ΚΟΙΝΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την κατάσταση στο Καζακστάν
19.1.2022 - (2022/2505(RSP))
που αντικαθιστά τις ακόλουθες προτάσεις ψηφίσματος:
B9‑0065/2022 (Verts/ALE)
B9‑0072/2022 (Renew)
B9‑0074/2022 (S&D)
B9‑0077/2022 (ECR)
B9‑0079/2022 (PPE)
Željana Zovko, Gheorghe‑Vlad Nistor, Michael Gahler, Rasa Juknevičienė, Andrey Kovatchev, Sandra Kalniete, Andrius Kubilius, Paulo Rangel, Jerzy Buzek, Isabel Wiseler‑Lima, Traian Băsescu, Esther de Lange, Miriam Lexmann, Sara Skyttedal, Eugen Tomac, Tomáš Zdechovský, Inese Vaidere, Krzysztof Hetman, Janina Ochojska, Stanislav Polčák, David Lega, Christian Sagartz, Antonio López‑Istúriz White, Vladimír Bilčík, Adam Jarubas, José Manuel Fernandes, Elżbieta Katarzyna Łukacijewska, Βαγγέλης Μεϊμαράκης, Romana Tomc, Peter Pollák, Tom Vandenkendelaere, Arba Kokalari, Loránt Vincze, Jiří Pospíšil, Ivan Štefanec, Seán Kelly, Michaela Šojdrová, Luděk Niedermayer
εξ ονόματος της Ομάδας PPE
Pedro Marques, Andrea Cozzolino, Nacho Sánchez Amor
εξ ονόματος της Ομάδας S&D
Róża Thun und Hohenstein, Petras Auštrevičius, Malik Azmani, Izaskun Bilbao Barandica, Dita Charanzová, Olivier Chastel, Vlad Gheorghe, Klemen Grošelj, Bernard Guetta, Svenja Hahn, Karin Karlsbro, Karen Melchior, Javier Nart, Frédérique Ries, María Soraya Rodríguez Ramos, Michal Šimečka, Nicolae Ştefănuță, Ramona Strugariu, Dragoş Tudorache, Hilde Vautmans
εξ ονόματος της Ομάδας Renew
Viola Von Cramon‑Taubadel, Hannah Neumann
εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE
Anna Fotyga, Ryszard Antoni Legutko, Adam Bielan, Alexandr Vondra, Assita Kanko, Charlie Weimers, Carlo Fidanza, Jadwiga Wiśniewska, Ladislav Ilčić, Veronika Vrecionová, Vincenzo Sofo, Witold Jan Waszczykowski, Raffaele Fitto
εξ ονόματος της Ομάδας ECR
Fabio Massimo Castaldo
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την κατάσταση στο Καζακστάν
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Φεβρουαρίου 2021 σχετικά με την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Καζακστάν[1] και τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με το Καζακστάν της 14ης Μαρτίου 2019[2], της 18ης Απριλίου 2013[3], της 15ης Μαρτίου 2012[4] και της 17ης Σεπτεμβρίου 2009[5],
– έχοντας υπόψη την ενισχυμένη συμφωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας (ΕΣΕΣΣ) μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, αφενός, και της Δημοκρατίας του Καζακστάν, αφετέρου, η οποία υπεγράφη στην Αστάνα στις 21 Δεκεμβρίου 2015 και τέθηκε σε πλήρη ισχύ την 1η Μαρτίου 2020 μετά την κύρωσή της από όλα τα κράτη μέλη,
– έχοντας υπόψη τη 18η σύνοδο του Συμβουλίου Συνεργασίας ΕΕ-Καζακστάν στις 10 Μαΐου 2021, τη 13η συνάντηση διαλόγου ΕΕ-Καζακστάν για τα ανθρώπινα δικαιώματα στις 2 και στις 3 Δεκεμβρίου 2021 και τη 18η συνεδρίαση της Επιτροπής Κοινοβουλευτικής Συνεργασίας ΕΕ-Καζακστάν στις 11 Οκτωβρίου 2021,
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 2, 3 παράγραφος 5, 21, 24, 29 και 31 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα άρθρα 10 και 215 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που υποχρεώνουν την ΕΕ και τα κράτη μέλη της, στο πλαίσιο των σχέσεών τους με τον ευρύτερο κόσμο, να μεριμνούν για την προάσπιση και προαγωγή των οικουμενικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και για την προστασία των ατόμων, και να λαμβάνουν περιοριστικά μέτρα σε περιπτώσεις σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων,
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 17ης Ιουνίου 2019 σχετικά με τη νέα στρατηγική της ΕΕ για την Κεντρική Ασία,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση του Αντιπροέδρου της Επιτροπής/Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΠ/ΥΕ) της 8ης Ιανουαρίου 2022 και τη δήλωση του εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) της 5ης Ιανουαρίου 2022 σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στο Καζακστάν,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση της Ύπατης Αρμοστή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, της 6ης Ιανουαρίου 2022,
– έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα και τη Σύμβαση του ΟΗΕ κατά των βασανιστηρίων,
– έχοντας υπόψη την καθολική περιοδική εξέταση του Καζακστάν από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών της 12ης Μαρτίου 2020,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 144 παράγραφος 5 και το άρθρο 132 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 2 Ιανουαρίου 2022, χιλιάδες άνθρωποι άρχισαν να διαμαρτύρονται ειρηνικά στην πόλη Zhanaozen, αντιτιθέμενοι στην απόφαση της κυβέρνησης να άρει το ανώτατο όριο τιμών για το υγραέριο, η οποία είχε οδηγήσει σε απότομη αύξηση των τιμών· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαμαρτυρίες εξαπλώθηκαν ταχέως σε περισσότερες από 60 πόλεις και κοινότητες, απαιτώντας πραγματική πολιτική αλλαγή, δίκαιες εκλογές και αποτελεσματικά μέτρα για την αντιμετώπιση της εκτεταμένης διαφθοράς·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Καζακστάν έχει επιδεινωθεί με επικίνδυνη τάση κατά τη διάρκεια των πρόσφατων διαδηλώσεων, με τους διαδηλωτές να αναφέρουν την έλλειψη δημοκρατικής εκπροσώπησης στις κυβερνητικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων, την επιδείνωση της διαφθοράς και των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των πολιτικών ελευθεριών ως βαθύτερες αιτίες των καταγγελιών τους·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι ευρέως γνωστό ότι παρόμοια διαμαρτυρία πραγματοποιήθηκε το 2011 στην πόλη Zhanaozen, όταν μια ομάδα εξαιρετικά οργανωμένων ανθρώπων προσέφυγε στη βία, η οποία αργότερα χρησιμοποιήθηκε από τις αρχές για να δικαιολογήσει τη βίαιη καταστολή με τη χρήση φονικών όπλων σε ειρηνικούς διαδηλωτές· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχές του Καζακστάν δεν διερεύνησαν τα γεγονότα της σφαγής στην πόλη Zhanaozen το 2011, παρά τις εκκλήσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαστικό σύστημα και οι αρχές επιβολής του νόμου δεν έχουν διερευνήσει τα γεγονότα αυτά, γεγονός που θέτει υπό αμφισβήτηση την πιθανότητα οι υπεύθυνοι για τη σημερινή αιματοχυσία να λογοδοτήσουν ενώπιον δικαστηρίου και να τιμωρηθούν·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η 4η και η 5η Ιανουαρίου 2022 αποτέλεσαν σημείο καμπής σε γεγονότα, με κλιμάκωση της βίας, ιδίως στο Αλμάτυ, τη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, και την καταγγελλόμενη εμφάνιση νέων παραγόντων στις διαδηλώσεις, όπως εγκληματικές συμμορίες, περιθωριοποιημένες ομάδες και ένοπλες ομάδες, οι οποίοι επωφελήθηκαν από την κατάσταση προκειμένου να συμμετάσχουν σε βίαιες ενέργειες, όπως επιδρομές, εμπρησμούς και λεηλασίες, συμπεριλαμβανομένων αστυνομικών τμημάτων και στρατιωτικών εγκαταστάσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχές του Καζακστάν αντέδρασαν στις διαδηλώσεις, μεταξύ άλλων και σε εκείνες που ήταν νόμιμες και ειρηνικές, με δυσανάλογη βία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αντίδραση των δυνάμεων ασφαλείας στις ειρηνικές διαμαρτυρίες υπήρξε πολύ βάναυση, με χρήση υπέρμετρης, άσκοπης και τυφλής βίας, συμπεριλαμβανομένης της φονικής βίας, όπως εκτεταμένη χρήση δακρυγόνων, ροπάλων, χειροβομβίδων κρότου-λάμψης και εκτοξευτήρων νερού· λαμβάνοντας υπόψη ότι τουλάχιστον 206 περιπτώσεις πολιτικών διώξεων έλαβαν χώρα στις 3 και 4 Ιανουαρίου 2022 με στόχο να παρεμποδιστεί η συμμετοχή ατόμων στις ειρηνικές διαδηλώσεις, παρά τους ισχυρισμούς των αρχών ότι σέβονται το δικαίωμα του συνέρχεσθαι ειρηνικώς· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 5 Ιανουαρίου 2022, ομάδες βίαιων διαδηλωτών κατέλαβαν το αεροδρόμιο και εισέβαλαν σε κρατικά κτίρια, όπως το δημαρχείο του Αλμάτυ·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι, από την έναρξη των διαδηλώσεων, σχεδόν 10.000 άνθρωποι έχουν τεθεί υπό κράτηση σε ολόκληρη τη χώρα και τουλάχιστον 225 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί, μεταξύ των οποίων παιδιά, άτομα που δεν έχουν συμμετάσχει σε διαμαρτυρίες και 19 αστυνομικοί υπάλληλοι· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα πραγματικά στοιχεία είναι πιθανώς υψηλότερα και δύσκολο να επαληθευτούν λόγω αναξιόπιστων επίσημων πληροφοριών, καθώς και λόγω διαταραχών του διαδικτύου και των υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να υπάρχουν αναφορές ότι συνεχίζονται οι συλλήψεις, ο εκφοβισμός και τα βασανιστήρια πολιτικών ακτιβιστών και απλών ανθρώπων που ξεκίνησαν κατά τη διάρκεια των συγκεντρώσεων του Ιανουαρίου 2022· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με πληροφορίες, οι ακτιβιστές Nuraliya Aitkulova, Aitbay Aliyev και τουλάχιστον 12 άλλοι πυροβολήθηκαν από αστυνομικούς υπαλλήλους κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ειρηνικοί πολίτες Nurbolat Seitkulov, Altynai Yetayeva και η 15χρονη κόρη τους πυροβολήθηκαν από τον στρατό στην πόλη Taldykorgan στις 8 Ιανουαρίου 2022·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 4 Ιανουαρίου 2022, οι αρχές του Καζακστάν επέβαλαν περιορισμούς στο διαδίκτυο μέσω κινητού τηλεφώνου και στα κοινωνικά δίκτυα· λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 5 Ιανουαρίου ο Πρόεδρος Kassym-Jomart Tokayev κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε εθνικό επίπεδο, η οποία περιλαμβάνει απαγόρευση κυκλοφορίας, προσωρινούς περιορισμούς στις μετακινήσεις και απαγόρευση μαζικών συγκεντρώσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει αναφερθεί μια πενθήμερη διακοπή του διαδικτύου με σκοπό να διαταραχθεί η επικοινωνία των διαδηλωτών·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 6 Ιανουαρίου αναπτύχθηκαν στο Καζακστάν δυνάμεις της Οργάνωσης του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO) προκειμένου να βοηθήσουν την κυβέρνηση του Καζακστάν κατά των διαδηλωτών, σηματοδοτώντας την πρώτη φορά που η στρατιωτική συμμαχία υπό ρωσική ηγεσία κλήθηκε να παρέμβει σε χώρα μέλος·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 11 Ιανουαρίου 2022, ο Πρόεδρος Tokayev ανακοίνωσε την πλήρη απόσυρση των δυνάμεων της CSTO από τη χώρα έως τις 23 Ιανουαρίου 2022· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ρωσική κυβέρνηση, επικαλούμενη την εξάπλωση μιας ιογενούς νόσου στο ζωικό κεφάλαιο, επέβαλε απαγόρευση στις εισαγωγές κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων από το Καζακστάν μία ημέρα μετά την ανακοίνωση του Προέδρου Tokayev στις 11 Ιανουαρίου·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, από τις 4 Ιανουαρίου 2022, οι αρχές του Καζακστάν έχουν δρομολογήσει ευρεία εκστρατεία παραπληροφόρησης και αποκλεισμό του διαδικτύου και των μέσων ενημέρωσης για την απόκρυψη της κρατικής συμμετοχής σε βία κατά του ίδιου του λαού του και για τη δυσφήμιση των ειρηνικών διαδηλώσεων και της πραγματικής βούλησης του λαού του Καζακστάν να αναζητήσει δικαιοσύνη, αξιοπρέπεια και σεβασμό των δικαιωμάτων του·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 7 Ιανουαρίου 2022, ο Πρόεδρος Tokayev εξέδωσε διαταγή «πυροβολισμών με σκοπό τον θάνατο» κατά των διαδηλωτών, τους οποίους περιέγραψε ως διεθνείς τρομοκράτες· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια τέτοια διαταγή παραβιάζει τις διεθνείς νομικές υποχρεώσεις του Καζακστάν όσον αφορά τον σεβασμό και την προστασία του δικαιώματος στη ζωή· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχές του Καζακστάν έχουν χρησιμοποιήσει ασαφείς και υπερβολικά ευρείες ερμηνείες των νόμων για την τρομοκρατία και τον εξτρεμισμό και μέτρα για τον αυθαίρετο περιορισμό της ελεύθερης έκφρασης και της ειρηνικής διαφωνίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 11 Ιανουαρίου 2021, οι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ κατήγγειλαν την υπερβολικά ευρεία χρήση της λέξης «τρομοκρατία» κατά διαδηλωτών, ακτιβιστών της κοινωνίας των πολιτών, υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δημοσιογράφων και πολιτικών κομμάτων·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχές του Καζακστάν διώκουν πολιτικά τους αντιπάλους τους που έχουν αναγκαστεί να ζήσουν στο εξωτερικό·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι δημοσιογράφοι από τη χώρα και το εξωτερικό και τα γραφεία μέσων ενημέρωσης έχουν επικριθεί και δεχθεί επίθεση από την κυβέρνηση και τις κρατικές δυνάμεις του Καζακστάν, με απαγόρευση εισόδου ξένων ανταποκριτών στη χώρα· λαμβάνοντας υπόψη ότι αστυνομικοί υπάλληλοι χωρίς διακριτικά πυροβόλησαν έναν δημοσιογράφο της TV Rain, τον Vasilyi Polonskyi, και έναν φωτογράφο, τον Vasilyi Krestiyaninov, τη στιγμή που έκαναν τη δουλειά τους κοντά στο νεκροτομείο στο Αλμάτυ· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένοι δημοσιογράφοι έχουν συλληφθεί ή παρενοχληθεί από αστυνομικούς υπαλλήλους για την κάλυψη διαδηλώσεων, μεταξύ των οποίων οι Saniya Toiken, Makhambet Abzhan, Lukpan Akhmediyarov, Kassym Amanzhol, Darkhan Omirbek και άλλοι·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχές του Καζακστάν έχουν από μακρού περιορίσει τα θεμελιώδη δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος ειρηνικής διαμαρτυρίας, της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι και της ελευθερίας του λόγου· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Καζακστάν κατατάσσεται στην 155ή θέση μεταξύ 180 χωρών στον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου 2021 των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα· λαμβάνοντας υπόψη ότι 13 ακτιβιστές που συνδέονται με το Koshe Partiyasy και τη Δημοκρατική Επιλογή του Καζακστάν (DCK), που είναι ειρηνικά κινήματα της αντιπολίτευσης, έχουν καταδικαστεί, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών κρατουμένων Kairat Klyshev, Noyan Rakhimzhanov, Askhat Zheksebayev και Abai Begimbetov, οι οποίοι καταδικάστηκαν σε πενταετή φυλάκιση αμέσως μετά την επίσκεψη στο Καζακστάν από τον Ειδικό Εντεταλμένο της ΕΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τον Ειδικό Εντεταλμένο της ΕΕ για την Κεντρική Ασία· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολιτικές τους δίκες διεξήχθησαν διαδικτυακά και δεν υποβλήθηκαν δικαστικές αποφάσεις για την απαγόρευση της DCK και του Koshe Partiyasy προς υποστήριξη των κατηγοριών·
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Πρόεδρος Tokayev κατηγόρησε ακτιβιστές, υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελεύθερα μέσα ενημέρωσης για την υποκίνηση ταραχών· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα τελευταία χρόνια η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Καζακστάν έχει επιδεινωθεί απότομα· λαμβάνοντας υπόψη ότι αρκετές εξέχουσες ΜΚΟ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, μέσα ενημέρωσης και οργανώσεις εκλογικών παρατηρητών στο Καζακστάν υφίστανται αυξανόμενη πίεση και δικαστικές παρενοχλήσεις από τις αρχές της χώρας· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης καταστολής της κοινωνίας των πολιτών, των συνδικαλιστικών οργανώσεων και των θεμελιωδών δημοκρατικών δικαιωμάτων, ιδίως όσον αφορά τις ελευθερίες της έκφρασης, του συνεταιρίζεσθαι και του συνέρχεσθαι, τον πολιτικό πλουραλισμό, το δικαίωμα συμμετοχής στις δημόσιες υποθέσεις και το κράτος δικαίου·
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Raigul Sadyrbayeva, ο οποίος βρίσκεται σε κακή κατάσταση υγείας, έχει τεθεί υπό προσωρινή κράτηση κατά τη διάρκεια της διερεύνησης μιας πολιτικά υποκινούμενης ποινικής υπόθεσης για την παρακολούθηση των διαδηλώσεων στην πόλη Semey και αντιμετωπίζει ποινή μακροχρόνιας φυλάκισης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η υπερασπίστρια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Aliya Isenova πυροβολήθηκε στο χέρι από αστυνομικούς υπαλλήλους κατά την παρακολούθηση διαμαρτυρίας στην πόλη Semey και τώρα, σύμφωνα με πληροφορίες, αντιμετωπίζει επίσης ποινή μακροχρόνιας φυλάκισης σε μια ποινική υπόθεση με πολιτικά κίνητρα·
ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι παρά τις δηλώσεις του Υπουργείου Εσωτερικών του Καζακστάν προς τον Διευθυντή του Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ODIHR) του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) ότι θα υπάρξουν βελτιώσεις στις συνθήκες κράτησης και στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δεν έχουν επιτευχθεί απτά αποτελέσματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά το μνημόνιο που υπογράφηκε από το σωφρονιστικό σύστημα του Καζακστάν και την υπερασπίστρια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Elena Semenova, τα βασανιστήρια και η κακομεταχείριση στις εγκαταστάσεις κράτησης εξακολουθούν να είναι συστηματικά, όπως και η ατιμωρησία για τα εγκλήματα αυτά, καθώς οι αρχές εξακολουθούν να μην διερευνούν αξιόπιστα τις καταγγελίες για βασανιστήρια·
ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχές επιχειρούν τακτικά να παραβιάζουν τους λογαριασμούς των μέσων κοινωνικής δικτύωσης των πολιτικών ακτιβιστών, των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της αντιπολίτευσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Καζακστάν προσπαθεί να λογοκρίνει την αντιπολίτευση και περιεχόμενο σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης·
ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Καζακστάν είναι εταίροι από την ανεξαρτησία της χώρας το 1991· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Καζακστάν υπέγραψαν ενισχυμένη συμφωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας (ΕΣΣΣ), η πρώτη του είδους της με εταίρο της Κεντρικής Ασίας, η οποία έφερε τις σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και του Καζακστάν σε νέο επίπεδο και αποτέλεσε σημαντικό ορόσημο σε περισσότερα από 25 χρόνια σχέσεων ΕΕ-Καζακστάν· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΣΕΣΣ, που κυρώθηκε από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τέθηκε σε ισχύ την 1η Μαρτίου 2020·
1. εκφράζει τη βαθιά του λύπη για την απώλεια ανθρώπινων ζωών και καταδικάζει απερίφραστα τις εκτεταμένες βιαιοπραγίες που ξέσπασαν μετά από ειρηνικές διαδηλώσεις στο Καζακστάν· εκφράζει τα συλλυπητήρια του στα θύματα και στις οικογένειές τους·
2. βρίσκεται σε επαφή με τον λαό του Καζακστάν, ο οποίος θα πρέπει να απολαμβάνει πλήρως το δικαίωμα να οργανώνει ειρηνική συγκέντρωση διαμαρτυρίας κατά της έλλειψης μεταρρυθμίσεων στο Καζακστάν και για την υπεράσπιση ενός μέλλοντος ευημερίας για τη χώρα· καταδικάζει απερίφραστα τη δραματική και συνεχώς επιδεινούμενη κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Καζακστάν, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας της έκφρασης και των εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων· καλεί τις αρχές του Καζακστάν να συμμορφωθούν με τις διεθνείς τους υποχρεώσεις και να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες·
3. καλεί την κυβέρνηση του Καζακστάν να αποσύρει τις πολιτικά υποκινούμενες κατηγορίες και να θέσει τέλος σε κάθε μορφή αυθαίρετης κράτησης, αντιποίνων και παρενόχλησης κατά ακτιβιστών, υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θρησκευτικών οργανώσεων, οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, συνδικαλιστικών οργανώσεων, δημοσιογράφων και κινημάτων της αντιπολίτευσης, και να επιτρέψει στους πολίτες να εκφράζουν ελεύθερα τις πολιτικές, θρησκευτικές και άλλες απόψεις τους·
4. καλεί την κυβέρνηση του Καζακστάν να απελευθερώσει αμέσως τους αυθαίρετα κρατούμενους διαδηλωτές και ακτιβιστές· καλεί τις αρχές του Καζακστάν να απελευθερώσουν αμέσως και να επανορθώσουν πλήρως όλους τους πολιτικούς κρατουμένους, συμπεριλαμβανομένων των Mendygaziyev Bekizhan, Amirov Erulan, Chuprina Igor, Ginatullin Ruslan, Yelshibayev Yerzhan, Kusmankyzy Saltanat, Jussupov Baurzhan, Dauletiyarova Nataliya, Batkayev Rinat, Yeskhozin Yerbol, Kayyrbek Askar, Akhmetov Ulasbek, Zheksebayev Askhat, Klyshev Kairat, Rakhimzhanov Noyan, Begimbetov Abai και Raigul Sadyrbayeva· ζητεί από τις αρχές να άρουν τα μέτρα που επιβάλλουν την προφυλάκιση, τον κατ’ οίκον περιορισμό και τους περιορισμούς της ελευθερίας που επιβάλλονται σε ακτιβιστές της κοινωνίας των πολιτών·
5. καταδικάζει τις παραβιάσεις των θεμελιωδών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράττονται από τις αρχές του Καζακστάν κατά διαδηλωτών, εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης και ακτιβιστών, συμπεριλαμβανομένης της αδιάκριτης χρήσης φονικής βίας από τις δυνάμεις ασφαλείας· καταδικάζει την εμπρηστική ρητορική του Προέδρου Tokayev, συμπεριλαμβανομένης της γενικής παρουσίασης των διαδηλωτών ως «τρομοκρατών», των μη τεκμηριωμένων και διογκωμένων ισχυρισμών του για τον αριθμό τους (που εικάζεται ότι ανέρχονται σε περίπου 20.000) και την απειλή «θάνατωσής τους»· τον παροτρύνει να ακυρώσει δημόσια κάθε διαταγή πυροβολισμών με σκοπό τον θάνατο χωρίς προειδοποίηση·
6. καλεί τις αρχές να αποκαλύψουν πληροφορίες σχετικά με τις συλλήψεις και τα θύματα που προέκυψαν από τις διαμαρτυρίες, καθώς και να διασφαλίσουν ότι όλοι όσοι διώκονται έχουν πρόσβαση σε δικηγόρο και τους παρέχονται δίκαιες δίκες σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο·
7. καλεί τις αρχές του Καζακστάν να αναθεωρήσουν τον νόμο για τις δημόσιες συνελεύσεις προκειμένου να διασφαλιστεί το δικαίωμα ειρηνικής διαμαρτυρίας σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, προκειμένου να επιτραπεί σε ανθρώπους στο Καζακστάν να συμμετέχουν σε ειρηνικές διαδηλώσεις χωρίς φόβο σύλληψης ή αστυνομικής παρενόχλησης και παρέμβασης, καθώς και να διασφαλίσουν ότι τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, οι ομάδες της κοινωνίας των πολιτών, οι πολιτικές ομάδες της αντιπολίτευσης, οι ακτιβιστές, οι συνδικαλιστές και οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα μπορούν να ασκούν τις δραστηριότητές τους χωρίς αδικαιολόγητη κυβερνητική παρέμβαση ή φόβο παρενόχλησης ή πολιτικά υποκινούμενης δίωξης· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, τη διεξοδική μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος και, σύμφωνα με τις συστάσεις του ΟΗΕ και του ΟΑΣΕ, την κατάργηση των άρθρων του ποινικού κώδικα που χρησιμοποιούνται για πολιτικά υποκινούμενες διώξεις· ζητεί από τις αρχές του Καζακστάν να ανατρέψουν δικαστικές αποφάσεις σχετικά με τα ειρηνικά κινήματα Koshe Partiyasy και DCK της αντιπολίτευσης·
8. καλεί τις αρχές του Καζακστάν να σταματήσουν την πολιτική δίωξη ομάδων ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπως οι Bostandyq Kz, Qaharman, Femina Virtute, Veritas, 405, Elimay και Άρθρο 14·
9. καλεί την ΕΕ και τη διεθνή κοινότητα να δρομολογήσουν αμέσως κατάλληλη διεθνή έρευνα για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν κατά του λαού του Καζακστάν κατά τις δύο εβδομάδες των συγκεντρώσεων στο Καζακστάν και, μεταξύ άλλων, να διερευνήσουν τις εξαφανίσεις, καθώς και τις καταγγελίες για βασανιστήρια, αυθαίρετες κρατήσεις και σκοπευτές που δολοφονούν ή τραυματίζουν ειρηνικούς διαδηλωτές, μεταξύ των οποίων ανήλικοι, στο Αλμάτυ και σε άλλες μικρές και μεγάλες πόλεις του Καζακστάν·
10. καλεί την ΕΥΕΔ και τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν πολυμερή φόρα για την παρακολούθηση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Καζακστάν, συμπεριλαμβανομένου του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ ή του ΟΑΣΕ·
11. καλεί τα κράτη μέλη να αναλάβουν την πρωτοβουλία και να επικαλεστούν τον μηχανισμό της Μόσχας του ΟΑΣΕ προκειμένου να καταστεί δυνατή η διερεύνηση των γεγονότων και των περιστάσεων που περιβάλλουν τους θανάτους διαδηλωτών και αστυνομικών υπαλλήλων στο Αλμάτυ τον Ιανουάριο του 2022, καθώς και άλλων καταγγελιών για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την έναρξη των ειρηνικών διαμαρτυριών σε ολόκληρο το Καζακστάν·
12. καλεί τις αρχές του Καζακστάν να καλέσουν ειδικές διαδικασίες του ΟΗΕ και εμπειρογνώμονες του ΟΑΣΕ προκειμένου να πραγματοποιήσουν επιτόπιες επισκέψεις και να συνεργαστούν πλήρως μαζί τους, καθώς και να εξετάσουν το ενδεχόμενο σύστασης μόνιμης ομάδας εργασίας υπό την αιγίδα του ΟΑΣΕ προκειμένου να αξιολογήσει κατά πόσον η αναταραχή ήταν αποτέλεσμα ξένων παρεμβάσεων ή εσωτερικών συγκρούσεων εξουσίας και να αντιμετωπίσει τα βαθύτερα αίτιά τους·
13. εκφράζει την ανησυχία του για την απαράδεκτη κατάσταση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης στη χώρα· καλεί την κυβέρνηση του Καζακστάν να παράσχει στους ανεξάρτητους δημοσιογράφους ένα ελεύθερο και ασφαλές περιβάλλον· καταδικάζει απερίφραστα την προσφυγή σε διακοπές της λειτουργίας του διαδικτύου για την καταστολή διαφωνιών και την παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασης και του συνέρχεσθαι, σε αντίθεση με τα διεθνή πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα· καλεί τις αρχές του Καζακστάν να αποκαταστήσουν την απεριόριστη πρόσβαση στο διαδίκτυο, να αποδεσμεύσουν όλες τις άλλες μορφές επικοινωνίας και να σταματήσουν να προβαίνουν σε αντίποινα εναντίον όσων μοιράζονται ανεξάρτητα ειδήσεις· καλεί τον Πρόεδρο Tokayev να αναγνωρίσει δημοσίως και να σεβαστεί πλήρως τη σημασία και τον ρόλο των ελεύθερων μέσων ενημέρωσης στο Καζακστάν·
14. καταδικάζει την πρακτική των βασανιστηρίων και της κακομεταχείρισης στις εγκαταστάσεις κράτησης και παροτρύνει τις αρχές του Καζακστάν να εγγυηθούν το δικαίωμα των πολιτών για απαλλαγή από βασανιστήρια και κακομεταχείριση, να διασφαλίσουν ότι οι συνθήκες κράτησης συμμορφώνονται πλήρως με τα διεθνή πρότυπα, να διερευνήσουν διεξοδικά τα περιστατικά βασανιστηρίων και να θέσουν τέλος στην ατιμωρησία· καλεί τις αρχές του Καζακστάν να παράσχουν στους εκπροσώπους του εθνικού μηχανισμού πρόληψης και στον διαμεσολαβητή άμεση και απρόσκοπτη πρόσβαση σε όλους τους κρατούμενους·
15. παροτρύνει τις αρχές του Καζακστάν να μην απαγγέλλουν κατηγορίες για τρομοκρατία με βάση υπερβολικά ευρείες ερμηνείες του όρου και να κάνουν διάκριση μεταξύ ειρηνικών διαδηλωτών και εκείνων που χρησιμοποίησαν βία και διέπραξαν εγκλήματα σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες· επαναλαμβάνει την έκκλησή του για αναθεώρηση του ορισμού του εξτρεμισμού ώστε να ευθυγραμμιστεί με τις διεθνείς υποχρεώσεις του Καζακστάν· παροτρύνει τις αρχές του Καζακστάν να σταματήσουν να χρησιμοποιούν το άρθρο 405 του ποινικού κώδικα του Καζακστάν για να στοχεύσουν υποτιθέμενα ή πραγματικά μέλη απαγορευμένων «εξτρεμιστικών» ομάδων, να επιδιώξουν την επανεξέταση της αυθαίρετης απαγόρευσης ειρηνικών πολιτικών κινημάτων που έχει επιβληθεί δικαστικά· να αναθέσουν ανεξάρτητη επανεξέταση όλων των καταδικαστικών αποφάσεων που έχουν εκδοθεί με την κατηγορία της οργάνωσης ή της συμμετοχής σε απαγορευμένη «εξτρεμιστική» οργάνωση και να καλέσουν τα δικαστήρια να καταργήσουν όλες τις καταδικαστικές αποφάσεις που έχουν επιβληθεί σε άτομα απλώς και μόνο για εικαζόμενη συμμετοχή ή υποστήριξη ειρηνικής αντιπολίτευσης ή ομάδας υπεράσπισης·
16. ζητεί τα ανθρώπινα δικαιώματα να αποτελούν προτεραιότητα για τη συνεργασία της ΕΕ με το Καζακστάν· υπογραμμίζει ότι η εμβάθυνση των πολιτικών και οικονομικών σχέσεων με την ΕΕ, όπως προβλέπονται από την ΕΣΕΣΣ, πρέπει να βασίζεται σε κοινές αξίες και να ανταποκρίνεται στην ενεργό και συγκεκριμένη δέσμευση του Καζακστάν για δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, η οποία απορρέει από τις διεθνείς υποχρεώσεις και δεσμεύσεις του· ενθαρρύνει τον ΑΠ/ΥΕ, την ΕΥΕΔ και τα κράτη μέλη να ζητούν συνεχώς από το Καζακστάν να καταργεί ή να τροποποιεί όλους τους νόμους που δεν συνάδουν με τα διεθνή πρότυπα και να θέτει ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλες τις σχετικές διμερείς συναντήσεις·
17. καλεί την αντιπροσωπεία της ΕΕ και τις αντιπροσωπείες των κρατών μελών στο Καζακστάν να παρακολουθούν στενά την κατάσταση, να επισκέπτονται και να παρέχουν στήριξη σε κρατούμενους διαδηλωτές και πολιτικούς κρατούμενους, να συνεργάζονται ενεργά με τα τοπικά μέλη της κοινωνίας των πολιτών διοργανώνοντας τακτικές συνεδριάσεις χωρίς διακρίσεις και να αναλάβουν ρόλο στη διευκόλυνση του διαλόγου μεταξύ της κυβέρνησης και της κοινωνίας των πολιτών· τους παροτρύνει, επιπλέον, να παρακολουθούν ενεργά και να αντιδρούν ταχέως στις συνεχιζόμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να λαμβάνουν δημόσια θέση σχετικά με τις παραβιάσεις αυτές, παρέχοντας βοήθεια στα θύματα πολιτικών διώξεων και φυλακισμένων ακτιβιστών, καθώς και με την παρουσία σε δίκες επικριτών της κυβέρνησης και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και με επισκέψεις σε χώρους κράτησης· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να αναπτύξουν επειγόντως ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα για τη στήριξη της κοινωνίας των πολιτών και των δημοκρατικών δυνάμεων του Καζακστάν·
18. καλεί την αντιπροσωπεία της ΕΕ και τις πρεσβείες των κρατών μελών της ΕΕ στο Καζακστάν να συντονιστούν και να ενεργήσουν ταχέως για να διασφαλίσουν την έκδοση θεωρήσεων για υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διατρέχουν κίνδυνο και χρήζουν προσωρινής μετεγκατάστασης εκτός του Καζακστάν· καλεί την αντιπροσωπεία της ΕΕ και τις πρεσβείες των κρατών μελών της ΕΕ στο Καζακστάν να συνεργαστούν με τις αρχές του Καζακστάν προκειμένου να εξασφαλίσουν την άμεση απελευθέρωση εκατοντάδων πολιτικών κρατουμένων και κρατουμένων στο Καζακστάν, την άρση των περιορισμών στην ελευθερία που έχουν επιβληθεί σε ακτιβιστές της κοινωνίας των πολιτών και της αντιπολίτευσης, καθώς και την εξάλειψη των βασανιστηρίων και της κακομεταχείρισης στις φυλακές·
19. χαιρετίζει την προσφορά του ΑΠ/ΥΕ για «βοήθεια για ειρηνική επίλυση της κρίσης» στη δήλωσή του της 8ης Ιανουαρίου, αλλά εκφράζει τη λύπη του για την έλλειψη διπλωματικής πρωτοβουλίας· ενθαρρύνει την ΕΥΕΔ να επενδύσει στην ανάπτυξη ικανοτήτων και να αξιοποιήσει τις υφιστάμενες δυνατότητες διαμεσολάβησης και ειρηνικής αντιμετώπισης κρίσεων
και άλλα εργαλεία, όπως η διαμεσολαβητική διπλωματία , μεταξύ άλλων από τον ΑΠ/ΥΕ ή τον Ειδικό Εντεταλμένο της ΕΕ για την Κεντρική Ασία·
20. καλεί την ΕΥΕΔ να προωθήσει την εξέταση της κατάστασης στο Καζακστάν κατά την επόμενη σύνοδο του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ με την επακόλουθη έγκριση ψηφίσματος σχετικά με την κατάσταση·
21. καλεί τις αρχές του Καζακστάν να συμμορφωθούν με τα διεθνή πρότυπα όσον αφορά την τήρηση του νομικού πλαισίου για τη διεξαγωγή εκλογών και να λάβουν υπόψη τις συστάσεις της περιορισμένης αποστολής παρακολούθησης εκλογών του Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, σχετικά με τις συνταγματικά κατοχυρωμένες θεμελιώδεις ελευθερίες, τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, τον πολιτικό πλουραλισμό, την αμεροληψία της εκλογικής διοίκησης, τις τυπικές προϋποθέσεις του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι, την εγγραφή των ψηφοφόρων, τα μέσα ενημέρωσης και τη δημοσίευση των εκλογικών αποτελεσμάτων·
22. καλεί το Καζακστάν να εφαρμόσει επείγουσες μεταρρυθμίσεις με στόχο την καταπολέμηση της διαφθοράς και των αυξημένων ανισοτήτων· καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να επιταχύνουν την έγκριση νομοθεσίας για την καταπολέμηση της διαφθοράς με στόχο διεφθαρμένους αξιωματούχους και τους υποστηρικτές τους στο Καζακστάν λόγω παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες·
23. υπενθυμίζει το πρόσφατα εγκριθέν παγκόσμιο καθεστώς κυρώσεων της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, το οποίο επιτρέπει στην ΕΕ να στοχοποιεί τους δράστες σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παγκοσμίως και το οποίο, στην περίπτωση του Καζακστάν, θα καθιστούσε δυνατή τη στόχευση ατόμων, οντοτήτων και φορέων που εμπλέκονται σε ή συνδέονται με εκτεταμένες και συστηματικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· καλεί το Συμβούλιο να επιβάλει στοχευμένες κυρώσεις σε υψηλόβαθμους αξιωματούχους του Καζακστάν που ευθύνονται για τις σοβαρές παραβιάσεις που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων του Ιανουαρίου του 2022·
24. σημειώνει την ανακοίνωση του Προέδρου Tokayev για κοινωνικοοικονομικές και πολιτικές μεταρρυθμίσεις και αναμένει από την κυβέρνηση και τις αρχές να δώσουν συνέχεια στην εφαρμογή τους προκειμένου να βελτιωθεί το βιοτικό επίπεδο των πολιτών και να αντιμετωπιστεί η δυσαρέσκεια τους, και καλεί τον Πρόεδρο να παράσχει περαιτέρω διευκρινίσεις σχετικά με τις πολιτικές μεταρρυθμίσεις και τη δομή του νέου «Ταμείου για τον λαό του Καζακστάν» το συντομότερο δυνατόν· ενθαρρύνει την κυβέρνηση του Καζακστάν να επιδιώξει συνεργασία με την ΕΕ, τον ΟΑΣΕ και το Συμβούλιο της Ευρώπης σε αυτήν τη μεταρρυθμιστική διαδικασία, και ζητεί από την ΕΥΕΔ να είναι έτοιμη να παράσχει κάθε σχετική στήριξη στη διαδικασία αυτή·
25. καλεί τους γείτονες του Καζακστάν να απέχουν από κάθε παρέμβαση που θα μπορούσε να έχει αρνητικό αντίκτυπο στις εσωτερικές υποθέσεις του Καζακστάν·
26. καλεί τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένης της ΕΥΕΔ και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, και την Παγκόσμια Τράπεζα να σταματήσουν τα χρηματοδοτικά προγράμματα στο Καζακστάν έως ότου η κυβέρνηση καταβάλει ουσιαστικές και απτές προσπάθειες για να βελτιώσει τις επιδόσεις της στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής όλων των συστάσεων του Κοινοβουλίου, του ΟΗΕ και του ΟΑΣΕ, κατά τρόπο που δεν επηρεάζει την άμεση στήριξη της ανεξάρτητης κοινωνίας των πολιτών, των ακτιβιστών, των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των μέσων ενημέρωσης·
27. αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στον Ειδικό Εντεταλμένο της ΕΕ για την Κεντρική Ασία, στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών και στον Πρόεδρο, στην κυβέρνηση και στο κοινοβούλιο του Καζακστάν.