Parlament Europejski,

‐   uwzględniając projekt zalecenia dla Rady złożony przez António Costę, w imieniu grupy politycznej PSE, w sprawie jakości wymiaru sprawiedliwości w zakresie sądownictwa karnego w Unii Europejskiej (B6-0234/2004),

‐   uwzględniając Powszechną Deklarację Praw Człowieka przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych w rezolucji 217 A (III) z dnia 10 grudnia 1948 r., w szczególności jej art. 7, 8, 9 10 i 11,

‐   uwzględniając Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych uchwalony przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych w rezolucji 2200 A (XXI) z dnia 16 grudnia 1966 r., który wszedł w życie dnia 23 marca 1976 r., w szczególności jego art. 2, 7, 9, 10 i 14,

‐   uwzględniając Konwencję Rady Europy o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z dnia 4 listopada 1950 r., która weszła w życie w dniu 3 września 1953 r., w szczególności jej art. 6 i 13,

‐   uwzględniając tytuł VI Traktatu o Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 29, 31 ust. 1 lit. c) i art. 34 ust. 2 lit. a) i b),

‐   uwzględniając Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy podpisany przez Państwa Członkowskie w Rzymie w dniu 29 października 2004 r., w szczególności jego art. I-42 i III-260 (mechanizmy oceny), III-270 i III-271 (współpraca sądowa w sprawach karnych) oraz II-107 do II-110, które odpowiadają art. 47-50 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej,

‐   uwzględniając dorobek wspólnotowy w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości w zakresie prawa karnego, w szczególności Konwencję o wzajemnej pomocy w sprawach karnych(1), decyzję ramową 2002/584/JAI Rady z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między Państwa Członkowskimi(2), decyzję ramową 2003/577/JAI Rady z dnia 22 lipca 2003 r. w sprawie wykonywania w Unii Europejskiej postanowień o zabezpieczeniu mienia i środków dowodowych(3), projekt decyzji ramowej Rady w sprawie europejskiego nakazu uzyskiwania dowodów zmierzającego do gromadzenia przedmiotów, dokumentów i danych w celu ich wykorzystania w ramach postępowań karnych (COM(2003)0688) i projekt decyzji ramowej Rady w sprawie niektórych praw proceduralnych przyznanych w ramach postępowań karnych w Unii Europejskiej (COM(2004)0328),

‐   uwzględniając właściwe artykuły Traktatu o Przystąpieniu określające możliwość zawieszenia wykonywania niektórych postanowień przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości w przypadku nieprzestrzegania niektórych norm (co wymaga wcześniejszego zdefiniowania takich norm),

‐   uwzględniając zalecenie dla Rady i Rady Europejskiej w sprawie przyszłości przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości oraz warunków wzmocnienia jej legitymizacji i skuteczności przyjętego przez Parlament Europejski dnia 14 października 2004 r.(4),

‐   uwzględniając Program Haski przyjęty przez Radę Europejską podczas spotkania w Brukseli w dniach 4-5 listopada 2004 r.,

‐   uwzględniając art. 114 ust. 3 i art. 83 ust. 5 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A6-0036/2005),

A.   mając na uwadze, że w art. II-107 - II-110 Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy oraz w art. 6 i 13 Europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka zdefiniowane zostało znaczenie "prawa do obrony", które Unia i jej Państwa Członkowskie, zgodnie z właściwymi im uprawnieniami, muszą zapewnić obywatelom Unii Europejskiej,

B.   mając na uwadze, że to "prawo do obrony" zawiera w sobie przede wszystkim prawo do skutecznego środka odwoławczego, prawo dostępu do bezstronnego sądu, prawo do sprawiedliwego procesu, prawo do bycia osądzonym w rozsądnym terminie oraz prawo od uzyskania porady prawnej, że zawiera także pełne poszanowanie praw podstawowych osób podejrzanych przed rozpoczęciem procesu karnego jak również prawo do godnego i ludzkiego traktowania - w poszanowaniu międzynarodowych norm ONZ i Europejskiej Konwencji o zapobieganiu torturom - osób skazanych w takim procesie,

C.   mając na uwadze, że ochrona tych praw jest jeszcze istotniejsza w odniesieniu do postępowania karnego, gdy chodzi o podstawowe wolności,

D.   mając na uwadze, że zapewnienie tej ochrony leży po pierwsze w zakresie kompetencji każdego Państwa Członkowskiego, zgodnie z jego własnym porządkiem konstytucyjnym i tradycjami prawnymi; iż konieczne jest, aby Państwa Członkowskie przywiązywały wagę do problemów występujących w ich systemach prawnych, a w szczególności do kwestii wskazanych przez Europejski Trybunał Praw Człowieka; uważając, że prawdziwa przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości wymaga, z jednej strony, zapewnienia obywatelom unijnym równego traktowania, bez względu na to, w jakim miejscu Unii przebywają, a z drugiej strony wzmocnienia wzajemnego zaufania między Państwami Członkowskimi dla umożliwienia wzajemnego uznawania wyroków, a nawet przekazywania swoich obywateli sędziom innego Państwa Członkowskiego,

E.   mając na uwadze zarówno orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu, jak i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu oraz fakt, że orzecznictwo obydwu sądów powinno być spójne,

F.   mając na uwadze, że od przyjęcia programu z Tampere (ustęp 33), zasada wzajemnego uznawania orzeczeń sądowych stała się "kamieniem węgielnym" współpracy sądowej w Unii,

G.   mając na uwadze, że Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy (art. III-260) i Program Haski (w szczególności ust. 3.2.) uznają wagę wzajemnej oceny Państw Członkowskich między sobą, służącej wzmocnieniu wzajemnego zaufania, które jest koniecznym warunkiem wzajemnego uznawania, a także przyjęciu podstawowych, istotnych zasad proceduralnych oraz określeniu rozsądnych terminów,

H.   mając na uwadze, że ocena jakości wymiaru sprawiedliwości w Unii Europejskiej musi obejmować także metody pracy sędziów i różnych systemów administrowania wymiarem sprawiedliwości w Państwach Członkowskich, co nie stoi w sprzeczności z pełnym poszanowaniem zasady niezawisłości sądów,

I.   mając na uwadze, iż ocena ta musi mieścić we wspólnych ramach odniesienia gwarantujących jej spójność i obiektywność,

J.   mając na uwadze, że należy określić najbardziej adekwatne środki i procedury służące dokonywaniu tej oceny oraz usprawnić przepływ informacji oraz możliwości kształcenia, na rzecz poprawy jakości wymiaru sprawiedliwości w zakresie prawa karnego w Europie,

K.   mając na uwadze, iż utworzenie w łonie Unii Europejskiej w ciągu ostatnich lat europejskich sieci, takich jak Stowarzyszenie Rad Państwa i Najwyższych Sądów Administracyjnych, Konferencja Przewodniczących Sądów Najwyższych, Sieć Trybunałów Najwyższych i Europejska Sieć Krajowych Rad Sądownictwa, świadczy o rosnącej świadomości w zakresie konieczność wspólnej pracy na rzecz poprawy jakości wymiaru sprawiedliwości w służbie obywateli Unii,

L.   mając na uwadze kluczową rolę sprawczą w rozwoju wspólnej kultury prawnej, a także kultury praw podstawowych w ramach Unii, w szczególności poprzez działanie Europejskiej sieci kształcenia prawniczego,

M.   mając na uwadze, że poprawa standardów jakości wymiaru sprawiedliwości i jego skuteczności na podstawie oceny muszą prowadzić do wzrostu, z jednej strony, jakości norm karnych merytorycznych i proceduralnych, a, z drugiej strony, jakości ich zastosowania, co nie stoi w sprzeczności z należnym poszanowaniem zasady niezawisłości sądów,

N.   mając na uwadze, że proces wzajemnej oceny wymaga konkretnej metodologii, uwzględniającej złożoność takiego procesu,

O.   mając na uwadze, że Program Haski uznaje konieczność przyjęcia Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy za ramy odniesienia oraz podjęcia prac przygotowawczych w celu umożliwienia wdrożenia środków ustalonych w Traktacie Konstytucyjnym z chwilą jego wejścia w życie,

P.   mając na uwadze seminarium publiczne zorganizowane przez Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych w dniu 18 stycznia 2005 r. w sprawie: "Promowanie lepszej jakości wymiaru sprawiedliwości w Europie",

Q.   przyjmując wytyczne zawarte w Programie Haskim dotyczące wzmocnienia wzajemnego zaufania (ust. 3.2.), w szczególności poprzez poprawę jakości wymiaru sprawiedliwości, poprzez rozwój systemu oceny i poprzez konieczny wkład instytucji i organizacji sądowniczych,

R.   przywołuje ustęp 3.2. Programu Haskiego, który podkreśla konieczność poszanowania różnorodności różnych struktur i tradycyjnej charakterystyki krajowych systemów prawnych oraz niezawisłości sądownictwa w każdym Państwie Członkowskim promując lepszą jakość wymiaru sprawiedliwości w Europie poprzez wzajemne zaufanie,

1.   zwraca się do Rady Europejskiej i do Rady z następującymi wskazówkami:

2.   zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszego zalecenia Radzie oraz do informacji Komisji, jak również rządom i parlamentom Państw Członkowskich oraz Radzie Europy.

(1) Akt Rady z dnia 29 maja 2000 r. ustanawiający, zgodnie z art. 34 Traktatu o Unii Europejskiej, Konwencję o wzajemnej pomocy w sprawach karnych pomiędzy Państwami Członkowskimi Unii Europejskiej (Dz.U. C 197 z 12.7.2000, str. 1). (2) Dz.U. L 190 z 18.7.2002, str. 1. (3) Dz.U. L 196 z 2.8.2003, str. 45. (4) Teksty przyjęte, P6_TA(2004)0022.