Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής (COM(2001) 210 – C5&nbhy;0394/2001),

–  έχοντας υπόψη τη Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης ΑΚΕ-ΕΕ, και συγκεκριμένα το άρθρο 66 αυτής,

–  έχοντας υπόψη την εκστρατεία "Jubilee 2000", που ζητεί την ακύρωση του χρέους,

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση του Καΐρου και το σχέδιο δράσης της Διάσκεψης Κορυφής Αφρικής-Ευρώπης (3-4 Απριλίου 2000),

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση της Διάσκεψης Κορυφής της Χιλιετίας των Ηνωμένων Εθνών (6-8 Σεπτεμβρίου 2000),

–  έχοντας υπόψη τη δήλωση των Βρυξελλών και το σχέδιο δράσης που εγκρίθηκε από την Τρίτη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες (20 Μαΐου 2001),

–  έχοντας υπόψη τις δηλώσεις της διάσκεψης της Ομάδας G8, ιδίως τις δηλώσεις της Κολωνίας (Ιούνιος 1999) και της Γένοβας (Ιούλιος 2001),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση 98/453/ΕΚ του Συμβουλίου της 6ης Ιουλίου 1998 για την παροχή έκτακτης βοήθειας στις υπερχρεωμένες χώρες ΑΚΕ(1),

–  έχοντας υπόψη τα ψηφίσματα της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ίσης Εκπροσώπησης ΑΚΕ-ΕΕ σχετικά με το χρέος των χωρών ΑΚΕ, τα οποία εγκρίθηκαν στις 24 Σεπτεμβρίου 1998 στις Βρυξέλλες,

–  έχοντας υπόψη τα προγενέστερα ψηφίσματά του σχετικά με το εξωτερικό χρέος των φτωχών χωρών, και κυρίως τα ψηφίσματα της 16ης Ιανουαρίου 19982(2) και της 18ης Μαΐου 20003(3),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 47, παράγραφος 1, του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Ανάπτυξης και Συνεργασίας (A5-0075/2002),

Α.  έχοντας υπόψη ότι, σε πολλές περιπτώσεις, το ύψος της αναπτυξιακής βοήθειας που έχουν λάβει ορισμένες υπερχρεωμένες χώρες είναι χαμηλότερο από τα ποσά που έχουν εκταμιεύσει για την εξυπηρέτηση του χρέους,

Β.  έχοντας υπόψη ότι η πλειοψηφία των κρατών που θεωρούνται από το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα ως υπερχρεωμένες φτωχές χώρες (ΥΦΧ) είναι κράτη ΑΚΕ, και ότι το βάρος του χρέους σε αυτές τις χώρες αποτελεί μείζον εμπόδιο για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη,

Γ.  έχοντας υπόψη ότι η πτώση των τιμών των πρώτων υλών κατά τα τελευταία έτη και το γεγονός ότι, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, η σχέση χρέους/εξαγωγών μετεβλήθη από 50,5 % το 1975 σε 236,9 % το 1996,

Δ.  εκτιμώντας ότι το χρέος των ΥΦΧ αυξήθηκε με τον τρόπο αυτό από 147 δισ. δολ. το 1989 σε 214 δισ. δολ. το 2001, κάτι το οποίο είναι γι' αυτές δυσβάσταχτο βάρος,

Ε.  έχοντας υπόψη ότι η πρωτοβουλία ΥΦΧ επ' ουδενί δεν επαρκεί για να λυθεί το πρόβλημα αυτό, και ότι στην πραγματικότητα δεν μειώνει το ονομαστικό χρέος των ΥΦΧ· διαπιστώνοντας ότι μόνο 23 από τις χώρες ΥΦΧ, ο συνολικός αριθμός των οποίων ανέρχεται σε 42, είναι επιλέξιμες για το εν λόγω πρόγραμμα,

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η φτώχεια σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες ενδέχεται να επιδεινωθεί, καθώς τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 έχουν συμβάλει περαιτέρω στην υφιστάμενη παγκόσμια οικονομική επιβράδυνση, και ότι αυτές ακριβώς οι συνθήκες απόλυτης ένδειας μπορεί να προκαλέσουν εκ νέου ενέργειες απελπισίας,

Ζ.  εκτιμώντας ότι, για να σπάσει ο φαύλος κύκλος της φτώχειας στις ΥΦΧ, είναι σημαντικό να καταπολεμηθούν οι βασικές αιτίες της διαμάχης προκειμένου να εξασφαλισθεί μια διαρκής ειρήνη και να εγκαθιδρυθεί ως πρώτο βήμα η ειρήνη, έτσι ώστε να επιτραπεί η αποτελεσματική χρήση όλων των αποδεσμευόμενων πόρων λόγω της ελάφρυνσης του χρέους· ότι είναι πράγματι σαφές ότι τα σχέδια ανάπτυξης είναι καταδικασμένα να αποτύχουν όταν επικρατούν συνθήκες πολέμου ή εξαιρετικά σφοδρών συγκρούσεων (π.χ. μεταξύ άλλων στις περιπτώσεις της Αγκόλας, της Κολομβίας, της Σιέρρα Λεόνε και της Παλαιστίνης),

Η.  εκτιμώντας ότι οι προσπάθειες κινητοποίησης πρόσθετων πόρων για την ελάφρυνση του χρέους θα πρέπει να θεωρούνται ως μέρος της συνολικής προσπάθειας για την ενίσχυση των πόρων που στηρίζουν τους στόχους της κοινωνικής και ανθρώπινης ανάπτυξης,

Θ.  υπενθυμίζοντας ότι στη δήλωση του Γκέτεμποργκ και στα συμπεράσματα του Λάκεν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανέλαβε τη δέσμευση της ΕΕ ως προς την επίτευξη του επίσημου στόχου των Ηνωμένων Εθνών για τη διάθεση 0,7% του ΑΕγχΠ στην αναπτυξιακή βοήθεια, και ότι ενόψει της διεξαγωγής της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών "Χρηματοδότηση για την Ανάπτυξη" τον Μάρτιο του 2002 και της Διάσκεψης Κορυφής για τη Γη (Σεπτέμβριος 2002, Γιοχάνεσμπουργκ), θα πρέπει να καθοριστεί ένα ακριβές χρονοδιάγραμμα συνοδευόμενο από τα απαραίτητα μέσα για την επίτευξη του εν λόγω στόχου,

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάπτυξη του ανθρώπου έχει ουσιαστική σημασία για την επίτευξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ότι τα θεμελιώδη και βασικά δικαιώματα, όπως είναι το δικαίωμα στη ζωή, στην εργασία και την ευημερία, αποτελούν με τη σειρά τους τη βάση της ανάπτυξης του ανθρώπου,

ΙΑ.  έχοντας υπόψη ότι, παρά το γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν διαθέτει δυστυχώς αρμοδιότητες για το ΕΤΑ, λαμβάνει ετησίως οικονομικές πληροφορίες σχετικά με αυτό και είναι αρμόδιο για την ετήσια έγκριση της διαχείρισης της Επιτροπής όσον αφορά την εκτέλεση του ΕΤΑ,

1.  επισημαίνει ότι τα τελευταία χρόνια έχουν χορηγηθεί πολλά δάνεια στις χώρες ΑΚΕ με στόχο την εξασφάλιση της χρηματοδότησης του χρέους ή των τόκων των υφιστάμενων δανείων και όχι για νέες επενδύσεις, και ότι είναι σημαντικό να διακοπεί αυτός ο φαύλος κύκλος που ευνοεί τη φτώχεια·

2.  δέχεται με ικανοποίηση την πρόταση της Επιτροπής που συμπληρώνει τις υπόλοιπες δράσεις που έχουν αναληφθεί υπέρ των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών με βάση τις κατευθυντήριες γραμμές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, και η οποία θα δώσει στις φτωχότερες χώρες ΑΚΕ τη δυνατότητα να σημειώσουν προόδους ως προς την καταπολέμηση της φτώχειας·

3.  θεωρεί ότι μια μεταρρύθμιση με στόχο να καταστούν πιο δίκαια τα διεθνή οικονομικά και εμπορικά συστήματα είναι σε θέση να δώσει μια ευκαιρία στις χώρες αυτές προκειμένου να εξέλθουν από την αθλιότητα·

4.  εκφράζει ωστόσο τη λύπη του για το γεγονός ότι δεν εκλήθη επισήμως να διατυπώσει γνώμη·

5.  εκτιμά ότι η ενισχυμένη πρωτοβουλία υπέρ των υπερχρεωμένων φτωχών χωρών που αναγνωρίζει την αποτυχία των προηγούμενων προγραμμάτων που βασίσθηκαν σε αμιγώς μακροοικονομικές στρατηγικές και υποτίθεται ότι συνδέει την ελάφρυνση του χρέους με τη μείωση της φτώχειας (όρος που βασίζεται στα Έγγραφα Στρατηγικής για τη μείωση της φτώχειας) καθιστώντας περισσότερο ευέλικτα τα κριτήρια επιλεξιμότητας, παραμένει ανεπαρκής στο σημερινό πλαίσιο παγκοσμιοποίησης της οικονομίας·

6.  τάσσεται υπέρ ορισμένων εναλλακτικών προσπαθειών με σκοπό την επανεξέταση των κατώτερων ορίων ανοχής του χρέους από πλευράς ανάπτυξης του ανθρώπου·

7.  εκτιμά ότι η διαδικασία ελάφρυνσης του δημόσιου χρέους θα πρέπει να επιταχυνθεί και να εμβαθυνθεί υπό τον όρο ότι οι ευεργετούμενες κυβερνήσεις των ενδιαφερομένων χωρών σέβονται τα δικαιώματα του ανθρώπου και τις αρχές της χρηστής διακυβέρνησης και δίνουν προτεραιότητα στην εξάλειψη της φτώχειας·

8.  τονίζει ότι η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους θα εξαρτηθεί από τη διατήρηση υγιών οικονομικών πολιτικών, την ενισχυμένη διαχείριση του χρέους και τη χορήγηση κατάλληλης χρηματοδότησης· από αυτήν την άποψη, και στο πλαίσιο των διαφόρων μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων πρωτοβουλιών στήριξης, οι προνομιακοί δεσμοί ορισμένων κρατών μελών, και εν γένει των περισσότερο βιομηχανοποιημένων εξ αυτών, με ορισμένες ΥΦΧ θα μπορούσαν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην παρακολούθηση της φάσης οικονομικής προσαρμογής και μετάβασης, μετά από την παραγραφή του χρέους, με την προοπτική της σταδιακής ένταξης των εν λόγω χωρών στη διεθνή οικονομία·

9.  είναι της άποψης ότι η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των δημοσίων δαπανών αποτελεί έναν από τους καταλληλότερους τρόπους προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι πόροι που λαμβάνονται για την ελάφρυνση του χρέους σε συνδυασμό με τους υπόλοιπους πόρους και την εξωτερική ενίσχυση, συμβάλλουν αποτελεσματικά στον περιορισμό της φτώχειας·

10.  εκτιμά ότι οι επιπρόσθετοι πόροι που λαμβάνουν οι κυβερνήσεις για την ελάφρυνση του χρέους θα πρέπει να διατίθενται για κοινωνικά έργα σε συντονισμό με τους χορηγούς και την κοινωνία των πολιτών, συμβάλλοντας στην αύξηση των κοινωνικών δαπανών σε τομείς όπως η πρωτοβάθμια εκπαίδευση και η υγειονομική περίθαλψη, το πρόβλημα του AIDS και άλλα μέτρα για τον περιορισμό της φτώχειας·

11.  συνιστά ότι η κατάρτιση Εγγράφων Στρατηγικής για τη μείωση της φτώχειας από κοινού με τις ενδιαφερόμενες χώρες θα πρέπει να αποτελεί διαφανή συμμετοχική διαδικασία, στην οποία η κοινωνία των πολιτών συμμετέχει για τον καθορισμό των αναπτυξιακών προτεραιοτήτων·

12.  επισημαίνει ότι τα έγγραφα στρατηγικής για τη μείωση της φτώχειας παρέχουν ένα μέσο για τον σχηματισμό εταιρικών σχέσεων με χορηγούς βοήθειας και ένα πλαίσιο για τις παρεμβάσεις των χορηγών και άλλων εταίρων προκειμένου να εξασφαλίζεται η πλήρης ένταξη της εξωτερικής ενίσχυσης στα εθνικά προγράμματα·

13.  ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παράσχουν τεχνική βοήθεια στις χώρες ΑΚΕ προκειμένου να τεθούν σε εφαρμογή συστήματα διαχείρισης του χρέους, περιλαμβανομένου και του εσωτερικού χρέους· επίσης, ζητεί την καθιέρωση μηχανισμών που θα διασφαλίζουν ότι τα μερίσματα που προέρχονται από τους πόρους για την ελάφρυνση της φτώχειας θα επενδύονται σε προγράμματα για την ανθρώπινη ανάπτυξη βάσει του προτύπου που δημιούργησε το Πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, τις "Διευκολύνσεις Εθνικής Εταιρικής Σχέσης", συστήματα που θα μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για τον συντονισμό μεταξύ των χορηγών και των ΠΧΟ (Πολυμερών Χρηματοδοτικών Οργανισμών) με στόχο τον έλεγχο της χρήσης των αποδεσμευόμενων πόρων·

14.  επισημαίνει ότι η επιτυχία της πρωτοβουλίας υπέρ των ΥΦΧ απαιτεί συντονισμό μεταξύ των διαφόρων χορηγών και πιστωτών και ότι κατά τη θέση σε εφαρμογή των σχεδίων για την ελάφρυνση του χρέους απαιτείται ίση κατανομή του βάρους αυτής της λειτουργίας·

15.  παροτρύνει τις τράπεζες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα των βιομηχανικών χωρών να επιδείξουν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα ως προς τη χορήγηση της βοήθειας, να άρουν τα εμπόδια γραφειοκρατίας και να εναρμονίζουν τις διαδικασίες τους με σκοπό τη μείωση των καθυστερήσεων και του κόστους των συναλλαγών στο ελάχιστο·

16.  τονίζει ότι η αυστηρή επίβλεψη της λειτουργίας των μηχανισμών για τις ΥΦΧ και των άλλων μηχανισμών που προτάθηκαν για την ελάφρυνση του χρέους, είναι θεμελιώδους σημασίας για την καταπολέμηση της διαφθοράς και των καταχρήσεων και είναι αναγκαία ώστε να διασφαλισθεί η δίκαιη, αποτελεσματική και αποδοτική ελάφρυνση του χρέους·

17.  εκτιμά ότι, εφόσον δεν εκπροσωπούνται όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ στην Ομάδα G8, η ΕΕ θα πρέπει να συντονίσει τις κοινοτικές προτάσεις στους κόλπους αυτής της ομάδας, της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ προκειμένου να υπάρξει σημαντική χρηματοδοτική ενίσχυση για την ελάφρυνση του χρέους, διαδραματίζοντας πλήρως τον ρόλο της ως βασικός χορηγός βοήθειας σε παγκόσμια κλίμακα·

18.  λαμβάνοντας υπόψη τα πρόσφατα γεγονότα, η πρωτοβουλία υπέρ των ΥΦΧ θα πρέπει να προβλέπει επιπρόσθετη ενίσχυση στο στάδιο της εκτέλεσης υπό την επιφύλαξη ότι δεν έχουν επέλθει σημαντικές αλλαγές στις οικονομικές συνθήκες κάποιας χώρας λόγω εκτάκτων εξωτερικών περιστάσεων·

19.  εκτιμά ότι το εμπόριο αποτελεί σημαντική πηγή ανάπτυξης και μείωσης της φτώχειας και ότι η αυξημένη πρόσβαση στις αγορές θα δώσει σημαντική ώθηση στην ανάπτυξη·

20.  απευθύνει έκκληση στους ΠΧΟ, στον ΠΟΕ και σε άλλους πολυμερείς οργανισμούς που συμμετέχουν στην "Πρωτοβουλία Ολοκληρωμένου Πλαισίου" να εντείνουν την τεχνική βοήθεια που συνδέεται με τις εμπορικές συναλλαγές με τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, προκειμένου να τις συνδράμουν ώστε να υπερπηδήσουν τα εσωτερικά εμπόδια που τίθενται για την εμπορική ολοκλήρωση·

21.  ζητεί να αναθεωρηθούν οι κανόνες του ΠΟΕ προκειμένου να υλοποιηθούν οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης που ορίσθηκαν στο Ρίο το 1992 και θεωρεί ότι οι στόχοι αυτοί πρέπει να συμβάλουν στον καθορισμό νέων κανόνων των μηχανισμών που κατευθύνουν την παγκόσμια οικονομία με σκοπό την αποτελεσματική καταπολέμηση της φτώχειας·

22.  υπενθυμίζει ότι η πρωτοβουλία ΥΦΧ, και γενικότερα τα μέτρα ακύρωσης ή μείωσης του χρέους, δεν πρέπει να αποτελέσουν πρόφαση για μείωση της αναπτυξιακής βοήθειας·

23.  αναγνωρίζει ότι για τις περισσότερες χώρες με χαμηλό εισόδημα, η λήψη επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας παραμένει απαραίτητο συμπλήρωμα για την κινητοποίηση εγχώριων πόρων και για την ενθάρρυνση των ξένων επενδύσεων προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι ανάπτυξης και μείωσης της φτώχειας (στόχοι του 2015)·

24.  υπενθυμίζει στο πλαίσιο αυτό τη δέσμευση για επίτευξη το συντομότερο δυνατόν του στόχου των Ηνωμένων Εθνών για χορήγηση επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας σε ποσοστό 0,7% του ΑΕγχΠ , τον οποίο έχουν υιοθετήσει και η ΕΕ και τα κράτη μέλη της, όπως ακριβώς διατυπώθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Γκέτεμποργκ και επιβεβαιώθηκε κατά τη Συμβούλιο Ανάπτυξης των Βρυξελλών της 8ης Νοεμβρίου 2001· μια συγκεκριμένη πρόταση για την επίτευξη του στόχου 0,7% και ένα ακριβές χρονοδιάγραμμα εκ μέρους των πλέον βιομηχανοποιημένων χωρών (G8) προς αυτήν την κατεύθυνση θα αποτελούσε ένα αδιαμφισβήτητο μήνυμα με στόχο τη συμβολή της διεθνούς κοινότητας στην επιτυχία της Διάσκεψης του Monterrey για το μέλλον της ίδιας της αναπτυξιακής συνεργασίας·

25.  απαιτεί για μία ακόμη φορά την ενσωμάτωση του ΕΤΑ στον γενικό προϋπολογισμό για την ανάπτυξη της ΕΕ εφόσον κατ' αυτόν τον τρόπο θα αυξηθεί σημαντικά η διαφάνεια, η προβολή και η συνοχή της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ· καλεί την Ισπανική Προεδρία, στο πλαίσιο της Σύμβασης για το Μέλλον της Ευρώπης και των γενικών προετοιμασιών για την προσεχή ΔΚΔ, να υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις για να ενταχθεί το ΕΤΑ στον κοινοτικό προϋπολογισμό·

26.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Επιτροπή, στο Συμβούλιο ΑΚΕ-ΕΕ, στα ΗΕ, στο ΔΝΤ και στην Παγκόσμια Τράπεζα.

(1) ΕΕ L 198 της 15.7.1998, σ. 40. (2) 2 ΕΕ C 34 της 2.2.1998, σ. 196. (3) 3 ΕΕ C 59 της 23.2.2001, σ. 239.