Indeks 
Teksty przyjęte
Środa, 12 stycznia 2005 r. - Strasburg
Odpowiedzialność cywilna za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych ***II
 Konstytucja dla Europy

Odpowiedzialność cywilna za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych ***II
PDF 480kWORD 252k
Rezolucja
Tekst skonsolidowany
Rezolucja legislacyjna Parlamentu Europejskiego w sprawie wspólnego stanowiska Rady mającego na celu przyjęcie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywy Rady nr 72/166/EWG, 84/5/EWG, 88/357/EWG i 90/232/EWG oraz dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2000/26/WE w sprawie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych (16182/2/2003 – C6-0112/2004 – 2002/0124(COD))
P6_TA(2005)0003A6-0073/2004

(Procedura współdecyzji: drugie czytanie)

Parlament Europejski,

–   uwzględniając wspólne stanowisko Rady (16182/2/2003 - C6-0112/2004),

–   uwzględniając stanowisko zajęte w pierwszym czytaniu(1) dotyczące projektu Komisji przedstawionego Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2002)0244)(2),

–   uwzględniając art. 251 ust. 2 Traktatu WE,

–   uwzględniając art. 62 Regulaminu,

–   uwzględniając zalecenia do drugiego czytania przedstawione przez Komisję Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów (A6-0073/2004),

1.   zatwierdza wspólne stanowisko zgodnie z poniższymi zmianami;

2.   zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji.

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w drugim czytaniu w dniu 12 stycznia 2005 r.w celu przyjęcia dyrektywy 2005/.../WE Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywy Rady 72/166/EWG, 84/5/EWG, 88/357/EWG i 90/232/EWG i dyrektywę 2000/26/ WE Parlamentu Europejskiego i Rady odnoszącej się do ubezpieczenia w zakresie odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych

P6_TC2-COD(2002)0124


PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 47 ust. 2 zdanie pierwsze i trzecie, art. 55 i 95 ust. 1,

uwzględniając wniosek Komisji(3),

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego(4),

stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Traktatu(5),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)  Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych (ubezpieczenie komunikacyjne) ma dla obywateli UE, zarówno dla posiadaczy polis, jak i poszkodowanych w wypadkach, szczególne znaczenie. Duże znaczenie przywiązują do niego również zakłady ubezpieczeń, ponieważ stanowi ono ważną część rynku ubezpieczeń innych niż ubezpieczenia na życie. Ubezpieczenie komunikacyjne ma również wpływ na swobodny przepływ osób i pojazdów. Głównym celem działania Wspólnoty w dziedzinie usług finansowych powinno być zatem wzmocnienie i skonsolidowanie jednolitego rynku ubezpieczeń w zakresie ubezpieczeń komunikacyjnych.

(2)  Bardzo znaczący postęp w tym kierunku został już osiągnięty przez dyrektywę Rady 72/166/EWG z dnia 24 kwietnia 1972 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstwa Państw Członkowskich w zakresie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych i egzekwowania obowiązku posiadania takiego ubezpieczania (6), drugą dyrektywę Rady 84/5/EWG z dnia 30 grudnia 1983 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstwa Państw Członkowskich w zakresie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych(7), trzecią dyrektywę Rady 90/232/EWG z dnia 14 maja 1990 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstwa Państw Członkowskich w zakresie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych(8) oraz dyrektywę 2000/26/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 maja 2000 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstwa Państw Członkowskich w zakresie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych (czwarta dyrektywa w sprawie ubezpieczeń komunikacyjnych)(9).

(3)  Wspólnotowy system ubezpieczeń komunikacyjnych wymaga unowocześnienia i udoskonalenia. Potrzeba ta znalazła potwierdzenie w trakcie konsultacji z przedstawicielami przemysłu, konsumentami i stowarzyszeniami poszkodowanych.

(4)  W celu wykluczenia możliwości jakichkolwiek błędnych interpretacji przepisów dyrektywy 72/166/EWG oraz ułatwienia ubezpieczania pojazdów z tymczasowymi tablicami rejestracyjnymi, definicja terytorium, na którym pojazd ma stałe miejsce postoju odnosi się do terytorium państwa, którego tablicę rejestracyjną posiada pojazd, bez względu na to, czy jest to tablica stała czy tymczasowa.

(5)  Zgodnie z dyrektywą 72/166/EWG przyjmuje się, że pojazdy posiadające fałszywe bądź nielegalne tablice mają stałe miejsce postoju na terytorium Państwa Członkowskiego, które wydało tablice oryginalne. Ta zasada często powoduje, że krajowe oddziały zakładów ubezpieczeń są zobowiązane do zajęcia się ekonomicznymi skutkami wypadków, które nie mają związku z Państwem Członkowskim, w którym oddziały te są zarejestrowane. Bez dokonywania zmiany ogólnej zasady, iż tablica rejestracyjna wyznacza terytorium, na którym pojazd ma stałe miejsce postoju, należy wprowadzić specjalne uregulowanie dla przypadków, gdy wypadek został spowodowany przez pojazd bez tablicy rejestracyjnej lub posiadający tablicę rejestracyjną, która nie jest właściwa albo przestała już być właściwa dla tego pojazdu. W takich przypadkach i wyłącznie w celu zaspokojenia roszczenia, za terytorium, na którym pojazd ma stałe miejsce postoju, uznaje się terytorium, na którym miał miejsce wypadek.

(6)  W celu ułatwienia interpretacji i stosowania terminu "kontrole punktowe" w dyrektywie 72/166/EWG, należy doprecyzować właściwe przepisy. Zakaz prowadzenia systematycznych kontroli ubezpieczeń komunikacyjnych powinien stosować się do pojazdów, które mają stałe miejsce postoju na terytorium innego Państwa Członkowskiego, jak również do pojazdów, które mają stałe miejsce postoju na terytorium państwa trzeciego, ale wjeżdżają z terytorium innego Państwa Członkowskiego. Powinno pozwolić się jedynie na niesystematyczne, niedyskryminacyjne kontrole, dokonywane jako część akcji kontrolnej, której celem nie jest wyłącznie sprawdzanie ubezpieczenia.

(7)  Art. 4 lit. a) dyrektywy 72/166/EWG zezwala Państwu Członkowskiemu na odstąpienie od wprowadzenia ogólnego obowiązku zawierania obowiązkowego ubezpieczenia w stosunku do pojazdów należących do pewnych osób fizycznych lub prawnych, publicznych lub prywatnych. W przypadku wypadków spowodowanych przez takie pojazdy Państwo Członkowskie stosujące takie odstąpienie musi wyznaczyć urząd lub organ właściwy do wypłaty odszkodowania za szkody poniesione przez poszkodowanych w wypadkach spowodowanych w innym Państwie Członkowskim. Powyższy artykuł należy zmienić, aby zagwarantować, że nie tylko poszkodowani w wypadkach spowodowanych przez takie pojazdy za granicą otrzymają należyte odszkodowanie, ale również poszkodowani w wypadkach mających miejsce w Państwie Członkowskim, w którym pojazd ma stałe miejsce postoju, niezależnie od tego, czy mieszkają oni na terytorium tego państwa na stałe czy też nie. Ponadto Państwa Członkowskie powinny zadbać, by wykaz osób zwolnionych z obowiązkowego ubezpieczenia oraz urzędów lub organów odpowiedzialnych za wypłatę odszkodowań poszkodowanym w wypadkach spowodowanych przez takie pojazdy został przekazany do publikacji Komisji.

(8)  Art. 4 lit. b) dyrektywy 72/166/EWG zezwala Państwu Członkowskiemu na odstąpienie od ogólnego obowiązku zawarcia obowiązkowego ubezpieczenia w stosunku do pewnych rodzajów pojazdów lub pewnych pojazdów posiadających specjalne tablice. W takim przypadku pozostałe Państwa Członkowskie mają prawo domagać się przy wjeździe na ich terytorium ważnej zielonej karty lub umowy ubezpieczenia granicznego w celu zapewnienia wypłaty odszkodowań poszkodowanym w wyniku jakiegokolwiek wypadku spowodowanego przez te pojazdy na terytorium tych państw. Ponieważ jednak zniesienie kontroli granicznych wewnątrz Wspólnoty nie pozwala na upewnienie się, czy pojazdy przekraczające granicę są objęte ubezpieczeniem, niemożliwym stało się zagwarantowanie odszkodowań dla poszkodowanych w wypadkach za granicą. Ponadto należałoby również sprawić, by należne odszkodowania przyznawane były nie tylko poszkodowanym w wypadkach spowodowanych przez taki pojazd za granicą, ale również poszkodowanym w wypadkach spowodowanych w tym samym Państwie Członkowskim, w którym pojazd ten ma stałe miejsce postoju. W tym celu Państwa Członkowskie powinny traktować poszkodowanych w wypadkach spowodowanych przez takie pojazdy tak samo, jak poszkodowanych w wypadkach spowodowanych przez pojazdy nieubezpieczone. Istotnie, dyrektywa 84/5/EWG stanowi, iż odszkodowanie dla poszkodowanych w wypadkach spowodowanych przez nieubezpieczone pojazdy jest wypłacane przez organ odszkodowawczy Państwa Członkowskiego, w którym miał miejsce wypadek. W przypadku wypłaty na rzecz poszkodowanych w wypadkach spowodowanych przez pojazdy objętych powyższym odstąpieniem, organowi odszkodowawczemu przysługuje roszczenie wobec organu Państwa Członkowskiego, w którym pojazd ma stałe miejsce postoju. Po pięciu latach od daty wejścia w życie niniejszej dyrektywy Komisja powinna, o ile to stosowne w świetle doświadczeń związanych z wdrażaniem i stosowaniem takiego odstępstwa, przedstawić wnioski zmierzające do jego zastąpienia lub uchylenia. Odpowiedni przepis dyrektywy 2000/26/WE powinien zostać skreślony.

(9)  Aby wyjaśnić zakres stosowania dyrektyw w sprawie ubezpieczenia komunikacyjnego zgodnie z art. 299 Traktatu, należy skreślić odniesienie do pozaeuropejskich terytoriów Państw Członkowskich w art. 6 i 7 ust. 1 dyrektywy 72/166/EWG.

(10)  Obowiązek Państw Członkowskich zagwarantowania ochrony ubezpieczeniowej przynajmniej w zakresie pewnych kwot minimalnych stanowi istotny element zapewnienia ochrony poszkodowanym. Kwoty minimalne określone w dyrektywie 84/5/EWG powinny zostać nie tylko uaktualnione z uwzględnieniem inflacji, ale faktycznie podniesione w celu poprawienia ochrony poszkodowanych. Minimalna kwota odszkodowania za szkody osobiste powinna zostać obliczona w taki sposób, aby stanowiła ona pełną i sprawiedliwą rekompensatę dla wszystkich poszkodowanych, którzy odnieśli bardzo ciężkie obrażenia, biorąc równocześnie pod uwagę niską częstotliwość wypadków, w których uczestniczyło kilka ofiar oraz niewielką liczbę wypadków w których kilku poszkodowanych odniosło bardzo poważne obrażenia podczas tego samego zdarzenia. Minimalna kwota odszkodowania wynosząca 1 000 000 euro na ofiarę lub 5 000 000 na jedno roszczenie, bez względu na liczbę ofiar, jest kwotą rozsądną i odpowiednią. W celu ułatwienia wprowadzenia tych kwot minimalnych należy ustanowić pięcioletni okres przejściowy, licząc od daty wdrożenia niniejszej dyrektywy. W ciągu trzydziestu miesięcy od tej daty Państwa Członkowskie powinny zwiększyć kwoty do co najmniej połowy przewidzianego poziomu.

(11)  Aby nie dopuścić z upływem czasu do spadku kwot minimalnych, należy wprowadzić okresową klauzulę rewizyjną, stosującą jako punkt odniesienia Europejski Wskaźnik Cen Konsumpcyjnych (European Index of Consumer Prices - EICP) publikowany przez Eurostat, jak stanowi rozporządzenie Rady (WE) nr 2494/95 z dnia 23 października 1995 r. dotyczące zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych(10). Należy ustanowić zasady postępowania regulujące taką rewizję.

(12)  Dyrektywa 84/5/EWG, która zezwala Państwom Członkowskim, w interesie przeciwdziałania oszustwom, na ograniczenie lub uniemożliwienie wypłat dokonywanych przez organ odszkodowawczy w przypadku szkód majątkowych wyrządzonych przez niezidentyfikowany pojazd, może w niektórych przypadkach utrudnić uzyskanie należnego odszkodowania przez poszkodowanych. Możliwość ograniczenia lub uniemożliwienia wypłat odszkodowania z powodu niezidentyfikowania pojazdu nie powinna mieć zastosowania tam, gdzie organ wypłacił odszkodowanie za znaczące uszkodzenia ciała poszkodowanemu w tym samym wypadku, w którym zostały wyrządzone szkody majątkowe. Państwa Członkowskie mogą ustanowić franszyzę do wysokości określonej w przywołanej dyrektywie, do której mogą być odpowiedzialni poszkodowani ponoszący szkody majątkowe. Warunki, w których uszkodzenie ciała uznaje się za znaczące powinny zostać określone przez ustawodawstwo krajowe lub przepisy administracyjne Państwa Członkowskiego, w którym miał miejsce wypadek. Przy określaniu tych warunków Państwo Członkowskie mogą uwzględnić między innymi to, czy uszkodzenie ciała wymagało opieki szpitalnej.

(13)  W chwili obecnej, przepis zawarty w dyrektywie 84/5/EWG pozwala Państwom Członkowskim, określonego pułapu, na stosowanie franszyzy, do wysokości której poszkodowany będzie odpowiedzialny w przypadku szkód majątkowych wyrządzonych przez nieubezpieczony pojazd. Taka możliwość niesprawiedliwie ogranicza ochronę poszkodowanych i powoduje ich dyskryminację w porównaniu z poszkodowanymi w innych wypadkach. Dlatego też powinna ona zostać zniesiona.

(14)  Druga dyrektywa Rady 88/357/EWG z dnia 22 czerwca 1988 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do ubezpieczeń bezpośrednich innych niż ubezpieczenia na życie i ustanowienia przepisów ułatwiających skuteczne korzystanie ze swobody świadczenia usług(11) powinna zostać zmieniona tak, aby oddziały zakładów ubezpieczeń mogły stać się przedstawicielami w zakresie ubezpieczeń komunikacyjnych, jak to już się stało w zakresie usług ubezpieczeniowych innych niż komunikacyjne.

(15)  Głównym osiągnięciem istniejącego prawodawstwa jest objęcie ochroną ubezpieczeniową wszystkich pasażerów pojazdu. Cel ten byłby zagrożony, gdyby ustawodawstwo krajowe lub jakiekolwiek postanowienia umowne zawarte w umowie ubezpieczeniowej wyłączały pasażerów z ochrony ubezpieczeniowej dlatego, że wiedzieli lub mogli byli wiedzieć, że kierowca pojazdu w czasie wypadku znajdował się pod wpływem alkoholu lub innego środka odurzającego. Pasażer zazwyczaj nie ma możliwości dokonania właściwej oceny stopnia odurzenia kierowcy. Cel, jakim jest zniechęcenie do prowadzenia pojazdu pod wpływem substancji odurzających, nie zostanie osiągnięty przez ograniczenie ochrony ubezpieczeniowej pasażerów, którzy stali się poszkodowanymi w wyniku wypadków drogowych. Objęcie takich pasażerów obowiązkowym ubezpieczeniem komunikacyjnym pojazdu nie przesądza o odpowiedzialności, jaką mogą ponieść na mocy obowiązującego ustawodawstwa krajowego, ani o wielkości żadnego przyznanego odszkodowania w konkretnym wypadku komunikacyjnym.

(16)  Uszkodzenia ciała oraz szkody majątkowe wyrządzone pieszym, rowerzystom i innym niezmotoryzowanym użytkownikom dróg, którzy są zazwyczaj najbardziej zagrożoną stroną w wypadku, powinny być objęte obowiązkowym ubezpieczeniem pojazdu, który brał udział w wypadku, jeżeli takie osoby mają oni prawo do odszkodowania zgodnie z krajowym prawem cywilnym. Niniejszy przepis nie przesądza o odpowiedzialności cywilnej ani o wielkości przyznanego odszkodowania za szkody wyrządzone w konkretnym wypadku komunikacyjnym na podstawie krajowego ustawodawstwa.

(17)  Niektóre zakłady ubezpieczeń zawierają w polisach ubezpieczeniowych klauzule zastrzegające, że umowa zostanie unieważniona, jeśli pojazd pozostaje poza Państwem Członkowskim, w którym jest zarejestrowany, dłużej niż przez podany okres czasu. Ta praktyka stoi w sprzeczności z zasadą określoną w dyrektywie 90/232/EWG, zgodnie z którą obowiązkowe ubezpieczenie komunikacyjne powinno obejmować w oparciu o jedną składkę całe terytorium Wspólnoty. Dlatego należy wyszczególnić, że ochrona ubezpieczeniowa powinna pozostać ważna przez cały czas trwania umowy, bez względu na to, że pojazd pozostaje w innym Państwie Członkowskim przez pewien okres czasu, bez uszczerbku dla obowiązku rejestracji pojazdów, wynikającego z krajowego ustawodawstwa Państw Członkowskich.

(18)  Należy podjąć kroki zmierzające do ułatwienia objęcia ochroną ubezpieczeniową pojazdów importowanych z jednego Państwa Członkowskiego do innego, nawet jeśli pojazd nie jest jeszcze zarejestrowany w Państwie Członkowskim przeznaczenia. Należy umożliwić czasowe odstąpienie od ogólnej zasady określającej Państwo Członkowskie, w którym umiejscowione jest ryzyko. Przez okres trzydziestu dni od daty dostarczenia, udostępnienia lub wysłania pojazdu do nabywcy za Państwo Członkowskie przeznaczenia należy uważać Państwo Członkowskie umiejscowienia ryzyka.

(19)  Osoba, która zamierza zawrzeć nową umowę ubezpieczenia komunikacyjnego z innym ubezpieczycielem powinna być w stanie wyjaśnić okoliczności wypadku oraz historię roszczeń związanych z poprzednią umową. Posiadacze polis powinni mieć prawo do wystąpienia w dowolnym czasie o zaświadczenie dotyczące roszczeń lub braku roszczeń dotyczących pojazdu lub pojazdów objętych umową ubezpieczeniową za okres co najmniej pięciu ostatnich lat trwania stosunku umownego. Zakład ubezpieczeń lub każdy organ, który może zostać wyznaczony przez Państwo Członkowskie do zawierania obowiązkowych ubezpieczeń lub do wydawania takich zaświadczeń, powinien wydać takie zaświadczenie posiadaczowi polisy w ciągu piętnastu dni od złożenia przez niego wniosku.

(20)  Aby zapewnić należytą ochronę poszkodowanym w wypadkach drogowych, Państwa Członkowskie nie powinny zezwalać zakładom ubezpieczeń na stosowanie franszyzy wobec strony pokrzywdzonej.

(21)  Prawo powołania się na umowę ubezpieczeniową i zgłoszenia roszczeń bezpośrednio przeciwko zakładowi ubezpieczeń ma wielkie znaczenie dla ochrony poszkodowanych we wszelkich wypadkach drogowych. W wypadkach mających miejsce w Państwach Członkowskich innych niż Państwo Członkowskie miejsca zamieszkania poszkodowanego, spowodowanych ruchem pojazdów ubezpieczonych i mających stałe miejsce postoju w Państwie Członkowskim, dyrektywa 2000/26/WE daje poszkodowanym prawo do pozywania bezpośrednio zakładu ubezpieczeniowego ubezpieczającego sprawcę wypadku od odpowiedzialności cywilnej. Aby ułatwić skuteczne i szybkie zaspokojenie roszczeń oraz uniknąć w możliwie jak największym stopniu kosztownych postępowań prawnych, prawo to powinno zostać rozciągnięte na poszkodowanych we wszelkich wypadkach drogowych.

(22)  Aby wzmocnić ochronę poszkodowanych w wypadkach komunikacyjnych, należy rozszerzyć procedurę uzasadnionej oferty odszkodowania, przewidzianą w dyrektywie 2000/26/WE, na wszelkie wypadki drogowe. Ta sama procedura powinna mieć również odpowiednio zastosowanie, jeśli zaspokojenie roszczeń związanych z wypadkiem następuje w ramach systemu biur krajowych ubezpieczycieli, określonych w dyrektywie 72/166/EWG.

(23)  Aby ułatwić stronie poszkodowanej dochodzenie odszkodowania, centra informacyjne ustanowione zgodnie z dyrektywą 2000/26/WE nie powinny ograniczać się do dostarczania informacji dotyczących wypadków objętych tą dyrektywą, ale powinny być również w stanie udzielić tego samego rodzaju informacji o wszelkiego rodzaju wypadkach komunikacyjnych.

(24)   Zgodnie z art. 11 ust. 2 w związku z art. 9 ust. 1 lit. b rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych(12), strony poszkodowane mogą podjąć działania prawne, przeciwko zakładom ubezpieczeniowym świadczącym ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej, w Państwie Członkowskim, w którym jest ich miejsce zamieszkania.

(25)  Ponieważ dyrektywa 2000/26/WE została przyjęta przed przyjęciem rozporządzenia (WE) nr 44/2001, które zastąpiło Konwencję brukselską z dnia 27 września 1968 r. w tej samej sprawie dla kilku Państw Członkowskich, odesłania do tej Konwencji w powołanej dyrektywie powinny zostać odpowiednio zmienione.

(26)  Dyrektywy 72/166/EWG, 84/5/EWG, 88/357/EWG, 90/232/EWG oraz 2000/26/WE powinny zatem zostać odpowiednio zmienione,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

Artykuł 1

Zmiany w dyrektywie 72/166/EWG

W dyrektywie 72/166/EWG wprowadza się następujące zmiany:

1)   w art. 1 ust. 4 wprowadza się następujące zmiany:

   a) tiret pierwsze otrzymuje brzmienie:"
   - oznacza terytorium państwa, którego tablicę rejestracyjną posiada pojazd bez względu na to, czy jest to tablica stała czy tymczasowa, lub
"
   b) dodaje się następujące tiret:"
______________
* Dz.U. L 8 z 11.1.1984, str. 17.
   - w przypadku, gdy pojazd nie posiada żadnej tablicy rejestracyjnej lub posiada tablicę rejestracyjną, która nie jest właściwa albo przestała być właściwa dla danego pojazdu, a brał on udział w wypadku, oznacza terytorium państwa, w którym miał miejsce wypadek, dla celów zaspokojenia roszczeń zgodnie z art. 2 ust. 2 tiret pierwsze niniejszej dyrektywy lub z art. 1 ust. 4 drugiej dyrektywy Rady 84/5/EWG z dnia 30 grudnia 1983 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstwa Państw Członkowskich w zakresie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych*;
"

2)   w art. 2 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"

1.  Państwa Członkowskie powstrzymają się od sprawdzania ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej w przypadku samochodów, które mają stałe miejsce postoju w innym Państwie Członkowskim oraz w przypadku pojazdów, które mają stałe miejsce postoju w państwie trzecim, wjeżdżających z terytorium innego Państwa Członkowskiego. Jednak mogą prowadzić niesystematyczne kontrole pod warunkiem, że nie są one dyskryminacyjne i są dokonywane jako część akcji kontrolnej, której celem nie jest wyłącznie sprawdzanie ubezpieczenia.

"

3)   w artykule 4 wprowadza się następujące zmiany:

  a) w lit. a) drugi akapit:
   i) pierwsze zdanie otrzymuje brzmienie:"
Państwo Członkowskie stosujące taką derogację podejmuje stosowne środki, aby zapewnić wypłatę odszkodowania w zakresie szkody lub uszkodzenia ciała wyrządzonych na jego terytorium oraz na terytorium innych Państw Członkowskich przez pojazdy należące do takich osób."
   ii) ostatnie zdanie otrzymuje brzmienie:"
Przekazuje Komisji wykaz osób zwolnionych z obowiązkowego ubezpieczenia oraz urzędów i organów odpowiedzialnych za wypłatę odszkodowań. Komisja wykaz ten publikuje."
   b) w lit. b) akapit drugi otrzymuje brzmienie:"
W takim przypadku Państwa Członkowskie podejmują odpowiednie kroki, by pojazdy, o których mowa w pierwszym akapicie niniejszej litery były traktowane tak samo, jak pojazdy, dla których nie spełniono obowiązku ubezpieczenia określonego w art. 3 ust. 1. Organowi odszkodowawczemu Państwa Członkowskiego, w którym miał miejsce wypadek, przysługuje w takim przypadku roszczenie wobec funduszu gwarancyjnego określonego w art. 1 ust. 4 dyrektywy 84/5/EWG w Państwie Członkowskim, w którym pojazd ma stałe miejsce postoju.
Po upływie pięciu lat od wejścia w życie dyrektywy 2005/.../WE(13) Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia ... zmieniającej dyrektywy Rady 72/166/EWG, 84/5/EWG, 88/357/EWG i 90/232/EWG oraz dyrektywę 2000/26/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych *, Państwa Członkowskie przedstawią Komisji sprawozdania o wdrażaniu i stosowaniu w praktyce przepisu tej litery. Komisja, po analizie tych sprawozdań i o ile uzna to za stosowne, przedstawi wnioski zmierzające do zastąpienia lub uchylenia niniejszej derogacji.
______________
* Dz.U. L z ..., str. ..."

4)   w art. 6 i 7 ust. 1 skreśla się słowa "lub na terytorium pozaeuropejskim Państwa Członkowskiego".

Artykuł 2

Zmiany w dyrektywie 84/5/EWG

Art. 1 dyrektywy 84/5/EWG otrzymuje brzmienie:

"

Artykuł 1

1.  Ubezpieczenie, o którym mowa w art. 3 ust. 1 dyrektywy 72/166/EWG, pokrywa obowiązkowo zarówno szkody majątkowe, jak i uszkodzenia ciała.

2.  Bez uszczerbku dla możliwości ustanowienia wyższych kwot gwarancyjnych, każde Państwo Członkowskie wymaga obowiązkowego ubezpieczenia co najmniej w zakresie następujących kwot:

   a) w przypadku uszkodzenia ciała, minimalna kwota odszkodowania w wysokości 1 000 000 euro na poszkodowanego lub 5 000 000 na jedno roszczenie, niezależnie od liczby poszkodowanych;
   b) w przypadku szkód majątkowych 1 000 000 EUR na jedno roszczenie, niezależnie od liczby poszkodowanych.

Jeśli zachodzi taka potrzeba, Państwa Członkowskie mogą ustanowić okres przejściowy trwający do pięciu lat na dostosowanie ich minimalnych kwot odszkodowania do kwot przewidzianych w niniejszym ustępie, liczony od daty wykonania dyrektywy 2005/.../WE(14) Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia ... zmieniającej dyrektywy Rady 72/166/EWG, 84/5/EWG, 88/357/EWG oraz 90/232/EWG oraz dyrektywę 2000/26/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych*.

Państwa Członkowskie, które przyjmą takie okresy przejściowe powinny poinformować o tym Komisję i zaznaczyć czas trwania danego okresu przejściowego.

W ciągu 30 miesięcy od daty wykonania dyrektywy 2005/.../WE+ Państwa Członkowskie podniosą kwoty gwarancji do co najmniej połowy poziomów określonych w niniejszym ustępie.

3.  Co pięć lat po wejściu w życie dyrektywy 2005/.../WE+ lub na zakończenie każdego okresu przejściowego, o którym mowa w ustępie 2, kwoty określone w ust. 2 będą podlegały rewizji zgodnie z Europejskim Wskaźnikiem Cen Konsumpcyjnych (EICP) ustanowionego rozporządzeniem Rady (WE) nr 2494/95 z dnia 23 października 1995 r. dotyczącym zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych**.

Kwoty te będą korygowane automatycznie. Będą one podnoszone o wielkość stanowiącą zmianę procentową wskazaną przez EICP za odpowiedni okres, tj. za pięć lat bezpośrednio poprzedzających rewizję, i zaokrąglane do wielokrotności 10 000 EUR.

Komisja przedłoży skorygowane wielkości Parlamentowi Europejskiemu i Radzie oraz zapewni ich publikację w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

4.  Każde Państwo Członkowskie ustanowi lub upoważni instytucję, która będzie miała za zadanie wypłacanie odszkodowań, przynajmniej w granicach obowiązkowego ubezpieczenia szkód majątkowych lub uszkodzeń ciała spowodowanych przez pojazd niezidentyfikowany lub taki, w stosunku do którego nie spełniono obowiązku ubezpieczenia, o którym mowa w ust. 1.

Pierwszy akapit nie narusza prawa Państw Członkowskich do uznawania, czy odszkodowanie wypłacane przez tę instytucję ma, bądź też nie ma charakteru uzupełniającego, a także prawa do stworzenia możliwości zaspokojenia roszczeń między tą instytucją i osobą lub osobami odpowiedzialnymi za spowodowanie wypadku i innymi zakładami ubezpieczeń lub organami zabezpieczenia społecznego zobowiązanymi do wypłaty odszkodowania poszkodowanemu w związku z tym samym wypadkiem. Jednakże Państwa Członkowskie nie mogą zezwolić temu organowi na uzależnienie wypłaty odszkodowania od wykazania przez poszkodowanego w jakikolwiek sposób, że osoba odpowiedzialna jest niezdolna do zapłacenia odszkodowania lub odmawia jego zapłacenia.

5.  Poszkodowany może w każdym wypadku zwrócić się bezpośrednio do organu, który na podstawie informacji dostarczonych na jego żądanie przez poszkodowanego jest zobowiązany do udzielenia mu odpowiedzi dotyczącej wypłacenia odszkodowania wraz z uzasadnieniem.

Jednakże Państwa Członkowskie mogą wyłączyć wypłatę odszkodowania przez ten organ osobom, które dobrowolnie zajęły miejsce w pojeździe, który spowodował szkodę lub uszkodzenie ciała, jeśli organ udowodni, że wiedziały one o fakcie nieubezpieczenia tego pojazdu.

6.  Państwa Członkowskie mogą ograniczyć lub wyłączyć wypłatę odszkodowania przez ten organ w wypadku szkód majątkowych spowodowanych przez pojazd niezidentyfikowany.

Jednakże jeśli organ wypłacił odszkodowanie za znaczące uszkodzenie ciała któremuś z poszkodowanych w tym samym wypadku, w którym niezidentyfikowany pojazd wyrządził szkody majątkowe, Państwa Członkowskie nie mogą wyłączyć wypłaty odszkodowania za szkody majątkowe na podstawie tego, że pojazd nie został zidentyfikowany. Niemniej Państwa Członkowskie mogą stosować franszyzę nieprzekraczającą 500 EUR, do której odpowiedzialny jest poszkodowany ponoszący szkody majątkowe.

Warunki, w których uszkodzenie ciała uznaje się za znaczące, określa się zgodnie z ustawodawstwem lub przepisami administracyjnymi Państwa Członkowskiego, w którym miał miejsce wypadek. W tym zakresie, Państwo Członkowskie uwzględnia między innymi to, czy uszkodzenie ciała wymagało opieki szpitalnej.

7.  Każde Państwo Członkowskie stosuje swoje własne przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne w zakresie wypłacania odszkodowania przez rzeczony organ, bez uszczerbku dla istnienia innej praktyki korzystniejszej dla poszkodowanego.

_______________

* Dz.U. L z ..., str. ...

** Dz.U. L 257 z 27.10.1995, str. 1. Rozporządzenie zmienione rozporządzeniem (WE) nr 1882/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. L 284 z 31.10.2003, str. 1).

"

Artykuł 3

Zmiany w dyrektywie 88/357/EWG

W art. 12a ust. 4 dyrektywy 88/357/EWG skreśla się drugie zdanie czwartego akapitu.

Artykuł 4

Zmiany w dyrektywie 90/232/EWG

W dyrektywie 90/232/EWG wprowadza się następujące zmiany:

1)   w artykule 1 pomiędzy pierwszym i drugim akapitem dodaje się następujący akapit:

"

Państwa Członkowskie podejmują niezbędne środki, aby zagwarantować, że wszelkie przepisy prawne lub postanowienia umowne zawarte w umowie ubezpieczeniowej, które wyłączają pasażera z ochrony ubezpieczeniowej na tej podstawie, że wiedział on lub mógł był wiedzieć, że kierowca pojazdu w czasie wypadku znajdował się pod wpływem alkoholu lub innego środka odurzającego, zostaną uznane za bezskuteczne w odniesieniu do roszczeń takiego pasażera.

"

2)   dodaje się artykuł 1a w brzmieniu:

"

Artykuł 1a

Ubezpieczenie, o którym mowa w art. 3 ust. 1 dyrektywy 72/166/EWG obejmuje uszkodzenia ciała oraz szkody majątkowe wyrządzone pieszym, rowerzystom i innym niezmotoryzowanym użytkownikom dróg, którzy w następstwie wypadku, w którym brał udział pojazd mechaniczny, mają prawo do odszkodowania zgodnie z krajowym prawem cywilnym. Niniejszy artykuł pozostaje bez uszczerbku zarówno dla odpowiedzialności cywilnej, jak i wysokości odszkodowania.

"

3)   w art. 2 tiret pierwsze otrzymuje brzmienie:

"
   - obejmowały ochroną za tę samą składkę i przez cały czas trwania umowy całe terytorium Wspólnoty, z uwzględnieniem okresów, w czasie których pojazd pozostaje w innym Państwie Członkowskim w czasie trwania umowy, oraz
"

4)   dodaje się następujące artykuły w brzmieniu:

"

Artykuł 4a

1.  W drodze odstępstwa od art. 2 lit. d) tiret drugi dyrektywy 88/357/EWG*, jeśli pojazd został wysłany z jednego Państwa Członkowskiego do drugiego, za Państwo Członkowskie umiejscowienia ryzyka uważa się Państwo Członkowskie przeznaczenia, przez okres trzydziestu dni liczony niezwłocznie od chwili przyjęcia dostawy przez nabywcę, nawet jeżeli pojazd nie został jeszcze formalnie zarejestrowany w Państwie Członkowskim jego przeznaczenia.

2.  Jeśli taki pojazd brał udział w wypadku w okresie określonym w ust. 1 tego artykułu i nie był wtedy ubezpieczony, organ w Państwie Członkowskim przeznaczenia, o którym mowa w art. 1 ust. 4 dyrektywy 84/5/EWG, odpowiada za wypłatę odszkodowania określonego w art. 1 przywołanej dyrektywy.

Artykuł 4b

Państwa Członkowskie zapewniają posiadaczowi polisy prawo do wystąpienia w każdej chwili o zaświadczenie dotyczące roszczeń osób trzecich z tytułu odpowiedzialności cywilnej lub braku takich roszczeń dotyczących pojazdu lub pojazdów objętych umową ubezpieczeniową za okres co najmniej pięciu ostatnich lat trwania stosunku umownego. Zakład ubezpieczeń lub każdy organ, który został wyznaczony przez Państwo Członkowskie do zawierania obowiązkowych ubezpieczeń lub do dostarczania takich oświadczeń, dostarcza beneficjentowi polisy takie oświadczenie w ciągu piętnastu dni od złożenia przez niego wniosku.

Artykuł 4c

Zakłady ubezpieczeń nie stosują franszyzy wobec strony poszkodowanej w wypadku w zakresie ubezpieczenia określonego w art. 3 ust. 1 dyrektywy 72/166/EWG.

Artykuł 4d

Państwa Członkowskie gwarantują stronom poszkodowanym w wypadkach spowodowanych przez pojazdy objęte ubezpieczeniem określonym w art. 3 ust. 1 dyrektywy 72/166/EWG bezpośrednie prawo do pozwania zakładu ubezpieczającego sprawcę wypadku od odpowiedzialności cywilnej.

Artykuł 4e

Państwa Członkowskie ustanawiają procedurę określoną w art. 4 ust. 6 dyrektywy 2000/26/WE** dla zaspokajania roszczeń wynikających z wszelkich wypadków spowodowanych przez pojazd objęty ubezpieczeniem określonym w art. 3 ust. 1 dyrektywy 72/166/EWG.

Dla wypadków, w związku z którymi zaspokojenie roszczeń mogłoby następować w ramach systemu krajowych biur ubezpieczeniowych określonych w art. 2 ust. 2 dyrektywy 72/166/EWG, Państwa Członkowskie ustanowią taką samą procedurę, jak w art. 4 ust. 6 dyrektywy 2000/26/WE. Dla celów stosowania tej procedury wszelkie odesłania do zakładu ubezpieczeń będą rozumiane jako odesłania do krajowych biur ubezpieczeniowych określonych w art. 1 pkt 3 dyrektywy 72/166/EWG.

________________

* Druga dyrektywa Rady 88/357/EWG z dnia 22 czerwca 1988 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do ubezpieczeń bezpośrednich innych niż ubezpieczenia na życie i ustanowienia przepisów ułatwiających skuteczne korzystanie ze swobody świadczenia usług (Dz.U. L 172 z 4.7.1988, str. 1). Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą 2000/26/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. L 181 z 20.7.2000, str. 65).

** Dyrektywa 2000/26/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 maja 2000 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstwa Państw Członkowskich w zakresie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych (Dz.U. L 181 z 20.7.2000, str. 65).

"

5)   w art. 5 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"

1.  Państwa Członkowskie zapewniają, że bez uszczerbku dla ich obowiązków wynikających z dyrektywy 2000/26/WE, centra informacyjne ustanowione lub zatwierdzone zgodnie z art. 5 tej dyrektywy zapewniają informacje określone w tym artykule każdej ze stron biorących udział w każdym wypadku drogowym spowodowanym przez pojazd objęty ubezpieczeniem określonym w art. 3 ust. 1 dyrektywy 72/166/EWG.

"

Artykuł 5

Zmiany w dyrektywie 2000/26/WE

W dyrektywie 2000/26/WE wprowadza się następujące zmiany:

1)   dodaje się następujący punkt 16a preambuły:

"

(16a) Zgodnie z art. 11 ust. 2 w związku z art. 9 ust. 1 lit. b rozporządzenia (WE) Rady nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych*, strony poszkodowane mogą podjąć działania prawne przeciwko zakładom ubezpieczeniowym oferującym ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej w Państwie Członkowskim, w którym jest ich miejsce zamieszkania.

_____________________

* Dz.U. L 12 z 16.1.2001, str. 1. Rozporządzenie zmienione Aktem Przystąpienia z 2003 r.";

"

2)   w art. 4 ust. 8 otrzymuje brzmienie:

"

8.  Wyznaczenie przedstawiciela stron zgłaszających roszczenia nie stanowi otwarcia oddziału w rozumieniu art. 1 lit. b) dyrektywy 92/49/EWG, a przedstawiciela stron zgłaszających roszczenia nie uznaje się za jednostkę organizacyjną w rozumieniu art. 2 lit. c) dyrektywy 88/357/EWG lub

   - jednostkę organizacyjną w rozumieniu Konwencji brukselskiej z dnia 27 września 1968 r. w sprawie jurysdykcji i wykonywania wyroków w sprawach cywilnych i handlowych* - w przypadku Danii,
   - jednostkę organizacyjną w rozumieniu rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001 - w przypadku innych Państw Członkowskich.
  

________________

  

* Dz.U. C 27 z 26.1.1998, str. 1 (wersja skonsolidowana).";

"

3)   w art. 5 ust. 1 lit. a) skreśla się punkt 2(ii);

4)   dodaje się nowy art. 6 a w następującym brzmieniu:

"

"Artykuł 6a

Organ centralny

Państwa Członkowskie podejmą wszelkie odpowiednie środki, aby ułatwić poszkodowanym, ich ubezpieczycielom oraz ich prawnym przedstawicielom, dostęp w odpowiednim czasie, do podstawowych danych, niezbędnych do uregulowania roszczeń.

Podstawowe dane powinny, jeśli zachodzi taka potrzeba, być dostępne w formie elektronicznej w centralnym archiwum w każdym Państwie Członkowskim oraz być dostępne dla zainteresowanych stron na ich wyraźną prośbę.

"

Artykuł 6

Wykonanie

1.  Państwa Członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy najpóźniej do dnia […](15). Państwa Członkowskie bezzwłocznie powiadamiają o tym Komisję.

Przepisy przyjęte przez Państwa Członkowskie powinny zawierać odesłanie do niniejszej dyrektywy lub odesłanie takie powinno towarzyszyć ich urzędowej publikacji.

Sposoby dokonywania takiego odniesienia określane są przez Państwa Członkowskie.

2.  Państwa Członkowskie mogą zgodnie z Traktatem utrzymać lub wprowadzić w życie przepisy, które są korzystniejsze dla strony poszkodowanej niż przepisy niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy.

3.  Państwa Członkowskie przekazują Komisji teksty podstawowych przepisów prawa krajowego przyjętych w zakresie, którego dotyczy niniejsza dyrektywa.

Artykuł 7

Wejście w życie

Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie w dniu jej opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Artykuł 8

Adresaci

Niniejsza dyrektywa skierowana jest do Państw Członkowskich.

Sporządzono w ,

W imieniu Parlamentu Europejskiego W imieniu Rady

Przewodniczący Przewodniczący

(1) Dz.U. C 82 E z 1.4.2004, str. 297.
(2) Dz.U. C 227 E z 24.9.2002, str. 387.
(3) Dz.U. C 227 E z 24.9.2002, str. 387.
(4) Dz.U. C 95 z 23.4.2003, str. 45.
(5) Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 22 października 2003 r. (Dz.U. C 82 E z 1.4.2004, str. 297), Wspólne Stanowisko Rady z dnia 26 kwietnia 2004 r. (dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym) oraz Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 12 stycznia 2005 r.
(6) Dz.U. L 103 z 2.5.1972, str. 1. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą 84/5/EWG (Dz.U. L 8 z 11.1.1984, str. 17).
(7) Dz.U. L 8 z 11.1.1984, str. 17. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą 90/232/EWG (Dz.U. L 129 z 19.5.1990, str. 33).
(8) Dz.U. L 129 z 19.5.1990, str. 33.
(9) Dz.U. L 181 z 20.7.2000, str. 65.
(10) Dz.U. L 257 z 27.10.1995, str. 1. Rozporządzenie zmienione rozporządzeniem (WE) nr 1882/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. L 284 z 31.10.2003, str. 1).
(11) Dz.U. L 172 z 4.7.1988, str. 1. Dyrektywa zmieniona ostatnio dyrektywą 2000/26/WE.
(12) Dz.U. L 12 z 16.1.2001, str. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione Traktatem o Przystąpieniu z 2003 r.
(13)+ Wstawić numer niniejszej dyrektywy.
(14)+ Wstawić numer niniejszej dyrektywy.
(15)X [24] miesiące od dnia wejścia w życie niniejszej dyrektywy.


Konstytucja dla Europy
PDF 315kWORD 69k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy (2004/2129(INI))
P6_TA(2005)0004A6-0070/2004

Parlament Europejski,

–   uwzględniając Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy (zwany dalej "Konstytucją"),

–   uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską zmieniony Jednolitym Aktem Europejskim i Traktatami z Maastricht, Amsterdamu i Nicei,

–   uwzględniając Kartę Praw Podstawowych Unii Europejskiej(1),

–   uwzględniając deklarację Rady Europejskiej z Laeken(2),

–   uwzględniając swoje rezolucje(3) kładące podwaliny dla Konstytucji dla Europy,

–   uwzględniając swoje rezolucje przygotowujące dotychczasowe Konferencje Międzyrządowe(4) i rezolucje oceniające ich rezultaty(5),

–   uwzględniając projekt Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy opartego na konsensusie przyjętym przez Konwent Europejski w dniach 13 czerwca i 10 lipca 2003 r., jak też swoje rezolucje(6) przygotowujące, a potem oceniające prace Konwentu,

–   uwzględniając opinie w sprawie Konstytucji wydane przez Komitet Regionów(7) w dniu 17 listopada 2004 r. oraz Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny(8) w dniu 28 października 2004 r. na wniosek Parlamentu(9),

–   uwzględniając opinie wyrażone przez przedstawicieli stowarzyszeń regionalnych, partnerów społecznych i organizacji społeczno-obywatelskich podczas publicznego przesłuchania w dniu 25 listopada 2004 r.,

–   uwzględniając art. 45 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Konstytucyjnych i opinie Komisji Spraw Zagranicznych, Komisji Rozwoju, Komisji Handlu Międzynarodowego, Komisji Budżetowej, Komisji Kontroli Budżetowej, Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, Komisji Rozwoju Regionalnego, Komisji Rolnictwa, Komisji Rybołówstwa, Komisji Prawnej, Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Petycji (A6-0070/2004),

mając na uwadze, że:

A.   przez cały okres swego istnienia Unia Europejska odgrywała znaczącą rolę w tworzeniu stale poszerzającej się przestrzeni pokoju i dobrobytu, demokracji i wolności, sprawiedliwości i bezpieczeństwa,

B.  Konstytucja umacnia ten dorobek i wprowadza innowacje mające kluczowe znaczenie dla utrzymania i zwiększania zdolności Unii obejmującej dwadzieścia pięć, i potencjalnie więcej, Państw Członkowskich do podejmowania skutecznych działań wewnętrznych i zewnętrznych,

C.   wysiłki podejmowane przez Parlament Europejski od czasu pierwszych wyborów bezpośrednich zmierzające do opracowania Konstytucji zostały zwieńczone sukcesem Konwentu, który opracował projekt korzystając z demokratycznej, reprezentatywnej i przejrzystej metody przedstawicielskiej, która w pełni dowiodła swojej skuteczności i która uwzględniła wkład obywateli Europy, co zaowocowało konsensusem pozostawionym w zasadzie w niezmienionej formie przez Konferencję Międzyrządową,

D.  Konstytucja, będąca kompromisem, który musiał być do przyjęcia dla wszystkich Państw Członkowskich, musiała odrzucić niektóre propozycje, zwłaszcza te pochodzące od Parlamentu Europejskiego i Konwentu, które przyniosłyby, zdaniem ich autorów, dalsze pozytywne skutki dla Unii, i spośród których wiele wciąż możliwych jest do wprowadzenia w przyszłości,

E.   przyjęcie Konstytucji przez wszystkie rządy Unii Europejskiej dowodzi, że wszystkie one uznają ów kompromis za podstawę, na której pragną oprzeć swoją przyszłą współpracę, i który będzie wymagał od nich wykazania się najwyższym zaangażowaniem politycznym, by zapewnić ratyfikację do 1 listopada 2006 r.,

F.  Konstytucja jest przedmiotem głosów krytycznych wyrażanych w debacie publicznej, które nie odpowiadają rzeczywistej treści i konsekwencji prawnych jej postanowień, ponieważ Konstytucja nie doprowadzi do utworzenia scentralizowanego "superpaństwa", raczej wzmocni niż osłabi wymiar społeczny Unii i nie ignoruje korzeni historycznych i duchowych Europy, gdyż odwołuje się do jej kulturowego, religijnego i humanistycznego dziedzictwa,

1.   uznaje, że Konstytucja jako całość stanowi satysfakcjonujący kompromis wprowadzający znaczącą poprawę w stosunku do istniejących Traktatów, który, po jego wprowadzeniu, przyniesie zauważalne korzyści dla obywateli (oraz dla Parlamentu Europejskiego i parlamentów krajowych będących ich demokratyczną reprezentacją), dla Państw Członkowskich (wraz z ich władzami lokalnymi i regionalnymi) oraz dla skutecznego funkcjonowania instytucji Unii Europejskiej, a więc dla Unii jako całości;

Wzrost przejrzystości istoty i celów Unii

2.   przyjmuje z zadowoleniem fakt, że Konstytucja zapewnia obywatelom większą przejrzystość co do istoty i celów Unii oraz stosunków między Unią i Państwami Członkowskimi, ze względu między innymi na fakt, że:

   a) skomplikowany zestaw Traktatów europejskich zostanie zastąpiony jednym, bardziej czytelnym dokumentem określającym cele Unii, jej uprawnienia i ich ograniczenia, instrumenty, jakimi posługuje się ona w swoich politykach i jej instytucje;
   b) potwierdzona została podwójna legitymacja Unii jako unii państw i obywateli;
   c) kanon wartości wspólnych dla wszystkich Państw Członkowskich, na których opiera się Unia i który tworzy ścisłą więź między jej obywatelami, został rozszerzony i przedstawiony w sposób bardziej jednoznaczny;
   d) cele Unii oraz zasady rządzące jej działaniem i jej stosunkami z Państwami Członkowskimi zostają wyjaśnione i lepiej zdefiniowane;
   e) spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna zostaje potwierdzona jako cel Unii;
   f) włączone zostały nowe postanowienia o powszechnym zastosowaniu dotyczące wysokiego poziomu zatrudnienia, promowania równości kobiet i mężczyzn, wyeliminowania wszelkiego rodzaju dyskryminacji, walki z wykluczeniem społecznym i promowania sprawiedliwości społecznej, ochrony socjalnej, wysokiego poziomu edukacji, szkolenia i ochrony zdrowia, ochrony konsumentów, promowania zrównoważonego rozwoju i poszanowania usług użyteczności publicznej;
   g) nie będą już mylone pojęcia "Wspólnota Europejska" i "Unia Europejska", ponieważ Unia Europejska stanie się jednolitym podmiotem prawnym z jednolitą strukturą;
   h) europejskie akty prawne zostają uproszczone, a ich nazewnictwo wyjaśnione, przy użyciu bardziej zrozumiałych terminów: "ustawy europejskie" i "europejskie ustawy ramowe" zastąpią istniejące liczne rodzaje aktów (rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, decyzje ramowe itp.);
  i) zagwarantowane zostało, że Unia nie stanie się nigdy scentralizowanym i potężnym "superpaństwem":
   silny nacisk położony na decentralizację zawarty w haśle "jedność w różnorodności",
   obowiązek "szanowania tożsamości narodowej Państw Członkowskich, nierozerwalnie związanej z ich podstawowymi strukturami politycznymi i konstytucyjnymi, w tym w odniesieniu do samorządu lokalnego i regionalnego",
   zasady przekazanych uprawnień (zgodnie z którą jedyne uprawnienia Unii to te przekazane jej przez Państwa Członkowskie), pomocniczości i proporcjonalności,
   uczestnictwo Państw Członkowskich w systemie podejmowania decyzji przez Unię oraz ich zgoda na jakiekolwiek jego zmiany;
   j) włączenie symboli Unii do Konstytucji poprawi znajomość instytucji Unii i ich działań;
   k) postanowienie dotyczące solidarności między Państwami Członkowskimi pozwoli obywatelom liczyć na wsparcie wszystkich członków Unii w razie ataku terrorystycznego bądź katastrofy naturalnej lub wywołanej przez ludzi;

Większa skuteczność i silniejsza pozycja w świecie

3.   z zadowoleniem przyjmuje fakt, że wraz z wejściem w życie Konstytucji wzrośnie skuteczność wykonywania zadań przez instytucje, dzięki, między innymi, następującym zmianom:

   a) zwiększy się zakres stosowania w Radzie głosowań większością kwalifikowaną, a zmniejszy zakres podejmowania decyzji jednomyślnie, co jest niezbędne, by uniknąć impasu w Unii składającej się z dwudziestu pięciu lub więcej krajów;
   b) dwuipółroczna prezydencja w Radzie Europejskiej zastąpi prezydencję zmieniającą się co sześć miesięcy;
   c) od roku 2014 zmniejszy się liczba członków Komisji Europejskiej w oparciu o zasadę równej rotacji między Państwami Członkowskimi;
  d) Unia będzie znacznie bardziej widoczna i wzrośnie skuteczność jej działania jako podmiotu o globalnym znaczeniu:
   funkcje Wysokiego Przedstawiciela Unii ds. Polityki Zagranicznej oraz komisarza ds. stosunków zewnętrznych - stanowiska pokrywające się, co rodzi nieporozumienia - zostaną połączone w jedno stanowisko Ministra Spraw Zagranicznych Unii Europejskiej, który będzie wiceprzewodniczącym Komisji, przewodniczącym Rady Spraw Zagranicznych i będzie mógł wypowiadać się w imieniu Unii w sprawach, w których zajmuje ona wspólne stanowisko,
   będzie istnieć tylko jedna służba zagraniczna, która powinna być powiązana jak najściślej z Komisją i prowadzić do wzmocnienia Europy jako wspólnoty,
   przekazanie Unii osobowości prawnej, z której poprzednio korzystała Wspólnota Europejska, zwiększy jej zdolność do działania w stosunkach międzynarodowych i umożliwi jej występowanie jako strona porozumień międzynarodowych,
   wzrośnie możliwość rozwijania wspólnych struktur obronnych w ramach Unii, a polityka obronna zostanie wzmocniona, przy czym zapewniona będzie elastyczność wystarczająca do uwzględnienia zróżnicowanego podejścia Państw Członkowskich do tych kwestii,
   e) ograniczona zostanie ilość instrumentów legislacyjnych oraz procedur służących ich przyjmowaniu; jednocześnie zostaną wyraźnie rozróżnione instrumenty legislacyjne i wykonawcze;
   f) wzmocniona zostanie skuteczność procedur Unii w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych zapowiadająca konkretne postępy w zakresie wymiaru sprawiedliwości, bezpieczeństwa i kwestii dotyczących imigracji;
   g) ułatwione zostanie stosowanie skutecznej metody wspólnotowej w pewnej liczbie innych kwestii, kiedy tylko zaistnieje wola polityczna jej stosowania;
   h) wzrośnie możliwość odwoływania się do elastycznych rozwiązań w przypadku, gdy nie wszystkie Państwa Członkowskie będą gotowe do zaangażowania w pewne polityki w tym samym czasie;

Wzrost odpowiedzialności demokratycznej

4.   przyjmuje z zadowoleniem wzmocnienie demokratycznej kontroli obywateli nad działaniami Unii Europejskiej poprzez wzrost odpowiedzialności demokratycznej, zwłaszcza dzięki następującym ulepszeniom:

   a) każdy akt ustawodawczy Unii Europejskiej będzie poddane uprzedniej kontroli parlamentów krajowych i, za wyjątkiem kilku przypadków, podwójnej akceptacji rządów krajowych (w ramach Rady) i wybranego w wyborach bezpośrednich Parlamentu Europejskiego, co zapewnia poziom kontroli parlamentarnej nie spotykany w innych strukturach ponadnarodowych lub międzynarodowych;
   b) wszelkie projekty aktów prawnych Unii Europejskiej zostaną przekazane z odpowiednim wyprzedzeniem parlamentom krajowym, tak by dać im możliwość ich omówienia z ministrami przed przyjęciem stanowiska Rady, ponadto parlamenty zyskują prawo sprzeciwu wobec projektów, które uznają za przekraczające kompetencje Unii Europejskiej;
   c) co do zasady Parlament Europejski będzie decydował w sprawie prawodawstwa Unii na równi z Radą;
   d) Przewodniczącego Komisji wybierać będzie Parlament Europejski, dzięki czemu wybór ten powiązany będzie z wynikami wyborów europejskich;
   e) Minister Spraw Zagranicznych Unii Europejskiej powołany przez Radę Europejską w porozumieniu z przewodniczącym Komisji będzie odpowiedzialny przed Parlamentem Europejskim i Radą Europejską;
   f) nowa procedura budżetowa będzie wymagać zgody zarówno Rady, jak i Parlamentu co do wszelkich środków wydatkowanych z budżetu Unii Europejskiej bez żadnych wyjątków, co zapewni demokratyczną kontrolę nad wszystkimi wydatkami;
   g) wykonywanie uprawnień legislacyjnych przekazanych Komisji poddane będzie nowemu systemowi kontroli Parlamentu i Rady dającemu każdej z tych instytucji możliwość odrzucenia decyzji Komisji, której są przeciwne;
   h) agencje, a szczególnie Europol, poddane będą w większym zakresie kontroli Parlamentu;
   i) debaty Rady nad aktami prawnymi oraz ich przyjmowanie przez Radę będą miały charakter publiczny;
   j) rola Komitetu Regionów będzie wzmocniona;
   k) na potrzeby przyszłych rewizji Konstytucji Parlament Europejski będzie miał możliwość przedstawienia propozycji, a Konwent rozpatrzy każdą tego typu propozycję rewizji, chyba że Parlament nie uzna tego za konieczne;

Więcej praw dla obywateli

5.   przyjmuje z zadowoleniem wzmocnienie praw obywatelskich dzięki następującym ulepszeniom:

   a) wprowadzenie Karty Praw Podstawowych UE do Części II Konstytucji, co oznacza, że wszystkie postanowienia aktów prawnych Unii Europejskiej i wszystkie działania prowadzone przez instytucje UE lub oparte na aktach prawnych UE będą musiały być zgodne z jej standardami;
   b) Unia ma przystąpić do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, co sprawi, że poddana ona będzie takiej samej kontroli zewnętrznej, jak jej Państwa Członkowskie;
   c) nowe przepisy ułatwią uczestnictwo obywateli, partnerów społecznych, organizacji przedstawicielskich i społeczeństwa obywatelskiego w debatach Unii;
   d) wprowadzenie europejskiej inicjatywy obywatelskiej, która da obywatelom możliwość przedstawienia projektów w sprawach, w których ich zdaniem w celu realizacji postanowień Konstytucji niezbędny jest akt prawny Unii;
   e) pojedyncze osoby będą miały lepszy dostęp do wymiaru sprawiedliwości w odniesieniu do prawa Unii Europejskiej;

Wnioski

6.   zatwierdza Traktat Konstytucyjny i bez zastrzeżeń popiera jego ratyfikację;

7.   wierzy, że Konstytucja zapewni stabilne, trwałe ramy przyszłego rozwoju Unii Europejskiej, które umożliwią jej przyszłe rozszerzenie i zapewnią mechanizmy jej rewizji, gdy będzie ona niezbędna;

8.   zgłasza swój zamiar skorzystania z nowego prawa inicjatywy przyznanego mu przez Konstytucję w celu dokonania w niej ulepszeń;

9.   ma nadzieje, że wszystkie Państwa Członkowskie będą w stanie zakończyć jej ratyfikację do połowy 2006 roku;

10.   ponawia swój postulat dołożenia wszelkich starań, by poinformować obywateli europejskich o treści Konstytucji w sposób jasny i obiektywny; w związku z tym zwraca się do instytucji europejskich i Państw Członkowskich, aby, rozpowszechniając tekst Traktatu Konstytucyjnego wśród obywateli w jego pełnej wersji lub w formie streszczenia, wyraźnie rozdzielili jego elementy już obowiązujące na mocy istniejących Traktatów od nowych postanowień wprowadzonych przez Konstytucję w celu edukacji społeczeństwa i zapewnienia informacji na potrzeby debaty; zwraca się również o uznanie roli organizacji społeczeństwa obywatelskiego w debatach ratyfikacyjnych i zapewnienie wystarczającego wsparcia umożliwiającego tym organizacjom zaangażowanie ich okręgów wyborczych w debaty na obszarze UE w celu promowania aktywnego udziału obywateli w debacie w sprawie ratyfikacji;

o
o   o

11.   zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji i sprawozdania Komisji Spraw Konstytucyjnych parlamentom krajowym Państw Członkowskich, Radzie, Komisji Europejskiej i byłym członkom Konwentu Europejskiego w sprawie przyszłości Europy, oraz do zapewnienia, by służby Parlamentu, w tym jego biura informacyjne, dostarczały pełnej informacji o Konstytucji i stanowisku Parlamentu na jej temat.

(1) Dz.U. C 364 z 18.12.2000, str. 1.
(2) Szczyt Rady Europejskiej w Laeken, deklaracja z Laeken w sprawie przyszłości Unii, SN 273/01 z 15.12.2001.
(3) Rezolucja z 14.2.1984 w sprawie projektu Traktatu ustanawiającego Unię Europejską, Dz.U. C 77 z 19.3.1984, str. 53, sprawozdawca: Altiero Spinelli, 1-1200/1983;Rezolucja z 11.7.1990 w sprawie wytycznych Parlamentu Europejskiego do projektu konstytucji Unii Europejskiej, Dz.U. C 231 z 17.9.1990, str. 91, sprawozdawca: Emilio Colombo, A3-0165/1990;Rezolucja z 12.12.1990 w sprawie konstytucyjnych podstaw Unii Europejskiej, Dz.U. C 19 z 28.1.1991, str. 65, sprawozdawca: Emilio Colombo, A3-0301/1990;Rezolucja z 10.2.1994 w sprawie Konstytucji Unii Europejskiej, Dz.U. C 61 z 28.2.1994, str. 155, sprawozdawca: Fernand Herman, A3-0064/1994;Rezolucja z 25.10.2000 w sprawie nadania Traktatom formy konstytucji, Dz.U. C 197 z 12.7.2001, str. 186, sprawozdawca: Olivier Duhamel, A5-0289/2000.
(4) Rezolucja z 14.3.1990 w sprawie Konferencji Międzyrządowej w kontekście strategii Parlamentu dla Unii Europejskiej, Dz.U. C 96 z 17.4.1990, str. 114, sprawozdawca: David Martin, A3-0047/1990;Rezolucja z 11.7. 1990 w sprawie Konferencji Międzyrządowej w kontekście strategii Parlamentu dla Unii Europejskiej, Dz.U. C 231 z 17.9.1990, str. 97, sprawozdawca: David Martin, A3-0166/1990;Rezolucja z 22.11.1990 w sprawie Konferencji Międzyrządowej w kontekście strategii Parlamentu dla Unii Europejskiej, Dz.U. C 324 z 24.12.1990, str. 219, sprawozdawca: David Martin, A3-0270/1990;Rezolucja z 22.11.1990 zawierająca opinię Parlamentu w sprawie zwołania Konferencji Międzyrządowych do spraw unii gospodarczo-walutowej i unii politycznej, Dz.U. C 324 z 24.12.1990, str. 238, sprawozdawca: David Martin, A3-0281/1990;Rezolucja z 17.5.1995 w sprawie funkcjonowania Traktatu o Unii Europejskiej w związku z Konferencją Międzyrządową w roku 1996 - realizacja i rozwój Unii, Dz.U. C 151 z 19.6.1995, str. 56, sprawozdawcy: Jean-Louis Bourlanges i David Martin, A4-0102/1995;Rezolucja z 13.3.1996 zawierająca (i) opinię Parlamentu w sprawie zwołania Konferencji Międzyrządowej oraz (ii) ocenę pracy grupy refleksyjnej i listę priorytetów politycznych Parlamentu Europejskiego w związku z Konferencją Międzyrządową, Dz.U. C 96 z 1.4.1996, str. 77, sprawozdawcy: Raymonde Dury i Hanja Maij-Weggen, A4-0068/1996;Rezolucja z 18.11.1999 w sprawie przygotowania reformy Traktatów i następnej Konferencji Międzyrządowej, Dz.U. C 189 z 7.7.2000, str. 222, sprawozdawcy: Giorgos Dimitrakopoulos i Jo Leinen, A5-0058/1999;Rezolucja z 3.2.2000 w sprawie zwołania Konferencji Międzyrządowej, Dz.U. C 309 z 27.10.2000, str. 85, sprawozdawcy: Giorgos Dimitrakopoulos i Jo Leinen, A5-0018/2000;Rezolucja z 16.3.2000 w sprawie sporządzenia projektu Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, Dz.U. C 377 z 29.12.2000, str. 329, sprawozdawcy: Andrew Duff i Johannes Voggenhuber, A5-0064/2000;Rezolucja z 13.4.2000 zawierająca propozycje Parlamentu Europejskiego na Konferencję Międzyrządową, Dz.U. C 40 z 7.2.2001, str. 409, sprawozdawcy: Giorgos Dimitrakopoulos i Jo Leinen, A5-0086/2000.
(5) Rezolucja z 16.1.1986 dotyczącą stanowiska Parlamentu Europejskiego w sprawie Aktu Jednolitego zatwierdzonego przez Konferencję Międzyrządową w dniach 16-17 grudnia 1985 r., Dz.U. C 36 z 17.2.1986, str. 144, sprawozdawca: Altiero Spinelli, A2-0199/1985;Rezolucja z 11.12.1986 w sprawie Jednolitego Aktu Europejskiego, Dz.U. C 7 z 12.1.1987, str. 105, sprawozdawca: Luis Planas Puchades, A2-0169/1986;Rezolucja z 7.4.1992 w sprawie wyników Konferencji Międzyrządowej, Dz.U. C 125 z 18.5.1992, str. 81, sprawozdawcy: David Martin i Fernand Herman, A3-0123/1992;Rezolucja z 19.11.1997 w sprawie Traktatu z Amsterdamu, Dz.U. C 371 z 8.12.1997, str. 99, sprawozdawcy: Iñigo Méndez de Vigo i Dimitris Tsatsos, A4-0347/1997;Rezolucja z 31.5.2001 w sprawie Traktatu z Nicei i przyszłości Unii Europejskiej, Dz.U. C 47 E z 21.2.2002, str. 108, sprawozdawcy: Iñigo Méndez de Vigo i António José Seguro, A5-0168/2001.
(6) Rezolucja z 29.11.2001 w sprawie Rady Europejskiej w Laeken i przyszłości Unii, Dz.U. C 153 E z 27.6.2002, str. 310, sprawozdawcy: Jo Leinen i Iñigo Méndez de Vigo, A5-0368/2001;Rezolucja z 24.9.2003 w sprawie projektu Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy i opinii Parlamentu Europejskiego w sprawie zwołania Konferencji Międzyrządowej, Dz.U. C 77 E z 26.3.2004, str. 255, sprawozdawcy: José María Gil-Robles Gil-Delgado i Dimitris Tsatsos, A5-0299/2003.
(7) KR 354/2003 wersja ostateczna, dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym.
(8) KES 1416/2004, dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym.
(9) Punkt 8.2 i 8.3, P6_PV(2004)09-14.

Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności