Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την πρώτη έκθεση για την εφαρμογή της οδηγίας περί προστασίας των δεδομένων (95/46/ΕΚ) (COM(2003) 265 - C5-0375/2003 - 2003/2153(INI))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
- έχοντας υπόψη την πρώτη έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας περί προστασίας των δεδομένων (95/46/ΕΚ) (COM(2003) 265 - C5-0375/2003),
- έχοντας υπόψη τις διατάξεις του διεθνούς δικαίου που προστατεύουν το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή και, ιδίως, το άρθρο 12 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της 10ης Δεκεμβρίου 1948, το άρθρο 17 του Διεθνούς Συμφώνου σχετικά με τα πολιτικά δικαιώματα και τα δικαιώματα του πολίτη της 16ης Δεκεμβρίου 1966, το άρθρο 8 της Σύμβασης για την προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών της 4ης Νοεμβρίου 1950(1), τη Σύμβαση για την προστασία των προσώπων έναντι της αυτόματης επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα της 28ης Ιανουαρίου 1981(2) και τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης,
- έχοντας υπόψη το άρθρο 6 της ΣΕΕ (σεβασμός των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών), το άρθρο 286 της Συνθήκης ΕΚ, καθώς και τα άρθρα 7 (σεβασμός της ιδιωτικής και της οικογενειακής ζωής) και 8 (προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα) του Ευρωπαϊκού Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων,
- έχοντας υπόψη τις διατάξεις του κοινοτικού δικαίου για την προστασία του δικαιώματος στην ιδιωτική ζωή και την προστασία των δεδομένων, και ιδίως την οδηγία 95/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Οκτωβρίου 1995, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών(3) και την oδηγία 2002/58/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Ιουλίου 2002, σχετικά με την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την προστασία της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών(4),
- έχοντας υπόψη τα άλλα κείμενα της ΕΕ σχετικά με την προστασία των δεδομένων στο πλαίσιο του τρίτου πυλώνα, και ιδίως το σχέδιο εγγράφου εργασίας της Ελληνικής Προεδρίας επί κοινών κανόνων για την προστασία των προσωπικών δεδομένων στο πλαίσιο του τρίτου πυλώνα και την ανακοίνωση του Επιτρόπου Vitorino όσον αφορά την πρόταση, εντός του 2004, νομικού κειμένου επί του θέματος(5),
- έχοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις της ομάδας εργασίας για την ιδιωτική ζωή, η οποία συγκροτήθηκε με βάση το άρθρο 29 της οδηγίας 95/46/ΕΚ (ομάδα "Άρθρο 29"),
- έχοντας υπόψη τα έγγραφα για τη μεταφορά προσωπικών δεδομένων διατλαντικών επιβατών στις ΗΠΑ, ιδίως δε τις γνωμοδοτήσεις της ομάδας εργασίας του άρθρου 29, τις ανακοινώσεις τις Επιτροπής, τις δεσμεύσεις των ΗΠΑ, τη γνωμοδότηση της βελγικής επιτροπής προστασίας της ιδιωτικής ζωής για τις καταγγελίες ορισμένων επιβατών, την καταγγελία που υποβλήθηκε στην Επιτροπή για παραβιάσεις του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2299/89 του Συμβουλίου, της 24ης Ιουλίου 1989, για τη θέσπιση κώδικα συμπεριφοράς για τα ηλεκτρονικά συστήματα κράτησης θέσεων(6),
- έχοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, της 20ής Μαΐου 2003, στην υπόθεση Österreichscher Rundfunk κ.λ.(7),
- έχοντας υπόψη το άρθρο 47, παράγραφος 2, και το άρθρο 163 του Κανονισμού του,
- έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Ελευθεριών και Δικαιωμάτων των Πολιτών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων και Εσωτερικής Αγοράς, καθώς και της Επιτροπής Βιομηχανίας, Εξωτερικού Εμπορίου, Έρευνας και Ενέργειας (A5-0104/2004),
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή αποτελεί θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, όπως αναφέρεται σε όλα τα κύρια νομικά κείμενα που διασφαλίζουν την ελευθερία και τα δικαιώματα των πολιτών σε διεθνές, ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο,
Β . λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ ανέπτυξε ένα σύνολο κανόνων δικαίου που αποσκοπούν στη διασφάλιση της ιδιωτικής ζωή των πολιτών μέσω υψηλού επιπέδου προστασίας των δεδομένων στους τομείς που καλύπτονται από τον πρώτο πυλώνα,
Γ . λαμβάνοντας υπόψη ότι λόγω της σημερινής δομής της ΕΕ σε πυλώνες, δραστηριότητες που εμπίπτουν στο πεδίο του δευτέρου και του τρίτου πυλώνα αποκλείονται από το νομικό αυτό καθεστώς και διέπονται εν μέρει από ειδικές κατακερματισμένες διατάξεις, ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλείται να δώσει τη γνώμη του ή ενημερώνεται μόνον μερικώς και ότι το Δικαστήριο έχει περιορισμένες εξουσίες στον συγκεκριμένο τομέα,
Δ . λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία 95/46/ΕΚ αναθέτει στην Επιτροπή να υποβάλει έκθεση στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσον αφορά την εφαρμογή της ίδιας οδηγίας παρουσιάζοντας, ενδεχομένως, δέουσες προτάσεις τροποποίησης,
Ε . λαμβάνοντας υπόψη ότι μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις του Σεπτεμβρίου 2001, εγκρίθηκαν ή προγραμματίστηκαν σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο μέτρα με στόχο να ενισχυθεί η ασφάλεια, και πραγματοποιήθηκαν τροποποιήσεις στα δικαιώματα ιδιωτικής ζωής και στην προστασία των δεδομένων,
ΣΤ . λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεταφορά δεδομένων σε τρίτες χώρες και οργανισμούς αποτελεί λόγο ανησυχίας, όχι μόνο λόγω των διαφορών στις νομοθεσίες των κρατών μελών, ορισμένες από τις οποίες είναι εξαιρετικά χαλαρές και άλλες εξαιρετικά αυστηρές, αλλά κυρίως διότι η αξιολόγηση της καταλληλότητας της προστασίας που παρέχουν οι χώρες-αποδέκτες έναντι ενός θεμελιώδους δικαιώματος των ευρωπαίων πολιτών ασκείται από την Επιτροπή, όργανο εκτελεστικό, και όχι από το Κοινοβούλιο,
Ζ . λαμβάνοντας υπόψη ότι συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ σχετικά με την παράνομη μεταφορά δεδομένων διατλαντικών επιβατών προς τις ΗΠΑ, καθώς και ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ζητήσει από την Επιτροπή να προβεί σε ενέργειες σύμφωνα με το άρθρο 232 της ΣΕΚ,
Η . λαμβάνοντας υπόψη ότι η βελγική επιτροπή για την προστασία της ιδιωτικής ζωής επεσήμανε ότι τα προσωπικά δεδομένα ορισμένων ευρωπαίων διατλαντικών επιβατών –μεταξύ των οποίων και ενός ευρωβουλευτή– μεταφέρθηκαν παρανόμως στις ΗΠΑ, κατά παράβαση της βελγικής νομοθεσίας και των ευρωπαϊκών οδηγιών,
Θ . λαμβάνοντας υπόψη ότι η ομάδα εργασίας του άρθρου 29, στη γνωμοδότησή της για τη μεταφορά δεδομένων διατλαντικών επιβατών προς τις ΗΠΑ, αναφέρει ότι η πραγματοποιηθείσα πρόοδος δεν επιτρέπει ικανοποιητικές διαπιστώσεις στο θέμα της καταλληλότητας και ότι απομένουν να επιλυθούν πολλά ακόμη ζητήματα προτού η Επιτροπή μπορέσει να λάβει κατάλληλη απόφαση,
Ι . λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ, τα θεσμικά της όργανα και τα κράτη μέλη οφείλουν να σέβονται τη Χάρτα των θεμελιωδών δικαιωμάτων της ΕΕ –και συγκεκριμένα το άρθρο 8–, την Ευρωπαϊκή Σύμβαση περί προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, καθώς και τις γενικές αρχές του διεθνούς δικαίου, και ότι οι ακολουθούμενες σήμερα μέθοδοι "τήρησης δεδομένων" και μεταφοράς δεδομένων σε τρίτες χώρες ενδέχεται να οδηγήσουν σε σοβαρή παραβίασή τους,
ΙΑ . λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή, τα κράτη μέλη, καθώς και οι εθνικές αρχές προστασίας της ιδιωτικής ζωής, έχουν την ευθύνη για την αποτελεσματική εφαρμογή των εθνικών και ευρωπαϊκών νόμων περί της ιδιωτικής ζωής και για την επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση παραβίασής τους,
ΙΒ . λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευρωπαϊκή και οι εθνικές νομοθεσίες που αφορούν τη μεταφορά προσωπικών δεδομένων σε τρίτες χώρες παραβιάστηκαν κατάφωρα στην περίπτωση της μεταφοράς των προσωπικών δεδομένων διατλαντικών επιβατών στις αρχές που είναι επιφορτισμένες με την εφαρμογή της νομοθεσίας στις ΗΠΑ, και ότι η στάση της Επιτροπής, των κρατών μελών και ορισμένων αρχών προστασίας της ιδιωτικής ζωής –ιδίως αυτών στις οποίες οι εθνικοί νόμοι παραχωρούν εξουσίες αναστολής της μεταφοράς των δεδομένων– αποτέλεσε ουσιαστικά συνενοχή στην παραβίαση των νόμων και της αρχής της νομιμότητας,
ΙΓ . λαμβάνοντας υπόψη ότι στο πλαίσιο της παγκόσμιας κοινωνίας της πληροφορίας του Διαδικτύου λύσεις δεν μπορούν να εξευρεθούν μόνον εντός της ΕΕ,
Ανάγκη συμπλήρωσης και ανάπτυξης κατά πυλώνες του ευρωπαϊκού καθεστώτος για την προστασία της ιδιωτικής ζωής και των προσωπικών δεδομένων
1. επικρίνει τις σοβαρότατες καθυστερήσεις που σημείωσε η Επιτροπή στο θέμα αυτό και την καλεί να προτείνει εντός του πρώτου εξαμήνου του 2004, όπως έχει προαναγγείλει, το "νομοθετικό κείμενο" για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στο πλαίσιο του τρίτου πυλώνα· θεωρεί ότι το κείμενο αυτό πρέπει να έχει δεσμευτικό χαρακτήρα, να αποσκοπεί στη διασφάλιση, στο πλαίσιο του τρίτου πυλώνα, του επιπέδου προστασίας των δικαιωμάτων στην ιδιωτική ζωή και των δεδομένων όπως υφίστανται στον πρώτο πυλώνα και να εναρμονίζει σε πολύ υψηλό βαθμό τους ισχύοντες κανόνες όσον αφορά την ιδιωτική ζωή και προστασία των δεδομένων σε σχέση με την Europol, το Eurojust και όλα τα λοιπά όργανα και δράσεις του τρίτου πυλώνα, καθώς και την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ τους και με τρίτες χώρες και οργανισμούς·
2. θεωρεί ότι, μακροπρόθεσμα, η οδηγία 95/46/ΕΚ πρέπει να εφαρμοστεί, με τις δέουσες προσαρμογές, προκειμένου να καλύπτει όλους τους τομείς δραστηριότητας της ΕΕ, για να διασφαλιστεί υψηλό επίπεδο εναρμονισμένων και κοινών κανόνων όσον αφορά την προστασία της ιδιωτικής ζωής και των δεδομένων·
3. θεωρεί ότι ο σεβασμός των κανόνων σχετικά με την προστασία της ιδιωτικής ζωής και των δεδομένων πρέπει να διασφαλίζεται από εθνικές εποπτικές αρχές καθώς και από κοινή αρχή της ΕΕ, στην οποία θα έχουν το δικαίωμα να προσφεύγουν οι πολίτες, και από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο· επίσης, πρέπει να ζητείται η γνώμη του Κοινοβουλίου, το οποίο θα πρέπει να διαθέτει εξουσία απόφασης, για κάθε πρόταση που αφορά ή έχει επίπτωση στην προστασία της ιδιωτικής ζωής στην ΕΕ, όπως διεθνείς συμφωνίες των οργανισμών της, πορίσματα περί καταλληλότητας κ.λπ.·
4. θεωρεί αναγκαίο να ληφθούν άμεσα μέτρα, προκειμένου να διασφαλισθούν τα δικαιώματα των πολιτών στην ιδιωτική ζωή και στην προστασία των προσωπικών δεδομένων (πρόσβαση στα δεδομένα, διόρθωση, τροποποίηση, διαγραφή, κ.λπ.), μέσω ενιαίας διαδικασίας ενώπιον των εθνικών αρχών προστασίας της ιδιωτικής ζωής, όσον αφορά τα δεδομένα που αποθηκεύονται στις εθνικές και ευρωπαϊκές τράπεζες δεδομένων που αφορούν τον πρώτο και τον τρίτο πυλώνα·
5. χαιρετίζει το γεγονός ότι η Επιτροπή προέβη σε ανοικτή και εις βάθος διαβούλευση και συζήτηση με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη (κυβερνήσεις και εποπτικές αρχές των κρατών μελών, οργανώσεις, εταιρείες, πολίτες) σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας, τόσο επίσημα όσο και ανεπίσημα, και λαμβάνει υπόψη τα αποτελέσματα της διαβούλευσης αυτής·
Εφαρμογή της οδηγίας για την προστασία των δεδομένων (95/46/ΕΚ)
6. εκφράζει τη λύπη του γιατί ορισμένα κράτη μέλη δεν μετέφεραν την οδηγία στο εσωτερικό δίκαιο εμπροθέσμως, πριν τις 24 Οκτωβρίου 1998, υποχρεώνοντας την Επιτροπή να προσφύγει, στις 11 Ιανουαρίου 2000, κατά της Γαλλίας, Λουξεμβούργου, Ολλανδίας, Γερμανίας και Ιρλανδίας· λαμβάνει υπόψη ότι σήμερα όλα τα κράτη μέλη έχουν ενσωματώσει την οδηγία στο εθνικό τους δίκαιο και καλεί την Ιρλανδία να κοινοποιήσει αμέσως στην Επιτροπή τον πρόσφατο νόμο για τη θέση σε εφαρμογή της οδηγίας· εκφράζει τη λύπη του, γιατί η καθυστέρηση της εφαρμογής της οδηγίας από τα κράτη μέλη και οι παραμένουσες διαφορές στον τρόπο εφαρμογής της σε εθνικό επίπεδο εμπόδισαν τους οικονομικούς φορείς να επωφεληθούν πλήρως από αυτή και παρακώλυσαν ορισμένες διασυνοριακές δραστηριότητες στην Ευρωπαϊκή Ένωση·
7. καλεί όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, κράτη μέλη και αρχές προστασίας των δεδομένων, καθώς και τους οικονομικούς τομείς και τους τομείς της κοινωνίας των πολιτών, να παράσχουν τη βοήθειά τους και να συνεργαστούν προκειμένου να καταστεί δυνατή η ορθή εφαρμογή των αρχών προστασίας των δεδομένων που ρυθμίζονται από την οδηγία.
8. συμμερίζεται τη γνώμη της Επιτροπής σύμφωνα με την οποία, δεδομένου ότι η εφαρμογή της οδηγίας παρουσίασε καθυστέρηση και η κτηθείσα σχετικά εμπειρία είναι ακόμη πολύ περιορισμένη, είναι προτιμότερο να μην τροποποιηθεί η οδηγία προς το παρόν –με εξαίρεση τα αναφερόμενα στο σημείο 16– και οι ενδεχόμενες ελλείψεις στην εφαρμογή της να καλυφθούν με ενέργειες σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο εκ μέρους των κρατών μελών και των αρχών προστασίας των δεδομένων, βάσει του προγράμματος που εξαγγέλθηκε στην ανακοίνωση της Επιτροπής·
9. υπενθυμίζει ότι προϋπόθεση για την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς είναι η διασφάλιση της προστασίας των δεδομένων· ζητεί, υπό την έννοια αυτή, από την Επιτροπή να εντοπίσει τους τομείς στους οποίους οι αποκλίσεις στην ερμηνεία της οδηγίας παρακωλύουν την ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και να υποβάλει σχετική έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·
10. συμμερίζεται τη γνώμη της Επιτροπής ότι, εφόσον μετά την παρέλευση έξι μηνών η συνεργασία αυτή δεν έχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα, η Επιτροπή θα πρέπει να προσφύγει κατά των κρατών μελών που παραλείπουν ή αρνούνται να τηρήσουν την οδηγία· επ" αυτού, θεωρεί ότι η Επιτροπή πρέπει να δείξει ιδιαίτερη προσοχή και αποφασιστικότητα όσον αφορά τον έμπρακτο σεβασμό των νομίμων εξαιρέσεων στις διατάξεις που αφορούν την ιδιωτική ζωή, μεριμνώντας για την τήρηση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών και της σχετικής νομολογίας·
Μεταφορές δεδομένων σε τρίτες χώρες ή οργανισμούς
11. χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να απλοποιήσει το ρυθμιστικό πλαίσιο για τις επιχειρήσεις όσον αφορά τις απαιτήσεις για τη διεθνή μεταφορά δεδομένων·
12. υπενθυμίζει ότι δεν πρέπει να επιτρέπονται εξαιρέσεις στην αρχή σύμφωνα με την οποία τα δεδομένα που συνδέονται με τον πρώτο πυλώνα μπορούν να μεταφερθούν σε τρίτες χώρες και οργανισμούς μόνον εάν το επίπεδο προστασίας των δεδομένων αυτών είναι ανάλογο εκείνου που εφαρμόζεται στην ΕΕ·
13. υπενθυμίζει, ιδίως στην Europol, Eurojust και στους λοιπούς οργανισμούς του τρίτου πυλώνα, ότι τα δεδομένα που συνδέονται με τις δικαστικές υποθέσεις μπορούν να μεταφέρονται μόνο κατά περίπτωση προς χώρες ή οργανισμούς που σέβονται τα δικαιώματα του ανθρώπου και τις θεμελιώδεις ελευθερίες, τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τους ευρωπαϊκούς κανόνες όσον αφορά την προστασία των δεδομένων, όπως οι αρχές σχετικά με την προστασία των δεδομένων που περιέλαβε το Συμβούλιο της Ευρώπης στη σύσταση αριθ. R (87) 15 της Επιτροπής υπουργών προς τα κράτη μέλη σχετικά με τη χρήση των προσωπικών δεδομένων στον τομέα της αστυνομίας· ζητεί, εξάλλου, να ζητείται η γνώμη του πριν κάθε παρόμοια μεταφορά και να του υποβάλλονται στη συνέχεια σχετικές εκθέσεις· καλεί με έμφαση την Europοl και το Eurojust να αποσαφηνίσουν και να θέσουν στη διάθεση των πολιτών και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με την ανταλλαγή δεδομένων, προσωπικών ή μη, με τρίτες χώρες και οργανισμούς·
14. επαναλαμβάνει ότι οι κανόνες της ΕΕ όσον αφορά την προστασία των δεδομένων παραβιάζονται σοβαρά –όπως επιβεβαιώνεται από τη γνωμοδότηση της βελγικής επιτροπής για την προστασία της ιδιωτικής ζωής, τις γνωμοδοτήσεις της ομάδας εργασίας του άρθρου 29 και από την έκθεση του δικτύου εμπειρογνωμόνων της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα– όταν τα προσωπικά δεδομένα μεταφέρονται ή εξετάζονται άμεσα και συστηματικά από αστυνομική αρχή τρίτης χώρας, χωρίς ενημέρωση και χωρίς τη συναίνεση του ενδιαφερομένου, ιδίως όταν δεδομένα συλλέγονται για άλλο σκοπό και χωρίς δικαστική άδεια, όπως συμβαίνει με τις αρχές των ΗΠΑ που έχουν πρόσβαση στα δεδομένα σχετικά με τους ταξιδιώτες υπερατλαντικών πτήσεων, τα οποία συλλέγονται στην ΕΕ από τις αεροπορικές εταιρείες και μέσω των ηλεκτρονικών συστημάτων κράτησης θέσεων·
15. συμφωνεί με τη γνώμη της ομάδας εργασίας του άρθρου 29 ότι το καθεστώς που εφαρμόζουν οι ΗΠΑ σχετικά με την ιδιωτική ζωή δεν είναι το κατάλληλο, όπως και η τελευταία εκδοχή των Undertakings (Δεσμεύσεων), και ότι συνεχίζουν να υπάρχουν προβλήματα, τα οποία καθιστούν εντελώς ανεπαρκή την πρόοδο που σημειώθηκε στη διάρκεια ενός έτους διαπραγματεύσεων μεταξύ της Επιτροπής και των αρχών των ΗΠΑ·
16. προτείνει η οδηγία να τροποποιηθεί κατά τέτοιον τρόπο ώστε η αξιολόγηση για την καταλληλότητα της προστασίας των προσωπικών δεδομένων των ευρωπαίων πολιτών από τρίτη χώρα στην οποία προορίζονται να μεταφερθούν τέτοιου είδους δεδομένα, να μπορεί να εγκρίνεται μόνον εφόσον έχει προηγουμένως συμφωνήσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·
17. ζητεί οι συμφωνίες, που αποτελούν ή αποτέλεσαν αντικείμενο διαπραγμάτευσης και οι οποίες αφορούν τη μεταφορά προσωπικών δεδομένων μεταξύ της ΕΕ και τρίτων μερών ή χωρών, να διασφαλίζουν κατάλληλο επίπεδο προστασίας των δεδομένων και, οπωσδήποτε, να διατηρούν το επίπεδο προστασίας που κατοχυρώνεται από την οδηγία 95/46/ΕΚ·
Εξαιρέσεις στους νόμους όσον αφορά την ιδιωτική ζωή
18. εκτιμά ότι οι νομοθεσίες των κρατών μελών που προβλέπουν ευρείας κλίμακας διατήρηση των δεδομένων σχετικά με τις επικοινωνίες των πολιτών για λόγους εφαρμογής του νόμου δεν συμβιβάζονται πλήρως με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών και τη σχετική νομολογία, δεδομένου ότι συνιστούν παρακώλυση στην άσκηση του δικαιώματος στην ιδιωτική ζωή, την οποία δεν έχει επιτρέψει η δικαστική αρχή κατά περίπτωση και για περιορισμένη χρονική διάρκεια, η οποία δεν διαχωρίζει μεταξύ κατηγοριών του πληθυσμού που παρακολουθείται, η οποία δεν τηρεί το απόρρητο των προστατευομένων επικοινωνιών (όπως η επικοινωνία μεταξύ δικηγόρου και πελάτη), δεν διευκρινίζει το χαρακτήρα των αξιοποίνων πράξεων ή των περιστάσεων που δικαιολογούν τις παρακωλύσεις αυτές, οι οποίες γεννούν επιπλέον σοβαρές αμφιβολίες ως προς την αναγκαιότητά τους στο πλαίσιο μιας δημοκρατικής κοινωνίας ή ως προς τη σκοπιμότητα και τον αναλογικό τους χαρακτήρα, κατά την έννοια του άρθρου 15 της οδηγίας 2002/58/ΕΚ·
19. ζητεί από την Επιτροπή να συντάξει έγγραφο σχετικά με το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή και τις νόμιμες εξαιρέσεις από το δικαίωμα αυτό, βάσει της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, τη σχετική νομολογία και τις οδηγίες ΕΕ περί προστασίας των δεδομένων και καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να επιδοθούν σε συζήτηση ανοικτή στο κοινό επί του εγγράφου αυτού·
Άλλα ζητήματα
20. ζητεί από τα κράτη μέλη να σεβασθούν τα κριτήρια της νομικής σαφήνειας και της νομικής ασφάλειας ώστε να επιτευχθεί καλύτερο ρυθμιστικό αποτέλεσμα κατά την εφαρμογή της οδηγίας στο εσωτερικό δίκαιο, ώστε να αποφευχθεί κάθε περαιτέρω φόρτος επί των επιχειρήσεων, ιδίως δε των ΜΜΕ·
21. εμμένει στο γεγονός ότι η ελεύθερη κυκλοφορία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα είναι αναγκαία για την ορθή άσκηση του συνόλου σχεδόν των οικονομικών δραστηριοτήτων σε επίπεδο Ένωσης· θα πρέπει, λοιπόν, να επιλυθούν το συντομότερο δυνατό οι διαφορές αυτές στην ερμηνεία, προκειμένου να μπορέσουν οι πολυεθνικές οργανώσεις να καθορίσουν πανευρωπαϊκή πολιτική σχετικά με την προστασία των δεδομένων·
22. υπογραμμίζει ότι τα κράτη μέλη και τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα πρέπει να υιοθετήσουν ισοδύναμο επίπεδο προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων και προστασίας των ατόμων κατά την εφαρμογή της οδηγίας 95/46/ΕΚ και την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 45/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2000, σχετικά με την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τα όργανα και τους οργανισμούς της Κοινότητας και σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών(8)·
23. ζητεί από την Επιτροπή να επιχειρήσει την εναρμόνιση της εν λόγω οδηγίας με τα άλλα νομοθετικά κείμενα, όπως την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την εναρμόνιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων που διέπουν τις πιστώσεις που χορηγούνται στους καταναλωτές, προκειμένου να αποφεύγονται οι ανακολουθίες μεταξύ των προτάσεων αυτών·
24. καλεί τα κράτη μέλη και τις εποπτικές αρχές να δημιουργήσουν λιγότερο πολύπλοκο και γραφειοκρατικό περιβάλλον για τους ελεγκτές δεδομένων, και συμφωνεί με την Επιτροπή ότι θα πρέπει να αποφευχθεί η επιβολή απαιτήσεων που δεν είναι αναγκαίες για τη διατήρηση του υψηλού επιπέδου προστασίας που εγγυάται η οδηγία·
25. τονίζει ότι η διαχείριση και η προστασία των δεδομένων αποτελούν σήμερα κρίσιμο παράγοντα επιτυχίας για τις εταιρείες·
26. συμφωνεί με την Επιτροπή ότι χρειάζεται να γίνουν βελτιώσεις, έτσι ώστε οι οικονομικοί συντελεστές να έχουν ευρύτερη επιλογή πρότυπων συμβατικών ρητρών στον τομέα της προστασίας των δεδομένων, οι οποίες να βασίζονται κατά το δυνατόν σε ρήτρες που έχουν προτείνει αντιπροσωπευτικές οργανώσεις των επιχειρήσεων·
27. καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν ότι οι αρχές προστασίας των δεδομένων θα διαθέτουν τα αναγκαία μέσα προκειμένου να ανταποκριθούν στα καθήκοντα που προβλέπει η οδηγία 95/46/ΕΚ και ότι θα είναι ανεξάρτητες και αυτόνομες από τις εθνικές κυβερνήσεις· εύχεται οι αρχές προστασίας των δεδομένων να συνεχίσουν να ενισχύουν την αποτελεσματικότητά τους και να διαδραματίζουν περισσότερο ενεργό ρόλο, τόσο σε εθνικό, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στο πλαίσιο της ομάδας εργασίας του άρθρου 29, συμβάλλοντας για παράδειγμα στην εφαρμογή του προγράμματος που πρότεινε η Επιτροπή και διασφαλίζοντας την εφαρμογή της νομοθεσίας·
28. εκφράζει τη λύπη του γιατί επτά κράτη μέλη –Βέλγιο, Γερμανία, Ελλάδα, Γαλλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία και Πορτογαλία– δεν τήρησαν την προθεσμία εφαρμογής της oδηγίας 2002/58/ΕΚ που προβλεπόταν για τις 31 Οκτωβρίου 2003 και τις καλεί να λάβουν τα αναγκαία μέτρα·
29. ζητεί από την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τις εθνικές αρχές που είναι αρμόδιες για την ιδιωτική ζωή να διεξάγουν ετήσιες αξιολογήσεις όσον αφορά το σεβασμό των εθνικών και ευρωπαϊκών ρυθμίσεων για την ιδιωτική ζωή, ανεξαρτήτως του πυλώνα αναφοράς, προτείνοντας ενδεχομένως τροποποιήσεις στη νομοθεσία, να τις διαβιβάζουν στα αρμόδια όργανα –ιδίως τα κοινοβουλευτικά– και να τις δημοσιεύουν, κυρίως στο Διαδίκτυο·
30. εκφράζει την ανησυχία του για την εξέλιξη του συστήμστος πληροφοριών Σένγκεν (SIS) και τα σχέδια του Συμβουλίου με βάση τα οποία το SIS II θα επιτρέπει την προσθήκη νέων κατηγοριών σήμανσης (προσώπων και αντικειμένων) και νέων τομέων, τη συσχέτιση των στοιχείων σήμανσης, την τροποποίηση της διάρκειας διατήρησης των στοιχείων σήμανσης, καθώς και την καταχώριση και μεταφορά βιομετρικών δεδομένων, και κυρίως φωτογραφιών και δακτυλικών αποτυπωμάτων, όπως και την πρόσβαση σε νέες αρχές, δηλαδή τη Europol, το Eurojust και τις εθνικές δικαστικές αρχές, ενδεχομένως, για λόγους διαφορετικούς από αυτούς που είχαν καθορισθεί αρχικά, όπως π.χ. η κοινοποίηση ευρωπαϊκών ενταλμάτων σύλληψης· επικρίνει επίσης τη νομική σύγχυση που δημιουργεί το γεγονός ότι το SIS αφορά τόσο τον πρώτο όσο και τον τρίτο πυλώνα, με διαφορετικά επίπεδα προστασίας της ιδιωτικής ζωής·
31. εκφράζει την ανησυχία του για το γενικό προσανατολισμό του Συμβουλίου όσον αφορά τις προτάσεις εισαγωγής βιομετρικών δεδομένων (ψηφιακών φωτογραφιών και δακτυλικών αποτυπωμάτων) σε θεωρήσεις διαβατηρίου και έγγραφα διαμονής μέσω ηλεκτρονικού τσιπ, κυρίως διότι τα δεδομένα θα μπορούν να αντιγράφονται εύκολα σε κεντρικές τράπεζες δεδομένων σε περίπτωση ελέγχου· εκφράζει την ανησυχία ότι οι νέες εξελίξεις στον τομέα προστασίας των δεδομένων, όπως η πιθανή χρήση βιομετρικών στοιχείων, θα αυξήσει το φόρτο εργασίας των εποπτικών αρχών, οι οποίες αυτή τη στιγμή δεν διαθέτουν επαρκείς πόρους για το ευρύ φάσμα των καθηκόντων τους (CΟΜ(2003)265)· καλεί τα κράτη μέλη να διαθέσουν επιπλέον πόρους στις εποπτικές αρχές προστασίας των δεδομένων ώστε να διασφαλισθεί η αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος·
32. καλεί τα κράτη μέλη και τις εθνικές και ευρωπαϊκές αρχές να μεριμνήσουν ώστε η νομοθεσία για την ιδιωτική ζωή να μη χρησιμοποιείται καταχρηστικώς, με στόχο ή με αποτέλεσμα να εμποδίζεται το δικαίωμα πρόσβασης στα έγγραφα, η διοικητική διαφάνεια και η θεσμική δημοσιότητα, ή να καθίσταται υπερβολικά πολύπλοκη η ατομική άσκηση του "δικαιώματος να είσαι γνωστός'· ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει έκθεση, βάσει γνωμοδότησης της ομάδας εργασίας του άρθρου 29, για το συγκεκριμένο είδος καταχρηστικών πρακτικών, προτείνοντας κατευθυντήριες γραμμές και, ενδεχομένως, νομοθετικά μέτρα για την πρόληψή τους·
33. ζητεί από την Επιτροπή να εξακολουθήσει να παρακολουθεί το ζήτημα της τηλεπαρακολούθησης, μεταξύ άλλων βάσει των εθνικών νομολογιών, και αναμένει να εξετάσει την αναγγελθείσα πρόταση για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στο χώρο της εργασίας·
34. ζητεί επειγόντως από το Eurojust να διευκρινίσει ποιους εθνικούς και ευρωπαϊκούς κανόνες έχει μέχρι σήμερα εφαρμόσει και συνεχίζει να εφαρμόζει, καθώς στο θέμα αυτό εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλη σύγχυση και σοβαρές αμφιβολίες·
35. πιστεύει ότι η αυτορρύθμιση αποτελεί καλό μέσον για να αποφεύγεται η υπερβολικά λεπτομερής νομοθεσία, και καλεί την επιχειρηματική κοινότητα να δημιουργήσει ευρωπαϊκό κώδικα συμπεριφοράς για την προστασία των προσωπικών δεδομένων·
36. ζητεί να καταβληθούν πρόσθετες προσπάθειες έναντι διεθνώς συμφωνηθεισών αρχών σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο προκειμένου να βελτιωθεί η εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών του ΟΟΣΑ και της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης·
37. επισημαίνει ότι η προστασία της ιδιωτικής ζωής και των προσωπικών δεδομένων θα πρέπει να αποτελέσει μέρος του εκπαιδευτικού προγράμματος που αφορά τους υπολογιστές και το Διαδίκτυο· καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να προωθήσουν την ενημέρωση των πολιτών στον τομέα των δικαιωμάτων προστασίας των προσωπικών δεδομένων·
o o o
38. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών, στις εθνικές αρχές προστασίας της ιδιωτικής ζωής, στη Europol και στο Eurojust, καθώς και στην κυβέρνηση των ΗΠΑ.