Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για το ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην προώθηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του εκδημοκρατισμού στις τρίτες χώρες (COM(2001) 252 - C5-0653/2001 - 2001/2276(COS))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής (COM(2001) 252 – C5&nbhy;0653/2001),
– έχοντας υπόψη την Έκθεση της Επιτροπής για την υλοποίηση της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για την προώθηση του σεβασμού των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των δημοκρατικών αρχών κατά το έτος 2000 (SEC(2001) 801),
– έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας της Επιτροπής για τα δικαιώματα του ανθρώπου και τη δημοκρατία κατά το έτος 2001 (SEC(2001) 891),
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 3, 6, 11 και 19 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα άρθρα 177, 300 και 310 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας,
– έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το Διεθνές Σύμφωνο Αστικών και Πολιτικών Δικαιωμάτων, καθώς και τα προαιρετικά πρωτόκολλά του, ιδίως δε το άρθρο 19, όπως επίσης το Διεθνές Σύμφωνο Οικονομικών, Κοινωνικών και Πολιτιστικών Δικαιωμάτων,
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση για την εξάλειψη των διακρίσεων κατά των γυναικών (1979) και τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (1989),
– έχοντας υπόψη το καθεστώς που ισχύει για το Βραβείο Ζαχάρωφ για την ελευθερία του πνεύματος, που απονέμει κάθε χρόνο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τη διακήρυξη του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που διεξήχθη στη Νίκαια το Δεκέμβριο 2000, και κυρίως τα "νέα" θεμελιώδη δικαιώματα που κατοχυρώνονται στον Χάρτη τα οποία προφανώς απαιτούν μια ιδιαίτερη προσοχή εκ μέρους της ΕΕ,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία εγκρίθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 1998 στη Βιέννη επ' ευκαιρία της 50ής Επετείου της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων,
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της 25ης Ιουνίου 2001 όσον αφορά το ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην προώθηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του εκδημοκρατισμού στις τρίτες χώρες,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Σεπτεμβρίου 1996 σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής για τη συμπερίληψη του σεβασμού των δημοκρατικών αρχών και των δικαιωμάτων του ανθρώπου στις συμφωνίες που συνάπτονται μεταξύ της Κοινότητας και τρίτων χωρών (COM(1995) 216 – C4-0197/1995)(1),
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με τα δικαιώματα του ανθρώπου ανά τον κόσμο, που εγκρίθηκαν στις 5 Ιουλίου 2001, 16 Μαρτίου 2000, 17 Δεκεμβρίου 1998, 12 Δεκεμβρίου 1996, 26 Απριλίου 1995, 12 Μαρτίου 1993, 12 Σεπτεμβρίου 1991, 18 Ιανουαρίου 1989, 12 Μαρτίου 1987, 22 Οκτωβρίου 1985, 22 Μαΐου 1984 και 17 Μαΐου 19832(2),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 1ης Μαρτίου 2001 σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την αναπτυξιακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (CΟΜ(2000)212 – C5-0264/2000)3(3),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 5ης Σεπτεμβρίου 2000 σχετικά με την κοινή κοινοτική διπλωματία4(4) και την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με την ανάπτυξη εξωτερικής υπηρεσίας (CΟΜ(2000)456),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 26ης Σεπτεμβρίου 2000 σχετικά με την εκτέλεση των κονδυλίων του προϋπολογισμού του κεφαλαίου "Δημοκρατία και ανθρώπινα δικαιώματα" σε σχέση με τις εκστρατείες υπέρ ενός μορατόριουμ στην ποινή του θανάτου5(5),
– έχοντας υπόψη τις συμβάσεις που θεσπίσθηκαν στο πλαίσιο της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ),
– έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση αριθ. 12/2000 του Ελεγκτικού Συνεδρίου σχετικά με τη διαχείριση, εκ μέρους της Επιτροπής, της ενίσχυσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπέρ της προώθησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας σε τρίτες χώρες, συνοδευόμενη από τις απαντήσεις της Επιτροπής6(6),
– έχοντας υπόψη τα αποτελέσματα της 57ης περιόδου συνόδου της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 47, παράγραφος 1, του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Κοινής Ασφάλειας και Αμυντικής Πολιτικής και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Ελευθεριών και Δικαιωμάτων των Πολιτών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, της Επιτροπής Βιομηχανίας, Εξωτερικού Εμπορίου, Έρευνας και Ενέργειας, της Επιτροπής Ανάπτυξης και Συνεργασίας καθώς και της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ίσων Ευκαιριών) (A5&nbhy;0084/2002),
A. θεωρώντας ότι έναν από τους ουσιώδεις στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να αποτελεί η προάσπιση της οικουμενικότητας και του αδιαίρετου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων - αστικών, πολιτικών, οικονομικών και πολιτιστικών - όπως διακηρύσσει η Παγκόσμια Διάσκεψη της Βιέννης του 1993 για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δικαιώματα των γυναικών και των κοριτσιών συνιστούν αναφαίρετο, αναπόσπαστο και αδιαίρετο τμήμα των οικουμενικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως ακριβώς προβλέπεται στην Διακήρυξη του Πεκίνου και στην Πλατφόρμα Δράσης του 1995,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο εξέχων ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον οικονομικό, εμπορικό, πολιτικό και διπλωματικό τομέα καθώς και στον τομέα της αναπτυξιακής βοήθειας παρέχει στην ΕΕ μια ασυνήθιστη δυνατότητα ηθικής και πολιτικής επιρροής που πρέπει να ασκήσει χωρίς επιφυλάξεις και πλέγματα προκειμένου να γνωστοποιήσει και να βελτιώσει το επίπεδο εκδημοκρατισμού και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μεταξύ των χωρών-εταίρων της,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η καταπολέμηση της φτώχειας και η πολιτική της συνεργασίας για την ανάπτυξη είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του εκδημοκρατισμού, στο μέτρο που προωθούν τις πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες που απαιτούνται για να διασφαλισθεί η ειρήνη και η σταθερότητα και να εξασφαλισθεί ότι κάθε άτομο μπορεί να ζει με αξιοπρέπεια,
Ε. εκτιμώντας ότι και σε πολλές πρώην αποικίες ευρωπαϊκών κρατών, συχνά λόγω της διαρκούς επιρροής των αποικιακών δυνάμεων, δεν προάγονται ιδιαιτέρως, ή και καταπατούνται, τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι αρχές της χρηστής διακυβέρνησης και η αναγνώριση του ρόλου της κοινωνίας των πολιτών,
ΣΤ. λαμβάνοντας ωστόσο υπόψη ότι αυτό το γεγονός δεν έχει έως τώρα συμπεριληφθεί σε μια αντικειμενική ανάλυση, εκ μέρους των κρατών μελών, των αρνητικών εξελίξεων σε ορισμένες τρίτες χώρες και, για το λόγο αυτό, δεν αποτελεί δυστυχώς τμήμα μιας συνεκτικής πολιτικής προσέγγισης για την προώθηση της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων του ανθρώπου,
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι με τη συμφωνία του Κοτονού, που υπεγράφη τον Ιούνιο 2000 με τις χώρες ΑΚΕ, συμπληρώθηκε η δημοκρατική ρήτρα που περιλαμβάνει από το 1992 η Ευρωπαϊκή Κοινότητα σε όλες τις συμφωνίες της με τρίτες χώρες ως "ουσιώδες στοιχείο" των εν λόγω συμφωνιών, η οποία βασίζεται πλέον στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των δημοκρατικών αρχών και του κράτους δικαίου καθώς και στη διακυβέρνηση ή χρηστή διαχείριση του δημόσιου τομέα,
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να διαδραματίσει ρόλο καθοριστικής σπουδαιότητας κατά την ενεργό προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του εκδημοκρατισμού στις τρίτες χώρες, ενθαρρύνοντας μέσω της εξωτερικής της δράσης την προώθηση των δικαιωμάτων αυτών και αντιδρώντας με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα σε περίπτωση μη συμμόρφωσης ή σοβαρών και συνεχών παραβιάσεων,
Θ. εκτιμώντας ότι η μείωση της φτώχειας, που συνιστά πρωταρχικό στόχο της νέας αναπτυξιακής πολιτικής της Ένωσης, απαιτεί την ύπαρξη μιας πραγματικής συμμετοχικής δημοκρατίας και υπεύθυνων και αδιάφθορων κυβερνήσεων,
Ι. εκτιμώντας ότι μέσω της πολιτικής της στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του εκδημοκρατισμού η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο ώστε να αποτραπεί οιοδήποτε φαινόμενο αποκλεισμού λόγω της εν εξελίξει παγκοσμιοποίησης την οποία να προσανατολίσει κατά τέτοιο τρόπο ώστε να συμπεριλάβει τα πιο μειονεκτικά κοινωνικά στρώματα και τις φτωχότερες χώρες, ούτως ώστε να επωφεληθούν και οι μεν και οι δε από όλα εκείνα τα αποτελέσματα της παγκοσμιοποίησης που μπορούν να ευνοήσουν την εξέλιξη του ανθρώπου,
ΙΑ. εκτιμώντας ότι ο σεβασμός των κοινωνικών δικαιωμάτων και των διατάξεων του εργατικού δικαίου ευνοεί μια διαρκή και δίκαιη κοινωνική ανάπτυξη,
ΙΒ. εκτιμώντας ότι ο μακροπρόθεσμος διάλογος σχετικά με τον εκδημοκρατισμό και τα δικαιώματα του ανθρώπου συνιστά επίσης σημαντικό στοιχείο της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πρόληψη των συγκρούσεων,
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο προτεινόμενος κώδικας συμπεριφοράς για τις εξωτερικές σχέσεις της Ένωσης στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν αποτελεί αναγκαστικό στόχο, αλλά αποσκοπεί στη θέσπιση θετικών μέτρων που δεν δικαιολογείται πλέον να καθυστερήσουν περισσότερο, όπως είναι η κοινή στήριξη της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η υπογραφή, η κύρωση και η εφαρμογή των διεθνών μηχανισμών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και, κατά συνέπεια, η πρόληψη μελλοντικών και διαδοχικών κρίσεων,
1. επιδοκιμάζει την προαναφερθείσα ανακοίνωση της Επιτροπής, θεωρώντας ότι συνεισφέρει σημαντικές προτάσεις και συστάσεις όσον αφορά το ρόλο της ΕΕ στην προώθηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του εκδημοκρατισμού στις τρίτες χώρες-εταίρους της ΕΕ·
2. υποστηρίζει ειδικότερα τις προτάσεις της Επιτροπής που αποσκοπούν στη συστηματική ενσωμάτωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ένα διαφανή πολιτικό διάλογο με τις τρίτες χώρες, στο να δώσουν πραγματικό νόημα στις δημοκρατικές ρήτρες που περιλαμβάνουν οι συμφωνίες σύνδεσης και οι εμπορικές συμφωνίες της Ένωσης και στην ενσωμάτωση της προώθησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας στο πλαίσιο των προγραμμάτων εξωτερικής βοήθειας·
3. αποδοκιμάζει την έλλειψη συγκεκριμένων προτάσεων με στόχο την ενθάρρυνση μεγαλύτερης συνεκτικότητας στις εργασίες των διαφόρων κοινοτικών θεσμικών οργάνων και οι οποίες θα έθεταν τέρμα στη σχεδόν αποκλειστική κυριαρχία στον τομέα αυτό της πολιτικής βούλησης του Συμβουλίου που έχει εκδηλωθεί με τη συχνή απαίτηση της ομόφωνης λήψης αποφάσεων, επιθυμεί δε να υποβάλει η Συνέλευση για το Μέλλον της Ευρώπης συγκεκριμένες προτάσεις προς αυτή την κατεύθυνση·
4. ζητεί οι απαιτήσεις που προβάλλονται σε τρίτες χώρες που αποτελούν εταίρους της Ένωσης, στον τομέα του εκδημοκρατισμού και του σεβασμού και της προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου να προέχουν χωρίς εξαίρεση έναντι των νόμιμων οικονομικών, εμπορικών ή άλλων συμφερόντων της Ένωσης και των επί μέρους κρατών μελών της·
5. ζητεί να χρησιμοποιούνται ενεργητικά και γενναιόδωρα οι ρήτρες "κοινωνικού κινήτρου", "περιβαλλοντικού κινήτρου" και "καταπολέμησης των ναρκωτικών", που περιλαμβάνονται στο νέο Σύστημα Γενικευμένων Προτιμήσεων (ΣΓΠ) για την περίοδο 2002-2004, και οι οποίες προβλέπουν την παραχώρηση συμπληρωματικών προτιμήσεων στις χώρες που σέβονται τους κανόνες της ΔΟΕ, της διεθνούς νομοθεσίας που ισχύει επί περιβαλλοντικών θεμάτων και της καταπολέμησης της παραγωγής και εμπορίας ναρκωτικών·
6. αποδοκιμάζει τη συχνή αδυναμία των κρατών μελών της ΕΕ να τηρούν κοινή θέση κατά την ετήσια συνεδρίαση της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου στη Γενεύη, αμαυρώνοντας με τον τρόπο αυτό την εικόνα της Ένωσης και υπονομεύοντας την ανάπτυξη της εξωτερικής πολιτικής της·
7. ζητεί όλες οι τρίτες χώρες που ευελπιστούν να διατηρούν πολιτικές, οικονομικές, εμπορικές ή οιεσδήποτε σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση να υπογράψουν, επικυρώσουν και να εφαρμόζουν άνευ επιφυλάξεων και αμφιβολιών τα θεμελιώδη κείμενα που υπάρχουν για θέματα δικαιωμάτων του ανθρώπου, συμπεριλαμβανομένου ιδίως του Καταστατικού της Ρώμης που θεσπίζει το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο·
8. προτείνει στην Επιτροπή και το Συμβούλιο να εκπονηθεί διοργανικός Κώδικας Συμπεριφοράς που θα αποσκοπεί στην επίτευξη μεγαλύτερης συνοχής και δικαιοσύνης στην εξωτερική δράση της ΕΕ επί θεμάτων εκδημοκρατισμού και δικαιωμάτων του ανθρώπου· ο κώδικας αυτός θα έπρεπε να διέπει τις σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και των 120 και πλέον κρατών επί των οποίων ισχύει σήμερα η δημοκρατική ρήτρα, ως θεμελιώδες στοιχείο των συμφωνιών κάθε είδους που τα συνδέουν με την ΕΕ·
Στοιχεία για ένα διοργανικό Κώδικα Συμπεριφοράς για τις εξωτερικές σχέσεις της Ένωσης επί θεμάτων δικαιωμάτων του ανθρώπου
9. ζητεί, κατά συνέπεια, να εκπονήσει η Επιτροπή αρχική πρόταση για ένα Κώδικα που θα αποτελέσει αντικείμενο άμεσης απόφασης του Συμβουλίου και του Κοινοβουλίου και θα λαμβάνει υπόψη τουλάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία:
α)
κάθε πολιτική, οικονομική ή εμπορική σχέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τρίτες χώρες που αναγνωρίζονται από τα Ηνωμένα Έθνη ως κράτη που υποθάλπουν ή προστατεύουν την τρομοκρατία αναστέλλεται πάραυτα λόγω παραβίασης της δημοκρατικής ρήτρας· μπορούν να εξαιρούνται μόνο σε περίπτωση που τα μέτρα ανθρωπιστικού χαρακτήρα καθώς και τα πολιτικά μέτρα που αποσκοπούν αποκλειστικά στην παρότρυνση του κράτους παραβάτη να αλλάξει την πολιτική του·
β)
η κατάργηση της θανατική ποινής και η απαίτηση ενός καθολικού μορατόριουμ κατά των εκτελέσεων συνιστά ουσιαστικό στοιχείο των σχέσεων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των τρίτων χωρών, κατά τρόπον ώστε η ύπαρξη της θανατικής ποινής σε μία τρίτη χώρα να συνοδεύεται αναπόφευκτα από την απαίτηση για την κατάργησή της ή με την καθιέρωση καθολικού μορατόριουμ ως σαφούς ένδειξης της θέσης της ΕΕ·
γ)
καμία τρίτη χώρα δεν θα μπορεί να προσχωρήσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση εάν προηγουμένως δεν έχει υπογράψει και επικυρώσει, κατά την ημερομηνία προσχώρησής της, όλες τις θεμελιώδεις συμφωνίες και συμβάσεις που αφορούν τα δικαιώματα του ανθρώπου και οι οποίες θα έχουν υπογραφεί και επικυρωθεί από το σύνολο των κρατών μελών της Ένωσης κατά την ημερομηνία αυτή·
δ)
κάθε τρίτη χώρα που επιθυμεί να συνάψει κάποια Συμφωνία Σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να αποδεικνύει επίσης ότι έχει υπογράψει, επικυρώσει ή προσχωρήσει, κατά την ημερομηνία σύναψης της Συμφωνίας, στις θεμελιώδεις συνθήκες και συμβάσεις επί θεμάτων δικαιωμάτων του ανθρώπου· επίσης, η εν λόγω τρίτη χώρα θα πρέπει να αποδείξει ότι εφαρμόζει επίσης στην πράξη κατά τρόπο ικανοποιητικό τους κανόνες που αναφέρονται στα δικαιώματα του ανθρώπου και ότι δεν κρίνεται υπαίτια για σοβαρές και διαρκείς αθετήσεις ή παραβιάσεις αυτών· προς το σκοπό αυτό, θα χρησιμοποιούνται ως δείκτες οι σχετικές εκθέσεις των Ηνωμένων Εθνών (συμπεριλαμβανομένων των ψηφισμάτων της Επιτροπής για τα δικαιώματα του ανθρώπου, των εκθέσεων των ειδικών εισηγητών και των αποφάσεων των οργανισμών ελέγχου των κυριότερων συμβάσεων), η ετήσια έκθεση που πρέπει να καταρτίζει η προτεινόμενη στο παρόν ψήφισμα υπηρεσία της Ένωσης για τα δικαιώματα του ανθρώπου, οι αποφάσεις των αρμόδιων δικαστικών οργανισμών, όπως είναι το Ευρωπαϊκό, το Διαμερικανικό ή το Αφρικανικό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, και οι εκθέσεις που συντάσσουν οι κυριότερες ΜΚΟ στον τομέα αυτό·
ε)
κάθε τρίτη χώρα που ευελπιστεί να συνάψει με την Ευρωπαϊκή Ένωση οιαδήποτε Συμφωνία Συνεργασίας ή οιαδήποτε συμφωνία πλην των ανωτέρω, θα πρέπει να αποδεικνύει την ετοιμότητά της να υπογράψει, να επικυρώσει, ή να προσχωρήσει, κατά την ημερομηνία σύναψης της Συμφωνίας, στις θεμελιώδεις συνθήκες και συμβάσεις επί θεμάτων δικαιωμάτων του ανθρώπου και να μην έχει κριθεί υπαίτια για σοβαρές και διαρκείς αθετήσεις ή παραβιάσεις των δικαιωμάτων του ανθρώπου, να είναι δε σε θέση να βελτιώσει κατά τρόπο προοδευτικό και αποφασιστικό την εφαρμογή και την αποτελεσματική εγγύησή τους, γεγονός που θα εξετάζεται βάσει των ιδίων προαναφερθέντων δεικτών·
στ)
στις περιπτώσεις περιστασιακών παραβιάσεων των δικαιωμάτων του ανθρώπου, που διαπιστώνονται βάσει των προαναφερθέντων δεικτών, στα μέτρα που λαμβάνει η ΕΕ μπορεί να περιληφθεί η αναστολή των Συμφωνιών που έχουν υπογράψει η ΕΕ και τα κράτη μέλη της με την ενδιαφερόμενη τρίτη χώρα, η διακοπή των επαφών υψηλού επιπέδου και η τροποποίηση των προγραμμάτων συνεργασίας, αναβάλλοντας τα νέα έργα ή χρησιμοποιώντας διαφορετικές διόδους για την παροχή της βοήθειας·
ζ)
κάθε τρίτη χώρα που διατηρεί ή επιθυμεί να συνάψει οιαδήποτε συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει επίσης να σέβεται τις θεμελιώδεις συνθήκες και συμβάσεις επί θεμάτων Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου που έχουν υπογραφεί και επικυρωθεί από το σύνολο των κρατών μελών της Ένωσης·
η)
η εφαρμογή της δημοκρατικής ρήτρας επ' ουδενί δεν μπορεί να επηρεάσει την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας προς τρίτες χώρες, ανεξαρτήτως του είδους των σχέσεών τους με την Ευρωπαϊκή Ένωση· η εν λόγω βοήθεια θα πρέπει, κατά προτίμηση, να διανέμεται από υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών, από τις ΜΚΟ και άλλες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών της εν λόγω χώρας κατά προτεραιότητα έναντι κυβερνητικών διαύλων·
θ)
εάν κρίνεται αναγκαίο, η διαδικασία αναστολής των συμφωνιών θα πρέπει να είναι "mutatis mutandis" η ίδια με εκείνη που θεσπίσθηκε με το άρθρο 7 της Συνθήκης ΕΕ με σκοπό την επιβολή κυρώσεων για τις σοβαρές και διαρκείς παραβιάσεις των δικαιωμάτων του ανθρώπου εκ μέρους των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως ενισχύθηκε από τη Συνθήκη της Νίκαιας, και το οποίο προβλέπει ιδίως την ακρόαση του κράτους-παραβάτη· στο πλαίσιο της διαδικασίας αυτής, ακολουθώντας ειδικότερα τις διατάξεις της Συνθήκης της Νίκαιας, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορεί επίσης να προτείνει στο Συμβούλιο, με απλή πλειοψηφία, την αναστολή μιας συμφωνίας κατ' εφαρμογή της δημοκρατικής ρήτρας·
ι)
Κώδικας Συμπεριφοράς θα πρέπει να ισχύει και για την πιθανή αναθεώρηση όλων των Συμφωνιών που έχει υπογράψει η Ευρωπαϊκή Ένωση με τρίτες χώρες, ανεξαρτήτως της ημερομηνίας σύναψής τους·
10. στόχος της Ένωσης κατά την αξιολόγηση της προόδου που έχουν επιτύχει οι διάφορες χώρες εταίροι επί θεμάτων εκδημοκρατισμού και δικαιωμάτων του ανθρώπου, θα πρέπει να αποτελεί, όχι μόνον η συνεπής αντιμετώπιση χωρών και περιοχών, αλλά κυρίως η αποφυγή άδικων αποτελεσμάτων και συγκριτικών αδικιών και η εφαρμογή δύο μέτρων και δύο σταθμών στις σχέσεις της με αυτές·
11. τονίζει ότι ο Κώδικας αυτός δεν θα πρέπει να εστιάζεται στον πειθαρχικό και κατασταλτικό χαρακτήρα των ρητρών για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά αντίθετα θα πρέπει κατ' ουσίαν να βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό των σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και των τρίτων χωρών μεταξύ όλων των συμβαλλομένων μερών· στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να ενσωματώνει όλα τα πιθανά θετικά κίνητρα, συμπεριλαμβανομένων γενναιόδωρων προγραμμάτων συνεργασίας που επιτρέπουν να βελτιωθεί ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλα τα επίπεδα·
12. εγκρίνει την προσέγγιση της "ανθρωπιστικής βοήθειας που βασίζεται στα ανθρώπινα δικαιώματα" λόγω της σπουδαιότητάς της κατά την πρόληψη των συγκρούσεων στις περιπτώσεις κατά τις οποίες έχει προκληθεί ανθρωπιστική κρίση λόγω βίαιης σύγκρουσης·
13. καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει ότι ο σεβασμός των δικαιωμάτων των γυναικών, ως μέρος των δικαιωμάτων του ανθρώπου, θα περιλαμβάνεται ως ζωτικό στοιχείο σε όλα τα κοινοτικά προγράμματα και ως κριτήριο για τις εξωτερικές σχέσεις με τρίτες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των συμφωνιών εμπορίου και συνεργασίας·
14. απαιτεί όπως η Επιτροπή, σε όλες τις εξωτερικές σχέσεις με τρίτες χώρες, στο πλαίσιο των οποίων χορηγείται οικονομική βοήθεια, καθώς και σε όλες τις εμπορικές συμφωνίες, τις συμφωνίες συνεργασίας και την αναπτυξιακή βοήθεια, να θέτει ως ρητή προϋπόθεση το γεγονός ότι η εμπλεκόμενη χώρα δεσμεύεται να εκριζώσει και να τιμωρεί τις σοβαρότερες μορφές βίας κατά των γυναικών, όπως ο ακρωτηριασμός των γεννητικών οργάνων, ο λιθοβολισμός, η δημόσια διαπόμπευση, τα βασανιστήρια και ο βιασμός σε περιόδους πολέμου· ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ελέγχει συστηματικά εάν οι εν λόγω προϋποθέσεις τηρούνται πραγματικά και να υποβάλλει σχετική έκθεση·
15. παροτρύνει την Επιτροπή να συνεργαστεί με άλλους διεθνείς φορείς, όπως η UNIFEM και η Παγκόσμια Τράπεζα, για να εξασφαλίσει ότι τα θέματα φύλου θα καταστούν μέρος των βασικών αναπτυξιακών αποφάσεων·
16. υπενθυμίζει την υποστήριξή του για τον καθορισμό δίκαιων κοινωνικών προδιαγραφών κατά την άσκηση οικονομικής δραστηριότητας και τη δέσμευσή του ότι θα συμμετάσχει στην προσπάθεια καταπολέμησης της εκμετάλλευσης της εργασίας ανά τον κόσμο· υπογραμμίζει τον πρωταρχικό ρόλο που πρέπει να διαδραματίσουν ο ΠΟΕ και η ΔΟΕ στο θέμα αυτό και επιμένει στην ουσιαστική εφαρμογή κοινού προγράμματος εργασίας του ΠΟΕ και της ΔΟΕ·
17. υπογραμμίζει τη σημασία των προγραμμάτων όπως το ΜΕDA και το TACIS στην προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του εκδημοκρατισμού σε ιδιαίτερα ευαίσθητες περιοχές του κόσμου·
18. καλεί την Επιτροπή να εντείνει τις προσπάθειές της ενόψει της έγκρισης μιας συνοπτικής Πράσινης Βίβλου για την κοινωνική ευθύνη των επιχειρήσεων·
19. ζητεί από την Επιτροπή να διευκρινίσει τα μέτρα που πρέπει να εφαρμοσθούν για να εξασφαλισθεί η αποτελεσματική τήρηση των κωδίκων συμπεριφοράς των επιχειρήσεων που καταρτίσθηκαν από διεθνείς οργανισμούς όπως ο ΟΗΕ, η ΔΟΕ και ο ΟΟΣΑ·
20. ενθαρρύνει την Επιτροπή να ανοίξει εθνικά σημεία επαφής για τον έλεγχο των γενικών κατευθύνσεων του ΟΟΣΑ για τις Πολυεθνικές Επιχειρήσεις από τον Ιούνιο 2000 στις αντιπροσωπείες της στις τρίτες χώρες, παρόμοια με τα εθνικά σημεία επαφής σε όλα τα κράτη μέλη·
21. υπενθυμίζει ότι το άρθρο 13 της Συνθήκης ΕΚ υποχρεώνει την Ευρωπαϊκή Ένωση να καταπολεμά τις διακρίσεις λόγω φύλου, φυλετικής ή εθνικής καταγωγής, θρησκεύματος ή θρησκευτικών πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού. Αυτή η υποχρέωση πρέπει, όχι μόνο θεωρητικώς αλλά και στην πράξη, να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης τόσο σε σχέση με τους σημερινούς και τους μελλοντικούς εμπορικούς εταίρους όσο και στις διαπραγματεύσεις με τις υποψήφιες χώρες σχετικά με την πλήρωση των κριτηρίων της Κοπεγχάγης·
Προτάσεις θεσμικού χαρακτήρα
22. θεωρεί απαραίτητη την κοινοτικοποίηση της ΚΕΠΠΑ το ταχύτερο δυνατό ως μόνου μέσου για να εξασφαλισθεί πραγματική συνεκτικότητα στις δράσεις της Ένωσης στον τομέα αυτό και να αντιμετωπισθεί η σημερινή κατάσταση στο πλαίσιο της οποίας τα διάφορα θεσμικά όργανα και ιδίως το Συμβούλιο πρέπει να ασχοληθούν με τα θέματα αυτά, τόσο σε γεωγραφικό όσο και σε θεματικό επίπεδο, σε ορισμένες περιπτώσεις σε κοινοτικό και σε άλλες σε διακυβερνητικό πλαίσιο (ΚΕΠΠΑ)·
23. καλεί τη Συνέλευση για το Μέλλον της Ευρώπης να εξετάσει ποιες θεσμικές μεταρρυθμίσεις απαιτούνται, σύμφωνα με το πνεύμα του παρόντος ψηφίσματος, για την ενίσχυση του ρόλου της Ένωσης κατά την προώθηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των δημοκρατικών αρχών μέσω της ΚΕΠΠΑ·
24. προτείνει στο Κοινοβούλιο που θα προκύψει από τις προσεχείς εκλογές του 2004 να συστήσει Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου που θα είναι αρμόδια για θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εκδημοκρατισμού στις τρίτες χώρες και σχέσεων με τις διεθνείς οργανώσεις προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου·
25. υποστηρίζει τη δημιουργία Υπηρεσίας της ΕΕ για τα δικαιώματα του ανθρώπου και τη δημοκρατία, όπως προτάθηκε στα πορίσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Κολωνίας·
26. κρίνει ότι η εν λόγω υπηρεσία θα πρέπει να εκτελεί καθήκοντα ενημέρωσης και παροχής συμβουλών, όπως ακριβώς προτείνεται από την Επιτροπή των Σοφών, και ειδικότερα να πραγματοποιεί παγκόσμια ανασκόπηση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε κάθε χώρα, ούτως ώστε να λαμβάνεται ειδικότερα υπόψη από τα θεσμικά όργανα της Ένωσης κατά τη χάραξη και εκτέλεση των διαφόρων τομέων πολιτικής της Ένωσης·
27. πιστεύει ότι ένα άλλο καθήκον αυτής της υπηρεσίας για τα δικαιώματα του ανθρώπου και τη δημοκρατία θα πρέπει να είναι η ετήσια αξιολόγηση, υπό το πρίσμα του παρόντος Κώδικα Συμπεριφοράς, όλων των συμφωνιών συνεργασίας και σύνδεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τρίτων χωρών·
28. φρονεί ότι μεταξύ των δραστηριοτήτων της εν λόγω υπηρεσίας για τα δικαιώματα του ανθρώπου και τη δημοκρατία θα μπορούσε να συμπεριληφθεί η αποτίμηση του αντικτύπου των μη διαρθρωτικών μέτρων, λόγω της μεγάλης σπουδαιότητάς τους στις διαδικασίες συμφιλίωσης μετά από ένοπλες συγκρούσεις, στο πλαίσιο της ενσωμάτωσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας στα προγράμματα βοήθειας της ΕΕ·
29. εκτιμά ότι, πριν από την υπογραφή μια συμφωνίας προσχώρησης, σύνδεσης ή συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και τρίτης χώρας, η Επιτροπή θα πρέπει να συντάσσει έκθεση σχετικά με την κατάσταση όσον αφορά τις δημοκρατικές αρχές και τα ανθρώπινα δικαιώματα στη χώρα αυτή, συνιστώντας εάν θα πρέπει να ολοκληρωθούν ή όχι οι τρέχουσες διαπραγματεύσεις· το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να εκφράσουν τη γνώμη τους σχετικά με την εν λόγω σύσταση εφόσον για την υπογραφή της εν λόγω συμφωνίας θα απαιτείται η σύμφωνη γνώμη και των δύο θεσμικών οργάνων·
30. ζητεί, στο πλαίσιο του πολιτικού διαλόγου και της εξέτασης των εγγράφων στρατηγικής κάθε χώρας, να δοθεί έμφαση στην ανάγκη διασφάλισης του δικαιώματος στην παιδεία και πιστεύει ότι η καθολική πρόσβαση στην εκπαίδευση θα πρέπει να θεωρείται θεματική προτεραιότητα δεδομένου ότι η πρόσβαση στην εκπαίδευση συνιστά κατ' ουσίαν ένα από τα θεμελιώδη δικαιώματα·
31. καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει ότι οι εκθέσεις που συντάσσονται από τις εξωτερικές αντιπροσωπείες της Επιτροπής στον τομέα αυτό θα διαβιβάζονται επίσης δεόντως και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·
32. αντιλαμβάνεται ότι οι καταστάσεις συγκρούσεων προκαλούν σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και, στο πλαίσιο αυτό, πιστεύει ότι η παιδεία για την ειρήνη ως αναπόσπαστο τμήμα των ειρηνευτικών μέτρων και των μέτρων διατήρησης της ειρήνης θα πρέπει να συνιστά μια από τις προτεραιότητες της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για την δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα στο πλαίσιο της πρόληψης των συγκρούσεων·
33. θεωρεί απαραίτητη τη συμβολή στην κοινωνία των πολιτών για τη διαμόρφωση και την παρακολούθηση της πολιτικής της Ένωσης στους τομείς αυτούς, και υποστηρίζει τη συνέχιση των περιοδικών φόρουμ συζητήσεων σχετικά με τα δικαιώματα του ανθρώπου που διεξάγονται σε συνεργασία με την προεδρία και με τη συμμετοχή των θεσμικών οργάνων της Ένωσης καθώς και εκπροσώπων ακαδημαϊκών φορέων και των ΜΚΟ·
o o o
34. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή.
2 ΕΕ C 65 Ε της 14.3.2002, σ. 336· ΕΕ C 377 της 29.12.2000, σ. 336· ΕΕ C 98 της 9.4.1999, σ. 267 και 270· ΕΕ C 20 της 20.1.1997, σ. 161· ΕΕ C 126 της 22.5.1995, σ. 15· ΕΕ C 115 της 26.4.1993, σ. 214· ΕΕ C 267 της 14.10.1991, σ. 165· ΕΕ C 47 της 27.2.1989, σ. 61· ΕΕ C 99 της 13.4.1987, σ. 157· ΕΕ C 343 της 31.12.1985, σ. 29· ΕΕ C 172 της 2.7.1984, σ. 36· ΕΕ C 161 της 20.6.1983, σ. 58.