Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie wyniku Konferencji w Buenos Aires w sprawie zmian klimatu
Parlament Europejski,
– uwzględniając Protokół z Kioto do Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC) z dnia 11 grudnia 1997 r. i przepisy proceduralne dla jego wdrożenia przyjęte na konferencjach w Bonn (lipiec 2001 r.), Marakeszu (listopad 2001 r.), New Delhi (listopad 2002 r.) i Mediolanie (grudzień 2003 r.), oraz Dziesiątą Konferencję Stron (COP-10), która odbyła się w Buenos Aires (Argentyna) w dniach 6-17 grudnia 2004 r.,
– uwzględniając swoje rezolucje dotyczące zmian klimatu, a w szczególności rezolucję z dnia 17 listopada 2004 r. w sprawie strategii Unii Europejskiej na Konferencję w Buenos Aires (COP-10)(1),
– uwzględniając art. 103 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że zmiany klimatu są jednym z podstawowych wyzwań XXI wieku, jako że wywołuje ona w skali światowej bardzo niekorzystne skutki dla środowiska, gospodarki i społeczeństwa i przypuszczalnie wpłynie negatywnie na zrównoważony rozwój oraz na warunki życia milionów ludzi na całym świecie; mając na uwadze, że w 2004 r. huragany, tajfuny i inne katastrofy naturalne związane z pogodą ponownie ciężko dotknęły społeczeństwa na całym świecie, w szczególności w krajach najuboższych; mając na uwadze, że oprócz cierpienia ludzi oraz licznych ofiar śmiertelnych wyrządziły one również szkody ekonomiczne szacowane w 2004 r. na rekordową kwotę 90 miliardów USD,
B. mając na uwadze, że pełne wykonanie UNFCCC oraz Protokołu z Kioto mają zasadnicze znaczenie dla rozwiązania kluczowego problemu zmian klimatu oraz dla przyszłości środowiska naturalnego na świecie,
C. mając na uwadze, że UNFCCC ustala ramy działań zmierzających do stabilizacji koncentracji gazów cieplarnianych w atmosferze w celu zapobieżenia "niebezpiecznemu antropogenicznemu wpływowi" na system klimatyczny; mając na uwadze, że UNFCCC weszła w życie 21 marca 1994 r. i obecnie jej sygnatariuszami jest 189 stron,
D. mając na uwadze, że do chwili obecnej Protokół z Kioto ratyfikowały 132 państwa i organizacje regionalnej integracji gospodarczej, w tym 37 stron wymienionych w Załączniku I, na które przypada 61,6% emisji gazów cieplarnianych stron wymienionych w Załączniku I z 1990 r., a tym samym został spełniony warunek wejścia w życie Protokołu, co będzie miało miejsce 16 lutego 2005 r.,
E. mając na uwadze, że kraje rozwinięte ponoszą znaczną odpowiedzialność za emisje gazów cieplarnianych i z tego powodu powinny odgrywać wiodącą rolę w procesie ich redukcji; mając na uwadze, że Parlament Europejski stale żądał, aby Unia Europejska utrzymała tę wiodącą rolę,
F. mając na uwadze, że Protokół z Kioto został ratyfikowany przez Wspólnotę Europejską w dniu 31 maja 2002 r., jak również przez jej Państwa Członkowskie oraz mając na uwadze, że Parlament Europejski i Rada przyjęły akty prawne(2) niezbędne dla wdrożenia postanowień Protokołu z Kioto we Wspólnocie Europejskiej; mając na uwadze, że w dniu 13 października 2003 r. Parlament Europejski i Rada przyjęły dyrektywę 2003/87/WE ustanawiającą system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie(3); mając na uwadze, że niedawne sprawozdanie Komisji o postępach w tym zakresie (COM(2004)0818) potwierdza, że UE jako całość jest na drodze do osiągnięcia celów wynikających z Protokołu z Kioto,
G. mając na uwadze, że wprawdzie cele ustanowione w Protokole z Kioto są podstawowym warunkiem globalnej strategii dotyczącej zmian klimatu, to jednak istnieje potrzeba wyznaczenia dalszych celów na okres po 2012 r.; mając również na uwadze, że globalne emisje powinny zostać zredukowane o połowę do roku 2050 w celu ograniczenia globalnego ocieplenia do poziomu poniżej 2°C powyżej poziomu sprzed industrializacji,
H. mając na uwadze, że rok 2012 zbliża się bardzo szybko i że niezbędna jest strategia na lata po 2012 r., która powinna zająć się długoterminowym wyzwaniem w zakresie popularyzacji źródeł energii ubogich w węgiel, technologii o niskiej emisji gazów cieplarnianych oraz energii odnawialnej,
1. z zadowoleniem przyjmuje międzynarodowe porozumienie w sprawie decyzji podjętych na Dziesiątej Konferencji Stron UNFCCC, w tym opracowany w Buenos Aires Program pracy nad środkami adaptacji i reagowania oraz decyzję rozpoczęcia w maju 2005 r. dialogu w sprawie przyszłych reakcji na zmiany klimatu w ramach UNFCCC i Protokołu z Kioto;
2. jest głęboko przekonany, że Unia Europejska powinna zachować swą wiodącą rolę w międzynarodowych wysiłkach na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatu; dlatego też oczekuje, że UE przedstawi na Seminarium Ekspertów Rządowych propozycje przyszłego systemu, który będzie zgodny z celem UE, polegającym na utrzymaniu średniego światowego wzrostu temperatur poniżej 2°C względem poziomu sprzed industrializacji, przy czym globalne emisje gazów cieplarnianych osiągną najwyższy poziom w ciągu nadchodzących dwóch dziesięcioleci, oraz który będzie zgodny z zasadą równości, odpowiedzialności i zdolności do działania;
3. stwierdza potrzebę znacznego zwiększenia w średnim terminie przez wszystkie kraje rozwinięte wysiłków na rzecz ograniczenia emisji w celu osiągnięcia długoterminowych celów w zakresie redukcji emisji; wzywa UE do przyjęcia na wiosennym spotkaniu Rady Europejskiej w 2005 r. celów w zakresie redukcji, zgodnych z celami wymienionymi powyżej; uważa, że w odniesieniu do krajów uprzemysłowionych średnioterminowe redukcje rzędu 30% do 2020 r. oraz długoterminowe redukcje rzędu 60-80% do 2050 r. są konieczne do osiągnięcia tego celu;
4. wzywa Komisję i Państwa Członkowskie do zintensyfikowania starań na rzecz nawiązania dialogu z odpowiedzialnymi państwami na całym świecie w celu opracowania trwałego rozwiązania problemu, tak aby zapobiec niebezpiecznym zmianom klimatu; potępia próby niektórych państw zmierzające do utrudnienia rozpoczęcia negocjacji w sprawie zobowiązań w zakresie polityki klimatycznej po 2012 r.; wyraża ubolewanie z powodu powtarzanych oświadczeń włoskiego Ministra Ochrony Środowiska, zgodnie z którymi bez udziału Stanów Zjednoczonych, Chin i Indii bezcelowym byłoby wyznaczanie wiążących celów w zakresie redukcji emisji po 2012 r.; uważa, że oświadczenia te mogą osłabić pozycję Unii Europejskiej;
5. wzywa kraje, które nie ratyfikowały Protokołu z Kioto, aby uczyniły to jak najszybciej; wzywa rząd Stanów Zjednoczonych do ponownego rozważenia decyzji o nieprzystępowaniu do Protokołu z Kioto i, w pierwszym rzędzie, do dotrzymania swoich zobowiązań w ramach UNFCCC w zakresie ograniczenia krajowej emisji do poziomu z 1990 r.; podkreśla dalej, że ratyfikacja i stosowanie mechanizmów Protokołu z Kioto pozwoliłoby Australii osiągnąć cele Protokołu z Kioto w sposób bardziej ekonomiczny;
6. wzywa UE do podjęcia dalszych kroków zmierzających do zwiększenia oszczędności energii, poprawy wydajności energii i przejścia na odnawialne źródła energii;
7. wyraża swoje zaniepokojenie tym, że wzrost emisji w sektorze transportowym może zniweczyć postępy osiągnięte w redukcji emisji w innych sektorach; uważa, że UE mogłaby nauczyć się od Kalifornii, jak ograniczać emisje w sektorze transportowym; wzywa zatem Komisję do pilnego przedstawienia propozycji wiążących limitów emisji CO2 dla nowych pojazdów;
8. ponawia swe żądanie uwzględnienia emisji związanych z międzynarodowym transportem lotniczym i morskim przy ustalaniu celów w zakresie redukcji emisji w drugim okresie wykonania Protokołu z Kioto (2012);
9. wyraża swoje rozczarowanie, że Dziesiątej Konferencji Stron nie udało się przygotować dalszych celów na okres po 2012 r.; w szczególności ubolewa nad tym, że Konferencja Stron, mimo starań delegacji UE, zgodziła się jedynie na jedno nieformalne spotkanie w 2005 r. poświęcone przygotowaniu nowych celów; nalega, aby UE starannie i w ścisłej współpracy ze wszystkimi zainteresowanymi stronami na szczeblu międzynarodowym i regionalnym przygotowała się do udziału w tym spotkaniu, utrzymując wiodącą rolę w budowie silnej koalicji na rzecz dalszych międzynarodowych zobowiązań po 2012 r.; podkreśla konieczność umożliwienia decydentom w gospodarce planowania z określoną uzasadnioną dozą pewności co do sytuacji po 2012 r.;
10. nalega, aby Seminarium Ekspertów Rządowych skoncentrowało się na ukierunkowanych na przyszłość dyskusjach nad Protokołem z Kioto w ramach UNFCCC w celu opracowania skutecznej i odpowiedniej reakcji na zmiany klimatu oraz opublikowało pisemne sprawozdanie z wyników, które powinno zostać wzięte pod uwagę podczas negocjacji;
11. uważa, że przyszły system powinien być oparty na wspólnej, ale zróżnicowanej odpowiedzialności, na dalszej i większej redukcji emisji po 2012 r. oraz zaangażowaniu większej liczby krajów, w szczególności USA i bardziej zaawansowanych krajów rozwijających w wysiłki zmierzające do redukcji emisji; dlatego też wzywa Komisję i Państwa Członkowskie do podkreślenia potrzeby ochrony klimatu w ramach dialogu z partnerami międzynarodowymi, w szczególności z USA, Chinami i Indiami;
12. podkreśla potrzebę zwiększenia finansowej pomocy na środki przystosowawcze w krajach rozwijających się; podkreśla ponadto, że mimo iż wszystkie kraje mają prawo do rozwoju gospodarczego, należy przedsięwziąć środki dla wspierania bardziej przyjaznych środowisku modeli rozwoju;
13. ubolewa nad tym, że Stany Zjednoczone, największy emitent CO2, mimo obecności na Dziesiątej Konferencji Stron, nie były przygotowane do dyskusji nad dalszym postępem w ograniczaniu zmian klimatu; z dużym zadowoleniem przyjmuje liczne inicjatywy dotyczące zmian klimatu podejmowane w USA na poziomie stanowym, takie jak Regionalna inicjatywa dotycząca gazów cieplarnianych (Regional Greenhouse Gas Initiative) obejmująca dziewięć północno-wschodnich stanów, podczas gdy Maryland, Dystrykt Kolumbia, Pensylwania, wschodnie prowincje Kanady i Nowy Brunszwik są obserwatorami tego procesu, który zmierza do wypracowania regionalnego programu handlu emisjami (cap-and-trade program) z uwzględnieniem emisji CO2;
14. wzywa Komisję do rozważenia w najbliższym sprawozdaniu na temat kosztów i korzyści związanych z przyszłymi politykami dotyczącymi zmian klimatu środków dostosowania granic w celu wyrównania ewentualnych korzyści w zakresie konkurencyjności, które mogliby odnosić producenci z krajów uprzemysłowionych nie stosujących ograniczeń emisji; podkreśla, że zajęcie się problemem zmian klimatu stwarza także możliwości i bodźce dla innowacji w zgodzie z celami Agendy Lizbońskiej;
15. z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy UE zmierzające do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, a w szczególności system handlu prawami do emisji, który rozpoczyna działalność 1 stycznia 2005 r. oraz popiera możliwość przystąpienia do tego systemu takich krajów jak Kanada lub Japonia; wzywa Komisję do rozważenia połączenia systemu UE handlu prawami do emisji z inicjatywami lokalnymi, które przyjęły limity emisji zgodne z celami UNFCCC; wzywa również Radę Europejską do zagwarantowania możliwości wykorzystania kredytów z mechanizmów związanych z projektami zgodnie z warunkami ustanowionymi w dyrektywie 2004/101/WE również po 2012 r.;
16. wzywa obie Prezydencje 2005 roku do zapewnienia utrzymania, a nawet zwiększenia tempa prac w tej dziedzinie, przy jednoczesnym zwiększaniu poziomu zaangażowania i liczby międzynarodowych partnerów uczestniczących w tym procesie;
17. podkreśla, że współpraca z Parlamentem Europejskim i Komisją była owocna i oczekuje, że przed następną Konferencją/spotkaniem Stron w Paryżu zostanie wraz Radą znalezione rozwiązanie umożliwiające przedstawicielom Parlamentu Europejskiego występujących co najmniej w charakterze obserwatorów, z prawem lub bez prawa głosu, dostęp do posiedzeń koordynacyjnych UE;
18. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom Państw Członkowskich, Sekretariatowi UNFCCC, z prośbą o przekazanie jej wszystkim umawiającym się stronom spoza UE.
Decyzja nr 280/2004/WE z dnia 11 lutego 2004 r. dotycząca mechanizmu monitorowania emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie i wykonania Protokołu z Kioto (Dz.U. L 49 z 19.2.2004, str. 1) oraz dyrektywa 2004/101/WE z dnia 27 października 2004 r. zmieniająca dyrektywę 2003/87/WE ustanawiającą system emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie, z uwzględnieniem mechanizmów projektowych Protokołu z Kioto (Dz.U. L 338 z 13.11.2004, str. 18).