Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

-   έχοντας υπόψη την οδηγία 95/46/ΕΚ ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Οκτωβρίου 1995, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών(1) και τον κανονισμό του Συμβουλίου (ΕΟΚ) 2299/89, της 24ης Ιουλίου 1989, για τη θέσπιση κώδικα συμπεριφοράς για τα ηλεκτρονικά συστήματα κράτησης θέσεων(2),

Α  . έχοντας επίγνωση του γεγονότος ότι, από τις 11 Σεπτεμβρίου 2001, οι Ηνωμένες Πολιτείες μεταρρύθμισαν ριζικά τη νομοθεσία τους προκειμένου να διασφαλίσουν την εσωτερική τους ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένου και του τομέα των μεταφορών, και ότι, στις 19 Νοεμβρίου 2001, εκδόθηκε ο νόμος για την ασφάλεια της αεροπλοΐας και των μεταφορών (Aviation and Transportation Security Act)(3) και, στις 5 Μαΐου 2002, το μεταρρυθμιστικό νόμο του 2002 για την ενίσχυση της ασφάλειας των συνόρων και την είσοδο βάσει θεώρησης (Enhanced Border Security and Visa Entry Reform Act)(4) καθώς και άλλα συναφή μέτρα τα οποία αφορούν, για τις υπερατλαντικές πτήσεις μόνο, περίπου 10-11 εκατομμύρια επιβάτες το χρόνο,

Β  . λαμβάνοντας υπόψη ότι, αρχικά, η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών περιορίστηκε στο να ζητεί από τις αεροπορικές εταιρείες τη διαβίβαση δεδομένων σχετικά με τους επιβάτες και τα μέλη του πληρώματος (δηλωτικό επιβατών) (βλ. σημείωση i στο τέλος του κειμένου(5)) μέσω του Προηγμένου Συστήματος Πληροφοριών Επιβατών (Advance Passenger Information System)· λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι στη συνέχεια ερμήνευσε την προσωρινή συμφωνία κατά τρόπο που να επιβάλλει, με την απειλή αυστηρών κυρώσεων, άμεση πρόσβαση στα ηλεκτρονικά συστήματα κράτησης θέσεων και ιδίως στο "αρχείο ονομάτων επιβατών" (Passenger Name Record-PNR) το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει, εκτός των στοιχείων της ταυτότητας, κάθε άλλου είδους πληροφορία(6), συμπεριλαμβανομένων και ευαίσθητων πληροφοριών με την έννοια του άρθρου 8 της οδηγίας 95/46/ΕΚ,

Γ  . συμμεριζόμενο τις αμφιβολίες και τις ανησυχίες που εξέφρασαν οι εθνικές αρχές(7) όσον αφορά τη νομιμότητα αυτής της απαίτησης, ακόμη και στο πλαίσιο της νομοθεσίας των Ηνωμένων Πολιτειών, και εκφράζοντας, ιδίως, την αμφιβολία του για το κατά πόσον συμβιβάζεται με τη νομοθεσία της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων, δεδομένου ότι υπάρχει κίνδυνος να μετατραπούν εκ των πραγμάτων οι βάσεις δεδομένων των συστημάτων κράτησης θέσεων σε πεδίο "εξόρυξης δεδομένων" για την κυβέρνηση των ΗΠΑ,

Δ  . εκφράζοντας αμφιβολίες για την "επάρκεια της προστασίας" των δεδομένων αυτών (βλ. σημείωση ii στο τέλος του κειμένου(8)i) μετά τη μεταφορά τους σε αμερικανικές βάσεις δεδομένων· εκφράζοντας τη λύπη του για το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν κίνησε εγκαίρως τη διαδικασία αξιολόγησης της συμβατότητας της αμερικανικής νομοθεσίας με το κοινοτικό δίκαιο(9),

Ε  . λαμβάνοντας υπόψη ότι η νέα νομοθεσία την οποία πρότειναν οι υπηρεσίες μετανάστευσης των Ηνωμένων Πολιτειών(10) θα επέτρεπε να καταστήσει δυνατόν να υπερκερασθούν οι περιορισμοί του υφισταμένου συστήματος διαβίβασης, του αποκαλούμενου US EDIFACT, μέσω του αναλυτικότερου μορφοτύπου UN EDIFACT, ο οποίος δίνει τη δυνατότητα συμπερίληψης της διεύθυνσης στις ΗΠΑ, του αριθμού, της ημερομηνίας και του τόπου θεώρησης (όπως απαιτεί η παράγραφος 402 του EBSV) καθώς και να καθοριστεί καλύτερα το πεδίο εφαρμογής του PNR, περιορίζοντάς το σε προκαθορισμένες πληροφορίες,

1.   εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η Επιτροπή καθυστέρησε να υποβάλει προς συζήτηση στο Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο ένα ζήτημα το οποίο εκκρεμεί εδώ και περισσότερους από δέκα πέντε μήνες, αφορά την προστασία των δεδομένων και έχει τεράστιες επιπτώσεις σε άλλες πολιτικές της Κοινότητας (μεταφορές, μετανάστευση) και της Ένωσης (αστυνομική και δικαστική συνεργασία, καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος)·

2.   εκφράζει την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι η Επιτροπή, ως θεματοφύλακας των Συνθηκών και του κοινοτικού δικαίου, δεν εκπλήρωσε επιμελώς τις υποχρεώσεις της, και ιδίως για το γεγονός ότι:

3.   εκφράζει τη λύπη του για την κοινή δήλωση των υπαλλήλων ΕΕ και ΗΠΑ, της 19ης Φεβρουαρίου 2003, η οποία στερείται απολύτως νομικής βάσης και θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως έμμεση πρόσκληση προς τις εθνικές αρχές να παραβούν το κοινοτικό δίκαιο· αναθέτει στον Πρόεδρό του να κινήσει τη διαδικασία που προβλέπει το άρθρο 91 του Κανονισμού του, προκειμένου να εξακριβώσει εάν έχει τη δυνατότητα προσφυγής στο Δικαστήριο·

4.   εκτιμά ότι οι ενδεχόμενες μελλοντικές διαπραγματεύσεις πρέπει να βασίζονται, αφενός, στις κοινοτικές αρμοδιότητες σε θέματα εναερίων μεταφορών, οι οποίες, σε επίπεδο υπερατλαντικών σχέσεων, αφορούν 10-11 εκατομμύρια επιβατών το χρόνο και για τις οποίες η Επιτροπή προτίθεται να διαπραγματευθεί συμφωνία "ανοικτών ουρανών", και, αφετέρου, στις κοινοτικές αρμοδιότητες σε θέματα μεταναστευτικής πολιτικής· εκφράζει, εξάλλου, την έκπληξή του για το γεγονός ότι τα θέματα αυτά δεν εξετάστηκαν στο πλαίσιο των συμφωνιών αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας, τα οποία βρίσκονται πλέον σε πολύ προχωρημένο στάδιο·

5.   ζητεί από την Επιτροπή να διασφαλίσει την αναστολή των επιπτώσεων των μέτρων που έλαβαν οι αμερικανικές αρχές μέχρι την έγκριση της απόφασης σχετικά με τη συμβατότητα αυτών των μέτρων με το κοινοτικό δίκαιο·

6.   ζητεί από την Επιτροπή να εξετάσει τα προβλήματα που θίγει το παρόν ψήφισμα και επιφυλάσσεται να εξετάσει τη συνέχεια που θα δοθεί πριν την προσεχή διάσκεψη κορυφής ΕΕ/ΗΠΑ·

7.   αναθέτει στον πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Επιτροπή, στο Συμβούλιο, στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών, καθώς και στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών.

(1) ΕΕ L 281 της 23.11.1995, σ. 31. (2) ΕΕ L 220 της 29.7.1989, σ. 1. (3) Νόμος για την ασφάλεια της αεροπλοΐας και των μεταφορών (Aviation and Transportation Security Act) της 19ης Νοεμβρίου 2001 (107-71), προσωρινοί κανόνες του Υπουργείου Οικονομικών (τελωνεία) – Δηλωτικά επιβατών και πληρώματος που απαιτούνται για τις πτήσεις επιβατών ξένων αερομεταφορέων προς τις Ηνωμένες Πολιτείες (ομοσπονδιακό μητρώο, 31 Δεκεμβρίου 2001) και πληροφορίες αρχείου ονομάτων επιβατών που απαιτούνται για τους επιβάτες πτήσεων ξένων αερομεταφορέων προς ή από τις Ηνωμένες Πολιτείες (ομοσπονδιακό μητρώο, 25 Ιουνίου 2002). (4) Ο νόμος αυτός τροποποιεί τις οικείες διατάξεις του νόμου για τη μετανάστευση και την εθνικότητα. (5) i Η παράγραφος 44909 τροποποιήθηκε με την προσθήκη, εν τέλει, των εξής διατάξεων: (γ) ΠΤΗΣΕΙΣ ΞΕΝΩΝ ΑΕΡΟΜΕΤΑΦΟΡΕΩΝ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΗΝΩΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ. (1) ΓΕΝΙΚΑ. Το αργότερο 60 ημέρες από την ημερομηνία ψήφισης του νόμου περί ασφάλειας της αεροπλοΐας και των μεταφορών, κάθε εταιρεία και αερομεταφορέας που εκτελεί πτήσεις από το εξωτερικό προς τις Ηνωμένες Πολιτείες διαβιβάζει στον Επίτροπο Τελωνείων, διά της ηλεκτρονικής οδού, δηλωτικό επιβατών και πληρώματος που περιέχει τις πληροφορίες που διευκρινίζονται στην παράγραφο (2). Οι μεταφορείς μπορούν να χρησιμοποιούν το προηγμένο σύστημα πληροφοριών επιβατών (APIS) το οποίο θεσπίζεται με την παράγραφο 431 του νόμου περί δασμολογήσεως του 1930 (19 U.S.C. 1431) για να παράσχουν τις προαναφερθείσες πληροφορίες. (2) ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ. Το δηλωτικό επιβατών και πληρώματος για πτήση, το οποίο απαιτείται σύμφωνα με την παράγραφο (1), περιέχει τις εξής πληροφορίες: (Α) Το πλήρες όνομα κάθε επιβάτη και κάθε μέλους του πληρώματος. (Β) Την ημερομηνία γέννησης και την ιθαγένεια κάθε επιβάτη και κάθε μέλους του πληρώματος. (Γ) Το φύλο κάθε επιβάτη και κάθε μέλους του πληρώματος. (Δ) Τον αριθμό διαβατηρίου και τη χώρα έκδοσής του για κάθε επιβάτη και κάθε μέλος του πληρώματος εάν απαιτείται διαβατήριο για το ταξίδι. (Ε) Τον αριθμό θεώρησης ή της άδειας διαμονής αλλοδαπού υπηκόου στις Ηνωμένες Πολιτείες κάθε επιβάτη και κάθε μέλους του πληρώματος, κατά περίπτωση. (ΣΤ) Κάθε άλλη πληροφορία που ο Υφυπουργός, σε συνεννόηση με τον Επίτροπο Τελωνείων, θεωρεί ευλόγως αναγκαία προκειμένου να εξασφαλισθεί η ασφάλεια της αεροπλοΐας. (3) ΑΡΧΕΙΑ ΟΝΟΜΑΤΩΝ ΕΠΙΒΑΤΩΝ – Οι μεταφορείς θέτουν στη διάθεση της Υπηρεσίας Τελωνείων, κατόπιν αιτήσεώς της, τις πληροφορίες του αρχείου ονομάτων επιβατών. (4) ΔΙΑΒΙΒΑΣΗ ΔΗΛΩΤΙΚΟΥ – Υπό την επιφύλαξη της παραγράφου (5), δηλωτικό επιβατών και μελών του πληρώματος που απαιτείται για πτήση σύμφωνα με την παράγραφο (1) διαβιβάζεται στην Υπηρεσία Τελωνείων πριν την προσγείωση του αεροσκάφους στις Ηνωμένες Πολιτείες σύμφωνα με τον τρόπο, τις προθεσμίες και τις διαδικασίες που καθορίζει η Υπηρεσία Τελωνείων. (5) ΔΙΑΒΙΒΑΣΗ ΔΗΛΩΤΙΚΩΝ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ. – Οι πληροφορίες που διαβιβάζονται στον Υφυπουργό ή στην Υπηρεσία Τελωνείων δυνάμει της παρούσας παραγράφου μπορούν να διαβιβάζονται σε άλλες ομοσπονδιακές υπηρεσίες, κατόπιν αιτήσεώς τους, με σκοπό την προστασία της εθνικής ασφαλείας. (6) Αριθμός PNR, ημερομηνία κράτησης θέσης, ταξιδιωτικό πρακτορείο, πληροφορίες που περιέχονται στο εισιτήριο, οικονομικά στοιχεία (αριθμός πιστωτικής κάρτας, ημερομηνία λήξης, διεύθυνση τιμολόγησης κτλ.) δρομολόγιο, ιστορικό του PNR. Το ιστορικό μπορεί να περιλαμβάνει να ταξίδια που πραγματοποιήθηκαν στο παρελθόν, αλλά και στοιχεία θρησκευτικού ή εθνοτικού χαρακτήρα (επιλογή γεύματος κ.τ.τ.), τη συμμετοχή σε συγκεκριμένη ομάδα, στοιχεία σχετικά με τη διαμονή και τα μέσα επικοινωνίας με το άτομο (διεύθυνση e-mail, στοιχεία φίλων, τόπος εργασίας ·), ιατρικά δεδομένα (ανάγκη ιατρικής συνδρομής, οξυγόνο, προβλήματα όρασης, ακοής ή κινητικότητας ή οποιοδήποτε άλλο πρόβλημα η γνώση του οποίου είναι αναγκαία για την ομαλή διεξαγωγή της πτήσης), καθώς και άλλα στοιχεία που συνδέονται, για παράδειγμα, με προγράμματα τακτικών πελατών των αεροπορικών εταιριών. (7) Βλ. την εξ ιδίας πρωτοβουλίας γνωμοδότηση 6/2002 που εξέδωσε η ομάδα που συστήθηκε βάσει του άρθρου 29 της οδηγίας 95/46/ΕΚ στην ιστοθέση: http://www.europa.eu.int/comm/internal_market/en/dataprot/wpdocs/wp66_el.pdf (8) ii (EBSV σελίδα 6) σχετικά με το σύστημα "Chimera": "·Το σχέδιο που προβλέπει το παρόν εδάφιο ορίζει τους όρους χρήσης των πληροφοριών που καθορίζονται με το εδάφιο β) και οι οποίες διαβιβάζονται στο Υπουργείο Εξωτερικών και την Υπηρεσία Μετανάστευσης και Πολιτογράφησης, προκειμένου (Α) να περιοριστεί η περαιτέρω διάδοση αυτών των πληροφοριών· (Β) να εξασφαλιστεί ότι οι πληροφορίες αυτές χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για να αποφασιστεί κατά πόσον είναι σκόπιμο να δοθεί θεώρηση σε αλλοδαπό ή κατά πόσον ένας αλλοδαπός πληροί τους όρους εισόδου στις Ηνωμένες Πολιτείες ή πρέπει να απελαθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες, εκτός εάν ο ομοσπονδιακός νόμος προβλέπει διαφορετικά· (Γ) να εξασφαλιστεί η ακρίβεια, η ασφάλεια και η εμπιστευτικότητα των πληροφοριών αυτών· (Δ) να προστατευθεί κάθε δικαίωμα ιδιωτικής ζωής των ατόμων που αποτελούν αντικείμενο αυτών των πληροφοριών· (Ε) να διασφαλιστεί η ακεραιότητα των δεδομένων μέσω της έγκαιρης απομάκρυνσης και καταστροφής πεπαλαιωμένων ή λανθασμένων ονομάτων και πληροφοριών· και (ΣΤ) κατά τρόπο που να προστατεύει τις πηγές και τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται για την απόκτηση πληροφοριών, κατά την παράγραφο 103, στοιχείο c, σημείο 6, του νόμου περί εθνικής ασφαλείας του 1947 (50 U.S.C. 403-3(c)(6)). (9) Κατά την έννοια του άρθρου 25 της οδηγίας 95/46/ΕΚ. (10) Ομοσπονδιακό μητρώο: 3 Ιανουαρίου 2003 (Τόμος 68, αριθ. 2). (11) Π.χ. η αναδιοργάνωση των συστημάτων κράτησης θέσεων με απομόνωση των δεδομένων που δεν αφορούν απόλυτα τη σύμβαση ταξιδιού.