WSPÓLNY PROJEKT REZOLUCJI w sprawie sytuacji w Boliwii
26.11.2019 - (2019/2896(RSP))
zastępujący tym samym następujące projekty rezolucji:
B9‑0187/2019 (PPE)
B9‑0189/2019 (ECR)
B9‑0191/2019 (Renew)
B9‑0192/2019 (S&D)
Antonio Tajani, Michael Gahler, Leopoldo López Gil, Željana Zovko, David McAllister, Esteban González Pons, Pilar del Castillo Vera, Francisco José Millán Mon, Antonio López‑Istúriz White, Isabel Wiseler‑Lima, Javier Zarzalejos, Ivan Štefanec, Vladimír Bilčík, Daniel Caspary, Paulo Rangel
w imieniu grupy PPE
Javi López, Kati Piri
w imieniu grupy S&D
Izaskun Bilbao Barandica, Atidzhe Alieva‑Veli, Abir Al‑Sahlani, Petras Auštrevičius, Malik Azmani, Phil Bennion, Gilles Boyer, Jane Brophy, Sylvie Brunet, Jordi Cañas, Dita Charanzová, Olivier Chastel, Anna Júlia Donáth, Fredrick Federley, Barbara Ann Gibson, Klemen Grošelj, Christophe Grudler, Antony Hook, Ivars Ijabs, Moritz Körner, Ondřej Kovařík, Ilhan Kyuchyuk, Nathalie Loiseau, Javier Nart, Urmas Paet, Stéphane Séjourné, Michal Šimečka, Susana Solís Pérez, Ramona Strugariu, Yana Toom, Hilde Vautmans, Marie‑Pierre Vedrenne
w imieniu grupy Renew
Veronika Vrecionová, Ryszard Czarnecki, Adam Bielan, Jan Zahradil, Ruža Tomašić, Alexandr Vondra, Assita Kanko, Anna Fotyga, Hermann Tertsch, Carlo Fidanza, Angel Dzhambazki, Raffaele Fitto
w imieniu grupy ECR
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji w Boliwii
Parlament Europejski,
– uwzględniając oświadczenia wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z dnia 22 października 2019 r. w sprawie procesu wyborczego w Boliwii oraz z dnia15 listopada 2019 r. w sprawie sytuacji w Boliwii,
– uwzględniając sprawozdanie misji obserwacji wyborów Organizacji Państw Amerykańskich (OPA) w Boliwii z dnia 21 października 2019 r.,
– uwzględniając oświadczenie grupy kontrolerów procesu wyborczego w Boliwii z dnia 10 listopada 2019 r.,
– uwzględniając oświadczenie wysokiej komisarz ONZ ds. praw człowieka Michelle Bachelet z dnia 16 listopada 2019 r.,
– uwzględniając referendum konstytucyjne przeprowadzone w Boliwii w dniu 21 lutego 2016 r.,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie sytuacji w Boliwii,
– uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka,
– uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych,
– uwzględniając ostatnie oświadczenia prasowe Międzyamerykańskiej Komisji Praw Człowieka dotyczące Boliwii, w szczególności oświadczenia z dnia 23 października, 12 listopada i 19 listopada 2019 r.,
– uwzględniając konstytucję Boliwii,
– uwzględniając art. 132 ust. 2 i 4 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że wybory prezydenckie i parlamentarne w dniu 20 października 2019 r. w Boliwii odbyły się w mocno spolaryzowanej atmosferze ze względu na fakt, że prezydent Evo Morales jest kontrowersyjną postacią, a przyjęcie jego kandydatury budziło kontrowersje;
B. mając na uwadze, że po przegraniu referendum w sprawie zmiany konstytucji Boliwii w 2016 r. Evo Morales kandydował na czwartą kadencję prezydencką za zgodą Trybunału Konstytucyjnego, która to decyzja wykazała wyraźny brak niezawisłości wymiaru sprawiedliwości w Boliwii;
C. mając na uwadze, że po przeliczeniu ponad 80% głosów w systemie szybkiej i bezpiecznej transmisji wstępnych wyników (TREP) Najwyższy Sąd Wyborczy przestał ujawniać wstępne wyniki; mając na uwadze, że ówczesne liczby wyraźnie wskazywały na potrzebę przeprowadzenia drugiej tury głosowania; mając na uwadze, że 24 godziny później Najwyższy Sąd Wyborczy „przedstawił dane z niewytłumaczalną zmianą tendencji, która drastycznie zmieniła losy wyborów i spowodowała utratę zaufania do procesu wyborczego”, jak stwierdziła OPA; mając na uwadze, że Trybunał Konstytucyjny wykluczył możliwość przeprowadzenia drugiej tury wyborów na tej podstawie, że osiągnięta została wymagana 10 %-owa różnica między dwoma czołowymi kandydatami;
D. mając na uwadze, że działanie Najwyższego Trybunału Wyborczego wzbudziło sprzeciw i podejrzenia o nadużycia nie tylko wśród zwolenników kandydatów opozycji, lecz także wśród obserwatorów krajowych i międzynarodowych oraz większości społeczności międzynarodowej;
E. mając na uwadze, że prezydent Morales publicznie ogłosił się zwycięzcą wyborów jeszcze przed przekazaniem i ogłoszeniem wszystkich oficjalnych wyników;
F. mając na uwadze, że w oświadczeniach OPA, UE i społeczności międzynarodowej wyrażono głębokie zaniepokojone nieuzasadnionym wstrzymaniem liczenia głosów, wskazującym na możliwe stronnicze podejście obserwatorów z ramienia Komisji Wyborczej; mając na uwadze, że partnerzy krajowi i międzynarodowi zalecili zorganizowanie drugiej tury wyborów jako sposób wyjścia z kryzysu politycznego;
G. mając na uwadze, że nieoczekiwane przerwanie liczenia głosów oraz ogłoszenie zwycięstwa prezydenta Moralesa doprowadziło do masowych protestów i mobilizacji zwolenników opozycji, jak również zwolenników samego prezydenta Moralesa; mając na uwadze, że demonstracje wywołały głębokie zaniepokojenie całej społeczności międzynarodowej, i że do tej pory w ich wyniku śmierć poniosły co najmniej 32 osoby, setki osób zostało rannych, a ponad 600 osób zostało zatrzymanych; mając na uwadze, że kraj ten cierpiał z powodu braku żywności i paliwa, co ma poważne konsekwencje dla ludności cywilnej w związku z blokadami ulicznymi postawionymi przez zwolenników Moralesa; mając na uwadze obawy związane z przemocą, rzekomym niepotrzebnym i nieproporcjonalnym używaniem siły przez służby bezpieczeństwa oraz rozłamem społecznym;
H. mając na uwadze, że organ odpowiedzialny za zarządzanie wyborami nie był wiarygodny, a jeden z jego członków ustąpił w trakcie liczenia głosów; mając na uwadze, że opozycja nie uznała wyniku wyborów przeprowadzonych w takich okolicznościach i wysunęła oskarżenia o oszustwo wyborcze;
I. mając na uwadze, że UE nie wysłała pełnowymiarowej misji obserwacji wyborów, lecz była jedynie reprezentowana przez mały zespół techniczny składający się z trzech urzędników o niższym statusie;
J. mając na uwadze, że w celu przywrócenia zaufania zarówno rząd, jak i organy wyborcze wyraziły zgodę na wiążącą kontrolę techniczną przez profesjonalny zespół OPA; mając na uwadze, że kontrola ta została poparta przez Sekretarza Generalnego ONZ;
K. mając na uwadze, że w wyniku kontroli ze strony OPA dnia 10 listopada 2019 r. ujawniono poważne nieprawidłowości i manipulacje podczas głosowania, wezwano do unieważnienia wyników wyborów i zalecono przeprowadzenie nowych wyborów, w ramach których należy wybrać nowe organy nadzoru w celu zapewnienia wiarygodnego procesu wyborczego;
L. mając na uwadze, że po przedstawieniu w dniu 10 listopada 2019 r. sprawozdania z kontroli OPA, w którym wezwano do unieważnienia procesu wyborczego i jego ponownego przeprowadzenia, wielu wysokich rangą urzędników państwowych ustąpiło z pełnionych funkcji, w tym prezydent, wiceprezydent, przewodniczący Senatu i przedstawiciele organu wyborczego; mając na uwadze, że Evo Morales i kilku innych członków rządu musieli zrezygnować, opuścić kraj i zrzec się pełnionych przez siebie funkcji; mając na uwadze, że wysocy rangą członkowie sił zbrojnych zasugerowali rezygnację byłego prezydenta Evo Moralesa; mając na uwadze, że siły zbrojne i policja powinny powstrzymać się od wywierania wpływu na procesy polityczne i być poddane kontroli cywilnej;
M. mając na uwadze, że Jeanine Áñez podpisała kontrowersyjny dekret, który chroni siły zbrojne przed ściganiem za działania podjęte w imię przywracania porządku publicznego;
N. mając na uwadze, że kilka rezygnacji doprowadziło drugą wiceprzewodniczącą Senatu Jeanine Áñez do objęcia tymczasowej prezydentury w celu szybkiego ogłoszenia nowych wyborów prezydenckich, ponieważ jest to jedyny demokratyczny i konstytucyjny sposób rozwiązania obecnego kryzysu;
O. mając na uwadze, że niższa i wyższa izba boliwijskiego parlamentu jednogłośnie zatwierdziły w dniu 23 listopada 2019 r. przepisy torujące drogę do nowych wyborów prezydenckich, które następnie podpisała tymczasowa prezydent Áñez; mając na uwadze, że zatwierdzone przepisy zabraniają ponownego kandydowania osobom, które sprawowały urząd przez dwie kolejne kadencje, co uniemożliwia kandydowanie Evo Moralesowi;
1. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że obie izby zatwierdziły przepisy dotyczące przygotowania kolejnych wyborów prezydenckich, ale uważa, że powrót do stabilności w Boliwii wymaga jak najszybszego przeprowadzenia ponownych wyborów, i w związku z tym popiera cel, jakim jest powołanie nowego niezależnego trybunału wyborczego gwarantującego przejrzystość wyborów; wzywa władze tymczasowe do wzięcia odpowiedzialności za wiarygodność procedury przez zorganizowanie prawidłowo prowadzonych i pluralistycznych wyborów, w których wszystkie podmioty polityczne mają możliwość konkurowania zgodnie z boliwijskim prawem i porządkiem konstytucyjnym;
2. krytykuje brak przejrzystości i wiarygodności boliwijskich władz oraz próbę popełnienia przez nie oszustwa, co podważyło prawo obywateli Boliwii do swobodnego i demokratycznego wyboru swojego prezydenta; uważa, że próba oszustwa wyborczego stanowi poważne przestępstwo; przypomina, że zgodnie z boliwijskimi przepisami wybory muszą zostać uznane za nieważne, a osoby i organizacje zaangażowane w takie nielegalne procesy muszą być automatycznie wykluczone z organów wyborczych;
3. wyraża zdecydowany sprzeciw wobec aktów przemocy i zniszczenia, które miały miejsce po wyborach w dniu 20 października 2019 r., składa kondolencje wszystkim członkom rodzin ofiar i wzywa do postawienia osób odpowiedzialnych przed sądem;
4. wyraża pełne poparcie i uznanie dla pracy obserwatorów wyborów z ramienia OPA działających w skrajnie trudnych warunkach w Boliwii;
5. przyjmuje z zadowoleniem decyzję o wycofaniu wojska z obszarów objętych protestami i uchyleniu ustawy dającej mu szerokie uprawnienia do użycia siły; wzywa siły bezpieczeństwa do zachowania proporcjonalności i powściągliwości w utrzymywaniu bezpieczeństwa i porządku publicznego; apeluje o przeprowadzenie szybkich, bezstronnych, przejrzystych i dogłębnych dochodzeń w sprawie przemocy i o postawienie odpowiedzialnych osób przed sądem;
6. wzywa nowe władze tymczasowe do podjęcia niezbędnych kroków w celu zmiany sytuacji, przywrócenia zaufania i wiarygodności oraz – co stanowi ich główny cel – zorganizowania procesu wyborczego; wzywa do nawiązania dialogu w celu bezzwłocznego zorganizowania nowych demokratycznych, sprzyjających włączeniu społecznemu, przejrzystych i uczciwych wyborów z organem wyborczym w nowym składzie, jako sposobu wyjścia z obecnego kryzysu, przy uniknięciu odwetu politycznego; wzywa rząd tymczasowy, aby nie przyjmował żadnych destabilizujących środków, które mogłyby pogorszyć sytuację;
7. przyjmuje z zadowoleniem rolę mediatora, jaką UE i Kościół katolicki odgrywają w przyczynianiu się do osiągnięcia porozumienia między partiami w sprawie przeprowadzenia wolnych, pluralistycznych i przejrzystych wyborów w ustalonych ramach czasowych i zgodnie z konstytucją Boliwii;
8. przypomina, że poszanowanie niezawisłości wymiaru sprawiedliwości, pluralizmu politycznego oraz wolności zgromadzeń i wypowiedzi wszystkich mieszkańców Boliwii, w tym obywateli i ludów tubylczych pochodzenia chłopskiego, to prawa podstawowe i podstawowe filary demokracji i praworządności;
9. domaga się, aby nowy proces wyborczy przebiegał w obecności wiarygodnych i przejrzystych obserwatorów międzynarodowych mogących swobodnie działać i dzielić się niezależnymi spostrzeżeniami;
10. wyraża gotowość do wsparcia takiego procesu wyborczego i wzywa wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa do wysłania pełnowymiarowej unijnej misji obserwacji wyborów;
11. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządowi Boliwii, Parlamentowi Wspólnoty Andyjskiej oraz Zgromadzeniu EuroLat.