Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

-  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής (COM(2000) 4 - C5-0146/2000 ),

-  έχοντας υπόψη το άρθρο 149 της Συνθήκης EK, σύμφωνα με το οποίο η Ένωση συμβάλλει στην επίτευξη υψηλού επιπέδου απασχόλησης ενθαρρύνοντας τη συνεργασία μεταξύ κρατών μελών, υποστηρίζοντας και, εάν χρειάζεται, συμπληρώνοντας τη δράση τους· ενεργώντας κατ' αυτόν τον τρόπο, σέβεται τις αρμοδιότητες των κρατών μελών τόσο όσον αφορά τη διδασκαλία και την οργάνωση των εκπαιδευτικών συστημάτων, όσο και την πολιτιστική και γλωσσική διαφοροποίηση,

-  έχοντας υπόψη το άρθρο 47, παράγραφος 1, του Κανονισμού του,

-  έχοντας υπόψη την Απόφαση αριθ. 253/2000/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Ιανουαρίου 2000, για τη θέσπιση του δεύτερου σταδίου του προγράμματος κοινοτικής δράσης στον τομέα της εκπαίδευσης "Σωκράτης"(1) ,

-  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 25ης Ιανουαρίου 1991 σχετικά με την ευρωπαϊκή διάσταση σε πανεπιστημιακό επίπεδο, και ιδίως την κινητικότητα των σπουδαστών και των καθηγητών(2) ,

-  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Μαρτίου 1997 σχετικά με το Λευκό Βιβλίο της Επιτροπής για την εκπαίδευση και την κατάρτιση "Διδασκαλία και εκμάθηση - προς την κοινωνία της γνώσης"(3) ,

-  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Μαΐου 1997 σχετικά με το Πράσινο Βιβλίο της Επιτροπής "Εκπαίδευση, κατάρτιση, έρευνα: τα εμπόδια στη διακρατική κινητικότητα"(4) ,

-  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Μαΐου 1998 σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών "Για μια Ευρώπη της γνώσης"(5) ,

-  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτισμού, Νεότητας, Παιδείας, Μέσων Ενημέρωσης και Αθλητισμού και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (A5-0199/2000 ),

A.  υπενθυμίζοντας ότι το πρόγραμμα Erasmus, παρέχοντας τη δυνατότητα στους σπουδαστές να πραγματοποιούν ένα μέρος των σπουδών τους σε ένα άλλο κράτος μέρος, στοχεύει κυρίως στην ενθάρρυνση της κινητικότητας, προωθώντας την ευρωπαϊκή διάσταση της εκπαίδευσης,

B.  εκτιμώντας ότι το πρόγραμμα Erasmus συμβάλλει θετικά στην ενθάρρυνση της κινητικότητας των σπουδαστών, υπό την προϋπόθεση όμως ότι όχι μόνον η Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και οι εθνικές κυβερνήσεις θα καταβάλουν τις απαιτούμενες για το σκοπό αυτό προσπάθειες με τη θέσπιση κατάλληλου συστήματος κρατικών επιχορηγήσεων,

Γ.  εκτιμώντας ότι ο κύριος στόχος του προγράμματος Erasmus πρέπει να είναι γενικά η διασφάλιση ίσης μεταχείρισης σε σπουδαστές που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, ανεξαρτήτως της χώρας προέλευσης ή προορισμού· διαπιστώνοντας ότι τούτο δεν συμβαίνει σήμερα διότι οι χορηγούμενες κρατικές επιχορηγήσεις παρουσιάζουν σημαντικές αποκλίσεις· παρατηρώντας συγκεκριμένα ότι χώρες με υψηλό επίπεδο κρατικών επιχορηγήσεων σε σπουδαστές έχουν την τάση να διανέμουν τις επιχορηγήσεις σε όσο το δυνατό περισσότερους σπουδαστές και, επομένως, να χορηγούν σχετικά περιορισμένες υποτροφίες σε κάθε μεμονωμένο σπουδαστή, ενώ χώρες στις οποίες δεν χορηγούνται συμπληρωματικές κρατικές επιχορηγήσεις ή χορηγούνται σε περιορισμένο βαθμό συγκεντρώνουν τις επιχορηγήσεις αυτές κατά κανόνα σε σχετικά μικρό αριθμό σπουδαστών,

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνεχώς διευρυνόμενη επιτυχία του προγράμματος Erasmus αναδεικνύει τον θεμελιώδη ρόλο που διαδραματίζει η κοινοτική δράση στον τομέα της ανωτάτης εκπαίδευσης,

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε μια κοινωνία της πληροφορίας και της γνώσης, είναι πολύ σημαντικό να συνεχίσουμε να ενθαρρύνουμε την εκμάθηση ξένων γλωσσών, το πνεύμα πρωτοβουλίας και το άνοιγμα σε άλλους πολιτισμούς, και ότι η πρακτική αυτή πρέπει να κυριαρχήσει στην διευρυμένη Ευρώπη του μέλλοντος,

ΣΤ.  εκφράζοντας την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι το 80% των σπουδαστών του Erasmus ήταν τα πρώτα μέλη των οικογενειών τους που μετέβησαν για σπουδές στο εξωτερικό και ότι περισσότεροι από 9 στους 10 δήλωσαν πολύ ικανοποιημένοι από την παραμονή τους στο εξωτερικό, τόσο από εκπαιδευτική όσο και από κοινωνικοπολιτιστική άποψη,

Ζ.  λαμβάνοντας ωστόσο υπόψη ότι, όπως προκύπτει από την έρευνα της Επιτροπής, μόλις το 1% των σπουδαστών έλαβαν μέρος στις δράσεις κινητικότητας στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus στο υπό εξέταση έτος και ότι πολλά υπολείπονται ακόμη να γίνουν μέχρις ότου επιτευχθεί ο στόχος του 10% που προβλέπει το πρόγραμμα,

Η.  εκφράζοντας επίσης τη λύπη του για το γεγονός ότι, κατά την εν λόγω περίοδο, ο συνολικός δείκτης συμμετοχής μετά βίας έφθασε το 50%, και εκτιμώντας ότι επιβάλλεται να ληφθούν μέτρα -τόσο σε οικονομικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο ενημέρωσης των σπουδαστών- για την αντιμετώπιση της κατάστασης αυτής, διασφαλίζοντας μια πιο ισόρροπη κατανομή των σπουδαστών του προγράμματος Erasmus μεταξύ των διαφόρων χωρών υποδοχής,

Θ.  εκφράζοντας, από κοινού με την Επιτροπή, τη λύπη του για την απουσία συντονισμένων και συγκρίσιμων στατιστικών στοιχείων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα οποία θα συνέβαλαν στην πιστότερη και ακριβέστερη καταγραφή της κατάστασης, οπότε θα μπορούσαν να συναχθούν ακόμη πιο αξιοποιήσιμα συμπεράσματα, εάν επί παραδείγματι ελάμβαναν επίσης υπόψη ότι σπουδαστές του προγράμματος Erasmus πρέπει να εργάζονται στη χώρα υποδοχής, όπως έκαναν και στην πατρίδα τους, για να χρηματοδοτούν τις σπουδές τους,

Ι.  εκτιμώντας ότι είναι απαραίτητο να βελτιωθεί η διαφάνεια και η αναγνώριση των πανεπιστημιακών τίτλων σπουδών σε ευρωπαϊκή κλίμακα και δηλώνοντας, σε σχέση με αυτό, ότι είναι πεπεισμένο πως η μελλοντική επιτυχία των δράσεων του προγράμματος Erasmus εξαρτάται από την επέκταση και τη γενίκευση του ευρωπαϊκού συστήματος ακαδημαϊκών μονάδων μεταφερόμενων σε όλη την Κοινότητα (ΕCTS), και όχι από βεβαιώσεις για τις εβδομαδιαίες ώρες παρακολούθησης σε πανεπιστήμια ή άλλα ιδρύματα ανωτέρων σπουδών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα Erasmus.

ΙΑ.  επισημαίνοντας ότι, λόγω του ότι ο αποκλεισμός οφείλεται σε διαρθρωτικής, πολιτιστικής καθώς και οικονομικής φύσεως λόγους, είναι αναγκαίο να ληφθούν μέτρα ούτως ώστε να διασφαλιστεί στο μέλλον μεγαλύτερη διαφοροποίηση των κοινωνικών στρωμάτων από τα οποία προέρχονται οι σπουδαστές του προγράμματος Erasmus,

1.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την υψηλή ποιότητα της έκθεσης που υπέβαλε η Επιτροπή αλλά λυπάται για το γεγονός ότι η εν λόγω έκθεση δημοσιεύτηκε πολύ μετά την επίσημη έγκριση του προγράμματος Socrates II, ούτως ώστε τα συμπεράσματά της δεν μπορούσαν να ληφθούν υπόψη· ελπίζει ότι, στο μέλλον, θα διενεργούνται συχνότερα ανάλογες έρευνες ούτως ώστε να διερευνώνται επίσης και να αναλύονται οι λόγοι για τη μη υποβολή υποψηφιότητας στο Erasmus εκ μέρους πολλών φοιτητών της ευρωπαϊκής ανώτατης εκπαίδευσης και επιμένει ότι, εν πάση περιπτώσει, πριν από την ενδιάμεση αξιολόγηση που προβλέπεται να γίνει το 2004, πρέπει να υπάρχουν νέα στατιστικά στοιχεία·

2.  ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει έκθεση σχετικά με τους λόγους για τους οποίους πολλοί φοιτητές δεν ενθαρρύνονται να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα Erasmus·

3.  ζητεί να εφαρμοστούν οι κατάλληλες διοικητικές διαδικασίες ώστε η Επιτροπή να διαθέτει πληροφορίες σχετικά με τους φοιτητές του προγράμματος Erasmus και με τα αποτελέσματά τους προκειμένου να καταρτίζει στατιστικές και να μπορεί να παρακολουθεί το πρόγραμμα·

4.  αναγνωρίζει, σημειώνει και υπογραμμίζει τα ανησυχητικά οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν πάνω από το 57% των σπουδαστών του προγράμματος Erasmus, που αφορά κυρίως σπουδαστές προερχόμενους από τις χώρες με τις χαμηλότερες άμεσες κρατικές επιχορηγήσεις σε σπουδαστές και καταδικάζει κάθε είδους εσωτερικές διακρίσεις στα συστήματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης των κρατών μελών, ιδίως από τις εθνικές υπηρεσίες σχετικά με τα κριτήρια επιλογής των σπουδαστών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης·

5.  υπογραμμίζει ότι το πρόγραμμα Socrates II μπορεί να καλύπτει αυτά τα χρηματοδοτικά κενά με τη χορήγηση ενίσχυσης που λαμβάνει υπόψη την κοινωνικοοικονομική κατάσταση των φοιτητών·

6.  λαμβάνει γνώση του γεγονότος ότι, παρ' όλες τις προσπάθειες να προσφέρονται σε όλες τις κοινωνικές ομάδες ίσες ευκαιρίες, εξακολουθούν να ευνοούνται οι πιο εύρωστες οικονομικά ομάδες όσον αφορά την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση·

7.  επισημαίνει ότι στο πλαίσιο του προγράμματος ERASMUS δεν έχει ακόμη επιτευχθεί η προώθηση κοινωνικοοικονομικώς αδυνάτων ομάδων αλλά, αντίθετα, το πρόγραμμα αξιοποιείται ιδίως από φοιτητές των οποίων οι γονείς διαθέτουν υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης·

8.  επισημαίνει επίσης τις σημαντικές διαφορές που έφερε στην επιφάνεια η έρευνα αυτή όσον αφορά τα ποσοστά συμμετοχής των χωρών προέλευσης και των χωρών υποδοχής αντιστοίχως, καθώς και τις διαφορές στη συμμετοχή που χαρακτηρίζουν τα διάφορα πολιτιστικά και κοινωνικά στρώματα και τονίζει την ανάγκη να οργανωθούν, με τη βοήθεια των φοιτητικών οργανώσεων, πιο εύστοχες ενημερωτικές εκστρατείες·

9.  στηρίζει την Επιτροπή στην προσπάθειά της να οργανώσει δημόσια συζήτηση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο σπουδαστές του προγράμματος Erasmus θα μπορούν να αντιπροσωπεύουν ένα ευρύτερο φάσμα μορφωτικής προέλευσης απ' ό τι συμβαίνει μέχρι σήμερα, ούτως ώστε όλες οι αρμόδιες για το πρόγραμμα Erasmus εθνικές υπηρεσίες να λαμβάνουν υπόψη τους τα κοινωνικοοικονομικά κριτήρια κατά τη χορήγηση υποτροφιών Erasmus·

10.  καλεί τα κράτη μέλη να βελτιστοποιήσουν, υπό την έννοια της όσο το δυνατόν ευρύτερης χρησιμοποίησης του προγράμματος ERASMUS και με στόχο την προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης κατά την πρόσβαση στο πρόγραμμα, τον συντονισμό μεταξύ των εθνικών ενισχύσεων σπουδών και των υποτροφιών του προγράμματος ERASMUS.

11.  καλεί την Επιτροπή να εγκρίνει μέτρα που θα στοχεύουν στην ενίσχυση, σε ευρωπαϊκή και εθνική κλίμακα, του δικτύου άμεσης παροχής συμβουλών ("helplines") που θα είναι επιφορτισμένο να επικουρεί τους σπουδαστές που αντιμετωπίζουν δυσκολίες και να διευκολύνει, στο μέτρο του δυνατού, την υπερπήδηση των εμποδίων που δυσχεραίνουν την κινητικότητά τους, καθώς και να δημιουργήσει ιστοσελίδα για την παροχή συμβουλών στους φοιτητές του προγράμματος Erasmus, στην οποία να αναφέρονται τόσο τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις τους όσο και οι υποχρεώσεις των πανεπιστημίων προέλευσης και προορισμού ·

12.  καλεί την Επιτροπή να προβλέψει, στο πλαίσιο των συνολικών πιστώσεων που διατίθενται ήδη για το εν λόγω πρόγραμμα, και άλλες μορφές έμμεσης βοήθειας (εκπτώσεις ναύλου στα ταξιδιωτικά εισιτήρια, στεγαστικά επιδόματα, συστήματα χορήγησης δανείων με στόχο την κάλυψη του κόστους της κινητικότητας κλπ.) που θα προστεθούν στις υποτροφίες που χορηγεί σήμερα το πρόγραμμα Erasmus για να ενισχύσει την αποτελεσματικότητά τους· επισημαίνει τις παρατηρήσεις της Πορτογαλικής Προεδρίας επί του θέματος αυτού και αναμένει κατάλληλο τρόπο δράσης·

13.  καλεί την Επιτροπή να ασκήσει πίεση ώστε να υλοποιηθούν, μέσω συγκεκριμένων δράσεων πληροφόρησης και ενίσχυσης, τα εγκριθέντα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατά τη Διάσκεψη Κορυφής στη Φέιρα μέτρα σχετικά με την εντονότερη ενθάρρυνση της κινητικότητας στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης·

14.  ελπίζει ότι οι λεπτομερείς προτάσεις που οφείλει να υποβάλει το φθινόπωρο του 2000 η αρμόδια Επίτροπος θα συμβάλουν ουσιαστικά στο να καταστήσουν το πρόγραμμα Erasmus πιο προσιτό σε όλες τις κοινωνικές κατηγορίες και καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει την τακτική παρακολούθηση και αξιολόγηση των πόρων και να αναζητήσει νέους τρόπους χρηματοδότησης·

15.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή και τις κυβερνήσεις των κρατών μελών.

(1) JO L 28 της 3.2.2000, σ. 1. (2) ΕΕ C 48 της 25.2.1991, σ. 216. (3) ΕΕ C 115 της 14.4.1997, σ. 85. (4) ΕΕ C 167 της 2.6.1997, σ. 94. (5) ΕΕ C 167 της 1.6.1998, σ. 136.