Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη 12η σύνοδο κορυφής ΕΕ-Ρωσίας που πραγματοποιήθηκε στις 6 Νοεμβρίου 2003 στη Ρώμη
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
- έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του για τη Ρωσία,
- έχοντας υπόψη τη Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας μεταξύ ΕΕ και Ρωσίας, η οποία τέθηκε σε ισχύ την 1η Δεκεμβρίου 1997,
- έχοντας υπόψη την κοινή στρατηγική της ΕΕ για τη Ρωσία που χρονολογείται από τις 4 Ιουνίου του 1999 και της οποίας η περίοδος εφαρμογής παρατάθηκε έως τις 24 Ιουνίου 2004,
- έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του της 10ης Απριλίου 2002(1), της 16ης Ιανουαρίου 2003(2) και της 3ης Ιουλίου 2003(3), σχετικά με την Τσετσενία,
- έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Μαΐου 2003(4) σχετικά με τη Διάσκεψη Κορυφής ΕΕ-Ρωσίας,
- έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο, με ημερομηνία 11 Μαρτίου 2003 και με τίτλο "Ευρύτερη Ευρώπη - Γειτονικές σχέσεις: ένα νέο πλαίσιο σχέσεων με τους γείτονές μας στα ανατολικά και νότια σύνορά μας" (COM(2003) 104),
- έχοντας υπόψη την έκτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Συνεργασίας ΕΕ-Ρωσίας στις 15 Απριλίου 2003,
- έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση της 12ης συνόδου κορυφής ΕΕ-Ρωσίας η οποία πραγματοποιήθηκε στις 6 Νοεμβρίου 2003 στη Ρώμη,
- έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ης Νοεμβρίου 2003(5) σχετικά με την προαναφερθείσα ανακοίνωση της 11ης Μαρτίου 2003,
- έχοντας υπόψη τη δήλωση της Προεδρίας του Συμβουλίου της 8ης Οκτωβρίου 2003 και τη δήλωση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της 17ης Νοεμβρίου 2003,
A. εκτιμώντας ότι η ενισχυμένη και σφαιρική συνεργασία με τη Ρωσία έχει στρατηγική σημασία για την επίτευξη σταθερότητας και ασφάλειας για όλη την Ευρώπη,
Β . λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα από τα αποτελέσματα της διεύρυνσης θα είναι η αύξηση του μήκους των συνόρων ΕΕ - Ρωσίας, γεγονός που θα ενισχύσει τους δεσμούς μεταξύ των δύο πλευρών υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα την ανάγκη για σχέσεις καλής γειτονίας,
Γ . εκτιμώντας ότι οι βάσεις της πολιτικής της ΕΕ έναντι της Ρωσίας, ιδίως δε η Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας ΕΕ-Ρωσίας, η κοινή στρατηγική και το πρόγραμμα TACIS, έχουν τεθεί εδώ και αρκετά χρόνια και πρέπει συνεπώς να ανανεωθούν,
Δ . εκτιμώντας ότι η Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας εξακολουθεί να μην αξιοποιείται επαρκώς, ιδίως από ρωσικής πλευράς, και ότι οι σχοινοτενείς διαδικασίες λήψης αποφάσεων στους κόλπους της ρωσικής κυβέρνησης σχετικά με τον καταμερισμό αρμοδιοτήτων, παρεμποδίζουν την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού της,
Ε . εκτιμώντας ότι η περαιτέρω ανάπτυξη της δημοκρατικής διαδικασίας στη Ρωσία, ιδίως σε ό,τι αφορά τις ελεύθερες και δίκαιες εκλογές, την ελευθερία της πληροφόρησης, τα μέσα ενημέρωσης και το κράτος δικαίου, είναι αλληλένδετη με τη διαδικασία ενσωμάτωσης της Ρωσίας σε πλέον σφαιρικές πολιτικές, οικονομικές και επιστημονικές δομές καθώς και σε δομές ασφαλείας,
ΣΤ . λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση στην Τσετσενία εξακολουθεί να έχει ως αποτέλεσμα παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εκ μέρους των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας της Ρωσίας που φέρονται να βρίσκονται υπό τον έλεγχο του νεοεκλεγέντος τσετσένου προέδρου, και ότι τα περιστατικά αυτά εξαπλώνονται όλο και περισσότερο στη γειτονική Δημοκρατία της Ινγκουσετίας· συγχρόνως, διαπράττονται, από τσετσένους μαχητές σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, απαράδεκτες βιαιοπραγίες και τρομοκρατικές ενέργειες εναντίον ρωσικών στρατευμάτων, μελών της τσετσενικής διοίκησης και ανθρώπων που πρόσκεινται στον Πρόεδρο Akhmed Kadyrov,
Ζ . εκτιμώντας ότι η ΕΕ δεν στέκεται στο ύψος των ευθυνών που της επιβάλλει η θέση της στη διεθνή σκηνή για όσο διάστημα αγνοεί αυτή τη διένεξη,
Η . λαμβάνοντας υπόψη τις πρόσφατες αδιαφανείς ενέργειες της ρωσικής δικαιοσύνης, στις περιπτώσεις της εταιρείας Yukos καθώς και του Ινστιτούτου για μια Ανοικτή Κοινωνία,
1. λαμβάνει υπό σημείωση τη συμφωνία που επετεύχθη στη σύνοδο κορυφής της Ρώμης για ενίσχυση της στρατηγικής εταιρικής σχέσης μεταξύ ΕΕ και Ρωσίας επί τη βάσει κοινών αξιών και με στόχο την εδραίωση της σταθερότητας, της ασφάλειας και της ευημερίας σε μια Ευρώπη χωρίς διαχωριστικές γραμμές· υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι, όσον αφορά την πολιτική διπλής προσέγγισης έναντι της Ρωσίας, πρέπει να γίνει σαφέστερη η κατανόηση και ο ορισμός αυτών των κοινών αξιών·
2. χαιρετίζει τη δέσμευση για περαιτέρω προώθηση της προσέγγισης και για συνολική ολοκλήρωση των κοινωνικών και οικονομικών δομών της διευρυμένης ΕΕ και της Ρωσίας, με σκοπό την δημιουργία "κοινών χώρων" μεταξύ των δύο πλευρών και για δρομολόγηση των εργασιών του Μόνιμου Συμβουλίου Εταιρικής Σχέσης ΕΕ-Ρωσίας·
3. χαιρετίζει με ιδιαίτερη ικανοποίηση την υποστήριξη της οποίας τυγχάνει ο Κοινός Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος που είναι ένα πρώτο βήμα προς την οικονομική σύγκλιση και καλεί και τις δύο πλευρές να συνεχίσουν το έργο αυτό με στόχο την διατύπωση προτάσεων για την προώθηση του εμπορίου και των επενδύσεων και την επίτευξη απτών αποτελεσμάτων το ταχύτερο δυνατό·
4. αναγνωρίζει ότι είναι επιθυμητό να ενισχυθούν οι μακροπρόθεσμες ενεργειακές σχέσεις μεταξύ ΕΕ και Ρωσίας ούτως ώστε να διασφαλισθεί η αμοιβαία ενεργειακή ασφάλεια· χαιρετίζει την πρόοδο που έχει σημειωθεί στον συνεχιζόμενο ενεργειακό διάλογο με σκοπό τη δημιουργία ενεργειακής εταιρικής σχέσης μεταξύ Ρωσίας και ΕΕ ως αναπόσπαστο τμήμα του Κοινού Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου· αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο της Ρωσίας ως προμηθευτή ενέργειας της ΕΕ, καθώς επίσης και τη σημασία της ΕΕ για επενδύσεις σε αυτόν τον τομέα, ιδίως δε όσον αφορά επείγουσες εργασίας συντήρησης και επενδύσεις σε νέες, περιβαλλοντικά πιο αξιόπιστες, τεχνικές·
5. χαιρετίζει τη συμφωνία για συνέχιση των εργασιών για δημιουργία κοινού χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, με έμφαση στις κοινές δημοκρατικές αξίες και ιδίως στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου· υπενθυμίζει επααυτού την ανάγκη δίκαιης, αναλογικής και χωρίς διακρίσεις εφαρμογής των νόμων εκ μέρους των ρωσικών αρχών, ιδίως δε των δικαστικές αρχών· τονίζει ότι πρέπει να εξασφαλίζεται η δίκαιη δίκη ώστε να παρέχεται στους κατηγορουμένους η δυνατότητα να υπερασπιστούν τον εαυτό τους·
6. καλεί ως εκ τούτου το Συμβούλιο και την Επιτροπή να συνεχίσουν να υποστηρίζουν τη δημοκρατική διαδικασία και συγκεκριμένα την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων στο δικαστικό σύστημα της Ρωσίας, εφόσον η μη τήρηση αυτών των βασικών αρχών θα μπορούσε όχι μόνο να υπονομεύσει την πρόοδο που έχει σημειωθεί στη Ρωσία προς την κατεύθυνση της δημιουργίας θετικού περιβάλλοντος για την ανάπτυξη του εμπορίου και των επενδύσεων από ρωσικές και ξένες εταιρείες, αλλά και να καθυστερήσει την ενσωμάτωση της Ρωσίας στον Κοινό Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο·
7. χαιρετίζει την ανανέωση της συμφωνίας επιστημονικής και τεχνολογικής συνεργασίας, καθώς και τη συμμετοχή της Ρωσίας στη διαδικασία της Μπολόνια όσον αφορά την αμοιβαία αναγνώριση των διπλωμάτων· υπογραμμίζει ιδιαίτερα το γεγονός ότι η συμφωνία θα επιτρέψει τη συμμετοχή των ρώσων επιστημόνων στο έκτο πρόγραμμα-πλαίσιο έρευνας και ανάπτυξης της ΕΕ· καλεί και τις δύο πλευρές να θεσπίσουν ειδικά προγράμματα προκειμένου να προωθήσουν την συνεργασία τους στους τομείς της υψηλής τεχνολογίας και της επιστημονικής έρευνας, συμπεριλαμβανομένης της αεροναυπηγικής βιομηχανίας, της εξερεύνησης του διαστήματος, της πυρηνικής ενέργειας, των τηλεπικοινωνιών και του πανευρωπαϊκού συστήματος μεταφορών·
8. χαιρετίζει τη δημιουργία κοινού χώρου εξωτερικής ασφάλειας, καθώς και τον υψηλό βαθμό αλληλοκατανόησης σε πολλά ευαίσθητα διεθνή ζητήματα καθώς και σε σχέση με τον κεντρικό ρόλο του ΟΗΕ στις παγκόσμιες υποθέσεις· από κοινού με τις δύο πλευρές καταδικάζει κάθε τρομοκρατική ενέργεια και υπογραμμίζει τη σημασία της διεθνούς συνεργασίας στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας σε όλες τις μορφές της·
9. εκφράζει, στο πλαίσιο αυτό, τη βαθιά ανησυχία του για τις συνεχιζόμενες αναφορές περί σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τσετσενία και ζητεί επιμόνως από τις ρωσικές αρχές να επιτρέψουν την ακώλυτη δραστηριότητα διεθνών παρατηρητών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τσετσενία, να θέσουν αμέσως τέρμα στις προσπάθειες των ρωσικών αρχών για βίαιο επαναπατρισμό των εσωτερικά εκτοπισμένων τσετσένων έως ότου δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για εκούσια επάνοδό τους με ασφάλεια και αξιοπρέπεια στον τόπο καταγωγής ή επιλογής τους, να εξασφαλίσουν την άμεση λήψη μέτρων για την προσαγωγή στη δικαιοσύνη όσων είναι ύποπτοι για σοβαρές παραβιάσεις κατά την διάρκεια της σύγκρουσης στην Τσετσενία, καθώς και να παράσχουν συγκεκριμένες πληροφορίες για όλες τις ποινικές διερευνήσεις καταγγελλόμενων εγκλημάτων που μπορεί να συνιστούν παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου·
10. καλεί εξάλλου το Συμβούλιο και την Επιτροπή να εκφράσουν για μια ακόμη φορά την ανησυχία τους για την τύχη του απαχθέντος ολλανδού συνεργάτη των "Γιατρών χωρίς Σύνορα" Arjan Erkel·
11. χαιρετίζει την απόφαση του βρετανικού δικαστηρίου να απαντήσει αρνητικά στο αίτημα των ρωσικών αρχών σχετικά με την έκδοση του Τσετσένου ηγέτη Akhmed Zakayev·
12. υποστηρίζει την δήλωση του Προέδρου του σχετικά με την ανεπαρκή αναφορά στα ζητήματα της Τσετσενίας και του Κυότο που γίνεται στην κοινή δήλωση της συνόδου κορυφής·
13. αποδοκιμάζει τις δηλώσεις του προέδρου του Συμβουλίου της ΕΕ κατά τη λήξη της συνόδου κορυφής ΕΕ-Ρωσίας, με τις οποίες εξέφρασε την υποστήριξή του για τη θέση της ρωσικής κυβέρνησης σε σχέση με την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τσετσενία και με την κατάσταση της δημοκρατίας στη Ρωσική Ομοσπονδία·
14. ζητεί μεταεπιτάσεως από το Συμβούλιο και την Επιτροπή να διατηρήσουν το ζήτημα της Τσετσενίας, ως χωριστό και υψηλής προτεραιότητας θέμα, στην ημερήσια διάταξη των σχέσεων ΕΕ-Ρωσίας, καθώς και να απευθύνουν εκ νέου έκκληση προς τις ρωσικές αρχές για επανάληψη των διαπραγματεύσεων με όλα τα μέρη, προκειμένου να επιτευχθεί άμεση πολιτική λύση σε αυτή τη διένεξη η οποία δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπίζεται αποκλειστικά και μόνο ως μάχη στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, και παράλληλα να δηλώσουν σαφώς ότι η ΕΕ είναι διατεθειμένη να ενεργήσει ως μεσολαβητής·
15. υπενθυμίζει ότι είναι η πολιτική λύση στο πρόβλημα της Υπερδνειστερίας είναι δυνατή μόνον μετά την πλήρη αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων από τη Μολδαβία και καλεί την Ρωσία να τηρήσει τις διεθνείς δεσμεύσεις της και να αποσύρει τις δυνάμεις της σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που ορίσθηκε κατά τις συνεδριάσεις του ΟΟΣΑ στην Κωνσταντινούπολη και στο Πόρτο·
16. χαιρετίζει την συμφωνία για ενίσχυση του διαλόγου σχετικά με τη μη εξάπλωση, τον αφοπλισμό και τον έλεγχο των εξοπλισμών καθώς και τον συντονισμό των δραστηριοτήτων στο πλαίσιο των υφισταμένων διεθνών μηχανισμών· επαναλαμβάνει πόσο σημαντικός είναι ο πυρηνικός και χημικός αφοπλισμός για το σύστημα της μη εξάπλωσης και καλεί τη Ρωσία και τα κράτη μέλη της ΕΕ να διαδραματίσουν ηγετικό ρόλο σε αυτούς τους τομείς·
17. χαιρετίζει την υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ της Ρωσικής Ομοσπονδίας και της Europol και αναμένει από τη Ρωσία να περατώσει ταχέως τις διαπραγματεύσεις για μια Συμφωνία Επανεισδοχής ΕΕ-Ρωσίας, να επιταχύνει την δράση εναντίον του οργανωμένου εγκλήματος και να προωθήσει τη συνεργασία στη διαχείριση των συνόρων·
18. επισημαίνει με ικανοποίηση τη δέσμευση να υλοποιηθεί το ταχύτερο δυνατό και στο ακέραιο η δέσμη μέτρων για το Καλίνινγκραντ, συμπεριλαμβανομένης της εκπόνησης, πριν από το τέλος του 2003, μελέτης σκοπιμότητας για σιδηροδρομική σύνδεση υψηλής ταχύτητας και της έγκαιρης ολοκλήρωσής της· χαιρετίζει τη ένταξη σε ισχύ της μεθοριακής συμφωνίας Ρωσίας-Λιθουανίας και καλεί τη Ρωσία να υπογράψει και κυρώσει μεθοριακές συμφωνίες με την Εσθονία και τη Λετονία·
19. παραμένει πεπεισμένο ότι είναι εφικτό και επιθυμητό να επιδιωχθεί η ταχεία προσχώρηση της Ρωσίας στον ΠΟΕ και καλεί αμφότερες τις πλευρές να εντείνουν τις προσπάθειές τους και να επιλύσουν τα ζητήματα που εκκρεμούν για την περάτωση των διμερών διαπραγματεύσεων πρόσβασης στην αγορά σχετικά με την προσχώρηση της Ρωσίας στον ΠΟΕ, εξασφαλίζοντας παράλληλα αμοιβαία αποδεκτούς και εμπορικά βιώσιμους όρους·
20. αποδοκιμάζει το γεγονός ότι η σύνοδος κορυφής δεν συζήτησε περιβαλλοντικά ζητήματα στα οποία η ΕΕ και η Ρωσία έχουν κοινή ευθύνη· τονίζει ότι ένα από τα ζητήματα στα οποία θα έπρεπε να έχει δοθεί υψηλή προτεραιότητα είναι η περιβαλλοντική απειλή στη Βαλτική Θάλασσα·
21. υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό η Ρωσία να κυρώσει και να τηρεί τη Σύμβαση Espo για τις περιβαλλοντικές εκτιμήσεις σε διασυνοριακό πλαίσιο, έτσι ώστε να αναπτυχθούν αποτελεσματικά μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος στη Βαλτική Θάλασσα· τονίζει ότι είναι ζωτικό για όλη την παραγωγή πετρελαίου της Βόρειας Θάλασσας, ανεξάρτητως τοποθεσίας, να εκπονείται εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων· αναφέρει ότι η εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων πρέπει να διεξάγεται σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, να είναι προσιτή σε οποιαδήποτε άλλη χώρα και επίσης να καλύπτει τη δημιουργία νέων λιμένων μεγάλης κλίμακας ή την παράταση της ζωής των πυρηνικών μονάδων·
22. αναμένει από τη Ρωσία την ανάληψη συγκεκριμένης και ταχείας δράσης όσον αφορά την πρόταση της ΕΕ για επίσπευση της κατάργησης των πετρελαιοφόρων με μονό κύτος·
23. καλεί την Δούμα να παραμείνει προσηλωμένη στις δεσμεύσεις της και να κυρώσει το συντομότερο δυνατό το πρωτόκολλο του Κυότο, ως βασικό στοιχείο για την ενίσχυση του πολυμερούς συστήματος·
24. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στα κοινοβούλια των κρατών μελών και των υπό ένταξη χωρών, καθώς και στον Πρόεδρο, στη Δούμα και στην κυβέρνηση της Ρωσικής Ομοσπονδίας.