Het Europees Parlement,

–   gezien het periodiek verslag 2004 van de Commissie over de vorderingen van Roemenië op de weg naar toetreding en het strategiedocument van de Commissie over de in het kader van het uitbreidingsproces geboekte vooruitgang (COM(2004)0657 - C6-0151/2004),

–   gezien de conclusies van de Europese Raad van Kopenhagen van 12 en 13 december 2002 en die van de Europese Raad van Brussel van 12 en 13 december 2003,

–   onder verwijzing naar al zijn eerdere resoluties sedert het begin van het toetredingsproces,

–   gelet op artikel 45 van zijn Reglement,

–   gezien het verslag van de Commissie buitenlandse zaken (A6-0061/2004),

A.   overwegende dat Roemenië zich aanzienlijke inspanningen heeft getroost op de weg naar toetreding tot de Europese Unie,

B.  overwegende dat de beoordeling van Roemenië is gebaseerd op de strikte naleving van de criteria van Kopenhagen en de conclusies van het voorzitterschap van de Europese Raad van Helsinki van 10-11 december 1999 alsook op het beginsel van differentiatie,

C.   overwegende dat aanvullende inspanningen noodzakelijk zijn, met name op het gebied van justitie en binnenlandse zaken ten aanzien van de bestrijding van corruptie, de georganiseerde criminaliteit en de grenscontroles, evenals op het gebied van de concurrentie ten aanzien van overheidssteun, alsmede op milieugebied ten aanzien van de tenuitvoerlegging van de wetgeving in alle sectoren en de aanpassing van de horizontale wetgeving,

Politieke situatie en criteria

1.   erkent dat Roemenië, zoals in het verslag van de Commissie is geconcludeerd, voldoet aan de politieke criteria van Kopenhagen, de stabiliteit van zijn instellingen heeft verbeterd en instaat voor democratie, primaat van het recht, mensenrechten en eerbiediging en bescherming van zowel de Hongaarse als de Roma-minderheid, los van de noodzaak de hervormingen van het rechtswezen en het overheidsapparaat te verdiepen en de strijd tegen corruptie te intensiveren;

2.   complimenteert Roemenië met de geboekte vooruitgang op de weg naar bestuurlijke en gerechtelijke hervormingen en met het opstarten van de strategie ter hervorming van het overheidsapparaat, hetgeen noodzakelijk was voor de decentralisatie en deconcentratie van het overheidsapparaat en de coördinatie van de verschillende beleidssectoren; is ervan overtuigd dat Roemenië het belang ervan erkent om bij wijze van prioriteit te blijven streven naar bestuurlijke en justitiële hervormingen en dat er aanzienlijke inspanningen nodig zullen blijven om deze hervormingen over de gehele linie ten uitvoer te leggen;

3.   spoort Roemenië aan snel en bij wijze van prioriteit op de weg van de hervorming van het overheidsapparaat voort te gaan, hetgeen absoluut noodzakelijk is voor een goede integratie van Roemenië in de Europese Unie; beveelt aan in het bijzonder aandacht te schenken aan de uitvoering van de bepalingen van de hervormingsstrategie van het overheidsapparaat van mei 2004 en daarbij speciaal de nadruk te leggen op een adequate bezoldiging van ambtenaren, bevordering op grond van verdiensten en open concurrentie alsmede betere begeleiding en opleiding; is verheugd over de aanneming van het ethisch handvest voor ambtenaren in februari 2004;

4.   is verheugd over de inspanningen van Roemenië op het gebied van decentralisatie en plaatselijk bestuur, en met name de strategie van mei 2004; is evenwel verontrust over het feit dat Roemenië nog moet overgaan tot het aanpakken van de problemen die de Commissie in haar verslag van 2003 op dit gebied heeft gesignaleerd; onderstreept hoe belangrijk het is de bestuurscapaciteit en het financieel beheer op lokaal niveau te versterken en er daarbij voor te zorgen dat het plaatselijk bestuur over toereikende inkomsten en menselijk en materieel potentieel beschikt;

5.   erkent dat gebruikmaking van nooddecreten op aandrang van het Europees Parlement in de Roemeense grondwet is beperkt tot "buitengewone omstandigheden", doch betreurt dat in werkelijkheid de toevlucht tot dergelijke praktijken niet is afgenomen; herhaalt zijn verzoek aan de Roemeense regering geen gebruik te maken van nooddecreten, doch de normale wetgevingskanalen te gebruiken; dringt aan op een duidelijkere en explicietere definitie van hetgeen in het kader van nooddecreten met "buitengewone omstandigheden" wordt bedoeld;

6.   is verheugd dat Roemenië in oktober 2003 's lands grondwet heeft herzien, hetgeen heeft bijgedragen tot een rationalisatie van het parlementair proces door beide kamers prioritaire bevoegdheden te geven voor verschillende soorten wetgeving; is van oordeel dat moet worden voortgegaan met de inspanningen ter verbetering van het beleidsontwikkelings- en wetgevingsproces;

7.   verzoekt Roemenië en met name de gerechtelijke autoriteiten de wetgeving inzake vrijheid van informatie ten volle ten uitvoer te leggen; verzoekt de regering en het parlement van Roemenië om de controle van de media op hun werkzaamheden te vergemakkelijken door de transparantie van het wetgevingsproces te vergroten;

8.   is van oordeel dat voor wat betreft de vrijheid van meningsuiting de rechtspositie van journalisten is verbeterd, doch is verontrust over de toename van het aantal gevallen van fysieke agressie tegen onderzoeksjournalisten en over het feit dat de economische situatie van talrijke op mediagebied actieve organisaties precair blijft, waardoor de autoriteiten de mogelijkheid hebben pressie uit te oefenen; is in dit verband van mening dat meer inspanningen nodig zijn om de onafhankelijkheid van de media te garanderen; is in dit verband van mening dat verdere stappen noodzakelijk zijn om vrijheid van meningsuiting optimaal en ten volle te waarborgen;

9.   verzoekt Roemenië de strategie en het actieplan als vastgesteld door de Roemeense regering te intensiveren ten einde de hervorming van het gerechtelijk apparaat af te ronden en zich te concentreren op de concrete tenuitvoerlegging van de aangenomen wetten; verzoekt Roemenië in dit verband op korte termijn voor toereikend menselijk potentieel en adequate financiële middelen te zorgen ten einde de doeltreffendheid ervan te waarborgen;

10.   is verheugd over de tot dusverre genomen maatregelen om de uitvoerende macht van de rechterlijke macht te scheiden, zoals het schrappen van de bevoegdheid van de minister van Justitie om over rechterlijke benoemingen of bevorderingen te beslissen; is verontrust over de conclusie van de Commissie dat uit recent officieel onderzoek is gebleken dat de uitvoerende macht invloed blijft uitoefenen op de uitkomst van gerechtelijke procedures; herhaalt zijn verzoek om de onafhankelijkheid en het professionalisme van de rechterlijke macht te vergroten; verzoekt Roemenië een beter klimaat voor de uitoefening van de rechterlijke macht te creëren door meer rechters aan te stellen en hen meer mogelijkheden voor bijscholing te bieden, ook middels de terbeschikkingstelling van de beste in de EU-landen gangbare praktijken; doet een beroep op Roemenië om alle in het periodiek verslag van de Commissie geformuleerde aanbevelingen terzake te volgen, ten einde tot een gedegen rechtsstaat te komen;

11.   dringt er bij Roemenië op aan aanzienlijke vooruitgang te boeken ter zake van decentralisatie en plaatselijk zelfbestuur door meer en toereikende financiële alsook personele middelen voor de lokale autoriteiten uit te trekken, arbeidsmethoden te moderniseren, salarissen te verhogen en voor doeltreffende beroepsopleiding te zorgen;

12.   is verheugd dat de regering een reeks van drie wetten heeft goedgekeurd betreffende de hoge raad van de magistratuur, de organisatie van het gerechtelijk apparaat en de status van magistraten; verzoekt de Roemeense regering over te gaan tot de concrete tenuitvoerlegging van deze wetten die op 30 september 2004 in werking zijn getreden en waarmee wordt beoogd de onafhankelijkheid en de doeltreffendheid van het gerechtelijk apparaat aanzienlijk te verbeteren;

13.   is verontrust over het feit dat ondanks de door de Commissie geformuleerde zorgpunten betreffende de wetgeving op het gebied van de vrijheid van vereniging, aanzienlijke administratieve belemmeringen zijn gecreëerd voor de registratie van alternatieve politieke organisaties van nationale minderheden, waardoor deze niet aan de verkiezingen kunnen deelnemen;

14.   stelt vast dat corruptie nog steeds een groot zorgpunt is; is er in dit verband verontrust over dat de Commissie van oordeel is dat het aantal met succes bekroonde vervolgingen voor corruptie in Roemenië laag blijft, vooral voor wat betreft de corruptie op hoog niveau; verzoekt de Roemeense regering haar inspanningen ter bestrijding van corruptie, met name die op hoog niveau, te intensiveren; verzoekt Roemenië zich ervoor in te zetten dat het nationaal bureau voor de bestrijding van corruptie meer verantwoordelijkheden krijgt en de onafhankelijkheid en doeltreffendheid ervan wordt gewaarborgd; is er verheugd over dat Roemenië positief heeft gereageerd op de oproep van het Europees Parlement het personeelsniveau van het Nationale bureau voor de vervolging van corruptie te verhogen en is ingenomen met de positieve deelname van het land tot op heden aan de Statengroep tegen corruptie (GRECO) van de Raad van Europa, en dringt er bij dit land op aan meer stappen in deze richting te doen;

15.   verzoekt Roemenië als land van herkomst, doorvoer en bestemming van slachtoffers van mensenhandel concrete maatregelen te nemen ter bestrijding van dit verschijnsel, zoals het versterken van de samenwerking van de betrokken Roemeense instanties (grenspolitie, nationale politie, openbaar ministerie, vreemdelingendienst, nationaal bureau voor vluchtelingen, enz.) met hun tegenhangers in de buurlanden; verzoekt Roemenië jaarlijks betrouwbare gegevens voor te leggen aan de hand waarvan de vorderingen op dit gebied kunnen worden beoordeeld;

16.   complimenteert Roemenië met zijn actieplan van juli 2004 betreffende de goedkeuring van de criteria van Schengen en verzoekt Roemenië het onverwijld en volledig ten uitvoer te leggen ten einde het proces ter modernisering van zijn voorzieningen, infrastructuur en menselijk potentieel te bespoedigen en de controle en de bewaking aan zijn grenzen met Oekraïne, Moldavië en de Zwarte Zee te verbeteren;

17.   is verheugd dat Roemenië is ingegaan op de verzoeken van de internationale gemeenschap, nationale normen heeft ingevoerd voor de bescherming van kinderen en strikte regels heeft vastgesteld voor internationale adoptie; is van oordeel dat door een adequate toepassing van dit nieuwe wetgevingskader de rechten van het kind nog beter zullen worden beschermd; wijst erop dat alle door het moratorium getroffen gezinnen antwoord moeten blijven krijgen en staat bijgevolg achter de idee om binnenkort een internationale commissie in het leven te roepen om een aantal van deze gevallen onder de loep te nemen;

18.   verzoekt speciale aandacht te schenken aan kinderen en jonge volwassenen die de institutionele zorg verlaten en die afdoende in de gemeenschap moeten worden gereïntegreerd, gesteund en beschermd tegen misbruik;

19.   is verheugd dat Roemenië zijn wetgeving heeft aangepast aan de rechtspraak van het Europees Hof van de rechten van de mens voor wat betreft het tegengaan van mishandeling in gevangenissen, doch is verontrust over de nog steeds voorkomende gevallen van mishandeling op politiebureaus, respectievelijk in gevangenissen en psychiatrische inrichtingen; verzoekt de Roemeense regering op doeltreffende wijze alle gevallen van misbruik te onderzoeken en om degenen die voor schendingen van mensenrechten verantwoordelijk zijn, voor het gerecht te brengen;

20.   geeft uiting aan zijn ernstige bezorgdheid over het feit dat mensen met een geestelijke handicap zijn onderworpen aan een willekeurige opsluiting in psychiatrische ziekenhuizen, en over omstandigheden die niet aan de eisen voldoen en het gebrek aan de nodige zorg in veel psychiatrische ziekenhuizen en andere instellingen waar mensen met een geestelijke handicap verblijven; verzoekt Roemenië om deze situatie zeer dringend aan te pakken en te zorgen dat ziekenhuizen en instellingen over voldoende middelen beschikken voor behandeling en behoorlijke levensomstandigheden;

21.   is van oordeel dat de strategie ten behoeve van de Roma, waarmee uitdrukkelijk wordt beoogd discriminatie tegen te gaan, weliswaar, ten uitvoer wordt gelegd, doch is verontrust over het oordeel van de Commissie dat geweld en feitelijke discriminatie ten aanzien van de Roma-minderheid, zelfs in de officiële instellingen van Roemenië, nog steeds een wijd verbreid verschijnsel zijn; dringt er bij de Roemeense regering op aan haar activiteiten op dit gebied op te voeren en bij voorrang te zorgen voor vorming en capaciteitsopbouw samen met speciale maatregelen om discriminatie tegen te gaan; is verheugd over de recente oprichting van het Nationaal Bureau voor Romazaken;

Economische criteria

22.   feliciteert Roemenië met de conclusies in het verslag van de Commissie volgens welke Roemenië voldoet aan de criteria van een levensvatbare markteconomie en een programma van verregaande structurele hervormingen ten uitvoer heeft gelegd, dat het in de gelegenheid zou moeten stellen aan de concurrentiedruk en de marktkrachten binnen de Unie het hoofd te bieden;

23.   dringt er bij Roemenië op aan verbeteringen door te voeren om de macro-economische stabiliteit te ondersteunen en de structurele hervormingen te consolideren; wijst erop dat, om het overheidstekort verder te drukken de begrotingsdiscipline moet worden gewaarborgd, de energieprijzen nog meer op een kostendekkend peil moeten worden gebracht en de financiële prestaties van overheidsbedrijven moeten worden verbeterd;

24.   verzoekt de regering het privatiseringsproces te voltooien, de geschillen als gevolg van dit proces bij te leggen en onverwijld de niet levensvatbare ondernemingen te ontmantelen; is van mening dat vooruitgang moet worden geboekt ter zake van het functioneren van het gerechtelijk apparaat en het overheidsapparaat ten einde een coherente en voorspelbare toepassing van het recht te garanderen en aldus een voor ondernemingen en buitenlandse investeerders gunstig klimaat te creëren;

25.   herinnert eraan dat armoede een uitermate ernstig probleem blijft in Roemenië, ondanks een lichte daling van de desbetreffende indicatoren in 2003-2004; is verheugd over de werkzaamheden van de Roemeense regering die van de bestrijding van sociale uitsluiting en armoede een van haar prioriteiten heeft gemaakt, duidelijk vooruitgang heeft geboekt ten aanzien van de identificatie van de bevolkingsgroepen die de belangrijkste uitdagingen vormen, te weten kinderen na het verlaten van kindertehuizen, jongeren die er niet in slagen tot de arbeidsmarkt door te dringen, boerengezinnen, gepensioneerden, daklozen en Roma; spoort de Roemeense regering er dan ook toe aan naar de meest adequate politieke oplossingen te zoeken; is verheugd over de totstandbrenging van een rechtskader voor de verstrekking van sociale voorzieningen en het streven om niet-gouvernementele organisaties bij de verstrekking van deze voorzieningen te betrekken; verzoekt de Roemeense autoriteiten voort te gaan met de opstelling van statistieken inzake armoede en zich toe te leggen op de voltooiing van het memorandum over maatschappelijke integratie dat in samenwerking met de Commissie wordt opgesteld;

26.   is verheugd over de vaststelling door Roemenië van een aanzienlijk aantal wetten inzake sociale bescherming, de verhoging van de overheidsuitgaven op dit gebied en de vaststelling van een sociaal programma voor 2003-2004 ter bevordering van de solidariteit; onderstreept tevens dat Roemenië krachtiger maatregelen dan tot dusver moet nemen om mogelijkheden te scheppen voor de nieuwe vestiging van bedrijven in het land, waarmee de basis voor een toekomstige welvaart wordt gelegd; dringt er bij Roemenië op aan de hervorming van het socialezekerheidsstelsel voort te zetten, met name als het gaat om verbetering van de gezondheidszorg, waaronder een algehele hervorming van de geestelijke gezondheidszorg en de zorg voor de maatschappelijke integratie van mensen met een handicap;

Criteria inzake het acquis

27.   is van oordeel dat Roemenië voor het merendeel van de gebieden een bevredigend niveau van aanpassing aan het acquis heeft bereikt en het, mocht het huidige tempo worden aangehouden en mocht het land aan zijn verplichtingen voldoen, op de goede weg is de vereiste omzetting van de wetgeving vóór de geplande datum van toetreding te voltooien;

28.   steunt de inspanningen van Roemenië om de bestuurlijke capaciteit op het merendeel van de gebieden van het acquis uit te breiden; blijft bij het standpunt dat de omzetting van het acquis alleen niet voldoende is en de implementatieinspanningen op alle terreinen moeten worden voortgezet; wijst Roemenië erop dat verbeteringen op wetgevingsgebied en de vaststelling van actieprogramma's niet toereikend zijn, voor alle gebieden implementatie- en toepassingsmechanismen moeten worden vastgesteld, specifieke maatregelen moeten worden genomen ter controle en tenuitvoerlegging van de wetgeving en jaarlijks nauwkeurige cijfers moeten worden overgelegd om de vorderingen in dezen te kunnen beoordelen;

29.   verzoekt Roemenië zich energiek bezig te houden met de maatregelen die nog moeten worden omgezet op gebieden als het vrij verkeer van goederen, het vrij verkeer van kapitaal, douane en financiële controle;

30.   dringt er bij Roemenië op aan de implementatie van de regelgeving in alle met het milieu verband houdende sectoren aanzienlijk te bespoedigen; verzoekt Roemenië zorg te dragen voor een betere afstemming op de horizontale wetgeving op milieugebied, met name in sectoren als luchtkwaliteit, afvalbeheer, waterkwaliteit en natuurbescherming evenals in een aantal andere sectoren;

31.   steunt de Roemeense regering in haar ambitie de Donau-delta als Natura 2000-gebied te ontwikkelen en verzoekt de Commissie deze activiteiten te begeleiden door dit project te steunen als grensoverschrijdende maatregel met de Oekraïne en tevens een bemiddelende rol te spelen bij het belangenconflict waarvan nog steeds sprake is, en dat anders een belemmering zou kunnen vormen voor de volledige bescherming van dit belangrijke natuurgebied van de EU;

32.   is van oordeel dat de Roemeense autoriteiten ten aanzien van overheidssteun nog aanzienlijke verbeteringen dienen aan te brengen in de toepassing van de wetgeving;

33.   dringt er bij Roemenië op aan ervoor te zorgen dat overeenkomstig het acquis communautaire consequent hoge normen voor regelgeving en procedures inzake de overheidsopdrachten en aanbestedingen in acht worden genomen;

34.   is over het geheel genomen van mening dat de bestuurlijke en uitvoeringscapaciteit van de agentschappen voor het beheer van de Europese fondsen aanzienlijk moet worden opgevoerd; is van oordeel dat Roemenië in de landbouwsector de bestuurlijke en uitvoeringscapaciteit van het agentschap SAPARD nog aanzienlijk dient uit te breiden;

35.   dringt er bij Roemenië op aan ter zake van het sociaal en werkgelegenheidsbeleid ervoor te zorgen dat de arbeidsinspectie over voldoende middelen beschikt om adequate toepassing van de bepalingen inzake gezondheid en veiligheid op de werkplek te kunnen garanderen en verzoekt het voorts zich te concentreren op verbetering van het klimaat in het bedrijfsleven;

36.   dringt bij de Roemeense regering aan op verbetering van de voorwaarden voor de uitvoering van het Europees Sociaal Fonds, en daarmee tevens van de absorptiecapaciteit met betrekking tot de kredieten voor werkgelegenheidsstrategiemaatregelen;

37.   merkt op dat de aanpassing van de Roemeense wetgeving aan het acquis communautaire redelijk bevredigend is op de terreinen energie, industrie, onderzoek en telecommunicatie; verzoekt de regering niettemin meer aandacht te besteden aan de omzetting van de regelgeving inzake het industriebeleid, aangezien de implementatiecapaciteit door structurele tekortkomingen in de sector wordt beperkt; acht maatregelen ter verzekering van de energievoorziening eveneens dringend noodzakelijk, daar het uit bedrijf nemen van inefficiënte verwarmingssystemen en de aanpak van niet langer levensvatbare kolenmijnen nog altijd grote uitdagingen zijn die sociale maatregelen vergen om de gevolgen van werkloosheid op te vangen, en is van mening dat de liberalisatie van de sector telecommunicatie als strategie dient te worden herzien;

38.   wijst erop dat de totale financiële pretoetredingssteun voor Roemenië voor 2004 ca. 825 mln euro beloopt, waarvan 405,3 mln uit het nationale programma in het kader van PHARE, 158,7 mln uit SAPARD en tussen 289 en 343 mln uit ISPA en dat hiermee het totaal aan steun op rond 1,4% van het BBP van het land uitkomt;

39.   verzoekt Roemenië zijn inspanningen inzake het regionaal beleid en de coördinatie van de structuurinstrumenten voort te zetten ten einde de bestuurlijke capaciteit op een zodanig peil te brengen dat optimaal gebruik kan worden gemaakt van de structuurinstrumenten;

40.   verzoekt Roemenië zeer veel aandacht te schenken aan de omzetting van de regelgeving terzake van justitie en binnenlandse zaken en daartoe de capaciteit uit te breiden van de instanties en organen die deze regelgeving moeten omzetten en die nog steeds met personeelstekort en gebrek aan scholingsmogelijkheden te kampen hebben; dringt aan op bespoediging van de teruggave van eigendom en vaststelling van wetgeving inzake teruggave van kerken;

41.   geeft uiting aan zijn ernstige bezorgdheid over de lange overgangsperiodes die ten aanzien van het milieu zijn overeengekomen, en met name de ontwikkeling van de Rosia Montana mijn, die voor de gehele regio een ernstige ecologische bedreiging vormt;

Conclusies

42.   acht, indien Roemenië, de Raad en de Commissie de passende inspanningen doen, een snelle en bevredigende afsluiting van de onderhandelingen vóór eind 2004 wenselijk en haalbaar, met het oog op een zo spoedig mogelijke ondertekening van het toetredingsverdrag in 2005 en de inwerkingtreding ervan op 1 januari 2007;

43.   herinnert eraan dat voor Roemenië dezelfde bepalingen als voor Bulgarije en de nieuwe lidstaten zullen gelden, en dat voor het land daarom (overeenkomstig artikelen 37, 38 en 39 van de Toetredingsakte van 2003) speciale vrijwaringsclausules zullen worden toegepast in geval van ernstige tekortkomingen;

44.   wijst Roemenië erop dat voor dit land evenals voor Bulgarije bovendien een specifiek veiligheidsmechanisme kan worden toegepast, dat de Commissie in de gelegenheid stelt de Raad aan te bevelen de toetreding van Roemenië bij unanimiteitsbesluit een jaar op te schorten, indien zij van oordeel is dat er sprake is van een ernstig risico dat Roemenië niet aan de uit de toetreding voortvloeiende verplichtingen kan voldoen, met name ten aanzien van de implementatie van het acquis en de eerbiediging van de politieke criteria van Kopenhagen; is van oordeel dat de toetreding van Roemenië op grond van de eigen merites en resultaten van inspanningen moet plaatsvinden;

45.   zal de ontwikkelingen in de periode tussen de ondertekening van het verdrag en de daadwerkelijke toetreding op de voet volgen; verzoekt in dit verband de Commissie om het Parlement regelmatig op de hoogte te blijven houden via de Commissie buitenlandse zaken;

46.   spoort Roemenië er bijgevolg toe aan rigueur en volharding aan de dag te leggen bij de implementatie van de tijdens de onderhandelingen gemaakte afspraken; zal erop toezien dat de Commissie een permanent follow-up- en ondersteunend mechanisme in het leven roept om Roemenië op deze weg bij te staan;

o
o   o

47.   verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie, alsmede aan de regering en het parlement van Roemenië.