Wspólny projekt rezolucji - RC-B9-0245/2021Wspólny projekt rezolucji
RC-B9-0245/2021

WSPÓLNY PROJEKT REZOLUCJI w sprawie Boliwii i aresztowania byłej prezydent Jeanine Áñez i innych urzędników państwowych

28.4.2021 - (2021/2646(RSP))

złożony zgodnie z art. 144 ust. 5 i art. 132 ust. 4 Regulaminu
zastępujący tym samym następujące projekty rezolucji:
B9-0245/2021 (The Left)
B9-0246/2021 (Verts/ALE)
B9-0247/2021 (S&D)

Marek Belka, Isabel Santos, Javi López
w imieniu grupy S&D
Jordi Solé, Hannah Neumann
w imieniu grupy Verts/ALE
Marisa Matias, Manu Pineda
w imieniu grupy The Left

Procedura : 2021/2646(RSP)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury :  
RC-B9-0245/2021
Teksty złożone :
RC-B9-0245/2021
Głosowanie :
Teksty przyjęte :

Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie Boliwii i aresztowania byłej prezydent Jeanine Áñez i innych urzędników państwowych

(2021/2646(RSP))

Parlament Europejski,

 uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Boliwii,

 uwzględniając oświadczenie rzecznika Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) z 14 marca 2021 r. w sprawie wydarzeń w Boliwii,

 uwzględniając oświadczenia rzecznika wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela: z 10 sierpnia 2020 r. w sprawie przygotowań do wyborów w Boliwii oraz z 23 października 2020 r. w sprawie wyborów w Boliwii,

 uwzględniając oświadczenie rzecznika sekretarza generalnego ONZ z 13 marca 2021 r. w sprawie Boliwii,

 uwzględniając sprawozdanie Wysokiego Komisarza NZ ds. Praw Człowieka z 24 sierpnia 2020 r. w sprawie przestrzegania praw człowieka w Boliwii po wyborach z 20 października 2019 r.,

 uwzględniając oświadczenie Międzyamerykańskiej Komisji Praw Człowieka (IACHR) z 16 marca 2021 r.: „IACHR wzywa Boliwię do poszanowania międzyamerykańskich standardów sprawiedliwości proceduralnej i dostępu do wymiaru sprawiedliwości oraz podkreśla, że kraj ten ma obowiązek przeprowadzić śledztwo i ukarać winnych łamania praw człowieka w czasie kryzysu wyborczego i instytucjonalnego w 2019 r. oraz przyznać ofiarom i ich rodzinom pełne odszkodowania”,

 uwzględniając oświadczenia Sekretariatu Generalnego Organizacji Państw Amerykańskich (OPA) z 15 i 17 marca 2021 r. w sprawie sytuacji w Boliwii,

 uwzględniając wytyczne UE w sprawie obrońców praw człowieka oraz w sprawie wolności słowa,

 uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych oraz Konwencję w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania oraz fakt, że Boliwia jest stroną tych aktów prawnych,

 uwzględniając konstytucję Wielonarodowego Państwa Boliwii z 2009 r.,

 uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka,

 uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 2131 (XX) pt. „Deklaracja o niedopuszczalności interwencji w sprawy wewnętrzne państw i ochronie ich niezawisłości i suwerenności”,

 uwzględniając art. 2 ust. 4 Karty Narodów Zjednoczonych,

 uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 1514 (XV) pt. „Deklaracja w sprawie przyznania niepodległości krajom i narodom kolonialnym”,

 uwzględniając sprawozdanie Centrum Badań Ekonomicznych i Politycznych (CEPR) w sprawie wyborów w Boliwii w 2019 r., w którym wyjaśniono, że zarzuty oszustwa były nie tylko mało prawdopodobne, ale najwyraźniej sfabrykowane,

 uwzględniając Regionalną umowę o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa i sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska w Ameryce Łacińskiej i na Karaibach, podpisaną w Escazú 4 marca 2018 r.,

 uwzględniając art. 144 ust. 5 i art. 132 ust. 4 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że sytuacja polityczna i społeczna w Boliwii jest wciąż krytyczna, debata polityczna jest niezwykle spolaryzowana, trwa niszczenie środowiska w wyniku przedsięwzięć wydobywczych, utrzymują się ogromne dysproporcje społeczno-gospodarcze, a ostatnio kraj ten dotknęły również skutki pandemii COVID-19; mając na uwadze, że po wyborach z 20 października 2019 r. w Boliwii doszło do gwałtownego przejęcia władzy bez uzasadnienia prawnego, przy czynnym udziale wojska i policji, oraz że podczas tych wydarzeń wielu zwolenników prezydenta Evo Moralesa, a także wielu rdzennych mieszkańców i obrońców praw człowieka zginęło z rąk żołnierzy, a członkowie partii Evo Moralesa Ruch na rzecz Socjalizmu (MAS) byli prześladowani przez opozycję, m.in. doszło do aktów przemocy takich jak pobicia i nękanie oraz do podpaleń domów polityków wysokiej rangi;

B. mając na uwadze, że po kilku tygodniach gwałtownych protestów ówczesny głównodowodzący boliwijskich sił zbrojnych Williams Kaliman, który w latach 2013–2016 był również attaché wojskowym w ambasadzie Boliwii w Waszyngtonie, wezwał prezydenta Moralesa do ustąpienia, co ten istotnie uczynił, by uniknąć dalszego rozlewu krwi i złagodzić napięcia; mając na uwadze, że następnego dnia Evo Moralesa zmuszono do opuszczenia Boliwii i że przyznano mu azyl w Meksyku; mając na uwadze, że następnie druga wiceprzewodnicząca Senatu Jeanine Áñez proklamowała samą siebie prezydentem, przy wsparciu sił zbrojnych i bez kworum wymaganego w zapisach konstytucji; mając na uwadze, że Jeanine Áñez tymczasowo sprawowała funkcję prezydenta do wyborów w październiku 2020 r. i objęcia urzędu przez Luisa Arcego;

C. mając na uwadze, że w czasie protestów, które wybuchły w październiku 2019 r., zginęło co najmniej 35 osób, 833 osoby zostały ranne, a wiele innych zatrzymano z naruszeniem zasad sprawiedliwości proceduralnej – według doniesień dochodziło do powszechnego łamania praw człowieka i innych naruszeń; mając na uwadze, że nie przeprowadzono odpowiedniego śledztwa w sprawie łamania praw człowieka, nie ścigano winnych ani ich nie ukarano, co utrwala bezkarność sprawców; mając na uwadze, że pod koniec listopada 2020 r. interdyscyplinarna grupa niezależnych ekspertów ds. Boliwii pod auspicjami Międzyamerykańskiej Komisji Praw Człowieka rozpoczęła dochodzenia w tym kraju, co przywraca niejaką nadzieję na sprawiedliwość, prawdę i zadośćuczynienie dla ofiar;

D. mając na uwadze, że 15 listopada 2019 r. tymczasowy rząd Boliwii wydał dekret nr 4078, w którym upoważniono wojsko do „wspierania policji w obronie społeczeństwa i utrzymywaniu porządku publicznego”, bez możliwości pociągnięcia do odpowiedzialności za popełnione przestępstwa, co umożliwiło bezkarność, dokładnie tak jak za czasów dyktatur cywilno-wojskowych; mając na uwadze, że według doniesień w miastach Sacaba (15 listopada) i Senkata (19 listopada) wojsko otworzyło ogień do nieuzbrojonych demonstrantów popierających usuniętego prezydenta; mając na uwadze, że policja i wojsko zabiły co najmniej 18 osób;

E. mając na uwadze, że w listopadzie 2019 r. tymczasowy rząd Boliwii złożył w prokuraturze zawiadomienie o przestępstwie, żądając maksymalnej kary dla byłego prezydenta Evo Moralesa za terroryzm i działalność wywrotową, jaką miał jakoby prowadzić, podżegając do zamieszek w kraju;

F. mając na uwadze, że jawna interwencja wojska i policji w 2019 r. jeszcze bardziej zdestabilizowała kraj; mając na uwadze, że liczne akty represji, których dopuściło się wojsko i policja w miejscach publicznych, dobitnie przypominają ponure czasy wieloletnich dyktatur cywilno-wojskowych w Boliwii, a także rekordową w całej Ameryce Łacińskiej liczbę ponad 200 przewrotów wojskowych, do których doszło w tym kraju od chwili uzyskania niepodległości w 1825 r.;

G. mając na uwadze wybory z 18 października 2020 r.; mając na uwadze, że społeczność międzynarodowa powszechnie uznała wyniki wyborów, w których Luisa Arcego zgodnie z prawem wybrano na prezydenta Wielonarodowego Państwa Boliwii;

H. mając na uwadze, że w marcu 2021 r. prokuratura krajowa wydała i wykonała nakazy aresztowania byłej prezydent Jeanine Áñez, ministrów jej rządu tymczasowego i innych osób tworzących ten rząd w latach 2019–2020, m.in. za działalność wywrotową, terroryzm i działalność spiskową, w postępowaniu w sprawie określanej mianem zamachu stanu; mając na uwadze, że 18 lutego 2021 r. wydano dekret nr 4461 o amnestii lub ułaskawieniu zwolenników rządu prezydenta Arcego więzionych za rządów prezydent Jeanine Áñez za przestępstwa popełnione rzekomo w czasie kryzysu politycznego, który rozpoczął się w październiku 2019 r.;

I. mając na uwadze, że UE odegrała ważną rolę jako mediator w procesie pokojowym w 2019 i 2020 r. oraz we wspieraniu uczciwych wyborów;

1. wyraża zaniepokojenie z powodu społecznych i politycznych konsekwencji, pogłębiających się i zaostrzających w Boliwii od czasu nagłego przerwania ciągłości konstytucyjnej w wyniku interwencji wojska i policji w 2019 r., w tym z powodu represjonowania ruchów społecznych i rdzennej ludności, oraz głęboko ubolewa nad tragedią wszystkich ofiar zamieszek w Boliwii; podkreśla, że trzeba utrzymać w pełni legalne wieloetniczne i wielojęzyczne państwo;

2. wzywa do znalezienia rozwiązania w ramach przejrzystego wymiaru sprawiedliwości i bez nacisków politycznych w odniesieniu do oskarżeń dotyczących wydarzeń w 2019 r., w tym zatrzymania byłej tymczasowej prezydent Jeanine Áñez; wzywa do pełnego poszanowania jej praw podczas zatrzymania, w tym zapewnienia jej opieki medycznej;

3. wzywa rząd Boliwii do pilnego i sumiennego przeprowadzenia dochodzeń, postawienia przed sądem i ukarania osób odpowiedzialnych za przemoc i poważne naruszenia praw człowieka popełnione w kontekście kryzysu, oraz do zapewnienia ofiarom odszkodowań; podkreśla znaczenie opracowania planu natychmiastowej pomocy ofiarom naruszeń praw człowieka i ich rodzinom oraz przygotowania dla nich kompleksowych programów reparacji; jest głęboko zaniepokojony faktem, że nawet jedna osoba nie została pociągnięta do odpowiedzialności za zabitych w Sacabie i Senkacie ani za większość zabójstw, które miały miejsce w 2019 r.; podkreśla, że zaniechanie działania pogłębi podziały, zaostrzy obecne napięcia i podważy zaufanie obywateli do instytucji państwowych;

4. uważa, że należy nałożyć obowiązek pełnej przejrzystości, jeśli chodzi o odpowiedzialność za nagłe przerwanie ciągłości konstytucyjnej w związku z interwencją armii i policji oraz naruszeniami praw człowieka, których się od tego momentu dopuszczano;

5. wzywa do pełnego poszanowania niezależności organów władzy oraz do rozwiązywania różnic politycznych w drodze dialogu i pojednania, aby chronić demokrację, praworządność i prawa człowieka;

6. wyraża zadowolenie, że wybory, które odbyły się 18 października 2020 r., przebiegły bez incydentów i z pełnymi gwarancjami demokratycznymi; podkreśla wyraźne zwycięstwo wyborcze Luisa Arcego i partii Movimiento al Socialismo; pochwala pomyślne przeprowadzenie wyborów na szczeblu niższym niż krajowy w 2021 r. i uznaje wsparcie UE w kontekście wyborów prezydenckich w 2020 r. poprzez zorganizowania misji ekspertów ds. wyborów, a także pozytywną rolę UE jako mediatora w procesie pokojowym w latach 2019 i 2020.

7. podkreśla, że niezależność instytucji i podział władzy są niezbędne do zapewnienia sprawiedliwości proceduralnej, i zauważa, że brak niezawisłości miałby wpływ na dostęp do wymiaru sprawiedliwości i ogólnie zmniejszyłby zaufanie obywateli do krajowego systemu wymiaru sprawiedliwości; w związku z tym wzywa rząd Boliwii, by podjął wszelkie środki niezbędne do dalszego utrzymania praworządności i zapewnienia niezawisłości oraz bezstronności krajowego systemu wymiaru sprawiedliwości, zagwarantowania ofiarom dostępu do wymiaru sprawiedliwości; przypomina również o potrzebie terminowych i adekwatnych odszkodowań;

8. zgadza się z poglądami zawartymi w oświadczeniu sekretarza generalnego ONZ, w którym przypomina się o znaczeniu utrzymania gwarancji sprawiedliwości proceduralnej i pełnej przejrzystości we wszystkich postępowaniach sądowych; przypomina również o istotnych krokach na rzecz umocnienia pokoju podjętych przez wszystkie boliwijskie podmioty; wzywa rząd Boliwii, aby w pełni współpracował z organami ONZ i wystosował stałe zaproszenie do przedstawicieli wszystkich specjalnych procedur Rady Praw Człowieka ONZ;

9. pochwala i popiera działania ONZ pod auspicjami Międzyamerykańskiej Komisji Praw Człowieka (IACHR) i domaga się przywrócenia Biura Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka oraz interdyscyplinarnej grupy niezależnych ekspertów ds. Boliwii;

10. podkreśla, że wszystkie postępowania sądowe muszą być prowadzone z pełnym poszanowaniem zasady sprawiedliwości proceduralnej zgodnie z prawem międzynarodowym i przy zachowaniu gwarancji sądowych, ochrony sądowej i dostępu do wymiaru sprawiedliwości, w kontekście niezależnego i bezstronnego wymiaru sprawiedliwości, wolnego od ingerencji ze strony innych instytucji państwowych;

11. wyraża zaniepokojenie wzrostem w ostatnich latach brutalnego i podburzającego języka, a także przemocy werbalnej i fizycznej skierowanej przeciwko dziennikarzom, obrońcom praw człowieka i ludom tubylczym, co odzwierciedla głęboko zakorzeniony rasizm; zdecydowanie potępia wszelkie akty rasizmu i poniżania, uznaje je za poważne naruszenia praw człowieka i zwraca się o ich szybkie i pełne wyjaśnienie z myślą o ściganiu i ukaraniu wszystkich odpowiedzialnych osób; podkreśla, że wolność prasy jest zasadniczym elementem stabilności;

12. pilnie wzywa UE, by wspierała Boliwię i współpracowała z nowo wybranymi władzami na rzecz konsolidacji dobrobytu i stabilności kraju, w duchu szacunku, równości, sprawiedliwości, jedności i inkluzywności;

13. potępia instrumentalizację praw człowieka do celów interesów politycznych;

14. wzywa ESDZ i państwa członkowskie do zwiększenia wsparcia dla dialogu, aby zająć się głębokimi przyczynami łamania praw człowieka w tym kraju oraz by nie dopuścić do powtórzenia się przemocy ze względów politycznych i instytucjonalnych w Boliwii, przez wspieranie pilnego rozpoczęcia narodowego dialogu i procesu pojednania, aby złagodzić utajone napięcia i wrogość w społeczeństwie boliwijskim, w celu zapewnienia pełnego poszanowania praw człowieka wszystkich ludzi;

15. wzywa ESDZ i państwa członkowskie do zwiększenia ochrony i wsparcia obrońców środowiska i praw człowieka w Boliwii; wzywa delegaturę UE do pełnego wdrożenia wytycznych UE w sprawie obrońców praw człowieka oraz do zaoferowania wsparcia społeczeństwu obywatelskiemu i dostępu do ochrony osobom narażonym na prześladowania oraz, w stosownych przypadkach, do ułatwienia wydawania wiz nadzwyczajnych i zapewnienia tymczasowego schronienia w państwach członkowskich UE;

16. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Wiceprzewodniczącemu Komisji / Wysokiemu Przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, rządowi i parlamentowi Boliwii oraz Europejsko-Latynoamerykańskiemu Zgromadzeniu Parlamentarnemu.

 

Ostatnia aktualizacja: 28 kwietnia 2021
Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności