zrzeszania się i zgromadzeń oraz wolność słowa to prawa powszechne i przysługujące wszystkim; apeluje o natychmiastowe uwolnienie osób wciąż bezprawnie przetrzymywanych; wzywa władze rosyjskie do zapewnienia prawnej i fizycznej ochrony ofiar, a także obrońców praw człowieka i dziennikarzy, którzy zajmowali się sprawą;
3. stwierdza, że prezydent W. Putin zalecił rosyjskiemu Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Prokuratorowi Federalnemu przeprowadzenie dochodzenia w sprawie wydarzeń w Czeczenii, oraz wzywa Komisję, państwa członkowskie i Radę Europy do zaoferowania władzom rosyjskim materialnej i merytorycznej pomocy w śledztwie;
4. wzywa władze czeczeńskie i władze Federacji Rosyjskiej do przestrzegania przepisów krajowych i zobowiązań międzynarodowych, praworządności i powszechnych standardów praw człowieka oraz do wspierania równości, niedyskryminacji, w tym osób LGBTI, przy pomocy takich środków jak kampanie uświadamiające, które wspierają kulturę tolerancji, szacunku i akceptacji, za punkt wyjścia przyjmując równość i niedyskryminację; wzywa do natychmiastowego przyjęcia środków ochronnych wobec szczególnie narażonych osób, które mogłyby stać się ofiarami, oraz do pełnej rehabilitacji wszystkich ofiar tortur;
5. ubolewa nad wszechobecnym w regionie łamaniem praw człowieka i klimatem bezkarności, który umożliwia takie postępowanie, oraz wzywa do opracowania środków prawnych i pozaprawnych, które będą zapobiegać takim aktom przemocy, pozwolą je monitorować i skutecznie stawiać przed sądem sprawców, we współpracy ze społeczeństwem obywatelskim; podkreśla, że Rosja i jej rząd ponoszą ostateczną odpowiedzialność za zbadanie tych czynów, postawienie sprawców przed sądem i ochronę wszystkich obywateli Rosji przed bezprawiem;
6. apeluje, aby w trybie pilnym przeprowadzone zostały natychmiastowe, niezależne, obiektywne i gruntowne dochodzenia w sprawie uwięzień, tortur i zabójstw w celu postawienia ich zleceniodawców i wykonawców przed sądem oraz położenia kresu bezkarności; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje utworzenie grupy roboczej pod kierownictwem rzecznik praw człowieka w Rosji, która prowadzi dochodzenie w tej sprawie; wzywa władze rosyjskie do zalecenia biuru Prokuratora Generalnego zagwarantowania całkowitej anonimowości i innych środków ochronnych ofiarom i świadkom czeczeńskich czystek antygejowskich i ich rodzinom, aby umożliwić im udział w dochodzeniu; wzywa delegaturę Unii oraz ambasady i konsulaty państw członkowskich w Rosji, by aktywnie monitorowały to dochodzenie oraz by zwiększyły wysiłki na rzecz nawiązania kontaktu ze znajdującymi się w niebezpieczeństwie ofiarami, osobami LGBTI, dziennikarzami i obrońcami praw człowieka;
7. wzywa Komisję do współpracy z międzynarodowymi organizacjami praw człowieka i społeczeństwem obywatelskim w Rosji, do udzielania pomocy osobom, które uciekły z Czeczenii, i do ujawnienia tej kampanii prześladowczej; ponadto wzywa państwa członkowskie do uproszczenia procedur składania przez ofiary, dziennikarzy i obrońców praw człowieka wniosków o udzielenie azylu, zgodnie z prawem europejskim i krajowym;
8. z zadowoleniem przyjmuje i docenia wysiłki podjęte przez wielu szefów delegatur UE i ich personel oraz ambasadorów państw członkowskich i ich personel na rzecz wspierania obrońców praw człowieka LGBTI i propagowania niedyskryminacji i równouprawnienia; zachęca szefów delegatur UE i personel Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) do zasięgania opinii Parlamentu i odpowiednich posłów do PE w razie pytań lub gdyby pragnęli dostarczyć Parlamentowi informacje, w tym podczas dorocznej konferencji ambasadorów we wrześniu; podkreśla znaczenie znajomości i wdrożenia wytycznych w sprawie LGBTI w delegaturach Unii i przedstawicielstwach państw członkowskich; wzywa w związku z tym ESDZ i Komisję do bardziej strategicznego i systematycznego wdrażania tych wytycznych, w tym przez zwiększanie świadomości i szkolenia dla pracowników UE w państwach trzecich, w celu skutecznego poruszania kwestii praw osób LGBTI w dialogu politycznym i dotyczącym praw człowieka prowadzonym z państwami trzecimi oraz na wielostronnych forach, jak również do wspierania działań społeczeństwa obywatelskiego;
9. zdecydowanie podkreśla znaczenie dokonywania bieżącej oceny wdrażania wytycznych przez wykorzystywanie jasnych punktów odniesienia; wzywa Komisję do przeprowadzenia i opublikowania gruntownej oceny wdrażania wytycznych przez delegatury Unii i przedstawicielstwa dyplomatyczne państw członkowskich we wszystkich państwach trzecich w celu wykrycia i wyeliminowania ewentualnych różnic i luk we wdrażaniu;
10. głęboko ubolewa, że Federacja Rosyjska w czerwcu 2016 r. głosowała przeciw rezolucji Rady Praw Człowieka ONZ w sprawie walki z przemocą i dyskryminacją na tle orientacji seksualnej i tożsamości płciowej;
11. przypomina władzom rosyjskim i czeczeńskim, że regionalne, kulturowe i religijne systemy wartości nie powinny być wykorzystywane jako pretekst do usprawiedliwiania lub stosowania dyskryminacji, przemocy, tortur lub przetrzymywania osób bądź grup osób, w tym ze względu na orientację seksualną lub tożsamość płciową;
12. z niepokojem zauważa i postrzega jako krok wstecz przyjęcie w Rosji nowych przepisów dotyczących przemocy domowej, w tym wobec dzieci; podkreśla, że przepisy prawa, w których toleruje się przemoc w rodzinie, mogą mieć poważne konsekwencje zarówno dla ofiar, jak i dla całego społeczeństwa; wzywa Komisję i ESDZ, aby w dalszym ciągu promowały eliminację wszelkich form przemocy ze względu na płeć, w tym przemocy domowej, chroniły osoby narażone na przemoc i wspierały ofiary, zarówno w Europie, jak i poza jej granicami;
13. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Radzie i Komisji, sekretarzowi generalnemu Rady Europy, Wysokiemu Komisarzowi ONZ ds. Praw Człowieka, rządowi i parlamentowi Federacji Rosyjskiej oraz władzom Czeczenii.
- [1] Dz.U. C 93 z 24.3.2017, s. 21.
- [2] Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0502.